SKKN xây dựng văn hóa nhà trường thông qua việc chỉ đạo xây dựng môi trường học tập thân thiện

1. Mở đầu
1.1.Lí do chọn đề tài :
Văn hoá là một thứ tài sản vô giá của bất kì một tổ chức hoặc một quốc gia
nào. Có không ít người đã khẳng định: Văn hóa nó có thể quyết định sự trường
tồn của một tổ chức, hay một quốc gia. Đó là ý nghĩa và tầm quan trọng lớn nhất
của văn hoá. Nó càng có ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt đối với mỗi nhà
trường, bởi lẽ tính văn hoá là tính chất đặc thù của nhà trường hơn bất kì một tổ
chức nào. Do đó có thể nói văn hoá nhà trường luôn chi phối trực tiếp đến sự
phát triển tiến bộ của nhà trường.
Giáo dục Tiểu học là cấp học đầu tiên trong hệ thống giáo dục phổ thông. Nó
có vai trò vô cùng quan trọng trong sự hình thành và phát triển nhân cách con
người. Bước vào trường Tiểu học, học sinh đến với văn hoá nhà trường. Chúng
ta phải nuôi dưỡng vun trồng văn hoá nhà trường bởi: Sự phát triển của trẻ em
chịu ảnh hưởng rất lớn của môi trường văn hoá xã hội nơi các em lớn lên; Văn
hoá nhà trường lành mạnh giúp giảm bớt sự không hài lòng của giáo viên và
giúp giảm thiểu hành vi cử chỉ không lịch sự của học sinh; Tạo ra môi trường
thuận lợi hỗ trợ việc dạy và học, khuyến khích giáo viên, học sinh nỗ lực rèn
luyện, học tập đạt thành tích mong đợi; Văn hoá nhà trường lành mạnh nuôi
dưỡng, hỗ trợ việc dạy và học.
Sau nhiều năm triển khai, thực hiện Chỉ thị số 40/2008/CT-BGD&ĐT của Bộ
trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ra ngày 22 tháng 7 năm 2008 về việc phát động
phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, hầu hết
các nhà trường đã đạt được một số kết quả đáng khích lệ:
Cơ sở vật chất được quan tâm đầu tư xây dựng, sửa chữa ngày càng khang
trang, xanh, sạch, đẹp, an toàn, hiện đại hơn; Ý thức học tập của học sinh ngày
càng nâng cao, các em có tinh thần tự học, sáng tạo, tự tin trong học tập, biết
chia sẻ với mọi người; Các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao trong
trường học ngày càng được quan tâm đầu tư thu hút nhiều học sinh tham gia. Tất
cả các nhà trường đã tập trung rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh, quan tâm
giáo dục truyền thống, lịch sử cho học sinh, góp phần hình thành những thói
quen tốt trong sinh hoạt, trong giao tiếp, trong ứng xử, xứng đáng là con ngoan,

trò giỏi, công dân tốt …

1


Xong, qua các phương tiện thông tin đại chúng, ở đâu đó vẫn còn hiện tượng
một số trường học chưa thực sự coi trọng vấn đề xây dựng môi trường giáo dục
lành mạnh để đào tạo những con người phát triển toàn diện. Nhiều trường học
mới chỉ quan tâm tới việc truyền thụ kiến thức cho học sinh, chưa chú trọng
đúng mức đến việc giáo dục phẩm chất đạo đức, phát triển nhân cách con người.
Một số hiện tượng tiêu cực nảy sinh không được kịp thời uốn nắn dẫn đến
những hậu quả đáng tiếc như: Học sinh đón đường đánh nhau, thầy giáo đánh
học sinh ngay trên bục giảng, … Mối quan hệ giữa nhà trường - gia đình - xã hội
lỏng lẻo. Môi trường giáo dục ở một số trường học chưa an toàn: Cơ sở vật chất
phục vụ học tập còn chưa được trang bị đầy đủ, sân chơi nhiều rác, vệ sinh môi
trường chưa sạch sẽ, … làm ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục. Đây có lẽ là
hồi chuông cảnh báo văn hóa nhà trường ở một số trường học chưa được quan
tâm đúng mức..
Chúng ta hiện nay đang thực hiện Nghị quyết Hội nghị của Ban chấp hành
Trung ương Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Mục tiêu đối
với Giáo dục phổ thông là tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm
chất năng lực công dân …. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo
dục lí tưởng, truyền thống, đạo đức lối sống … Như vậy nhà trường có nhiệm vụ
quan trọng và là môi trường giáo dục có ảnh hưởng rất lớn đến đạo đức, nhân
cách của học sinh. Việc xây dựng văn hoá nhà trường là một nhiệm vụ cấp thiết
trong các nhà trường nói chung và trường Tiểu học nói riêng.
Bản thân tôi là cán bộ quản lí trong nhà trường, đứng trước thực trạng văn hoá
nhà trường hiện nay, tôi luôn trăn trở tìm biện pháp khắc phục để cuộc vận động
“Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” thật sự đem lại hiệu quả và có
sức lan toả rộng rãi trong đời sống hằng ngày của nhân dân nói chung và của cán bộ

giáo viên, học sinh trong nhà trường nói riêng. Vì vậy tôi chọn “Một số biện pháp
chỉ đạo xây dựng văn hoá nhà trường thông qua việc xây dựng môi trường học
tập thân thiện ở trường Tiểu học Thiệu Vân” làm đề tài nghiên cứu.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Xác định rõ tầm quan trọng của văn hóa là thực sự cần thiết đối với mỗi
nhà trường nên bản thân tôi muốn nghiên cứu sâu vấn đề này để cũng là một cơ hội
có thể hiểu hơn về lĩnh vực văn hóa đặc biệt lại là văn hóa nhà trường. Qua đó để
thấy rõ tầm quan trọng của văn hóa đối với nhà trường. Từ đó giúp cho công tác chỉ

2


đạo nâng cao hơn nữa việc xây dựng văn hóa thông qua phong trào xây dựng
trường học thân thiện học sinh tích cực trong nhà trường là cách làm hiệu quả giúp
cho học sinh phát triển tốt cả về kiến thức cũng như nhân cách hoàn thiện hơn.

1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Thực trạng và giải pháp chỉ đạo xây dựng văn hóa thông qua phong trào xây
dựng trường học thân thiện học sinh tích cực trong nhà trường.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
Nghiên cứu đề tài này, tôi dự kiến sử dụng những phương pháp chính sau:
- Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận.
Phương pháp này được tôi sử dụng chủ yếu trong quá trình đọc, nghiên cứu
các tài liệu có liên quan đến việc chỉ đạo “Một số biện pháp chỉ đạo xây dựng
văn hoá nhà trường thông qua việc xây dựng môi trường học tập thân thiện”.
– Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
+ Phương pháp điều tra.
Phương pháp này được tôi sử dụng chủ yếu khi điều tra thực trạng Văn hóa
và nhận thức thực tiễn chỉ đạo của Hiệu trưởng, hiệu phó về việc “Một số biện
pháp chỉ đạo xây dựng văn hoá nhà trường thông qua việc xây dựng môi

trường học tập thân thiện”.
+ Phương pháp quan sát:
Tôi sử dụng phương pháp quan sát chủ yếu trong quá trình quan sát thực tế
chỉ đạo của Hiệu trưởng, hiệu phó về việc “Xây dựng văn hoá nhà trường
thông qua việc chỉ đạo xây dựng môi trường học tập thân thiện”. Từ đó bổ
sung cho số liệu đã điều tra.
+Phương pháp trò chuyện.
Để chính xác hoá các thông tin thu nhận được từ việc quan sát và điều tra
tôi sử dụng phương pháp trò chuyện này.
+ Phương pháp thống kê toán học.
Sau khi đã điều tra quan sát, trò chuyện, tôi sử dụng phương pháp này để
xử lý các số liệu thu nhận được trong quá trình nghiên cứu phục vụ cho tiểu
luận.
3


2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận:
Văn hoá nhà trường là một hệ thống phức hợp các giá trị, các chuẩn mực
xung quanh chức năng đào tạo con người của nhà trường, được chấp nhận tự
nguyện, được cam kết tôn trọng để theo đó mà các thành viên trong nhà trường
cùng nhau thực thi các hoạt động dạy học nhằm hoàn thành ngày càng tốt sứ
mệnh cao cả của mình.
Văn hoá nhà trường thường được xem xét ở hai cấp độ đó là vô hình và hữu
hình. Cấp độ vô hình của văn hoá nhà trường là các yếu tố chủ yếu thường ở
dạng tiềm ẩn trong nhận thức và tình cảm của con người, chúng ta khó nhận ra
ngay. Chính hoạt động của thầy và trò trong hoạt động thực tiễn dạy và học đã
biến các yếu tố vô hình nói trên thành các biểu tượng và tạo nên một cấp độ hữu
hình của văn hoá nhà trường. Nhìn từ phía khách quan, người ta dễ nhận ra cấp
độ hữu hình của văn hoá nhà trường. Chẳng hạn, biểu tượng về các chuẩn mực

trong văn hoá nhà trường mà chúng ta thường thấy khi đến một nhà trường nào
đó chính là cấp độ hữu hình của văn hoá nhà trường như là: Cảnh quan sư phạm,
trang phục của thầy và trò, quan hệ giao tiếp trong trường và giao tiếp với
khách, nghi thức chào cờ đầu tuần, nghi thức chào đón học trò đầu cấp và lễ ra
trường cho học trò cuối cấp, nghi lễ ngày khai giảng, ngày bế giảng, ngày lễ,
ngày kỉ niệm trong năm … Như vậy để nhận diện đúng được trình độ của văn
hoá nhà trường thì phải có cách đánh giá toàn diện, kết hợp cả hai cấp độ.
Không thể chỉ căn cứ vào cấp độ hữu hình nhưng cũng không thể chỉ qua đánh
giá trình độ của cấp độ vô hình bằng suy diễn cảm tính.
2.2. Thực trạng văn hoá nhà trường ở trường Tiểu học Thiệu Vân:
2.2.1. Đặc điểm tình hình nhà trường:
Trường Tiểu học Thiệu Vân là đơn vị đóng trên địa bàn xã Thiệu Vân, xã có
điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn, nằm ở phía Tây, cách trung tâm thành
phố 12 ki-lô-mét. Nhân dân sinh sống chủ yếu bằng nghề nông. Giao thông thuỷ
lợi chưa thuận tiện, mỗi năm bà con chỉ có một vụ lúa. Vì thế đời sống vật chất
của nhân dân còn nghèo. Trình độ dân trí chưa cao. Nhân dân địa

4


phương đang còn một số thói quen chưa được phá bỏ. Điều này ít nhiều cũng
ảnh hưởng đến công tác xây dựng văn hoá nhà trường của đơn vị.
Bảng 1: Bảng số liệu về đội ngũ cán bộ giáo viên, nhân viên
năm học 2016 - 2017.
Tổng số
CBGV,NV
15

Nữ

Dân tộc

Đảng viên

13

Ghi chú

11

Qua bảng 1 cho thấy: Tổng số cán bộ giáo viên, nhân viên trong nhà trường
tương đối ít. Trong đó, cán bộ quản lí: 2 đồng chí; giáo viên văn hóa: 8 đồng chí,
giáo viên đặc thù dạy các môn Mĩ thuật, Âm nhạc, Tiếng Anh: 3 đồng chí; Nhân
viên - Kế toán: 2 đồng chí. Như vậy đơn vị có đủ về số lượng cán bộ giáo viên,
tương đối đồng bộ về cơ cấu. Phần lớn cán bộ giáo viên nhân viên là đảng viên,
một số người địa phương sống xung quanh trường. Đây chính là những thuận lợi
cơ bản của đơn vị: Cán bộ giáo viên nhân viên luôn gương mẫu tiên phong trong
mọi hoạt động của nhà trường. Có phẩm chất đạo đức, lối sông tốt. Tập thể ít
người do vậy dễ bàn bạc thống nhất trong việc ra nghị quyết thực hiện nhiệm vụ.
Đặc biệt đơn vị ít người nên cũng ít khi xảy ra va chạm trong đội ngũ cán bộ
giáo viên nhân viên. Ngược lại đây cũng là một trong những khó khăn trong
việc xây dựng văn hóa nhà trường. Vẫn còn một số ít giáo viên chưa thực sự
mẫu mực trong giao tiếp ứng xử với đồng nghiệp, với học sinh.
Bảng 2. Bảng số liệu cán bộ giáo viên, nhân viên năm học 2016 - 2017 Chia theo
độ tuổi và trình độ đào tạo

Từ
Tổng 50
số
tuổi

trở
15

lên
5

Chia theo độ tuổi
Từ
Từ
30
Dưới
40
đến
30
đến
39
tuỏi
49
tuổi
tuổi
3
7

Chia theo trình độ đào tạo
Đại

Cao

THC

học

đẳng

N

10

2

3

Dưới
THC

Ghi
chú

N
0

Nhìn vào số liệu bảng 2, ta thấy: Nhìn chung đội ngũ cán bộ giáo viên, nhân
viên trong đơn vị đều là những người có tuổi đời lẫn tuổi nghề tương đối cao.
Đây là điều thuận lợi, bởi vì: Đội ngũ cán bộ giáo viên đã có những suy nghĩ
5


chín chắn hơn trong cuộc sống, có nhiều kinh nghiệm trong công tác giáo dục
học sinh. Bên cạnh đó, vẫn còn một số giáo viên, nhân viên cao tuổi chưa kịp
thời thích ứng với yêu cầu mới, đôi khi bảo thủ, chậm tiến bộ.

Trình độ đào tạo của đội ngũ cán bộ giáo viên 100% đạt chuẩn và trên chuẩn.
Đây cũng là một thuận lợi trong việc xây dựng văn hóa nhà trường: Nhận thức
của đội ngũ cao, họ biết cách tự khẳng định mình xong đôi khi lại quá tự tin và ít
lắng nghe sự góp ý.
Bảng 3. Bảng số liệu học sinh năm học 2016 - 2017
Tổng
số
HS
178

Lớp 1
Số
Số
lớp HS
1
33

Lớp 2
Số
Số
lớp HS
2
35

Lớp 3
Số
Số
lớp HS
2
37

Lớp 4
Số
Số
lớp HS
1
33

Lớp 5
Số
Số
lớp HS
2
40

Ghi
chú

Qua số liệu bảng 3 cho thấy: Toàn trường có 178 học sinh, được biên chế 8
lớp. Như vậy, sĩ số học sinh bình quân trên lớp tương đối ít. Trong những năm
gần đây, nhà trường được hưởng lợi từ các nguồn ngân sách nên đã trang bị đủ
phòng học kiên cố, chỗ ngồi cho học sinh học 2 buổi trên ngày; Học sinh đi học
có đầy đủ sách giáo khoa; học sinh nghèo được hỗ trợ chi phí học tập. Điều này
rất thuận lợi trong công tác giáo dục học sinh của nhà trường.
2.2.2. Thực trạng của viện xây dựng văn hóa nhà trường ở trường Tiểu học
Thiệu Vân trong những năm học qua.
Bảng 4. Bảng số liệu kết quả xếp loại chuyên môn của giáo viên hằng năm
Năm học

Tổng số

GV được
đánh giá

2013 - 2014
2014 - 2015
2015 - 2016

12
12
12

XẾP LOẠI CHUYÊN MÔN
Giỏi
Khá
T.Bình
Kém
6
7
7

6
5
5

0
0
0

Ghi chú

0
0
0

Đọc số liệu bảng 4 cho thấy: Chất lượng giảng dạy của giáo viên nhà trường
tương đối ổn định. Tỉ lệ giáo viên xếp loại giỏi cao. Phần lớn giáo viên được đánh
giá xếp loại giỏi và khá, không có giáo viên xếp loại trung bình và kém. Có được
kết quả như vậy là vì đa số giáo viên đã biết linh hoạt sử dụng các phương pháp
dạy học, lựa chọn các hình thức tổ chức dạy học một cách khoa học.

6


Tuy nhiên, học sinh vẫn còn ít tham gia các hoạt động học tập; Giáo viên
chưa tạo môi trường học tập thân thiện cho học sinh; Vì vậy mà hiệu quả giáo
dục chưa cao ( nhà trường chưa có nhiều học sinh nổi bật ở các môn văn hoá.
Trong các buổi sinh hoạt chuyên môn, họp cán bộ giáo viên, nhân viên hàng
tháng, giáo viên, nhân viên rất ít có ý kiến trao đổi.
Bảng 5. Bảng số liệu kết quả thi đua của các lớp qua các năm học
Năm học

Tổng số
lớp

2013 - 2014
2014 - 2015
2015 - 2016

9
9

9

Tốt
2
3
3

XẾP LOẠI THI ĐUA
Ghi chú
Chưa đạt
Khá
Đạt
3
4
0
2
4
0
2
4
0

Qua số liệu bảng 5 cho thấy: Số lượng lớp xếp loại tốt còn ít, tỉ lệ lớp xếp loại
khá và đạt yêu cầu là chủ yếu. Nguyên nhân các lớp xếp loại thi đua chưa cao là do:
vệ sinh hàng ngày của lớp chưa sạch sẽ hoặc làm vệ sinh chậm; hằng ngày các em
đi học chưa đều, vệ sinh cá nhân chưa sạch sẽ; bàn ghế trong lớp kê chưa ngay
ngắn; Hoạt động múa hát ngoài sân trường, thể dục giữa giờ chưa đều; giờ ra chơi
hoặc trên đường đi học về vẫn còn học sinh trêu chọc lẫn nhau … Giáo viên đôi khi
còn chưa quan tâm nhắc nhở học sinh làm vệ sinh trước khi vào lớp.

Nguyên nhân sâu xa dẫn đến công tác văn hoá nhà trường chưa thực sự tốt đó
là: Cán bộ giáo viên, nhân viên vẫn chưa nhận thức một cách rõ ràng về chức
năng nhiệm vụ của mình. Chưa tạo được bầu không khí cởi mở, hợp tác, đôi khi
mâu thuẫn giữa cá nhân giáo viên với nhau chưa giải quyết kịp thời dứt điểm,
chưa thực sự tạo được môi trường thân thiện trong việc dạy và học …
2.3. Một số biện pháp xây dựng văn hoá nhà trường năm học 2016 - 2017 ở
trường Tiểu học Thiệu Vân:
Biện pháp 1: Xây dựng bầu không khí dân chủ, cởi mở, hợp tác
Với cương vị làm quản lí phụ trách công tác chuyên môn trong nhà trường
nhưng cũng đồng thời là chủ tịch công đoàn, tôi đã luôn phối hợp chặt chẽ với
hiệu trưởng, xây dựng bầu không khí dân chủ, cởi mở, hợp tác, cùng chia sẻ hỗ
trợ lẫn nhau; mọi người đều được tôn trọng và có cơ hội phát triển các khả năng
của mình bằng cách:

7


- Mọi kế hoạch công tác của nhà trường đều được triển khai, quán triệt đến mỗi
cán bộ giáo viên, nhân viên để mọi người đều được biết và có ý kiến đóng góp xây
dựng bản kế hoạch được đầy đủ hơn, khi tổ chức thực hiện được tốt hơn. Đặc biệt
là công khai công tác tài chính, đây là vấn đề mà được nhiều người quan tâm.

- Phân công nhiệm vụ phù hợp với năng lực, sở trường, điều kiện hoàn cảnh
gia đình của mọi cán bộ giáo viên, nhân viên tạo điều kiện để mỗi thành viên
thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
- Động viên và tạo điều kiện thuận lợi để mỗi thành viên trong nhà trường
tham gia các lớp đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, các lớp tập huấn, bồi
dưỡng mà các cấp quản lí tổ chức.
- Duy trì các hoạt động văn hoá văn nghệ, thể dục thể thao để cán bộ giáo
viên nhân viên tham ra. Tổ chức giao lưu văn nghệ, thể dục thể thao trong đơn

vị và giao lưu với đơn vị bạn nhằm xây dựng phong trào bề nổi, thu hút sự tham
gia tích cực của đông đảo cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh. Thông qua
hoạt động này mọi người thêm gần gũi, biết chia sẻ với nhau nhiều hơn.
- Cải tiến nội dung hội họp bằng cách yêu cầu giáo viên phải báo cáo kết quả
thực hiên nhiệm vụ được giao đồng thời nêu những khó khăn vướng mắc khi
thực hiện nhiệm vụ; trưởng các đoàn thể báo cáo đánh giá kết quả thực hiện
nhiệm vụ của tổ chức mình … Đặc biệt coi trọng việc lắng nghe, khuyến khích
mọi thành viên tham gia góp ý chia sẻ, xây dựng.
Biện pháp 2: Công tác tuyên truyền giáo dục tinh thần, ý thức trách nhiệm cho
cán bộ giáo viên nhân viên
Công tác tuyên truyền không chỉ triển khai đầy đủ các văn bản, nghị quyết mà
còn thực hiện bằng nhiều cách khác nhau làm sao để mỗi cán bộ giáo viên đều
có thể trực tiếp nắm rõ. Cách làm như sau: Tổ chức cho cán bộ giáo viên, nhân
viên nghiên cứu học tập Điều lệ trường Tiểu học, nội dung phong trào thi đua
“Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, nội dung các cuộc vận
động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, cuộc vận động
“Hai không”, cuộc vận động “Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương về đạo đức, tự
học và sáng tạo” ... thông qua các buổi giao ban cuối tuần, hội họp hàng tháng
và sinh hoạt chuyên đề của công đoàn. Yêu cầu mỗi cán bộ giáo viên, nhân viên
làm bản báo cáo mô tả công việc, trách nhiệm, quyền hạn và nghĩa vụ của mình
để mọi người hiểu sâu sắc hơn về trách nhiệm nghĩa vụ của mình trong các

8


phong trào thi đua, các cuộc vận động. Đặc biệt giúp giáo viên hiểu biết toàn
diện hơn về văn hoá, vai trò của văn hoá trong phát triển giáo dục và đào tạo và
vai trò của xây dựng văn hoá nhà trường. Từ đó biến hoạt động xây dựng văn
hoá nhà trường thành hoạt động mang tính chất tự giác, thường xuyên của mỗi
giáo viên và học sinh nhằm xây dựng môi trường văn hoá trong sạch, lành mạnh.

Tham mưu cho hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên Tổng phụ trách Đội phối hợp
với giáo viên chủ nhiệm lớp tổ chức các buổi toạ đàm về công tác xây dựng môi
trường văn hoá theo chủ điểm sinh hoạt của Liên đội Thiếu niên Tiền phong Hồ
Chí Minh.
Biện pháp 3: Xây dựng nội quy quy định lề lối làm việc của nhà trường :
Sau khi cán bộ giáo viên, nhân viên đã thấm nhuần tư tưởng, tôi tham mưu
cho hiệu trưởng xây dựng nội quy, quy định lề lối làm việc, quy tắc ứng xử của
giáo viên và học sinh. Yêu cầu giáo viên phải có mặt ở trường sớm hơn 10 phút
trước khi trống vào lớp nhằm mục đính trước mỗi buổi học giáo viên phải quan
sát, nhắc nhở học sinh làm vệ sinh sạch sẽ đầu mỗi buổi học. Quy định về trang
phục của giáo viên, học sinh khi đến trường.
Tôi tham mưu cho hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên Tổng phụ trách phối hợp với
giáo viên chủ nhiệm xây dựng tiêu chí đánh giá thi đua, chấm điểm xếp loại các
lớp hàng tuần. Đánh giá thi đua của giáo viên còn dựa vào xếp loại thi đua của
lớp phụ trách …Văn bản dự thảo được gửi qua hộp thư điện tử cá nhân của mỗi
thành viên, yêu cầu mọi thành viên phải tham gia đóng góp ý kiến xây dựng để
cùng thống nhất thực hiện.
Tham mưu cho hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm xây dựng nội quy lớp
học cho học sinh lớp mình. Sau mỗi tuần, giáo viên đánh giá, tuyên dương trước
cờ những học sinh thực hiện tốt; nhắc nhở, giúp đỡ học sinh thực hiện chưa tốt
đề các em thực hiện tốt hơn. Họp cán bộ giáo viên, nhân viên hàng tháng, hiệu
trưởng đánh giá, tuyên dương cán bộ giáo viên, nhân viên thực hiện tốt, thúc đẩy
mọi người nổ lực làm việc.
Biện pháp 4: Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm trang trí phòng học, xây dựng cảnh
quan trường lớp

9


Tôi tham mưu cho hiệu trưởng phát động thi đua trang trí lớp học chào mừng

kỉ niệm ngày nhà giáo Việt Nam: Yêu cầu giáo viên các lớp tổ chức cho học sinh
quét màng nhện trên tường và trần lớp học; Bảng, bàn ghế, tủ, ánh sáng … được
bố trí sắp xếp hợp lý tạo không gian học tập thoải mái nhẹ nhàng cho cả giáo
viên và học sinh; trang trí góc học tập để trưng bày các sản phẩm mà học sinh đã
làm ra: Viết chữ đẹp, khéo tay hay làm của môn Thủ công - Kĩ thuật, môn Mỹ
thuật …. Làm thay đổi cảnh quan lớp học, giúp học sinh hào hứng học tập hơn;
cảnh quan lớp học gần gũi với thiên nhiên hơn.
Chỉ đạo các lớp chăm sóc, sửa sang bồn hoa, trồng bổ sung một số loài hoa
vào bồn hoa, bảo vệ cây xanh trong sân trường … Năm học 2016 - 2017, nhà
trường được sự quan tâm ủng hộ của hội cha mẹ học sinh và chính quyền địa
phương đã xây được tường rào xung quanh trường, tạo cảnh quan của nhà
trường sạch đẹp hơn, an toàn hơn.
Biện pháp 5: Chỉ đạo giáo viên tạo môi trường học tập thân thiện, có lợi nhất
cho học sinh
Tôi đã chỉ đạo cho giáo viên đổi mới phương pháp, hình thức dạy học phù
hợp với tâm lí lứa tuổi học sinh; Chỉ đạo giáo viên xây dựng hệ thống câu hỏi
tìm hiểu bài phù hợp với các đối tượng học sinh, tạo điều kiện cho học sinh có
lực học yếu cũng tham gia xây dựng bài, thường xuyên động viên khích lệ đối
tượng này để các em không mặc cảm tự ti. Chỉ đạo các tổ chuyên môn thường
xuyên thăm lớp dự giờ góp ý cho đồng nghiệp, tổ chức xây dựng các giờ dạy
thực hành để giáo viên hiểu rõ hơn về các phương pháp, hình thức dạy học tích
cực từ đó mà vận dụng linh hoạt cho phù hợp với đối tượng học sinh lớp mình
phụ trách.
Quán triệt giáo viên không trách mắng học sinh vì các em không có sự tiến bộ
mà thay vào đó là quan tâm tìm hiểu nguyên nhân để giúp đỡ các em. Giúp các
em thấy được sự quan tâm, chăm sóc, tình thương yêu mà các thầy cô giáo dành
cho học sinh để các em thích thú hơn mỗi buổi đến trường.
Biện pháp 6: Chỉ đạo tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp
Tôi đã tham mưu cho hiệu trưởng tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp.
Thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp để giáo dục truyền thống cách mạng cho

giáo viên và học sinh, phát huy các giá trị văn hoá cổ truyền làm động lực thúc
10


đẩy hoạt động xây dựng văn hoá nhà trường. Tăng cường công tác giáo dục
truyền thống lịch sử và truyền thống cách mạng cho giáo viên, đặc biệt là đối
với học sinh trong Nhà trường. Bên cạnh đó cũng cần phải xây dựng những giá
trị mới, đó là: truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa”, quan
tâm đến gia đình chính sách, người có công với cách mạng ở địa phương; truyền
thống giúp đỡ lẫn nhau trong những lúc hoạn nạn, tinh thần tự hào dân tộc.
Phối hợp với công đoàn, Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh thực hiện
các hoạt động văn nghệ, thể dục thể thao hướng về những ngày lễ lớn như: Ngày
quốc khánh (02/9), ngày thành lập Hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (20/10) ngày
Nhà giáo Việt Nam (20/11), ngày thành lập Đảng cộng sản Việt Nam (03/02),
ngày quốc tế phụ nữ (08/3), ngày thành lập Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí
Minh (26/3) ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4)…, qua đó
thắt chặt tình cảm giữa thầy với trò và tình cảm bè bạn trong trường, trong lớp.
Quán triệt công tác phòng chống tệ nạn xã hội trong nhà trường đồng thời
giáo dục, rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh.
2.4. Hiệu quả của việc vận dụng các biện pháp trên:
Sau khi thực hiện đồng bộ các biện pháp trên, đến giữa học kì 2 năm học
2016 - 2017, tôi thu được kết quả như sau:
Bảng 6. Bảng số liệu đánh giá xếp loại chuyên môn của giáo
viên năm học 2016 - 2017 (đến cuối học kì I).
Tổng số GV, NV
được đánh giá

11

XẾP LOẠI CHUYÊN MÔN

Giỏi
Khá
T.Bình
Kém
9
2
0
0

Ghi chú

Nhìn vào số liệu bảng 6, ta thấy: Chất lượng dạy học của giáo viên đã được
nâng lên một bước. Số lượng giáo viên xếp loại giỏi về chuyên môn được nâng lên
rõ rệt, không có giáo viên xếp loại trung bình. Hầu hết giáo viên đã xây dựng được
môi trường học tập thân thiện cho học sinh, giúp các em mạnh dạn, tự tin tham gia
các hoạt động học tập trên lớp, mạnh dạn giao tiếp với thầy cô giáo. Giáo viên đã
nhận thức rõ vai trò trách nhiệm của mình trong nhà trường. Thấm nhuần tư tưởng,
tích cực tham gia các hoạt động các phong trào thi đua, các cuộc vận động lớn của
ngành, của xã hội. Giáo viên đã gương mẫu chấp hành tốt nội quy quy định của nhà
trường, hướng dẫn học sinh cùng tham gia thực hiện tốt. Giáo viên đã quan tâm
hơn đến việc xây dựng nền nếp lớp học. Chủ động

11


trang trí, sắp xếp bàn ghế, đồ dùng dạy học trên lớp hợp lý, gọn gàng ngăn nắp.
Hầu hết giáo viên đã xây dựng lớp mình thành lớp tự quản. Giáo viên đã quan
tâm đến chất lượng và hiệu quả giảng dạy, học tập. Chất lượng giáo dục đại trà
được duy trì và củng cố. Đặc biệt trong đội ngũ cán bộ giáo viên, nhân viên
đoàn kết hơn, biết quan tâm chia sẻ lẫn nhau, không còn hiện tượng đố kị nghi

ngờ lẫn nhau. Giáo viên, học sinh đến trường ăn mặc lịch sự, chỉnh tề hơn, giáo
tiếp ứng xử tế nhị, có văn hoá hơn.
Bảng 7. Bảng số liệu kết quả xếp loại thi đua cuối kì Icủa các lớp
năm học 2016 - 2017
Tổng số lớp
8

XẾP LOẠI THI ĐUA
Chưa đạt
Tốt
Khá
Đạt
6
2
0
0

Ghi chú

Số liệu bảng 7 cho thấy: Học sinh các lớp thực hiện nền nếp tốt hơn: Các em
thực hiện tốt giờ giấc ra vào lớp. Các em tự giác làm vệ sinh trước mỗi buổi học.
Vệ sinh môi trường xung quanh trường học sạch sẽ hơn. Ban cán sự các lớp đã
biết điều khiển các bạn sinh hoạt 15 phút đầu giờ theo yêu cầu của giáo viên
Tổng phụ trách Đội. Các em biết giúp đỡ nhau trong học tập. Các em biết “Gọi
bạn xưng tôi”, các em đã tự tin hơn trong giao tiếp hằng ngày với các bạn và các
thầy cô giáo.
Hoạt động thể dục giữa giờ, múa hát tập thể của nhà trường đều hơn. Các em
tự giác tham gia, giáo viên không còn phải nhắc nhở. Gìơ ra chơi, các em tự tổ
chức các trò chơi dân gian bổ ích: Đánh bóng, chơi ô ăn quan, bịt mắt bắt dê …
không còn hiện tượng trêu ghẹo, gây gỗ đánh nhau.

Đặc biệt trong học kì I năm học 2016 - 2017, nhà trường không có học sinh
bỏ học giữa chừng. Các em yêu trường yêu lớp hơn, các em đi học chuyên cần
hơn.

3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Xây dựng văn hoá nhà trường là một trong những nhiệm vụ có ý nghĩa to lớn
trong việc đổi mới quản lý nâng cao chất lượng ở các nhà trường. Việc xây dựng
văn hoá nhà trường phải được tiến hành một cách đồng bộ, rộng khắp, gắn liền
12


với những nội dung thiết thực, cụ thể và phải được sự nhiệt tình tham gia của
các lực lượng giáo dục đặc biệt là cán bộ giáo viên nhà trường. Năm học 2016 2017, tôi đã áp dụng biện pháp xây dựng môi trường học tập thân thiện để xây
dựng văn hoá nhà trường, bước đầu đã đem lại cho tôi những thành công nhất
định. Nhà trường đã có những chuyển biến rõ rệt trong việc giáo dục toàn diện
học sinh, phát huy được các giá trị văn hoá truyền thống của dân tộc, xây dựng
các giá trị văn hoá mới, góp phần xây dựng và hoàn thiện nhân cách cho học
sinh của nhà trường. Sự nhiệt tình tham gia của giáo viên và học sinh đã tạo nên
chuyển biến bước đầu quan trọng và làm tiền đề cho công tác giáo dục đạo đức,
xây dựng văn hoá nhà trường ở Trường Tiểu học Thiệu Vân tiếp tục phát triển
đúng hướng và vững chắc.
3.2. Bài học kinh nghiệm
Trong quá trình xây dựng văn hoá nhà trường thông qua việc xây dựng môi
trường học tập thân thiện ở trường Tiểu học Thiệu Vân, tôi đã rút ra cho mình
một số bài học sau:
- Xây dựng văn hoá nhà trường, chúng ta phải xây dựng và nuôi dưỡng bầu
không khí cởi mở, dân chủ, hợp tác, tin cậy và tôn trọng lẫn nhau.
- Mỗi cán bộ giáo viên đều biết rõ công việc mình phải làm, hiểu rõ vai trò
trách nhiệm, luôn ý thức chia sẻ trách nhiệm với đồng nghiệp.

- Chúng ta phải coi trọng con người, cổ vũ sự nỗ lực hoàn thành công việc và
công nhận sự thành công của mỗi người.
- Nhà trường có những chuẩn mực để luôn luôn cải tiến, vươn tới.
3.3. Ý kiến đề xuất, kiên nghị
Để nuôi dưỡng và phát triển văn hoá nhà trường, tôi mạnh dạn đưa ra một số
đề xuất, kiến nghị như sau:
3.3.1. Đối với giáo viên, nhân viên trong nhà trường:
- Giáo viên, nhân viên phải luôn tự học tự bồi dưỡng, nâng cao trình độ
chuyên môn, nghiệp vụ cho mình nhằm đáp ứng yêu cầu giáo dục hiện nay.
- Giáo viên, nhân viên phải gương mẫu thực hiện tốt nội quy, quy định của
đơn vị. Mẫu mực trong lời nói, phong cách ăn mặc để làm gương cho học sinh
noi theo.
3.3.2. Đối với Hiệu trưởng nhà trường
13


- Hiệu trưởng nhà trường phải là người lãnh đạo mẫu mực. Hiệu trưởng luôn
là tấm gương cho giáo viên, nhân viên và học sinh noi theo.
- Hiệu trưởng phải thực hiện tốt quy chế dân chủ. Tăng cường đối thoại, cùng
tham gia phân công trách nhiệm rõ ràng.
- Hiệu trưởng phải biết lắng nghe, biết khích lệ mọi người, biết nuôi dưỡng
bầu không khí tâm lý cởi mở, tôn trọng lẫn nhau ở nơi làm việc.
- Hiệu trưởng phải xác lập được cơ chế đánh giá, thi đua khen thưởng đúng
người đúng việc tạo động lực phấn đấu cho giáo viên, nhân viên và học sinh.
Trên đây là toàn bộ sáng kiến kinh nghiệm của tôi về “Một số biện pháp chỉ
đạo xây dựng văn hoá nhà trường thông qua việc xây dựng môi trường học tập
thân thiện ở trường Tiểu học Thiệu Vân” mà tôi muốn trao đổi với các bạn động
nghiệp, các nhà quản lí giáo dục.
Do trình độ và năng lực có hạn, chắc chắn sáng kiến kinh nghiệm sẽ không
tránh khỏi những thiếu xót, chưa làm hài lòng bạn đọc. Tôi rất mong nhận được

sự góp ý của các bạn đồng nghiệp, của các nhà quản lí giáo dục đề sáng kiến
kinh nghiệm của tôi được hoàn thiện và được ứng dụng rộng rãi hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
XÁCNHẬNCỦATHỦTRƯỞNGĐƠNVỊ

Thiệu Vân, ngày 10 tháng 4 năm 2017
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của bản
thân, không sao chép nội dung của người
khác.
Người thực hiện

Phạm Thị Hiên

14