SKKN rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh qua dạy bài “phong trào dân tộc dân chủ ở việt nam từ năm 1919 đến năm 1925” môn lịch sử lớp 12

Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh qua dạy bài “Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ
năm 1919 đến năm 1925” môn Lịch sử lớp 12.

I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Trong sự nghiệp đổi mới đất nước, “Giáo dục đào tạo có sứ mệnh nâng cao
dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài…”; “Đào tạo những con
người lao động tự chủ, năng động sáng tạo, có năng lực giải quyết các vấn đề do
thực tiễn đặt ra, tự lo được việc làm, lập nghiệp và thăng tiến trong cuộc sống,
qua đó góp phần xây dựng đất nước giàu mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn
minh”, [8]. Tuy nhiên cuộc sống hiện đại ngày nay (về các mặt chính trị, kinh tế,
xã hội,văn hoá, khoa học -kĩ thuật, môi trường khí hậu, ...) ở trong nước và trên
thế giới vận động hết sức khẩn trương và chứa đựng rất nhiều yếu tố khôn lường
[13] - là những chủ nhân tương lai, là những người sẽ quyết định sự phát triển của
đất nước, trong những năm tới sẽ phải chịu tác động đan xen của những yếu tố
tích cực, và tiêu cực, và luôn được đặt vào hoàn cảnh phải lựa chọn những giá trị,
phải đương đầu với những khó khăn, thách thức, những áp lực tiêu cực, nên vì thế
mà không thể không quan tâm đến việc rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh .
Với học sinh THPT, độ tuổi 15 đến18, các em đang hình thành những giá trị
nhân cách, giàu ước mơ, ham hiểu biết, tìm tòi, khám phá, song còn thiếu hiểu
biết sâu sắc về xã hội, còn thiếu kinh nghiệm sống, dễ bị lôi kéo, kích động... [4].
Đặc biệt trong những năm qua, trên phương tiện thông tin đại chúng thường xuất
hiện các Clip về : bạo lực học đường, đua xe máy, lối sống gấp, sống ích kỷ, lai
căng, thực dụng, lệch lạc về nhân cách..., một phần chính là do các em thiếu
những kỹ năng sống cần thiết như: kỹ năng xác định giá trị nhân văn, kỹ năng từ
chối, kỹ năng kiên định, kỹ năng giải quyết mâu thuẫn, kỹ năng thương lượng, kỹ
năng giao tiếp... [6]. Do đó, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh là một yêu cầu
cấp thiết.
Trước thực trạng trên, ngay từ năm học 2015-2016 , Bộ GD&ĐT ra chỉ thị
tăng cường công tác giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống cho học sinh.
Nhưng do không phải là một môn học riêng trong hệ thống các môn học của nhà

trường phổ thông, hơn nữa đặc điểm của kỹ năng sống phải được giáo dục ở mọi
lúc, mọi nơi khi có điều kiện, cơ hội phù hợp. Do đó, giáo dục kỹ năng sống phải
thực hiện thông qua từng môn học và dạy học tích hợp sẽ mang lại nhiều lợi ích
như: giúp học sinh áp dụng được nhiều kĩ năng, nền tảng kiến thức tích hợp giúp
việc tìm kiếm thông tin nhanh hơn, khuyến khích việc học tập sâu và rộng, thúc
đẩy thái độ học tập tích cực, chủ động thu nhận kiến thức để có thể vận dụng vào
thực tiến. Từ đó hình thành và phát triển cho các em khả năng làm chủ bản thân,
khả năng ứng xử với những người khác và với xã hội, khả năng ứng phó tích cực
trước các tình huống của cuộc sống [5].
Môn Lịch sử, là một môn học bắt buộc trong chương trình giáo dục phổ
thông, mục đích cao cả của bộ môn không chỉ dừng lại ở việc cung cấp kiến thức, lí
giải cho thế hệ trẻ hiểu được nguồn gốc của dân tộc, quá trình dựng nước và giữ
nước của cha ông ta, khơi dậy ở các em lòng tự hào dân tộc, tinh thần yêu nước, ý
thức trách nhiệm đối với đất nước, mà còn góp phần phát triển tư duy, nhất là tư duy
biện chứng, mang lại cho các em phương pháp đúng đắn để nhận thức quy luật phát
triển của quá khứ và hiện tại, giúp các em độc lập suy nghĩ, sáng tạo, từng bước hình
thành nhân cách. Hơn thế nữa, mỗi một nội dung của bài học lịch sử đều chứa đựng
nhiều bài học quý báu để giáo dục lòng yêu quê hương, đất
1


Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh qua dạy bài “Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ
năm 1919 đến năm 1925” môn Lịch sử lớp 12.

nước, niềm tự hào dân tộc, ý thức tự chủ, tinh thần chiến đấu… Vì thế, dạy học
lịch sử sẽ có ý nghĩa quan trọng trong giáo dưỡng, giáo dục, rèn luyện và phát
triển kĩ năng tư duy, phân tích tổng hợp, khái quát, so sánh, đối chiếu các sự kiện
hiện tượng. Đặc biệt là kĩ năng vận dụng kiến thức lịch sử để nhận biết kiến thức
mới và vận dụng trong thực tiễn để rút ra bài học bổ ích cho bản thân [12].
Với nội dung và phương pháp đặc trưng riêng đó, môn lịch sử hoàn toàn có

khả năng tham gia có hiệu quả vào nhiệm vụ giáo dục, rèn luyện kỹ năng sống
cho học sinh, đặc biệt là học sinh THPT. Đồng thời còn có tác dụng giáo dục
những truyền thống tốt đẹp của lịch sử dân tộc.
Từ những lí do trên, tôi đã quyết định tìm hiểu và chọn đề tài cho sáng kiến
kinh nghiệm của mình trong năm học 2017 -2018 là: Rèn luyện kĩ năng sống
cho học sinh qua dạy bài “Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ năm
1919 đến năm 1925” môn Lịch sử lớp 12.
2. Mục đích nghiên cứu, ý nghĩa khoa học và hiệu quả thực tiễn của đề
tài.
2.1. Mục đích chung:
- Nhằm nâng cao chất lượng dạy và học bộ môn Lịch sử THPT.
- Khai thác và sử dụng có hiệu quả các phương pháp, phương tiện, thiết bị,
công cụ dạy học, phục vụ giảng dạy Lịch sử , góp phần đổi mới phương pháp dạy
học.
- Góp phần hình thành, rèn luyện và nâng cao kỹ năng sống cho học sinh.
2.2. Mục đích cụ thể:
- Xác định các biện pháp tích hợp nhằm giáo dục kỹ năng sống cho học sinh
THPT trong giảng dạy môn Lịch sử .
- Xác định mức độ hứng thú học tập và kết quả học tập của học sinh bằng
cách tích hợp, giáo dục, rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh trong giảng dạy
môn Lịch sử ở trường THPT Lưu Đình Chất.
- Góp phần giáo dục, rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh để có thể ứng xử,
ứng phó với những thay đổi của môi trường xã hội và môi trường tự nhiên .
Cụ thể như sau:
Các yêu cầu về kĩ năng của môn Lịch sử như : "biết thu nhập thông tin, sưu
tầm tư liệu, phát hiện vấn đề, phân tích, so sánh, làm việc độc lập và làm việc
theo nhóm, làm các báo cáo nhỏ, trình bày trước tổ, lớp...", "kĩ năng tư duy, phân
tích, nhận định, đánh giá và sâu chuỗi tình hình, đặt ra và giải quyết các vấn đề
gặp phải trong học tập và trong thực tiễn cuộc sống", "biết đồng cảm, nâng cao
trách nhiệm, tinh thần đoàn kết, ý chí đấu tranh... nhằm góp phần đào tạo “con

người mới” với đầy đủ các mặt “đức, trí, thể, mỹ”, “nhân, lễ, nghĩa, trí, tín” hay
“nhân, nghĩa, trí, dũng, liêm”… [7]
Việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng tích cực hoá
người học đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc hình thành các kĩ năng làm chủ bản
thân, rèn luyện cho các em sống có trách nhiệm với bản thân, bạn bè, gia đình,
cộng đồng.
Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn, gắn nội dung môn học với thực tiễn và
đặc điểm của chương trình, tạo điều kiện cho học sinh tiếp cận với các tình huống
2


Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh qua dạy bài “Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ
năm 1919 đến năm 1925” môn Lịch sử lớp 12.

của cuộc sống, góp phần xây dựng cho các em khả năng thích ứng, biết cách ứng
phó trước những tình huống khó khăn của cuộc sống .
Qua học tập bộ môn giúp học sinh suy nghĩ tích cực, tự tin dần hình thành kĩ
năng ra quyết định và lựa chọn đúng đắn.
2.3.Ý nghĩa khoa học và hiệu quả thực tiễn của đề tài.
Nội dung đề tài đã được thực hiện có hiệu quả thực tế ở trường THPT Lưu
Đình Chất, kết quả đề tài đã phản ánh khả năng làm chủ bản thân học sinh trong
các hoạt động ngoại khóa của nhà trường, khả năng ứng phó tích cực trước các
tình huống của cuộc sống và chất lượng học tập bộ môn của học sinh được nâng
cao rõ rệt.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
- Đối tượng: Phương pháp, kỹ thuật dạy học tích hợp, giáo dục kỹ năng sống
cho học sinh ở trường THPT Lưu Đình Chất .
- Phạm vi : Bài 12, PPCT thuộc tiết 17 lớp 12 .
4. Phương pháp nghiên cứu.
4.1. Điều tra sư phạm.

Nghiên cứu, tìm hiểu chất lượng học tập của học sinh, thăm dò ý kiến của
học sinh về tiết dạy có tích hợp và không có tích hợp việc giáo dục rèn luyện kỹ
năng sống cho học sinh trong bài học.
4.2. Nghiên cứu tài liệu:
Thu thập các tài liệu liên quan đến chủ đề nghiên cứu như các văn bản, nghị
quyết, thông tư, tài liệu chuyên môn, phần mềm .
4. 3. Thực nghiệm sư phạm:
Nhằm tìm hiệu quả của việc tích hợp giáo dục, rèn luyện kỹ năng sống cho
học sinh trong tiết dạy.
Thí nghiệm bố trí theo cách thông thường. Sau đó so sánh kết quả thực
nghiệm giữa các lớp để tìm ra hiệu quả thực nghiệm.
Thực hiện ở một số tiết cụ thể trên các lớp.

II. NỘI DUNG
1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
3


Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh qua dạy bài “Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ
năm 1919 đến năm 1925” môn Lịch sử lớp 12.

1.1. Cơ sở khoa học
* Các cuộc vận động của Bộ GD&ĐT như “Mỗi thầy, cô giáo là một tấm
gương đạo đức, tự học và sáng tạo”
* Chỉ thị Số 40/2008/CT-BGD - ĐT Về việc phát động phong trào thi đua
“Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” trong các trường phổ thông.
* Mục tiêu giáo dục: Mục tiêu giáo dục phổ thông là tập trung phát triển trí
tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân,….Nâng cao chất lượng
giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống,
ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực

tiễn. Phát triển khả năng sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời.
* Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương
Đảng khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Thực hiện Nghị
quyết, thời gian qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức một số hoạt động hướng
tới việc rèn luyện năng lực cho học sinh như: Tổ chức Chương trình đánh giá học
sinh quốc tế PISA với cách đánh giá kỹ năng vận dụng kiến thức vào giải quyết
các vấn đề thực tiễn trong cuộc sống; tổ chức cuộc thi vận dụng kiến thức liên
môn giải quyết các vấn đề thực tiễn; triển khai phương pháp dạy học "Bàn tay
nặn bột",….
1.2. Một số khái niệm cơ bản làm công cụ nghiên cứu của SKKN
1.2.1. Kĩ năng
sống * Khái niệm:
Thực chất cho đến nay vẫn chưa có một định nghĩa rõ ràng và đầy đủ về kĩ
năng sống (mặc dù đã có các định nghĩa của WTO; UNESCO…) Nhưng nếu hiểu
đơn giản thì kỹ năng sống là năng lực của mỗi người giúp giải quyết những nhu
cầu và thách thức của cuộc sống một cách có hiệu quả (cách sống tích cực trong
xã hội hiện đại). Về bản chất thì rèn luyện kỹ năng sống là quá trình đưa từ nhận
thức (qua kiến thức và thái độ) thành hành động (hành vi tích cực)
* Tầm quan trọng trong việc rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh THPT Việc
rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh là việc làm không mới. Từ xa xưa
cha ông ta đã dúc kết “ Tiên học lễ, hậu học văn” nhưng do sức ép lớn vể chương
trình; về điểm số, hoặc nhiều nguyên nhân khác nhau mà việc rèn luyện kĩ năng
sống cho học sinh đã bị giảm nhẹ hoặc xao nhãng.
Đứng trước thực tế xã hội những năm gần đây, bộ GD-ĐT đã nhận thấy việc
giáo dục, rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh là việc cấp bách ở mọi bậc học
nhưng đặc biệt với học sinh THPT vì: Ở lứa tuổi này: Các em cần tìm tòi, học hỏi
cái mới, điều lạ không phân biệt nó là tốt hay xấu; đã phát triển tình yêu nam, nữ
dẫn đến các quan hệ không đúng mực trong quan hệ khác giới; chịu áp lực lớn
trong thi cử dẫn đến dễ rơi vào trạng thái tiêu cực ảnh hưởng tới sức khỏe ,tinh
thần; các em cần lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với năng lực của mình; cần đưa

ra quyết định đúng đắn; thích bộc lộ cái tôi…. Như vậy, chúng ta cần rèn luyện kĩ
năng gì cho học sinh THPT? Qua nghiên cứu tôi nhận thấy có 10 kĩ năng sống
cần thiết ở cấp học THPT là: Kỹ năng xác lập mục tiêu cho cuộc đời; Kỹ năng tự
phục vụ bản thân, rèn luyện sức khỏe; Kỹ năng quản lý thời gian hiệu quả; Kỹ
năng điều chỉnh và quản lý cảm xúc; Kỹ năng nhận thức và đánh giá bản thân; Kỹ
năng giao tiếp ứng xử; Kỹ năng hợp tác, chia sẻ; Kỹ năng thể hiện tự tin trước
4


Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh qua dạy bài “Phong trào dân tộc dân
chủ ở Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1925” môn Lịch sử lớp 12.

đám đông; Kỹ năng đối diện ứng phó khó khăn trong cuộc sống; Kỹ năng đánh
giá người khác
Việc rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh THPT nhằm xây dựng cho học sinh
12 giá trị của cuộc sống là: tôn trọng, hòa bình, hợp tác, hạnh phúc, chân thật,
nhân đạo, tình thương, trách nhiệm, giản dị, khoan dung, tự do và đoàn kết[3].
* Vị trí, nhiệm vụ của việc rèn luyện kĩ năng sống trong bộ môn lịch sử lớp 12 THPT
Qua việc học tập bộ môn giúp học sinh biến kiến thức thành thái độ, hành vi
và thói quen tích cực, lành mạnh, ngăn ngừa các vấn đề xã hội và bảo vệ quyền
con người. Góp phần định hướng cho các em những con đường sống tích cực
trong xã hội hiện đại, giúp các em biết cách ứng xử thân thiện với môi trường tự
nhiên, với cộng đồng.
Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trong nhà trường còn nhằm thực
hiện yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông, là xu thế chung của toàn thế giới.
Với đặc trưng là môn học khoa học xã hội và nhân văn, bộ môn Lịch sử có
nhiệm vụ hình thành kĩ năng nhận định, phân tích đánh giá, tổng hợp, rút ra bài
học kinh nghiệm ….để học sinh có ý thức tự giác học tập, tự chủ trong cuộc sống,
có tinh thần xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
1.2.2. Tích hợp và dạy học tích hợp

* Khái niệm
- Tích hợp là một hoạt động mà ở đó cần phải kết hợp, liên hệ, huy động các
yếu tố, nội dung gần và giống nhau, có liên quan với nhau của nhiều lĩnh vực để
giải quyết, làm sáng tỏ vấn đề và cùng một lúc đạt được nhiều mục tiêu khác
nhau.
- Dạy học hợp tích là định hướng về nội dung và phương pháp dạy học, trong
đó giáo viên tổ chức, hướng dẫn để học sinh biết huy động tổng hợp kiến thức, kĩ
năng thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau nhằm giải quyết các nhiệm vụ học tập,
thông qua đó hình thành những kiến thức, kĩ năng mới, phát triển được những
năng lực cần thiết, nhất là năng lực giải quyết vấn đề trong học tập và trong thực
tiễn cuộc sống[12].
* Ý nghĩa của dạy học tích hợp trong bộ môn lịch sử -lớp 12 THPT
Việc tiến hành dạy học tích hợp trong bộ môn lịch sử sẽ hình thành ở học
sinh những năng lực giải quyết hiệu quả các tình huống thực tiễn dựa trên sự huy
động nội dung, kiến thức, kĩ năng thuộc nhiều môn học khác nhau từ trong nhà
trường vào các hoàn cảnh mới lạ, khó khăn, bất ngờ, qua đó sẽ góp phần trở
thành một người công dân có trách nhiệm, một người lao động có năng lực.
Sẽ phát huy tối đa sự trưởng thành và phát triển cá nhân mỗi học sinh, giúp
các em thành công trong vai trò của người chủ gia đình, người công dân, người
lao động tương lai.
Do tích hợp mà các kiến thức gần nhau, liên quan với nhau sẽ được nhập vào
cùng một môn học nên số đầu môn học sẽ giảm bớt, tránh được sự trùng lặp
không cần thiết về nội dung giữa các môn học nhằm giảm tải cho học sinh. Là
một trong những yêu cầu của đổi mới phương pháp dạy học.
Việc kết hợp tốt phương pháp dạy học tích hợp, sử dụng các hiện tượng trong
thực tiễn cuộc sống, ngoài giúp học sinh chủ động, tích cực say mê học tập còn
lồng ghép được các nội dung khác nhau như: bảo vệ môi trường, chăm sóc và bảo
5

Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh qua dạy bài “Phong trào dân tộc dân
chủ ở Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1925” môn Lịch sử lớp 12.

vệ sức khỏe con người thông qua các kiến thức thực tiễn đó. Từ đó giáo dục và
đào tạo thế hệ trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt.
2. Thực trạng tình hình nghiên cứu
2.1. Thuận lợi
Bộ và Sở Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức nhiều lớp tập huấn, bồi dưỡng cho
cán bộ quản lý, giáo viên về giáo dục, rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh phổ
thông; hướng dẫn tích hợp giáo dục kỹ năng sống vào các địa chỉ qua một số môn
học và hoạt động giáo dục ở các cấp học phổ thông.
Một số hoạt động giáo dục kỹ năng sống đã được đa số các trường chú ý thực
hiện trong khuôn khổ và yêu cầu của phong trào “Xây dựng trường học thân
thiện, học sinh tích cực” do Bộ Giáo dục và Đào tạo phát động nên giáo viên
trong các trường phổ thông đã bước đầu làm quen với thuật ngữ “kỹ năng sống”,
mặc dù mức độ hiểu biết có khác nhau.
Giáo dục kỹ năng sống từ nhà trường cũng như qua các phương tiện thông tin
đại chúng đã thu hút được sự chú ý và hưởng ứng của xã hội, của phụ huynh học
sinh.
Hình thức tổ chức giáo dục kỹ năng sống đã bước đầu được thực hiện trong
một số môn học, thông qua hoạt động ngoại khoá và các hoạt động trải nghiệm
với nội dung khá đa dạng.
Xu hướng sử dụng tích hợp kiến thức tổng hợp để tiếp cận tri thức trong dạy
học là rất cần thiết, là một xu hướng tối ưu của lý luận dạy học ngày nay đã và
đang được nhiều nước trên thế giới thực hiện.
Tại trường THPT Lưu Đình Chất, nhà trường rất chú trọng đến công tác triển
khai thực hiện các mục tiêu giáo dục, các phong trào thi đua của Bộ của Ngành.
Do đó ngay từ đầu năm học chúng tôi đã được BGH triển khai nhiệm vụ rèn
luyện kĩ năng sống qua các hoạt động lồng ghép vào chương trình học, các môn
học và các hoạt động của nhà trường như: Hoạt động chuyên môn: bồi dưỡng

thường xuyên , đổi mới phương pháp trong dạy học…., hoạt động ngoài giờ lên
lớp, hoạt động hướng nghiệp, dạy nghề… Hoạt động đoàn thể: bảo vệ môi
trường, an toàn giao thông, xây dựng trường xanh – sạch - đẹp; xây dựng trường
học thân thiện học sinh tích cực… Hơn nữa nhận thấy tính cấp bách của việc rèn
luyện kĩ năng sống cho học sinh, bản thân tôi rất trăn trở, làm thế nào để rèn
luyện kĩ năng sống có hiệu quả để đưa trường tôi trở thành môi trường giáo dục
tin cậy cho phụ huynh học sinh về mọi mặt. Vì vậy, tôi đã mạnh dạn thực hiện đề
tài này.
2.2. Khó khăn
- Đối với giáo viên : Thông báo 242-TB/TW ngày 15/4/2009 của Bộ Chính
trị (khóa X) về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 2 (khóa VIII) và
phương hướng phát triển giáo dục và đào tạo đến năm 2020, đã nêu một trong
những hạn chế của giáo dục phổ thông như sau: “Giáo dục phổ thông mới chỉ
quan tâm nhiều đến “dạy chữ”, chưa quan tâm đúng mức đến “dạy người”, kỹ
năng sống và “dạy nghề” cho thanh thiếu niên”. Như vậy, về ý nghĩa, tầm quan
trọng của giáo dục, rèn luyện kỹ năng sống chưa được nhận thức một cách đúng
mức trong một bộ phận cán bộ quản lý, giáo viên.
Khi thực hiện giáo dục, rèn luyện kỹ năng sống, giáo viên còn gặp nhiều khó
khăn,lúng túng (chưa có tài liệu cho giáo viên và học sinh, tiêu chí đánh giá chưa
6


Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh qua dạy bài “Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ
năm 1919 đến năm 1925” môn Lịch sử lớp 12.

cụ thể,…). Tổ chức giáo dục kỹ năng sống có những đặc thù riêng khác với các
hoạt động giáo dục khác, nội dung giáo dục không chỉ diễn ra trong môn học mà
còn thông qua một số hoạt động khác (hoạt động ngoài giờ lên lớp, câu lạc bộ,...)
cho nên thiếu cơ sở vật chất, kinh phí để thực hiện. [13]
Thực tế tại trường THPT Lưu Đình Chất, khi xây dựng chương trình dạy học,

nội dung dạy học trên lớp, giáo viên đều phải xây dựng 3 mục tiêu: cung cấp kiến
thức, rèn luyện kỹ năng, hình thành thái độ. Đây là yêu cầu mang tính nguyên tắc
trong dạy học và giáo viên đều nhận thức sâu sắc yêu cầu này. Tuy nhiên, công
tác soạn giảng của giáo viên hiện nay còn gặp nhiều khó khăn, bởi lượng kiến
thức trong mỗi bài học vẫn còn nặng nề. Hơn nữa áp lực công việc ngày càng lớn,
tính hành chính còn nhiều (chuẩn bị các loại hồ sơ sổ sách…) nên giáo viên
không có nhiều thời gian đầu tư vào công tác soạn giảng, các nội dung rèn luyện
kĩ năng sống cho học sinh chưa được chú trọng, chưa đồng bộ. Cũng có khi được
ghi trong mục trọng tâm, kiến thức, kĩ năng nhưng lại không được thể hiện trong
nội dung bài giảng bằng hệ thống câu hỏi cụ thể. Bản thân tôi, trong quá trình
giảng - dạy, tôi cũng đã chú trọng nội dung rèn kĩ năng sống cho học sinh ( kĩ
năng giao tiếp,trình bày, kĩ năng ra quyết định, tự nhận thức…) thông qua phương
pháp dạy học tích cực như động não, thực hành, thảo luận nhóm, đặc biệt là dạy học tích hợp… Lúc đầu hiệu quả cũng chưa cao nhưng sau một số tiết luyện tập,
củng cố kiến thức, các em cũng đã hình thành được những kĩ năng nhất định như:
đã tự tin, chủ động, quản lí thời gian và ý thức cùng chia sẻ công việc cùng với
các thành viên khác trong nhóm…. Các em tự nhận thức giá trị của bản
thân về một cuộc sống có lí tưởng đúng đắn, biết phê phán những hiện tượng tiêu
cực, quan điểm lệch lạc trong xã hội.
Từ thực trạng nêu ở trên nêu, thiết nghĩ mỗi giáo viên cần phải suy nghĩ, tìm
tòi, sáng tạo, vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học tích cực, thiết kế giáo
án giảng dạy phù hợp với mục tiêu bài học để việc giáo dục, rèn luyện kĩ năng
sống cho học sinh có hiệu quả.
- Đối với học sinh: Những biến đổi mạnh mẽ về kinh tế - xã hội cùng với đó
là những tác động nhiều chiều của các nguồn thông tin khác nhau từ xã hội khiến
cho học sinh học tập một cách thụ động, chủ yếu chỉ nghe và làm theo thầy cô
giáo, ít sáng tạo, tính tự giác chưa cao, lười hoạt động, chỉ chăm chú vào học kiến
thức nên khả năng ứng phó với các tình huống trong cuộc sống kém, tính tự tin ít,
tự ti nhiều. Kỹ năng giao tiếp hạn chế, hay nói tục, chửi bậy thường nóng nảy,
gây gỗ lẫn nhau….
Hơn nữa ,sự nuông chiều con cái của gia đình cũng đã tạo cho các em có

những thói quen xấu khó có thể thay đổi, sửa chữa.
Thực tế tại nơi tôi công tác, cho thấy tình trạng học sinh thiếu kĩ năng sống
vẫn xảy ra, biểu hiện qua hành vi ứng xử không phù hợp trong giao tiếp như: còn
thiếu lễ độ với thầy cô giáo, cha mẹ và người lớn tuổi; chưa có ý thức bảo vệ môi
trường, giữ gìn vệ sinh công cộng, gây phiền hà cho người khác khi sử dụng điện
thoại di động, ....
Như vậy việc giáo dục ,rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh ngày càng trở
nên thiết yếu.
3. Giải pháp cho việc chọn đề tài SKKN
7


Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh qua dạy bài “Phong trào dân tộc dân
chủ ở Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1925” môn Lịch sử lớp 12.

Để giúp học sinh có hứng thú trong học tập, phát hiện và rèn luyện kĩ năng
sống cho học sinh THPT , tôi có một số giải pháp sau đây.
- Giáo viên phải xác định được nhiệm vụ của môn học và việc rèn luyện kĩ
năng sống cho học sinh trong môn học để học sinh vừa tiếp thu được kiến thức cơ
bản, vừa hình thành ở các em những kĩ năng, thái độ ứng xử phù hợp.
- Mỗi một tiết dạy –học trên lớp người giáo viên cần phải chuẩn bị:
+ Tìm hiểu, nắm vững và phải nhận thức sâu, rộng chính xác nội dung sách
giáo khoa
+ Chọn những kĩ năng cần thiết, phù hợp, gần gũi với học sinh, phù hợp với
địa phương
+ Chuẩn bị những kiến thức cần tích hợp, lồng ghép, kĩ thuật dạy học, các
phương tiện cần thiết , các câu hỏi gợi ý hướng dẫn để học sinh tự xác định các kĩ
năng sống cần đạt được
- Nguyên tắc dạy - học bằng cách tích hợp nhằm rèn luyện kĩ năng sống cho
học sinh THPT. Tích hợp phải tuân thủ nguyên tắc: Chọn lọc, phù hợp, vừa đủ.

Chọn lọc những kiến thức thật cần thiết để tích hợp nhằm giúp học sinh lấy đó
làm phương tiện khám phá, lĩnh hội kiến thức mới trong bài. Phù hợp trình độ
nhận thức, tâm sinh lí của học sinh; giáo viên tránh biến giờ học thành phô diễn
sự uyên bác của mình.
Không vì tích hợp mà làm bài học nặng nề kiến thức, quá tải cho học sinh
hoặc giáo viên tham tích hợp nên bỏ qua kiến thức cơ bản học sinh cần đạt trong
chính tiết học đó” .
4. Ví dụ cụ thể : Soạn giảng
Bài 12 : PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ Ở VIỆT NAM
TỪ 1919 ĐẾN 1925
Tiết 17 ( PPCT)
I. Mục tiêu bài học:
1. Về kiến thức:
- Qua bài học, HS nắm được những thay đổi của tình hình thế giới sau
Chiến tranh thế giới thứ nhất cũng như sự chuyển mới về kinh tế và xã hội Việt
Nam là nguyên nhân dẫn tới phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ năm
1919 đến năm 1925 có bước phát triển mới so với thời kì trước năm 1919.
- Nắm được quá trình hoạt động cách mạng của Nguyễn Ái Quốc từ
1911-1925, vị trí và ý nghĩa của con đường cứu nước mà Nguyễn Ái Quốc đã
chọn đối với tiến trình phát triển của lịch sử Việt Nam.
2. Về thái độ, tình cảm, tư tưởng:
- Giúp học sinh hiểu rõ từng thời kì phát triển của xã hội, để các em có những
nhận thức lịch sử đúng đắn.
- Bồi dưỡng cho học sinh lòng biết ơn sâu sắc, sự kính trọng đối với chủ tịch
Hồ Chí Minh.
- Bồi dưỡng cho học sinh lòng yêu nước, tinh thần cách mạng, tình đoàn kết
dân tộc, đoàn kết quốc tế, niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, niềm tự hào về
dân tộc Việt Nam.
- Giúp học sinh nhận thức được trách nhiệm và lý tưởng của mình đối với
tương lai của đất nước. Từ đó có ý thức vươn lên trong học tập để góp phần

8


Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh qua dạy bài “Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam
từ năm 1919 đến năm 1925” môn Lịch sử lớp 12.

xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn hiện nay.
3. Kỹ năng:
- Rèn luyện kĩ năng phân tích, đánh giá các sự kiện lịch sử trong bối cảnh cụ
thể của đất nước và quốc tế, đồng thời đánh giá vai trò của Nguyễn Ái Quốc
đối với tiến trình phát triển của lịch sử Việt Nam .
- Rèn luyện kĩ năng vận dụng các kiến thức liên môn để ghi nhớ các sự kiện
lịch sử.
- Rèn kĩ năng sử dụng lược đồ, bản đồ.
4. Năng lực hướng tới :
- Năng lực chung: Năng lực tự học; Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề;
Năng lực giao tiếp; Năng lực hợp tác; Năng lực sử dụng ngôn ngữ.
- Năng lực chuyên biệt:
+ Năng lực tái hiện hiện tượng, sự kiện lịch sử về tiểu sử, quá trình ra đi tìm
đường cứu nước của Nguyễn Ái Quốc; quá trình tích cực chuẩn bị về tư tưởng
chính trị và tổ chức, tiến tới thành lập Đảng của Nguyễn Ái Quốc.
+ Năng lực hình thành bộ môn: khai thác, sử dụng tư liệu, tranh ảnh lịch sử,
lược đồ liên quan đến nội dung bài học.
+ Năng lực giải quyết mối quan hệ, ảnh hưởng của quá trình ra đi tìm đường
cứu nước của Nguyễn Ái Quốc đối với tiến trình phát triển của lịch sử Việt
Nam sau này.
+ So sánh, phân tích sự khác nhau trong con đường ra đi tìm đường cứu
nước của Nguyễn Ái Quốc đối với các bậc tiền bối đi trước.
+ Biết thể hiện quan điểm, chính kiến của mình về các vấn đề lịch sử như
nhận xét, đánh giá về công lao của Nguyễn Ái Quốc, các bậc tiềm bối yêu

nước.... đối với cách mạng Việt Nam.
II. Thiết bị và tài dạy học:
- Tranh ảnh, video, chân dung một số nhà hoạt động yêu nước cách mạng
tiêu biểu như: Hồ Chí Minh, Nguyễn An Ninh..., bảng thống kê các cuộc đấu
tranh thời kì này.
- Một số tư liệu, video về phim tư liệu và lược đồ về quá trình ra đi tìm
đường cứu nước của Nguyễn Aí Quốc; Máy chiếu, máy tính ; Giáo án điện tử
(tệp đính kèm). Soạn giáo án Word; Phiếu học tập, Giấy A0, bút .....
III. Tiến trình các hoạt động dạy học:
- Ổn định lớp:
- Kiểm tra bài cũ: ( được tiến hành trong quá trình giảng bài mới)
- Tiến trình lên lớp:
* Giới thiệu bài mới: Dưới chế độ thực dân phong kiến, xã hội Việt Nam
có hai mâu thuẫn cơ bản nhất (mâu thuẫn dân tộc và mâu thuẫn giai cấp). Hai
mâu thuẫn ấy vừa là nguồn gốc, vừa là động lực làm nảy sinh và thúc đẩy các
phong trào yêu nước chống thực dân phong kiến ở nước ta.
- Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, phong trào yêu nước chống thực dân
phong kiến ở nước ta mang nhiều nét mới - bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm
hiểu.

9


Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh qua dạy bài “Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ
năm 1919 đến năm 1925” môn Lịch sử lớp 12.

Phương pháp – kĩ năng
* Sơ kết bài học

Những kiến thức cơ bản

cần nắm

- SauHoạtbàiđộnghọc,1:bằng trí nhớ và sự tưởng tượng, giáo viên cho học sinh tường thuật-Mụclạitiêu:qá
trình tìm đường cứu nước thôngIIquaPhonglượctràođồcódântrêntộcmáydânchiếuchủ. -+ HọcKiếnsinhtức:sâu
Giúpchuỗi họcác sựsinhkiệnắmvà rútđượcra đượcởViệtcôngNamlaotừcủanămNguyễn1919 Ái Quốc
đốimộtvớisố cáchnhữngmạnghoạtViệtđộngNamyêutronướcggiaicủađoạnđến1919nămđến1921925.

*giai.dặncấpdò:tư sản dân tộc, tiểu tư sản và 1. Hoạt động của Phan Bội Châu, -CôngTìm nhânhiểu
thêm. về Bác Hồ qua sách, báo….Phan Châu Trinh và một số người -+ TrảRènlờiluyệncâu hỏikĩ
năng:trong SGKtưduy,và sochuẩnsáh,hồibịbài mớiViệt. Nam ở nước ngoài

tưởng …nhằm tạo sự thân thiện để kết
(HS đọc thêm)
quả giảng dạy đạt hiệu quả.
2. Hoạt động của tư sản dân tộc,
- Phương pháp: Phân tích, thảo luận lớp, tiểu tư sản và công nhân Việt Nam.
nêu vấn đề.
- Cách tiến hành :
+ GV
đọc một đoạn trích dẫn của chủ
tịch Hồ Chí Minh, nói về truyền thống
yêu nước của nhân dân ta: "Dân ta có
một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một
* Về hoạt động của tư sản dân tộc
truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến và tiểu tư sản:
nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh
thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn
Nội TSDT
TTS
sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt

dung
qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn
Chấn hưng - Báo chí:
chìm tất cả bè lũ bán
nước và cướp
nội hoá,… Chuông rè,
nước…” nhằm tạo biểu
tượng lịch sử
-Năm 1923, An Nam Trẻ
trước cho học sinh về lòng yêu nước của Hoạt chống độc , Người Nhà
nhân dân ta trước khi nắm phần kiến
động quyền cảng quê, Tiếng dân
thức của bài học.
Sài Gòn, độc ; lập các nhà
+ Kĩ năng: theo dõi SGK, tìm hiểu, tái
quyền xuất xuất bản:Nam
hiện lại và sâu chuỗi kiến thức
cảng lúa gạo Đồng thư xã…;
+ GV phát vấn: Tiếp nối phong trào yêu
tại Nam kì - Đấu tranh
nước Việt Nam, những năm sau Chiến
của Pháp.
đòi Pháp
tranh thế giới thứ nhấ
về lực lượng
-Tổ chức:
trả tự do cho
t
tham gia có điểm gì mới ?
Đảng Lập

Phan Bội
+
GV: Gọi một học sinh nhắc lại đặc
Hiến 1923 Châu (1925)
điểm của 2 giai cấp tư sản dân tộc và tiểu
(BùiQuang ,Truy điệu
Phan
tư sản (đã học ở tiết trước). đồng thời đưa
Chiêu,
Châu Trinh (1926);
ra bảng kiến thức (phần bên)
Nguyễn Phan Bãi
+ GV phát vấn:
Long);
khoá, mít tinh,
Em hãy nêu một số hoạt động tiêu
NhómNam tiếng bom Sa
biểu của tư sản dân tộc và tiểu tư sản
Phong (Phạm Diện,….
thời kì này?
Quỳnh),..
- Tổ chức:
- Em có nhận xét gì về mục tiêu đấu
Việt Nam
tranh của giai cấp tư sản dân tộc? Thái
nghĩa đoàn,
độ chính trị của họ.
Hội Phục việt,
HS: suy nghĩ độc lập, trả lời, báo cáo kết
Đảng thanh

quả với giáo viên.
10
Niên


+ GV giúp học sinh nắm được nội dung.
Đồng thời giới thiệu cho học sinh biết về

Mục đòi quyền tự đòi quyền tự


quyền

Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh qua dạy bài “Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam

lợitruyền bá tư

kinh tế

Power point )

tưởng tiến bộ

+ Kĩ năng: Nhìntừbảng,năm 1919lắngđếnnghenămvà1925tự” môn Lịch sử lớp 12.

và cách mạng.
ghi chép
GV cho cả lớp xem video về nhà yêu => Đấu tranh sôi nổi, hăng hái,
nước Nguyễn An Ninh . Bước đầu giáo
quyết liệt. Lôi kéo được các tầng lớp

dục cho học sinh về truyền thống yêu
nước, tinh thần vì dân tộc... và nêu gương khác tham gia,
cho giới trẻ. Qua đó hình thành kĩ năng
xác định giá trị.
GV kết luận chung:
Phong trào dân
tộc dân chủ thời kì này phát triển mạnh
mẽ lôi cuốn được đông đảo quần chúng
th
gia . Nội dung đấu tranh chứa đựng
nhiều yếu tố tiến
hình thức đấu tranh
phong phú, song không thể đưa cuộc đấu
5tranh.1Kếtđi đếnquả bàithắngkiểmlợitravì kiếnthiếuthứcđường(có thểlối so sánh)
chính+Kếttrịđúngquả kiểmđắn 1 TIẾT không tích hợp giáo dục, rèn luyện kỹ năng sống:
* Về phong trào công nhân :
Lớp
Sĩ số
Điểm
Điểm

5. Kết quả nghiên cứu

Quamviệc tiến hành soạn giảng, kết quả giảng dạy giáo dục rèn kĩ năng sống cho

học sinh của tôi tiếnbộ, rõ rệt, cụ thể

Hoạt động 2:
Giỏi
khá

+ GV nêu vấn đề, Giai cấp công nhân
từ năm 1919 trở đi phát triển nhanh cả về
số lượng và chất lượng, nên số cuộc đấu
tranh của công nhân ngày càng nhiều hơn.
HS theo dõi SGK và hình ảnh, đặc biệt
là xưởng Ba Son (có trong Power point )
v
phong trào đấu tranh của giai cấp
ề
công nhân 34
12
10
+ GV phát vấn: Em có nhận xét gì về
mục tiêu đấu tranh, mức độ, tính chất
phong trào đấu tranh của giai cấp công
1919 – 1925?
+ Kĩ năng: HS tư duy, nhận định, đánh
giá, tìm hiểu để trả lời
+ GV chốt ý, nhấn mạnh sự kiện 8/1925
ở Sài Gòn – đánh dấu sự chuyển biến của
phong trào công nhân từ : tự phát lên tự
giác (mục đích đấu tranh rõ ràng: cả về
kinh tế và chính trị, ủng hộ phong trào
đấu tranh của nhân dân Trung Quốc –
mang tinh thần quốc tế)
12B2

12B4

34

3

5

34

1

10

Lớp

ĩ số

Điểm

Điểm

Giỏi

khá

12B2

12B4

44

6

14

kỹnhânnăg sống cơ bản như:

Điểm

Điểm

Trung bình
Yếu
21
5
+ Thành lập Công hội ( bí mật) công
nhân Sài Gòn - Chợ Lớn
do Tôn
Đức Thắng lãnh đạo.
+ Tháng 8-1925, công nhân xưởng
đóng tàu Ba Son bãi công=> đánh
dấu bước chuyển biến mới của
18

5

+ Kết quả kiểm tra 1 TIẾT tích hợp giáo dục,rèn luyện kỹ năng sống:

Điểm

Điểm

Trung bình

Yếu

phong trào công nhân từ tự phát
sang tự giác. 1
=> Tuy nhiên: thời kì này vẫn còn

10

2

13

5.2. Qua từng giờ học bộ môn tôi đã bước đầu giúp đỡ học sinh rèn luyện các

mang tính tự phát, còn lẻ tẻ, nặng về
đòi quyền lợi kinh tế

Việc họat động nhóm, thảo luận đã giúp các em tiến bộ về kỹ năng hợp tác,

giao tiếp ứng xử, lắng nghe, đánh giá…có trách nhiệm, có kỹ năng quản lý về
thời gian trong học tập tốt hơn.

Bằng phương pháp tích hợp: giúp các em làm việc với sách giáokhoa, thưc

hành, sưu tầm thu thập kiến thức, rèn kỹ năng tự học, tìm kiếm xử lý thông tin tốt
hơn. Biết vận dụng kiến thức đã học để bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe, giải

thích các hiện tượng thực tiễn, biết giúp đỡ, đoàn kết, duy trì cuộc sống an toàn…

bài của em Tô Quang Long - Lớp 12B4; em Nguyễn Thị Kim Liên

Kết quả thu được là 20 bài viết khác nhau, trong đó có nhiều bài viết tốt như

3.

Hoạt động

các nhóm: Lê Thị Thúy – Lớp 12B4 ; em Nguyễn thị Hà Trang – Lớp 12B2 ……

Hoạt động 3:
Quốc
- Mục tiêu:
+ Kiến thưc: Giúp HS hiểu được hành
trình tìm đường cứu nước của Nguyễn Ái
Quốc cho dân tộc Việt Nam. Vai trò của
Người đối với tiến trình phát triển của
lịch sử Việt Nam. Thông qua
đó, giáo
dục tư tưởng, đạo đức cách mạng của
Bác, hình thành ở học sinh lòng kính yêu

của

– lớp 12 B2;
Nguyễn Ái

là một trong những bài viết tốt. Đây quả là một kết quả đáng tự hào.

III. KẾT LUẬN

Từ việc nghiên cứu đề tài, tôi nhận thấy việc giáo dục và rèn luyện kĩ năng

sống cho học sinh THPT vào một môn học Lịch sử là một việc làm rất khó nhưng
lại

hết sức cần thiết, bởi nó có hiệu quả rõ rệt đối với học sinh trong

việc phát

huy hơn nữa khả năng tự học của người học, cũng như góp phần hình thành và
rèn luyện các kỹ năng sống . Đồng thời việc thực hiện những bài giảng này sẽ

11


đối với Bác - Hồ Chí Minh .
+ Rèn luyện kĩ năng: tự nhận thức, giao


biếtRèn luyệnlắng kĩnghe,năng phảnsốngchohồihọctíchsinhcực,qua dạytự tinbài “Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam

khi trình bày ý kiến cá nhân…..
từ năm 1919 đến năm 1925” môn Lịch sử lớp 12.

- Phương pháp: Thảo luận nhóm, nêu
vấn đề, phân tích…

giúp người giáo viên dạy bộ môn không ngừng trau rồi kiến thức của các môn - Cách tiến hành:

học khác để dạy bộ môn của mình tốt hơn, đạt kết quả cao hơn.
Tuy nhiên tôi cũng rút ra được nhiều bài học kinh nghiệm quí giá, đó là:
1, Bám sát những mục tiêu giáo dục kĩ năng sống, đồng thời đảm bảo mạch kiến
thức - kĩ năng của giờ dạy lịch sử..
2, Phải trau dồi vốn hiểu biết, kiến thức lí luận và kinh nghiệm thực tiễn về kĩ
năng sống; Tiếp cận giảng dạy kĩ năng sống theo hai cách: nội dung và phương
pháp dạy học, trong đó nhấn mạnh đến cách tiếp cận phương pháp. Nghĩa là
thông qua nội dung và phương pháp dạy học để giáo dục kĩ năng sống cho học
sinh chứ không phải tích hợp vào nội dung bài dạy.
3, Lên kế hoạch tích hợp giáo dục kĩ năng sống vào dạy – học như :
- Xác định mục tiêu bài dạy được tích hợp kĩ năng sống
- Mục tiêu kĩ năng sống được đan xen, hòa quyện, tích hợp một cách
hợp lý, nhẹ nhàng vào mục tiêu của môn học. Mục tiêu kĩ năng sống không tách
rời mục tiêu của môn học.
+ GV: cho học sinh xem bức ảnh sau

và trả lời các câu hỏi dưới đây:

4, Đặc điểm của bài dạy tích hợp rèn luyện kĩ năng sống:

( Nguyễn Ái Quốc – năm 1919)

- Bài giảng tích hợp rèn luyện kĩ năng sống vào môn lịch sử phải đảm bảo

cấu trúc : trước hết là mô tả mặt nội dung của bài dạy, gồm mục tiêu của bài, nội

- Nêu những hiểu biết của em về nhân

dung, phương pháp, phương tiện dạy học được sử dụng trong tiết dạy...Thứ hai là vật này?

mô tả mặt lô gic của bài dạy, gồm các bước như: kích thích hoạt động học tập, tổ
+Kĩ năng: Tái hiện, phát hiện và kết luận
chức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập.

vấn đề

- Bài giảng tích hợp về rèn luyện kĩ năng sống cơ bản vẫn đảm bảo các bước HS: suy nghĩ trả lời, báo cáo kết quả

là: ổn định tổ chức (khởi dộng), kiểm tra bài cũ, giới thiệu bài mới và giảng bài với giáo viên.
mới, luyện tập và củng cố, giao nhiệm vụ về nhà và dặn dò.

GVchốt ý: Bức ảnh trên là chân dung của
của dân tộc Việt Nam. Người có vai trò to

IV. KIẾN NGHỊ

lớn đối với cách mạng Việt Nam cũng
Để nâng cao chất lượng môn học và rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh
như tiến trình phát triển của đất nước.
nói chung và cấp THPTnói riêng qua phương pháp dạy - học tích hợp trong bộ
Vậy, vai trò của Nguyễn Aí Quốc đối với
môn Lịch sử , tôi có đề xuất sau:
Cách mạng Việt Nam đầu tiên là gì,
Bộ , Sở GD&ĐT có văn bản hướng dẫn cụ thể về giảng dạy tích hợp nội
chúng ta hãy tìm hiểu mục 3.
dung kĩ năng sống cũng như tích hợp các nội dung khác, kèm với tài liệu tham
GV: Cho HS xem Clip
về buổi đầu
khảo và phương tiện, đồ
dùng

hành trình tìm đường cứu nước cho dân
tiện nghe và nhìn, ghi âm thanh và hình ảnh.
tộc của Nguyễn Aí Quốc, nhấn mạnh
Giáo viên được bồi dưỡng và tập huấn về kiến thức, kỹ năng tổ chức và
những địa danh mà Người đã kinh qua. Vì
thực hiện nội dung giáo dục kĩ năng sống thông qua dạy chính khóa mà đặc biệt
các em đã được học ở cuối
lớp 11, nên
là kỹ năng soạn giáo án tích hợp, …
Gv có thể kiểm tra bài cũ :
Sở GD&ĐT nên quan tâm hơn về công tác chỉ đạo và đánh giá kết quả
+ GV phát vấn :
giảng dạy tích hợp một số vấn đề vào các môn học (đặc biệt giáo dục kĩ năng
Tại sao Nguyễn Ái Quốc lại ra đi tìm
sống cho HS).
đường cứu nước? Con đường đi tìm
Vậy có thể nói, dạy học môn lịch sử trong giai đoạn hiện nay cần hướng
chân lý của Nguyễn Ái Quốc có những
đến tích hợp kiến thức cho học sinh, trong đó giáo dục, rèn luyện kĩ năng sống
điểm gì khác với con đường đi của các
vừa là mục tiêu vừa là một giải pháp quan trọng nhằm thu hút tinh thần thái độ
bậc tiền bối ?
học tập của học sinh. Để làm được việc này,người giáo viên cần tích cực tìm tòi
+ Kĩ năng: theo dõi, so sánh, đánh giá,
những hướng đi mới, nhất là việc kéo môn học đến gần với cuộc sống của người
nhận định

học.

dạy học : tranh ảnh, thiết bị, băng hình, phương

HS: suy nghĩ trả lời, báo cáo kết quả

với giáo viên.
GV chốt ý:

12


thất bại, đất nước chìm trong bóng tối
Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh qua dạy bài “Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam không có

đường ra.

+ Nguyễn Tất Thànhtừnămkhâm1919 đếnphụcnămnhưng1925” môn Lịch sử lớp 12.
không tán thành con đường cứu nước
Trên đây chỉ là một số kinh nghiệm được rút ra từ thực tiễn quá trình

của các bậc tiền bối.

giảng dạy. Cuối cùng tôi rất mong được sự ủng hộ, đóng góp của các quý thầy, cô
giáo đồng nghiệp để tôi hoàn thiện hơn nữa về đề tài này.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
+ GV phát vấn : Những hoạt động của
Nguyễn Ái Quốc trong những năm

1911- 1917 có ý nghĩa gì?

+ Kĩ năng : Sâu chuỗi các sự kiện và kết

luận. XÁC NHẬN CỦA THỦ
TRƯỞNG ĐƠN VỊ
GV chốt ý: Là cơ sở quan trọng để

Người xác định con đường cứu nước

đúng đắn cho dân tộc Việt Nam.

Thanh Hóa, ngày 27/05/2018
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép nội dung của người

khác.

- Qua phần kiến thức trên, để giáo dục
cho học sinh “tinh thần yêu nước , ý chí
và nghị lực quyết tâm ra đi tìm đường
cứu nước cho dân tộc của Bác”, GV sử
dụng kiến thức
môn GDCD, với
phương pháp tích hợp kể câu chuyện

Người viết

Lê Thị Phượng

“Hai bàn tay”, hoặc có thể sử dụng câu

thơ sau:
“ Đất nước đẹp vô cùng nhưng Bác phải ra đi

Cho tôi làm sóng dưới con tàu đưa tiễn Bác
Khi bờ bãi dần lui, làng xóm khuất
Bốn phía nhìn không bóng một hàng
tre Đêm xa nước đầu tiên ai nỡ ngủ
Sóng vỗ dưới thân tàu đâu phải sóng quê
hương
Trời hôm nay chẳng xanh màu xứ sở
Xa nước rồi mới hiểu nước đau thương”
(Người đi tìm hình của nước – Chế Lan Viên)

Thông qua câu chuyện, những câu thơ HS
hiểu được rằng, bằng thiên tài trí tuệ và
nhãn quan chính trị sắc bén, xuất phát từ
lòng yêu nước chân chính, thương dân,
sẵn sàng hy sinh vì đất nước, vì dân tộc
của Người. Nhấn mạnh cho học sinh về
lòng biết ơn đối với Bác, hãy luôn tiên
phong, gương mẫu, ra sức học tập và làm
những việc có ích....Từ đó rèn luyện cho
HS kĩ năng đặt ra và giải quyết các vấn đề
gặp phải trong học tập và trong thực tiễn
cuộc sống, biết đồng cảm, nâng cao trách
nhiệm, tinh thần đoàn kết, ý chí đấu
tranh ,có niềm tin hơn trong cuộc sống....
- Để nhấn mạnh những gian lao vất
vả của Người khi bôn ba ở nước ngoài
tôi sử dụng kiến thức môn Văn, Địa lí ,
bằng việc trích dẫn đoạn thơ sau :
“…Có nhớ chăng gió rét thành Ba lê
Một viên gạch hồng Bác chống lại cả một mùa

13


Và sương mù thành Luân Đôn người có nhớ

GiọtRèn mồluyệnhôikĩNgườinăng sốngnhỏgiữacho họcđêmsinhkhuyaqua dạy bài “Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam

Đời bồi tàu lênh đênh theo

sóng

bể

từ
năm
1919 đến năm 1925” môn Lịch sử lớp 12.
Người đi hỏi khắp bóng cờ Châu Mĩ, Châu Phi
Những đất tự do những trời nô lệ
Những con đường cách mạng đang tìm đi…”

=>Giúp các em hình thành kĩ năng ứng
phó một cách tích cực khi căng thẳng,biết
xử lí cảm xúc…
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Chỉ thị phát động phong trào thi đua “ Xây dựng trường học thân thiện,
GV: Chia 2 học sinh làm một nhóm, phát

học sinh tích cực ” trong các trường phổ thông của Bộ giáo dục và Đào tạo ra
phiếu học tập.

ngày 22/7/2008.
tắt hoạt động của Thời Hoạt động
Nhóm 1:

2. Mô

Nguyễn

Tóm

Aí Quốc

từ 1917 đến

đun THPT 7 “ Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực” của
11/

gian

Bộ giáo dục và Đào tạo.
Năm - Cuối năm 1917, Nguyễn
1924( theo bảng kiến thức ở bên)
3. Mô đun THPT 35 “Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trung học phổ
HS: Trao đổi, thảo luận, kết hợp đoạn
1917
Tất Thành trở lại Pháp
thông ” của Bộ giáo dục và Đào tạo.
Năm
- Nguyễn Ái Quốc gửi tới
phim tư liệu về hành trình cứu nước của

4. Tâm lý học lứa tuổi và tâm lý học sư phạm-Phan Trọng Ngọ, NXB Đại
Bác, SGK và vận dụng kiến thức đã học
1919
Hội nghị Vécxai Bản yêu
học sư phạm Hà Nội.
sách của nhân dân An
của môn Văn, địa lí và hiểu biết xã hội,
5. Văn bản của Bộ Giáo dục và Đào tạo số 453/KH-BGDĐT ngày 30 tháng
để hoàn thiện phiếu học tập trong vòng 7
Nam đòi các quyền tự do,
7 năm 2010 về việc Tập huấn và triển khai Giáo dục Kĩ năng sống trong một số
phút .
dân chủ, bình đẳng cho
môn học và Hoạt động giáo dục ở Tiểu học, Trung học cơ sở và Trung học phổ
+ Kĩ năng: Quan sát, tự giác, chủ động,
dân tộc Việt Nam.
thông trên toàn quốc
Năm
- Tháng 7 - 1920, Người
đưa ra ý kiến thảo luận và khẳng định.
6. Kỷ yếu hội thảo Bạo lực học đường ở trường THPT-Viện nghiên cứu giáo

dục.

GV: Chốt kiến thức của nhóm 1, thông

1920

đọc bản Sơ thảo lần thứ

qua các sự kiện, giáo viên nhấn mạnh:

nhất những luận cương

người người bóc lột và người bị bóc lột ”

Người đã bỏ phiếu tán

7. Nghị Quyết số 29- NQ/TW, BCH TW Đảng khóa XI.
- Năm 1917 , ngoài kiến thức lịch sử
về vấn đề dân tộc và vấn
8. Luật giáo dục và những quy định mới nhất về giáo dục và đào tạo, NXB
để lí giải tại sao Bác lại quay trở về nước
đề thuộc địa của Lênin, từ
Lao động.
đó Người quyết tâm đi
Pháp (nơi có khoa học - kỹ thuật phát
9. Chỉ thị o6/CT- BCT về triển khai cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm
triển và những tư tưởng dân chủ tự
theo con đường của Cách
gương đạo đứcHồ Chí Minh”
mạng tháng Mười Nga.
do…
),
qua phần nhận xét của Người :
10.
Tài liệu SGK lịch sử lớp 12 – NXBGD
- Tháng 12-1920, tại Đại
“người Pháp ở Pháp tốt hơn người Pháp
11. Những mẫu chuyện về cuộc đời hoạt động của Bác Hồ- Trần Dân Tiên

ở Đông Dương…, ở đâu cũng có hai loại
hội Đảng Xã hội Pháp,
12. Tài liệu hướng dẫn Dạy học tích hợp trong dạy học Lịch sử ở trường

trung học phổ thông – Bộ GD&ĐT – năm 2012
giáo viên có thể sử dụng thêm câu thành
ngữ “Biết người biết ta, trăm trận trăm

13. T ham khảo một s
ố
tài liệu trên mạng internet
nhằm giáo dục
cho học sinh thêm
- Nguồn:
về cách nhìn nhận giữa “bạn” “thù” một
- Nguồn: 1.
cách rõ
ràng,
rành mạch,
về tinh
thần
thắng"

đoàn kết quốc tế. Trong cuộc sống
cần
biết ưu thế của mình để phát huy, biết
Năm
điểm yếu để bảo vệ; biết ưu điểm của đối
1921
thủ để né tránh, biết yếu điểm của đối thủ

để tấn công. . .. từ đó, có nhận định đúng
đắn về đường lối đối ngoại của Đảng ta
hiện nay.
Giúp HS hình thành kĩ năng :
làm chủ bản thân khả năng ứng xử với
những người khác và với xã hội, khả năng
ứng phó tích cực trước các tình huống của
cuộc sống
- Khi nhắc tới sự kiện: 6/1919, GV có
thể nhấn mạnh giáo dục tư tưởng cốt lõi

thành việc gia nhập Quốc
tế Cộng sản và trở thành
người cộng sản Việt Nam
đầu tiên, là một trong
những người

tham

gia

sáng lập Đảng Cộng sản
Pháp.
- Năm 1921, cùng với
một số người khác sáng
lập Hội Liên hiệp các dân
tộc thuộc địa
ở Pari để
tuyên truyền, tập hợp lực
lượng chống chủ nghĩa đế

quốc.
- Người tham gia sáng lập
báo Người cùng khổ, viết
bài cho báo Nhân đạo,
đặc biệt biên soạn cuốn


trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng
của Người là: giải phóng giai cấp, giải

Bản án chế độ thực dân14
Năm

Pháp.
-Tháng

6-1923, Nguyễn


một xã hội tốt đẹp không còn người bóc

Hội Nghị Quốc tế Nông

Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh qua dạy bài “Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam
từ năm 1919 đến năm 1925” môn Lịch sửdânlớp(102.-1923),

lột người, muốn vậy phải dựa vào chính

sức lực của mình.

Qua đó nhằm giáo dục

Năm - 1924 Bác dự
Đại hội
học sinh tinh thần tự giác, tự thân vận
1924 Quốc tế Cộng sản lần thứ
động,... ý chí cầu tiến trong cuộc sống.
V (Liên Xô)
- Với sự kiện : 7/1920, Nguyễn Ái
MỤC LỤC
-Tháng 11-1924, Người
Quốc đã bắt gặp được con đường cứu
về Quảng Châu (Trungang
nước đúng đắn cho dân tộc, Phút giây đọc
I. Mở đầu
Quốc) trực tiếp 1 tuyên
được Luận cương của Lê Nin của Nguyễn
truyền, giáo dục lí luận,
ái Quốc, để diễn tả nỗi vui mừng của
1. Lí do chọn đề tài
xây dựng tổ
chức1 cách
Người, khắc sâu sự kiện và làm rõ được ý
mạng giải phóng dân tộc
nghĩa của nó, trong quá trình chốt kiến
2. Mục đích nghiên cứu, ý nghĩa khoa học và hiệu quả thực tiễn

thức, GV sử dụng kiến thức môn văn để

Việt Nam.

của đề tài

minh họa, bằng những câu thơ của nhà
thơ Chế Lan Viên trong
tác phẩm "

2

2
2

2.1. Mục đích chung

Người đi tìm hình của nước".
"Luận2.cương2.Mụcđếnđíchvới cụBácthểHồ và Người đã khóc
Lệ Bác Hồ rơi trên chữ Lê Nin

3

2.3. Ý nghĩa khoa học và hiệu quả thực tiễn của đề tài

Bốn bức tường im nghe Bác lật từng trang sách

Tưởng bên ngoài đất nước đợi mong tin."
Hay:3.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
“Xóm chợ Pa-Ri cuối ngõ
Tưng bừngĐối tượnggáctrọ đón bình minh
Mác lê nin đến từng trang sách đỏ
Chân Phạmlíđâyrồivi lẽnghiêntửsinh”cứu

(Trích Theo chân Bác – Tố Hữu)

3
3
3
3

Phương
pháp ngh
cứu
Qua đó, giáo viên
có thể sử dụng
thêm kiến thức về hiểu biết xã hội bằng
II. NỘI DUNG
nên” để giáo
câu tục ngữ “có chí thì
dục cho học sinh: người có ý chí phấn
đấu, có quyết tâm ...thì sẽ đạt được mục
1.1.Cơ sở khoa học

4
4
4

1. Cơ sở lí luận của sáng kiến

đích của mình trong tương lai.=> góp

phần hình thành kĩ năng tự tin, hài lòng
4

1.2. Một số khái niệm cơ bản làm công cụ nghiên cứu
với bản thân
- Sự kiện1.2.11/1924.Kĩnăng–vềsốngtới Trung Quốc, => + 1917-1920: Bác tìm4 ra con
đường cứu nước, con đường cách
qua tìm hiểu tình hình thực tế, lựa chọn
mạng vô sản của chủ nghĩa Mác-lê1.2.2.Tích hợp và dạy hợp tích hợp
5
nin.
thanh niên, Người tìm gặp nhóm “Tâm
tâm xã”- . Như vậy ngay từ đầu chuẩn bị
6
cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt
nghĩa Mác-lê-nin về nước, chuẩn bị
2. Thực trạng tình hình nghiên cứu

2.1.Thuận lợi

Nam – nhân tố quyết định thắng lợi của

+ 1920-1924: Bác truyền bá chủ

về chính trị , tư tưởng cho việc thành

7

cách mạng Việt Nam, Người rất chú trọng lập một chính Đảng ở Việt Nam.
đến lực lượng thanh niên, chăm lo đào tạo
giáo dục tư tưởng cách mạng cho thế hệ
8
thanh niên.

8-17
Ngày4.Vínaydụ: trongSoạn sựgiảngnghiệp công nghiệp
hóa- hiện đại hóa, giáo viên nhấn mạnh:
17
2.2. Khó khăn

7

3. Giải pháp cho việc chọn đề tài SKKN

5. Kết quả nghiên cứu

thanh niên là lực lượng nòng cốt. Vì

thanh niên là lực lượng có sức khỏe, có
hoài bão, có nghị lực, có văn hóa….. Từ
IV. KIẾN NGHỊ
III. KẾT LUẬN

đó giúp học sinh nhận thức được vài trò

của thế hệ thanh niên trong sự nghiệp xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc mà ra sức học
tập, chiếm lĩnh đỉnh cao tri thức nhân loại
góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

18
19
15

cảnh các phong trào yêu nước thất bại ,

Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh qua dạy bài “Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam thì những hoạt động của

Nguyễn Ái

từ năm 1919 đến năm 1925” môn Lịch sử lớp 12.

Quốc có tác động như thế nào đến cách
mạng Việt Nam.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

HS: Trao đổi, thảo luận và hoàn
thiện phiếu học tập trong vòng 7 phút sau
đó trả lời câu hỏi.
GV gợi mở,Mộtcác emsốtừ,có ngữthể đọcviếtmộttắt
trongsố SKKN câu thơ, ca dao nói về công lao của Bác

đối với cáchBộmạngGD&ĐTViệt Nam khôngBộ. giáo dục và đào tạo
GV chốt ý:KNSsử dụng kiến thức mônKĩnăngvăn sống
để khắc sâuHScông lao của Người đãHọc sinh
tìm ra conTHPTđường cứu nước đúngTrungđắnchohọc phổ thông
cách mạngSKKNViệtam bằng nhữngSángcâu kiếnca kinh nghiệm
dao sau: SGK
Sách giáo khoa
“Cụ Hồ là vị cha già
Là sao Bắc đẩu, là vừng thái dương
Chúng con đi giữa đêm trường

Nhờ cha dìu dắt, dẫn đường con đi”
Hay
“ Tự hào biết mấy Bác ơi
Bác cho con cả cuộc đời tự do”
Hay:
“Đố ai đếm hết vì sao
Đố ai đếm được công lao Bác Hồ.”
.....

16