SKKN sử dụng thiết bị dạy học hiện đại vào nội dung kĩ thuật bắn súng tiểu liên AK để gây hứng thú và nâng cao kết quả học tập cho học sinh trường THPT lang chánh

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ

TRƯỜNG THPT LANG CHÁNH

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

SỬ DỤNG THIẾT BỊ DẠY HỌC HIỆN ĐẠI VÀO NỘI DUNG KĨ
THUẬT BẮN SÚNG TIỂU LIÊN AK ĐỂ GÂY HỨNG THÚ VÀ
NÂNG CAO KẾT QUẢ HỌC TẬP CHO HỌC SINH TRƯỜNG
THPT LANG CHÁNH

Người thực hiện:

Lê Đình Hưng

Chức vụ:

Giáo viên

SKKN thuộc lĩnh vực: Giáo dục Quốc phòng

THANH HOÁ NĂM 2019
0


MỤC LỤC
STT
1
2
3
4

5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16

NỘI DUNG
1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
1.2. Mục đích nghiên cứu
1.3. Đối tượng nghiên cứu
1.4. Phương pháp nghiên cứu
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
2.3.1. Sử dụng máy tính và máy chiếu đồng bộ, kết hợp với thiết
bị hiện có để giảng dạy phần lí thuyết bắn
2.3.2. Sử dụng kính kiểm tra đường ngắm cơ bản và đường
ngắm đúng cho học sinh
2.3.3. Sử dụng thiết bị máy bắn MBT-03 cho học sinh thực hành
bắn
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đã sử dụng để giải

quyết vấn đề
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
3.2. Kiến nghị
Tài liệu tham khảo

1

TRANG
2
2
2
3
3
3
3
5
5
5
7
9
11
12
12
12
14


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài:

Giáo dục Quốc phòng - An ninh là một bộ phận quan trọng của công tác
giáo dục quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân. Là môn học chính khóa nằm
trong chương trình giảng dạy của các trường THPT nhằm rèn luyện, hình thành
nhân cách, góp phần nâng cao ý thức quốc phòng an ninh, củng cố nền quốc
phòng toàn dân, an ninh nhân dân vững mạnh. Nhận rõ vị trí, vai trò của nhiệm
vụ trên, những năm qua Ban giám đốc Sở giáo dục và đào tạo Thanh Hoá luôn
quan tâm chỉ đạo và tổ chức, triển khai thực hiện tốt công tác giáo dục quốc
phòng, an ninh cho học sinh.
Mục tiêu giáo dục xã hội đang đặt ra những yêu cầu cấp thiết cần phải giải
quyết, cụ thể là phải đào tạo con người phát triển toàn diện theo hướng tích cực,
hiện đại. Trong đó giáo dục quốc phòng và an ninh đóng vai trò quan trọng, góp
phần bảo vệ vững chắc độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, bảo đảm an ninh
trật tự, ổn định xã hội đáp ứng công cuộc phát triển đất nước vững mạnh.
Để một tiết dạy môn giáo dục quốc phòng - an ninh thành công đòi hỏi giáo
viên không chỉ biết nghiên cứu, thuần thục các kĩ năng, các phương pháp mà
SGV giáo dục quốc phòng - an ninh đã trình bày. Mà giáo viên đó phải biết chủ
động sáng tạo, biết tìm tòi để tạo ra cái mới, cái hay, đưa ra được phương pháp
dạy học tích cực phù hợp nhất với từng đối tượng học sinh.
Trên thực tế chất lượng dạy và học môn học này vẫn còn nhiều hạn chế,
một bộ phận không nhỏ giáo viên giảng dạy môn học mang tính chất kiêm
nhiệm, chuyên môn còn hạn chế, công tác tự bồi dưỡng cá nhân không thường
xuyên, nên không đáp ứng được nhu cầu dạy và học trong thời đại mới.
Việc "dạy chay" và "học chay" vẫn còn diễn ra khá phổ biến ở các trường
THPT trong toàn tỉnh, mặc dù trang thiết bị dạy học phục vụ cho môn học Giáo
dục Quốc phòng - An ninh được đầu tư khá đầy đủ và có chất lượng tốt. Đây
cũng là nguyên nhân làm giảm chất lượng dạy và học môn học này.
Với nội dung bài "Kĩ thuật bắn súng tiểu liên AK và súng trường CKC" để
đạt hiệu quả cao giáo viên phải biết khai thác và sử dụng trang thiết bị hiện đại
vào giảng dạy.
Với kinh nghiệm giảng dạy của mình, tôi quyết định viết SKKN với đề tài

"Sử dụng thiết bị dạy học hiện đại vào nội dung kĩ thuật bắn súng tiểu liên AK
để gây hứng thú và nâng cao kết quả học tập cho học sinh". Đây là vấn đề cấp
thiết, phù hợp với xu thế giáo dục nói chung và môn học nói riêng.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
- Giúp học sinh hiểu được một số nội dung cơ bản về lí thuyết bắn một
cách dễ dàng nhất. Từ trực quan sinh động đến thực hiện động tác.
2


- Thực hiện thành thạo động tác và lấy được đường ngắm nhanh, chính xác,
đáp ứng được yêu cầu của bài bắn.
- Rèn luyện tâm lí vững vàng, tự tin khi thực hành bắn.
- Đối với bản thân và đồng nghiệp, giúp hình thành nội dung và trình tự
giảng dạy phù hợp với từng đối tượng học sinh.
- Nội dung học tập dễ hiểu, dễ thực hiện, gây được hứng thú và kết quả học
tập cao.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
- Đối tượng nghiên cứu là học sinh khối lớp 11 năm học 2018-2019 trường
THPT Lang Chánh.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lí thuyết
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin.
- Phương pháp thống kê, xử lí số liệu.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm:
- Trong những năm qua, Sở giáo dục và đào tạo đã chỉ đạo, xây dựng kế
hoạch hướng dẫn các nhà trường chọn nhiều hình thức tổ chức giảng dạy và học
tập môn học này theo hướng tích cực. Vì thế, công tác giáo dục quốc phòng – an
ninh trong toàn tỉnh đã có những bước phát triển mạnh mẽ. Đặc biệt là giáo dục
quốc phòng – an ninh cho học sinh các trường THPT, đáp ứng yêu cầu CNHHĐH đất nước.

3


Khai mạc Hội thao GDQP-AN các trường THPT năm 2018
- Để tiết học môn giáo dục quốc phòng – an ninh thành công theo đúng
nghĩa của nó, đòi hỏi giáo viên không chỉ biết nghiên cứu, thuần thục các kĩ
năng, các phương pháp mà SGV giáo dục quốc phòng – an ninh đã trình bày.
Mà giáo viên đó phải biết chủ động sáng tạo, biết tìm tòi để tạo ra cái mới, cái
hay, đưa ra được phương pháp dạy học tích cực phù hợp nhất với từng đối tượng
học sinh.
- Trên thực tế chất lượng dạy và học môn học này vẫn còn nhiều hạn chế,
một bộ phận không nhỏ giáo viên giảng dạy môn học theo kiểu kiêm nhiệm,
chuyên môn còn hạn chế, công tác tự bồi dưỡng cá nhân không thường xuyên,
nên không đáp ứng được nhu cầu dạy và học trong thời đại mới.
- Đối với học sinh, đa phần các em chưa thực sự yêu thích môn học, các em
học tập theo kiểu đối phó. Vì vậy chất lượng môn học chưa được nâng cao.
- Việc "dạy chay" và "học chay" vẫn còn diễn ra khá phổ biến ở các trường
THPT trong toàn tỉnh, mặc dù trang thiết bị dạy học phục vụ cho môn học Giáo
dục Quốc phòng - An ninh được đầu tư khá đầy đủ và có chất lượng tốt. Đây
cũng là nguyên nhân làm giảm chất lượng dạy và học môn học này.
- Mục tiêu giáo dục xã hội đang đặt ra những yêu cầu cấp thiết cần phải
giải quyết, cụ thể là phải đào tạo con người phát triển toàn diện theo hướng tích
cực, hiện đại. Trong đó giáo dục quốc phòng và an ninh đóng vai trò quan trọng,
góp phần bảo vệ vững chắc độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, bảo đảm an
ninh trật tự, ổn định xã hội đáp ứng công cuộc phát triển đất nước vững mạnh.
- Trong SGK hay SGV môn Giáo dục quốc phòng-an ninh cũng đã chỉ ra
khá cụ thể nội dung và phương pháp giảng dạy của từng bài học. Tuy nhiên, để
có thể gây hứng thú học tập và phù hợp với từng đối tượng học sinh còn phụ
thuộc nhiều vào kinh nghiệm giảng dạy cũng như phương pháp của giáo viên

đứng lớp.
- Hiện tại với nội dung bài "Kĩ thuật bắn súng tiểu liên AK và súng trường
CKC" tôi chưa thấy tài liệu hay sáng kiến kinh nghiệm nào nghiên cứu và bàn
4


sâu về vấn đề này, nhiều đồng nghiệp chưa có hướng giải quyết, khắc phục để
nội dung này đến với học sinh một cách dễ hiểu nhất. Mà chỉ giảng dạy theo
cách đơn thuần như trong SGV đã hướng dẫn. Chưa khai thác sử dụng hết trang
thiết bị hiện đại vào giảng dạy.
- Với kinh nghiệm giảng dạy và chuyên môn hiện có tôi quyết định viết
SKKN với đề tài "Sử dụng thiết bị dạy học hiện đại vào nội dung kĩ thuật bắn
súng tiểu liên AK để gây hứng thú và nâng cao kết quả học tập cho học sinh".
Tôi khẳng định lí do mình lựa chọn và đề tài viết SKKN trên là cấp tiết, phù hợp
với xu thế giáo dục nói chung và môn học nói riêng.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
- Qua khảo sát thực trạng vấn đề học sinh thực hiện kĩ thuật bắn súng tiểu
liên AK cũng như lí thuyết bắn cơ bản của học sinh lớp 11 năm học 2017-2018
cụ thể như sau.
Kết quả bắn
Tổng số
Nắm được cơ bản
Thực hiện đúng
Lớp
từ đạt trở lên
HS
phần lí thuyết
động tác nằm bắn
(MBT-03)
11A2

39
20hs=51%
25hs=64%
10hs=26%
11A4
42
25hs=60%
20hs=48%
15hs=36%
11A7
41
18hs=44%
19hs=46%
13hs=32%
- Qua kết quả nghiên cứu trên thấy được thực tế đa phần học sinh không
biết lấy đường ngắm cơ bản củng như đường ngắm đúng, kết quả bắn trên máy
MBT-03 rất thấp, số học sinh từ đạt trở lên còn hạn chế.
- Đây là kết quả của việc giáo viên ít hoặc không khai thác hết thiết bị dạy
học hiện có, hoặc không có thiết bị dạy học hiện đại để sử dụng.
- Học sinh không được tiếp cận với thiết bị dạy học mới hiện đại hơn nên
đa phần các em không có hứng thứ với môn học. Với môn học này lí thuyết phải
đi cùng với thực hành, phải song hành cùng nhau, phải trực quan sinh động, và
phải thực tế mới đạt được kết quả như mong đợi.
- Năm học 2017-2018 và những năm trước đó, mặc dù tôi và các đồng chí
cùng nhóm chuyên môn đã cố gắng vận dụng những gì nhà trường có để phục
vụ môn học, đặc biệt nội dung bắn súng tiểu liên AK, nhưng thực tế vẫn chưa
đạt kết quả như mong đợi. Lí do là vì học sinh không được thực hành trực tiếp
trên máy bắn để thấy kết quả mình đạt được, do bộ máy bắn TEC 01 đã quá cũ
và không sử dụng được, đôi khi sử dụng nhưng kết quả bắn không chính xác nên
không đánh giá được học sinh.

2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề:
2.3.1. Sử dụng máy tính và máy chiếu đồng bộ, kết hợp với thiết bị hiện
có để giảng dạy phần lí thuyết bắn:
- Chuẩn bị: Máy tính, máy chiếu, súng AK, bía 4A, bộ phận ngắm.
5


- Phương pháp: Giáo viên sử dụng bài giảng điện tử kết hợp với các thiết bị
hiện có để thuyết trình, phân tích nội dung cần truyền đạt tới học sinh, giáo viên
vừa nói, vừa sử dụng hình ảnh trên bảng, vừa hướng dẫn trực tiếp trên súng và
các thiết bị khác. Học sinh quan sát và thảo luận.

6


- Theo tôi tác dụng và hiệu quả của biện pháp này là rất lớn, sẽ giúp học
sinh nắm nội dung dễ hơn, gây được hứng thú cho học sinh và quan trọng là học
sinh nắm chắc được nội dung để có thể vận vận dụng vào thực hành những tiết
tiếp theo sau đó.
- Kinh nghiệm vơi phần lý thuyết bắn chúng ta nên sử dụng bài giảng điện
tử, kết hợp với các thiết bị khác để giảng dạy, điều này sẽ khiến tiết học sinh
động, và học sinh dễ nắm bài hơn.
2.3.2. Sử dụng kính kiểm tra đường ngắm cơ bản và đường ngắm đúng
cho học sinh:
- Chuẩn bị: 5 súng AK, 1 bia 4A, 5 bao cát làm bệ tì, kính kiểm tra đường
ngắm.

7

- Phương pháp: Giáo viên gọi lần lượt 5 học sinh lên thực hiện động tác
nằm bắn có bệ tì, sử dụng kính kiểm tra để kiểm tra đường ngắm của từng học
sinh, giáo viên nhận xét và sửa sai đối với từng học sinh.
- Hiệu quả: Học sinh sẽ biết lấy đường ngắm cơ bản và đường ngắm đúng
qua sự kiểm soát của giáo viên. Mục đích tiết học sẽ thật sẽ dàng.

8


2.3.3. Sử dụng thiết bị máy bắn MBT-03 cho học sinh thực hành bắn:
- Chuẩn bị: 2 bao cát làm bệ tì, máy bắn MBT-03, bia 4A.
- Phương pháp: Giáo viên gọi lần lượt 2 học sinh vào vị trí nằm bắn đã
chuẩn bị sẵn, học sinh thực hiện động tác nằm bắn và bắn theo khẩu lệnh. Giáo
viên quan sát điểm ngắm cho học sinh trên máy, nhận xét và sửa sai cho học
sinh, học sinh bắn xong thông báo kết quả.

9


Máy tính chuyên dùng

Hệ thống bia

Khối thiết bị
trên súng

Hình1.4

- Đây là thiết bị bắn tập hiện đại, mới được cấp năm học 2018-2019. Tôi đã
cho học sinh thực hành bắn và thấy kết quả rất tốt. Tôi có thể quan sát trên máy

tất cả quá trình ngắm bắn của học sinh, từ đó tôi rất dễ để điều chỉnh và nhắc
nhở các em cách lấy đường ngắm đúng.
- Các em học sinh rất hứng thú với bài tập, tiếp thu bài dễ dàng, đa phần
các em biết cách ngắm bắn đúng.
- Theo tôi nên áp dụng rộng rãi biện pháp này vào giảng dạy bài kĩ thuật
bắn súng tiểu liên AK, hiệu quả đem lại rất cao, giáo viên và học sinh đều có
10


hứng thú, nội dung bài học được truyền tải một cách trực quan sinh động, dễ
hiểu. Giáo viên không phải làm việc nhiều mà hiệu quả lại cao.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đã sử dụng để giải quyết vấn
đề:
- Từ khi áp dụng sáng kiến này vào giảng dạy nội dung bài kĩ thuật bắn
súng tiểu liên AK tôi thấy chất lượng giảng dạy và giáo dục của bản thân và
đồng nghiệp được nâng lên rõ rệt. Bản thân luôn tự tìm tòi và học hỏi, luôn tự
bồi dưỡng để nâng cao nghiệp vụ và chuyên môn.
- Đối với các đồng nghiệp cùng bộ môn, sau khi họp chuyên môn để bàn về
phương pháp giảng dạy bài kĩ thuật bắn súng tiểu liên AK và súng trường CKC,
đặc biệt sau khi nhà trường được cấp bộ máy bắn tập MBT-03 các thầy cô đều
rất hứng thú.
- Sau khi áp dụng sáng kiến này vào giảng dạy ở hầu hết các lớp khối 11
thấy hiệu quả rất tốt, đa số các em học sinh nắm được nội dung bài bắn, đặc biệt
kết quả bắn thử trên máy cao. Cụ thể ở một số lớp theo điều tra như sau:
Lớp
Sĩ số học sinh
Không đạt
Đạt
Khá-giỏi
11A2

42
5hs=12%
20hs=48%
17hs=40%
11A5
43
7hs=16%
22hs=51%
14hs=33%
11A9
43
6hs=14%
25hs=58%
12hs=28%
- Sau khi áp dụng những thiết bị dạy học hiện đại vào giảng dạy nội dung
kĩ thuật bắn nói riêng và môn học Giáo dục quốc phòng - an ninh nói chung,
chất lượng học tập bộ môn được nâng cao, phong trào học tập đối với môn học
này có hứng thú hơn, học sinh không ngại học nữa và háo hức, chủ động đối với
những tiết học môn học này.
- Chất lượng giáo dục của nhà trường được nâng cao, đặc biệt đối với môn
Giáo dục quốc phòng - an ninh trong những năm gần đây đều đạt kết quả cao
trong các kì thi cấp tỉnh. Năm học 2016-2017 xếp giải 3 toàn đoàn, năm học
2018-2019 xếp giải nhì toàn đoàn, đặc biệt xếp thứ 6 toàn tỉnh. Đây là kết quả
của sự nổ lực, cố gắng của giáo viên và học sinh trong giảng dạy và học tập môn
học này. Khảng định phong trào giảng dạy và học tập ở nhà trường được nâng
cao.

3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận:
11

- Với thời gian nghiên cứu và thực nghiệm sáng kiến này vào giảng dạy tôi
thấy hiệu quả giảng dạy và chất lượng giáo dục được nâng lên rõ rệt. Học sinh
học tập có hứng thú hơn vá kết quả đạt được như mong đợi.
- Để đạt được những kết quả trên đòi hỏi mỗi giáo viên phải không ngừng
học tập nâng cao trình độ chuyên môn, luôn tự bồi dưỡng rèn luyện kĩ năng sư
phạm. Ngoài ra phải có sự quan tâm chỉ đạo của các cấp lãnh đạo, BGH nhà
trường, cũng như việc thường xuyên tổ chức các cuộc thi để các em có dịp cọ
sát và thể hiện mình.
- Luôn cố gắng soạn bài giảng theo hướng tích cực, vận dụng sáng tạo thiết
bị dạy học hiện có vào giảng dạy.
- Với SKKN này sẽ áp dụng rộng rãi trong nhà trường để các em học sinh
có điều kiện học tập tốt hơn, bài giảng sinh động và lý thuyết luôn gắn liền với
thực hành. Khả năng vận dụng vào thực tế khi cần cao hơn.
- Từ thực tiễn giảng dạy tôi nhận thấy nên áp dụng SKKN này rộng rãi
hơn. Bài kĩ thuật bắn súng tiểu liên AK và súng trường CKC là bài có nội dung
khó, thực hành phức tạp. Nếu không áp dụng thiết bị dạy học hiện đại vào bài
giảng sẽ khiến học sinh chán nản vì thời gian học tập nội dung này kéo dài, nội
dung nhàm chán. Lý thuyết không đi kèm với thực hành, xa vời thực tế. Nếu áp
dụng SKKN nội dung bài dạy sẽ dễ hiểu hơn, bài học sinh động hơn rất nhiều,
các em học sinh có hứng thú trong học tập.
3.2. Kiến nghị:
- Mong được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo đối với bộ môn Giáo dục
quốc phòng - an ninh, để mỗi giáo viên có động lực phấn đấu và cống hiến hết
mình cho sự nghiệp giáo dục nói chung và môn học nói riêng.
- Sở Giáo dục và đào tạo Thanh Hóa tiếp tục bổ sung, cấp phát trang thiết
bị học tập cho môn học, như súng AK hoán cải, máy bắn tập MBT-03 ... để tất
cả các nhà trường có điều kiện áp dụng vào học tập và giảng dạy bộ môn được
tốt hơn.

- Thường xuyên tổ chức các sân chơi tập thể để các em học sinh được thể
hiện mình, phát huy khả năng quân sự của mỗi cá nhân. Đồng thời các em biết
cách vận dụng những kiến thức đã học vào thực tiễn cuộc sống.
- Tổ chức định kì các cuộc thi cấp tỉnh như hội thao học sinh các trường
THPT, viết SKKN, tổ chức làm đồ dùng dạy học... để giáo viên và học sinh có
điều kiện thể hiện và khẳng định mình.
- Tổ chức các buổi tập huấn chuyên đề, nhằm bổ xung nâng cao kiến thức
cho giáo viên. Đáp ứng tốt yêu cầu giáo dục trong thời đại mới.
- Nên bố trí giáo viên chuyên trách bộ môn vào giảng dạy môn học, không
nên để kiêm nhiệm cả Giáo dục thể chất và QPAN, điều này sẽ làm ảnh hưởng
đến chất lượng dạy và học ở các nhà trường.
12


* Với việc áp dụng SKKN này vào giảng dạy ở trường THPT Lang Chánh,
đã tạo được hứng thú học tập cho học sinh và thành tích được nâng lên rõ rệt .
Vì vậy tôi mạnh dạn đem sáng kiến của mình để góp phần chung vào việc đào
tạo thế hệ trẻ phát triển một cách toàn diện. Rất mong nhận được sự đóng góp ý
kiến bổ sung của các đồng nghiệp, các cấp quản lí để sáng kiến kinh nghiệm
của tôi được hoàn thiện hơn, có thể áp dụng rộng rãi hơn.
Tôi xin trân trọng cảm ơn!
XÁC NHẬN
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 20 tháng 5 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
không sao chép nội dung của người khác.

NGƯỜI VIẾT

(Đã ký)

(Đã ký)

Nguyễn Đình Bảy

Lê Đình Hưng

TÀI LIỆU THAM KHẢO
13


1. Bộ Giáo dục và đào tạo (2013), Sách giáo viên Giáo dục Quốc phòng và
an ninh.
2. Bộ Giáo dục và đào tạo (2018), Kỷ yếu kỷ niệm 60 năm ngày Giáo dục
quốc phòng và an ninh 19/11/1958 - 19/11/2018.
3. Sở Giáo dục và đào tạo Thanh Hóa, Tài liệu tập huấn giáo viên giáo dục
quốc phòng-an ninh cấp THPT năm 2019.
4. Trường Đại học Hồng Đức, Trung tâm giáo dục quốc phòng (2019),
Sách hướng dẫn sử dụng máy bắn tập MBT-03.
5. Bộ GD&ĐT (2013), Báo cáo tình hình triển khai thực hiện đề án Đào tạo
giáo viên GDQP-AN theo Quyết định 472/QĐ-TTg ngày 12/4/2010 của Thủ
tướng Chính phủ.
6. Bộ GD&ĐT (2017), Thông tư số 02/2017/TT-BGDĐT về việc ban hành
chương trình GDQP-AN trong trường THPT.
7. Quốc hội Nước CHXHCN Việt Nam (2013), Luật GDQP-AN.
8. Bộ GD&ĐT (2016), Giáo trình lí luận và phương pháp dạy học giáo dục
quốc phòng và an ninh, NXB Giáo dục Việt Nam.

14