Giáo án Ngữ văn 8 Lão Hạc

Người soạn: Nguyễn Thị Minh Thu
Ngày soạn: 11/7/2020
Ngày dạy: 15/7/2020
Tiết 13: LÃO HẠC (Tiết 1)
(Nam Cao)
I. Mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức
- Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm truyện
- Sự thể hiện tinh thần nhân đạo của nhà văn
- Tài năng nghệ thuật xuất sắc của nhà văn trong việc xây dựng tình huống truyện, miêu tả,
kể chuyện, khắc họa hình tượng nhân vật
2. Kỹ năng
- Đọc hiểu tóm tắt tác phẩm
- Vận dụng kiến thức để phân tích tác phẩm tự sự viết theo khuynh hướng hiện thực
3. Thái độ : GD học sinh cảm nhận, đánh giá về người nơng dân, có tình cảm trân trọng
cảm thương trước số phận của họ.
4. Năng lực,phẩm chất:
*Năng lực:
- Năng lực cảm thụ về tác phẩm truyện.
- Năng lực tư duy sáng tạo.
- Năng lực giao tiếp .
*Phẩm chất:
- Yêu gia đình, quê hương, đất nước.
- Trung thực; có trách nhiệm...
II. Tài liệu và phương tiện:
- Giáo viên: Giáo án, SGK, SGV, tư liệu về Nam Cao.
- Học sinh: Soạn bài, SGK, SBT, bài viết về Nam Cao.
III. Tiến trình dạy học:
1. Tổ chức:
Ngày dạy
Lớp

Sĩ số
Tên HS vắng
/ 2020 8A
/2020 8B
2. Kiểm tra:
Phân tích nhân vật chị Dậu trong đoạn trích Tức nước vỡ bờ?
3. Bài mới:
Giống với Tắt đèn của Ngô Tất Tố, Lão Hạc của Nam Cao là bức tranh thu nhỏ về
đời sống người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám. Trong màn đêm tăm
tối của XHTDPK, người đọc vẫn thấy ngời sáng những phẩm chất tốt đẹp, lương


thiện của người nông dân Việt Nam. Song Lão Hạc lại khai thác đời sống hiện thực ở
phương diện khác. Khơng miêu tả cách bóc lột, đàn áp của bọn TDPK mà đi vào
miêu tả q trình người nơng dân bị bần cùng hóa dẫn đến kết cục tất yếu của hiện
thực cuộc sống: Cái chết...
* Hoạt động 1: Khởi động:
Hoạt động chung cả lớp
GV cho HS xem trích đoạn cảnh Lão Hạc bán cậu Vàng trong phim ”Làng Vũ Đại
ngày ấy”
Qua việc đọc tác phẩm ở nhà, theo em, có thể đổi tên truyện ”Lão Hạc” thành ”con
chó Vàng” được khơng? Vì sao?
* Hoạt động 2: Hình thành kiến thức:
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cần đạt
* HĐ chung:
I. Tiếp xúc văn bản:
- Giáo viên hướng dẫn cách đọc
1. Đọc, tóm tắt:
- GV đọc mẫu

- To, rõ, truyền cảm
- Gọi hs đọc tiếp
- Phân biệt giọng đọc với từng nhân vật.
- GV nhận xét cách đọc.
2. Tìm hiểu chú thích
- GV gọi học sinh tóm tắt văn bản.
a. Tác giả: Nam Cao (1917-1951)
Gọi hs đọc chú thích (*) trong SGK
- Tên khai sinh: Trần Hữu Tri
? Nêu vài nét hiểu biết của em về nhà văn - Quê qn: làng Đại Hồng, phủ Lí
Nam Cao?
Nhân (nay là xã Hịa Hậu, huyện Lí
Nhân), tỉnh Hà Nam.
- Là nhà văn hiện thực xuất sắc của văn
? Vị trí của ơng trong dòng văn học hiện học hiện thực phê phán trước CMT8thực phê phán Việt Nam trước CMT8?
1945
- Đề tài sáng tác chính:
? Sự nghiệp sáng tác của ơng?
+ Người trí thức nghèo
+ Người nơng dân
- Một số tác phẩm chính: Lão Hạc, Chí
Phèo, Đời Thừa, Sống Mịn...
? Trình bày những hiểu biết của em về tác b. Tác phẩm:
phẩm Lão Hạc?
- Đăng báo năm 1943.
(Truyện được chuyển thể thành phim trong -Truyện ngắn xuất sắc viết về người
phim Làng Vũ Đại ngày ấy (Phim gồm các nông dân của Nam Cao.
tác phẩm : Chí Phèo, Sống mịn, Lão Hạc)

? Vị trí đoạn trích học thuộc phần nào
trong tác phẩm?
- GV kiểm tra việc đọc chú thích của hs.
Chú ý các chú thích:
5,6,9,10,11,15,21,24,28,30,31,40,43.
? giải thích từ “ầng ậng”?
? Có thể chia văn bản thành mấy phần?
Nội dung chính của từng phần?
u cầu HS thảo luận cặp đơi
? Truyện có những nhân vật nào? Nhân vật
chính của truyện là ai?
? Kể theo ngôi thứ mấy? Tác dụng của
việc lựa chọn ngôi kể như vậy?
? Phương thức biểu đạt của văn bản?
Trao đổi theo cặp ( 2 phút)
HS báo cáo kết quả.Trao đổi kết quả giữa
các nhóm. Gv nhận xét.
? Dựa vào phần in chữ nhỏ ở đầu truyện,
em hiểu gì về cảnh ngộ của Lão Hạc?
? Đối với Lão Hạc con chó có ý nghĩa gì?
(Cậu Vàng như 1 người thân của lão, lão
yêu quý nó như 1 đứa cháu nhỏ (cho ăn
vào bát, tắm, bắt dận, mắng yêu, thủ thỉ trị
chuyện).
? Tại sao Lão Hạc phải bán cậu Vàng?
(Vì lão ốm yếu, khơng có việc làm, bão lại
phá sạch hoa màu, phải ăn vào tiền dành
dụm, khơng có tiền nuôi cậu Vàng, sợ cậu
Vàng gầy đi. Bán cậu Vàng là cách duy
nhất, là điều bất đắc dĩ khi cùng đường,

được lão suy tính đắn đo, coi là một việc
hệ trọng).
? Trong chuyện bán cậu Vàng, tâm trạng
Lão Hạc được miêu tả qua những chi tiết

- Đoạn trích nằm ở phần cuối của truyện
ngắn, kể chuyện Lão Hạc sau khi bán đi
“cậu Vàng”.
c. Từ khó:
- Ầng ậng: nước mắt dâng lên, sắp sửa
tràn ra ngoài mi mắt.
3. Bố cục: 2 phần:
- Phần 1: Từ đầu ... đáng buồn: Tâm trạng
của Lão Hạc khi bán chó và việc nhờ cậy
ơng giáo.
- Phần 2: Còn lại: Cái chết của Lão Hạc.
II. Phân tích văn bản
1. Nhân vật Lão Hạc

a. Gia cảnh lão Hạc:
- Nghèo, già cả, ốm đau, con trai phẫn
chí bỏ đi đồn điền cao su.
- Lão sống với cậu Vàng – kỉ vật người
con trai để lại.
=> Đáng thương


nào?

b. Tâm trạng của Lão Hạc khi bán

cậu Vàng
+ Lúc đầu khi kể chuyện bán chó:
- Cố làm ra vẻ vui vẻ, cười như mếu và
đôi mắt ầng ậng nước.
+ Khi nghe ông giáo hỏi:
- Mặt lão đột nhiên co rúm lại,
vết nhăn xô lại với nhau ép cho nước
mắt chảy ra,
- cái đầu lão ngoẹo về một bên,
? Nhận xét về nghệ thuật miêu tả của Nam - cái miệng móm mém, mếu máo…hu hu
Cao trong đoạn văn?( cách sử dụng từ ngữ, khóc.
biện pháp nghệ thuật?)
=>Sử dụng từ láy tượng hình (móm
mém), tượng thanh (hu hu).
? Gợi tả khuân mặt, bộ dạng như thế nào
Nghệ thuật so sánh, liệt kê
của Lão Hạc?
Cách miêu tả rất chi tiết, tỉ mỉ...
? Đằng sau chi tiết về ngoại hình là nỗi
=> Gợi lên một gương mặt già nua, khơ
lịng gì của Lão Hạc khi bán chó?
héo, đáng thương...
=> bộc lộ tâm trạng đau đớn, khổ sở,
? Trong lời kể với ông giáo, em hiểu được day dứt, xót xa...-> rơi vào bi kịch lương
sự dằn vặt, day dứt nhất của Lão Hạc khi
tâm.
bán cậu Vàng là gì?
- Lão day dứt: “già bằng này tuổi đầu
? Tại sao Lão Hạc lại có ý nghĩ day dứt
cịn đánh lừa 1 con chó”

đó?
? Qua việc miêu tả tâm trạng của Lão Hạc =>bản chất lương thiện.
khi bán chó em thấy Lão Hạc là người như
thế nào?
=> Một lão nông chất phác, hiền lành,
? Miêu tả nhân vật như vậy, Nam Cao thể nhân hậu, sống tình nghĩa, thủy chung,
hiện thái độ, tình cảm gì của mình đối với trung thực, ...
nhân vật? ( Nam Cao đã cảm thông, Tiểu kết: Tâm trạng của Lão Hạc sau
thương xót cho số phận của người nơng khi bán cậu Vàng là tâm trạng đau khổ
dân Việt Nam trước CM. Đồng thời nhà tột cùng, ân hận, oán trách bản thân và
văn trân trọng những phẩm chất cao đẹp, sâu xa hơn là sự ngậm ngùi, chua xót
tâm hồn đáng quý của họ.
cho kiếp sống khốn khổ của phận người,
sự bất lực trước hiện tại và tương lai.


* Hoạt động 3 : Luyện tập
Hãy triển khai câu chủ đề sau thành một đoạn văn ngắn : Lão Hạc, trước hết là câu
chuyện cảm động về tình phụ tử thiêng liêng, giản dị.
*Hoạt động 4 : Vận dụng sáng tạo
- Đóng vai ơng giáo và Lão Hạc, diễn lại đoạn Lão Hạc sang báo tin bán chó.
* Hoạt động 5 :Tìm tịi mở rộng
- Tìm đọc các tác phẩm khác của Nam Cao : Chí Phèo, Đời thừa, Sống mòn,…
* Hướng dẫn về nhà :
- Học bài cũ. Soạn tiếp bài, chú ý câu hỏi 6, 7( Yêu cầu đối với học sinh giỏi)
Người soạn

Nguyễn Thị Minh Thu