Tải bản đầy đủ (.doc) (4 trang)

SKKN: dạy tăng cường sức đề kháng của sâu bọ và vi khuẩn

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (49.78 KB, 4 trang )

S d ng ph ng pháp nêu v n khi d y vử ụ ươ ấ đề ạ ề
“s t ng c ng s c kháng c a sâu b v vi khu n” ự ă ườ ứ đề ủ ọ à ẩ
Nguy n L ng Phùng.ễ ươ
Tr ng THPT Chuyên Phan B i Châu.ườ ộ
1 - t v n :Đặ ấ đề
- “S t ng c ng s c kháng c a sâu b v vi khu n” l ph n ki n th cự ă ườ ứ đề ủ ọ à ẩ à ầ ế ứ
tr ng tâm không nh ng c a b i m còn l m t trong nh ng ki n th c tr ng tâmọ ữ ủ à à à ộ ữ ế ứ ọ
c a ch ng. Qua ph n n y h c sinh hi u c, gi i thích c quá trình hìnhủ ươ ầ à ọ ể đượ ả đượ
th nh các c i m thích nghi theo quan i m hi n i. ây c ng l m t trongà đặ đ ể đ ể ệ đạ Đ ũ à ộ
nh ng v n c t lõi c a thuy t ti n hoá.ữ ấ đề ố ủ ế ế
- H ng gi i quy t:ướ ả ế
+ Xây d ng ki n th c b i d y th nh h th ng các tình hu ng có v n ự ế ứ à ạ à ệ ố ố ấ đề để
phát huy trí l c h c sinh.ự ọ
+ Nghiên c u sâu k t h p h th ng câu h i v s d n gi i c a giáo viên ứ ế ợ ệ ố ỏ à ự ẫ ả ủ để
h c sinh hi u th u áo b n ch t v c ch c a quá trình hình th nh các cọ ể ấ đ ả ấ à ơ ế ủ à đặ
i m thích nghi.đ ể
+ a ra các tình hu ng th c ti n rèn luy n k n ng v n d ng cho h cĐư ố ự ễ để ệ ĩ ă ậ ụ ọ
sinh gi i thích m t cách khoa h c các hi n t ng t nhiên.ả ộ ọ ệ ượ ự
2 - Gi i pháp c thả ụ ể:
Tr c h t giáo viên nêu ví d SGK.ướ ế ụ
- Ví d :M t th nh ph Nga n m 1950 l n u tiên s d ng DDT di tụ ộ à ố ở ă ầ đầ ử ụ ệ
c 95% s ru i.đượ ố ồ
- Giáo viên nêu v n :Em có nh n xét th n o v hi u l c c a thu c v sấ đề ậ ế à ề ệ ự ủ ố à ự
s ng sót c a 5% s ru i ph n ánh kh n ng gì c a ru i?ố ủ ố ồ ả ả ă ủ ồ
(Yêu c u h c sinh tr l i: Hi u l c c a thu c r t cao v s s ng sót c a ru iầ ọ ả ờ ệ ự ủ ố ấ à ự ố ủ ồ
ch ng t chúng có kh n ng kháng thu c).ứ ỏ ả ă ố
- Giáo viên nêu v n ti p:Kh n ng kháng thu c c a sâu b l tính tr ngấ đề ế ả ă ố ủ ọ à ạ
bình th ng hay t bi n? Vì sao?ườ độ ế
(H c sinh: Kh n ng kháng thu c DDT l tính tr ng t bi n vì chúng chọ ả ă ố à ạ độ ế ỉ
chi m m t t l r t nh trong qu n th ).ế ộ ỉ ệ ấ ỏ ầ ể
- Giáo viên nêu ví d ti p: - n n m 1953 dùng DDT ch di t c 5-10%ụ ế Đế ă ỉ ệ đượ


s ru i.ố ồ
- Giáo viên nêu v n : Nh v y ch sau 3 n m s d ng, i b ph n ru iấ đề ư ậ ỉ ă ử ụ đạ ộ ậ ồ
khi ti p xúc v i DDT không b tiêu di t theo các em do âu, có ph i do b n ch tế ớ ị ệ đ ả ả ấ
c a thu c thay i hay không?ủ ố đổ
(H c sinh:Trong quá trình ti p xúc v i thu c kh n ng kháng c a sâu bọ ế ớ ố ả ă đề ủ ọ
t ng lên còn b n ch t c a thu c không i.)ă ả ấ ủ ố đổ
- Ví d 2: Giáo viên nêu ví d : Ng i ta t o ra các dòng ru i gi m trongụ ụ ườ ạ ồ ấ
phòng thí nghi m v x lí DDT l n u nh n th y t l s ng sót bi n thiên r tệ à ử ầ đầ ậ ấ ỉ ệ ố ế ấ
nhi u t 0-100% tu t ng dòng.ề ừ ỳ ừ
- Giáo viên nêu v n : Nh v y khi x lí DDT l n u có dòng ru i gi mấ đề ư ậ ử ầ đầ ồ ấ
s ng sót 100% ngh a l ho n to n không b tiêu di t.Nh v y t bi n kháng DDTố ĩ à à à ị ệ ư ậ độ ế
xu t hi n tr c khi ti p xúc hay l do ti p xúc v i DDT?ấ ệ ướ ế à ế ớ
(H c sinh: t bi n kháng DDT xu t hi n tr c khi ti p xúc v i DDT)ọ Độ ế ấ ệ ướ ế ớ
- Giáo viên nêu v n ti p:X lí DDT nh n th y kh n ng s ng sót c aấ đề ế ử ậ ấ ả ă ố ủ
ru i giao ng r t nhi u: có dòng s ng sót 100%,có dòng s ng sót ít, có dòngồ độ ấ ề ố ố
không có cá th n o s ng sót. Theo em, kh n ng kháng thu c DDT c a ru i lể à ố ả ă ố ủ ồ à
t bi n a gen hay n gen?độ ế đ đơ
(H c sinh: t bi n a gen).ọ Độ ế đ
- Giáo viên nêu v n ti p:N u t bi n n gen s có m y kh n ng vấ đề ế ế độ ế đơ ẽ ấ ả ă ề
s ng v ch t?ố à ế
(H c sinh: 2 kh n ng ho c s ng ho c ch t).ọ ả ă ặ ố ặ ế
- Giáo viên: Nh v y rõ r ng kh n ng kháng thu c c a sâu b l t bi nư ậ à ả ă ố ủ ọ à độ ế
a gen. Gi s tính kháng thu c c a ru i do 4 gen l n a, b, c, d tác ng b sungđ ả ử ố ủ ồ ặ độ ổ
(gi i thích thêm tác ng b sung có ngh a l trong ki u gen c ng có nhi u c pả độ ổ ĩ à ể à ề ặ
gen ng h p l n thì kh n ng kháng thu c c ng cao).đồ ợ ặ ả ă ố à
- Giáo viên nêu v n : Em hãy nêu các ki u gen có kh n ng kháng thu cấ đề ể ả ă ố
theo chi u h ng t ng d n?ề ướ ă ầ
(H c sinh: aaBBCCDD ọ → aabbCCDD → aabbccDD → aabbccdd)
- Giáo viên: h c sinh hi u m t cách n gi n giáo viên có th cho h cđể ọ ể ộ đơ ả ể ọ
sinh t m hi u v kh n ng kháng thu c:ạ ể ề ả ă ố

Không có gen kháng thu c ố → m t n v thu c l b tiêu di tộ đơ ị ố à ị ệ
1 c p gen kháng thu c ặ ố → 2 n v thu c m i b tiêu di tđơ ị ố ớ ị ệ
2 c p gen kháng thu c ặ ố →3 n v thu c m i b tiêu di tđơ ị ố ớ ị ệ
3 c p gen kháng thu c ặ ố → 4 n v thu c m i b tiêu di tđơ ị ố ớ ị ệ
4 c p gen kháng thu c ặ ố → 5 n v thu c m i b tiêu di t.đơ ị ố ớ ị ệ
Nh v y ki u gen có kh n ng kháng thu c c ng cao, li u l ng thu c phunư ậ ể ả ă ố à ề ượ ố
ph i c ng nhi u m i tiêu di t c,n u li u th p không có tác d ng.ả à ề ớ ệ đượ ế ề ấ ụ
- Giáo viên nêu v n : N u vi c s d ng thu c v i li u l ng ng y c ngấ đề ế ệ ử ụ ố ớ ề ượ à à
t ng thì t l các ki u gen trong qu n th v hi u l c c a thu c thay i theoă ỉ ệ ể ầ ể à ệ ự ủ ố đổ
chi u h ng n o?ề ướ à
(H c sinh: Ki u gen có kh n ng kháng thu c c ng cao chi m t l ng y c ngọ ể ả ă ố à ế ỉ ệ à à
t ng trong qu n th v hi u l c thu c ng y c ng gi m)ă ầ ể à ệ ự ố à à ả
- Giáo viên k t lu n: Nh v y vi c s d ng thu c v i li u l ng ng y c ngế ậ ư ậ ệ ử ụ ố ớ ề ượ à à
nhi u thì áp l c c a vi c ch n l c ng y c ng m nh ã l m t ng c ng s c ề ự ủ ệ ọ ọ à à ạ đ à ă ườ ứ đề
kháng c a sâu b .ủ ọ
- Giáo viên nêu v n : t ng hi u qu c a vi c di t sâu b nh theo các emấ đề Để ă ệ ả ủ ệ ệ ệ
c n l u ý gì trong quá trình s d ng thu c?ầ ư ử ụ ố
(H c sinh: Li u l ng thu c ph i phù h p v i t ng l n phun)ọ ề ượ ố ả ợ ớ ừ ầ
- Giáo viên b sung thêm:Ngo i ra ph i khéo k t h p v i các lo i thu cổ à ả ế ợ ớ ạ ố
khác.Vì m t cá th có th có t bi n kháng v i lo i thu c n y song không cóộ ể ể độ ế ớ ạ ố à
t bi n kháng v i lo i thu c khác.độ ế ớ ạ ố
- Giáo viên nêu v n :Các lo i thu c kháng sinh nh Pênixilin lúc m i sấ đề ạ ố ư ớ ử
d ng ch c n m t li u nh ã có hi u l c.Vì sao?ụ ỉ ầ ộ ề ỏ đ ệ ự
(H c sinh: Khi ch a dùng thu c t bi n kháng thu c l có h i, nh ng cá thọ ư ố độ ế ố à ạ ữ ể
mang t bi n kháng thu c sinh tr ng v sinh s n ch m h n d ng bình th ng,độ ế ố ưở à ả ậ ơ ạ ườ
chúng ch chi m m t t l r t nh trong qu n th , do ó khi s d ng thu c l nỉ ế ộ ỉ ệ ấ ỏ ầ ể đ ử ụ ố ầ
u ch c n m t li u nh i b ph n cá th trong qu n th không mang tđầ ỉ ầ ộ ề ỏ đạ ộ ậ ể ầ ể độ
bi n b tiêu diêt hi u l c c a thu c r t cao).ế ị ệ ự ủ ố ấ
- Giáo viên nêu v n ti p: V y t i sao sau m t s l n chúng ta s d ngấ đề ế ậ ạ ộ ố ầ ử ụ
thu c kháng sinh nhi u lo i vi khu n ã t ra “quen thu c”.ố ề ạ ẩ đ ỏ ố

(HS: Khi vi c s d ng thu c ng y c ng nhi u thì áp l c c a vi c ch n l cệ ủ ụ ố à à ề ự ủ ệ ọ ọ
c ng m nh l m t ng t l các ki u gen có kh n ng kháng thu c cao trong qu nà ạ à ă ỷ ệ ể ả ă ố ầ
th l m gi m kh n ng i u tr b nh c a thu c ng i ta g i ó l s “quenể à ả ả ă đ ề ị ệ ủ ố ườ ọ đ à ự
thu c”) ố
- GV nêu v n ti p:T i sao i v i nh ng ng i ã nhi u l n dùng thu cấ đề ế ạ đố ớ ữ ườ đ ề ầ ố
kháng sinh bác s ng th i dùng v i ba lo i thu c kháng sinh cho 1 lo i b nh.ĩ đồ ờ à ạ ố ạ ệ
(HS: t bi n xu t hi n v i t n s r t th p vì v y m t cá th vi khu nĐộ ế ấ ệ ớ ấ ố ấ ấ ậ ộ ể ẩ
th ng ch có t bi n kháng v i m t lo i thu c. i u tr b ng v i ba lo i thu cườ ỉ độ ế ớ ộ ạ ố Đ ề ị ằ à ạ ố
l m cho vi khu n không b tiêu di t b i lo i thu c n y thì l i b tiêu di t b i lo ià ẩ ị ệ ở ạ ố à ạ ị ệ ở ạ
thu c khác . Nh ó m hi u qu i u tr b nh t ng lên.ố ờ đ à ệ ả đ ề ị ệ ă

×