LV Thạc sỹ_phát triển dịch vụ thanh toán thẻ của ngân hàng đầu tư và phát triển việt nam

MỤC LỤC
Trang
LỜI CAM ĐOAN
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT.....................................................................................1
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG, BIỂU ĐỒ..............................................................................1
................................................................................................................................................1
LỜI MỞ ĐẦU........................................................................................................................1
CHƯƠNG 1............................................................................................................................4
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG
MẠI........................................................................................................................................4
1.1. Khái niệm và phân loại dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng thương mại...................4
1.1.1. Các khái niệm liên quan đến dịch vụ thanh toán thẻ................................................4
1.1.1.1 Các khái niệm về mạng lưới...............................................................................4
1.1.1.2. Khái niệm dịch vụ.............................................................................................5
1.1.1.3. Khái niệm dịch vụ ngân hàng............................................................................5
1.1.1.4. Khái niệm dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng Thương mại........................6
1.2.2. Phân loại dịch vụ....................................................................................................11
1.2. Vai trò của dịch vụ thanh toán thẻ đối với hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương
mại........................................................................................................................................13
1.2.1. Dịch vụ thanh toán thẻ tạo thêm nhiều cơ hội gia tăng lợi nhuận cho các ngân
hàng..............................................................................................................................13
1.2.2. Phát triển dịch vụ thanh toán thẻ cho phép khai thác hiệu quả các thành tựu
khoa học công nghệ trong lĩnh vực ngân hàng.............................................................14
1.2.3. Dịch vụ thanh toán thẻ giúp các ngân hàng thiết lập tốt hơn các mối quan hệ với
khách hàng....................................................................................................................14
1.2.4. Phát triển dịch vụ thanh toán thẻ là một giải pháp giúp các ngân hàng nâng cao
năng lực cạnh tranh của mình.......................................................................................14
1.2.5. Dịch vụ thanh toán thẻ phát triển sẽ tạo tiền đề thuận lợi cho các ngân hàng
trong hội nhập kinh tế quốc tế và mở rộng sự xâm nhập và liên kết các dịch vụ tài
chính.............................................................................................................................15
1.3. Nội dung về nghiệp vụ thanh toán thẻ của ngân hàng thương mại...............................15

1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng thương
mại........................................................................................................................................18
1.4.1. Nhân tố chủ quan....................................................................................................18
1.4.2. Nhân tố khách quan................................................................................................21
CHƯƠNG 2..........................................................................................................................25
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ Ở NGÂN
HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN QUA.................25
2.1. Khái quát về Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam...............................................25
2.1.1. Sơ lược lịch sử hình thành và phát triển.................................................................25
2.1.2. Thực trạng về hoạt động kinh doanh chủ yếu của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển
Việt Nam...........................................................................................................................29
2.1.2.1. Tình hình huy động vốn..................................................................................29
2.1.2.2. Hoạt động tín dụng..........................................................................................32
2.1.2.3. Kết quả hoạt động kinh doanh.........................................................................36


2

2.2. Thực trạng phát triển dịch vụ thanh toán thẻ ở Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt
Nam trong thời gian qua.......................................................................................................36
2.2.1. Thực trạng phát triển dịch vụ thẻ...........................................................................37
2.2.2. Thực trạng về phát triển dịch vụ thanh toán thẻ.....................................................40
2.2.2.1. Mạng lưới thanh toán thẻ................................................................................41
2.2.2.2. Dịch vụ thanh toán thẻ.....................................................................................46
2.2.2.3. Xử lý khiếu kiện khiếu nại..............................................................................53
2.2.2.4. Các dịch vụ thanh toán thẻ khác......................................................................56
2.3. Đánh giá chung về tình hình phát triển dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng Đầu tư
và Phát triển Việt Nam.........................................................................................................57
2.3.1. Những kết quả đạt được.........................................................................................57
2.3.2. Những hạn chế........................................................................................................59

2.3.3. Những nguyên nhân của hạn chế...........................................................................60
2.3.3.1. Nguyên nhân khách quan................................................................................61
2.3.3.2. Nguyên nhân chủ quan....................................................................................62
CHƯƠNG 3..........................................................................................................................66
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ Ở NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ
VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN TỚI................................................66
3.1. Định hướng chiến lược phát triển ngân hàng đến năm 2015 của Ngân hàng Đầu tư và
Phát triển Việt Nam..............................................................................................................66
3.2. Định hướng chiến lược phát triển dịch vụ thanh toán thẻ đến năm 2015 của Ngân hàng
Đầu tư và Phát triển Việt Nam.............................................................................................69
3.2.1. Định hướng chung..................................................................................................69
3.2.2. Mục tiêu, nhiệm vụ cụ thể giai đoạn 2010 - 2015..................................................71
3.3. Giải pháp phát triển dịch vụ thanh toán thẻ ở Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt
Nam trong thời gian tới........................................................................................................72
3.3.1. Nhóm giải pháp chung...........................................................................................72
3.3.2. Nhóm giải pháp cụ thể đối với dịch vụ thanh toán thẻ...........................................75
3.3.2.1. Phát triển mạng lưới thanh toán thẻ................................................................75
3.3.2.2. Dịch vụ thanh toán thẻ.....................................................................................77
3.3.2.3. Xử lý khiếu kiện, khiếu nại.............................................................................80
3.3.2.4. Các biện pháp khác..........................................................................................80
3.4. Kiến nghị.......................................................................................................................81
3.4.1. Kiến nghị với nhà nước..........................................................................................81
3.4.1.1. Can thiệp của nhà nước vào thị trường tài chính tiền tệ đúng quy luật và linh
hoạt...............................................................................................................................81
3.4.1.2. Xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý đối với các dịch vụ thanh toán điện tử
ngân hàng.....................................................................................................................81
3.4.1.3. Hỗ trợ các ngân hàng nâng cao năng lực tài chính..........................................82
3.4.2. Kiến nghị với Ngân hàng nhà nước........................................................................82
3.4.2.1. Hỗ trợ các ngân hàng trong việc nâng cao trình độ của doanh nghịêp, cá nhân
nhằm tạo cầu về dịch vụ thanh toán thẻ trên thị trường...............................................82

3.4.2.2. Ngân hàng nhà nước phải là đầu mối hợp tác giữa các ngân hàng thương mại
trong nước và tăng cường hợp tác quốc tế...................................................................82
KẾT LUẬN..........................................................................................................................84
TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................................85
LỜI MỞ ĐẦU......................................................................................................................86


3

CHƯƠNG 1..........................................................................................................................88
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ CỦA NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI........................................................................................................88
CHƯƠNG 2..........................................................................................................................89
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ Ở NGÂN
HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN QUA.................89
CHƯƠNG 3..........................................................................................................................90
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ Ở NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ
VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN TỚI................................................90
KẾT LUẬN..........................................................................................................................91


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
STT
1
2
3
4
5
6
7

8
9
10

Viết tắt
BIDV
NHNN
WTO
AFTA
VCB

Diễn giải
Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam
Ngân hàng Nhà nước
Tổ chức thương mại thế giới
Khu vực mậu dịch tự do ASEAN
Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt

WB
NHTM
CTCK
ATM
POS

Nam
Ngân hàng thế giới
Ngân hàng thương mại
Công ty chứng khoán
Automatic Teller Marchine – Máy rút tiền tự động
Point of Service – Điểm chấp nhận dịch vụ

DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG, BIỂU ĐỒ
SƠ ĐỒ
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT.....................................................................................1
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG, BIỂU ĐỒ..............................................................................1
................................................................................................................................................1
LỜI MỞ ĐẦU........................................................................................................................1
CHƯƠNG 1............................................................................................................................4
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG
MẠI........................................................................................................................................4
1.1. Khái niệm và phân loại dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng thương mại...................4
1.1.1. Các khái niệm liên quan đến dịch vụ thanh toán thẻ................................................4
1.1.1.1 Các khái niệm về mạng lưới...............................................................................4
1.1.1.2. Khái niệm dịch vụ.............................................................................................5
1.1.1.3. Khái niệm dịch vụ ngân hàng............................................................................5
1.1.1.4. Khái niệm dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng Thương mại........................6
1.2.2. Phân loại dịch vụ....................................................................................................11
1.2. Vai trò của dịch vụ thanh toán thẻ đối với hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương
mại........................................................................................................................................13
1.2.1. Dịch vụ thanh toán thẻ tạo thêm nhiều cơ hội gia tăng lợi nhuận cho các ngân
hàng..............................................................................................................................13
1.2.2. Phát triển dịch vụ thanh toán thẻ cho phép khai thác hiệu quả các thành tựu
khoa học công nghệ trong lĩnh vực ngân hàng.............................................................14
1.2.3. Dịch vụ thanh toán thẻ giúp các ngân hàng thiết lập tốt hơn các mối quan hệ với
khách hàng....................................................................................................................14
1.2.4. Phát triển dịch vụ thanh toán thẻ là một giải pháp giúp các ngân hàng nâng cao
năng lực cạnh tranh của mình.......................................................................................14
1.2.5. Dịch vụ thanh toán thẻ phát triển sẽ tạo tiền đề thuận lợi cho các ngân hàng
trong hội nhập kinh tế quốc tế và mở rộng sự xâm nhập và liên kết các dịch vụ tài

chính.............................................................................................................................15
1.3. Nội dung về nghiệp vụ thanh toán thẻ của ngân hàng thương mại...............................15
1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng thương
mại........................................................................................................................................18
1.4.1. Nhân tố chủ quan....................................................................................................18
1.4.2. Nhân tố khách quan................................................................................................21
CHƯƠNG 2..........................................................................................................................25
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ Ở NGÂN
HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN QUA.................25
2.1. Khái quát về Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam...............................................25
2.1.1. Sơ lược lịch sử hình thành và phát triển.................................................................25
2.1.2. Thực trạng về hoạt động kinh doanh chủ yếu của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển
Việt Nam...........................................................................................................................29
2.1.2.1. Tình hình huy động vốn..................................................................................29
2.1.2.2. Hoạt động tín dụng..........................................................................................32
2.1.2.3. Kết quả hoạt động kinh doanh.........................................................................36


2

2.2. Thực trạng phát triển dịch vụ thanh toán thẻ ở Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt
Nam trong thời gian qua.......................................................................................................36
2.2.1. Thực trạng phát triển dịch vụ thẻ...........................................................................37
2.2.2. Thực trạng về phát triển dịch vụ thanh toán thẻ.....................................................40
2.2.2.1. Mạng lưới thanh toán thẻ................................................................................41
2.2.2.2. Dịch vụ thanh toán thẻ.....................................................................................46
2.2.2.3. Xử lý khiếu kiện khiếu nại..............................................................................53
2.2.2.4. Các dịch vụ thanh toán thẻ khác......................................................................56
2.3. Đánh giá chung về tình hình phát triển dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng Đầu tư
và Phát triển Việt Nam.........................................................................................................57

2.3.1. Những kết quả đạt được.........................................................................................57
2.3.2. Những hạn chế........................................................................................................59
2.3.3. Những nguyên nhân của hạn chế...........................................................................60
2.3.3.1. Nguyên nhân khách quan................................................................................61
2.3.3.2. Nguyên nhân chủ quan....................................................................................62
CHƯƠNG 3..........................................................................................................................66
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ Ở NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ
VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN TỚI................................................66
3.1. Định hướng chiến lược phát triển ngân hàng đến năm 2015 của Ngân hàng Đầu tư và
Phát triển Việt Nam..............................................................................................................66
3.2. Định hướng chiến lược phát triển dịch vụ thanh toán thẻ đến năm 2015 của Ngân hàng
Đầu tư và Phát triển Việt Nam.............................................................................................69
3.2.1. Định hướng chung..................................................................................................69
3.2.2. Mục tiêu, nhiệm vụ cụ thể giai đoạn 2010 - 2015..................................................71
3.3. Giải pháp phát triển dịch vụ thanh toán thẻ ở Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt
Nam trong thời gian tới........................................................................................................72
3.3.1. Nhóm giải pháp chung...........................................................................................72
3.3.2. Nhóm giải pháp cụ thể đối với dịch vụ thanh toán thẻ...........................................75
3.3.2.1. Phát triển mạng lưới thanh toán thẻ................................................................75
3.3.2.2. Dịch vụ thanh toán thẻ.....................................................................................77
3.3.2.3. Xử lý khiếu kiện, khiếu nại.............................................................................80
3.3.2.4. Các biện pháp khác..........................................................................................80
3.4. Kiến nghị.......................................................................................................................81
3.4.1. Kiến nghị với nhà nước..........................................................................................81
3.4.1.1. Can thiệp của nhà nước vào thị trường tài chính tiền tệ đúng quy luật và linh
hoạt...............................................................................................................................81
3.4.1.2. Xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý đối với các dịch vụ thanh toán điện tử
ngân hàng.....................................................................................................................81
3.4.1.3. Hỗ trợ các ngân hàng nâng cao năng lực tài chính..........................................82
3.4.2. Kiến nghị với Ngân hàng nhà nước........................................................................82

3.4.2.1. Hỗ trợ các ngân hàng trong việc nâng cao trình độ của doanh nghịêp, cá nhân
nhằm tạo cầu về dịch vụ thanh toán thẻ trên thị trường...............................................82
3.4.2.2. Ngân hàng nhà nước phải là đầu mối hợp tác giữa các ngân hàng thương mại
trong nước và tăng cường hợp tác quốc tế...................................................................82
KẾT LUẬN..........................................................................................................................84
TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................................85
LỜI MỞ ĐẦU......................................................................................................................86


3

CHƯƠNG 1..........................................................................................................................88
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ CỦA NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI........................................................................................................88
CHƯƠNG 2..........................................................................................................................89
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ Ở NGÂN
HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN QUA.................89
CHƯƠNG 3..........................................................................................................................90
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ Ở NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ
VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN TỚI................................................90
KẾT LUẬN..........................................................................................................................91

BẢNG
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT.....................................................................................1
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG, BIỂU ĐỒ..............................................................................1
................................................................................................................................................1
LỜI MỞ ĐẦU........................................................................................................................1
CHƯƠNG 1............................................................................................................................4
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG
MẠI........................................................................................................................................4

1.1. Khái niệm và phân loại dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng thương mại...................4
1.1.1. Các khái niệm liên quan đến dịch vụ thanh toán thẻ................................................4
1.1.1.1 Các khái niệm về mạng lưới...............................................................................4
1.1.1.2. Khái niệm dịch vụ.............................................................................................5
1.1.1.3. Khái niệm dịch vụ ngân hàng............................................................................5
1.1.1.4. Khái niệm dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng Thương mại........................6
1.2.2. Phân loại dịch vụ....................................................................................................11
1.2. Vai trò của dịch vụ thanh toán thẻ đối với hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương
mại........................................................................................................................................13
1.2.1. Dịch vụ thanh toán thẻ tạo thêm nhiều cơ hội gia tăng lợi nhuận cho các ngân
hàng..............................................................................................................................13
1.2.2. Phát triển dịch vụ thanh toán thẻ cho phép khai thác hiệu quả các thành tựu
khoa học công nghệ trong lĩnh vực ngân hàng.............................................................14
1.2.3. Dịch vụ thanh toán thẻ giúp các ngân hàng thiết lập tốt hơn các mối quan hệ với
khách hàng....................................................................................................................14
1.2.4. Phát triển dịch vụ thanh toán thẻ là một giải pháp giúp các ngân hàng nâng cao
năng lực cạnh tranh của mình.......................................................................................14
1.2.5. Dịch vụ thanh toán thẻ phát triển sẽ tạo tiền đề thuận lợi cho các ngân hàng
trong hội nhập kinh tế quốc tế và mở rộng sự xâm nhập và liên kết các dịch vụ tài
chính.............................................................................................................................15
1.3. Nội dung về nghiệp vụ thanh toán thẻ của ngân hàng thương mại...............................15
1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng thương
mại........................................................................................................................................18
1.4.1. Nhân tố chủ quan....................................................................................................18
1.4.2. Nhân tố khách quan................................................................................................21
CHƯƠNG 2..........................................................................................................................25


4

PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ Ở NGÂN
HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN QUA.................25
2.1. Khái quát về Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam...............................................25
2.1.1. Sơ lược lịch sử hình thành và phát triển.................................................................25
2.1.2. Thực trạng về hoạt động kinh doanh chủ yếu của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển
Việt Nam...........................................................................................................................29
2.1.2.1. Tình hình huy động vốn..................................................................................29
2.1.2.2. Hoạt động tín dụng..........................................................................................32
2.1.2.3. Kết quả hoạt động kinh doanh.........................................................................36
2.2. Thực trạng phát triển dịch vụ thanh toán thẻ ở Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt
Nam trong thời gian qua.......................................................................................................36
2.2.1. Thực trạng phát triển dịch vụ thẻ...........................................................................37
2.2.2. Thực trạng về phát triển dịch vụ thanh toán thẻ.....................................................40
2.2.2.1. Mạng lưới thanh toán thẻ................................................................................41
2.2.2.2. Dịch vụ thanh toán thẻ.....................................................................................46
2.2.2.3. Xử lý khiếu kiện khiếu nại..............................................................................53
2.2.2.4. Các dịch vụ thanh toán thẻ khác......................................................................56
2.3. Đánh giá chung về tình hình phát triển dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng Đầu tư
và Phát triển Việt Nam.........................................................................................................57
2.3.1. Những kết quả đạt được.........................................................................................57
2.3.2. Những hạn chế........................................................................................................59
2.3.3. Những nguyên nhân của hạn chế...........................................................................60
2.3.3.1. Nguyên nhân khách quan................................................................................61
2.3.3.2. Nguyên nhân chủ quan....................................................................................62
CHƯƠNG 3..........................................................................................................................66
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ Ở NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ
VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN TỚI................................................66
3.1. Định hướng chiến lược phát triển ngân hàng đến năm 2015 của Ngân hàng Đầu tư và
Phát triển Việt Nam..............................................................................................................66
3.2. Định hướng chiến lược phát triển dịch vụ thanh toán thẻ đến năm 2015 của Ngân hàng

Đầu tư và Phát triển Việt Nam.............................................................................................69
3.2.1. Định hướng chung..................................................................................................69
3.2.2. Mục tiêu, nhiệm vụ cụ thể giai đoạn 2010 - 2015..................................................71
3.3. Giải pháp phát triển dịch vụ thanh toán thẻ ở Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt
Nam trong thời gian tới........................................................................................................72
3.3.1. Nhóm giải pháp chung...........................................................................................72
3.3.2. Nhóm giải pháp cụ thể đối với dịch vụ thanh toán thẻ...........................................75
3.3.2.1. Phát triển mạng lưới thanh toán thẻ................................................................75
3.3.2.2. Dịch vụ thanh toán thẻ.....................................................................................77
3.3.2.3. Xử lý khiếu kiện, khiếu nại.............................................................................80
3.3.2.4. Các biện pháp khác..........................................................................................80
3.4. Kiến nghị.......................................................................................................................81
3.4.1. Kiến nghị với nhà nước..........................................................................................81
3.4.1.1. Can thiệp của nhà nước vào thị trường tài chính tiền tệ đúng quy luật và linh
hoạt...............................................................................................................................81
3.4.1.2. Xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý đối với các dịch vụ thanh toán điện tử
ngân hàng.....................................................................................................................81


5

3.4.1.3. Hỗ trợ các ngân hàng nâng cao năng lực tài chính..........................................82
3.4.2. Kiến nghị với Ngân hàng nhà nước........................................................................82
3.4.2.1. Hỗ trợ các ngân hàng trong việc nâng cao trình độ của doanh nghịêp, cá nhân
nhằm tạo cầu về dịch vụ thanh toán thẻ trên thị trường...............................................82
3.4.2.2. Ngân hàng nhà nước phải là đầu mối hợp tác giữa các ngân hàng thương mại
trong nước và tăng cường hợp tác quốc tế...................................................................82
KẾT LUẬN..........................................................................................................................84
TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................................85
LỜI MỞ ĐẦU......................................................................................................................86

CHƯƠNG 1..........................................................................................................................88
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ CỦA NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI........................................................................................................88
CHƯƠNG 2..........................................................................................................................89
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ Ở NGÂN
HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN QUA.................89
CHƯƠNG 3..........................................................................................................................90
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ Ở NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ
VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN TỚI................................................90
KẾT LUẬN..........................................................................................................................91

BIỂU ĐỒ
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT.....................................................................................1
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG, BIỂU ĐỒ..............................................................................1
................................................................................................................................................1
LỜI MỞ ĐẦU........................................................................................................................1
CHƯƠNG 1............................................................................................................................4
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG
MẠI........................................................................................................................................4
1.1. Khái niệm và phân loại dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng thương mại...................4
1.1.1. Các khái niệm liên quan đến dịch vụ thanh toán thẻ................................................4
1.1.1.1 Các khái niệm về mạng lưới...............................................................................4
1.1.1.2. Khái niệm dịch vụ.............................................................................................5
1.1.1.3. Khái niệm dịch vụ ngân hàng............................................................................5
1.1.1.4. Khái niệm dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng Thương mại........................6
1.2.2. Phân loại dịch vụ....................................................................................................11
1.2. Vai trò của dịch vụ thanh toán thẻ đối với hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương
mại........................................................................................................................................13
1.2.1. Dịch vụ thanh toán thẻ tạo thêm nhiều cơ hội gia tăng lợi nhuận cho các ngân
hàng..............................................................................................................................13

1.2.2. Phát triển dịch vụ thanh toán thẻ cho phép khai thác hiệu quả các thành tựu
khoa học công nghệ trong lĩnh vực ngân hàng.............................................................14
1.2.3. Dịch vụ thanh toán thẻ giúp các ngân hàng thiết lập tốt hơn các mối quan hệ với
khách hàng....................................................................................................................14
1.2.4. Phát triển dịch vụ thanh toán thẻ là một giải pháp giúp các ngân hàng nâng cao
năng lực cạnh tranh của mình.......................................................................................14


6

1.2.5. Dịch vụ thanh toán thẻ phát triển sẽ tạo tiền đề thuận lợi cho các ngân hàng
trong hội nhập kinh tế quốc tế và mở rộng sự xâm nhập và liên kết các dịch vụ tài
chính.............................................................................................................................15
1.3. Nội dung về nghiệp vụ thanh toán thẻ của ngân hàng thương mại...............................15
1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng thương
mại........................................................................................................................................18
1.4.1. Nhân tố chủ quan....................................................................................................18
1.4.2. Nhân tố khách quan................................................................................................21
CHƯƠNG 2..........................................................................................................................25
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ Ở NGÂN
HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN QUA.................25
2.1. Khái quát về Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam...............................................25
2.1.1. Sơ lược lịch sử hình thành và phát triển.................................................................25
2.1.2. Thực trạng về hoạt động kinh doanh chủ yếu của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển
Việt Nam...........................................................................................................................29
2.1.2.1. Tình hình huy động vốn..................................................................................29
2.1.2.2. Hoạt động tín dụng..........................................................................................32
2.1.2.3. Kết quả hoạt động kinh doanh.........................................................................36
2.2. Thực trạng phát triển dịch vụ thanh toán thẻ ở Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt
Nam trong thời gian qua.......................................................................................................36

2.2.1. Thực trạng phát triển dịch vụ thẻ...........................................................................37
2.2.2. Thực trạng về phát triển dịch vụ thanh toán thẻ.....................................................40
2.2.2.1. Mạng lưới thanh toán thẻ................................................................................41
2.2.2.2. Dịch vụ thanh toán thẻ.....................................................................................46
2.2.2.3. Xử lý khiếu kiện khiếu nại..............................................................................53
2.2.2.4. Các dịch vụ thanh toán thẻ khác......................................................................56
2.3. Đánh giá chung về tình hình phát triển dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng Đầu tư
và Phát triển Việt Nam.........................................................................................................57
2.3.1. Những kết quả đạt được.........................................................................................57
2.3.2. Những hạn chế........................................................................................................59
2.3.3. Những nguyên nhân của hạn chế...........................................................................60
2.3.3.1. Nguyên nhân khách quan................................................................................61
2.3.3.2. Nguyên nhân chủ quan....................................................................................62
CHƯƠNG 3..........................................................................................................................66
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ Ở NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ
VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN TỚI................................................66
3.1. Định hướng chiến lược phát triển ngân hàng đến năm 2015 của Ngân hàng Đầu tư và
Phát triển Việt Nam..............................................................................................................66
3.2. Định hướng chiến lược phát triển dịch vụ thanh toán thẻ đến năm 2015 của Ngân hàng
Đầu tư và Phát triển Việt Nam.............................................................................................69
3.2.1. Định hướng chung..................................................................................................69
3.2.2. Mục tiêu, nhiệm vụ cụ thể giai đoạn 2010 - 2015..................................................71
3.3. Giải pháp phát triển dịch vụ thanh toán thẻ ở Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt
Nam trong thời gian tới........................................................................................................72
3.3.1. Nhóm giải pháp chung...........................................................................................72
3.3.2. Nhóm giải pháp cụ thể đối với dịch vụ thanh toán thẻ...........................................75
3.3.2.1. Phát triển mạng lưới thanh toán thẻ................................................................75


7

3.3.2.2. Dịch vụ thanh toán thẻ.....................................................................................77
3.3.2.3. Xử lý khiếu kiện, khiếu nại.............................................................................80
3.3.2.4. Các biện pháp khác..........................................................................................80
3.4. Kiến nghị.......................................................................................................................81
3.4.1. Kiến nghị với nhà nước..........................................................................................81
3.4.1.1. Can thiệp của nhà nước vào thị trường tài chính tiền tệ đúng quy luật và linh
hoạt...............................................................................................................................81
3.4.1.2. Xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý đối với các dịch vụ thanh toán điện tử
ngân hàng.....................................................................................................................81
3.4.1.3. Hỗ trợ các ngân hàng nâng cao năng lực tài chính..........................................82
3.4.2. Kiến nghị với Ngân hàng nhà nước........................................................................82
3.4.2.1. Hỗ trợ các ngân hàng trong việc nâng cao trình độ của doanh nghịêp, cá nhân
nhằm tạo cầu về dịch vụ thanh toán thẻ trên thị trường...............................................82
3.4.2.2. Ngân hàng nhà nước phải là đầu mối hợp tác giữa các ngân hàng thương mại
trong nước và tăng cường hợp tác quốc tế...................................................................82
KẾT LUẬN..........................................................................................................................84
TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................................85
LỜI MỞ ĐẦU......................................................................................................................86
CHƯƠNG 1..........................................................................................................................88
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ CỦA NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI........................................................................................................88
CHƯƠNG 2..........................................................................................................................89
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ Ở NGÂN
HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN QUA.................89
CHƯƠNG 3..........................................................................................................................90
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ Ở NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ
VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN TỚI................................................90
KẾT LUẬN..........................................................................................................................91

1

LỜI MỞ ĐẦU
Tính cấp thiết của đề tài
Cùng với tiến trình phát triển của nền kinh tế, các dịch vụ tài chính ngân hàng cũng
không ngừng được đa dạng hoá và gia tăng để đáp ứng nhu cầu ngày càng tốt hơn
của xã hội. Bên cạnh đó, việc ứng dụng các thành tựu của khoa học công nghệ hiện
đại, ngân hàng thương mại với các dịch vụ đa dạng của nó cho phép khai thác tối đa
các nguồn lực tài chính ứng cho nền kinh tế, đảm bảo cho thị trường tài chính được
hoạt động được trôi chảy, nhịp nhàng và hữu hiệu. Trong bối cảnh hiện nay khi xu
hướng toàn cầu hoá và quốc tế hoá thể hiện rất rõ trong những nỗ lực đẩy mạnh tự
do hoá thương mại, dịch vụ và khu vực tài chính đòi hỏi hệ thống ngân hàng thương
mại phải có những chuyển biến căn bản về nhận thức và hoạt động. Hệ thống ngân
hàng thương mại Việt Nam phải nỗ lực đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động kinh
doanh, đặc biệt là phát triển loại hình dịch vụ thanh toán không sử dụng tiền mặt để
đáp ứng yêu cầu của ngân hàng và nền kinh tế nhằm phát triển ổn định.
Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam là một ngân hàng thương mại quốc doanh
với hệ thống hoạt động rộng khắp cả nước với hơn 150 chi nhánh nên khá thuận lợi
cho việc triển khai các dịch vụ thanh toán thẻ. Tuy nhiên, dịch vụ thanh toán thẻ của
Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam còn chưa phát triển nhiều, tính tiện ích
chưa cao nên chưa thực sự lôi cuốn và hấp dẫn đối với khách hàng. Chi phí cho hoạt
động của hệ thống thanh toán thẻ của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam còn
cao và chưa thực sự đem lại hiệu quả so với bình diện chung. Điều này gây ảnh
hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh và sự phát triển nói chung của Ngân hàng
Đầu tư và Phát triển Việt Nam.
Đề tài “Phát triển dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển
Việt Nam” được lựa chọn làm luận văn thạc sỹ, chuyên ngành quản trị kinh doanh
thương mại nhằm tìm ra những giải pháp phát triển chất lượng phục vụ của dịch vụ
thanh toán thẻ để đáp ứng yêu cầu của kinh doanh của ngân hàng và hoạt động của

nền kinh tế quốc dân.


2

Mục đích nghiên cứu
+ Nghiên cứu những vấn để cơ bản về dịch vụ thanh toán thẻ của ngân hàng thương
mại.
+ Phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động của dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân
hàng Đầu tư và Phất triển Việt Nam.
+ Đưa ra những giải pháp nhằm phát triển dịch vụ thanh toán thẻ tại Ngân hàng Đầu
tư và Phát triển Việt Nam.
Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là lý luận và thực tế phát triển dịch vụ thanh toán thẻ ở Ngân
hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam, trong đó tập trung vào 3 vấn đề chính:
-

Mạng lưới thanh toán thẻ của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam.

-

Dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam.

-

Xử lý khiếu kiện, khiếu nại trong thanh toán thẻ của Ngân hàng Đầu tư và

Phát triển Việt Nam.
Phạm vi nghiên cứu: Về mặt thời gian đề tài nghiên cứu thực trạng trên cơ sở số
liệu từ năm 2005 đến nay và đưa ra các giải pháp cho đến năm 2015.

Phương pháp nghiên cứu
Trong quá trình nghiên cứu luận văn, ngoài các phương pháp duy vật biện chứng,
duy vật lịch sử là những phương pháp được sử dụng trong nghiên cứu khoa học nói
chung, phương pháp trừu tượng hoá thường được sử dụng trong nghiên cứu khoa
học xã hội nói riêng, tác giả còn sử dụng các phương pháp:
+ Nghiên cứu lý thuyết và tổng kết thực tiễn
+ Khảo sát từ thực tế
+ Các phương pháp thống kê thu thập số liệu, so sánh, tổng hợp, phân tích thông kê.
Lịch sử nghiên cứu của đề tài
Đã có một số đề tài nghiên cứu về Thẻ bảo vệ tại trường Đại học Kinh tế quốc dân
như:
+ Đề tài: “Giải pháp phát triển khách hàng thanh toán bằng thẻ ở Ngân hàng
Ngoại thương Việt Nam” của Cao học viên Lê Quốc Minh do GS.TS.Trần Chí
Thành hướng dẫn, bảo vệ năm 2005


3

+ Đề tài: “Phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam” của Cao
học viên Đỗ Thúy Nga, Khoá 12 do TS. Trần Việt Lâm hướng dẫn, bảo vệ năm
2006.
+ Đề tài: “Phát triển khách hàng sử dụng dịch vụ thẻ Autolink của Ngân hàng
Thương mại Cổ phần các Doanh nghiệp ngoài quốc doanh Việt Nam (VP Bank)”
của Cao học viên Phạm Phương Oanh Khoá 14, do PGS.TS. Nguyễn Xuân Quang
hướng dẫn, bảo vệ năm 2008.
Tuy nhiên các đề tài trên đều có hướng nghiên cứu và phạm vi tập trung vào việc
phát triển khách hàng sử dụng dịch vụ Thẻ và khâu phát hành Thẻ. Các đề tài trên
không trùng lắp với đề tài “Phát triển dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng Đầu
tư và Phát triển Việt nam” về đối tượng cũng như phạm vi nghiên cứu.
Nội dung nghiên cứu

Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung nghiên cứu của đề tài gồm ba chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về phát triển dịch vụ thanh toán thẻ của ngân hàng thương
mại trong bối cảnh Việt nam là thành viên của WTO
Chương 2: Thực trạng phát triển dịch vụ thanh toán Thẻ của Ngân hàng Đầu tư và
Phát triển Việt Nam trong thời gian qua
Chương 3: Phương hướng và giải pháp phát triển dịch vụ thanh toán Thẻ của Ngân
hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam. trong thời gian tới


4

CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ CỦA
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1. Khái niệm và phân loại dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng
thương mại
1.1.1. Các khái niệm liên quan đến dịch vụ thanh toán thẻ
1.1.1.1 Các khái niệm về mạng lưới
Mạng lưới dịch vụ thanh toán thẻ của các Ngân hàng thương mại bao gồm hệ thống
gồm các chi nhánh, các điểm chấp nhận thanh toán Thẻ như ATM, POS được bố trí
ở những địa điểm thuận tiện cho hoạt động kinh doanh và cung cấp dịch vụ của
Ngân hàng thương mại.
Các yêu cầu đối với việc phân bố mạng lưới:
-

Tính đến sự hiểu quả của từng điểm thanh toán cũng như toàn bộ mạng lưới,

tránh sự phân bố triệt tiêu lẫn nhau.
-

Bảo đảm sự vận động vật chất của hàng hoá hợp lý trong nội bộ Ngân hàng

thương mại.
-

Kết hợp phát triển theo chiều rộng với phát triển theo chiều sâu (chất lượng

hoạt động của mạng lưới)
-

Thực hiện được những nhiệm vụ chính trị xã hội.

Các căn cứ để phân bố mạng lưới:
-

Khối lượng và cơ cấu nhu cầu;

-

Trạng thái cạnh tranh của thị trường;

-

Điều kiện giao thông vận tải và thông tin liên lạc;

-

Tiểm lực và khả năng của Ngân hàng thương mại.

Tóm lại việc phân bố mạng lưới dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng thương mại

phải căn cứ vào những yêu cầu khách quan của thị trường và cả tiềm năng của Ngân
hàng mà quyết định lựa chọn phương án cho phù hợp, đảm bảo kinh doanh có lãi và


5

ngày càng đạt hiệu quả kinh doanh cao, phát triển vị thế của Ngân hàng trên thị
trường.

1.1.1.2. Khái niệm dịch vụ
Do tính chất phức tạp, đa dạng và vô hình của dịch vụ nên hiện nay các nhà nghiên
cứu vẫn chưa đưa ra được một định nghĩa thống nhất về dịch vụ. Chỉ riêng ở Việt
Nam cũng đã có nhiều cách hiểu khác nhau về dịch vụ. Chẳng hạn như cuốn Từ
điển Bách khoa Việt Nam giải thích: “Dịch vụ là các hoạt động phục vụ, nhằm thoả
mãn những nhu cầu sản xuất kinh doanh và sinh hoạt”. Cách giải thích này hơi
chung chung và chưa thực sự làm rõ được bản chất của dịch vụ. Trong cuốn giáo
trình Quản trị doanh nghiệp thương mại của PGS. TS. Hoàng Minh Đường và
PGS.TS. Nguyễn Thừa Lộc đã đưa ra định nghĩa về dịch vụ như sau: “Dịch vụ là
những hoạt động có ích do con người tạo ra những “sản phẩm” dịch vụ, không tồn
tại dưới hình thái sản phẩm, không dẫn đến việc chuyển quyền sở hữu nhằm thỏa
mãn đầy đủ, kịp thời, thuận tiện và văn minh các nhu câu sản xuất và đời sống xã
hội của con người”.

1.1.1.3. Khái niệm dịch vụ ngân hàng
Cũng giống như khái niệm dịch vụ, hiện nay vẫn còn nhiều cách hiểu khác
nhau về khái niệm dịch vụ ngân hàng.
Trong cuốn Nghiệp vụ ngân hàng hiện đại, David Cox cho rằng “Hầu hết các
hoạt động nghiệp vụ của ngân hàng thương mại gọi là dịch vụ ngân hàng hoặc là cơ
sở, điều kiện để mở rộng và phát triển dịch vụ ngân hàng”. Ông cũng giải thích
“Mọi ngân hàng hoạt động với ba chức năng cơ bản là nhận và gửi các khoản tiền

gửi; cho phép rút tiền và vận hành hệ thống chuyển tiền; cho vay các khoản tiền gửi
tới khách hàng có nhu cầu vay vốn. Đây là các chức năng cơ bản nhất, nhưng bước
sang đầu những năm 1990, hệ thống ngân hàng còn có các dịch vụ khác rộng rãi
hơn, tinh vi hơn nhiều. Trong thực tế, một ngân hàng lớn thường có khoảng 300
dịch vụ khác nhau cho khách hàng là các cá nhân hay doanh nghiệp”.
Ở Việt Nam, lĩnh vực dịch vụ ngân hàng chịu sự điều chỉnh của Luật các tổ
chức tín dụng nhưng luật này không đưa ra định nghĩa và giải thích như thế nào là


6

dịch vụ ngân hàng. Khái quát lên, dịch vụ ngân hàng thường được hiểu theo hai
khía cạnh:
Thứ nhất, theo nghĩa rộng, dịch vụ ngân hàng bao gồm toàn bộ những hoạt
động tiền tệ, tín dụng, thanh toán, ngoại hối… của hệ thống ngân hàng. Cách hiểu
này phù hợp với các phân ngành dịch vụ ngân hàng trong dịch vụ tài chính của
WTO và của Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Hoa Kỳ, cũng như cách phân
loại của nhiều nước phát triển. (Theo cách phân loại dịch vụ của WTO thì dịch vụ
ngân hàng là một bộ phận cấu thành trong dịch vụ tài chính nói chung, dịch vụ ngân
hàng được xếp trong ngành 7, phân ngành B. Dịch vụ tài chính, theo WTO, là bất
kỳ dịch vụ nào có tính chất tài chính được một nhà cung cấp dịch vụ tài chính cung
cấp. Dịch vụ tài chính bao gồm mọi dịch vụ bảo hiểm và dịch vụ liên quan đến bảo
hiểm, mọi dịch vụ ngân hàng và dịch vụ tài chính khác).
Thứ hai, theo nghĩa hẹp, dịch vụ ngân hàng chỉ bao gồm những hoạt động
không thuộc phạm vi kinh doanh tiền tệ và các nghiệp vụ ngân hàng theo chức năng
của một trung gian tài chính – theo đó dịch vụ ngân hàng chỉ bao gồm những hoạt
động ngoại bảng, thu phí như chuyển tiền, bảo lãnh, kinh doanh ngoại hối, thanh
toán quốc tế…
Trên thực tế, “sản phẩm” và “dịch vụ” không phải là hai khái niệm đồng
nhất, từ một dịch vụ cụ thể nào đó ta sẽ có được sản phẩm cụ thể. Đối với ngân

hàng thương mại, dịch vụ mà các ngân hàng cung cấp thực chất là các sản phẩm một loại lợi ích không tồn tại dưới dạng vật chất liên quan đến tài chính. Do vậy,
trong phạm vi luận văn này, “sản phẩm” và “dịch vụ” trong hoạt động của ngân
hàng sẽ có cách hiểu tương tự, được gọi chung là dịch vụ ngân hàng và khái niệm
dịch vụ ngân hàng sẽ được hiểu theo nghĩa rộng, phù hợp với cách hiểu phổ biến
trên thế giới hiện nay.

1.1.1.4. Khái niệm dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng Thương mại
Thẻ là một phương tiện thanh toán tiên tiến, tiện dụng ra đời gắn liền với sự
phát triển của ngành ngân hàng nói chung và hoạt động thanh toán nói riêng, cùng
với sự áp dụng khoa học công nghệ vào ngân hàng. Hầu hết các loại thẻ đang sử


7

dụng thanh toán hiện nay đều làm bằng nhựa cứng (plastic) có hình chữ nhật chung
một kích cỡ 96mm x 54mm, có bốn góc trong gồm hai mặt.
“Dịch vụ thanh toán thẻ của ngân hàng thương mại là việc cung cấp một
phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt mà người chủ thẻ có thể sử dụng để rút tiền
mặt hoặc thanh toán tiền hành hóa, dịch vụ tại các điểm chấp nhận thanh toán thẻ”.
Từ khái niệm về thanh toán thẻ ta có thể phân chia các loại hình thanh toán Thẻ như
sau:
-

Phân chia theo loại hinh dịch vụ thanh toán thẻ:

Dịch vụ rút tiền mặt: là dịch vụ cho phép chủ thẻ sử dụng thẻ để rút tiền mặt tại các
điểm chấp nhận thanh toán thẻ, ngân hàng sẽ cung cấp hạn mức hay giới hạn số lần
hoặc số tiền được rút của chủ thẻ trong ngày, tháng, quý hoặc năm.
Dịch vụ thanh toán tiền hàng hóa, dịch vụ: là dịch vụ cho phép người chủ thẻ thực
hiện công việc thanh toán tiền hàng hóa, dịch vụ hoặc mục đích khác thông qua việc

chuyển tiền từ tài khoản thẻ của mình đến tài khoản một tài khoản khác tại các điểm
chấp nhận thanh toán thẻ hoặc qua mạng. Ngân hàng sẽ cung cấp hạn mức hay giới
hạn số lần hoặc số tiền được thanh toán của chủ thẻ trong ngày, tháng, quý hoặc
năm.
-

Phân chia theo tính chất thanh toán của thẻ:
Thẻ tín dụng (Credit Card): Là loại thẻ được sử dụng phổ biến nhất, theo đó

người chủ thẻ được phép sử dụng một hạn mức tín dụng không phải trả lãi để mua
sắm hàng hóa, dịch vụ tại những cơ sở kinh doanh, cửa hàng, khách sạn, sân bay,…
chấp nhận loại thẻ này. Các Ngân hàng sẽ quỹ định một hạn mức nhận định cho
từng chủ thẻ hay nói cách khác chủ thẻ chỉ được tiêu trong hạn mức đã cho. Nếu
chủ thẻ trả hết số tiền nợ vào cuối tháng cho ngân hàng thì họ không phải trả lãi cho
số tiền đã sử dụng trong tháng, và ngược lại thì chủ thẻ phải trả số tiền còn nợ theo
một mức lãi suất định trước do ngân hàng phát hanh thẻ quy định.
Thẻ ghi nợ (Debit Card): là loại thẻ có quan hệ trực tiếp và gắn liền với tài
khoản tiền gửi hoặc tài khoản thanh toán. Loại thẻ này khi mua những hàng hóa,
dịch vụ, giá trị những giao dịch sẽ được khấu trừ ngay vào tài khoản của chủ thẻ


8

thông qua những thiết bị chấp nhận thẻ đặt tại các cửa hàng, khách sạn… Thẻ ghi
nợ còn hay được sử dụng để rút tiền mặt tự động (ATM). Thẻ ghi nợ không có hạn
mức tín dụng vì nó phụ thuộc vào số dư hiện hữu trên tài khoản của chủ thẻ. Tuy
nhiên thông thường để đảm bảo an toàn ngân hàng vẫn đặt các hạn mức hay giới
hạn đối với số lần hoặc số tiền cho các giao dịch của thẻ.
Thẻ rút tiền mặt (Cash Card): Là loại thẻ được dùng để rút tiền mặt tại các
máy rút tiền tự động (ATM) hoặc ở Ngân hàng. Với loại thẻ này thì chủ thẻ phải có

tiền gửi ở tài khoản thanh toán ở ngân hàng hoặc được cấp hạn mức thấu chi mới
được sử dụng.
-

Phân chia theo phạm vi thanh toán
Chấp nhận thanh toán trong nước nước (nội địa): Là hình thức thanh toán thẻ

được giới hạn sử dụng dịch vụ thanh toán trong phạm vi một quốc gia, do vậy đồng
tiền giao dịch phải là đồng tiền bản tệ của nước đó. Loại thẻ này có công dụng như
những loại thẻ ở trên, nhưng hoạt động của nó đơn giản bởi vì nó chỉ do một tổ
chức hay do ngân hàng điều hành từ việc phát hành đến xử lý trung gian, thanh
toán. Ngân hàng phát hành thẻ cho khách hàng của mình và thương lượng với
những đơn vị cung ứng dịch vụ, hàng hóa,… ở địa phương chấp nhận thanh toán
bằng loại thẻ này. Những đơn vị chấp nhận thanh toán thẻ bán hàng cho khách hàng
dùng loại thẻ này và sẽ gửi giấy đòi tiền đến ngân hàng có chữ ký xác nhận của chủ
thẻ. Ngân hàng sẽ thực hiện thanh toán ghi Có vào tài khoản của đơn vị sau khi đã
trừ bớt chiết khấu. Thẻ trong nước có thể dùng để rút tiền mặt.
Chấp nhận thanh toán quốc tế: Là hình thức chấp nhận thanh toán thẻ trên toàn
cầu, sử dụng ngoại tệ mạnh để thanh toán, loại hình này phải sử dụng loại thẻ quốc
tế để thanh toán. Thẻ quốc tế được khách du lịch rất ưa chuộng vì nó an toàn, tiện
lợi. Do phạm vi hoạt động chấp nhận thanh toán trải khắp thế giới nên quy trình
hoạt động của loại thẻ này phức tạp hơn, việc kiểm soát và các yêu cầu thanh toán
vì vậy cũng rắc rối hơn. Thẻ quốc tế được hỗ trợ và quản lý trên toàn thế giới bởi
các tổ chức tài chính lớn như: Master Card, Visa… hoặc những công ty điều hành
như AMEX, JCB… hoạt động trong một hệ thống thống nhất, đồng bộ.


9

Vai trò của dịch vụ thanh toán thẻ

Vai trò vĩ mô
Huy động vốn nhàn rỗi trong dân cư đáp ứng nhu cầu vốn của nền kinh tế. Dịch vụ
thanh toán bằng thẻ qua ngân hàng tạo điều kiện cho hoạt động huy động vốn của
ngân hàng có thể sử dụng để đầu tư phục vụ sản xuất kinh doanh (nếu mỗi tài khoản
thẻ có số dư 3 triệu đồng thì với khoảng 5 triệu thẻ đã phát hành, các NHTM đã huy
động được 15 nghìn tỷ đồng)
An toàn, nhanh chóng và tiết kiệm thời gian, việc thanh toán bằng thẻ đã tạo điều
kiện thanh toán tiền hàng hóa, dịch vụ một cách an toàn và có hiệu quả, chính xác,
tin cậy và tiết kiệm nhiều thời gian, qua đó tạo lập được niềm tin của dân chúng vào
hoạt động của hệ thống ngân hàng. Không phải mất chi phí vận chuyển tiền từ nơi
này đến nơi kia để thanh toán, làm giảm bớt các tiêu cực và tệ nạn xã hội.
Góp phần thực thi có hiệu quả có hiệu quả chính sách tiền tệ quốc gia. Tăng cường
hoạt động lưu thông tiền trong nền kinh tế, tăng cường vòng quay của đồng tiền,
khơi thông các luồng vốn khác nhau, tạo điều kiện quan trọng cho việc kiểm soát
khối lượng giao dịch thanh toán của dân cư và cả nền kinh tế, qua đó tạo tiền đề cho
việc tính toán lượng tiền cung ứng và điều hành thực thi chính sách tiền tệ hiệu quả.
Hạn chế hoạt động kinh tế ngầm. Chủ thẻ thanh toán hàng hóa, dịch vụ bằng thẻ
thông qua tài khoản mở tại ngân hàng. Vì vậy, ngân hàng sẽ kiểm soát các hoạt
động giao dịch kinh tế, góp phần giảm thiểu tác động tiêu cực của các hoạt động
kinh tế ngầm, tăng cường tính chủ đạo của Nhà nước trong việc điều tiến nền kinh
tế, minh bạch hóa các giao dịch tiền tệ từ đó góp phần giảm tham ô, tham nhũng.
Ứng dụng các tiền bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ hiện đại. Tạo điều kiện hết
sức thuận lợi cho việc hội nhập nền kinh tế Việt nam với nền kinh tế thế giới và thu
hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt nam. Việc phát triển dịch vụ thanh toán thẻ
làm giảm nhu cầu giữ tiền mặt, giảm lượng tiền mặt lưu thông, dẫn đến giảm chi phí
vận chuyển và phát hành tiền. Sử dụng thẻ giải quyết được tình trạng bất tiện nếu
dùng tiền mặt như: mất vệ sinh, không an toàn, không thuận lợi… nhìn chung thì
thẻ thanh toán còn góp phần thúc đẩy hoạt động kinh doanh phát triển với nhịp độ
nhanh hơn nhờ việc khuyến khích tiêu dùng các nhân của các tầng lớp dân cư có thu
nhập ổn định

10

Vai trò vi mô
Nếu xét theo từng đối tượng ta thấy
Đối với người sử dụng thẻ. Thanh toán bằng thẻ là một hình thức thanh toán chi trả
hiện đại và tiện lợi, người sử dụng có thể sử dụng để thanh toán tiền hàng hóa, dịch
vụ, rút tiền mặt… tại các quầy thanh toánn của ngân hàng hạy tại các máy
ATM/POS hạy các đại lý chấp nhận thẻ tiện lợi. Sử dụng hình thức thanh toán bằng
thẻ an toàn hơn nhiều so với các hính thức thanh toán khách như tiền mặt, sec…
Khi thẻ bị mất, người cầm thẻ cũng khó có thể sử dụng được. Mặt khác, đối với
hình thức thanh toán thẻ quốc tế trên phạm vi toàn cầu, tạo điều kiện rất thuận lợi
cho người sử dụng khi đi công tác hay đi du lịch quốc tê. Đồng thời thanh toán bằng
thẻ còn giúp người chủ thẻ có thể sử dụng được nguồn tín dụng do ngân hàng phát
hành cung cấp, cũng như tạo thêm vẻ văn minh, lịch sự, trang trọng cho người sử
dụng thẻ khi thanh toán.
Đối với cơ sở chấp nhận thẻ. Khi cơ sở chấp nhận thanh toán bằng thẻ, thì sẽ làm
tăng thêm sự tiện lợi, lịch sự và uy tín cho mình… mặt khác các cơ sở chấp nhận
thanh toán thẻ tránh được hiện tượng khách hàng sử dụng tiền giả hay vấn đề mất
an toàn trong sử dụng, lưu giữ tiền trong phạm vi nhà hàng, khách sạn, các vấn đề
liên quan đến chu chuyển hay thanh toán với số lượng tiền mặt lớn… Với số lượng
người sử dụng các dịch vụ thanh toán bằng thẻ ngày càng tăng thì việc chấp nhận
thanh toán bằng thẻ là một yếu tố để tăng doanh thu.
Đối với ngân hàng phát hành. Việc áp dụng thẻ cho phép các ngân hàng phát hành
đưa ra các dịch vụ mới cho khách hàng và tăng thêm thu nhập cho ngân hàng từ các
thu nhập từ phí phát hành thẻ. Mặt khác đây là một hình thức tín dụng tiêu dùng
hiện đại góp phần đa dạng hóa hình thức kinh doanh của ngân hàng, mở rộng khả
năng hoạt động của ngân hàng trên toàn cầu, qua đó có thể quảng bá thương hiệu
đến từng khách hàng.

Đối với ngân hàng thanh toán. Được hưởng phí hoa hồng khi làm đại lý thanh toán
cho ngân hàng phát hành. Một mặt nhờ làm trung gian thanh toán thẻ nên ngân hàng
thanh toán giữ được khách hàng là những nhà bán buôn, bán lẻ. Nếu họ không làm


11

điều này thì những người buôn bán lẻ sẽ chuyển tài khoản của họ sang ngân hàng
phát hành hay ngân hàng khác để giao dịch.

1.2.2. Phân loại dịch vụ
Theo phân loại của WTO thì dịch vụ được phân ra 11 ngành dịch vụ với 155
phân ngành nhỏ bao gồm:
1. Các dịch vụ kinh doanh: dịch vụ chuyên môn (dịch vụ pháp lý; dịch vụ kế toán,
kiểm toán và ghi sổ kế toán; dịch vụ thuế; dịch vụ kiến trúc; dịch vụ tư vấn kỹ thuật;
dịch vụ tư vấn kỹ thuật đồng bộ; dịch vụ quy hoạch đô thị và kiến trúc cảnh quan đô
thị; dịch vụ thú y), dịch vụ máy tính và các dịch vụ có liên quan, dịch vụ nghiên cứu
và phát triển (dịch vụ nghiên cứu và phát triển đối với khoa học tự nhiên), dịch vụ
cho thuê không kèm người điều khiển (dịch vụ cho thuê máy bay, dịch vụ cho thuê
máy móc và thiết bị khác), các dịch vụ kinh doanh khác (dịch vụ quảng cáo; dịch vụ
nghiên cứu thị trường; dịch vụ tư vấn quản lý; dịch vụ liên quan đến tư vấn quản lý;
dịch vụ phân tích và kiểm định kỹ thuật; dịch vụ liên quan đến nông nghiệp, săn bắn
và lâm nghiệp; dịch vụ liên quan đến khai thác mỏ; dịch vụ liên quan đến sản xuất;
dịch vụ liên quan đến tư vấn khoa học kỹ thuật; dịch vụ sửa chữa, bảo dưỡng máy
móc, thiết bị phương tiện, các thiết bị vận tải khác>)
2. Các dịch vụ thông tin: các dịch vụ chuyển phát (thông tin dưới dạng văn bản, thể
hiện trên bất kỳ hình thức vật lý nào; kiện và các hàng hóa khác), dịch vụ viễn
thông (các dịch vụ viễn thông cơ bản, các dịch vụ giá trị gia tăng), dịch vụ nghe
nhìn (Dịch vụ sản xuất phim, Dịch vụ chiếu phim, Dịch vụ ghi âm)

3. Dịch vụ xây dựng và các dịch vụ kỹ thuật có liên quan: thi công xây dựng nhà
cao tầng, thi công xây dựng các công trình kỹ thuật dân dụng, công tác lắp dựng và
lắp đặt, công tác hoàn thiện công trình nhà cao tầng, các công tác thi công khác)
4. Dịch vụ phân phối: dịch vụ đại lý hoa hồng, dịch vụ bán buôn, dịch vụ bán lẻ,
dịch vụ nhượng quyền thương mại
5. Dịch vụ giáo dục: dịch vụ giáo dục phổ thông cơ sở, giáo dục bậc cao, giáo dục
cho người lớn, các dịch vụ giáo dục khác


12

6. Dịch vụ môi trường: dịch vụ xử lý nước thải, dịch vụ xử lý rác thải, dịch vụ khác
7. Dịch vụ tài chính: Bảo hiểm và các dịch vụ liên quan đến bảo hiểm (Bảo hiểm
gốc, Tái bảo hiểm và nhượng tái bảo hiểm, Trung gian bảo hiểm, Dịch vụ hỗ trợ bảo
hiểm), Dịch vụ ngân hàng và các dịch vụ tài chính khác (Nhận tiền gửi và các
khoản phải trả khác từ công chúng; Cho vay dưới tất cả các hình thức, bao gồm tín
dụng tiêu dùng, tín dụng cầm cố thế chấp, bao thanh toán và tài trợ giao dịch thương
mại; Thuê mua tài chính; Mọi dịch vụ thanh toán và chuyển tiền, bao gồm thẻ tín
dụng, thẻ thanh toán và thẻ nợ, séc du lịch và hối phiếu ngân hàng; Bảo lãnh và cam
kết; kinh doanh trên tài khoản của mình hoặc của khách hàng, tại sở giao dịch, trên
thị trường giao dịch thoả thuận hoặc bằng cách khác; môi giới tiền tệ; Quản lý tài
sản, như quản lý tiền mặt hoặc danh mục đầu tư, mọi hình thức quản lý đầu tư tập
thể, quản lý quỹ hưu trí, các dịch vụ lưu ký và tín thác; các dịch vụ thanh toán và bù
trừ tài sản tài chính, bao gồm chứng khoán, các sản phẩm phái sinh và các công cụ
chuyển nhượng khác; cung cấp và chuyển thông tin tài chính và xử lý dữ liệu tài
chính cũng như các phần mềm liên quan của các nhà cung cấp các dịch vụ tài chính
khác; Các dịch vụ tư vấn, trung gian môi giới và các dịch vụ tài chính phụ trợ khác
đối với tất cả các hoạt động, kể cả tham chiếu và phân tích tín dụng, nghiên cứu và
tư vấn đầu tư và danh mục đầu tư, tư vấn về mua lại và về tái cơ cấu và chiến lược
doanh nghiệp), Chứng khoán (giao dịch cho tài khoản của mình hoặc tài khoản của

khách hàng tại sở giao dịch chứng khoán, thị trường giao dịch trực tiếp (OTC) hay
các thị trường khác; Tham gia vào các đợt phát hành mọi loại chứng khoán, bao
gồm bảo lãnh phát hành, và làm đại lý bán (chào bán ra công chúng hoặc chào bán
riêng), cung cấp các dịch vụ liên quan đến các đợt phát hành đó; quản lý tài sản như
quản lý danh mục đầu tư, mọi hình thức quản lý đầu tư tập thể, quản lý quỹ hưu trí,
các dịch vụ lưu ký và tín thác; các dịch vụ thanh toán và thanh toán bù trừ chứng
khoán, các công cụ phái sinh và các sản phẩm liên quan đến chứng khoán khác;
Cung cấp và chuyển thông tin tài chính, các phần mềm liên quan của các nhà cung
cấp dịch vụ chứng khoán; tư vấn, trung gian và các dịch vụ phụ trợ liên quan đến
chứng khoán)


13

8. Dịch vụ y tế và xã hội: Dịch vụ bệnh viện, các dịch vụ nha khoa và khám bệnh
9. Dịch vụ du lịch và dịch vụ liên quan: Khách sạn và nhà hàng, Dịch vụ đại lý lữ
hành và điều hành tour du lịch
10. Dịch vụ giải trí, văn hóa và thể thao: Dịch vụ giải trí, Dịch vụ khác
11. Dịch vụ vận tải: Dịch vụ vận tải biển (Dịch vụ vận tải hành khách, trừ vận tải
nội địa; Dịch vụ vận tải hàng hóa, trừ vận tải nội địa), Dịch vụ vận tải đường thủy
nội địa (Dịch vụ vận tải hành khách, Dịch vụ vận tải hàng hóa), Dịch vụ vận tải
hàng không (Dịch vụ bán và tiếp thị sản phẩm hàng không; Dịch vụ đặt, giữ chỗ
bằng máy tính; Dịch vụ bảo dưỡng và sửa chữa máy bay), Dịch vụ vận tải đường sắt
(Dịch vụ vận tải hành khách, Dịch vụ vận tải hàng hóa), Dịch vụ vận tải đường bộ
(Dịch vụ vận tải hành khách, Dịch vụ vận tải hàng hóa), Dịch vụ hỗ trợ mọi phương
thức vận tải (Dịch vụ xếp dỡ công-ten-nơ, trừ dịch vụ cung cấp tại các sân bay, Dịch
vụ kho bãi, Dịch vụ đại lý vận tải hàng hóa, Các dịch vụ khác)

1.2. Vai trò của dịch vụ thanh toán thẻ đối với hoạt động kinh doanh của
Ngân hàng thương mại

Sự ra đời và phát triển của các dịch vụ ngân hàng có ảnh hưởng tích cực đến
hoạt động kinh doanh của toàn bộ hệ thống ngân hàng. Đặc biệt là các dịch vụ thanh
toán thẻ ngày nay đã có vai trò vô cùng quan trọng trong bối cảnh lợi nhuận thực tế
của các ngân hàng đang chuyển dần từ chênh lệch lãi suất tiền gửi - tiền vay sang
thu phí dịch vụ.
Vai trò của dịch vụ thanh toán thẻ được thể hiện thông qua những lợi ích mà
nó mang lại cho hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại sau:

1.2.1. Dịch vụ thanh toán thẻ tạo thêm nhiều cơ hội gia tăng lợi nhuận cho
các ngân hàng
Ngân hàng thương mại là doanh nghiệp kinh doanh vì mục tiêu lợi nhuận.
Nếu như trước đây các ngân hàng thương mại chủ yếu thu lợi nhuận dựa trên chênh
lệch giữa lãi suất tiền gửi và lãi suất cho vay, các khoản thu phí chỉ chiếm một tỷ
trọng nhỏ, thì ở các ngân hàng thương mại hiện nay, tỷ trọng lợi nhuận thu được
trên lãi vay đang ngày càng giảm xuống, tỷ trọng từ các khoản thu phí không ngừng


14

tăng lên. Các ngân hàng ngày nay đang mở rộng kinh doanh trên nhiều lĩnh vực mới
với nhiều loại hình nghiệp vụ và dịch vụ khác nhau, do đó gia tăng cơ hội mang lại
lợi nhuận cho các ngân hàng.

1.2.2. Phát triển dịch vụ thanh toán thẻ cho phép khai thác hiệu quả các
thành tựu khoa học công nghệ trong lĩnh vực ngân hàng
Công nghệ đóng vai trò hết sức quan trọng đối với các hoạt động của các
ngân hàng. Chính những tiện ích mà công nghệ thông tin mang lại là tiền đề cho sự
phát triển đa dạng các loại hình dịch vụ ngân hàng như: Hệ thống máy rút tiền tự
động ATM, POS, KIOSK…
Mặc dù thời gian xuất hiện tương đối ngắn so với sự phát triển của hệ thống

ngân hàng nhưng các loại dịch vụ thanh toán thẻ đã góp phần đáng kể vào sự lớn
mạnh của ngân hàng trong việc giao dịch với khách hàng (cả về không gian, thời
gian lẫn mức phí). Khách hàng có thể thực hiện các giao dịch, các dịch vụ ngân
hàng 24h/ngày, 7 ngày trong tuần và bất cứ ở nơi nào có các phương tiện công nghệ
thông tin và dịch vụ do ngân hàng cung cấp.

1.2.3. Dịch vụ thanh toán thẻ giúp các ngân hàng thiết lập tốt hơn các mối
quan hệ với khách hàng
Mở rộng các dịch vụ cung cấp tạo điều kiện giúp các ngân hàng giữ được các
khách hàng của mình. Khi ngân hàng cung cấp các dịch vụ trọn gói hoặc có các
dịch vụ kèm theo thì ngân hàng có nhiều điều kiện hơn để chăm sóc khách hàng tốt
hơn với chi phí bình quân thấp hơn, làm giảm khả năng chuyển sang ngân hàng
khác của khách hàng.
Các dịch vụ thanh toán thẻ cũng mang đến cho ngân hàng một lượng khách
hàng mới do sự thuận tiện trong thanh toán, đảm bảo an toàn và thời gian nhanh
chóng đã làm cho khách hàng tìm đến với các dịch vụ ngân hàng nhiều hơn.

1.2.4. Phát triển dịch vụ thanh toán thẻ là một giải pháp giúp các ngân
hàng nâng cao năng lực cạnh tranh của mình
Việc phát triển mạnh mẽ các loại hình dịch vụ thanh toán thẻ cũng như chất
lượng của các dịch vụ này càng cao bao nhiêu thì danh tiếng cũng như uy tín của