Luận văn - Thực trạng và giải pháp hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty xây lắp Hà Nam

Luận văn
Thực trạng và giải pháp hồn thiện
cơng tác hạch tốn chi phí sản xuất
và tính giá thành sản phẩm tại
Công ty xây lắp Hà Nam


LỜI MỞ ĐẦU
Trong những năm gần đây, đất nước ta đang chuyển mình theo cơ chế
mới. Việc hiện đại hố cơ sở hạ tầng trong thực tế đang diễn ra rất nhanh ở
khắp nơi làm thay đổi bộ mặt đất nước từng ngày. Điều đó có nghĩa là khối
lượng sản phẩm của ngành xây lắp ngày càng lớn đồng thời số vốn đầu tư cho
ngành cũng gia tăng không ngừng. Vấn đề đặt ra và thu hút sự quan tâm của
nhiều người là làm sao để quản lý vốn một cách hiệu quả nhất, khắc phục tình
trạng lãng phí, thất thoát vốn trong sản xuất kinh doanh xây lắp.
Cũng giống như một số doanh nghiệp Nhà nước khác, chi phí sản xuất
và tính giá thành sản phẩm là thước đo trình độ cơng nghệ sản xuất và trình
độ quản lý của doanh nghiệp xây lắp. Dưới góc độ quản lý kinh tế vĩ mơ,
hạch tốn đúng chi phí sản xuất, tính đúng giá thành sản phẩm sẽ giúp doanh
nghiệp có cái nhìn chính xác về thực trạng, khả năng của mình. Thơng qua
những thơng tin về chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm do kế toán cung
cấp, những nhà quản lý nắm được chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm
từng loại hoạt động, từng sản phẩm cũng như kết quả của toàn bộ hoạt động
kinh doanh để phân tích đánh giá tình hình sử dụng tài sản vật tư, nhân lực...
từ đó sản xuất khoa học, hiệu quả nhằm tiết kiệm chi phí khơng cần thiết, hạ
giá thành sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường. Khi thực hiện
tốt cơng tác chi phí sản xuất

và giá thành sản phẩm thì mới đảm bảo hồn

thành kế hoạch giá thành và thu được lợi nhuận. Chính vì vậy hạch tốn chi

phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm vốn đã là một phần hành cơ bản của
cơng tác kế tốn lại càng có ý nghĩa quan trọng đối với doanh nghiệp xây lắp.
Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề này, em đã chọn đề tài
"Thực trạng và giải pháp hồn thiện cơng tác hạch tốn chi phí sản xuất
và tính giá thành sản phẩm tại Công ty xây lắp Hà Nam". Nội dung của
chuyên đề gồm có hai phần:
Chuyên đề thực tập

Lại Mai Dung


Phần I: Thực trạng cơng tác kế tốn chi phí sản xuất và tính giá thành
sản phẩm tại cơng ty xây lắp Hà Nam.
Phần II: Giải pháp hồn thiện cơng tác chi phí sản xuất và tính giá
thành sản phẩm tại công ty xây lắp Hà Nam.
Sau một thời gian thực tập, em đã hoàn thành chuyên đề này nhờ có sự
giúp đỡ nhiệt tình của cơ giáo TS. Nguyễn Thị Lời và của các anh chị trong
phòng tài vụ của Cơng ty xây lắp Hà Nam.
Tuy nhiên do trình độ cịn hạn chế, chun đề chắc chắn sẽ khơng tránh
khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được sự chỉ bảo, giúp đỡ của cô giáo
hướng dẫn để chuyên đề được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
Sinh viên
Lại Mai Dung

Chuyên đề thực tập

Lại Mai Dung

PHẦN I
THỰC TRẠNG CƠNG TÁC KẾ TỐN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH
GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CƠNG TY XÂY LẮP HÀ NAM
I. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH CHUNG CỦA ĐƠN VỊ.

1.1. Qúa trình hình thành và phát triển của cơng ty.
Công ty xây lắp Hà Nam là một doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước trực
thuộc Sở xây dựng tỉnh Hà Nam quản lý, có trụ sở chính tại quốc lộ 1Aphường Hai Bà Trưng - thị xã Phủ Lý - Hà Nam. Cơng ty có đầy đủ tư cách
pháp nhân, có tài khoản riêng, có con dấu riêng và hạch tốn kinh tế độc lập.
Cơng ty xây lắp Hà Nam được thành lập từ năm 1970 khi đó lấy tên là
Công ty xây dựng số 2 Hà Nam Ninh. Năm 1990 đổi tên thành Công ty xây
dựng số 2 Hà Nam. Năm 1997 đổi tên thành Công ty xây dựng và kinh doanh
nhà ở Hà Nam và đến năm 2001 theo quyết định số 1073/QĐ/UB của UBDN
tỉnh Hà Nam ngày 13/10/2001 đổi tên thành Công ty xây lắp Hà Nam.
Nhiệm vụ chính của Cơng ty là: xây dựng các cơng trình dân dụng, trụ
sở làm việc của các cơ quan, các cơng trình hạ tầng cỡ nhỏ.
- Xây dựng và kinh doanh nhà ở phục vụ cho nhân dân.
- Gia công sản xuất các cấu kiện bê tông sắt thép phục vụ cho xây
dựng.
- Mua vật tư vật liệu phục vụ xây dựng và nhượng bán vật tư vật liệu
không cần dùng.
Như vậy trải qua nhiều giai đoạn, nhiều thời kỳ khó khăn với sự nghiệp
đổi mới của đất nước cho đến nay công ty xây lắp Hà Nam vẫn ln đứng
vững và ngày càng khẳng định được vị trí của mình. Kết quả hoạt động kinh
doanh của cơng ty qua các thời kỳ ln bảo tồn vốn và có lãi.
Trong sản xuất kinh doanh, đơn vị luôn lấy chất lượng sản phẩm uy tín
khách hàng làm ưu tiên hàng đầu, coi đó là điều kiện tiên quyết để tồn tại và
phát triển. Công ty luôn được các chủ đầu tư đánh giá tốt về tiến độ chất
Chuyên đề thực tập

Lại Mai Dung


lượng, kỹ thuật và mỹ thuật của sản phẩm, hoàn thành nhiệm vụ của cấp trên
giao .
Từ khi thành lập cho đến nay, công ty xây lắp Hà Nam đã thi cơng bàn
giao nhiều cơng trình xây dựng chất lượng cao, bàn giao đúng tiến độ, giá cả
hợp lý. Công ty đã góp một phần khơng nhỏ vào ngân sách nhà nước, tạo
công việc ổn định cho người lao động. Công ty đã được Sở xây dựng Hà Nam
tặng bằng khen "Đã có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua".
1.2.Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý của Cơng ty.
Mơ hình tổ chức bộ máy quản lý của Công ty được thể hiện qua sơ đồ sau:
Giám đốc
công ty

Phó giám đốc
sản xuất

Phịng KH
KT_ KT

Đội
XD số
1

Phó giám đốc
hành chính

Phịng Vật tư
Thiết bị

Đội
XD số
1

Đội
XD số
1

Phịng tổ
Chức hành
chính

Đội
XD số
1

Phịng kế
tốn tài vụ

Đội
XD số
1

Sơ đồ 1- Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý của Công ty
Chuyên đề thực tập

Lại Mai Dung

Hiện nay đứng đầu bộ máy quản lý của Công ty là Giám đốc, giúp việc
giám đốc có 2 PGĐ và hệ thống các phòng ban chức năng.
Giám đốc là đại diện pháp nhân của Công ty, chịu trách nhiệm trước
pháp luật, trước Sở xây dựng Hà Nam về toàn bộ hoạt động của Cơng ty.
Giám đốc có quyền điều hành cao nhất và là người phụ trách chung toàn bộ
hoạt động của Công ty, phụ trách trực tiếp công tác tài chính của Cơng ty.
Quan hệ giao dịch với khách hàng, tìm kiếm đối tác và ký các hợp đồng kinh
tế. Trực tiếp điều hành các PGĐ, trưởng các phịng ban, đội trưởng các đội
xây dựng.
Phó giám đốc sản xuất được giám đốc phân công phụ trách sản xuất, an
tồn lao động cho con người, thiết bị máy móc thi công. Nhiệm vụ là khai
triển thi công xây dựng sau khi hợp đồng kinh tế A- B đã ký, quán xuyến,
kiểm tra đôn đốc các đội sản xuất thi cơng cơng trình theo tiến độ thi cơng đã
được duyệt. Thi cơng theo đúng quy trình, quy phạm kỹ thuật, đảm bảo chất
lượng và an tồn cho người lao động.
Phó giám đốc hành chính được giám đốc phân cơng phụ trách về hành
chính, đời sống, an tồn cơ quan. Nhiệm vụ của PGĐ hành chính là thường
trực cơ quan trực tiếp giải quyết các thủ tục hành chính, đi họp thay cho giám
đốc các cuộc họp về phong trào và các đồn thể quần chúng. Theo dõi quản lý
và có kế hoach sửa chữa nhà cửa, phương tiện làm việc cho văn phịng Cơng
ty, tiếp khách khi giám đốc đi công tác vắng, thăm hỏi, đối nội, đối ngoại khi
được giám đốc phân cơng.
Chức năng nhiệm vụ của các phịng
Phịng kế hoạch-kinh tế -kỹ thuật:
Đi sâu công việc làm hồ sơ đấu thầu đảm bảo chính xác, đầy đủ các bản
vẽ và các số liệu có liên quan. Xây dựng kế hoạch sản xuất kinh doanh dài
hạn và ngắn hạn, hoạch định các chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp và

Chuyên đề thực tập

Lại Mai Dung


đề xuất các giải pháp kỹ thuật nhằm cải tiến nâng cao chất lượng cơng trình,
hạ giá thành sản phẩm.
Phịng vật tư thiết bị:
Đảm bảo cung ứng đầy đủ kịp thời đồng bộ các loại vật tư cho sản
xuất. Tham mưu cho giám đốc về nguồn vật tư, chủng loại, số lượng vật tư, tổ
chức giao dịch vận chuyển cấp phát vật tư kịp thời cho các tổ đội sản xuất.
Phịng tổ chức hành chính:
Tham mưu cho giám đốc về tình hình lao động, nhu cầu lao động, cụ
thể hố các chính sách pháp luật lao động đối với người lao động trong doanh
nghiệp. Giúp đỡ giám đốc xắp xếp, tổ chức cán bộ trong công ty, tuyển chọn
và bố trí nguồn nhân lực. Quản lý cơ sở vật chất trang bị hành chính. Giải
quyết các thủ tục văn thư và các cơng việc phát sinh hàng ngày của doanh
nghiệp.
Phịng kế tốn tài vụ:
Có nhiệm vụ tổng hợp tồn bộ số liệu, xác định chính xác kết quả kinh
doanh thơng qua tập hợp, tính tốn đúng chi phí sản xuất, giá thành sản phẩm,
thực hiện thu chi, thanh toán đúng chế độ, đúng đối tượng giúp cho Giám đốc
quản lý, sử dụng một cách khoa học tiền vốn, theo dõi công nợ với các bên,
các đội xây dựng để kịp thời thu hồi vốn, thanh toán đúng thời gian quy định,
hướng dẫn kiểm tra các đội xây dựng mở sổ sách thu thập chứng từ ban đầu.
Các đội trưởng sản xuất:
Có chức năng tổ chức quản lý và thi cơng theo hợp đồng thiết kế được
duyệt do công ty ký kết. Bố trí người và quản lý xe máy, thiết bị thi công hợp
lý tiết kiệm vật tư nhiên liệu để đạt hiệu quả cao nhất. Thường xuyên kiểm tra
đôn đốc theo dõi mọi hoạt động tại cơng trình đảm bảo chất lượng tiến độ
theo đúng yêu cầu của công ty.
1.3. Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty

Chuyên đề thực tập

Lại Mai Dung


Đặc điểm của xây lắp có ảnh hưởng lớn đến việc tổ chức quản lý và sản
xuất trong doanh nghiệp xây dựng, đó là sản phẩm trong xây dựng nói chung
và của cơng ty xây dựng nói riêng là những cơng trình, hạng mục cơng trình,
vật kiến trúc, các cơng trình xây dựng dân dụng và cơng nghiệp thuộc xây
dựng cơ bản...
Có quy mơ, cơ cấu phức tạp, sản phẩm đơn chiếc, thời gian sản xuất lâu
dài với quy mô lớn địi hỏi một khối lượng về quy mơ và chủng loại các yếu
tố và nhân tố đầu vào phải có kế hoạch năm. Đặc điểm này làm cho việc tổ
chức quản lý và hạch toán trong các doanh nghiệp xây lắp khác với doanh
nghiệp khác ở chỗ: sản phẩm xây lắp phải lập dự toán (dự toán thiết kế, dự
tốn thi cơng). Q trình sản xuất xây lắp phải so sánh dự toán, phải lấy dự
toán làm thước đo. Sản phẩm tiêu thụ theo giá dự toán (giá thanh toán với bên
chủ đầu tư ) hoặc giá thoả thuận với bên chủ đầu tư (giá thoả thuận này cũng
được xác định trên dự tốn cơng trình).
Mặt khác sản phẩm xây lắp cố định tại nơi sản xuất chịu nhiều ảnh
hưởng của địa phương nơi đặt sản phẩm (địa hình, địa chất, thuỷ văn, thời tiết
khí hậu, thị trường các yếu tố đầu vào). Hơn nữa các điều kiện của sản xuất
như: xe máy thiết bị...người lao động phải được chuyển theo địa điểm đặt sản
phẩm. Đặc điểm này làm cho cơng tác quản lý và sử dụng hạch tốn như vật
tư tài sản của công ty dễ mất mát, hư hỏng .
Ngoài đặc điểm xây lắp, việc tổ chức quản lý và sản xuất của cơng ty
cịn chịu nhiều ảnh hưởng của quy trình xây lắp.
Quy trình cơng nghệ sản phẩm chính của cơng ty
Sản phẩm của cơng ty rất đa dạng có thể là các cơng trình dân dụng,

các cơng trình giao thơng thuỷ lợi, nhà ở phục vụ nhân dân... Dưới đây chỉ
minh họa quy trình cơng nghệ xây dựng các cơng trình dân dụng:
Nhận mặt
bằng
Chun đề thực tập

Thi cơng
móng

Đổ cột , dầm,
sàn, xây tường
tầng 1
Lại Mai Dung


Đổ cột, dầm sàn,
xây tường các
tầng trên

Thi cơng
mái

Hồn thiện từ
mái xuống
tầng 1

Sơ đồ 2 - Sơ đồ quy trình cơng nghệ xây dựng
các cơng trình dân dụng
1.4. Đặc điểm tổ chức bộ máy kế tốn của Cơng ty
Do đặc thù của ngành xây dựng, ở Công ty đang áp dụng hình thức tổ

chức cơng tác kế tốn tập trung, ở các đội thi cơng chỉ có nhân viên kinh tế
thu nhận chứng từ nộp về phịng kế tốn của Cơng ty.

Chuyên đề thực tập

Lại Mai Dung


Sơ đồ tổ chức bộ máy kế tốn của cơng ty xây lắp Hà Nam
Kế toán trưởng
Kiêm kế toán tổng hợp

Kế toán giá
thành

Kế
toán
đội
XD
số 1

Kế
toán
đội
XD
số 2

Kế toán tiền
lương

Kế
toán
đội
XD
số 3

Thủ quỹ

Kế
toán
đội
XD
số 4

Kế
toán
đội
XD
số 5

Sơ đồ 4 - Sơ đồ tổ chức bộ máy kế tốn của cơng ty
Phịng kế tốn của Cơng ty gồm 4 người cùng với trang bị phương tiện
kỹ thuật tính tốn để thực hiện tồn bộ cơng tác kế tốn của Cơng ty.
Phịng kế tốn phân cơng cơng việc như sau:
- Kế toán trưởng (đồng thời là kế toán tổng hợp): Là người chịu trách
nhiệm trước Giám đốc công ty và các cơ quan pháp luật Nhà nước về tồn bộ
cơng việc của mình cũng như tồn bộ thơng tin cung cấp. Kế toán trưởng là
kiểm soát viên tài chính của cơng ty có nhiệm vụ theo dõi chung, chịu trách
nhiệm hướng dẫn tổ chức phân công kiểm tra các cơng việc của nhân viên kế
tốn thực hiện.

- Kế toán tiền lương (kiêm kế toán thanh toán): Nhiệm vụ là ghi chép
kịp thời trên hệ thống sổ sách chi tiết tổng hợp của phần hành các khoản nợ
phải thu theo thời gian thanh tốn, phân loại tình hình cơng nợ (nợ trong hạn,
nợ quá hạn, nợ đến hạn) đế quản lý tốt cơng nợ. Có nhiệm vụ ghi chép tính ra
Chuyên đề thực tập

Lại Mai Dung


tổng số tiền lương và các khoản phụ cấp mang tính chất tiền lương phải trả
cho cơng nhân viên (bao gồm tiền lương, tiền công phụ cấp khu vực ...) và
phân bổ cho các đối tượng sử dụng. Trích bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế,
kinh phí cơng đồn theo tỷ lệ quy định .
- Kế toán giá thành: Phụ trách theo dõi công việc nhập xuất kho
nguyên vật liệu và các loại nguyên vật liệu tồn kho không xuất hết, viết hố
đơn thanh tốn cho q trình nghiệm thu cơng trình, thơng báo giá bàn giao
của các loại cơng trình xây dựng .
- Thủ quỹ: Có nhiệm vụ thu chi tiền mặt trên cơ sở những chứng từ hợp
lý, hợp pháp như thanh toán tiền mua nguyên vật liệu, thanh tốn thù lao (tiền
cơng, tiền lương) cho cơng nhân viên. Ghi sổ quỹ lập báo cáo quỹ cuối ngày
cùng với chứng từ gốc nộp lại cho kế toán .
1.5. Hình thức sổ kế tốn chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
áp dụng trong doanh nghiệp.
- Cơng ty hiện đang áp dụng chế độ kế tốn theo quyết định số
1864/1998/QĐ - BTC ban hành ngày 16/12/1998.
- Hình thức sổ kế tốn áp dụng tại đơn vị là hình thức chứng từ ghi sổ,
hạch tốn hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên.
- Hệ thống tài khoản kế tốn Cơng ty áp dụng phù hợp và tuân thủ theo
nguyên tắc được quy định trong quyết định 1141/TC - QĐ/CĐKT ngày
01/11/1995 và quyết định 1864/1998/QĐ - BTC.

Do đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh của Công ty trong lĩnh vực
xây dựng nên một số tài khoản được mở chi tiết tạo điều kiện thuận lợi cho
công tác quản lý. Cụ thể là các tài khoản chi phí 621, 622, 627 được mở chi
tiết cho từng cơng trình. Việc mã hố hệ thống tài khoản chi tiết chi phí tại
Cơng ty được thực hiện như sau: Các tài khoản chi phí 621, 622, 627 được
thêm ba số vào phía sau để chi tiết cho từng cơng trình.

Chuyên đề thực tập

Lại Mai Dung


Ví dụ: TK 621 - 028 là số hiệu tài khoản chi phí nguyên vật liệu trực
tiếp chi tiết cho cơng trình trường PTTH Lý Nhân, TK 621 - 029 là số hiệu tài
khoản chi phí nguyên vật liệu trực tiếp của cơng trình Bưu điện tỉnh Hà Nam ...
Các tài khoản 154, 632 không được mở chi tiết cho từng cơng trình.
- Hệ thống sổ kế tốn của Cơng ty bao gồm:
+ Các chứng từ ghi sổ
+ Sổ chi tiết phát sinh tài khoản
+ Bảng tổng hợp chi tiết
+ Sổ cái các tài khoản
+ Các báo cáo tài chính
Trình tự hạch tốn chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công
ty như sau:
Chứng từ gốc về chi phí
và các bảng phân bổ

Sổ đăng ký
CTGS

Lập chứng từ
ghi sổ

Sổ cái TK 621, 622,
627, 154...

Bảng cân đối số
phát sinh

Sổ chi tiết TK 621,
622, 627, ...

Bảng tính giá
thành và các
bảng tổng hợp
chi tiết chi phí

Báo cáo kế tốn
Sơ đồ 5 - Trình tự hạch tốn CFSX và tính giá thành sản phẩm
trên hệ thống sổ kế toán
Ghi hàng ngày
Chuyên đề thực tập

Lại Mai Dung


Ghi cuối kỳ
Đối chiếu kiểm tra
* Chứng từ gốc: Mọi nghiệp vụ kinh tế phát sinh tại Công ty đều có
chứng từ kế tốn làm cơ sở cho việc ghi sổ kế toán. Các chứng từ kế toán áp

dụng tại công ty đều tuân thủ theo chế độ chứng từ kế tốn hiện hành. Ngồi
ra Cơng ty cịn sử dụng các chứng từ đặc thù như: hợp đồng giao khoán, hợp
đồng thuê máy, bản thanh lý hợp đồng.
Hàng ngày khi các chứng từ gốc được tập trung về phòng kế tốn, kế
tốn trưởng kiểm tra tính đầy đủ và hợp pháp của các chứng từ sau đó ký
duyệt, thực hiện phân loại chứng từ và giao cho các kế toán phần hành.
* Chứng từ ghi sổ: Kế toán phần hành sau khi nhận được chứng từ gốc
tiến hành lập các chứng từ ghi sổ theo mẫu sau:
Mẫu 1:

CHỨNG TỪ GHI SỔ

Số:

Ngày... tháng... năm...
STT

Diễn giải

Số tiền

TKĐƯ
Nợ

Có

Tổng
Người lập biểu

Kế tốn trưởng

* Sổ chi tiết tài khoản: Kế toán phần hành sau khi lập các chứng từ ghi
sổ tiến hành vào sổ chi tiết tài khoản chi phí phát sinh theo từng đối tượng có
mẫu như sau:
SỔ CHI TIẾT TÀI KHOẢN 621
028 - Cơng trình xây dựng Bưu điện tỉnh
Chứng từ
SH
NT

Diễn giải

Số tiền

TKĐƯ
Nợ

Có

Dư đầu kỳ
Phát sinh trong kỳ
Chuyên đề thực tập

Lại Mai Dung


Dư cuối kỳ
Ngày... tháng... năm....
Kế toán ghi sổ

Kế toán trưởng

* Bảng tổng hợp chi tiết chi phí: Bảng này có mẫu như sau và để tổng
hợp chi phí của tất cả các đối tượng (tất cả các cơng trình chứ khơng chi tiết
cho từng cơng trình)
BẢNG TỔNG HỢP CHI PHÍ
ST

Tên

T

Số dư
Đầu Cuối
kỳ

1

621

622

627

Tổng
cộng

Bưu điện tỉnh

2

kỳ

Chi phí trong năm

Trường PTTH Lý Nhân

3

Trại ong Ba Sao

4
5
...
Cộng
II. THỰC TRẠNG CƠNG TÁC KẾ TỐN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH
GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CƠNG TY XÂY LẮP HÀ NAM.
A - HẠCH TỐN CHI PHÍ SẢN XUẤT

1. Đối tượng hạch tốn chi phí sản xuất.
Để phục vụ cho việc tính giá thành chính xác cơng việc đầu tiên đòi hỏi
nhà quản lý phải làm là xác định đúng đối tượng hạch tốn chi phí sản xuất.
Do tính chất sản xuất phức tạp, quy trình cơng nghệ liên tục, loại hình sản
xuất đơn chiếc, sản xuất theo đơn đặt hàng nên Công ty xác định đối tượng
tập hợp chi phí sản xuất theo từng cơng trình, hạng mục cơng trình.
2. Phân loại chi phí sản xuất tại đơn vị.
Chuyên đề thực tập

Lại Mai Dung

Có nhiều cách để phân loại chi phí trong doanh nghiệp xây lắp đó là:
Phân loại theo yếu tố chi phí, phân loại theo khoản mục chi phí trong giá
thành sản phẩm và phân loại theo cách ứng xử của chi phí. Tại cơng ty xây
lắp Hà Nam phân loại chi phí theo khoản mục.
Cách phân loại này dựa vào cơng dụng của chi phí và mức phân bổ chi
phí cho từng đối tượng nhằm phục vụ cho yêu cầu quản lý chi phí sản xuất
theo định mức, cung cấp số liệu cho cơng tác tính giá thành sản phẩm, phân
tích tình hình thực hiện kế hoạch giá thành, làm tài liệu tham khảo để lập định
mức chi phí sản xuất và kế hoạch giá thành sản phẩm kỳ sau. Giá thành của
sản phẩm xây lắp được hình thành từ các khoản mục chi phí sau:
- Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: Là chi phí của các vật liệu chính, vật
liệu phụ, các cấu kiện hoặc bộ phận rời, vật liệu luân chuyển tham gia cấu
thành thực thể sản phẩm xây lắp hoặc giúp cho việc thực hiện và hồn thành
khối lượng xây lắp (khơng kể vật liệu phụ cho máy móc, phương tiện và vật
liệu tính trong chi phí sản xuất chung). Có thể kể ra như: vơi, cát, xi măng, sắt
thép, giàn giáo cốp pha, gạch ngói, sơn...
- Chi phí nhân cơng trực tiếp: Là tồn bộ tiền lương chính, lương phụ,
phụ cấp có tính chất lương phải trả cho công nhân trực tiếp xây lắp các cơng
trình, cơng nhân phục vụ thi cơng (kể cả cơng nhân vận chuyển, bốc dỡ vật tư
trong phạm vi mặt bằng thi công, công nhân chuẩn bị thi công và thu dọn hiện
trường). Trong số đó tính cả lao động trong biên chế và lao động thuê ngoài.
Khoản mục này không bao gồm tiền lương và các khoản phụ cấp lương của
công nhân điều khiển máy thi công và công nhân viên vận chuyển ngồi
phạm vi cơng trình.
- Chi phí sản xuất chung: Chi phí sản xuất chung trong từng đội xây lắp
bao gồm lương nhân viên quản lý đội, trích BHXH, BHYT, KPCĐ theo tỷ lệ
quy định trên tổng số lương công nhân viên chức của đội, khấu hao TSCĐ

Chuyên đề thực tập

Lại Mai Dung


dùng chung cho đội, chi phí dịch vụ mua ngồi và các chi phí bằng tiền khác.
Kế tốn theo dõi chi tiết chi phí theo từng đội xây lắp.
3. Phương pháp hạch tốn chi phí sản xuất.
3.1. Hạch tốn chi phí nguyên vật liệu trực tiếp
* Nội dung chi phí NVL trực tiếp tại đơn vị
Khoản mục này thường chiếm tỷ trọng lớn trong tồn bộ chi phí sản
xuất và ảnh hưởng lớn tới khoản mục giá thành. Xuất phát từ cơ chế khốn
mà Cơng ty áp dụng, Cơng ty sau khi ký được các hợp đồng xây dựng mới
tiến hành giao khoán cho các đội xây dựng. Các đội xây dựng tự tổ chức cung
ứng vật tư, nhân lực để thi cơng cơng trình. Trường hợp các đội khơng thể tự
đảm bảo được nguồn vật tư thì có thể u cầu Cơng ty giúp đỡ. Vì vậy, nguồn
cung ứng vật tư chủ yếu cho các đội xây dựng thi cơng cơng trình là nguồn
vật liệu mua ngồi. Trong cơ chế thị trường hiện nay việc cung cấp vật liệu
tương đối dễ dàng, Công ty áp dụng cách tổ chức này cho phép các đội có thể
chủ động nguồn vật liệu, thuận tiện cho hoạt động thi công, tiết kiệm được chi
phí lưu kho, bảo đảm và đẩy nhanh tốc độ quay vịng vốn.
Năm 2002 vừa qua, tổng chi phí nguyên vật liệu tại Công ty là
16.957.079.800 đồng trong tổng chi phí 19.918.150.792 đồng chiếm 85%
tổng chi phí. Điều này cho thấy chi phí về vật liệu chiếm phần lớn trong tổng
chi phí cũng như giá thành cơng trình xây lắp. Do đó quản lý tốt chi phí về vật
liệu sẽ góp phần đáng kể vào việc hạ giá thành sản phẩm. Đây cũng chính là
nhiệm vụ đặt ra cho cơng tác hạch tốn kế tốn tại Cơng ty.
* Tài khoản sử dụng, chứng từ và quy trình luân chuyển chứng từ:
Để hạch tốn chi phí ngun vật liệu trực tiếp, kế toán sử dụng TK 621
được mở chi tiết cho từng cơng trình.
Khi có nhu cầu vật tư cho thi công, căn cứ vào bảng kế hoạch mua vật

tư và phiếu báo giá kèm theo có xác nhận của phịng kế hoạch, kế tốn đội lập
phiếu chi cấp tiền cho đội đi mua vật tư. Vật tư mua về được thủ kho đội và
Chuyên đề thực tập

Lại Mai Dung


nhân viên cung ứng kiểm tra về số lượng, chất lượng vật tư, sau đó làm thủ
tục nhập kho tại cơng trường. Vì Cơng ty nộp thuế theo phương pháp khấu trừ
nên hoá đơn mua vật tư sẽ là HĐGTGT. Phần thuế GTGT sẽ được tách riêng
khỏi chi phí vật tư cho cơng trình. Phần thuế này do Cơng ty hạch tốn vào
TK133 - Thuế GTGT được khấu trừ.
Khi có nhu cầu vật tư cho thi công, thủ kho công trường sẽ lập phiếu
xuất kho. Mẫu như sau:
Đơn vị: Công ty xây lắp Hà Nam

Mẫu số: 02 VT
Ban hành theo QĐ số 1141 TC/QĐ/CĐKT
ngày 1/11/1995 của Bộ Tài Chính

PHIẾU XUẤT KHO
Ngày 01 tháng 10 năm 2002

Số: 120
Nợ:
Có:

- Họ và tên người nhận: Dương Anh Dũng
- Lý do xuất kho: Xuất kho cho thi cơng móng cơng trình trường PTTH
Lý Nhân.

- Xuất tại kho: Cơng trình trường PTTH Lý Nhân.
ST
T
A
1
2
3

Tên vật tư

Đơn vị
tính
D
kg
m3
m3

Số lượng

Đơn giá

Thành tiền

B
1
2
3
Xi măng
10500
500

5.250.000
Cát vàng
120
40.000
4.800.000
Cát đen
90
28.000
2.520.000
Tổng
12.570.000
Tổng số tiền (viết bằng chữ): Mười hai triệu năm trăm bảy mươi ngàn

đồng chẵn.
Người nhận

Thủ kho

Thủ trưởng đơn vị

Vật tư sử dụng cho thi cơng được hạch tốn theo giá thực tế. Giá thực
tế vật tư bao gồm giá mua, chi phí vận chuyển, bốc dỡ. Tại kho công trường,
Chuyên đề thực tập

Lại Mai Dung


kế toán sử dụng phương pháp trực tiếp để xác định giá trị thực tế của vật liệu
xuất dùng.
Kế toán đội theo dõi tình hình nhập xuất vật tư trên sổ chi tiết vật liệu.

Cuối tháng căn cứ vào phiếu xuất kho, kế toán vào sổ chi tiết vật liệu
và lập bảng tổng hợp xuất vật tư.

Chuyên đề thực tập

Lại Mai Dung


BẢNG TỔNG HỢP XUẤT VẬT TƯ THÁNG 10/2002
Cơng trình: Trường PTTH Lý Nhân
ST

Tên vật tư

ĐVT

Số lượng

Thành tiền

T
1.

- Xi măng

Kg

11.000

5.500.000

2.

- Cát vàng

M3

120

4.800.000

3.

- Cát đen

M3

90

2.520.000

4.

- Dây thép

m

500

195.000

5.

................
Tổng cộng

200.500.000

Cuối tháng kế toán đội tập hợp các chứng từ gốc cùng các chứng từ có
liên quan nộp lên phịng tài vụ của cơng ty. Căn cứ vào các chứng từ gốc kế
tốn cơng ty ghi chứng từ ghi sổ. Từ chứng từ ghi sổ và các chứng từ gốc, kế
toán vào sổ chi tiết, sổ cái tài khoản 621. Cuối mỗi quý, kết chuyển chi phí
nguyên vật liệu trực tiếp vào TK 154 vào chứng từ ghi sổ và các chứng từ ghi
sổ khác có liên quan.
CHỨNG TỪ GHI SỔ

Số: 110

Ngày 31 tháng 10 năm 2002
STT
1.

Diễn giải

TK

Chi phí NVL trực tiếp cho 621

Số tiền
Nợ

200.500.000

cơng trình trường PTTH Lý 152
Nhân.
Tổng

Chun đề thực tập

Có
200.500.000

200.500.000

200.500.000

Lại Mai Dung


SỔ CHI TIẾT NGUYÊN VẬT LIỆU QUÝ IV/2002
TK621- 028 : Cơng trình trường PTTH Lý Nhân
Chứng từ
SH
NT

Diễn giải

HĐ

1/10

Dư đầu kỳ
Mua cát cho thi công

123
PXK

5/10

Xuất xi măng cho thi công

120
31/10
31/11
31/12
31/12

TK
111

Nợ
0
18.500.000

152

5.250.000

....................
Cộng phát sinh tháng 10
........................

Cộng phát sinh tháng 11
...........................
Cộng phát sinh tháng 12
Kết chuyển CFNVL quý 154
IV
Tổng phát sinh
Dư cuối kỳ

Chuyên đề thực tập

Số tiền
Có

200.500.000
118.000.000
105.200.000
423.700.000
423.700.000
0

423.700.000

Lại Mai Dung


SỔ CÁI
TK 621 - Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp
CTGS
SH
NT

110
117

315

Diễn giải

TK
ĐƯ

Số tiền
Nợ

31/10

Dư đầu kỳ
CPNVLTT cơng trình

152

0
200.500.000

31/10

trường PTTH Lý Nhân
CPNVLTT cơng trình 152

120.700.000

31/12

Có

Bưu điện tỉnh
................
Kết chuyển chi phí 154

423.700.000

NVL trực tiếp cơng
316

31/12

trình trường Lý Nhân
K/c chi phí NVL trực 154

914.520.000

tiếp cơng trình Bưu
điện tỉnh
............
Tổng phát sinh
Dư cuối kỳ

18.178.962.000 18.178.962.000
0

3.2. Hạch tốn chi phí nhân cơng trực tiếp

Chi phí nhân cơng trực tiếp bao gồm: lương chính, lương phụ và các
khoản phụ cấp tính theo lương cho số cơng nhân trực tiếp tham gia thi cơng,
khơng bao gồm các khoản trích theo lương như BHXH, BHYT, KPCĐ.
Do đặc điểm sản xuất kinh doanh của công ty nên người và dụng cụ
phải di chuyển theo địa điểm xây dựng do đó lao động của công trường chủ
yếu là lao động thời vụ. Khi nhận được nhiệm vụ của công ty giao xuống các
đội xây dựng tự th ngồi nhân cơng. Đội sẽ trả lương theo hợp đồng th
khốn. Chi phí cho nhân cơng th ngồi được trả bằng tiền mặt.
Đối với cơng nhân trong biên chế của đội được theo dõi theo tài khoản
334. Với công nhân lái máy và sửa chữa máy thi cơng lương được hạch tốn
thơng qua tài khoản 627.
Chuyên đề thực tập

Lại Mai Dung


Lương của bộ phận quản lý đội xây dựng gồm đội trưởng, đội phó, kế
tốn thủ kho... khơng được hạch toán vào tài khoản 622 mà hạch toán vào tài
khoản 627 - chi phí sản xuất chung.
* Cơng ty xây lắp Hà Nam áp dụng hình thức trả lương theo sản phẩm
và trả lương theo thời gian.
- Lương theo sản phẩm áp dụng cho đội ngũ công nhân trực tiếp tham
gia thi cơng. Hình thức này được thể hiện trong các hợp đồng giao khốn.
Căn cứ vào tính chất cơng việc để xác định khối lượng công việc và giá cả,
đội trưởng lập hợp đồng khoán gọn ghi rõ khối lượng công việc được giao,
yêu cầu kỹ thuật, đơn giá giao khốn. Hợp đồng giao khốn và Bảng chấm
cơng là chứng từ để tính lương theo sản phẩm.
- Lương theo thời gian: áp dụng cho số cán bộ gián tiếp ở công ty, bộ
phận quản lý gián tiếp tại các đội xây dựng. Chứng từ để tính lương theo thời
gian là bảng chấm công và cấp bậc lương.

Tiền lương phải trả CNV = Mức lương tối thiểu x Hệ số lương
trong tháng
Tiền lương
ngày

=

Tiền lương tháng
Số ngày trong tháng

- Đối với lao động trong biên chế đội:
Khi thi cơng cơng trình, đội trưởng sẽ làm hợp đồng giao khoán với các
tổ trong đội. Trong hợp đồng giao khoán ghi rõ đại diện bên giao, bên nhận,
hạng mục cơng trình được giao, khối lượng và đơn giá khoán gọn. Căn cứ vào
hợp đồng đó, các tổ tự tổ chức thi cơng dưới sự giám sát của nhân viên kỹ
thuật.
Sau khi làm các hợp đồng, các tổ cơng trình tự thi cơng. Trong q
trình đó tổ trưởng tự chấm cơng cho các thành viên trong tổ qua bảng chấm
công. Lương cho tổ trưởng là 30.000đ/công, các công thợ là 25.000đ/công.
Chuyên đề thực tập

Lại Mai Dung


Công ty xây lắp Hà Nam
Đội xây dựng số 1
Tổ 1
BẢNG CHẤM CƠNG
Tháng 10 năm 2002
Cơng trình: Trường PTTH Lý Nhân

S

Họ tên

T

Số ngày trong

Chức vụ

tháng
1

1
2

Lê Thị Hà
Lê Thanh Hải
.............
Tổng

Thợ nề
Thợ xây

x
x

2
x
x

..

31

x

Quy ra số công hưởng
lương
thời gian

Lương BH
sản

XH

phẩm

27
28
260

Đội trưởng
Người chấm công
Khi kết thúc công việc, đại diện tổ sẽ cùng đội trưởng làm bản nghiệm
thu kết quả khốn gọn và thơng qua bảng chấm cơng của các tổ, kế tốn đội
lập bảng thanh toán lương cho các tổ và tổ trưởng tự chia lương cho các thành
viên trong tổ theo số cơng mà họ làm.
Cuối tháng kế tốn đội tập hợp các hợp đồng khốn gọn và bảng chấm
cơng để lập bảng thanh tốn lương và BHXH cho cơng nhân trực tiếp thi

công.

Chuyên đề thực tập

Lại Mai Dung


Công ty xây lắp Hà Nam
Đội xây dựng số 1
BẢNG THANH TỐN TIỀN LƯƠNG THÁNG 10/2002
Đội xây dựng số 1
Cơng trình: Trường PTTH Lý Nhân
Số

Họ và tên

TT
1
Lê Thanh Hải
2
Lê Hải Nam
3
Trần Văn Nam
..................
Tổng

Bộ phận

Tổng lương

Tổ 1
Tổ 2
Tổ 3

6.630.000

Các khoản
khấu trừ 6%
3.977.800

Cịn lại
2.652.200

27.384.000

- Đối với lao động th ngồi:
Do khối lượng công việc lớn cần nhiều nhân công nên khi thi cơng cần
th ngồi lao động tại địa bàn cơng trình. Việc th ngồi nhân cơng sẽ làm
giảm bớt chi phí di chuyển lao động và chi phí sinh hoạt của cơng nhân. Đội
trưởng cơng trình cùng với các tổ trưởng quản lý đội ngũ nhân công này và
trả lương theo hình thức khốn gọn. Đây chính là hình thức trả lương theo sản
phẩm. Mức khoán định mức dựa trên định mức khoán của từng phần việc.
Căn cứ vào khối lượng công việc các tổ trưởng các đội sẽ lập hợp đồng
th mướn nhân cơng, giao khốn khối lượng cơng việc cần phải hồn thành
cho người đại diện của nhóm nhân cơng đó. Sau khi cơng việc hồn thành và
lập biên bản nghiệm thu, kế toán đội lập bảng thanh toán nhân cơng th
ngồi.

Chun đề thực tập

Lại Mai Dung


Công ty xây lắp Hà Nam
Đội xây dựng số 1
BẢNG THANH TỐN LƯƠNG THỢ TH NGỒI

Tháng 10/2002
Cơng trình: TRường PTTH Lý Nhân
ST
1
2

T

Chứng từ
SH NT

Nội dung

Số tiền

Thanh tốn tiền cơng cho ơng Bình
Thanh tốn tiền cơng cho chị Thanh
...........................
Tổng

Ký
nhận

500.000
400.000
4.250.000

Căn cứ vào các chứng từ gốc như Bảng chấm công, Bảng thanh tốn
lương nhân cơng trực tiếp và nhân cơng th ngồi mà kế toán đội gửi lên, kế
toán kiểm tra và định khoản trên chứng từ ghi sổ. Từ các chứng từ ghi sổ cuối
mỗi tháng kế toán vào sổ chi tiết, sổ cái TK 622 và các tài khoản khác có liên
quan.
CHỨNG TỪ GHI SỔ

Số: 112

Ngày 31 tháng 10 năm 2002
ST

Trích yếu

TK

T
1

Chi phí NCTT cơng trình

622

2

trường PTTH Lý Nhân

Chi phí nhân cơng th ngồi

334
622

cơng trình trường PTTH Lý

Số tiền
Nợ
27.384.000

111

Nhân tháng 10
Tổng

Chuyên đề thực tập

Có
27.384.000

4.250.000
4.250.000
31.634.000

31.634.000

Lại Mai Dung