MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN HỆ
THỐNG TRUNG TÂM CHỮA BỆNH GIÁO DỤC LAO ĐỘNG XÃ HỘI
TỪ NAY ĐẾN 2015
I. ĐỊNH HƯỚNG ĐẦU TƯ
1. Dự báo tình hình nghiện ma túy giai đoạn 2009 -2015
Tệ nạn nghiện ma túy chịu sự tác động của nhiều yếu tố như điều kiện kinh
tế xã hội , văn hóa … Ở Việt Nam tính trung bình trong 12 năm qua số người
nghiện ma túy tăng 5.6% (Năm 1996 la 65.000 người nghiện ,năm 2008 là
169.000 người nghiện ) .
Như vậy có thể dự báo số người nghiện ma túy quâ những năm tới như sau :
- Năm 2010 : 190.000 người .
- Năm 2015 : 235.000 người .
Bên cạnh những đối tượng nghiện ma túy sử dụng ma túy dạng thuốc
phiện thì tỷ lệ người sử dụng nhóm ma túy tổng hợp (ATS )tăng lên ( hiện nay
là 1% ).
Tuy nhiên ,nếu làm tốt công tác phong ngừa và cai nghiện phục hồi ìm
hãm đươch tỷ lệ gia tăng người nghiện mới xuống 2% /năm và giảm được tye
lệ tái nghiện 5- 10 & /năm thì số nghiện ma túy như sau :
- Năm 2010 : 155.000 người .
- Năm 2015 :160.000 người .
2. Một số quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước
+ Phát triển hệ thống Trung tâm Chữa bệnh – Giáo dục – Lao động xã hội
gắn với tình hình thực tế của địa phương và cả nước;
+ Đầu tư nâng cao năng lực Trung tâm, tập trung cho các hoạt động tư
vấn ,chăm sóc. Xây dựng cơ chế đầu tư, cơ chế tài chính gắn với nhiệm vụ
được giao và kết quả hoạt động của Trung tâm. Chú trọng vai trò của Trung tâm
với việc tái hòa nhập cộng đồng của người nghiện và gái mại dâm .
+ Nâng cao năng lực và hiệu quả công tác cai nghiện ma túy ,tổ chức dạy
nghề và giải quyết việc làm cho người sau cai nghiện ma túy đến năm 2010 .
+ Nghiên cứu ,đánh giá hoạt động của mang lưới cơ sở công lập và ngoài
công lập để nâng cao hiệu quả hoạt động hoặc chuyển đổi mô hình dịch vụ công
lập sang loại hình dịch vụ ngoài công lập .
Quan điểm chí đạo của nhà nước trong việc phát triển các mô hình cung
cấp các dịch vụ ngoài công lập :
- Cần xác định xã hội hóa các dịch vụ cai nghiện ma túy là một giải pháp
quan trọng thúc đẩy việc mở rộng và nâng cao chất lượng cai nghiện ma
túy , trước hết phải thống nhất chung trong toàn xã hội về xã hội hóa của
lĩnh vực này , năm trong chủ trương chung của nhà nước về xã hội hóa
trong các lĩnh vực giáo dục y tế … và xã hội hóa là vận động và tổ chức
sự tham gia rộng rãi của nhân dân ,của toàn xã hội mở rộng các nguồn
đầu tư ,khia thác các tiềm năng về nhân lực vật lực , tài lực trong xã
hội ,phát huy và sử dụng hiệu quả cá nguồn lực của nhân dân ,từng bước
nâng cao chất lượng cai nghiện ma túy ,tham gia cùng với nhà nước đảm
bảo các hoạt động cung cấp dịch vụ cai nghiện ma túy có hiệu quả .
- Nhà nước không chuyển giao toàn bộ việc cung cấp dịch vụ cai nghiện ma
túy ,tổ chức ,cá nhân đảm nhiệm mà huy động sự tham gia của tổ chức ,cá
nhân vào cung cấp dich vụ loại hình dịch vụ này ,dưới sự giám sát và quản lý
của nhà nước .Đồng thời nhà nước thường xuyên tăng đầu tư ngân sách cho
cá hoạt động này và tăng cường công tác quản lý để nâng cao hiệu quả sử
dụng các nguồn kinh phí dành cho lĩnh vực này .
- Nhà nước có cơ chế ,chính sách đầu tư thu hút mọi nguồn lục của xã hội
,khuyến khích các tổ chức ,cá nhân ,doanh nghiệp cảu cá thành phần kinh tế
trong xã hội tham gia trên cơ sở mở rộng các nguồn đầu tư khai thác triệt để
các tiềm năng về trí tuệ và vật chất trong xã hội ,phát huy và sử dụng có
hiệu quả các nguồn lực cảu xã hội trong lĩnh vực cai nghiện ma túy .
- Nhà nước đảm bảo đối xử bình đẳng đối với các đơn vị cung cấp cai nghiện
dich vụ cai nghiên ma túy công lập và ngoài công lập thuộc mọi thành phần
kinh tế trên nguyên tắc công bằng ,chất lượng và hiệu quả .
Mục tiêu
Mục tiêu ngắn hạn :
- Đến năm 2012 ,đối với các trung tâm do Nhà nước quản lý cần thực hiện
đảm bảo đạt 100% cở sở chuyển đổi cơ chế hoạt động thực hiện quyền tử
chủ ,tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ ,tổ chức bộ máy ,biên chế và
tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp công lập .
- Từ năm 2012 – 2015 chuyển một số Trung tâm quy mô 200 đối tượng trở
xuống sang loại hình ngoài công lập , trước mắt thí điểm một số Trung tâm
theo vùng ,miền đô thị hoặc Trung tâm do cấp huyện ,quận ,thành phố thuộc
tỉnh quản lý .Nhà nước chỉ quản lý các Trung tâm có quy mô từ 200 đối
tượng trở lên ,hoạt động theo loại hình phi lợi nhuận .
- Đối với các cơ sở cai nghiện tự nguyện được phát triển ,khi thành lập và
tổ chức hoạt động có sự hỗ trợ về cơ chế ,chính sách đầu tư và các chính
sách khuyến khích khác của Nhà nước .
Mục tiêu dài hạn :
Quy hoạch phát triển xã hôi hóa ,chuyển một số Trung tâm cai nghiện với
mô hình cung cấp dịch vụ cai nghiện công lập sang mô hình cung cấp dịch
vụ cai nghiện ngoài công lập và phát triển mô hình cung cấp dich vụ cai
nghiện ngoài công lập ,đáp ứng chủ trương xã hội hóa và nhu cầu của xã hội
trong lĩnh vực này .
II. MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU TĂNG CƯỜNG ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN HỆ
THỐNG TRUNG TÂM CHỮA BỆNH GIÁO DỤC LAO ĐỘNG XÃ HỘI TỪ
NAY ĐẾN 2015
Hiện nay, Chương trình phòng chống ma tuý là chương trình mục tiêu,
không phải là Chương trình Quốc gia, kinh phí hỗ trợ cho công tác cai nghiện,
phục hồi được đưa vào nhiệm vụ chi thường xuyên nên kinh phí dành cho cai
nghiện của các tỉnh gặp nhiều khó khăn. Chưa có cơ chế đầu tư, chính sách đặc
thù dành cho đối tượng và cán bộ làm công tác cai nghiện. Đối với đối tượng đi
cai nghiện, ngoài những chế độ chung, hiện nay chưa có các chế độ và chính
sách đặc thù dành cho đồng bào dân tộc ít người nghiện ma tuý.
Để nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện phục hồi ở các tỉnh, trước hết
công tác cai nghiện phải được xã hội hoá, đa dạng hoá các mô hình cai nghiện,
có các biện pháp giải quyết phù hợp với từng địa phương và vùng đồng bào dân
tộc, vùng sâu, vùng xa. Tăng cường đầu tư kinh phí, cán bộ để xây dựng các cơ
sở cai nghiện tập trung, đặc biệt là tạo việc làm sau cai. Các tỉnh chưa có Trung
tâm cai nghiện cần khẩn trương xây dựng; các địa phương đã có cần phải nâng
cấp, mở rộng đảm bảo đưa cơ bản người nghiện vào cai nghiện tại các Trung
tâm. Kết hợp lồng ghép công tác cai nghiện với các chương trình phát triển kinh
tế miền núi như Chương trình 135, xoá đói giảm nghèo.
Xuất phát từ những yêu cầu bức xúc của thực tiễn về công tác cai nghiện
phục hồi và phòng chống mại dâm , tôi xin đề xuất một số giải pháp nhằm tăng
cường đầu tư phát triển hệ thống Trung tâm chữa bệnh :
1 . Nguồn vốn và sử dung vốn
Ưu tiên bố trí nguồn ngân sách địa phương và nguồn bổ sung từ ngân
sách Trung ương cho ngân sách địa phương theo Quyết định số 210/2006/QĐ-
TTg ngày 12/9/2006 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành các nguyên tắc
tiêu chí và định mức phân bổ chi đầu tư phát triển bằng nguồn vốn ngân sách
nhà nước giai đoạn 2007-2010 để xây dựng các Trung tâm Chữa bệnh – Giáo
dục – Lao động Xã hội.
Tranh thủ sự ủng hộ , giúp đỡ của các tổ chức ,cá nhân trong và ngoài nước
cũng là 1 trong những nguồn tài chính đảm bảo hoạt động của các trung tâm .
Kinh phí cai nghiện tại các tỉnh không nên thực hiện theo cơ chế kinh phí
hiện nay (đưa vào kinh phí chỉ bảo đảm xã hội thường xuyên của các địa
phương) nên có một cơ chế kinh phí từ ngân sách Trung ương chi hỗ trợ trực
tiếp cho công tác cai nghiện tại các tỉnh này.
Chi đầu tư ngân sách từ Trung ương cho các tỉnh dể xây dựng Trung tâm cai
nghiện cấp tỉnh và cấp huyện để đến năm 2010 tổ chức cai nghiện cho 100%
người nghiện ma tuý. Mỗi huyện xây dựng một Trung tâm cai nghiện gắn với
tạo việc làm tại Công trường 06 để phát huy tiềm năng của từng địa phương (mô
hình này rất phù hợp với các tỉnh khu vực Trung du và miền núi Bắc Bộ).
2. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uỷ Đảng
Đối với lĩnh vực công tác cai nghiện và giải quyết các vấn đề xã hội sau
cai bằng nhiều hình thức phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội từng vùng, trong
đó chú trọng đến các giải pháp tổ chức dạy nghề, tạo việc làm cho người sau cai
để hạn chế tình trạng tái nghiện, tái phạm. Lựa chọn các hình thức hướng
nghiệp, dạy nghề phù hợp với điều kiện sản xuất, lao động ở địa phương và
ngành nghề tại chỗ, mở rộng và tổ chức các hình thức dạy nghề phù hợp tại
cộng đồng cho người nghiện từ các cơ sở cai nghiện trở về và người được cai
nghiện tại cộng đồng.
Đẩy mạnh công tác thanh tra ,kiểm tra thường xuyên và đột xuất các cơ sở
cai nghiện về nôi dung ,chất lượng ,kết quả và hiệu quả cai nghiện ma túy .Có
sự kỷ luật, khen thưởng rõ ràng. Do tính đặc thù của công việc các Trung tâm
thường ở vùng sâu, vùng xa, các chế độ trợ cấp, phụ cấp y tế, giáo dục, phụ cấp
chữa trị HIV/AIDS… cho cán bộ vừa thiếu, vừa thấp dẫn đến khó thu hút,
không khuyến khích được cán bộ làm việc nên rất cần đến sự quan tâm của các
cấp Đảng ủy .
3. Khuyến nghị về cơ chế ,chính sách