Kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước qua Kho bạc nhà nước Quế Võ Bắc Ninh : Luận văn ThS. Quản trị - Quản lý: 603404

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

PHẠM THỊ THẢO

KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC
QUA KHO BẠC NHÀ NƢỚC QUẾ VÕ BẮC NINH
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60340410

LUẬN VĂN THẠC SỸ: QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS.TS: NGUYỄN TRÚC LÊ

HÀ NỘI – 2018


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

PHẠM THỊ THẢO

KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC
QUA KHO BẠC NHÀ NƢỚC QUẾ VÕ BẮC NINH
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60340410

LUẬN VĂN THẠC SỸ: QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS.TS: NGUYỄN TRÚC LÊ

HÀ NỘI – 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn này là kết qủa nghiên cứu của riêng tôi,chƣa
đƣợc công bố trong bất cứ một công trình nghiên cứu nào của ngƣời khác.
Việc sử dung kết quả,trích dẫn tài liệu của ngƣời khác đảm bảo theo đúng quy
định. Các nội dung trích dẫn và tham khảo các tài liệu, sách báo,các tác phẩm
tạp chí theo danh mục tài liệu tham khảo của luận văn.
Tác giả Luận Văn

PhạmThị Thảo


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành tốt luận văn này, ngoài những cố gắng của bản thân, tôi
đã nhận đƣợc rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ của Ban giám hiệu, Khoa sau đại
học Trƣờng Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội và các thầy giáo, cô
giáo đã tạo điều kiện thuận lợi giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu
để hoàn thành luận văn.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy giáo PGS.TS. Nguyễn
Trúc Lê đã tận tình chỉ dẫn và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn.
Tôi xin gửi lời cảm ơn tới các đồng chí, đồng nghiệp, bạn bè và gia
đình đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ, động viên khích lệ tôi, đồng thời có những
ý kiến đóng góp trong quá trình tôi thực hiện và hoàn thành luận văn.
Tôi xin trân trọng cảm ơn !

Quế Võ, ngày 15 tháng 8 năm 2018
Tác giả luận văn

Phạm Thị Thảo


MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................... iv
DANH MỤC BẢNG ................................................................................................... v
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, ĐỒ THỊ ......................................................................... vi
MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ
LUẬN,CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN
NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC QUA KHO BẠC NHÀ NƢỚC QUẾ VÕ – BẮC
NINH ........................................................................................................................... 5

1.1 Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài. ..................................... 5
1.2. Cơ sở lý luận về kiểm soát chi thƣờng xuyên. ...................................................... 8
1.2.1. Các khái niệm cơ bản ........................................................................................... 8
1.3. Nội dung kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN qua KBNN Quế Võ ............. 14
1.3.1. Công tác lập kế hoạch: .......................................................................................14
1.3.3. Kiểm tra kiểm soát nội bộ hoạt động kiểm soát chi thƣờng xuyên
NSNN qua KBNN Quế Võ..........................................................................................19
1.4. Các nhân tố ảnh hƣởng tới công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên từ
ngân sách nhà nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc Quế VõError! Bookmark not defined.

1.4.1. Các nhân tố bên trong ............................................................................ 22
1.4.2. Các nhân tố bên ngoài ............................................................................ 23
1.5. Kinh nghiệm kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN ở một số KBNN cấp
huyện .................................................................................................................... 25

1.5.1. Kinh nghiệm kiểm soát chi NSNN của KBNN Yên Phong- Bắc Ninh ............25
1.5.2. Kinh nghiệm kiểm soát chi NSNN của KBNN Xuân Trƣờng-Nam Định. ......27
1.5.3. Kinh nghiệm kiểm soát chi của Kho Bạc Nhà nƣớc Gia Lâm Hà Nội .........29
1.5.4. Bài học rút ra đối với KBNN Quế võ: ..............................................................30
CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................................................... 33

2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu ............................................................................... 33

i


2.2.1. Phƣơng pháp thu thập số liệu ...........................................................................33
2.2.2. Phƣơng pháp xử lý số liệu: ................................................................................33
2.2.3. Phƣơng pháp phân tích.......................................................................................34
CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN
SÁCH NHÀ NƢỚC QUA KHO BẠC NHÀ NƢỚC QUẾ VÕ – BẮC NINH ........ 35

3.1. Khái quát về tổ chức và hoạt động kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN
qua KBNN Quế Võ - Bắc Ninh............................................................................ 35
3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của KBNN Quế võ...................................35
3.1.2. Tổ chức bộ máy kiểm soát chi NSNN của KBNN Quế Võ ...........................35
3.2. Thực trạng công tác kiểm soát chi NSNN thƣờng xuyên NSNN qua
KBNN Quế Võ ..................................................................................................... 39
3.2.1. Nguyên tắc kiểm soát, thanh toán .....................................................................39
3.2.2 Trình tự thủ tục kiểm soát các khoản chi thƣờng xuyên Ngân sách Nhà
nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc Quế võ - Bắc Ninh ....................................................40
3.3. Đánh giá thực trạng kiểm soát chi thƣờng xuyên Ngân sách Nhà nƣớc
qua Kho bạc nhà nƣớc Quế Võ - Bắc Ninh......................................................... 51
3.3.1. Kết quả đạt được ................................................................................................51
3.3.2. Đánh giá của đơn vị sử dụng ngân sách về công tác kiểm soát chi

thƣờng xuyên NSNN qua KBNN Quế võ. .......................................................... 53
3.3.3. Kết quả kiểm tra kiểm soát nội bộ: ............................................................ 55
3.4. Những hạn chế trong quá trình thực hiện .................................................. 56
3.5. Nguyên nhân của hạn chế .............................................................................. 60
CHƢƠNG 4: PHƢƠNG HƢỚNG, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG
TÁC KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN NSNN QUA KHO BẠC NHÀ
NƢỚC QUẾ VÕ ...................................................................................................... 62
4.1. Mục tiêu và phƣơng hƣớng hoàn thiện công tác kiểm soát chi thƣờng
xuyên Ngân sách Nhà nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc Quế Võ .............................. 62
4.1.1. Mục tiêu:..............................................................................................................62

ii


4.1.2. Phƣơng hƣớng: ...................................................................................................63
4.2. Giải pháp hoàn thiện kiểm soát chi thƣờng xuyên Ngân sách Nhà nƣớc
qua Kho Bạc Nhà nƣớc Quế Võ........................................................................... 66
4.2.1. Giải pháp về quy trình thủ tục kiểm soát chi thƣờng xuyên Ngân sách
Nhà nƣớc. .......................................................................................................................66
4.2.2. Giải pháp nâng cao năng lực và phẩm chất của đội ngũ cán bộ, công
chức kho bạc nhà nƣớc Quế Võ. .................................................................................69
4.2.3. Giải pháp tăng cƣờng ƣng dung công nghệ thông tin trong kiểm soát : ......70
4.2.4. Phối hợp tốt với cơ quan chuyên môn để tham mƣu cho lãnh đạo địa
phƣơng công tác điều hành ngân sách ...................................................................... 71
KẾT LUẬN .............................................................................................................. 72
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..........................................................................................
PHỤ LỤC

iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
STT

Ký hiệu

Nguyên nghĩa

1

BTC

Bộ tài chính

2

CCB

Cựu chiến Binh

3

HCSN

Hành chính sự nghiệp

4

HĐND

Hội đồng nhân dân

5

KBNN

Kho bạc Nhà nƣớc

6

KSC

Kiểm soát chi

7

KTXH

Kinh tế xã hội

8

LHPN

Liên hiệp phụ nữ

9

NS

Ngân sách

10

NSTWS

Ngân sách trung ƣơng

11

TSCĐ

Tài sản cố định

12

UBND

Uỷ ban nhân dân

13

XDCB

Xây dựng cơ bản

iv


DANH MỤC BẢNG

STT

Bảng

Nội dung

1

Bảng 3.3

Số liệu dự toán các cấp ngân sách

41

2

Bảng 3.4

Tình hình chi các khoản thanh toán cá nhân

46

3

Bảng 3.5

Chi nghiệp vụ chuyên môn

47

4

Bảng 3.6

Chi mua sắm, sửa chữa

49

5

Bảng 3.7

Tình hình chi khác chi thƣờng xuyên

51

6

Bảng 3.8

Tổng hợp số từ chối thông qua kiểm soát chi

53

Trang

thƣờng xuyên NSNN
7

Bảng 3.9

Tổng hợp ý kiến đánh giá của đơn vị sử dụng
NSNN

v

54


DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, ĐỒ THỊ
STT

Bảng

Nội dung

Trang

1

Sơ đồ 3.1

Cơ cấu tổ chức Kho bạc Nhà nƣớc Quế Võ

37

2

Sơ đồ 3.2

Trình độ cán bộ làm công tác kiểm soát chi

39

Kho bạc Nhà nƣớc Quế Võ

vi


MỞ ĐẦU
1.1.Tính cấp thiết của đề tài
Trong bối cảnh nền kinh tế nƣớc ta hiện nay, hàng loạt các doanh
nghiêp làm ăn kém hiệu quả, thua lỗ, phá sản dẫn đến thất thu ngân sách.
Nguồn thu hạn hẹp, tình hình nợ công đã đạt đến mức báo động. Trong khi đó
bộ máy hành chính còn cồng kềnh khiến nguồn ngân sách chi thƣờng xuyên
dành cho bộ máy , con ngƣời rất lớn, hạn chế nguồn ngân sách dành cho chi
đầu tƣ phát triển, chi cho cải cách tiền lƣơng, an sinh xã hội… Trƣớc thực tế
đó, chủ trƣơng của Đảng, Nhà nƣớc là đẩy mạnh tinh giản biên chế, nhằm xây
dựng bộ máy hành chính tinh gọn, hiệu quả. Các bộ, ngành, địa phƣơng hiện
đang quyết liệt thực hiện việc tinh giản biên chế theo chủ trƣơng của Đảng,
Nhà nƣớc. Nếu kiểm soát tốt việc giao dự toán chi thƣờng xuyên của các đơn
vị gắn với tinh giản biên chế sẽ là một trong những biện pháp hiệu quả để
giảm chi thƣờng xuyên - lĩnh vực chiếm phần rất lớn từ ngân sách hiện nay.
Do vậy việc kiểm soát chặt chẽ các khoản chi thƣờng xuyên Ngân sách Nhà
nƣớc luôn là mối quan tâm lớn của Đảng, Nhà nƣớc và của các cấp, các
ngành, góp phần quan trọng trong việc phân phối và sử dụng có hiệu quả các
nguồn lực tài chính quốc gia, chống thất thoát lãng phí NSNN, tạo điều kiện
giải quyết mối quan hệ giữa tích lũy và tiêu dùng; tăng cƣờng kỷ luật tài
chính; bảo đảm vai trò của nhà nƣớc trong quản lý và điều hành NSNN.
Công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN qua Kho bạc Nhà nƣớc

Quế võ đã có những bƣớc chuyển biến tích cực. Đặc biệt khi Luật NSNN
đƣợc áp dụng, các khoản chi đã dần đi vào nề nếp theo đúng chính sách, chế
độ quy định. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt đƣợc, công tác tổ
chức chi và kiểm soát các khoản chi thƣờng xuyên từ NSNN qua KBNNQuế
võ trong thời gian qua cũng đã bộc lộ một số hạn chế nhƣ: Việc kiểm soát
theo các tiêu chuẩn, định mức chƣa thật sự đảm bảo do hệ thống tiêu chuẩn,
1


định mức chƣa phù hợp thực tế; tình trạng buông lỏng quản lý, vi phạm các
nguyên tắc quản lý tài chính, ngân sách, làm thất thoát tài sản của Nhà nƣớc
còn rất lớn tại các đơn vị sử dụng ngân sách; nhiều vấn đề cấp bách không
đáp ứng kịp thời hoặc chƣa có hƣớng xử lý thích hợp, công tác điều hành
NSNN của chính quyền trên địa bàn còn hạn chế, vai trò quản lý quỹ NSNN
trên địa bàn chƣa đƣợc bộ máy tổ chức quan tâm đúng mức, năng lực kiểm
soát chi còn hạn chế, chƣa đáp ứng đƣợc kịp thời với những đổi mới… Chính
vì vậy, việc tiếp tục nghiên cứu về vấn đề nâng cao chất lƣợng kiểm soát chi
NSNN qua KBNN Quế Võ là vấn đề không mới nhƣng là vấn đề đặt ra để các
nhà khoa học và chuyên môn tiếp tục nghiên cứu nhằm hoàn thiện các văn
bản pháp lý, nâng cao chất lƣợng kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN qua
KBNN Quế võ, từ đó quản lý có hiệu quả việc sử dụng NSNN thông qua công
tác kiểm soát chi của KBNN, góp phần thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và
phòng chống tham nhũng.
Với những lý do nêu trên, học viên lựa chọn đề tài: "Kiểm soát chi
thƣờng xuyên ngân sách nhà nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc Quế Võ - Bắc Ninh"
làm luận văn thạc sỹ tốt nghiệp. Qua đó nhằm làm rõ tổ chức, cơ chế quản lý,
hoạt động kiểm soát và nâng cao hiệu quả chi thƣờng xuyên NSNN qua Kho
bạc Nhà nƣớc Quế Võ - Bắc Ninh.
1.2. Câu hỏi nghiên cứu:
Để hoàn thiện công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN qua KBNN

Quế Võ - Bắc Ninh cần phải có các giải pháp gì?
1.3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích:
Làm rõ những vấn đề cơ bản về quản lý kiểm soát chi thƣờng xuyên từ
Ngân sách qua KBNN Quế Võ, đi sâu phân tích, đánh giá thực trạng chi
2


thƣờng xuyên NSNN qua KBNN Quế Võ, đề xuất các giải pháp góp phần
hoàn thiện kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN tại KBNN ở Quế Võ giai đoạn
2018- 2020.
Nhiệm vụ nghiên cứu:
Làm rõ và hệ thống hóa những lý luận chung và những kinh nghiệm
thực tiễn về NSNN, chi NSNN và kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN qua
KBNN Quế Võ.
Đánh giá, phân tích thực trạng về kiểm soát chi thƣờng xuyên
NSNN qua KBNN Quế Võ từ năm 2012- 2017.
Đề xuất các giải pháp hoàn thiện kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN
qua KBNN Quế Võ giai đoạn 2018- 2020.
1.4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
1.4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tƣợng nghiên cứu là những vấn đề liên quan đến công tác kiểm soát
các khoản chi thƣờng xuyên ngân sách Nhà nƣớc qua KBNN Quế Võ.
1.4.2. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi về nội dung: Nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn về
chi NSNN, công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách nhà nƣớc qua
KBNN, từ đó vận dụng nghiên cứu công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên
NSNN qua KBNN Quế Võ.
Phạm vi về không gian: Nghiên cứu công tác kiểm soát chi thƣờng
xuyên NSNN qua KBNN Quế Võ - Bắc Ninh.

Phạm vi về thời gian: Công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN tại
KBNN Quế Võ từ năm 2012 đến 2017.
1.5. Kết cấu của luận văn:
3


Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, luận văn đƣợc kết cấu thành 04 chƣơng,
cụ thể nhƣ sau:
Chƣơng 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận về kiểm
soát chi thƣờng xuyên ngân sách Nhà nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc Quế Võ
Chƣơng 2: Phƣơng pháp nghiên cứu
Chƣơng 3: Thực trạng kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách Nhà nƣớc
qua Kho bạc Nhà nƣớc Quế Võ – Bắc Ninh
Chƣơng 4: Giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kiểm soát chi thƣờng
xuyên ngân sách Nhà nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc Quế Võ

4


CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ
LUẬN,CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN
NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC QUA KHO BẠC NHÀ NƢỚC QUẾ VÕ –
BẮC NINH
1.1 Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài.
Kiểm soát chi ngân sách Nhà nƣớc NSNN nói chung, kiểm soát chi
thƣờng xuyên NSNN nói riêng là một công việc rất quan trọng đảm bảo thực
hành tiết kiệm chống lãng phí thất thoát ngân sách Nhà nƣớc.Vì vậy vấn đề
kiếm soát chi thƣờng xuyên thành đối tƣợng nghiên cứu trong các đề tài khoa
học nhƣ: luận văn thạc sỹ, luận án tiến sĩ, đề tài nghiên cứu khoa học ở các
cấp … Đã có một số công trình đƣợc công bố thời gian gần đây nhƣ sau:

Luận văn thạc sĩ: “Tăng cƣờng quản lý chi thƣờng xuyên NSNN trên địa
bàn thị xã Sơn Tây ”, 2015 của tác giả Nguyễn Quang Hán - Trƣờng Đại học
Thăng Long. Đã đƣa ra đƣợc thực trạng công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên tại
Thị xã Sơn Tây. Luận văn cũng đã đƣa ra đƣợc một số tồn tại trong trong công tác
tổ chức bộ máy kiểm soát chi tại Kho bạc Nhà nƣớc còn tồn tại nhiều đầu mối,
cồng kềnh, chƣa phân định rõ đƣợc trách nhiệm của ngƣời chuẩn chi với ngƣời
kiểm soát chi chƣa rõ ràng do đó ảnh hƣởng đến chất lƣợng kiểm soát chi NSNN.
Luận văn thạc sĩ: “Hoàn thiện kiểm soát chi ngân sách nhà nƣớc tại
Kho bạc Nhà nƣớc huyện Lƣơng Tài tỉnh Bắc Ninh ”, 2014 của tác giả Lê Gia
Hữu, Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh Thái Nguyên. Luận văn đã đƣa
ra đƣợc vấn đề cơ sở lý luận và tình hình thực tiễn công tác kiểm soát chi
NSNN, đã nêu ra đƣợc sự bất hợp lý của quy trình kiểm soát hiện nay còn
nhiều phức tạp, và cũng đã đƣa ra đƣợc giải pháp mang tính khả thi. Tuy
nhiên các giải pháp đó chƣa áp dụng đƣợc rộng rãi ở các địa phƣơng.
Luận văn thạc sĩ: “ Tăng cƣờng công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên
cuả Ngân sách Nhà nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc Yên Phong Bắc Ninh”2014
của tác giả Nguyễn Thị Kim Thanh,Học viện nông nghiệp Việt Nam. Luận
5


văn đã phân tích thực trạng và hiệu quả công tác kiếm soát chi thƣờng xuyên
NSNN hiện hành và rút ra những hạn chế để hƣớng tới những đề xuất các giải
pháp có liên quan nhằm đảm bảo việc tăng cƣờng công tác kiểm tra kiểm toán
nội bộ nhằm nâng cao hiệu quả công tác kiểm soát, kịp thời phát hiện các dấu
hiệu vi phạm trong hoạt động Kho bạc Nhà nƣớc.
Luận văn thạc sĩ “Hoàn thiện công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên
ngân sách Nhà nƣớc qua Kho bạc nhà nƣớc Đaklak ”, 2016 của tác giả
Nguyễn Chí Cƣờng , Đại học Đà Nẵng. Luận văn đã đƣa ra các giải pháp để
hoàn thiện cơ chế chính sách của Nhà nƣớc cần đầy đủ rõ ràng và thống nhất
để thuận tiện cho công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên.

Luận văn thạc sĩ “Giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện công tác quản
lý ngân sách cấp huyện qua KBNN Gia Bình tỉnh Bắc Ninh ”, 2013 của tác
giả Vũ Văn Hải, Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh Thái Nguyên. Đã
phân tích đƣợc thực trạng công tác phân quyền trách nhiệm giữa các cơ quan
trong quản lý và điều hành ngân sách còn chồng chéo ảnh hƣởng đến hiệu
quả sử dụng ngân sách Nhà nƣớc của các đơn vị sử dụng và các chủ đầu tƣ.
Luận văn đã đƣa ra đƣợc một số giải pháp chủ yếu. Tuy nhiên các giải pháp
đó còn chƣa thật toàn diện.
Luận văn thạc sĩ “Kiểm soát chi đầu tƣ xây dựng cơ bản từ ngân sách
ở Kho bạc Nhà nƣớc huyện Lƣơng Tài, tỉnh Bắc Ninh”, 2016 của tác giả Ngô
Anh Hài, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. Luận văn đã khái quát
đƣợc thực trạng hiệu quả sử dụng vốn đầu tƣ từ NSNN, những vấn đề nổi
cộm trong quá trình kiểm soát thanh toán vốn đầu tƣ qua KBNN huyện từ đó
đề ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng NSNN.
Luận văn thạc sĩ “Kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách nhà nƣớc qua
Kho bạc Nhà nƣớc Nam Định”, 2015 của tác giả Hồ Thị Hải Lan, Đại học
Lƣơng Thế Vinh. Luận văn đã chỉ ra đƣợc mức độ hài lòng của các đơn vị
giao dịch tại Kho bạc Nhà nƣớc Nam Định.

6


Ngoài ra trên tạp chí quản lý ngân quỹ Quốc gia có rất nhiều bài viết đề
cập đến công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN nhƣ:
Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên
NSNN qua KBNN, của Nguyễn Đình Linh và Dƣơng Công Trinh, tạp chí
Quản lý ngân quỹ Quốc gia tháng 9/2013; Đổi mới phƣơng thức kiểm soát
chi và vị thế, vai trò của KBNN, của Nguyễn Công Điều, tạp chí Quản lý
ngân quỹ Quốc gia tháng 9/2013; Kiểm soát chi ngân sách nhà nƣớc tại Lào
Cai: Một số vƣớng mắc và kiến nghị, Của Vũ Trọng Phụng, tạp chí Quản lý

ngân quỹ Quốc gia tháng 8/2016; Hoàn thiện công tác kiểm soát chi thƣờng
xuyên ngân sách xã qua kho bạc Nhà nƣớc Vĩnh Phúc. Của Nguyễn Mạnh
Tuấn,tạp chí Quản lý ngân quỹ Quốc gia tháng 3/2017…Các bài viết cũng
đƣa ra các giải pháp nhằm nâng cao vai trò và hiệu quả công tác kiểm soát chi
ngân sách Nhà nƣớc của Kho bạc Nhà nƣớc hiện nay.
Nhìn chung, trong các đề tài khoa học, các công trình nghiên cứu trên
của các tác giả đã đề cập đến những một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chi
ngân sách nhà nƣớc, chi thƣờng xuyên và kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN
dƣới những góc độ nhất định, đã đánh giá thực trạng, đề ra các giải pháp có
tính khả thi trong việc tuân thủ các quy trình nghiệp vụ quản lý chi thƣờng
xuyên và cũng đã đánh giá đƣợc mức độ hài lòng của đơn vị sử dụng ngân
sách giao dịch tại Kho bạc. Tuy nhiên những công trình trên, hoặc chỉ đề cập
đến các vấn đề chung, hoặc chỉ nghiên cứu cụ thể tình hình kiểm soát chi
NSNN tại các địa phƣơng khác.
Hiện tại chƣa có công trình nghiên cứu về công tác kiểm soát chi thƣờng
xuyên NSNN qua KBNN Quế Võ. Vì vậy tiếp tục nghiên cứu vấn đề cấp thiết
này tác giả đã kế thừa và phát huy có chọn lọc các lý thuyết mà các tác giả
đƣa ra để làm rõ hơn một số vấn đề về công tác kiểm soát chi thƣờng xuyên
nhằm đƣa ra các giải pháp góp phần hoàn thiện kiểm soát chi thƣờng xuyên
NSNN tại Kho bạc Nhà nƣớc Quế Võ.

7


1.2. Cơ sở lý luận về kiểm soát chi thƣờng xuyên.
1.2.1. Các khái niệm cơ bản
1.2.1.1. Khái niệm chi ngân sách nhà nước:
Chi NSNN là quá trình phân phối và sử dụng quỹ NSNN theo
nguyên tắc không hoàn trả trực tiếp nhằm trang trải cho chi phí bộ máy nhà
nƣớc và thực hiện các chức năng kinh tế - xã hội của Nhà nƣớc do vậy "Chi

NSNN là việc phân phối và sử dụng quỹ NSNN nhằm đảm bảo thực hiện các
chức năng của Nhà nƣớc theo những nguyên tắc nhất định".
Quản lý chi NSNN: Quản lý chi NSNN là sự tác động của Nhà nƣớc
vào hoạt động của các đối tƣợng có thu nhập và các đối tƣợng sử dụng một
phần thu nhập đó bằng các công cụ quản lý vĩ mô của mình để thực hiện các
chức năng nhiệm vụ của Nhà nƣớc Vì vậy đối tƣợng tác động của quản lý chi
NSNN là toàn bộ các khoản chi của NSNN đƣợc bố trí để phục vụ cho việc thực
hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nƣớc trong từng thời gian nhất định. Tác
động của quản lý chi NSNN mang tính tổng hợp, hệ thống gồm nhiều biện pháp
khác nhau, đƣợc thể hiện dƣới dạng cơ chế quản lý. Cơ sở của quản lý chi
NSNN là sự vận dụng các quy luật kinh tế xã hội phù hợp với thực tiễn khách
quan. Mục tiêu của quản lý chi NSNN là đem lại kết quả tốt nhất về kinh tế xã
hội, đồng thời giải quyết hài hòa mối quan hệ về lợi ích kinh tế giữa một bên là
Nhà nƣớc và một bên là các chủ thể khác trong xã hội.
1.2.1.2. Khái niệm kiểm soát chi NSNN qua KBNN
Kiểm soát chi NSNN: Kiểm soát chi NSNN là quá trình các cơ quan
Nhà nƣớc có thẩm quyền thực hiện thẩm định, kiểm tra, kiểm soát các khoản
chi NSNN theo các chính sách, chế độ, tiêu chuẩn và định mức chi tiêu do
Nhà nƣớc quy định dựa trên cơ sở những nguyên tắc, hình thức và phƣơng
pháp quản lý tài chính trong từng thời kỳ. Vậy để đảm bảo các khoản chi
đƣợc thực hiện tiết kiệm, hiệu quả tránh lãng phí thất thoát tiền và tài sản của
8


Nhà nƣớc thì việc kiểm soát các khoản chi đó Nhà nƣớc đã giao cho Kho bạc
Nhà nƣớc thực hiện chức năng kiểm soát chi NSNN theo các chính sách, chế
độ, tiêu chuẩn và định mức chi tiêu do Nhà nƣớc quy định theo những nguyên
tắc, hình thức và phƣơng pháp quản lý tài chính trong quá trình cấp phát,
thanh toán và chi trả các khoản chi của NSNN.
1.2.1.3. Chi thường xuyên ngân sách nhà nước

Chi thường xuyên là nhiệm vụ chi của nhà nước nhằm bảo đảm hoạt
động của bộ máy nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội, hỗ trợ
hoạt động của các tổ chức khác và thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên của
nhà nước về phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh. Từ khái
niệm này chi thƣờng xuyên bao gồm 4 nhóm cụ thể nhƣ sau:
Các khoản chi thanh toán cho cá nhân gồm: tiền lƣơng, phụ cấp lƣơng,
học bổng học sinh, sinh viên, phúc lợi tập thể, chi về công tác ngƣời có công
với cách mạng và xã hội, chi lƣơng hƣu và trợ cấp bảo hiểm xã hội, các khoản
thanh toán khác cho cá nhân; Các khoản chi nghiệp vụ chuyên môn gồm: thanh
toán dịch vụ công cộng, vật tƣ văn phòng, thông tin tuyên truyền liên lạc, hội
nghị, công tác phí, chi phí thuê mƣớn, chi sửa chữa thƣờng xuyên, chi phí
nghiệp vụ chuyên môn của từng ngành; Các khoản chi mua sắm sửa chữa lớn
tài sản cố định và xây dựng nhỏ gồm: sửa chữa lớn tài sản cố định phục vụ
chuyên môn và các công trình cơ sở hạ tầng; chi mua tài sản vô hình, mua sắm
tài sản dùng cho công tác chuyên môn và các khoản chi thƣờng xuyên khác.
Căn cứ vào vào mục đích sử dụng vốn Chi thƣờng xuyên bao gồm các
khoản chi cụ thể nhƣ Chi cho sự nghiệp kinh tế: Chi sự nghiệp kinh tế gồm:
Chi sự nghiệp nông nghiệp, sự nghiệp thủy lợi, sự nghiệp ngƣ nghiệp, sự
nghiệp lâm nghiệp, giao thông, kiến thiết thị chính và sự nghiệp phát thanh,
sự nghiêp kinh tế công cộng khác; Chi điều tra cơ bản, đo đạc địa giới hành

9


chính các cấp; Chi về bản đồ, đo đạc cắm mốc biên giới, đo đạc lập bản đồ và
lƣu trữ hồ sơ địa chính; Chi định canh định cƣ và kinh tế mới
Chi sự nghiệp văn hóa xã hội: chi sự nghiệp giáo dục đào tạo; chi sự
nghiệp y tế, sự nghiệp văn hóa thông tin, thể dục thể thao, sự nghiệp phát
thanh, truyền hình; sự nghiệp khoa học, công nghệ và môi trƣờng; sự nghiệp xã
hội, sự nghiệp văn xã khác.

Chi quản lý hành chính: là các khoản chi cho hoạt động của các cơ
quan HCNN thuộc bộ máy chính quyền các cấp từ trung ƣơng đến địa
phƣơng; Chi về hoạt động của Đảng Cộng sản Việt Nam; Chi về hoạt động
của các tổ chức chính trị - xã hội: Bao gồm: mặt trận tổ quốc Việt Nam, Liên
đoàn Lao động Việt Nam, Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội CCB
Việt Nam, Hội LHPN, Hội nông dân Việt Nam. Đối với nƣớc ta, các tổ chức
trên là các tổ chức thuộc hệ thống chính trị của nƣớc ta, do vậy theo quy định
của luật NSNN, NSNN có trách nhiệm bố trí chi ngân sách đảm bảo hoạt
động của các tổ chức này; Chi trợ giá theo chính sách của nhà nƣớc; Chi các
chƣơng trình quốc gia; Chi trợ cấp cho các đối tƣợng chính sách xã hội; Chi
tài trợ cho các tổ chức xã hội, xã hội nghề nghiệp theo quy định của pháp luật;
Chi trả lãi tiền cho nhà nƣớc vay; Chi viện trợ cho các chính phủ và các tổ
chức nƣớc ngoài; Các khoản chi khác theo quy định của Pháp luật.
1.2.1.4 : Kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước qua Kho
bạc Nhà nước
Khái niệm: Kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN qua KBNN là việc
KBNN tiến hành thẩm định, kiểm tra, kiểm soát các khoản chi thƣờng xuyên
NSNN phù hợp với các chính sách, chế độ, định mức chi tiêu do nhà nƣớc
quy định theo những nguyên tắc, hình thức và phƣơng pháp quản lý tài chính
trong quá trình cấp phát và thanh toán các khoản chi của NSNN.

10


Đặc điểm: KBNN thực hiện kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN theo
dự toán, chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi tiêu của Nhà nƣớc; Căn cứ vào các
văn bản pháp luật về kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN qua KBNN, KBNN
tổ chức thực hiện và đƣợc quyền từ chối thanh toán nếu đơn vị thụ hƣởng
NSNN không chấp hành đúng các quy định về kiểm soát chi thƣờng xuyên
NSNN qua KBNN; Việc kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN cũng chịu nhiều

áp lực từ cơ chế chính sách của Nhà nƣớc , về trình độ con ngƣời..
Yêu cầu đối với kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước
Chính sách và cơ chế kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN phải làm cho
hoạt động của NSNN đạt hiệu quả cao, có tác động tích cực đến sự phát triển
KT - XH, đảm bảo làm cho quỹ NSNN không bị cắt đoạn, phân tán, gây căng
thẳng giả tạo trong quá trình điều hành NSNN. Vì vậy, chính sách và cơ chế
kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN phải quy định rõ điều kiện và trình tự cấp
phát theo hƣớng: KBNN khi cấp phát kinh phí phải căn cứ vào dự toán NSNN
năm đƣợc giao và khả năng ngân sách từng quý, xem xét bố trí mức chi hàng
quý cho từng đơn vị sử dụng ngân sách để thực hiện; về phƣơng thức thanh
toán, phải đảm bảo mọi khoản chi thƣờng xuyên NSNN đƣợc thanh toán, chi
trả trực tiếp qua KBNN cho các đối tƣợng thực sự là đơn vị cung cấp hàng
hóa, dịch vụ cho các đơn vị sử dụng NSNN, trên cơ sở dự toán đƣợc duyệt,
đƣợc thủ trƣởng đơn vị sử dụng NSNN chuẩn chi và phù hợp với chính sách,
chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi tiêu của Nhà nƣớc; Công tác quản lý và kiểm
soát chi thƣờng xuyên NSNN là một quá trình phức tạp, tất cả các khâu từ lập
dự toán, phân bổ kinh phí đến cấp phát, thanh toán, sử dụng và quyết toán chi
thƣờng xuyên NSNN, có liên quan đến tất cả các Bộ, ngành, địa phƣơng và
các cấp ngân sách. Vì vậy, kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN phải đƣợc tiến
hành hết sức thận trọng, đƣợc thƣc hiện dần từng bƣớc. Sau mỗi bƣớc có tiến
hành đánh giá, rút kinh nghiệm để cải tiến quy trình kiểm soát chi cho phù
hợp tình hình thực tế. Có nhƣ vây mới đảm bảo tăng cƣờng kỷ cƣơng, kỷ luật
11


tài chính. Đồng thời, kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN cũng phải dựa trên
thực tế khách quan, không nên khắt khe, máy móc, gây ách tắc, phiền hà cho
các đơn vị sử dụng kinh phí NSNN.
Tổ chức bộ máy kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN phải gọn nhẹ theo
hƣớng thu gọn các đầu mối các cơ quan quản lý và đơn giản hoá thủ tục hành

chính. Bên cạnh đó, cũng cần phân định rõ vai trò, trách nhiệm và quyền hạn
của các cơ quan quản lý ngân sách, các cơ quan Nhà nƣớc, các đơn vị sử dụng
kinh phí NSNN trong quá trình thực hiện chi thƣờng xuyên NSNN từ khâu
lập dự toán, cấp phát ngân sách, thực hiện chi đến khâu thông tin, báo cáo,
quyết toán chi thƣờng xuyên NSNN để một mặt tránh những sự trùng lặp,
chồng chéo trong quá trình thực hiện. Đồng thời, đảm bảo sự công khai và
kiểm tra, giám sát lẫn nhau giữa những cơ quan, đơn vị trong quá trình kiểm
soát chi thƣờng xuyên NSNN; Kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN cần đƣợc
thực hiện đồng bộ, nhất quán và thống nhất với việc quản lý chi thƣờng xuyên
NSNN từ khâu lập, chấp hành đến quyết toán NSNN. Đồng thời, phải thống
nhất với việc thực hiện các chính sách, cơ chế quản lý tài chính khác nhƣ
chính sách thuế, lệ phí, chính sách tiết kiệm, chính sách kinh tế - xã hội…
Tất cả các khoản chi thƣờng xuyên NSNN phải đƣợc kiểm tra, kiểm
soát trƣớc, trong và sau quá trình cấp phát, thanh toán. Các khoản chi phải có
trong dự toán NSNN đƣợc duyệt, đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức do cơ
quan Nhà nƣớc có thẩm quyền quy định và đã đƣợc thủ trƣởng đơn vị sử
dụng kinh phí NSNN chuẩn chi; Tất cả các cơ quan, đơn vị sử dụng kinh phí
NSNN sau đây đƣợc gọi chung là đơn vị sử dụng NSNN phải mở tài khoản
tại KBNN; chịu sự kiểm tra, kiểm soát của cơ quan Tài chính, KBNN trong
quá trình cấp phát, thanh toán, hạch toán kế toán và quyết toán NSNN; Mọi
khoản chi thƣờng xuyên NSNN đƣợc hạch toán bằng đồng Việt nam theo
từng niên độ ngân sách, từng cấp ngân sách và theo mục lục NSNN. Các
khoản chi NSNN bằng ngoại tệ, hiện vật, ngày lao động đƣợc quy đổi và hạch
12


toán chi bằng đồng Việt nam theo tỷ giá ngoại tệ, giá hiện vật, ngày công lao
động do cơ quan có thẩm quyền quy định; Trong quá trình quản lý, cấp phát,
quyết toán chi thƣờng xuyên NSNN các khoản chi sai phải thu hồi giảm chi.
Căn cứ vào quyết định của cơ quan Tài chính hoặc quyết định của cơ quan

nhà nƣớc có thẩm quyền, KBNN thực hiện việc thu hồi giảm chi NSNN.
Nhiệm vụ và quyền hạn của KBNN trong việc quản lý, kiểm soát
thanh toán các khoản chi NSNN
Theo quy định tại khoản 6 , điều 2, Quyết định số 26/QĐ-TTg ngày
08/07/2015 của Thủ tƣớng chính phủ, KBNN có nhiệm vụ : “ Quản lý quỹ
ngân sách Nhà nƣớc, tổ chức thực hiện chi NSNN, kiểm soát, thanh toán, chi
các khoản chi từ NSNN theo quy định của pháp luật”. KBNN phải thực hiện
kiểm soát các hồ sơ, chứng từ chi và thực hiện thanh toán kịp thời các khoản
chi ngân sách đủ điều kiện thanh toán theo quy định. Trong quá trình kiểm
soát KBNN có trách nhiệm tham gia với cơ quan tài chính, cơ quan quản lý
nhà nƣớc có thẩm quyền trong việc kiểm tra tình hình sử dụng ngân sách; xác
nhận số thực chi, số tạm ứng, số dƣ kinh phí cuối năm ngân sách của các đơn
vị sử dụng ngân sách tại Kho bạc Nhà nƣớc. Vì vậy KBNN có quyền tạm
đình chỉ, từ chối thanh toán và thông báo bằng văn bản cho đơn vị sử dụng
ngân sách biết; đồng thời, chịu trách nhiệm về quyết định của mình trong các
trƣờng hợp sau: Chi không đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi do cơ quan
nhà nƣớc có thẩm quyền quy định; Không đủ các điều kiện chi theo quy định;
KBNN không chịu trách nhiệm về những hồ sơ, chứng từ theo quy định
không phải gửi đến KBNN để kiểm soát. KBNN có trách nhiệm tạm dừng
thanh toán theo yêu cầu của cơ quan tài chính bằng văn bản đối với các
trƣờng hợp quy định. Trƣờng hợp cán bộ công chức KBNN không tuân thủ
thời gian quy định về KSC đã quy định hoặc cố tình gây phiền hà đối với các
đơn vị sử dụng NSNN thì tùy theo tính chất và mức độ vi phạm sẽ bị xử lý kỷ
luật, xử phạt hành chính theo quy định của pháp luật.
13


Phân cấp quản lý, kiểm soát chi thường xuyên NSNN qua KBNN
Để phù hợp với chế độ phân cấp quản lý NSNN và tổ chức hoạt động
của hệ thống KBNN, việc quản lý và kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN

qua hệ thống KBNN đƣợc thực hiện nhƣ sau: KBNN thống nhất quản lý quỹ
ngân sách Trung ƣơng trong toàn hệ thống KBNN và trực tiếp thực hiện kiểm
soát và thanh toán, chi trả các khoản chi thuộc NSNN phát sinh tại Sở giao
dịch KBNN; tổng hợp và giám sát tình hình quản lý, KSC thƣờng xuyên
NSNN của các cấp chính quyền địa phƣơng; KBNN tỉnh thực hiện kiểm soát,
thanh toán, chi trả các khoản chi của ngân sách tỉnh và các khoản chi của
ngân sách trung ƣơng theo uỷ quyền hoặc các nhiệm vụ chi do KBNN thông
báo đồng thời, nếu KBNN tỉnh đóng vai trò KBNN huyện nơi đơn vị đóng trụ
sở thì KBNN tỉnh sẽ thực hiện kiểm soát, thanh toán các khoản chi của ngân
sách huyện, xã đồng thời làm nhiệm vụ tổng hợp và kiểm tra việc quản lý,
kiểm soát chi NSNN của các KBNN huyện trực thuộc; KBNN huyện thực
hiện kiểm soát, thanh toán các khoản chi của ngân sách huyện, ngân sách xã
và các khoản chi của ngân sách trung ƣơng, ngân sách tỉnh theo ủy quyền và
các nhiệm vụ chi do KBNN tỉnh thông báo.
1.3. Nội dung kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN qua KBNN Quế Võ
1.3.1. Công tác lập kế hoạch:
Để công tác kiểm soát chi đạt hiệu quả cao, đồng thời trên cơ sở áp
dụng các văn bản do nhà nƣớc quy định trong kiểm soát chi thƣờng xuyên qua
KBNN thì nội dung công tác lập kế hoạch hàng năm của KBNN các cấp bao
gồm:
- Công tác tiếp nhận dự toán do UBND các cấp giao, dự toán Trung
ƣơng do các Bộ, ngành ở Trung ƣơng, dự toán ngân sách tỉnh do các sở giao
hàng năm; Công tác nhân sự trong kiểm soát: Phân công nhiệm vụ từng công
chức chuyên quản phụ trách một số các cơ quan đơn vị sử dụng ngân sách
14


trên địa bàn; Tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong kiểm
soát chi thƣờng xuyên; Ban hành quy trình kiểm soát chi thƣờng xuyên để
thực hiện thống nhất trong cả nƣớc; Hƣớng dẫn các đơn vị mở tài khoản để

tạm ứng và thanh toán; Kiểm soát, thanh toán kịp thời, đầy đủ các khoản chi
khi đã có đủ điều kiện và đúng thời gian quy định.
- Thực hiện chế độ thông tin báo cáo và quyết toán ngân sách Nhà nƣớc
theo quy định của Luật NSNN và hƣớng dẫn của Bộ Tài chính; Tổ chức công
tác kiểm soát, thanh toán theo quy trình, nghiệp vụ thống nhất, đơn giản thủ
tục hành chính nhƣng đảm bảo quản NSNN chặt chẽ, thanh toán kịp thời, đầy
đủ, thuận tiện cho đơn vị thụ hƣởng. Ngoài ra thì hết năm kế hoạch, xác nhận
số thanh toán trong năm cho từng đơn vị đồng thời nhận xét về kết quả chấp
hành chế độ quản lý, các chế độ chính sách theo quy định.
1.3.2. Tổ chức thực hiện công tác kiểm soát chi thường xuyên từ
ngân sách nhà nước qua Kho bạc Nhà nước Quế Võ.
Công tác tổ chức hồ sơ kiểm soát chi NSNN qua KBNN có ý nghĩa
quan trọng trong việc kiểm soát, thanh toán, lƣu trữ chứng từ, cải cách thủ tục
nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính, công khai quy trình kiểm soát, khắc
phục tình trạng chồng chéo trong giao nhận hồ sơ, luân chuyển chứng từ,
giảm thiểu thời gian tồn đọng hồ sơ do các cơ quan đơn vị gửi đến KBNN.
Căn cứ vào yêu cầu quản lý, việc tổ chức hồ sơ kiểm soát chi đƣợc thực hiện
nhƣ sau:
* Đối với các khoản chi theo hình thức rút dự toán tại KBNN thì đơn vị
sử dụng NSNN gửi đến KBNN các tài liệu, chứng từ:
Hồ sơ gửi lần đầu bao gồm: Dự toán năm đƣợc cấp có thẩm quyền
giao; Quy chế chi tiêu nội bộ của đơn vị; Danh sách những ngƣời hƣởng
lƣơng, học bổng, sinh hoạt phí; danh sách những ngƣời hƣởng tiền công lao
động thƣờng xuyên theo hợp đồng; danh sách cán bộ xã, thôn bản đƣơng chức
gửi lần đầu và gửi khi có bổ sung, điều chỉnh .
15