Cho vay tiêu dùng đối với khách hàng cá nhân tại ngân hàng thương mại cổ phần đầu tư và phát triển việt nam chi nhánh đông sài gòn

V

T

TR Ờ

V

T

I HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH

TRẦN NGỌC THÙY DUNG
CHO VAY TIÊU DÙNG ỐI V I KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN T
T

NGÂN
V

Ổ
T

Ầ

–

ẦU T

V

S

KHÓA LUẬN TỐT NGHI P
CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
MÃ SỐ: 7340201

TP. HỒ

Í

, Ă

2018

T TR Ể


V

T

TR Ờ

V

T

I HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH

Ọ T ÙY U

TRẦ

CHO VAY TIÊU DÙNG ỐI V I KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN T
T
V

Ổ
T

Ầ

ẦU T

–

V

S

KHÓA LUẬN TỐT NGHI P
CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
MÃ SỐ:7340201
Ờ

NG DẪN KHOA HỌC
VĂ TUẤN

TS.

TP. HỒ

Í

, Ă

2018

T TR Ể


`i

Tóm tắt
Cho vay tiêu dùng đóng vai trò quan trọng việc nâng cao chất lƣợng cuộc sống
và mức phổ cập tài chính cho ngƣời dân, góp phần ổn định và phát triển kinh tế đất
nƣớc. Việt Nam đƣợc đánh giá là thị trƣờng tiềm năng của tài chính tiêu dùng với
những điều kiện lý tƣởng nhƣ nền kinh tế đang trong giai đoạn phát triển, quy mô dân
số lớn với tỷ lệ dân số trong độ tuổi lao động cao. Xu hƣớng mở rộng tiêu dùng trong
nƣớc và mức thu nhập của ngƣời dân đang ngày đƣợc nâng cao là những điều kiện
thuận lợi để thúc đẩy thị trƣờng cho vay tiêu dùng tại Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển
hiệu quả trong thời gian tới.
Theo kịp với xu hƣớng phát triển sản phẩm dịch vụ của các ngân hàng, cho vay
tiêu dùng tại BIDV chi nhánh Đông Sài Gòn cũng đƣợc quan tâm phát triển. Mục tiêu
của khóa luận là đánh giá tình hình cho vay tiêu dùng tại chi nhánh dựa trên hệ thống
các chỉ tiêu đánh giá cho vay tiêu dùng và các nhân tố (chủ quan và khách quan) tác
động đến cho vay tiêu dùng của ngân hàng thƣơng mại. Dựa trên hệ cơ sở lý luận và
các số liệu thu thập đƣợc từ chi nhánh, tác giả đánh giá cho vay tiêu dùng tại BIDV chi
nhánh Đông Sài Gòn đã có bƣớc phát triển đáng kể cả về dƣ nợ cho vay, số lƣợng
khách hàng và hiệu quả hoạt động mang lại. Tuy nhiên, kết quả cho vay tiêu dùng của
chi nhánh vẫn chƣa thật sự tƣơng xứng với tiềm năng và lợi thế vốn có của mình. Bên

cạnh đó vẫn tồn tại những mặt hạn chế của tình hình cho vay tiêu dùng mà BIDV Đông
Sài Gòn cần khai thác và đối mặt giải quyết để mở rộng cho vay tiêu dùng tại ngân
hàng một cách hiệu quả. Vì vậy, khóa luận đƣa ra những kiến nghị và giải pháp phù
hợp để BIDV Đông Sài Gòn khai thác hết tiềm năng, thế mạnh của mình nhằm mở
rộng hoạt động kinh doanh, giảm thiểu rủi ro và gia tăng lợi nhuận trong hoạt động
kinh doanh.


`ii

Abstract
Consumer loan plays a vital role in improving the quality of life and the level of
financial access for people, contributing to the stability and development of the
country's economy. Vietnam is considered as a potential market of consumer finance
with ideal conditions such as the development stage of economy, the scale of the
population is large with a high proportion of working age population. Tendency to
expand domestic consumption and increase income levels of polulation which are
favorable conditions to boost Vietnamese consumer loan market will continue to
develop effectively in the future.
Keeping up with the development trend of banking products and services,
consumer loan at BIDV Dong Saigon was also developed. The goal of this thesis is to
evaluate the situation in the consumer loan in branch, based on the system of
evaluation indicators for consumer loan and the factors (subjective and objective)
affect to consumer loan of commercial banks. Based on the theoretical basis and the
data collected from the branch, the author reviewed that consumer loan at BIDV Dong
Saigon had significant developments both in outstanding loans, the number of
customers and performance. However, the consumer loan of the branch has not really
matched with its potentials and advantages. In addition, there are some challenges of
consumer loan in BIDV Dong Saigon which are needed to exploit and deal with in
order to effectively expand consumer loan in the bank. Therefore, the thesis presents

appropriate recommendations and solutions for BIDV Dong Saigon to exploit their full
potential and strengths. As a result, this branch can expand business activities,
minimize risks and increase profitability in business operations.


`iii

LỜ
Khóa luận “Cho vay tiêu dùng đối với khách hàng cá nhân tại ngân hàng
T

ầu tư và hát triển Việt Nam –

hi nhánh

ông Sài

òn” là công trình

nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các
nội dung đã đƣợc công bố trƣớc đây hoặc các nội dung do ngƣời khác thực hiện ngoại
trừ các trích dẫn đƣợc dẫn nguồn đầy đủ trong khóa luận.
Tác giả khóa luận


`iv

LỜI CẢ
Đầu tiên, tôi xin chân thành cảm ơn sự hƣớng dẫn tận tình của thầy giáo, tiến sĩ
Ngô Văn Tuấn trong suốt thời gian thực hiện khóa luận này. Bên cạnh đó cũng tôi

cũng xin gửi lời cảm ơn đến các thầy cô giáo khoa Tài chính – Ngân hàng của trƣờng
Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh đã truyền đạt cho tôi vốn kiến thức quý báu, là
cơ sở để hoàn thành đề tài khóa luận. Tôi xin cảm ơn Ban lãnh đạo trƣờng Đại học
Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện để tôi hoàn thành tốt đề tài khóa luận tốt
nghiệp.
Tôi cũng xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo cùng các cán bộ công nhân viên
của ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Đông Sài Gòn. Đặc
biệt là các cán bộ của phòng Khách hàng cá nhân đã tận tình hỗ trợ và giúp đỡ tôi trong
suốt thời gian thực hiện khóa luận này.
Do còn nhiều hạn chế về kiến thức, thời gian cũng nhƣ kinh nghiệm thực tiễn
nên bài khóa luận khó tránh khỏi thiếu sót. Vì vậy tôi rất mong nhận đƣợc những đóng
góp ý kiến từ các thầy cô để bài khóa luận đƣợc hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Sinh viên

Trần Ngọc Thùy Dung


`v

M CL C
Tóm tắt ..............................................................................................................................i
Abstract ........................................................................................................................... ii
LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................... iii
LỜI CẢM ƠN .................................................................................................................iv
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT....................................................................................... viii
DANH MỤC BẢNG .......................................................................................................ix
DANH MỤC HÌNH ......................................................................................................... x
LỜI MỞ ĐẦU .................................................................................................................. 1
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG

THƢƠNG MẠI ................................................................................................................ 7
1.1.

Các vấn đề cơ bản về cho vay tiêu dùng tại ngân hàng thƣơng mại .................. 7

1.1.1.

Khái niệm cho vay tiêu dùng ....................................................................... 7

1.1.2.

Đặc điểm cho vay tiêu dùng ........................................................................ 8

1.1.3.

Phân loại cho vay tiêu dùng ......................................................................... 9

1.1.4.

Vai trò của cho vay tiêu dùng .................................................................... 10

1.2.

Chỉ tiêu đánh giá cho vay tiêu dùng ................................................................. 12

1.2.1.

Số lƣợng khách hàng cho vay tiêu dùng .................................................... 12

1.2.2.

Doanh số cho vay tiêu dùng....................................................................... 13

1.2.3.

Dƣ nợ cho vay tiêu dùng ............................................................................ 14

1.2.4.

Doanh thu lãi cho vay tiêu dùng ................................................................ 15

1.2.5.

Nợ xấu cho vay tiêu dùng .......................................................................... 15

1.3.

Các nhân tố ảnh hƣởng đến mở rộng hoạt động cho vay tiêu dùng ................. 16

1.3.1.

Nhân tố chủ quan ....................................................................................... 16

1.3.2.

Nhân tố khách quan ................................................................................... 18

1.4.

Kinh nghiệm về cho vay tiêu dùng tại một số nƣớc trên thế giới .................... 20

1.4.1.

Ngân hàng Eastern Bank Ltd. (EBL) tại Bangladesh ................................ 20


`vi

1.4.2.

Phát triển cho vay tiêu dùng tại Cộng hoà Liên bang Nga ........................ 21

1.4.3.

Phát triển cho vay nhà ở tại Trung Quốc ................................................... 22

1.4.4.

Luật hạn chế lãi suất tại Nhật Bản ............................................................. 24

1.4.5.

Hƣớng dẫn cho vay tiêu dùng tại châu Âu ................................................ 25

Tóm tắt chƣơng 1 ........................................................................................................... 27
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG ĐẦU TƢ
VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH ĐÔNG SÀI GÒN ............................. 28
2.1. Giới thiệu chung về ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi
nhánh Đông Sài Gòn ................................................................................................... 28
2.1.1.

Thông tin chung về ngân hàng BIDV ........................................................ 28

2.1.2.

Giới thiệu về BIDV – Chi nhánh Đông Sài Gòn ....................................... 29

2.1.3.

Cơ cấu tổ chức ........................................................................................... 30

2.1.4.

Tình hình hoạt động kinh doanh từ năm 2015-2017 ................................. 32

2.2. Hoạt động cho vay tiêu dùng của BIDV chi nhánh Đông Sài Gòn từ năm 2015
- 2017 .......................................................................................................................... 35
2.2.1.

Quy trình cho vay tiêu dùng ...................................................................... 35

2.2.2.

Sản phẩm cho vay tiêu dùng ...................................................................... 38

2.2.3. Hệ thống xếp hạng khoản vay tiêu dùng đối với khách hàng cá nhân tại
BIDV chi nhánh Đông Sài Gòn ............................................................................... 40
2.3.

Tình hình cho vay tiêu dùng tại BIDV chi nhánh Đông Sài Gòn .................... 42

2.3.1.

Số lƣợng khách hàng vay tiêu dùng........................................................... 42

2.3.2.

Doanh số cho vay tiêu dùng....................................................................... 43

2.3.3.

Dƣ nợ cho vay tiêu dùng ............................................................................ 44

2.3.4.

Doanh thu lãi từ cho vay tiêu dùng ............................................................ 48

2.3.5.

Nợ xấu cho vay tiêu dùng .......................................................................... 49

2.4.

Đánh giá cho vay tiêu dùng tại BIDV chi nhánh Đông Sài Gòn...................... 51

2.4.1.

Điểm mạnh ................................................................................................. 51

2.4.2.

Hạn chế ...................................................................................................... 52


`vii

Tóm tắt chƣơng 2 ........................................................................................................... 53
CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP MỞ RỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG
ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH ĐÔNG SÀI GÒN ............ 54
3.1.

Định hƣớng phát triển của BIDV chi nhánh Đông Sài Gòn............................. 54

3.2. Một số kiến nghị và giải pháp mở rộng hoạt động cho vay tiêu dùng tại BIDV
– Chi nhánh Đông Sài Gòn ......................................................................................... 55
3.2.1.

Kiến nghị cho BIDV Đông Sài Gòn .......................................................... 55

3.2.2.

Kiến nghị cho hội sở BIDV ....................................................................... 60

Tóm tắt chƣơng 3 ........................................................................................................... 61
KẾT LUẬN .................................................................................................................... 62
Tài liệu tham khảo
Phụ lục


`viii

DANH M C TỪ VIẾT TẮT
BĐS

Bất động sản

BIDV

Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam

CV

Cho vay

CVTD

Cho vay tiêu dùng

HĐQT

Hội đồng quản trị

KH

Khách hàng

KHCN

Khách hàng cá nhân

NH

Ngân hàng

NHNN

Ngân hàng Nhà nƣớc

NHTM

Ngân hàng thƣơng mại

TCTD

Tổ chức tín dụng

TSĐB

Tài sản đảm bảo


`ix

DANH M C BẢNG
Trang
Bảng 2.1 Mô hình phân tích 7S McKinsey của BIDV Đông Sài Gòn

30

Bảng 2.2 Một số kết quả đạt đƣợc của BIDV Đông Sài Gòn

32

Bảng 2.3 Kết quả huy động vốn giai đoạn 2015 – 2017

33

Bảng 2.4 Kết quả hoạt động tín dụng giai đoạn 2015 – 2017

34

Bảng 2.5 Sản phẩm cho vay tiêu dùng tại BIDV

38

Bảng 2.6 Cơ cấu xếp loại khách hàng cá nhân

41

Bảng 2.7 Cơ cấu xếp loại tài sản đảm bảo

41

Bảng 2.8 Ma trận xếp hạng khoản vay tiêu dùng

42

Bảng 2.9 Số lƣợng khách hàng vay tiêu dùng qua các năm

42

Bảng 2.10 Doanh số cho vay tiêu dùng giai đoạn 2015 – 2017

43

Bảng 2.11 Dƣ nợ cho vay tiêu dùng giai đoạn 2015 – 2017

44

Bảng 2.12 Cơ cấu cho vay tiêu dùng của BIDV giai đoạn 2015 – 2017

45


`x

DANH M C HÌNH
Trang
Hình 2.1 Quá trình hình thành và phát triển của BIDV

28

Hình 2.2 Cơ cấu cho vay tiêu dùng theo kỳ hạn

47

Hình 2.3 Cơ cấu cho vay tiêu dùng theo tài sản đảm bảo

48

Hình 2.4 Lợi nhuận từ cho vay tiêu dùng giai đoạn 2015 – 2017

49

Hình 2.5 Tỷ lệ nợ xấu cho vay tiêu dùng

50


`1

LỜI MỞ ẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hoạt động cho vay tiêu dùng (CVTD) đã xuất hiện từ đầu thế kỷ 21 và nhanh
trở thành một xu thế tất yếu gắn với sự phát triển của nền kinh tế ở khắp các quốc gia
thuộc khu vực Châu Âu và Châu Á – Thái Bình Dƣơng. Đây cũng là giai đoạn mà nền
kinh tế Việt Nam đã ổn định và có những bƣớc phát triển vƣợt bậc, tốc độ phát triển
kinh tế tăng nhanh, đời sống ngƣời dân cũng ngày càng đƣợc cải thiện và nâng cao, do
vậy nhu cầu mua sắm và hƣởng thụ đời sống của ngƣời dân cũng ngày một gia tăng.
Nắm bắt đƣợc tình hình đó, các tổ chức tín dụng (TCTD) ở Việt Nam đã triển khai loại
hình cho vay tiêu dùng để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của khách hàng cá nhân (KHCN)
cũng nhƣ để theo kịp xu thế chung của thế giới. Có thể nói sự ra đời của cho vay tiêu
dùng là hết sức cần thiết, không những giúp ngƣời dân đảm bảo chất lƣợng cuộc sống,
mà thông qua đó nâng cao sự hiểu biết về mặt tài chính của ngƣời dân, góp phần ổn
định kinh tế và công bằng xã hội cho đất nƣớc.
Nhiều chuyên gia nhận định rằng tiềm năng thị trƣờng vay tiêu dùng ở Việt
Nam vẫn còn rất lớn, do chƣa có nhiều công ty, tổ chức hoạt động trong lĩnh vực này
nên thị trƣờng cho vay tiêu dùng vẫn còn nhiều tiềm năng để khai thác. Theo một
thống kê của Viện chiến lƣợc ngân hàng năm 2016, các ngân hàng ở Việt Nam hiện
nay đang tập trung hƣớng đến 15,8 triệu khách hàng tiềm năng của dịch vụ cho vay

tiêu dùng và 30 triệu khách hàng dƣới chuẩn. Tuy nhiên, mặc dù với tiềm năng thị
trƣờng lớn nhƣng cho vay tiêu dùng vẫn còn tồn tại nhiều thách thức, đặc biệt là mức
độ tiếp cận của ngƣời dân với các tổ chức tín dụng còn thấp. Ở Việt Nam, gần 47%
ngƣời dân vay tiền nhƣng trong số đó chỉ có 18,5% là vay từ các tổ chức tín dụng, còn
lại phần lớn là vay từ ngƣời thân, bạn bè hoặc các kênh không chính thức (Thanh Mai
2017). Hiện tƣợng này đã dẫn đến hệ lụy là sự xuất hiện của “tín dụng đen” cho vay
nặng lãi, gây ra nhiều vấn nạn nhức nhối cho xã hội. Hơn nữa những năm gần đây nhu
cầu tiêu dùng của ngƣời dân đã có nhiều sự thay đổi, đòi hỏi các tổ chức tín dụng phải


`2

có những mô hình thay đổi phù hợp cùng với những giải pháp hợp lý để nâng cao sức
cạnh tranh trong thị trƣờng cho vay đầy tiềm năng này.
Thấy đƣợc những tiềm năng và thế mạnh của thị trƣờng cho vay tiêu dùng, các
ngân hàng thƣơng mại (NHTM) đang tập trung nguồn lực để phát triển thị trƣờng này,
và ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam (BIDV) cũng không ngoại lệ. Đặc
biệt là chi nhánh Đông Sài Gòn những năm gần đây đã không ngừng đẩy mạnh dƣ nợ
tín dụng tiêu dùng, từng bƣớc cải thiện quy trình, quy chế cho vay, giảm thiểu rủi ro tín
dụng. Tuy vậy về chính sách và quy chế cho vay tại chi nhánh vẫn còn những vƣớng
mắc nhất định, làm ảnh hƣởng đến khả năng tăng trƣởng tín dụng của chi nhánh. Từ
những lý do và thực tế trên, tôi quyết định chọn đề tài “Cho vay tiêu dùng đối với
khách hàng cá nhân tại ngân hàng T
nhánh ông Sài

ầu tư và hát triển Việt Nam – Chi

òn” làm đề tài nghiên cứu cho khóa luận tốt nghiệp của mình, để từ

đó đề ra các giải pháp phù hợp nhằm khắc phục khó khăn và đẩy mạnh tín dụng tiêu

dùng tại chi nhánh Đông Sài Gòn nói riêng và hệ thống ngân hàng TMCP Đầu tƣ và
Phát triển Việt Nam nói chung.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Cho vay tiêu dùng luôn là một vấn đề “nóng” đƣợc các nhà kinh tế quan tâm và
nghiên cứu. Cùng với sự phát triển ngày một mạnh mẽ của thị trƣờng cho vay tiêu
dùng tại Việt Nam, đã có nhiều nghiên cứu đƣợc thực hiện bởi các tổ chức, cá nhân với
mong muốn góp phần mở rộng cho vay tiêu dùng tại Việt Nam, giúp mảng cho vay này
đƣợc triển khai rộng khắp đến ngƣời dân và theo kịp với thị trƣờng cho vay tiêu dùng
thế giới.
Một số công trình nghiên cứu về lĩnh vực cho vay tiêu dùng có thể kể đến nhƣ:
Khuất Duy Tuấn, Đẩy mạnh cho vay tiêu dùng – Xu thế tất yếu của hoạt động
ngân hàng trong nền kinh tế thị trường, Tạp chí Ngân hàng số 9, 2005. Bài viết đã nêu
bật đƣợc những đặc điểm, phƣơng thức cho vay cũng nhƣ tầm quan trọng của cho vay
tiêu dùng. Tác giả cũng đã cho thấy đƣợc triển vọng của thị trƣờng cho vay tiêu dùng