Để có một dự án kinh doanh hoàn hảo! (Tiếp theo và hết)

Để có một dự án kinh doanh hoàn hảo!
(Tiếp theo và hết)

6/ Rủi ro sở hữu trí tuệ
Kinh tế thế giới đang chuyển mạnh mẽ sang nền kinh tế tri thức, trong đó
hàm lượng chất xám đóng vai trò rất quan trọng. Và vấn đề xâm phạm quyền sở
hữu trí tuệ luôn nhức nhối trong cuộc cạnh tranh ngàymột khốc liệt trên thương
trường. Do đó, sẽ là rất cần thiết để các dự án kinh doanh tính toán được hết những
rủi ro về sở hữu trí tuệ tác động thế nào đến hoạt động đầu tư kinh doanh. Những
sở hữu trí tuệ có giá trị bao gồm tên thương hiệu độc quyền, logo, cơ sở dữ liệu
mật, quy trình sản xuất, phương pháp nghiên cứu sản phẩm hay dịch vụ, danh sách
khách hàng, thông tin tài chính,… Những rủi ro sở hữu trí tuệ bao gồm đối thủ
cạnh tranh tiết lộ những thông tin bí mật của mình, sao chép bất hợp pháp tên công
ty, sản phẩm hay dịch vụ, ăn cắp nhân công,...
Đối với các dự án kinh doanh của mình, các chủ doanh nghiệp nên xem xét
những yếu tố sở hữu trí tuệ nào đóng vai trò chủ chốt đối với mình, từ đó vạch ra
những chiến lược hữu hiệu để bảo vệ, chẳng hạn như tiến hành các thủ tục bảo hộ,
sử dụng các hợp đồng tín nhiệm với nhân công và đối tác, thực thi các chương
trình bảo vệ tài sản, giới hạn việc tiếp cận các dữ liệu quan trọng. Những phân tích
và đánh giá rủi ro sở hữu trí tuệ sẽ giảm thiểu những thiệt hại khi nó phát sinh.
Hơn thế nữa, sự phân tích và lên kế hoạch trước cho hoạt động này sẽ giúp công ty
không phải lo lắng khi sản phẩm mình mất công gây dựng một ngày nào đó bị đối
thủ cạnh tranh sao chép và thu lợi.
7/ Mục tiêu lợi nhuận
Rất nhiều công ty đã “sa bẫy” pháp luật vì bóp méo doanh thu và lợi nhuận
của mình. Yếu tố lợi nhuận vốn rất nhạy cảm bởi nó ảnh hướng đến sự phân tích
và thái độ của nhà đầu tư đối với công ty. Nhiều chủ doanh nghiệp cố gắng tỏ ra
rất lạc quan và hứng khởi về triển vọng của dự án kinh doanh mới. Và họ đã chia
sẻ niềm vui này với các nhà đầu tư, chủ nợ, đối tác và nhân viên, Khi đó, lạc quan
từ chỗ bình thường vô hình chung đã trở nên thổi phồng dự án. Pháp luật nhiều nơi
cho phép các nhà đầu tư, chủ nợ bị ảnh hưởng tài chính do sự thổi phồng quá mức

này thu hồi lại toàn bộ số tiền đã đầu tư mà không phải bồi thường gì cả. Vì vậy,
để tránh trường hợp trên, tốt hơn hết là các chủ doanh nghiệp nên thực tế hơn với
triển vọng của dự án, sử dụng ngôn ngữ một cách cẩn trọng khi thảo luận về tình
hình tài chính, không nên thổi phồng quá mức.
Sẽ là thực tế hơn nếu viết: “Dự án kinh doanh này bao gồm những thông số
tài chính dựa trên những dự đoán hiện tại và những rủi ro có thể phát sinh. Những
kết quả thực tế có thể khác biệt bởi còn nhiều yếu tố không dự đoán được hết vẫn
nằm ngoài tầm kiểm soát của công ty”. Trong khi đó, có chủ doanh nghiệp, do
muốn thu hút số lượng tiền lớn của các nhà đầu tư, đã cố gắng thổi phồng các con
số. Trong khi lợi nhuận thực tế có thể đạt được của dự án chỉ là 50.000 USD trong
năm đầu tiên và 100.000 USD/năm trong hai năm tiếp theo thì họ lại viết rằng:
“Dự án XYZ sẽ dễ dàng kiếm được một triệu USD lợi nhuận trong năm đầu tiên
và 5 triệu USD lợi nhuận trong hai năm tiếp theo”. Và sau này, nếu công ty thực tế
chỉ kiếm được 100.000 USD/năm trong hai năm đầu tiên thì chủ doanh nghiệp có
thể đối mặt với pháp luật về việc bóp méo thông tin, lường gạt các nhà đầu tư. Do
vậy, sẽ tốt hơn hết nếu dự án kinh doanh được như sau: “Dự án XYZ là một cơ hội
kinh doanh tốt, nhưng cũng như mọi dự án khác, chúng tôi không thể không tránh
khỏi những rủi ro. Ban giám đốc tin rằng dự án sẽ kiếm được ít nhất 50.000
USD/năm trong hai năm đầu tiên. Tuy nhiên, công ty đặt ra mục tiêu lợi nhuận cao
là 1.000.000 USD cho năm thứ nhất và 5.000.000 USD cho năm thứ hai. Những
mục tiêu này là khả quan và thể hiện một viễn cảnh tươi sáng nhất mặc dù kết quả
thực tế có thể khác biệt với những mục tiêu lạc quan này”.
8/ Tên công ty
Không thể có một công ty nào không có tên, cái tên sẽ gắn với danh tiếng
và uy tín của công ty suốt đời. Do vậy, việc đặt tên công ty cần có những tính toán
thật cẩn trọng. Chủ doanh nghiệp nên sử dụng những tên được phép về mặt pháp
lý để đặt tên cho công ty mình. Rất nhiều tên được pháp luật cho phép sử dụng
miễn là cái tên đó không thuộc về một công ty khác, không được bảo hộ độc
quyền nhãn hiệu, không lừa dối khách hàng, ví dụ cái tên khiến khách hàng tưởng
rằng công ty của bạn là một chi nhánh của một thương hiệu nổi tiếng nào đó, và

không xung đột với luật pháp về những quy định đặt tên. Chủ doanh nghiệp có thể
suy tính vấn đề này trong một thời gian trước khi lập dự án kinh doanh, tạo điều
kiện để cái tên đó chắc chắn được sử dụng.
9/ Tên của sản phẩm dịch vụ
Trong các dự án kinh doanh, chủ doanh nghiệp cần ưu tiên lựa chọn tên của
sản phẩm hay dịch vụ mình định cung cấp trên thị trường. Một công ty nên sử
dụng duy nhất một cái tên được pháp luật cho phép đối với sản phẩm dịch vụ. Ví
dụ, tên sản phẩm là MS Office, Adidas, Pepsi và Blackberry. Ví dụ về tên dịch vụ
như JetBlue, Road Runner, Marriott, và FedEx. Một cái tên sẽ được chấp nhận nếu
nó không xâm phạm đến quyền sở hữu nhãn hiệu độc quyền cũng như không
thuộc về một công ty khác, hay lừa dối khách hàng đến một hiểu nhầm nhất định
10/ Thuê nhân viên
Các kế hoạch kinh doanh, vốn, trang thiết bị chỉ là những vật bất động. Để
biến chúng thành những đồng lợi nhuận phải nhờ đến sức lao động của con người.
Nhân viên luôn là yếu tố quan trọng cho thành công của mỗi công ty trong bất kỳ
dự án kinh doanh nào. Việc hoạch địch chiến lược tuyển dụng nhân viên càng kỹ
lưỡng bao nhiêu thì công ty sẽ có lợi bấy nhiêu. Một công ty có thể đối mặt với
những vấn đề pháp luật khi tuyển dụng một cách cẩu thả các nhân viên không có
chất lượng cũng như người điều hành, quản lý yếu kém. Vì vậy, các dự án kinh
doanh nên bao gồm các kế hoạch tuyển dụng và thuê các nhà quản lý, nhân viên
có chất lượng, đáng tin cậy. Việc ưu tiên kế hoạch tuyển dụng đến đâu sẽ phụ
thuộc vào tính phức tạp của hoạt động kinh doanh, vai trò của các nhân viên, quy
mô của công ty, loại hình kinh doanh và một số nhân tố khác.
11/ Tính chính xác của dữ liệu
Các dự án kinh doanh cần được lập trên cơ sở những thông tin chính xác,
đặc biệt nếu dự án kinh doanh được đưa cho các nhà đầu tư, chủ nợ, đối tác và
nhân viên xem xét. Chủ doanh nghiệp nên bảo đảm rằng tất cả các thông tin quan
trọng trong dự án kinh doanh là đúng và chính xác, không lừa dối người đọc. Nếu
chủ doanh nghiệp cung cấp những thông tin sai lệch, công ty và chủ doanh nghiệp
có thể đối mặt với các trách nhiệm pháp lý, thậm chí trong một số tình huống sẽ bị

truy cứu trách nhiệm hình sự. Nhằm giảm thiểu rủi ro, đối với thông tin nào còn
chưa chắc chắn, chủ doanh nghiệp nên công bố điều này với những câu chú thích
đại loại như “Thông tin này là ước tính”, “Thông tin này có thể không đúng với
thực tế”,… Cũng như vậy, chủ doanh nghiệp nên giải thích khi thông tin của dự án
dựa trên những ước tính xấp xỉ.
12/ Bảo mật
Khi hoạt động gián điệp trong kinh doanh đang ngày càng trở nên phổ biến,
mỗi dự án kinh doanh nên có kế hoạch bảo vệ các thông tin nhạy cảm. Hiện nay,
phần lớn các dự án kinh doanh đều chứa đựng những thông tin chiến lược nhạy
cảm, do vậy, chủ doanh nghiệp cần chú ý khi chia sẻ những thông tin này với các
nhà đầu tư, chủ nợ và nhân viên. Khi những dữ liệu nhạy cảm và thông tin độc
quyền được đặt vào trong dự án kinh doanh và chuyển sang cho các nhà đầu tư,
chủ doanh nghiệp không thể bỏ qua việc trả lời câu hỏi: “Chuyện gì sẽ xảy ra nếu
người nhận tiết lộ những thông tin này cho đối thủ cạnh tranh?”.
Một công ty có thể bảo vệ những thông tin nhạy cảm của mình bằng nhiều
cách khác nhau. Thứ nhất là yêu cầu người nhận các dự án kinh doanh ký kết Hợp
đồng tín nhiệm không tiết lộ thông tin (Non-disclosure agreement - NDA) trước
khi nhận. Thứ hai là giới hạn lượng thông tin nhạy cảm chứa đựng trong dự án.
Nếu dự án kinh doanh chứa đựng những thông tin nhạy cảm mà yếu tố bảo
mật quyết định thành công hay thất bại của dự án thì công ty nên thực hiện một
chính sách bảo vệ và sử dụng các NDA. Tuy nhiên, thậm chí với các NDA, một dự
án kinh doanh cũng chỉ nên cung cấp những thông tin cần thiết và đủ theo yêu cầu
của các nhà đầu tư mà thôi, đừng hơn thế nữa. Nhiều nhà đầu tư, chủ nợ và đối tác
từ chối ký các NDA trong khi thảo luận dự án kinh doanh. Trong những tình
huống này, công ty phải cân nhắc những bất lợi nếu thông tin bị tiết lộ. Nếu nhà
đầu tư kiên quyết từ chối ký kết NDA trong khi vấn đề bảo mật vẫn cần đặt lên
hàng đầu thì bạn có thể cung cấp cho nhà đầu tư và chủ nợ một văn bản khác với
những thông tin nhạy cảm đã bị loại bỏ. Còn một khi nhà đầu tư thực sự quan tâm
đến các chi tiết của dự án kinh doanh, bạn có thể yêu cầu cầu họ ký lại NDA một
lần nữa. Lúc này, sẽ không có ký do gì để họ từ chối không ký cả.