“Một số vấn đề về sử dụng thí nghiệm vật lý và
các phương tiện dạy học theo quan điểm
công nghệ dạy học hiện đại”
1
1. Quan niệm mới về công nghệ dạy học và phương tiện dạy học.................2
2. Thí nghiệm vật lý............................................................................................6
2.1. Vai trò của thí nghiệm vật lý...........................................................................6
2.2. Chức năng của thí nghiệm trong dạy học vật lí............................................6
3. Phương tiện dạy học.......................................................................................7
3.1. Các loại phương tiện dạy học.........................................................................8
3.2. Thiết kế các phương tiện dạy học...................................................................8
4. Sử dụng phối hợp thí nghiệm với các phương tiện dạy học.......................9
5. Kết luận.........................................................................................................11
2
Một số vấn đề về sử dụng thí nghiệm vật lý và các phương tiện dạy học theo quan điểm
công nghệ dạy học hiện đại
Nguyễn Minh Tân
Tóm tắt:
D a trên nự
!
"
#!
$
%
$
#&'
(
%)*
)'
$
%
"
++,, bài vi t trình bày khái quát v m tế ề ộ
s quan ni m và nh n th c m i v ph ng ti n d y h c và công ngh d y h c, b nố ệ ậ ứ ớ ề ươ ệ ạ ọ ệ ạ ọ ả
ch t và vai trò c a thí nghi m trong ho t đ ng nh n th c và rèn luy n k n ng c aấ ủ ệ ạ ộ ậ ứ ệ ỹ ă ủ
h c sinh. T đó trình bày m t s nguyên t c chungọ ừ ộ ố ắ -.#/󹷠&7&
89#/5:;<&2#0=>?#/@A-B.: C&D%#7.#!2<&-.#/&1%#
7&28?&C#5'<&E8F785689878F=#/87821G'E5:;<&F 7#7FH
&I&FJ'K)?)L8M
NOP#=2##0&Q&8E2&#%3RC3S1##/T&0&D%&7&238:)#!
J'% 0#/&8S#B83456?#/2&7&89#/5:;<&#/ :#-.#/&5:;<&E
)U@1?&?&3TIVF1';01?&?W C37:.F#01#/P##%2#K&X
3I&&.#7.#!-.1'&'Y=>=2##KZ2&Q-.#P)!)L8F OP#&%.
W)T&)GC#1#0I&&D%<&3#F88[\21GWF1G]K.2#J'^5';1.%
<&FT)T&2?&&T&-..: C<&E8&D%<&3#
1. Quan niệm mới về công nghệ dạy học và phương tiện dạy học
'E_&X/5:;<&`a,b B&78562.J'7-\5:;<&=%.O&7&&7&H&I&
&7&.: C c : B&&7&6&#!'#7.56&&Q&7&E)#/'2#0=> B&3456-.
J'7-\#7.56&
a,)2CJ'7-\1.%<&-. &7&'O)T&2E)T& B&3456 c&%.
#/'J'K#/&#K5:;2<&E8dL#& C F&X/5:;<& B&J'%#/Csản
phẩm2)2Cquá trình.
edL#J'%#/Csản phẩmFa,=%.O&7&J';-\F3TT&22E)#/' c5:;
<&fK8Y8K#=%.O3K8Ykhông-thực thể`<&E8&9-\.7F<&E8&7c.7F1g
W5:;<&Mb23K8Ythực thể`7;#F7;#5^.F7;#?F7;�'b
edL#J'%#/Cquá trìnhFa,=%.O&7&&I&W)#!J'%L##/&J'K)U&7&H
&I&2'O)T&F#/&#!&I'F K=K.E'&[F34562#0)E8&7&/S
';#!&Q&[1h5>-@F'S %C#K#878&X/2. 86&6#/&5:;2
<&-L&0&[8K#)'U&7& i& #c&D%#/&<&Fj ]k]^#K#878&X/ &V&
Y;J'7-\<&]K;-%C&7&'E)B#9F&#/'J'K9%;1X,. &X/1Xc
#l'1#c.: C5:;<&F2&mA-BF#V8T&#/S&7&#K#87838:S5T%-!1.%
<&lEI&F#V8)2&.3T<&&D%&.P#5#n-%'E)B#9F:.10J'K_&&9
):#F89&o&X/\P#<&o8K# B&!')!2 ['';#!FC1?%
&:17&&[8K#)'U)2'S1%#7& B&S&X/ c86&6&.#/&<&F'S3456
3
&X/C&7&37:.\8K##c'&X/F#c'#lW&D%&Q_:&0
&D%
Q&[p: 0S#J'%/#_%&X/L#2P#5:;X/5:;<&FL#p
&K&7&0:';/P#&D%F&Q1Xc)2%;_#/&2Cgiảng viên tốt &c)2q
S#.:#F#V8 r<&3#\p;_\@Z[3'9&D%-#I&F1';01?&V& Y;F
:. C&92-';l#l %!&.<&3#F)2s'&.&7&^-.#/&\1#0-#I&M
#l'&7&8).:#&X/F c8tB8L#&7&EX#F&7&2#7.56&
P&#%2).:#qcông nghệ cổ điển2công nghệ hiện đại
Công nghệ dạy học cổ điển:
-.5:;<&-';lSF# 0a,&H #cF&V%P#c' )2#/&3456&7&
89#/5:;<&-p 9#KF-R#lF28H=#0q=Ke8pF37.1.%F-%KF=K
OFX\T:.2Es'86&86.: C-';l :X#5'-#I&&D%=2#<&-!)L8M
e+H=#0p)2=K ^e8pF.i&=K-e=V5:N)2&X/&Q)289#/
5:;<&J'%-<\c#/#0-\5:;<&F8K7-u&7&C#5'=2#<&F&c]%34%
C&7&5n52F<&3#&c-\=2;=2##K#-!=K&.&K)L8&t]^F&c#<%
=@\vF&7&=S-?&7&?#/=#c'5#nF&9&p'.: C&D%&7&56&67;&M
e-%K2&7&=Kv3w-!#p;F-!p=K-.)2C89#/5:;<&#V8&.3TX
K&7& S#BF#/BFJ'7-\E)?j%3# CFj%S?P##%-!)L8-.#0<&
&3456&7&-%K2=Kv3wF&[)'Uq&m-^.&V)!1#&[#023%'1#5t].F
&[&p #%;-73T87&VU&D%<&3#
ef7.1.%)2C-._89#/5:;<&J'%-<&D%5:;<&E)?Z-P8H
XfxT&#/ OP#%#&I&Wq)289#/)2#/&&D%<&3#2)289#/
A-B#7.#!#c'2T&#/&9-\5:;<& yJ'# >NcL5s<&3#3456
37.1.%F#7.#!&[#%.&.<&3#C#/6<&E8`-K)P#&7&&'z#bF1?&?&
<&3#)2#/&L#37.1.%`\F#08E2&0=#0X#bF'C#5'&D% .:
37.1.%F-V-%_87=#c'&X <`&7&&'-K)P#bMtL#fxF37&=2#E8237&
L5s?#/&Q)289#/<&E8&9=KF=Z#\#K#=2#E82T&#/&7&=2#?
#/T&23vV& Y;?T)T&&%.&D%<&3#F-{)';/1gW2#J'^E561#0
I&2.T&#n
e7&EE2X\E&p&Q)289#/5:;<&-';lSSFx#7.#!8K#&<
)T%_EE&c %2.)L8<&23456 V)V&Z&7&#%# .:17&%'&D%J'7-\
5:;<&7&X\E&p#_%#-|J'%-<-.5:;<&E)?V3456 c#<%
&7&#/BFJ'7-\E)?#XF-T&J'%%&7&X\)UZ
- Máy chiếu hắt `overhead) NS#L#&7&&X/&H #cFC).:#&X/03I&J'%-<2
X56)2công nghệ dạy và học nhờ overhead+9#/2;3456 B&S&.&K5#n#K
2K.)'EMp#!# 0&X/overhead là nói đến cả một quy trình công nghệ5:;2<&
3456.^-^%5F&I1X&m 9#K)2#/&'%C�&7;25t7;C&7&'}#/
d#/&5t.^-^%5)#lL#Cquy trình H#L#8987828.&7&5:;<&&D%#K
#!&I1X&m 9#K)23456#0=>
Công nghệ hiện đại:
4
e 2&7&&X/5:;<&)#lL##/&3456_2T'&D%&X/X#2
-';lX2&7�=>1g'E3S@%; H#&W=K.: C-';l62#08E-#I&F
1gWF1X&m)2-.#P<&-!)L82&K-.&7&.: <T<&FT\#c'F1#c#/F
#!&I'&D%<&3#3%'#P)!)L8`~-P2&KZ2b
e Điển hình nhất cho CNDH hiện đại là việc sử dụng máy tínhF:7;?2&7&8[lI
562.-.p&K&7&1'&D%J'7-\5:;e<&
7•€•••F:#+%-#3e+78Fa‚f yH&I&C#>&';! lƒx#7.56&-.01„…
-. &H102SpX\#7.56&3%'q
Mô hình Trung tâm Vai trò người học Công nghệ cơ bản
-';lS aP#5:; 6 C †K€d€‡%5#.
X# aP#<& D C +
-#I& a ?&# +ˆ:
-.X\-!FX\o-#I&o)2X\#7.56&#/ :#pF\21#]'p#/
2T'L#J'%-<p&D%aee:^-^
X\3v)2]'p#/_;0'SL#-.#7.56&q
e‰0'SP##%3v1X&|-2='C&&i&vFj )2]'p#/1KWgiáo dục không
đồng bộ;‰0'S1X#%3v1X&|J'7&'V&q]'p#/1KW<&E821X&[ # 0
-P :#<&Š]'p#/&7&)L8K.&J';X)L21X&[-P)L81#c'XPŠS#
J'%/P#5:;eP#<&^.&#l'5<&3v B&%;0=Z#J'%/^.&#l'%FP#5:;
-Z2P#V& Y;F&';!#%L5s%; O#/8FP#<&8K#E3T&D C2
?&#a-Z!-pJ'%-<\)2X#-P c S#.:#FpFB87&Š#/& 7#7
1X&|5T%#l'2.10J'K#&4F25T%#l'2.W)T#!&I'F?&#F
#%.#08FB87&
e +#F#5^.Fd &Q)2_89#/-pJ'%-< cXK&7&5#n=#0&D%CJ'7
-\F:.IVF2W?';086&F#V8P#<&L-pS&7&3T1#/F34)#/'';
#!)'U-@i-%?&D%&X&62;)2&V&c:.5';6 CF5s5#l'9)2
5';8!87.!1#5t=#/878&X/2;&[8S#B8H&I&-%)'E-.)L8<&
e N%89#/%;#0=>')#^5#%)289878#L##/'X#=@7;?F3456
#l'89#/-';lX#W=KF O.:2%M
e :a‹Œa2^-^)2C/SO&7&:7;? B&)#!10L#%'
-.C#=CC-P`abFC-P-.&tCmFC†C`Œab%;.2=C&7&
7;?-!.20#L#`^-^b
XJ'%#/&];5T=2##K #/4F&93Z5_)#/' #/4FI56&7&8[lX8z
?#/F];5T#/=2##K #/4FL#:^-^F&cLL#-#c#/&1%#&X
/5:;<& #/4`^e^%-#bFH&I&ƒ3&9#…-?'/F7856\I&K.)'EFC#
K.-T&';0M&c#%.#08L#%'=@^%#)F&%#F=).d#/&#K5:;1X_&c
5#n-%-!)L82&c5#n-%Z=p&IZ '2=p&I)V&2..J'%:M
5