Giáo án bài Oxi hoá khử lớp 10 - theo phương pháp tự học
Bài 25. PHẢN ỨNG OXI HÓA KHỬ. ( Phiếu của giáo viên)
Hoạt động 1: Chia nhóm để hoạt động : Chọn ngẫu nhiên trên máy ( nhóm 4 người).
Các nhóm tập hợp lại và ngồi hướng vào nhau.
I – Phản ứng oxi hóa khử ở THCS.
Hoạt động 2.
GV:Phát phiếu cho học sinh trước, chiếu câu hỏi lên máy, và bấm giờ.
Câu 1: Bạn hãy nêu 3 ví dụ về phản ứng oxi hóa khử ( đã được học ở THCS, ví dụ mỗi người trong nhóm phải
khác nhau, nếu trùng nhau thì không tính điểm). Chỉ rõ chất oxi hóa chất khử ?
VD1: …………………………………………† ?……………………………………….
…………………………………………† ?……………………………………….
VD2:……………………………………… ??………………………………………… ..⠠
…………………………………………† ?……………………………………….
VD3:……………………………………… ??………………………………………… ... ⠠
…………………………………………† ?……………………………………….
Từ đó rút ra kết luận:
- Chất khử là chất …………………..Oxi, Chất oxi hóa là chất……………Oxi.
Điểm tối đa cho câu 1 là: Thời gian là:
GV: - Giám sát và chấm điểm sự làm việc tích cực của học sinh + theo dõi thời gian, khi hết thời gian các nhóm
phải cử đại diện báo cáo kết quả.
- Yêu cầu nhóm khác nhận xét.
II – Phản ứng oxi hóa khử ở THPT:
Hoạt động 3:
Câu 2: Bạn hãy đọc kĩ SKG mục 1 trang 98 và điền các thông tin cần thiết vào các ô trống dưới đây ?
K → K+ + 1e. O + 2e → O2-
……………… ….………… ………… ………….
Sự tạo thành phân tử K2O : …………. + ………….. → K2O.
* Nhận xét 1: - Kali……………. Electron → Kali là chất……………..
Sự …………….... electron của Kali gọi là ………………
- Oxi ……………..electron → Oxi là chất……………….
Sự ……………… electron của oxi gọi là sự……………...
* Nhận xét 2: - Sau khi nhường electron thì số oxi hóa của Kali………… Vậy chất………. là chất có
………………..
- Sau khi nhận electron thì số oxi hóa của Oxi …………….. Vậy chất …………….là chất có………………..
Điểm tối đa cho câu 2 là:
Và thời gain của câu 2 là:
GV: Yêu cầu nhóm khác báo cáo, nhóm còn lại nhận xét.
Câu 3:
a)Xét phản ứng Fe + CuSO4 → FeSO4 + Cu. Bạn hãy trình bày giống như câu 2.
…………………………………………† ?…………………………………………⠠??
………………………………………… …………………………………………† ?
…………………………………………⠠??…………………………………………
…………………………………………† ?…………………………………………⠠??
………………………………………… …………………………………………† ?
…………………………………………⠠??…………………………………………
…………………………………………† ?…………………………………………⠠??
………………………………………… …………………………………………† ?
…………………………………………⠠??…………………………………………
…………………………………………† ?…………………………………………⠠??……………….
…………………………………………† ?…………………………………………. ......
b) Mỗi bạn trong nhóm tự lấy 2 ví dụ tương tự như trên (thảo luận để các ví dụ không trùng nhau), xác định chất
oxi hóa, chất khử, sự oxi hóa, sự khử.
VD1: …………………………………………† ?……………………………………….
…………………………………………† ?……………………………………….
VD2: …………………………………………† ?……………………………………….
…………………………………………† ?……………………………………….
c) Nhóm thảo luận để rút ra các kết luận sau:
- So sánh khái niệm về phản ứng oxi hóa khử ở THCS và THPT.
…………………………………………† ?………………………………………..
…………………………………………† ?……………………………………….
- Khái niệm về chất oxi hóa,chất khử, sự oxi hóa, sự khử, phản ứng oxi hóa khử.
…………………………………………† ?……………………………………….
…………………………………………† ?……………………………………….
…………………………………………† ?……………………………………….
* Thời gian của câu 3 là: Điểm tối đa là:
*GV: Tiếp tục mời các nhóm cử đại diện trả lời, nhóm khác nhận xét.
III – lập phương trình của phản ứng oxi hóa khử.
Hoạt động 4.
GV: - Yêu cầu học sinh đọc SGK mục II, bấm thời gian
- Các thành viên có thể hỗ trợ nhau.
Câu 4: Bạn hãy đưa ra được 2 ví dụ tương tự như SGK, không trùng nhau, cân bằng theo các bước như SGK.
VD1: …………………………………………† ?……………………………………….
…………………………………………† ?………………………………………..
…………………………………………† ?……………………………………….
…………………………………………† ?……………………………………….
…………………………………………† ?……………………………………….
VD2: …………………………………………† ?……………………………………….
…………………………………………† ?……………………………………….
…………………………………………† ?……………………………………….
…………………………………………† ?……………………………………….
( Qua các ví dụ trên giúp học sinh định hình cách thức cân bằng của một phản ứng oxi hóa khử).
* Điểm tối đa cho câu 4 là: và thời gian thảo luận là:
Câu 5. Gồm 4 ý từ dễ đến khó, công việc của các bạn là phải phân công nhau sao cho trong khoảng thời gian 3
phút phải giải quyết hết ( nếu dễ thì ít điểm hơn khó, điểm chênh lệch nhau không nhiều)
* Viết các quá trình nhường và nhận electron sau:
a) S-2 → S0 → S+4 → S+6; và ngược lại. ( )
…………………………………………† ?……………………………………….
…………………………………………† ?……………………………………….
b) N-3 → N0 → N+1 → N+2 → N+3 → N+4 → N+5 ; và ngược lại. ( )
…………………………………………† ?……………………………………….
…………………………………………† ?……………………………………….
c) S+6 → S+x ( biết +6 là số oxi hóa cao nhất của S), N+5 → N+x ( +5 là số oxi hóa cao nhất của N). ( )
…………………………………………† ?……………………………………….
…………………………………………† ?……………………………………….
d) Fe → Fe+2 → Fe+8/3 → Fe+3, Fe+2y/x → Fe+3, N+5 → N+2y/x. ( )
…………………………………………† ?……………………………………….
…………………………………………† ?……………………………………….
* Điểm tối đa cho câu 5 là: và thời gian thảo luận là: 3 phút:
* Các nhóm báo cáo kết quả, nhóm khác nhận xét.
IV – Áp dụng:
Hoạt động 5:
Câu 6. Lập các phương trình phản ứng oxi hóa khử sau (áp dụng câu 5)
Mức độ 1.
1) Cu + H2SO4 đ, nóng → CuSO4 +SO2↑ + H2O.
…………………………………………† ?……………………………………….
…………………………………………† ?……………………………………….
2) Fe + H2SO4 đ, nóng → Fe2(SO4)3 + SO2↑ + H2O.
…………………………………………† ?……………………………………….
…………………………………………† ?……………………………………….
3) Ag + HNO3 → AgNO3 + NO↑ + H2O.
…………………………………………† ?……………………………………….
…………………………………………† ?……………………………………….
Mức độ 2:
1) Al + HNO3 → Al(NO3)3 + N2O↑ + H2O.
…………………………………………† ?……………………………………….
…………………………………………† ?………………………………………...
2) Mg + HNO3 → Mg(NO3)2 + NH4NO3 + H2O.
…………………………………………† ?………………………………………...
…………………………………………† ?………………………………………...
3) Fe + HNO3 → Fe(NO3)3 + NOx + H2O.
…………………………………………† ?………………………………………...
…………………………………………† ?………………………………………...
Mức độ 3.
1) Fe + H2SO4 đ, nóng → Fe2(SO4)3 + SOx + H2O.
…………………………………………† ?………………………………………...
…………………………………………† ?………………………………………...
2) Fe3O4 + H2SO4 đ, nóng → Fe2(SO4)3 + SO2 + H2O.
…………………………………………† ?………………………………………...
…………………………………………† ?………………………………………...
3) FexOy + H2SO4 đ, nóng → Fe2(SO4)3 + SO2 + H2O.
…………………………………………† ?………………………………………...
…………………………………………† ?………………………………………...
Mức độ 4.
1) Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + N2Ox + H2O.
…………………………………………† ?………………………………………...
…………………………………………† ?………………………………………...
2) Fe3O4 + H2SO4 đ, nóng → Fe2(SO4)3 + SOx + H2O.
…………………………………………† ?………………………………………...
…………………………………………† ?………………………………………...
3) Fe3O4 + HNO3 → Fe(NO3)3 + NxOy + H2O.
…………………………………………† ?………………………………………
…………………………………………† ?………………………………………...
Mức độ 5. ( Cả nhóm cùng nhau thảo luận)
1) FeS + H2SO4 đ, nóng → Fe2(SO4)3 + SO2 + H2O.
…………………………………………† ?………………………………………...
…………………………………………† ?………………………………………...
…………………………………………† ?………………………………………...
2) FeS2 + H2SO4 đ, nóng → Fe2(SO4)3 + SO2 + H2O.
…………………………………………† ?………………………………………...
…………………………………………† ?………………………………………...
…………………………………………† ?………………………………………...
3) CuS + H2SO4 đ, nóng → CuSO4 + SO2 + H2O.
…………………………………………† ?………………………………………...
…………………………………………† ?………………………………………...
…………………………………………† ?………………………………………...
• Phương án 1: Áp dụng trong trường hợp đối tượng học sinh học tốt, có thể yêu cầu các nhóm tiến hành phân
chia và làm cả 4 mức độ.
• Phương án 2: Đối với các đối tượng học sinh chỉ học trung bình và khá thì chia thành mức độ mà 4 ví dụ đều
tương tự như nhau, học sinh sẽ dễ dàng thảo luận với nhau để hoàn thiện bài của mình mà không chép của nhau.
VD1:
1) Fe + HNO3 → Fe(NO3)3 + NO + H2O.
…………………………………………† ?………………………………………...
…………………………………………† ?………………………………………...
2) Fe + H2SO4 đ, nóng → Fe2(SO4)3 + SO2↑ + H2O.
…………………………………………† ?………………………………………...
…………………………………………† ?………………………………………...
3) Al + HNO3 → Al(NO3)3 + NO2 + H2O.
…………………………………………† ?………………………………………...
…………………………………………† ?………………………………………...
VD2:
1) Al + HNO3 → Al(NO3)3 + NO + H2O.
…………………………………………† ?………………………………………...
…………………………………………† ?………………………………………...
2) Al + H2SO4 đ, nóng → Al2(SO4)3 + SO2↑ + H2O.
…………………………………………† ?………………………………………...
…………………………………………† ?………………………………………...
3) Fe + HNO3 → Fe(NO3)3 + NO2 + H2O.
…………………………………………† ?………………………………………...
…………………………………………† ?………………………………………...
VD3.
1) Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + NO + H2O.
…………………………………………† ?………………………………………...
…………………………………………† ?………………………………………...
2) Ni + H2SO4 đ, nóng → NiSO4 + SO2↑ + H2O.
…………………………………………† ?……………………………………….
…………………………………………† ?……………………………………….
3) Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + NO2 + H2O.
…………………………………………† ?………………………………………...
…………………………………………† ?………………………………………...
VD4.
1) Zn + HNO3 → Zn(NO3)2 + NO + H2O.
…………………………………………† ?………………………………………...
…………………………………………† ?………………………………………...
2) Ag + H2SO4 đ, nóng → Ag2SO4 + SO2↑ + H2O.
…………………………………………† ?………………………………………...
…………………………………………† ?………………………………………...
3) Ag + HNO3 → AgNO3 + NO2 + H2O.
…………………………………………† ?………………………………………...
…………………………………………† ?………………………………………...