Skkn một số kinh nghiệm giáo dục cho trẻ 4 5 tuổi có thói quen tốt trong sinh hoạt và giữ gìn sức khỏe

1. phÇn më ®Çu
1.1. Lý do chọn đề tài
Trong giai đoạn hiện nay, cả nước đang tập trung thực hiện mục tiêu mà Nghị
quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã vạch ra, đó là: Đầy nhanh tốc độ tăng
trưởng kinh tế, đạt được bước chuyển biến quan trọng về nâng cao hiệu quả và tính bền
vững của sự phát triển, sớm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển. Cải thiện rõ
rệt đời sống vật chất, văn hóa và tinh thần của nhân dân. Đầy mạnh Công nghiệp hóa,
hiện đại hóa và phát triển kinh tế tri thức, tạo nền tảng đưa nước ta cơ bản trở thành một
nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020. Nâng cao vị thế của Việt Nam
trong khu vực và trên thế giới. Để phấn đấu đạt được các mục tiêu mà Đại hội XI của
Đảng đề ra, việc nâng cao nguồn lực tri thức con người là yếu tố cơ bản, có tính chất
quyết định. Trong đào tạo nguồn lực con người, thì Giáo dục - Đào tạo vừa là điểm xuất
phát vừa có vai trò quyết định hàng đầu. Điều này đã được Đảng ta khẳng định lại tại
Nghị quyết Trung ương 2 khóa VIII:
“Muốn tiến hành công nghiệp hóa - Hiện đại hóa thắng lợi, phải phát triển mạnh
giáo dục đào tạo, phát huy nguồn lực con người, yếu tố cơ bản của sự phát triển nhanh
và bền vững. Cùng với khoa học và công nghệ, giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu.”
Như chúng ta đã biết Bậc học mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo
dục quốc dân, là bậc học có ý nghĩa vô cùng quan trọng tạo tiền đề cho các cấp học tiếp
theo.
Bác Hồ của chúng ta đã có câu: ”Làm mẫu giáo tức là thay mẹ dạy trẻ, mẫu giáo
tốt là nền tảng mở đầu cho một nền giáo dục tốt.” Thật vậy, cô giáo mầm non là người
đặt những viên gạch hồng chắp cánh cho ước mơ hoài bão của trẻ thơ, là người mẹ thứ
hai dạy cho trẻ những kiến thức ban đầu, từ lời ăn tiếng nói, cử chỉ, hình thành cho trẻ
thói quen tốt trong sinh hoạt và giữ gìn sức khỏe..…vv, những điều tưởng chừng rất
đơn giản nhưng vô cùng quý báu, nó chính là hành trang đi suốt cuộc đời của trẻ, đồng
thời cũng là người hình thành những kỹ năng đầu đời, giúp phát triển một cách toàn
1


diện về Đức, Trí, Thể, Mỹ, …Chính vì lẽ đó đòi hỏi người giáo viên mầm non phải thật

sự tâm huyết với nghề nghiệp, hết lòng vì thế hệ tương lai mai sau của đất nước, xem
các cháu như con của mình, thường xuyên rèn luyện bản thân để nâng cao tay nghề
chuyên môn nghiệp vụ, chịu khó học hỏi rèn luyện về mọi mặt để xứng đáng là một
giáo viên - người chắp cánh ước mơ cho các em học sinh thân yêu. Đó cũng chính là
thực hiện trọng trách mà Đảng và nhân dân giao phó.
Đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo (4-5 tuổi) nói riêng tâm sinh lý
của trẻ ở độ tuổi này trẻ rất bướng bĩnh và cũng rất hiếu động. Do vậy, trẻ rất dễ tiếp thu
những gì mà trẻ học được thông qua các hoạt động hằng ngày. Đặc biệt là thông qua các
trò chơi phân vai theo chủ đề bỡi đây được coi là một xã hội thu nhỏ của trẻ. Chính vì
vậy: “Việc giáo dục trẻ có thói quen tốt trong sinh hoạt và giữ gìn sức khỏe” là vô cùng
quan trọng, bỡi trẻ có thói quen tốt trong sinh hoạt ắt trẻ sẽ biết cách giữ gìn sức khỏe
cho bản thân để trẻ phát triển một cách khỏe mạnh về thể chất và khi đã có một thể chất
“Cường tráng” trẻ sẻ phát triển một cách toàn diện. Vậy! Làm thế nào để các cháu có
được thói quen tốt trong sinh hoạt và giữ gìn sức khỏe tốt ngay từ khi còn ở lứa tuổi
Mầm non, để trẻ trở thành con người có ích cho xã hội góp phần gìn giữ nền văn hóa,
văn minh của dân tộc ta? Đó cũng là lí do mà tôi đã chọn đề tài “Một số kinh nghiệm
giáo dục cho trẻ 4-5 tuổi có thói quen tốt trong sinh hoạt và giữ gìn sức khỏe.
1.2 Phạm vi áp dụng đề tài:
Đề tài được áp dụng cho lứa tuổi mẫu giáo (4-5 tuổi) về một số kinh nghiệm
nhằm giáo dục cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi có thói quen tốt trong sinh hoạt và giữ gìn sức
khỏe. Đồng thời áp dụng cho giáo viên mầm non những người làm công tác chăm sóc ,
nuôi dưỡng và giáo dục trẻ và những người có tâm huyết với giáo dục mầm non.
1.2 Điểm mới của đề tài:
Giáo dục cho trẻ 4-5 tuổi có thói quen tốt trong sinh hoạt và giữ gìn sức khỏe mà
bấy lâu nay chưa được chú trọng đúng mức. Mà coi đó là những việc làm đơn giản mà
2


cháu nào cũng làm được, giáo viên nào cũng giáo dục cho trẻ. Nhưng điều quan trọng là
giáo dục trẻ như thế nào cho đúng cách, cho phù hợp để trẻ có thói quen tốt, trở thành

kỹ năng sống để sau này chúng ta có một nền văn minh văn hóa dân tộc tốt góp phần gìn
giữ bản sắc văn hóa con người Việt Nam. Để làm được điều đó hơn ai hết đó là nhiệm
vụ và trọng trách của người giáo viên mầm non.
2. PHẦN NỘI DUNG
2.1. Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu:
Trong những năm gần đây, giáo dục Mầm non đã có bước chuyển biến đáng kể.
Đảng và Nhà nước ta đầu tư nhiều về cơ sở vật chất, trang thiết bị cũng như nhiều chế
độ chính sách cho giáo viên. Nhiều cơ sở giáo dục đã làm tốt công tác chăm sóc giáo
dục trẻ một cách toàn diện. Song bên cạnh đó còn nhiều cơ sở giáo dục chỉ chú trọng
đến công tác chăm sóc hoặc nuôi dưỡng dẫn đến việc giáo dục thói quen tốt trong sinh
hoạt và chăm sóc sức khỏe cho trẻ có phần hạn chế. Để đáp ứng với yêu cầu trong tình
hình mới, việc giáo dục trẻ có thói quen tốt trong sinh hoạt và giữ gìn sức khỏe là một
vấn đề cấp thiết mà mỗi một giáo viên Mầm non cần phải làm, để trẻ phát triển một cách
toàn diện, để các cháu được hưởng những gì tốt đẹp nhất khi đang còn ở lứa tuổi mầm
non.
1. Thuận lợi:
Được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Phòng giáo dục, ban giám hiệu nhà trường
đặc biệt là đồng chí Phó hiệu trưởng phụ trách công tác chuyên môn đã góp ý, bồi
dưỡng cho bản thân tôi.
Tôi rất vinh dự và tự hào khi được sống và làm việc trong đơn vị có bề dày thành
tích, được nhà trường đã trang bị đầy đủ cơ sở vật chất, đồ dùng dạy học, đồ chơi theo
Thông tư 02 khá đầy đủ vì vậy đã tạo điều kiện thuận lợi trong việc giáo dục thói quen
tốt trong sinh hoạt và giữ gìn vệ sinh cho trẻ.
Bản thân tôi rất may mắn được tham gia tập huấn do Sở, Phòng tổ chức, cập nhật
đầy đủ và kịp thời các thông tin về đổi mới của ngành học Mầm non, trong đó có việc
3


nâng cao chất lượng hiệu quả về giáo dục thói quen tốt cho trẻ trong sinh hoạt và giữ gìn
sức khỏe….

Đa số phụ huynh rất quan tâm đến con em mình như đưa con đi học đúng giờ, phối
hợp với nhà trường trong công tác chăm sóc sức khỏe của trẻ. Đó cũng chính là những
hạt nhân tốt trong công tác phối hợp với nhà trường làm tốt công tác tuyên truyền thông
qua các buổi họp phụ huynh.
Hầu hết trẻ cũng đã có những thói quen cơ bản ngay từ khi vào nhóm trẻ rồi vào
lớp mẫu giáo bé nên việc cũng cố các thói quen được thuận tiện hơn. Mặt khác bản thân
tôi rất yêu nghề mến trẻ, hơn nữa tôi cũng đã làm mẹ và đã có con trong độ tuổi này nên
cũng hiểu rất rõ về tâm sinh lí của trẻ, coi các cháu như con của mình .Vì vậy tôi không
bao giờ ngại khó, ngại khổ, tìm tòi học hỏi những gì tốt đẹp nhất để truyền thụ cho các
cháu với mong muốn rằng” Các cháu sẽ có một kỹ năng sống tốt đẹp nhất làm hành
trang vững bước vào đời”
2. Khó khăn:
Bên cạnh những thuận lợi tôi đã nêu ở trên, trong quá trình thực hiện, bản thân tôi
gặp không ít những khó khăn nhất định như sau:
Ở lứa tuổi này trẻ rất hiếu động rất muốn thể hiện chính mình trước bạn bè và
người lớn, hơn thế nữa mọi thói quen của trẻ rất dễ bị mất đi khi ta không tổ chức, hình
thành một cách tường xuyên.
Phần đa trẻ sống trong gia đình nông thôn và buôn bán, sống trong gia đình được
nuông chiều nên việc giáo dục trẻ hình thành các thói quen từ bữa ăn giấc ngủ, cách giữ
gìn sức khỏe…vv, chủ yếu là ở trường. Vì vậy giáo viên phải dành nhiều thời gian hơn
cho công việc này.
Một số cháu ngoài địa bàn vào học ở trường , thêm vào đó đa số cháu sinh vào
những tháng cuối năm nên nhận thức khả năng tư duy của trẻ còn có phần hạn chế.
Kỹ năng thói quen trong sinh hoạt và giữ gìn vệ sinh của trẻ còn chưa đi vào nề nếp.

4


- Một số phụ huynh nhận thức chưa đồng đều, chỉ muốn con mình biết đọc, biết
viết chứ chưa chú ý đến việc giáo dục thói quen tốt trong sinh hoạt và giữ gìn sức khỏe

cho trẻ mà cho rằng: “Những việc làm đơn giản đó thì trẻ nào mà chẳng làm được
không cần dạy trẻ tự biết lấy”.
*Thực trạng:
Năm học 2012-2013 là năm đầu tiên bản thân tôi được Ban giám hiệu nhà trường
phân công phụ trách lớp mẫu giáo Nhỡ (4-5 tuổi). Tổng số cháu là 38 cháu, đa số con
gia đình nông thôn và buôn bán. Tổng số cháu trong lớp đông, điều kiện phương tiện
khi tổ chức một hoạt động cần phải đầy đủ cho các cháu vì vậy việc hình thành cho trẻ
thói quen tốt trong sinh hoạt và giữ gìn sức khỏe là rất khó khăn và vất vã đối với tôi.
Để biết được trẻ đã có được những kĩ năng cơ bản gì trong sinh hoạt và giữ gìn sức
khỏe vào đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát thông qua các hoạt động để nắm tình
hình tôi thấy được kết quả ban đầu như sau:
Tỉ lệ trẻ đi học chuyên cần rất thấp nhất là những tháng gieo sạ và gặt lúa tỉ lệ
chuyên cần chỉ đạt 80-87%.
50 % trẻ có thói quen chào hỏi lễ phép vâng lời cô giáo, vâng lời người lớn, chia sẽ
với bạn bè cùng trang lứa.
60-65% Trẻ có nề nếp giờ học (không nói chuyện, tích cực tham gia vào hoạt
động…). Sự linh hoạt sáng tạo khi tham gia vào các hoạt động của trẻ chưa cao.
Hầu hết trẻ chưa có nề nếp thói quen trong giờ ăn giờ ngủ, tự phục vụ bản thân
mới chỉ đạt 40-45%
Chưa hình thành cho trẻ được thói quen vệ sinh sạch sẽ, đúng nơi quy định
Trong quá trính chơi trẻ còn tranh dành đồ chơi của nhau, chưa biết nhường nhịn
nhau.
50-55% phụ huynh biết phối hợp với cô giáo trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ.
Tôi băn khoắn suy nghĩ với kết quả khảo sát như vậy của lớp mình.Với kết quả
như trên làm thế nào để trẻ có thói quen tốt trong sinh hoạt và giữ gìn sức khỏe góp
5


phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho trẻ. Phấn đấu cùng với nhà trường xây
dựng đơn vị lá cờ cầu bậc học Mầm non toàn tỉnh mà Phòng giáo dục Đào tạo Lệ Thủy

đã giao nhiệm vụ. Mặt khác đáp ứng với lòng mong muốn của phụ huynh cũng như bản
thân tôi là giáo dục các cháu có nhân cách tốt. Căn cứ vào tình hình thực tế, bản thân tôi
luôn băn khoăn suy nghĩ, tìm tòi những giải pháp tối ưu nhất, có hiệu quả nhất. Đồng
thời tranh thủ ý kiến chỉ đạo của tổ chuyên môn để làm thế nào giáo dục trẻ có thói
quen tốt trong sinh hoạt và giữ gìn sức khỏe cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi.
*Nguyên nhân:
- Một số giáo viên còn chủ quan trong việc giáo dục các thói quen tốt và giữ gìn
sức khỏe cho trẻ.
- Chưa phối hợp tốt với phụ huynh trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ
- Trẻ nhỏ chưa ý thức được việc làm của mình mà chỉ biết thực hiện theo bản
năng và bắt chước người lớn
- Điều kiện cơ sở vật chất của những năm trước chưa đáp ứng nhu cầu vì vậy việc
giáo dục thói quen tốt cũng như giáo dục cháu biết giữ gìn sức khỏe hiệu quả chưa cao.
2.2. Biện pháp thực hiện:
1. Giáo viên tự học, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ,
thực hiện có hiệu quả các văn bản chỉ đạo về giáo dục thói quen tốt trong sinh hoạt
và giữ gìn sức khỏe cho trẻ.
Muốn làm được điều đó bản thân tôi luôn xác định trách nhiệm của mình là làm thế
nào để nắm chắc các kiến thức cơ bản về chăm sóc giáo dục trẻ theo chương trình giáo
dục mầm non hiện nay. Bởi trong chương trình này nó trang bị đầy đủ các nội dung,
điều quan trọng là từ nội dung đó giáo viên biết cách xác định mục tiêu định hướng hình
thức tổ chức và lựa chọn phương pháp giáo dục phù hợp. Truyền thụ những nội dung đó
đến với trẻ như thế nào để trẻ hứng thú, tích cực tham gia vào hoạt động mang lại kết
quả cao, xác định mục tiêu cần cung cấp cho trẻ là gì thông qua các hoạt động. Xác định
6


được điều đó bản thân tôi ngày đêm trăn trở mình phải làm gì đây để trẻ có vốn kiến
thức cơ bản trong cuộc sống sau này. Điều đầu tiên đặt ra cho tôi đó là phải nghiên cứu
kỹ chương trình chăm sóc giáo dục trẻ độ tuổi mình phụ trách. Tham mưu với nhà

trường tạo điều kiện để bản thân được theo học Đại học để nâng cao trình độ chuyên
môn nghiệp vụ. Phải thực hiện các chỉ tiêu mà hội nghị triển khai nhiệm vụ năm học đề
ra. học tập và nghiên cứu các văn bản, Chỉ thị, Nghị quyết của cấp trên đề ra và “Điều lệ
trường Mầm non”, “Quy chế nuôi dạy trẻ”, rèn luyện những kiến thức kỹ năng sư phạm
của người giáo viên…vv để có kế hoạch chăm sóc giáo dục trẻ có hiệu quả.
Những lúc rảnh rổi tranh thủ ý kiến chỉ đạo của ban giám hiệu nhà trường, tổ
chuyên môn. Tìm tòi tài liệu, sách báo, nghiên cứu và tìm hiểu thêm về việc cần thiết
phải giáo dục trẻ có thói quen tốt trong sinh hoạt và giữ gìn sức khỏe cho trẻ mầm non
nói chung và trẻ 4-5 tuổi mà tôi đang đảm nhiệm nói riêng.
Tham gia các buổi tập huấn chuyên môn do Phòng, Cụm và nhà trường tổ chức.
Trực tiếp tổ chức hoạt động rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ trong đợt sinh hoạt
chuyên môn liên trường để được các đồng chí cán bộ quản lý , các bạn đồng nghiệp
trong cụm góp ý xây dựng những ý kiến hay.
Tham gia tốt các đợt thao giảng, dự giờ bạn đồng nghiệp trong nhà trường để học
hỏi thêm kinh nghiệm về việc giáo dục cho trẻ thói quen tốt trong sinh hoạt và giữ gìn
sức khỏe.
Nắm chắc các kiến thức cơ bản về việc giáo dục thói quen nề nếp cho trẻ trong
sinh hoạt và giữ gìn vệ sinh cho trẻ để khi truyền đạt cho trẻ chính xác không phải lúng
túng sai lệch. Bởi tục ngữ có câu”Có thầy giỏi mới có trò giỏi”. Đúng vậy giáo viên có
mẫu mực thực hiện tốt để làm gương cho các cháu học tập và noi theo.
2. Lựa chọn các nội dung cần giáo dục thói quen tốt cho trẻ trong sinh hoạt và
giữ gìn sức khỏe phù hợp với lứa tuổi.
Muốn giáo dục thói quen tốt trong sinh hoạt và giữ gìn sức khỏe cho trẻ một cách
có hiệu quả, qua nhiều năm công tác cũng như nghiên cứu tâm sinh lý của độ tuổi này.
7


Để giáo dục trẻ có thói quen tốt trong sinh hoạt và giữ gìn sức khỏe một cách phù hợp
bản thân tôi đã chọn những nội dung sau:
- Giáo dục thói quen lễ phép cách xưng hô, chào hỏi đối với mọi người. Như chúng

ta đã biết: Người Việt Nam ta có câu” Lời chào cao hơn mâm cổ” vì vậy giáo dục trẻ có
thói quen lễ phép cách xưng hô, chào hỏi đối với mọi người ngay từ khi còn ở lứa tuổi
này là vô cùng quan trọng. Muốn trẻ có thói quen tốt trước hết tôi là người luôn gương
mẫu trong cách xưng hô với đồng nghiệp trong lớp, trong trường, với phụ huynh một
cách đúng mực để các cháu noi theo. Dạy cách xưng hô với các bạn là mình với bạn, khi
trả lời câu hỏi của cô và người lớn biết dạ thưa, khi có người lạ vào lớp phải biết chào…
vv, không chỉ ở lớp mà tôi còn giáo dục các cháu về nhà phải thực hiện tốt các thói quen
mới là con ngoan, trò giỏi được mọi người yêu quý.
-Thói quen trong ăn uống: Giáo dục trẻ ăn đúng bữa, ăn hết suất, ăn kĩ là thói quen
tốt giúp trẻ phát triển khỏe mạnh. Muốn vậy giáo viên phải phối hợp với gia đình, cô
nuôi duy trì đều đặn để trẻ có thói quen ăn đúng bữa. Tạo không khí vui tươi để trẻ ăn
ngon miệng. Giáo dục trẻ ăn đầy đủ các chất, ăn đa dạng các loại thức ăn như tôm, cua,
cá, thịt , rau và các loại hoa quả,….vv, không nên ăn kiêng. Trẻ luôn hiếu động và
thường quên uống nước khi đi lại chạy nhảy, vui chơi, dễ dẫn đến tình trạng mất nước,
chóng mặt. Vì vậy tôi thường xuyên nhắc nhỡ trẻ có thói quen uống nước thường xuyên.
Nếu cung cấp đủ nước cho cơ thể hoạt động sẽ tăng sức đề kháng.
+ Giáo dục thói quen tốt cho giấc ngủ: Bởi vì trong khi ngủ, não sẻ tiết ra các kích
thích tố thúc đẩy tế bào sinh trưởng. Vì thế giấc ngủ cũng giống như một loại ”dinh
dưỡng” đặc biệt, rất cần thiết cho sự phát triển của trẻ nên tôi đã tạo cho trẻ ngủ đủ giấc,
có giấc ngủ sâu, tạo lên không gian yên tĩnh sẽ giúp trẻ ngủ ngon hơn, cho trẻ có thói
quen đến giờ là đi ngủ.
+ Giáo dục vận động tích cực: Hiện nay cuộc sống hiện đại nhiều gia đình có điều
kiện mua nhiều phương tiện giải trí như: Ti vi, trò chơi điện tử, truyện tranh…khiến trẻ
lười vận động, làm tăng nguy co béo phì và giảm khả năng sáng tạo của trẻ do không
8


gian sống khép kín. Chính vì vậy lúc ở trường tôi luôn tổ chức các hoạt động bổ ích cho
trẻ theo chương trình giáo dục trẻ mầm non. Tạo mọi cơ hội cho trẻ tham gia tích cực
vào các hoạt động, cho trẻ dạo chơi ngoài trời. Hướng dẫn cho trẻ chơi các trò chơi ở

nhà nhất là các ngày nghỉ thứ bảy, chủ nhật như xếp hình các con vật, tạo ra các bức
tranh, dạo chơi …để khám phá thiên nhiên và học thêm kỹ năng sống. Đó là những cơ
hội tuyệt vời để giúp trẻ trải nghiệm trong cuộc sống.
- Giáo dục thói quen giữ gìn vệ sinh: Giữ vệ sinh sạch sẽ luôn đi liền với sức khỏe
tốt trẻ thường hay bắt chước người lớn, vì vậy tôi luôn là ngường gương mẫu cho trẻ nói
theo từ những thói quen nhỏ nhặt nhất như rửa tay trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, hay
chơi bẩn…đánh răng sau bữa ăn, rửa mặt khi ngủ dậy. Nhưng việc làm đó được thực
hiện một cách thường xuyên, lặp đi lặp lại nhiều lần ắt trẻ sẻ trở thành thói quen. Không
chỉ ở lớp mà về nhà trẻ sẽ làm đúng những gì mà cô giáo dạy bảo. Ngoài việc giáo dục
trẻ biết vệ sinh cá nhân để giữ gìn sức khỏe tôi luôn dạy trẻ vệ sinh lớp học, vệ sinh đồ
dùng, đồ chơi, không vứt rác bừa bãi, sắp xếp đồ dùng đồ chơi đúng nơi quy định…qua
đó trẻ sẻ hiểu được tầm quan trọng đảm bảo môi trường sống sạch sẽ, từ đó hình thành
nên thói quen tốt là luôn giữ gìn vệ sinh trong sinh hoạt.
- Giáo dục thói quen tìm tòi khám phá: Đây là thói quen vô cùng quan trong giúp
trẻ phát triển về mọi mặt, chính vì lẽ đó mà tôi luôn để trẻ có thể phát huy hết khả năng
tư duy và sáng tạo.Tạo cho trẻ có thói quen độc lập trong suy nghĩ. Cùng chơi với trẻ,
khuyến khích trẻ tự tìm ra giải pháp, cùng nhau thỏa thuận chọn vai chơi khi tham gia
hoạt động vui chơi. Khen ngợi khi trẻ làm đúng và kiên nhẫn giải thích khi trẻ làm sai.
Một điều mà tôi rút ra được qua công tác chăm sóc giáo dục trẻ đó là không nên cáu gắt
để tránh làm trẻ sợ hải lần sau không dám nêu ý kiến của mình nữa. Đó cũng chính là tôi
đã tạo được cảm giác an toàn cho trẻ. Tôi còn dành nhiều thời gian để trò chuyện với trẻ
về sở thích, ước mơ của trẻ. Tôi cũng luôn trả lời những câu hỏi của trẻ một cách
nghiêm túc, đừng bao giờ trả lời một cách qua loa, nên tìm cách giải thích cho trẻ một
cách phù hợp. Có như vậy trẻ mới hứng thú tiếp tục tìm hiểu thêm những điều kì diệu ở
9


thế giới xung quanh và đó cũng chính là điều kiện để giáo dục cho trẻ thực hiện tốt thói
quen trong sinh hoạt và giữ gìn sức khỏe.
3. Xây dựng kế hoạch giáo dục thói quen tốt trong sinh hoạt và giữ gìn sức

khỏe cho trẻ.
Muốn làm tốt công tác chăm sóc giáo dục trẻ nói chung và giáo dục thói quen tốt
cho trẻ trong sinh hoạt và giữ gìn sức khỏe, sau khi đã nắm chắc các kiến thức cơ bản về
chăm sóc giáo dục trẻ thông qua việc tự học tự bồi dưỡng. Thông qua việc xác định nội
dung việc cần làm tiếp theo là tôi phải xây dựng kế hoạch chăm sóc giáo dục của lớp
mình. Nếu xây dựng được kế hoạch một cách cụ thể, hoa học, phù hợp đối với trẻ, sát
đúng với tình hình thực tế ắt việc giáo dục trẻ sẽ thuận lợi rất nhiều. Sau khi đã có kế
hoạch của nhà trường tôi đã dựa vào kế hoạch của nhà trường để xây dựng kế hoạch
hoạt động học, kế hoạch hoạt động tháng và kế hoạch các giờ sinh hoạt của lớp mình,
bám sát vào nội dung chương trình của độ tuổi 4-5 tuổi để lập kế hoạch sao cho phù hợp
và luôn có sự điều chỉnh kế hoạch qua việc thực hiện sao cho phù hợp có hiệu quả. Điều
tôi luôn chú ý đến đó là:
- Dựa vào tâm sinh lý của độ tuổi.
- Dựa vào các văn bản chỉ đạo của cấp trên và tranh thủ ý kiến chỉ đạo của Ban
giám hiệu nhà trường, tổ chuyên môn.
- Chú ý đến những điểm mới trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ mà tôi được tập
huấn, bồi dưỡng. (dạy và cũng cố trẻ kỹ năng sống cho trẻ)
Nội dung cơ bản mà đề tài của tôi đề cập đến việc giáo dục thói quen tốt trong sinh
hoạt và giữ gìn sức khỏe vì vậy tôi luôn chú ý đến những kỹ năng, thói quen. Ví dụ:
Những kĩ năng gì mà trẻ đã biết thì tôi cũng cố lại để trẻ trở thành kĩ năng, kĩ xảo, có
thói quen như: chào cô giáo khi đến lớp và khi ra về, biết chào người lớn khi gặp và khi
vào lớp, vào nhà…vv hay thói quen im lặng khi ăn cơm hoặc khi đi ngủ, rửa tay dưới
vòi nước sạch bằng xà phòng…

10


Những kỹ năng, thói quen gì cần cung cấp như lúc nào thì phải mặc áo ấm, quàng
khăn, đi tất. Khi nào cần phải cảm ơn, xin lỗi…Khi nào biết tỏ thái độ tình cảm buồn
vui. Tất cả phải được xây dựng kế hoạch một cách cụ thể, rõ ràng.

Ví dụ: Tháng 9
Nội dung giáo dục thói quen tốt và giữ gìn sức khỏe cho trẻ là trẻ biết
Tập đánh răng, lau mặt rửa tay bằng xà phòng Thời điểm các hoạt động khác
Đi vệ sinh đúng nơi quy định
Che miệng khi ho, hắt hơi, ngáp
Tháng 10
Giáo dục trẻ những nội dung sau:
Tự mặc và thay quần áo
Sử dụng bát thìa đúng cách trong khi ăn
Nhẹ nhàng trong khi chơi, không tranh dành đồ chơi của nhau.
Biết siêng năng phát biểu tham gia tích cực vào hoạt động học
Tháng 11,12...
Khi đã xây dựng được những nội dung tôi cùng đồng chí giáo viên trong nhóm lớp
bàn bạc thảo luận có sự điều chỉnh, bổ sung lẫn nhau sau đó tranh thủ ý kiến chỉ đạo của
ban giám hiệu nhà trường, tổ chuyên môn tư vấn. Sau khi đã thống nhất kế hoạch tôi
cùng giáo viên trong nhóm lớp xây dựng kế hoạch chi tiết cụ thể cho tuần, tháng, học
kỳ và cả năm học phân công ai phụ trách, thời gian nào thực hiện, đánh giá kết quả ra
sao? Những vấn đề gì còn vướng mắc... Khi đã phân công cụ thể tôi cùng giáo viên
nhóm lớp phấn đấu nổ lực hết mình mong sao những kiến thức , kỹ năng cơ bản, sự yêu
nghề mến trẻ để giáo dục cháu có thói quen tốt để sau này trở thành con ngoan, trò giỏi,
những người có ích cho xã hội.
Có trẻ nói rằng việc xây dựng kế hoạch phù hợp sát đúng với tình hình thực tế của
lớp, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ thì việc giáo dục trẻ sẽ mang lại hiệu quả
cao.
11


4. Giáo dục thói quen tốt trong sinh hoạt và giữ gìn sức khỏe thông qua các
hoạt động học và hoạt động, mọi lúc mọi nơi.
Như chúng ta đã biết các thói quen trong sinh hoạt là rất nhiều từ việc ăn, ngủ, nói

năng, đi đứng…… nếu được giáo dục một cách bài bản khoa học thì trẻ sẻ có hành vi
tốt. Vậy giáo dục cho trẻ những hành vi đó không phải chỉ có lời nói suông như các con
làm như thế này, làm như thế kia, không chỉ ngày một, ngày hai mà cả một quãng thời
gian dài và phải thông qua các hoạt động hằng ngày với sự gương mẫu của cô giáo, mới
hình thành được thói quen cho trẻ.
Muốn thực hiện vấn đề đầu tiên là phải thực hiện thời gian biểu một cách nghiêm
túc, giờ nào việc ấy, không cắt xén bỏ sót một nội dung nào. Lên kế hoạch cụ thể cho
từng hoạt động trong ngày từ đón trẻ, trò chuyện sáng, hoạt động học, hoạt động ngoài
trời, hoạt động góc, vệ sinh, giờ ăn, giờ ngủ, sinh hoạt chiều… mọi hoạt động đều lồng
ghép giáo dục thói quen tốt cho trẻ. Để đạt được hiệu quả điều quan trọng là phải xác
định được mục đích, yêu cầu, kiến thức, kỹ năng và thông qua hoạt động đó giáo dục
cho trẻ thói quen tốt gì?
Ví dụ: Vào tháng 9 đối với trẻ 4-5 tuổi thực hiện chủ đề “Trường mầm non” Thông
qua hoạt động đón trẻ giáo dục cháu biết lễ phép chào cô khi đến lớp, tạm biệt bố mẹ,
biết cất đồ dùng cá nhân đúng nơi quy định, biết trò chuyện giới thiệu được tên mình sở
thích khi buổi đầu gặp gỡ các bạn.
- Với thể dục sáng thông qua các bài tập buổi sáng giáo dục cháu biết giữ gìn sức
khỏe bàng cách các con tập đúng các động tác thể dục sẽ giúp cho các con có cơ thể
khỏe mạnh, cách mặc trang phục thoải mái khi tập thể dục, khi xếp hàng các con không
nên chen lấn xô đẩy nhau.
- Với hoạt động học là lĩnh vực phát triển thẩm mỹ (Âm nhạc) Cháu đi mẫu giáo
hay bài hát “Vui đến trường”…Thông qua đó giáo dục cháu biết đi học chuyên cần,
chăm chỉ học bài đến trường được cô giáo yêu thương được học tập vui chơi với các
bạn….
12


Thông qua các bài hát, bài thơ, bài ca dao đồng giao trong chủ đề để giáo dục thói
quen tốt tình thương yêu chia sẻ cùng bạn như:
Qua bài thơ: Bạn mới Bạn mới đến trường, hãy còn nhút nhát, em dạy bạn hát, rủ

bạn cùng chơi, cô thấy cô cười, cô khen đoàn kết…
Một trong những thói quen tốt cần giáo dục cho trẻ hằng ngày đó là giờ ăn, giờ
ngủ. Phải phối hợp với giáo viên dinh dưỡng cho trẻ ăn đúng giờ, đến giờ ăn cơm cô
cùng trẻ dọn bàn ăn, bưng cơm, khi ăn cô giáo dục trẻ biết khai kỹ, ăn hết suất, ăn
không rơi vải.. Bằng cách cô thấy các con ăn cơm miệng rất xinh, không có bạn nào làm
cơm rơi vải cô rất mừng, nếu mình ăn đầy đủ các chất mà cô chế biến nấu cho các con
ăn chắc chắn bạn nào cũng khỏe mạnh, da dẻ hồng hào. Với giờ ngủ trước khi đi ngủ có
thể cho trẻ đọc bài thơ “Giờ đi ngủ, em lên giường, nằm ngay ngắn, hai mắt nhắm, ngủ
cho ngoan, chiều mẹ đón.”
Trong các giờ chơi giáo dục cháu biết chơi nhẹ nhàng, đoàn kết, không tranh dành
đồ chơi của nhau bằng cách. Các con ạ! Lớp chúng ta luôn được cô Hiệu trưởng khen
ngợi là các góc chơi được các con sắp xếp đẹp đấy và cô còn khen các con biết nhường
nhịn đồ chơi cho bạn….Vv . Như vậy trẻ rất muốn được người khác khen và muốn làm
tốt để người khác khen ngợi mình.
Thông qua các hoạt động như vậy để giáo dục trẻ có thói quen tốt trong sinh hoạt
và biết giữ gìn sức khỏe tốt.
- Rèn thói quen vệ sinh cho trẻ qua bài thơ: “Rửa tay sạch”
5. Làm tốt công tác tuyên truyền vận động, phối kết hợp với gia đình trong
việc giáo dục thói quen tốt trong sinh hoạt và giữ gìn vệ sinh cho trẻ.
Những thói quen đó tưởng chừng như đơn giản nhưng nó cũng rất khó khi ta giáo
dục trẻ không đúng cách. Một sự sai lệnh nào của người lớn, cô giáo sẽ hằn sâu trong trí
ức của trẻ và khó có thể phai mờ. Chính vì vậy sự phối kết hợp giữa gia đình, cộng đồng
xã hội là vô cùng quan trọng. Cho nên tôi đã mạnh dạn trưng cầu ý kiến của mình với
ban giám hiệu nhà trường xin kinh phí làm bảng biểu tuyên truyền với các bậc cho mẹ
13


về cách giáo dục những thói quen tốt cho trẻ trong sinh hoạt và cách giữ gìn sức khỏe.
Được nhà trường chấp thuận tôi đã làm bảng biểu với nội dung rất phong phú như hình
ảnh cô giáo đón trẻ, thói quen vệ sinh, kết quả cân đo trẻ, các bài thơ, bài hát về giáo

dục sức khỏe, giáo dục trong cách ăn uống vui chơi lành mạnh và những hoạt động bổ
ích của cô và trẻ. Với nhiều hoạt động như vậy góc tuyên truyền được các bậc phụ
huynh quan tâm, đóng góp nhiều ý kiến hay. Không những thế các bậc phụ huynh đã
sưu tầm tranh ảnh, những bài thơ, câu chuyện có nội dung giáo dục phù hợp, Đóng góp
nguyên vật liệu cùng làm đồ chơi phục vụ cho công tác chăm sóc giáo dục trẻ đạt kết
quả tốt.
Ngoài việc làm đó thông qua các buổi họp phụ huynh đầu năm, giữa kỳ, các giờ
đón trả trẻ, tôi cùng với giáo viên trong nhóm lớp thường xuyên tuyên truyền với các
bậc phụ huynh về sự cần thiết của việc giáo dục thói quen tốt trong sinh hoạt và giữ gìn
sức khỏe cho trẻ ở độ tuổi này. Từ đó, phụ huynh cùng phối hợp với giáo viên để trao
đổi nắm bắt đặc điểm tình hình của trẻ, tìm nguyên nhân từ đó thống nhất giải pháp
thích hợp, kịp thời uốn nắn, rèn luyện cho trẻ những thói quen đó lúc ở nhà cũng như ở
trường. Giúp việc giáo giáo dục thói quen tốt trong sinh hoạt và giữ gìn sức khỏe cho trẻ
được thực hiện một cách dễ dành tránh tình trạnh trống đánh xuôi, kèn thổi ngược.
Qua một thời gian phấn đấu không mệt mỏi, sự kiên trì, nhẫn nại, chịu khó để giáo
dục trẻ thói quen tốt trong sinh hoạt và giữ gìn sức khỏe cho trẻ 4-5 tuổi. Bản thân tôi đã
có những việc làm thiết thực từ các kinh nghiệm nói trên cùng với sự chung sức, chung
lòng của giáo viên trong nhóm lớp sự hổ trợ đắc lực của các đồng chí đồng nghiệp, sự
hổ trợ của hội cha mẹ học sinh, ba mẹ trẻ cũng như sự quan tâm chỉ đạo sát sao của nhà
trường. có thể nói rằng kết quả đạt được khá mỹ mãn nó góp phần quan trọng trong
việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, mặt khác các cháu thân yêu của tôi có
được những thói quen tốt trong cuộc sống. Một lần nữa khẳng định rằng đó là hành
trang và niềm tin để trẻ tiếp tục học tập, vui chơi và cả cống hiến sau này khi trưởng
thành kết quả như sau:
14


Tỉ lệ trẻ đi học chuyên cần rất cao mặc dù những ngày thời tiết không mấy thuận
lợi trẻ vẫn háo hức đến trường. tỷ lệ đạt 99-100%
100 % trẻ có thói quen chào hỏi lễ phép vâng lời cô giáo, vâng lời người lớn, chia

sẽ với bạn bè cùng trang lứa.
100% trẻ có nề nếp thói quen trong giờ học (không nói chuyện, tích cực tham gia
vào hoạt động…). Đa số trẻ sáng tạo, tạo ra nhiều sản phẩm đẹp.
100% trẻ có nề nếp thói quen trong giờ ăn giờ ngủ, tự phục vụ bản thân thao tác
một cách nhanh nhẹn thuần thục.
100% trẻ đã có thói quen vệ sinh sạch sẽ, đúng nơi quy định
Trong quá trính chơi trẻ biết tự thỏa thuận cùng nhau chọn vai chơi trong nhóm,
không tranh dành đồ chơi của nhau, biết nhường nhịn, chia sẽ cùng nhau nhau.
100% phụ huynh biết phối hợp với cô giáo trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ.
Điều đáng nói ở đây là khi nhà trường tổ chức dự giờ, thăm lớp hoặt có các đoàn
đến thăm quan nhìn cách bố trí sắp xếp đồ dùng đồ chơi, đồ dùng cá nhân và nề nếp thói
quen lễ phép các cô giáo đều tấm tắc khen ngợi nó như tiếp sức cho cô trò chúng tôi
trong sự nghiệp trồng người. làm cho tôi thêm yêu nghề mến trẻ và đam mê công việc
này hơn.
3. Kết luận:
3.1. Ý nghĩa của sáng kiến:
Giáo dục thói quen tốt cho trẻ nói chung và trẻ mầm non nói riêng là vô cùng quan
trọng vì nó là thước đo, là chuẩn mực văn hóa của mỗi con người nói chung và người
dân Việt nam. Chúng ta là những người làm công tác giáo dục hãy giáo dục trẻ có những
thói quen tốt. Như vậy mới đạt được mục tiêu đào tạo con người mới xã hội chủ nghĩa
có đủ đức, đủ tài. Cấp học Mầm non luôn coi trọng sự nghiệp chăm sóc giáo dục trẻ là
nhiệm vụ vô cùng quan trọng, đặt nền tảng cho sự nghiệp giáo dục chung. Vậy, làm thế
nào để cho trẻ em trưởng thành và phát triển được như mong muốn trong lời Bác đã nói:
“Vì lợi ích mười năm ta phải trồng cây. Vì lợi ích trăm năm ta phải trồng người.”
15


Một lần nữa chúng ta khẳng định: Thói quen tốt hay xấu không tự nhiên sinh ra, mà
là cả một quá trình rèn luyện tu dưỡng. Nhưng nó là hệ quả tất yếu của việc sinh hoạt,
học tập, rèn luyện tu dưỡng của mỗi người trong cuộc sống hằng ngày. Nếu ai lơ là

chểnh mảng, bàng quang trước những thói quen trong sinh hoạt và giữ gìn sức khỏe của
con trẻ và không chú ý để giáo dục các cháu thì những thói quen đó không thể trở thành
thói quen tốt mà nó dần bị mất đi. Ngược lại người nào luôn chiu khó chăm chỉ siêng
năng và chú tâm rèn luyện thói quen tốt cho các cháu nhất định các cháu sẽ trở thành
những người tốt.
Như vậy, chúng ta cần phải biết phối kết hợp rộng rãi và chặt chẽ giữa nhà trường,
gia đình và xã hội để chăm sóc giáo dục trẻ Mỗi giáo viên mầm non phải. thật sự nhiệt
tình say mê với công việc, có tấm lòng yêu thương, tôn trọng, đối xử công bằng giữa các
trẻ. Hy vọng rằng chúng ta sẽ có một “thế hệ tương lai mai sau đầy triển vọng”.

16