Giải pháp hoàn thiện chiến lược kinh doanh ở công ty cổ phần giải pháp và dịch vụ phần mềm nam việt

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

LÊ MẠNH HÙNG

LUẬN VĂN THẠC SỸ
GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CHIẾN LƢỢC KINH DOANH Ở
CÔNG TY CỔ PHẦN GIẢI PHÁP VÀ DỊCH VỤ PHẦN MỀM
NAM VIỆT (NAVISOFT)

Ngành: Quản trị Kinh doanh Chuyên ngành:
Quản trị kinh doanh CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH
HƢỚNG THỰC HÀNH

Họ và Tên: Lê Mạnh Hùng
Khóa: K20
Ngƣời Hƣớng dẫn: PGS.TS. Hoàng Văn Hải
Cơ quan: Trƣờng ĐHKT - ĐHQGHN

Hà Nội - Năm 2014


MỤC LỤC
DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT................................................................................................ 3
DANH MỤC CÁC BẢNG.................................................................................................................. 4
MỞ ĐẦU................................................................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài.......................................................................................................................... 1
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu............................................................................................. 2
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu.......................................................................................... 5
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài...................................................................... 5

4.1. Đối tượng nghiên cứu:
...........................................................................................................................................................

5

4.2. Phạm vi nghiên cứu:
...........................................................................................................................................................

5
5. Phƣơng pháp nghiên cứu của đề tài...................................................................................... 6

5.1. Phương pháp luận:
...........................................................................................................................................................

6

5.2. Các phương pháp cụ thể:
...........................................................................................................................................................

6
6. Ý nghĩa của luận văn:................................................................................................................. 6
7. Cấu trúc của luận văn................................................................................................................. 7
Chƣơng 1................................................................................................................................................. 8
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHIẾN LƢỢC KINH DOANH.......................................................... 8
1.1. Chiến lƣợc kinh doanh........................................................................................................... 8

1.1.1. Khái niệm chiến lược
...........................................................................................................................................................

8

1.1.2. Nội dung chiến lược kinh doanh
........................................................................................................................................................

12
1.1.3. Các loại chiến lược kinh doanh
........................................................................................................................................................

13
1.2. Các căn cứ hình thành chiến lƣợc kinh doanh............................................................ 16

1.2.1. Các điểm mạnh, điểm yếu
........................................................................................................................................................

16
1.2.2. Các cơ hội, thách thức
........................................................................................................................................................

19
1.3. Quy trình hình thành chiến lƣợc...................................................................................... 22

1.3.1. Phân tích môi trường vĩ mô của doanh nghiệp (PEST)


........................................................................................................................................................

23
1.3.2. Phân tích môi trường ngành, mô hình 5 lực lượng của Michael Porter 27
1.3.3. Phân tích môi trường bên trong - chuỗi giá trị (the Value chain)
........................................................................................................................................................

31
1.3.4. Đề xuất và lựa chọn chiến lược
........................................................................................................................................................

32
Chƣơng 2............................................................................................................................................... 38
THỰC TRẠNG CHIẾN LƢỢC KINH DOANH Ở CÔNG TY CỔ PHẦN GIẢI
PHÁP VÀ DỊCH VỤ PHẦN MỀM NAM VIỆT (NAVISOFT) TRONG GIAI ĐOẠN
HIỆN NAY............................................................................................................................................. 38
2.1. Giới thiệu chung về Công ty Cổ phần Giải pháp và Dịch vụ Phần mềm Nam
Việt (Navisoft).................................................................................................................................. 38

2.1.1. Sơ lược về lịch sử hình thành và phát triển của Công ty Navisoft
........................................................................................................................................................

39
2.1.2. Triết lý kinh doanh
........................................................................................................................................................

39
2.1.3. Tầm nhìn và sứ mệnh
........................................................................................................................................................

40
2.1.4. Ngành nghề kinh doanh
........................................................................................................................................................

40
2.1.5. Nguồn lực của Công ty

........................................................................................................................................................

44


2.2. Phân tích thực trạng chiến lƣợc kinh doanh của Công ty trong giai đoạn 2007 2013 .................................................................................................................................

2.2.1. Chiến lược kinh doanh hiện tại của công ty ...........................................
2.2.2. Phân tích công tác xây dựng chiến lược kinh doanh .............................
2.3. Đánh giá chung về thực trạng chiến lƣợc kinh doanh của Công ty Cổ phần Giải
pháp và Dịch vụ Phần mềm Nam Việt (Navisoft) .......................................................

2.3.1. Ưu điểm ..................................................................................................
2.3.2. Nhược điểm.............................................................................................
2.3.3. Một số vấn đề đặt ra ...............................................................................
Chƣơng 3 ............................................................................................................................
CÁC GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM HOÀN THIỆN CHIẾN LƢỢC KINH DOANH
Ở CÔNG TY CỔ PHẦN GIẢI PHÁP VÀ DỊCH VỤ PHẦN MỀM NAM VIỆT ........
3.1. Định hƣớng và nhiệm vụ trong chiến lƣợc kinh doanh của công ty Navisoft giai
đoạn 2014 -2019. .............................................................................................................

3.1.1. Xu hướng phát triển của ngành công nghiệp phần mềm. ......................
3.1.2. Định hướng và nhiệm vụ cụ thể của chiến lược kinh doanh của Công ty
Cổ phần Giải pháp và Dịch vụ Phần mềm Nam Việt trong giai đoạn 20142019. .................................................................................................................
3.2. Một số giải pháp hoàn thiện chiến lƣợc kinh doanh ở Công ty Navisoft ...........

3.2.1. Sử dụng ma trận SWOT để đề xuất hoàn thiện chiến lược ....................
3.2.2. Nhóm giải pháp hoàn thiện chiến lược kinh doanh ...............................
KẾT LUẬN .........................................................................................................................
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..........................................................................

Navisoft
CNTT
GREAT

PEST

R&D
SWOT

WTO
Five
Force

IE
EFE
IFE
FPT
FSSC


GDP


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.4: Lựa chọn chiến lƣợc tối ƣu theo mô hình GREAT............................................. 36


DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 1.1: Mô hình chiến lƣợc của H. Mintzberg..................................................................... 11


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ngày nay trong nền kinh tế thị trƣờng tự do cạnh tranh, cùng với xu
hƣớng phát triển của nền kinh tế toàn cầu, nền kinh tế Việt Nam cũng
đang trên đà phát triển mạnh mẽ. Nhƣng trong bối cảnh kinh tế nhƣ
vậy môi trƣờng kinh doanh thay đổi, biến động rất nhanh làm cho các
doanh nghiệp Việt Nam nói riêng và trên thế giới nói chung luôn có sự
cạnh tranh gay gắt, quyết liệt để tồn tại và phát triển.
Bởi vậy khi môi trƣờng kinh doanh trở nên phức tạp, muốn tồn tại và
phát triển bền vững, thì mỗi doanh nghiệp luôn phụ thuộc rất lớn vào
hiệu quả của lãnh đạo, cũng nhƣ những định hƣớng, chiến lƣợc kinh
doanh của mình. Vì vậy đối với mọi doanh nghiệp, lập kế hoạch hoạt
động có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, nó là chức năng đầu tiên trong hệ
thống chức năng quản lý.
Trong điều kiện cạnh tranh gay gắt, ngƣời lập kế hoạch của mỗi doanh
nghiệp phải tính đến nhiều yếu tố khách quan bên ngoài và chủ quan bên
trong doanh nghiệp, phân tích có hệ thống thông tin để làm căn cứ hoạch
định hoạt động của doanh nghiệp trong dài hạn và ngắn hạn, sao cho kế
hoạch lập ra có hiệu quả nhất.
Trong nền kinh tế thị trƣờng có tính cạnh tranh gay gắt, một doanh
nghiệp muốn thành công phải có chiến lƣợc, nhà lãnh đạo doanh nghiệp
phải nắm đƣợc xu thế thay đổi trên thị trƣờng, tìm ra đƣợc nhân tố then
chốt cho thành công, biết khai thác những lợi thế của doanh nghiệp, hiểu
đƣợc điểm yếu của doanh nghiệp, hiểu đƣợc đối thủ cạnh tranh, mong
muốn của khách hàng, biết cách tiếp cận với thị trƣờng...Từ đó mới đƣa

ra đƣợc những quyết định đầy sáng tạo nhằm triển khai các
hoạt động, hoặc cắt giảm hoạt động ở những thời điểm và
địa bàn nhất định. Những hoạch định đó sẽ giúp các doanh
nghiệp đƣa ra đƣợc những chiến lƣợc tối ƣu trong kinh
doanh.
Vậy nên một doanh nghiệp tồn tại trong môi trƣờng thay đổi gồm những
thay đổi trong công nghệ, trong các giá trị xã hội, trong các điều kiện
kinh tế, trong tập quán tiêu dùng, trong các chính sách... thì có thể gặp
những nguy cơ, thách thức, cũng nhƣ những cơ hội lớn. Điều này đặc
biệt quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp và đây
chính là tƣ tƣởng của hoạch định chiến lƣợc kinh doanh.
Ở công ty Cổ phần Giải pháp và Dịch vụ Phần mềm Nam Việt, việc xây
dựng chiến lƣợc kinh doanh của Công ty còn nhiều hạn. Công ty có nhiều
thuận lợi: Với đội ngũ lãnh đạo giàu kinh nghiệm chuyên môn, đội ngũ
quản lý và tất cả các nhân viên đều có nhiệt huyết xây dựng công ty

thành một trong những công ty phần mềm hàng đầu tại Việt
Nam và khu vực, thị trƣờng tiêu thụ rộng lớn, Bên cạnh đó,
Công ty cũng gặp phải không ít khó khăn nhƣ: thƣơng hiệu,
giá trị sản phẩm; các yếu tố về nguồn lực: vốn, kinh nghiệm
thực tế của đội ngũ cán bộ, nhân viên; đặc biệt là chiến lƣợc
kinh doanh trong dài hạn và ngắn hạn trên thị trƣờng do sự
cạnh tranh với các doanh nghiệp khác.
Vì vậy, giải pháp hoàn thiện chiến lƣợc kinh doanh là rất
quan trọng và cấp bách đối với sự tồn tại và phát triển lâu
dài của công ty. Nhận thức đƣợc vấn đề này, tôi đã chọn đề
tài: “Giải pháp hoàn thiện chiến lƣợc kinh doanh của công


ty Cổ phần Giải pháp và Dịch vụ Phần mềm Nam Việt”

(Navisoft) làm luận văn tốt nghiệp của mình.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu


Hoạt động hoạch định chiến lƣợc kinh doanh là một công tác quan trọng
trong quá trình thực hiện mục tiêu của mỗi doanh nghiệp, giúp cho
doanh nghiệp hạn chế đƣợc những bất trắc, rủi ro đến mức thấp nhất,
tạo điều kiện cho họ kinh doanh ổn định lâu dài và phát triển không
ngừng.
Trên thực tế, đã có rất nhiều các tập đoàn, doanh nghiệp, công ty trên thế
giới cũng nhƣ trong nƣớc thực hiện các hoạt động hoạch định chiến lƣợc
của mình và cũng đã đạt đƣợc một số kết quả nhất định trong quá trình
triển khai. Có nhiều cuốn sách, bài viết về hoạch định và chiến lƣợc kinh
doanh của các doanh nghiệp trong mọi lĩnh vực với các cách tiếp cận
khác nhau.
Tình hình nghiên cứu ngoài nƣớc:
- Rudolf Grunig, Richard Kuhm (Nxb Khoa học và
Kỹ thuật 2004) Hoạch định chiến lược theo quá
trình.
-

Garry D. Smith, Danny R. Arnọd, Bobby G. Bizzell

(Nxb Thống kê, Hà Nội 2003), Chiến lược và sách lược kinh
doanh.
Tình hình nghiên cứu trong nƣớc:
-

Quản trị chiến lược của PGS.TS Hoàng Văn Hải (2010). Đây là giáo

trình đƣợc tác giả nhấn mạng cách tiếp cận quản trị chiến lƣợc từ góc độ
hài hòa tƣ duy chiến lƣợc Đông - Tây, bổ sung thêm các tƣ duy chiến lƣợc
phƣơng Đông, các tƣ liệu, tình huống của Việt Nam. Từ đó tìm ra những
giải pháp chiến lƣợc tối ƣu, khắc phục sự chênh lệnh về nguồn lực

và giúp kẻ yếu vẫn có thể thắng đƣợc đối thủ.


-

Chiến lược kinh doanh và phát triển doanh nghiệp của Nguyễn Thành Độ,

Nguyễn Ngọc Huyền (1999). Tác giả đã căn cứ tình hình thực tế trong


sự vận động và phát triển của doanh nghiệp để qua đó nêu khái quát một
số vấn đề lý luận và thực tiễn của việc xây dựng chiến lƣợc kinh doanh
và phát triển doanh nghiệp.
-Hướng dẫn lập kế hoạch kinh doanh nhanh chóng và hiệu quả của tác
giả Võ Thị Hồng Vân (2000). Đây là một tập tài liệu đƣợc tác giả khái

quát rõ, cụ thể các căn cứ, điều kiện từ đó xác lập các bƣớc lập kế hoạch
kinh doanh và phát triển doanh nghiệp trong điều kiện kinh tế thị
trƣờng.
Chiến lược kinh doanh trong kinh tế tri thức của tác giả Trần
Xuân Kiên
(2002). Trong nền kinh tế tri thức, với những đặc trƣng cơ bản và xu
hƣớng của nó, việc xây dựng chiến lƣợc kinh doanh phải đáp ứng những
yêu cầu mới. Đối diện với các vấn đề đặt ra: nguồn nhân lực, vốn, công
nghệ, giá thành…. Qua đó, tác giả cũng đề ra một số giải pháp đối với việc

xây dựng chiến lƣợc kinh doanh trong nền kinh tế tri thức.

- Chiến lược kinh doanh bưu chính viễn thông của tác giả Bùi Xuân
Phong, Trần Đức Thung (2002). Tác giả đã đi sâu phân tích các cơ sở của
việc đề ra chiến lƣợc kinh doanh của lĩnh vực bƣu chính viễn thông, đặc
trƣng và các yếu tố tác động đến việc lập chiến lƣợc kinh doanh của
ngành. Từ đó, tác giả cũng chỉ ra các phƣơng thức, cách thức đối với
việc lập chiến lƣợc kinh doanh trong ngành bƣu chính viễn thông.
Tóm lại: Những năm gần đây lĩnh vực nghiên cứu về chiến lƣợc kinh
doanh đang rất đƣợc chú ý ở Việt Nam, nhƣng đa phần các công trình
nghiên cứu đi sâu về chiến lƣợc kinh doanh hoặc một số vấn đề cụ thể của
chiến lƣợc kinh doanh của doanh nghiệp; dừng lại ở các nghiên cứu
trƣờng hợp hay một số khía cạnh của Chiến lƣợc kinh doanh của doanh
nghiệp. Tuy nhiên chƣa có đề tài nào đi sâu nghiên cứu về giải pháp của


công tác hoạch định chiến lƣợc cho một công ty trong lĩnh vực phần
mềm. Do vậy, nghiên cứu khái quát hệ thống cơ sở lý luận; đánh giá thực
trạng và đề ra các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác hoạch định chiến
lƣợc kinh doanh ở công ty cổ phần Giải pháp và Dịch vụ phần mềm
Nam Việt là điểm mới của dự định nghiên cứu này, nhằm bù đắp vào
khoảng trống trong lĩnh vực nghiên cứu.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu nhằm mục đích: Hệ thống hóa
cơ sở lý luận, nghiên cứu đánh giá thực trạng của chiến lƣợc kinh doanh
và đƣa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện chiến lƣợc kinh doanh ở công
ty cổ phần Giải pháp và Dịch vụ phần mềm Nam Việt.
Nhiệm vụ nghiên cứu: Để thực hiện đƣợc mục đích trên đề tài cần thực
hiện những nhiệm vụ sau:
-

Làm rõ một số vấn đề lý luận về chiến

lƣợc kinh doanh của doanh nghiệp phần
mềm
- Phân tích đánh giá thực trạng về chiến lƣợc kinh doanh ở
công ty cổ phần Giải pháp và Dịch vụ phần mềm Nam
Việt.
-

Đƣa ra hệ thống giải pháp nhằm hoàn thiện chiến lƣợc

kinh doanh ở công ty cổ phần Giải pháp và Dịch vụ phần mềm
Nam Việt.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài.
4.1. Đối tƣợng nghiên cứu:


Chiến lƣợc kinh doanh của doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản
xuất phần mềm.
4.2. Phạm vi nghiên cứu:


- Phạm vi nội dung: Luận văn này tập trung vào nghiên cứu giải
pháp hoàn thiện chiến lƣợc kinh doanh của doanh nghiệp phần
mềm.
-

Phạm vi không gian: Ở Công ty cổ

phần Giải pháp và Dịch vụ phần mềm Nam
(Navisoft).
- Phạm vi thời gian: Từ năm 2008 đến năm 2013, giải pháp hƣớng
tới
2020.
5.

Phƣơng pháp nghiên cứu của đề tài.
5.1. Phƣơng pháp luận:

Đề tài sử dụng phƣơng pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và
chủ nghĩa duy vật lịch sử.
5.2. Các phƣơng pháp cụ thể:
- Cách tiếp cận:
+ Tiếp cận hệ thống:
+ Tiếp cận về lý thuyết: Tìm kiếm, tổng hợp những lý thuyết về hoạch
định nói chung và hoạch định chiến lƣợc kinh doanh của doanh nghiệp

nói riêng ứng dụng với doanh nghiệp trong lĩnh vực phần mềm từ nhiều
nguồn khác nhau nhƣ sách báo, giáo trình, internet.
+ Tiếp cận thực tế:
*

Thu thập tài liệu thứ cấp về hoạt động hoạch định chiến lƣợc

kinh doanh trong lĩnh vực phần mềm của công ty cổ phần Giải pháp và
Dịch vụ phần mềm Nam Việt từ khi thành lập đến nay.


*

Các phƣơng pháp nghiên cứu cụ thể:
+

Phƣơng pháp thống kê


+
+

Phƣơng pháp so sánh
Khảo sát điều tra thực tế

+

Nghiên cứu thực chứng

Các công cụ kỹ thuật: Xử lý trên phần mềm vi tính Excel; Biểu
đồ đồ
thị minh họa
6.

Ý nghĩa của luận văn:

Luận văn tốt nghiệp sẽ là một tài liệu hữu ích về các giải pháp hoàn
thiện chiến lƣợc của doanh nghiệp trong lĩnh vực phần mềm nói chung.
Kết quả của luận văn còn có thể giúp cho Ban lãnh đạo Công ty cổ phần
Giải pháp và Dịch vụ phần mềm Nam Việt thấy rõ hơn tình hình hoạt
động hoạch định và chiến lƣợc kinh doanh của công ty, biết đƣợc những
điểm mạnh và điểm còn hạn chế để khắc phục trong kinh doanh.

Qua đó, lãnh đạo công ty có thể cân nhắc tính khả thi của các giải pháp
đƣợc đề xuất trong luận văn này để áp dụng vào thực tế, nhằm nâng cao
hiệu quả kinh doanh của mình.
7. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần Mở đầu và Kết luận, luận văn bao gồm 3 chƣơng, kèm theo
là Phụ lục và Tài liệu tham khảo
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về chiến lƣợc kinh doanh
Chƣơng 2: Thực trạng chiến lƣợc kinh doanh ở công ty Cổ phần Giải
pháp và Dịch vụ Phần mềm Nam Việt hiện nay.
Chƣơng 3: Các giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện chiến lƣợc kinh
doanh ở công ty Cổ phần Giải pháp và Dịch vụ Phần mềm Nam Việt



Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHIẾN LƢỢC KINH DOANH
Trong lĩnh vực kinh doanh dịch vụ CNTT nói chung và công nghiệp
phần mềm nói riêng thì lợi thế kinh doanh có thể đạt đƣợc thông qua các
nhân tố nhƣ tiềm lực tài chính, công nghệ, sức mạnh nguồn nhân lực, sự
hoàn thiện của các quy trình nghiệp vụ, sự hoàn thiện và thích hợp về cơ
cấu tổ chức bộ máy để từ đó tạo ra một thƣơng hiệu và danh tiếng cho
doanh nghiệp, cũng nhƣ các mối quan hệ với khách hàng. Môi trƣờng kinh
doanh một khi càng trở nên hấp dẫn thì áp lực cạnh tranh sẽ ngày càng gia
tăng, việc nghiên cứu cơ sở lý luận về chiến lƣợc và chiến lƣợc kinh doanh
nhằm hƣớng tới phân tích đánh giá, xây dựng và lựa chọn chiến lƣợc kinh
doanh đối với Công ty Cổ phần giải pháp và Dịch vụ phần mềm Nam Việt
là nội dung chính đƣợc đề cập tại chƣơng này.

1.1. Chiến lƣợc kinh doanh
1.1.1. Khái niệm chiến lƣợc

Thuật ngữ chiến lƣợc đầu tiên đƣợc sử dụng trong lĩnh vực quân sự.
Dần dần, chiến lƣợc đƣợc sử dụng trong những lĩnh vực khác của đời
sống kinh tế xã hội. Thuật ngữ chiến lƣợc là sự kết hợp của từ “chiến”,
nghĩa là chiến đấu, tranh giành và từ “lƣợc”, nghĩa là mưu, tính. Nhƣ
vậy, hiểu đơn giản thì chiến lược là những mưu tính nhằm chiến đấu và
giành chiến thắng.
Hệ thống chiến lƣợc đang đƣợc nghiên cứu ở Việt Nam hiện nay bao gồm:
chiến lƣợc phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia, chiến lƣợc phát triển
các ngành và lĩnh vực, chiến lƣợc phát triển các lãnh thổ (vùng lớn, vùng
kinh tế trọng điểm, tỉnh, thành phố), chiến lƣợc kinh doanh của


doanh nghiệp. Giữa các chiến lƣợc đó có mối quan hệ chặt chẽ với nhau.
Trƣớc khi nghiên cứu khái niệm chiến lƣợc kinh doanh của doanh nghiệp,
cần đề cập đến các chiến lƣợc này. Khái niệm về các bộ phận chiến lƣợc
hiện đang có nhiều ý kiến khác nhau, tuỳ theo cách tiếp cận. Tuy nhiên, về
cơ bản có thể hiểu các khái niệm chiến lƣợc nhƣ sau:

Chiến lƣợc phát triển kinh tế - xã hội đất nƣớc là một bản luận cứ có cơ
sở khoa học, xác định mục tiêu, nguồn lực, động lực và đƣờng hƣớng
phát triển cơ bản của đất nƣớc trong khoảng thời gian 10 năm hoặc dài
hơn, là căn cứ để hoạch định các chính sách và kế hoạch phát triển.
Chiến lƣợc xác định tầm nhìn của một quá trình phát triển mong muốn
và sự nhất quán về con đƣờng và các giải pháp cơ bản để thực hiện.
Chiến lƣợc là cơ sở cho xây dựng các quy hoạch và các kế hoạch phát
triển trung hạn và ngắn hạn. Trong quy trình kế hoạch hoá, chiến lƣợc
đƣợc coi nhƣ một định hƣớng của kế hoạch trong dài hạn.
Chiến lƣợc phát triển ngành là một bản luận chứng có cơ sở khoa học, xác
định mục tiêu, phƣơng hƣớng và các giải pháp cơ bản cho phát triển
ngành trong khoảng thời gian 10 năm hoặc dài hơn, là căn cứ để hoạch định

các chính sách và kế hoạch phát triển ngành. Chiến lƣợc phát triển ngành
là cơ sở cho xây dựng quy hoạch và các kế hoạch phát triển ngành (trung
hạn và ngắn hạn). Chiến lƣợc phát triển ngành còn là cơ sở quan trọng của
chiến lƣợc doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhà nƣớc.
Chiến lƣợc phát triển lãnh thổ là một bản luận chứng có cơ sở khoa học,
xác định mục tiêu, phƣơng hƣớng và các giải pháp cơ bản cho phát triển
lãnh thổ trong khoảng thời gian 10 năm hoặc dài hơn, là căn cứ để hoạch
định các chính sách và kế hoạch phát triển lãnh thổ. Chiến lƣợc này cũng
là cơ sở quan trọng cho hoạch định chiến lƣợc của các doanh nghiệp nhà


nƣớc địa phƣơng, hoặc doanh nghiệp nhà nƣớc trung ƣơng hoạt động
tại vùng lãnh thổ.
Chiến lƣợc kinh doanh của doanh nghiệp đƣợc tiếp cận theo hai
phƣơng diện: truyền thống và hiện đại.
Theo quan niệm truyền thống: chiến lƣợc đƣợc xem nhƣ là kế hoạch tổng
thể, dài hạn của một tổ chức nhằm đạt tới các mục tiêu lâu dài. Alfred
Chandler, trƣờng kinh doanh Havard cho rằng, chiến lƣợc là việc xác định
những mục tiêu cơ bản dài hạn của một doanh nghiệp và thực hiện chƣơng
trình hành động cùng với việc phân bổ các nguồn lực cần thiết để đạt đƣợc
những mục tiêu ấy. Nhƣ vậy, tƣ tƣởng thể hiện rõ ràng trong quan niệm
của giáo sƣ Chandler là quá trình hoạch định có tính sáng suốt (rational
planning). Doanh nghiệp đƣợc mô tả dƣới dạng lựa chọn những mục đích
cho mình, xác định chƣơng trình hành động (chiến lƣợc) để có thể hoàn
thành tốt nhất những mục đích đó và phân bổ những nguồn lực tƣơng ứng.
James B. Quin, trƣờng đại học Dartmouth cũng cho rằng, chiến lƣợc là
mẫu hình hoặc kế hoạch của một tổ chức để phối hợp những mục tiêu chủ
đạo, các chính sách và thứ tự hành động trong một tổng thể thống nhất.
Đồng quan điểm với A. Chandler và J..B. Quin là nhà nghiên cứu Wuyliam
F. Glueck, ông đƣa ra phát kiến: chiến lƣợc là một kế hoạch thống nhất,

toàn diện và phối hợp, đƣợc thiết kế để đảm bảo rằng những mục tiêu cơ
bản của doanh nghiệp đạt đƣợc thành tựu.
Phƣơng thức tiếp cận truyền thống có ƣu điểm là giúp các doanh nghiệp
dễ hình dung ra những công việc cần làm để hoạch định đƣợc chiến lƣợc,
đồng thời cũng cho các doanh nghiệp thấy đƣợc lợi ích của chiến lƣợc với
phƣơng diện là kế hoạch dài hạn. Tuy nhiên, trong điều kiện môi trƣờng
kinh doanh bất định nhƣ ngày nay đã cho thấy nhƣợc điểm của cách tiếp


cận truyền thống, bởi vì nó trở nên khó ứng phó với các biến động khôn
lƣờng của môi trƣờng kinh doanh.
Theo quan niệm tiếp cận hiện đại: chiến lƣợc có thể rộng lớn hơn những gì
mà doanh nghiệp dự định hoặc đặt kế hoạch để thực hiện. Đại diện tiêu
biểu cho trƣờng phái này là Henry Mintzberg của trƣờng đại học McGill.
Ông đã phê phán quan niệm cổ điển, rằng cách tiếp cận đó đã ngầm thừa
nhận một giả thiết không đúng là chiến lƣợc doanh nghiệp luôn là kết quả
của quá trình kế hoạch hoá có tính toán dự định từ trƣớc. Mintzberg cho
rằng, chiến lƣợc là một mẫu hình trong dòng chảy các quyết định và
chƣơng trình hành động (strategy as a pattern in a stream of decisions or
actions). Mẫu hình có thể là sản phẩm của bất kỳ kiểu chiến lƣợc nào chiến lƣợc đƣợc thiết kế từ trƣớc và thực tế tiến hành hoặc chiến lƣợc đột
biến. Tƣ tƣởng này đƣợc thể hiện nhƣ ở hình 1.1.

Hình 1.1: Mô hình chiến lƣợc của H. Mintzberg.

Cách tiếp cận hiện đại có ƣu điểm là thiên về phản ứng linh hoạt trƣớc
những biến động của môi trƣờng kinh doanh, đồng thời cho phép tận
dụng khả năng sáng tạo của mọi ngƣời trong doanh nghiệp. Nhƣợc điểm
của nó là đòi hỏi các nhà lãnh đạo doanh nghiệp phải có khả năng đánh
giá đƣợc giá trị của các chiến lƣợc đột biến. Điều này có nghĩa là chiến
lƣợc đột biến có thể không đƣợc chấp nhận do hạn chế về trình độ cũng

nhƣ khả năng thu thập thông tin của lãnh đạo doanh nghiệp.


Qua các cách tiếp cận về chiến lƣợc (truyền thống, hiện đại) cho thấy, mặc
dù phê phán quan niệm tiếp cận cổ điển nhƣng các đại diện của trƣờng
phái hiện đại đều thừa nhận rằng vẫn phải có chiến lƣợc dự định. Bổ sung
quan trọng của cách tiếp cận hiện đại là chiến lƣợc phải mang “tính động”
nhằm thích nghi với môi trƣờng biến động khó dự báo chính xác ngày nay.
Thực tế cũng cho thấy, chiến lƣợc kinh doanh của hầu hết các doanh nghiệp
đều có sự kết hợp giữa dự định và đột biến. Từ đó có thể rút ra khái niệm
sau: chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp là chuỗi các quyết định nhằm
định hướng phát triển và tạo ra thay đổi về chất bên trong doanh nghiệp.
Khái niệm này ngoài sự kế thừa hai quan niệm truyền thống và hiện đại còn
làm rõ vai trò thực sự của chiến lƣợc kinh doanh. Chiến lƣợc kinh doanh
không chỉ giúp doanh nghiệp giành thắng lợi trong cạnh tranh mà còn phải
làm cho doanh nghiệp phát triển về chất ở mức độ cao hơn. Chính vì vậy
trong thực tiễn ngƣời ta thƣờng gọi chiến lƣợc kinh doanh là chiến lƣợc
phát triển sản xuất kinh doanh.

1.1.2. Nội dung chiến lƣợc kinh doanh
Theo khái niệm chiến lƣợc kinh doanh thì nội dung của
chiến lƣợc kinh doanh phải chứa đựng mục tiêu cơ bản, lâu
dài mà doanh nghiệp cần vƣơn tới cộng với những giải
pháp chiến lƣợc để thực hiện mục tiêu đề ra.
1.1.2.1. Mục tiêu chiến lược.
Mục tiêu chiến lược phải thể hiện những đích mà doanh nghiệp mong đợi sẽ
đạt được khi kết thúc giai đoạn chiến lược. Mục tiêu phải thể hiện những thay
đổi về chất của doanh nghiệp, trong đó phải chứa đựng những mục tiêu cụ thể
như hiệu quả, đa dạng hoá, đảm bảo xã hội v.v... Để cụ thể hoá, bên cạnh mục