Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường tiểu học

1. PHẦN MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài:
Ở bậc Tiểu học, Giáo viên chủ nhiệm ở Tiểu học có một vị trí vô cùng
quan trọng trong việc hình thành cho học sinh những cơ sở ban đầu cho sự phát
triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng sống
cơ bản để học sinh tiếp tục học Trung học cơ sở. Trong đó, công tác chủ nhiệm
quyết định rất lớn đến chất lượng giáo dục của giáo viên đối với học sinh. Làm tốt
công tác chủ nhiệm tức là người giáo viên đã hoàn thành tốt việc giảng dạy các bộ
môn của mình. Không những thế giáo viên chủ nhiệm còn phải thường xuyên
theo dõi các hoạt động trong giờ chơi, trong các buổi sinh hoạt, giao lưu tập thể,
….Giáo viên chủ nhiệm là người thay mặt nhà trường quản lí, điều hành lớp, trực
tiếp giảng dạy nhiều tiết và giáo dục tư tưởng, đạo đức, hình thành nhân cách cho
học sinh; là cầu nối giữa 3 môi trường giáo dục: gia đình - nhà trường - xã hội.
Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay, công tác chủ nhiệm lớp là một việc làm
hết sức quan trọng và cần thiết ngày càng đòi hỏi sự dày công của người giáo viên
bởi yêu cầu ngày càng cao của xã hội đang phát triển, bởi tình hình xã hội đang
tồn tại những tác động xấu đến học sinh và bởi sự mưu sinh của gia đình nên
không ít phụ huynh đã giao phó việc dạy dỗ, học hành của con cái mình cho nhà
trường. Là giáo viên chủ nhiệm lớp nhiều năm và ba năm liền chủ nhiệm lớp 3
nên tôi đã tích lũy được một số kinh nghiệm trong công tác giáo dục toàn diện cho
học sinh thông qua làm tốt công tác chủ nhiệm lớp nên tôi chọn sáng kiến: “Một
số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường Tiểu học” nhằm giới
thiệu cùng với bạn bè đồng nghiệp gần, xa. Góp một phần nhỏ vào công tác chủ
nhiệm học sinh Tiểu học nói chung và chủ nhiệm lớp 3 nói riêng, nhằm đưa ra
một số biện pháp tốt nhất để giáo dục học sinh nói chung và mỗi học sinh mình
chủ nhiệm nói riêng một cách hoàn thiện nhất.
1.2:

Điểm mới của sáng kiến
Sáng kiến kinh nghiệm đưa ra các biện pháp cụ thể giúp giáo viên thực hiện

tốt công tác chủ nhiệm lớp với các nội dung cơ bản sau đây:
a. Xây dựng nề nếp lớp học.
b. Xây dựng “lớp học thân thiện, học sinh tích cực”.
Với mong muốn góp phần nhỏ bé công sức của mình vào sự nghiệp đào tạo
những chủ nhân tương lai, nâng cao chất lượng dạy học và công tác chủ nhiệm ở


2

trường tiểu học mà tôi đang giảng dạy nói riêng và trên địa bàn huyện nói chung,
cụ thể hoá định hướng đổi mới phương pháp dạy học ở Nhà trường tiểu học theo
mô hình trường học mới. Đồng thời qua đó để đúc rút những kinh nghiệm thiết
thực cho bản thân trong công tác giảng dạy và chủ nhiệm sau này.
1.3. Phạm vi áp dụng sáng kiến
- Đề tài được nghiên cứu thực nghiệm tại lớp 3A và chỉ tập trung nghiên cứu một
số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường tiểu học.

2. PHẦN NỘI DUNG
2.1 Thực trạng ban đầu:


3

a, Một số thuận lợi cơ bản
Giáo viên nhiệt tình và có một số kinh nghiệm trong việc chủ nhiệm lớp 3. Đã nhận
thức đúng đắn về vai trò, tầm quan trọng của công tác chủ nhiệm lớp.
Nhà trường quan tâm, đã tạo điều kiện và phương tiện dạy học khá đầy đủ. Đa
số phụ huynh học sinh quan tâm đến việc học của con em mình.
b, Những khó khăn và hạn chế
*Về phía phụ huynh:

Một số ít phụ huynh coi việc giáo dục trẻ là bổn phận và trách nhiệm của nhà
trường mà đặc biệt là của giáo viên chủ nhiệm. Cá biệt, vẫn có phụ huynh không
tham gia các cuộc họp phụ huynh, giáo viên chủ nhiệm mời đến để trao đổi việc
học của con em phụ huynh cũng không đến.
*Về phía học sinh:
Ở lứa tuổi học sinh lớp 3, các em đã có nhiều thay đổi về nhận thức, về tâm sinh
lí, tình cảm và cả các mối quan hệ xã hội. Nhưng khả năng để tự bảo vệ mình còn
hạn chế. Vì vậy, các em rất cần được giáo dục và rèn luyện nhiều kĩ năng sống để
tự tin trong học tập, trong cuộc sống.
*Kết quả điều tra đầu năm:
Năm học 2019 - 2020, lớp tôi có tổng số 21 học sinh. Trong đó có 10 HS nam và
11 học sinh nữ trong đó có một HS khuyết tật.
Tôi tìm hiểu sơ lược về thành phần gia đình từng cá nhân học sinh:
- Cha mẹ làm nông: 09/21
- Cha mẹ làm công nhân: 02/21
- Cha mẹ là viên chức nhà nước: 10/21
* Hoàn cảnh gia đình:
- Số học sinh sống cùng với bố mẹ: 19/21
- Số học sinh cùng sống với ông, bà do bố mẹ làm ăn xa: 02/21
- HS khuyết tật : 01
* Sự quan tâm của mỗi gia đình đối với học sinh:
- 19 em có góc học tập riêng, số còn lại không có góc học tập riêng.
- 18 em được bố, mẹ hoặc anh chị kiểm tra, nhắc nhở việc học ở nhà.
- 21 em có đầy đủ sách vở và dụng cụ học tập.


4

*Về tình trạng sức khỏe:
- Sức khỏe bình thường: 20, KT 1 học sinh

Qua điều tra, tôi nhận thấycó nhiều em chưa mạnh dạn, tự tin trong giờ học, một
số còn hiếu động, thiếu tập trung trong giờ học. Những HS ở với ông bà thì việc
học hành của các em không được tốt lắm, thường hay quên đồ dùng học tập.
c, Nguyên nhân:
- Với lứa tuổi lớp 3, các em đang chuẩn bị bước sang tuổi dậy thì, nên có sự
thay đổi về thể chất lẫn tâm sinh lý,…Các em mới vừa bước lên lớp 3, có những
thay đổi về môn học, kiến thức, các hoạt động khác cũng được nâng cao, dẫn đến
các em cũng có phần lo sợ, hoang mang. Một số em hiếu động do thích bắt chước
các nhân vật trong phim, hay bắt nạt bạn, chọc bạn, ít chịu ngồi im. Việc thực hiện
đi vào nề nếp các em vẫn chưa coi trọng, cứ làm những gì mình thích, chưa thực
sự quan tâm đến nội quy của trường, lớp.
- Một số học sinh con nông dân, bố mẹ đi làm ăn xa, điều kiện học ở nhà của các
em còn thiếu sự hướng dẫn bảo ban của cha mẹ.
Do đó qua nhiều năm làm giáo viên chủ nhiệm lớp, phần nào đã có chút ít
kinh nghiệm nhưng tôi vẫn thấy công việc của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở tiểu
học là rất nặng nhọc, rất phức tạp.Vì vậy qua đề tài này tôi muốn nâng cao chất
lượng học tập, rèn ý thức tự giác, tự quản, rèn các kĩ năng sống, giáo dục nhân
cách, phẩm chất đạo đức cho các em học sinh tiểu học nói chung và các em học
sinh của lớp mình đang chủ nhiệm nói riêng. Sao cho cuối năm đạt kết quả cao
trong mọi lĩnh vực.
2.2 Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường Tiểu học
Từ thực trạng trên, ngay từ đầu năm học tôi đã mạnh dạn vận dụng các biện
pháp tích cực trong công tác chủ nhiệm lớp như sau:
Biện pháp 1: Xây dựng nề nếp lớp học:
a) Nắm thông tin về học sinh
Mỗi giáo viên chủ nhiệm lớp, muốn hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình,
muốn đề ra các biện pháp giáo dục học sinh phù hợp, đạt hiệu quả thì trước hết
giáo viên phải hiểu học sinh, phải nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về từng
học sinh. Do vậy, ngay từ ngày đầu nhận lớp, tôi thực hiện ngay công tác điều tra
lí lịch của từng học sinh cụ thể để ghi vào Sổ Chủ nhiệm. Và quan trọng hơn cả là

tôi đã hiểu một phần về học sinh của mình, điều đó rất có lợi cho tôi trong công
tác giảng dạy và giáo dục học sinh.
b) Tổ chức bầu Ban tự quản lớp học:


5

Việc bầu chọn và xây dựng Ban tự quản lớp là một công việc rất quan trọng
mà người giáo viên chủ nhiệm nào cũng cần phải làm ngay sau khi nhận lớp mới
nên tôi tổ chức cho các em ứng cử và bầu cử để chọn lựa các ban của lớp. Tiến
trình bầu chọn Ban Cán sự lớp được diễn ra như sau
- Ngay từ khi mới nhận lớp tôi đã giới thiệu ý tưởng về các Hội đồng tự
quản trong học sinh phạm vi lớp học cho các đồng nghiệp biết . Tôi xem đây là
một biện pháp để khuyến khích sự tham gia của học sinh và phát triển các kĩ năng
tham gia cho các em. Sau đó tôi đã giới thiệu phương pháp học tập trên tinh thần
hợp tác cho học sinh trong lớp và mong muốn dựa vào kinh nghiệm này để tiếp
tục tăng cường các kĩ năng hợp tác. Tôi đã tổ chức một cuộc họp phụ huynh học
sinh để thảo luận về những thay đổi đang diễn ra trong phạm vi nhà trường.
Trong cuộc họp tôi đã giải thích cho phụ huynh biết rằng cách tốt nhất để học sinh
học về quyền và trách nhiệm của các em là tổ chức cho các em sống một các dân
chủ và chịu trách nhiệm một cách thực sự. Tôi cũng cho PH biết là những nghiên
cứu gần đây cho thấy quá trình học tập hợp tác đã tác động tích cực đến sự phát
triển về tình cảm, xã hội của học sinh cũng như thành tích học tập của các em.
- Xây dựng kế hoạch bầu cử hội đồng tự quản.: Tôi đã tạo cơ hội cho học
sinh tham gia ý kiến về kế hoạch này, ví dụ như Chủ tịch hội đồng tự quản phải là
người có năng lực lãnh đạo, gương mẫu trong các hoạt động, phải là người học
giỏi…Hội đồng tự quản gồm có: 1 chủ tịch hội đồng tự quản, 2 phó chủ tịch hội
đồng tự quản.
- Đăng kí danh sách ứng cử, đề cử : Tôi đã cho các học sinh tự xung phong
đăng kí danh sách ứng cử, để cử. Sau đó ứng cử viên trình bày đề xuất hội đồng Học sinh và giáo viên cùng tổ chức bầu cử, Chủ tịch và hai Phó chủ tịch đã được

bầu. Ai có số phiếu cao thì người đó là Chủ tịch hội đồng tự quản.
Lần đầu tiên các em được bỏ phiếu, được thể hiện quyền “dân chủ’ của mình,
tôi thấy các em rất vui, rất hào hứng. Các được bầu chọn cũng cảm thấy tự hào.
c) Giúp hội đồng tự quản, các thành viên trong ban nắm được chức năng
nhiệm vụ của mình.
Học sinh phát triển toàn diện nhờ các hoạt động tự giáo dục của mình. Hội


6

đồng tự quản là tổ chức của học sinh, vì học sinh và do học sinh thực hiện. Các
em được làm chủ trong việc bầu ra Hội đồng tư quản, Chủ tịch, Phó chủ tịch và
các Ban của Hội đồng tự quản.
Sau khi đã thành lập được HĐTQ, tôi đã tổ chức tập huấn cho HĐTQ học sinh về
nhiệm vụ cụ thể của từng ban và cách thức làm việc. Từ những gợi ý mẫu, giáo
viên yêu cầu học sinh của các ban tự đề xuất một số yêu cầu, nội dung và cách
thức hoạt động để cả lớp bàn bạc, bổ sung và đi đến thống nhất. Sau đó yêu cầu
các thành viên trong lớp có trách nhiệm thực hiện các quy ước do mình xây dựng
dưới sự giám sát của các thành viên ở mỗi ban.
* Ban văn nghệ : Tổ chức cho các bạn hát, múa, chơi trò chơi vào đầu tiết học và
cuối tiết học. Có thể lồng ghép chơi trò chơi để ôn lại kiến thức cũ.
* Ban học tập: Có nhiệm vụ phát đồ dùng và mời các nhóm trưởng lên nhận tài
liệu và đồ dùng học tập. Kiểm tra bài cũ, bài tập ứng dụng của các bạn, báo cáo
với cô giáo vào đầu giờ. Trong tiết học ngoài nhiệm vụ học tập của mình phải
quan sát bao quát lớp để cuối mỗi tiết học nhận xét đánh giá tình hình học tập của
lớp. Ngoài ra, tùy từng bài mà đặc biệt là ở hoạt động làm việc cả lớp, giáo viên
có thể để ban học tập thay cô giáo kiểm tra lại kiến thức mà các nhóm vừa thảo
luận xong. Muốn làm được tốt công việc đó, cuối mỗi buổi học, tôi thường mời
ban học tập ở lại để giao nhiệm vụ trước cho các em.
*Ban lao động: Có nhiệm vụ theo dõi vệ sinh chung của cả lớp. Đầu mỗi buổi

học phải phân công vệ sinh lần lượt cho các nhóm và kiểm tra nhóm nào chưa
thực hiện hoặc thực hiện chưa tốt. Cuối mỗi buổi học cũng phải kiểm tra lại xem
nhóm nào thực hiện vệ sinh chưa tốt để kịp thời nhắc nhở các bạn thực hiện tốt.
* Ban thể dục: Có nhiệm vụ theo dõi phần tập thể dục giữa giờ và các tiết học thể
dục xem bạn nào thực hiện tốt, bạn nào thực hiện chưa tốt.
* Ban sức khỏe: Theo dõi về sức khỏe nếu trong lớp bạn nào có vấn đề về sức
khỏe thì đưa bạn đến phòng y tế của trường hoặc đi báo với cô y tế.
* Ban thư viện: Ra chơi cho các bạn mượn truyện đọc, thu truyện và sắp xếp thư
viện gọn gàng ngăn nắp.


7

* Ban đối ngoại: Có nhiệm vụ nếu lớp có khách đến thăm thì ra mời khách vào
và biết giới thiệu về trường, lớp các góc học tập, cô giáo, các bạn.
Cuối mỗi tuần, vào tiết sinh hoạt lớp ngày thứ sáu, Ban tự quản báo cáo các
mặt hoạt động của lớp. Căn cứ vào báo cáo của từng em, tôi nắm được khả năng
quản lí lớp của từng em. Và cứ cuối mỗi tháng, tôi tổ chức họp Ban tự quản lớp 1
lần để tổng kết các mặt làm được của lớp, động viên khen ngợi những việc các em
đã làm tốt, đồng thời chỉ rõ những thiếu sót và hướng dẫn các em cách khắc
phục.
Biện pháp 2: Xây dựng “lớp học thân thiện, học sinh tích cực”
“Xây dựng lớp học thân thiện” là tạo ra môi trường học tập thân thiện, an
toàn, gần gũi với học sinh, làm cho học sinh cảm thấy “mỗi ngày đến trường là
một niềm vui”. Xây dựng được “lớp học thân thiện” thì sẽ có “học sinh tích cực”.
Xây dựng được lớp học thân thiện, học sinh tích cực thì sẽ hạn chế được tỉ lệ học
sinh lưu ban, sẽ nâng cao được chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
Công việc “xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực” được tôi tiến
hành từng bước như sau:
a)Trang trí lớp học xanh- sạch- đẹp

Lớp học thân thiện phải có cây xanh, phải luôn sạch sẽ, ngăn nắp và được
trang trí đẹp, đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Do vậy, tôi hướng dẫn
và cùng với học sinh thực hiện các công việc sau đây:
- Hướng dẫn trồng, chăm sóc các cây trong bồn hoa, cây ăn quả, cây rau ở
vườn để tạo một góc thiên nhiên tươi đẹp.
- Trang trí lớp đẹp, hài hòa đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Phần
trang trí lớp, tôi giao trực tiếp cho từng nhóm: mỗi nhóm phải sưu tầm tranh ảnh
liên quan đến các môn học và chọn các bài vẽ đẹp nhất cùng với các sản phẩm thủ
công, mĩ thuật của các em để trưng bày. Tranh, ảnh, bài viết chữ đẹp các em sưu
tầm được trưng bày vào “Góc thân thiện” của lớp.
- Hướng dẫn các em xây dựng và ghi nhớ các nội quy lớp học.
Hằng ngày, tôi nhắc nhở các em thực hiện 10 nội quy của “lớp học thân thiện, học
sinh tích cực”.


8

* 10 YÊU CẦU CƠ BẢN CỦA MỘT "LỚP HỌC THÂN THIỆN, HỌC SINH
TÍCH CỰC"
1. Không có học sinh chán học, bỏ học và nghi học không có lí do.
2. Lớp học phải được trang trí đẹp, phù hợp, có tính thẩm mĩ và tính giáo
dục cao.
3. Phải sử dụng có hiệu quả và bảo quản tốt các thiết bị, đồ dùng dạy học;
sử dụng tiết kiệm điện, nước.
4. Lớp học phải sạch sẽ trong suốt buổi học, bàn ghế phải ngay ngắn, không
có học sinh xả rác bừa bãi.
5. Có tập thể bạn học thân thiện: không nói tục, chửi thề; phải luôn hòa nhã
với bạn bè và giúp đỡ nhau trong học tập.
6. Lớp học phải an toàn, không có nguy hiểm, không có tai nạn xảy ra.
7. Lớp học phải tích cực tham gia các hoạt động tập thể, rèn luyện kĩ năng

sống, giữ gìn vệ sinh môi trường, cam kết không vi phạm luật giao thông.
8. Học sinh học đủ các môn theo quy định, chất lượng học tập ngày càng
được nâng cao và vượt trội so với năm học trước.
9. Học sinh tích cực tham gia các hoạt động từ thiện như: thăm hỏi bạn khi
đau ốm, động viên chia sẽ với những bạn có hoàn cảnh khó khăn, tặng sách cũ
cho thư viện trường, tham gia các hoạt động do Đội tổ chức.
10. Lớp học là môi trường bình đẳng nam nữ, không phân biệt giàu nghèo,
không có hiện tượng học sinh vi phạm các tệ nạn xã hội.
Khi có học sinh vi phạm tôi yêu cầu em đó đọc lại nội quy và nêu rõ nội quy nào
mình chưa làm được để sửa chữa, khắc phục. Nhờ vậy, các em mới tự giác thực
hiện, số lượng học sinh vi phạm nội qui của nhà trường, của lớp ngày càng giảm
dần.
- Số học sinh của lớp, tôi chia thành 6 nhóm, mỗi nhóm có một nhóm
trưởng. Ban lao động phân công theo dõi các nhóm làm trực nhật hàng ngày.
Nhóm trưởng chịu trách nhiệm phân công, điều khiển các bạn trong nhóm làm
trực nhật. Nhưng một tuần đầu, tôi phải đi sớm để hướng dẫn các em làm vệ sinh
lớp như: quét lớp từ trong ra ngoài, từ trên cửa sổ, trên bục giảng xuống dưới;


9

cách cầm chổi và đưa chổi sao cho nhanh sạch nhưng không bụi; cách trải khăn
bàn, cách lau bảng, cách sắp xếp bàn ghế,... Cứ sau mỗi giờ ra chơi, tổ trực phải
đổ rác rồi cất sọt rác vào lớp đúng nơi quy định. Sang tuần thứ hai, tôi mới giao
cho Ban lao động kiểm tra công việc trực nhật hàng ngày. Nhóm nào không làm
tốt, Ban lao động có quyền phạt nhóm đó làm trực nhật thêm một ngày. Và trong
mỗi tiết học, học sinh phải thể hiện tinh thần “tự quản” - tự theo dõi lẫn nhau,
nhắc nhở nhau giữ sạch lớp trong suốt buổi học. Sau một tháng đầu lớp tôi sạch sẽ
hẳn lên.
- Đối với bồn hoa của lớp, mỗi nhóm sẽ cùng cô giáo chăm sóc một tuần. Tôi

hướng dẫn các em cách nhổ cỏ, tưới nước, bón phân cho cây và xem các en thực
hành.
b) Xây dựng mối quan hệ thầy- trò và bạn bè trong lớp
* Xây dựng mối quan hệ thầy- trò:
Trước đây, quan hệ thầy, trò là quan hệ chịu ơn- ban ơn; bề trên- kẻ dưới;
giảng giải- ghi nhớ. Ngày nay, quan hệ này được thay bằng quan hệ phân cônghợp tác. Thầy thiết kế- trò thi công. Thầy làm mẫu, giao việc- trò làm theo mẫu
của thầy. Mỗi lời thầy nói ra phải là một “lệnh” (một lời giao việc). Do vậy, mọi
yêu cầu tôi đưa ra, học trò phải thi hành thật nghiêm. Ngay từ đầu, tôi yêu cầu học
trò phải cố gắng làm cho đúng. Nếu chưa đúng thì phải làm lại cho đúng mới thôi.
Quan hệ cơ bản nhất của tôi và học trò là quan hệ hợp tác làm việc: tôi giao việchọc trò làm; tôi hướng dẫn - học trò thực hiện.
- Khi giao việc, tôi chỉ nói một lần, nhưng chỉ nói khi lớp trật tự. Với cách
làm này, tự nhiên thầy sẽ trở nên nói ít, học trò sẽ làm nhiều. Làm việc như thế
nào thì đạo đức, ý thức sẽ kèm theo như thế ấy. Làm đến nơi đến chốn thì ý thức
kỉ luật cũng đến nơi đến chốn.
- Hành vi của giáo viên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lí cũng như sự hình
thành tính cách của trẻ. Vì vậy, khi lên lớp, tôi luôn chú ý đến cả cách đi đứng,
nói năng, cách ăn mặc, cách cầm sách, chữ viết, thái độ,...để học trò noi theo.
- Khi học sinh nào làm bài chưa đúng, tôi đến tận nhóm,tận học sinh yêu cầu học
sinh đó phải làm lại chứ không trách phạt. Tôi giúp đỡ, hướng dẫn học sinh làm


10

lại ngay tại lớp.Tôi luôn theo dõi để tìm ra cái sai,cái chưa làm được của học sinh.
giúp các em làm lại cho đúng, cho hoàn thiện hơn. Với cách làm đó giúp em trở
thành những con người tự tin, trung thực, không gian dối.
- Khi có học sinh mắc sai lầm, thiếu sót, tôi luôn cố gắng kiềm chế và tôn
trọng học sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu đáo nguyên nhân để có biện pháp giúp đỡ các
em sửa chữa. Tôi không bao giờ có những lời nói, cử chỉ xúc phạm các em. Ở tuổi
này, lòng tự trọng của các em rất cao, chỉ một lời nói xúc phạm sẽ làm tan nát tâm

hồn trẻ thơ. Thậm chí có em sẽ oán hận, căm ghét thầy cô, bỏ học và không bao
giờ trở lại lớp học nữa cho dù có nhiều người đến nhà vận động.
- Hàng ngày, tôi luôn khích lệ và biểu dương các em kịp thời, ca ngợi những
ưu điểm của các em nhiều hơn là phê bình khuyết điểm. Tôi cố tìm ra ngững ưu
điểm nhỏ nhất để khen ngợi động viên các em. Nhưng trong khi khen, tôi cũng
không quên chỉ ra những thiếu sót để các em khắc phục và ngày càng hoàn thiện
hơn.
- Khi nói chuyện, khi giảng, cũng như khi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm của
học sinh, tôi luôn thể hiện cho các em thấy tình cảm yêu thương của một người
thầy đối với học trò. Có một người thầy như vậy thì chắc chắn học sinh sẽ chăm
ngoan, tích cực và ham học, thích đi học.
* Xây dựng mối quan hệ bạn bè:
Để xây dựng mối quan hệ bạn bè thân thiết, đoàn kết, gắn bó, sẵn sàng giúp
đỡ nhau trong học tập, tôi luôn tạo ra các hoạt động, các vấn đề đòi hỏi sự hợp tác
của nhiều học sinh. Cách làm cụ thể như sau:
- Trong mỗi tiết học, tôi thường xuyên nhắc nhở các em tích cực hoạt động
nhóm. Lúc đầu có em chưa chịu, tuy ngồi chung nhóm nhưng có em lại quay mặt
ra chỗ khác, hoặc ngồi im không tham gia, ai muốn làm gì thì làm; có nhóm lại
cãi nhau, không ai chịu làm theo lệnh nhóm trưởng hoặc đùn đẩy nhau không chịu
ghi kết quả thảo luận vào phiếu, dẫn đến không hoàn thành nhiệm vụ. Trước tình
trạng đó, tôi tuyên bố sẽ chấm thi đua của từng nhóm và lấy kết quả đó chung cho
tất cả các thành viên của nhóm. Do đó, các em buộc phải tích cực nếu không sẽ bị
phê bình. Ngoài ta tôi còn tổ chức sinh hoạt Câu lạc bộ các nhóm trưởng của lớp


11

để hướng dẫn cho các em cách tổ chức hoạt động nhóm có hiệu quả.Cứ như vậy,
dần dần việc hợp tác của học sinh trong lớp đã được cải thiện.
- Khi có chuyện xích mích giữa em này với em kia, tôi kịp thời can thiệp

không để mâu thuẫn kéo dài gây ảnh hưởng xấu đến tình bạn. Tôi gặp gỡ trao đổi
riêng với từng học sinh hoặc nhóm học sinh để biết rõ đầu đuôi. Sau đó phân tích
rõ ai đúng, ai sai. Ai sai thì phải nhận lỗi và xin lỗi bạn. Sau đó giảng hòa và bắt
tay nhau vui vẻ trở lại.
c) Tổ chức các hoạt động tập thể và các trò chơi vui tươi lành mạnh.
* Tổ chức sinh hoạt tập thể và vui chơi trong buổi học chính khóa
Giữa 2 tiết học căng thẳng, tôi thường tổ chức cho các em múa hát tập thể, biểu
diễn văn nghệ, thể dục chống mệt mỏi,...
Trong các tiết học tôi kết hợp với giáo viên bộ môn tổ chức cho các em chơi
các trò chơi như: làm phóng viên; sắm vai xử lí các tình huống phòng tránh bị
xâm hại, từ chối các chất gây nghiện; đóng vai xử lí các tình huống trong môn
Đạo đức... Thông qua các hoạt động này, các em còn được hình thành và rèn
luyện nhiều kĩ năng sống cần thiết.
Thông qua các hoạt động vui chơi, các em được “làm”, “được trải nghiệm”
như trong cuộc sống thực, điều đó sẽ giúp các em lĩnh hội kiến thức và rèn luyện
kĩ năng sống một cách nhẹ nhàng, nhưng lại hiệu quả.
* Tổ chức các họat động sinh hoạt tập thể và vui chơi thông qua hoạt động
ngoài giờ lên lớp
- Động viên các em tham gia những phong trào đoàn thể, phong trào do
trường tổ chức để rèn luyện thêm sự nhanh nhẹn, bạo dạn như: Thi vẽ tranh về
chú bộ đội, thi văn nghệ chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11; thi kể chuyện
về Bác Hồ, thi chỉ huy sao giỏi...
- Phối hợp với giáo viên bộ môn dạy cho các em bài hát quy định, trò chơi
dân gian nhân dịp kỷ niệm các ngày lễ lớn.
- Hướng dẫn các em làm bình hoa, cắt gấp hoa để trang trí góc học tập, lắp
ghép kĩ thuật và làm một số đồ chơi đơn giản để trưng bày ở góc thân thiện hoặc
để tặng người thân bạn bè. Nhờ thường xuyên tổ chức các hoạt động sinh hoạt tập
thể và các trò chơi cho cả lớp nên các em trở nên rất tự tin, rất năng động sáng
tạo. Và điều quan trọng là tôi đã thực sự xây dựng được một môi trường học tập

12

thân thiện, học sinh tích cực. Sĩ số của lớp tôi luôn đảm bảo, chất lượng học tập
của học sinh ngày càng nâng cao.
Biện pháp 3: Phối kết hợp với phụ huynh.
Để góp phần thành công trong công tác chủ nhiệm, điều kiện cần thiết
không thể thiếu đó là việc phối hợp với phụ huynh học sinh.
Ngay từ đầu năm học, qua cuộc họp phụ huynh đầu năm, GVCN cần cởi
mở trao đổi, bày tỏ những định hướng, kế hoạch của mình trong năm học, cùng
nhau bàn bạc làm như thế nào để phụ huynh cùng hỗ trợ GVCN các hoạt động và
cùng tham gia đánh giá học sinh. Tất cả đều được thảo luận, bàn bạc kỹ lưỡng và
đi đến thống nhất: Giáo viên chủ nhiệm trực tiếp gặp và trao đổi với phụ huynh
qua 4 đợt chính trong năm học, đó là giữa kỳ I, cuối kỳ I, giữa kỳ II và cuối kỳ II.
Mặt khác, qua phiếu điều tra đầu năm, giáo viên nắm số diện thoại, địa chỉ
của từng phụ huynh học sinh để thường xuyên liên hệ, trao đổi với phụ huynh,
cùng phối hợp giáo dục, động viên giúp đỡ kịp thời từng học sinh, nhất là đối với
những học sinh cá biệt để nâng cao chất lượng học tập, rèn luyện phát triển trí tuệ,
năng lực.
Việc trao đổi với phụ huynh bằng nhiều hình thức như: có thể gặp trực tiếp
hoặc trao đổi qua điện thoại mỗi khi có sự việc cần trao đổi, đôi khi chỉ là những
thăm hỏi việc học tập sinh hoạt của học sinh ở nhà để tìm nguyên nhân học sút
hay cùng nhau phối hợp để giúp học sinh tiến bộ.
Thông qua các lần họp phụ huynh tôi lại có cơ hội được bày tỏ cách làm
việc của mình trên lớp, thông báo tình hình cụ thể của từng em về mọi mặt. Đồng
thời tôi cũng lắng nghe để hiểu những tâm tư, nguyện vọng của họ cùng nhau bàn
bạc thống nhất cách giáo dục con em mình cho phù hợp.
Tổ chức thăm hỏi, động viên gia đình học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó
khăn và kiến nghị lên nhà trường giúp đỡ.
Bên cạnh đó, Trong buổi họp phụ huynh đầu năm, tôi yêu cầu phụ huynh

cùng kí các cam kết để phụ huynh và giáo viên chủ nhiệm cùng nhau phối hợp
nhắc nhỡ học sinh thực hiện tốt như: (Cam kết bảo đảm an toàn tính mạng học


13

sinh trong mùa mưa bão; Cam kết không đốt pháo nổ; Cam kết thực hiện an toàn
giao thông; Cam kết không vi phạm các tệ nạn xã hội,..)
Biện pháp 4: Nêu gương, khen thưởng
Đây là một việc làm không thể thiếu đối với học sinh Tiểu học. Do tâm lý
của học sinh Tiểu học rất thích được khen, được động viên. Vì vậy, GVCN cần
thường xuyên nêu gương và biểu dương các thành tích đạt được của các em. Việc
khen phải linh động và có nhiều cách: Có thể khen toàn diện, khen các mặt hoặc
có thể một hành động đẹp, một lời nói hay hoặc một việc làm tốt, ...
Hình thức khen thưởng có thể bằng vật chất hoặc tinh thần. Đôi khi chỉ là
một tràng pháo tay, cũng có thể là những hiện vật có giá trị hoặc tiền mặt. Chẳng
hạn, với lớp tôi, đầu năm tôi đã bàn với phụ huynh học sinh xây dựng quỹ khen
thưởng. Tuy số tiền không nhiều nhưng lớp cùng với phụ huynh tạo những món
quà có ý nghĩa để khích lệ, động viên các em trong từng bước đi.
Đơn cử, tôi làm một tấm bìa trang trí đẹp , trên tấm bìa đó có ghi tên 21
học sinh của lớp. Hàng ngày, em nào được thầy cô giáo khen, ban phụ trách học
tập gắn cho em đó một bông hoa màu đỏ. Cuối tuần, học sinh nào được nhiều
bông hoa nhất được tặng một cây bút. Cứ một đợt thi đua (Tương ứng với đợt thi
đua Liên Đội phát động), học sinh có tổng số bông hoa nhiều nhất ngoài việc
được cắm cờ, ghi tên trong bảng thi đua của lớp còn được nhận thưởng vở hay
những tập truyện tranh.
Những học sinh tích cực tham gia các phong trào hoạt động của lớp, có ý
thức trách nhiệm, thật thà, tích cực trong lao động và học tập..... đều được tuyên
dương trước lớp và được nhận thưởng.
Cuối đợt hoặc cuối kỳ, tôi đều tổ chức cho các em bình bầu khen thưởng.

Việc làm này được tổ chức nghiêm túc, công bằng, khách quan để có tính giáo
dục cho các em.
3. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC:
Qua thời gian vận dụng những kinh nghiệm trên tôi đã gặt hái được những
kết quả rất khả quan. Với cách làm này, tôi thấy kết quả học tập của học sinh ngày
càng tiến bộ rõ rệt. Các em ngày càng chăm ngoan. Điều đó làm tôi rất vui mừng


14

và vơi đi những vất vả, mệt nhọc. Tình cảm thầy- trò, bạn bè ngày càng gắn bó
thân thiện . Sau đây là kết quả đạt được của lớp tôi chủ nhiệm:
* Học kì I/ Năm học 2019-2020:
+ Số lượng: Duy trì sĩ số : 21/21, đạt 100/%.
+ Chất lượng:
Tổng số
Môn học, HĐGD
học
sinh

Hoàn thành
tốt
Số
%
lượng

Hoàn thành
Số
lượng

%

Tiếng Việt
Toán
Đạo đức

21
21
21

14
13
11

67.0
62.0
52.0

7
8
10

33.0
38.0
48.0

Tự nhiên và Xã hội

21

11

52.0

10

48.0

21
21
21
21
21
21

11
11
11
11
12
9

52.0
52.0
52.0
52.0
57.0
43.0

10

10
10
10
9
12

48.0
48.0
48.0
48.0
43.0
57.0

Chưa hoàn
thành
Số
%
lượng

Khoa học
Lịch sử và Địa lí
Âm nhạc
Mĩ thuật
Thủ công (Kĩ thuật)
Thể dục
Tiếng Anh
Tin học

Năng lực

Đạt tốt

Đạt

Cần cố gắng

Tự phục vụ, tự quản

21

18

86.0

3

14.0

Hợp tác

21

17

81.0

4

19.0

Tự học và GQVĐ

21

17

81.0

4

19.0

Chăm học, chăm làm

21

17

81.0

4

19.0

Tự tin, trách nhiệm

21

19

90.0

2

10.0

Trung thực, kỉ luật

21

21

100.0

0

0.0

Đoàn kết, yêu thương

21

21

100

0

0.0

Phẩm chất

* Danh hiệu thi đua và kết quả các hội thi :
+ Hội thi văn nghệ chào mừng trung thu: Giải 3 cấp trường.
+ Hội thi trang trí góc thân thiện và công trình măng non đạt giải A
+ 1 em tham gia thi Fectival Trạng nguyên Tiếng Anh


15

+ Hội thi HSNK-TDTT: 1em đạt 2 giải cá nhân ( Giải nhì và ba); 3 em tham gia
vào đội bóng đá cấp cụm đạt giải 3.
+ Tham gia thi vẽ tranh “ Bác Hồ với Thiếu nhi, Thiếu nhi với Bác Hồ: 21/21 em.
+ Tham gia học ôn tập ở nhà trong thời kì Co vid 19 Đạt 100%
- 100% học sinh lớp đều tích cực tham gia các buổi sinh hoạt tập thể.
4. BÀI HỌC KINH NGHIỆM
Qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp, đặc biệt là làm công tác chủ
nhiệm trong năm học 2019 - 2020 gắn với đổi mới đánh giá toàn diện học sinh
theo Thông tư 22 - BGD ĐT. Theo tôi, muốn trở thành một giáo viên chủ nhiệm
lớp giỏi, khéo léo, tinh tế trong ứng xử và thành công trong việc giáo dục học sinh
thì mỗi người giáo viên chủ nhiệm cần phải:
1.Tìm hiểu để biết được một cách toàn diện, sâu sắc về từng học sinh. Hiểu rõ
hoàn cảnh gia đình, đặc điểm tâm lí, tính cách, sở thích, thói quen,...của từng học
sinh để có biện pháp giáo dục phù hợp.
2. Giáo viên cần nghiên cứu kĩ hướng dẫn đánh giá học sinh theo Thông tư 22BGD ĐT để thấy được tính ưu việt trong cách đánh giá toàn diện học sinh.
3. Phải xây dựng được một Hội đồng tự quản, thành lập các Ban, các nhóm
trưởng và hướng dẫn Hội đồng tự quản đề ra nề nếp, nội quy lớp.
4. Giáo viên chủ nhiệm kết hợp với giáo viên bộ môn tích cực đổi mới phương
pháp, hình thức tổ chức dạy học nhằm khơi dậy sự tự tin ở các em.
5. Thường xuyên tổ chức cho học sinh chơi các trò chơi tập thể lành mạnh, chơi

các trò chơi dân gian, tổ chức các hoạt động văn nghệ thể thao,...
6. Tổ chức các hoạt động lao động vừa sức với học sinh: vệ sinh sân trường, lớp
học, trồng chăm sóc cây trên sân trường, bồn hoa, tưới cây, tỉa lá...
7. Duy trì và sáng tạo trong công tác xây dựng “lớp học thân thiện HS tích cực”,
làm sao để tất cả các em luôn cảm thấy “mỗi ngày đến trường là một niểm vui.
8. Biết cách phối hợp với các lực lượng trong và ngoài nhà trường để tổ chức các
hoạt động nhằm cao năng lực, phẩm chất của học sinh qua các tiết sinh hoạt lớp,...


16

5. PHẦN KẾT LUẬN
5.1.Ý nghĩa của sáng kiến:
Giáo dục Tiểu học là vấn đề chính trị - xã hội quan trọng, có giá trị cơ bản
và lâu dài, có tính quyết định đối với cuộc đời cá nhân mỗi người. Vì vậy, người
giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học có một vị trí đặc biệt quan trọng. Lao động
của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là lao động sáng tạo không ngừng, sự
sáng tạo đó đòi hỏi phải toàn diện: sáng tạo trong soạn giảng, trong tổ chức các
hoạt động học tập, vui chơi, trong sinh hoạt tập thể và đặc biệt là trong các biện
pháp giáo dục đạo đức và rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh. Vì vậy chỉ có
những giáo viên thực sự tâm huyết với nghề, thực sự thương yêu học sinh của
mình thì mới có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ.
5.2.Những ý kiến đề xuất:
* Về phía nhà trường:
Để làm tốt công tác chủ nhiệm lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục
toàn diện cho học sinh, nhà trường cần tổ chức nhiều hơn nữa các sân chơi mới để
tạo cơ hội cho các em thể hiện khả năng của mình như (như: thi nhóm trưởng tài
năng, em làm hướng dẫn viên du lịch, ..)
* Về phía Phòng giáo dục:
Cần tổ chức các chuyên đề về công tác chủ nhiệm để tạo cơ hội cho giáo

viên giao lưu, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm.
Trên đây là những kinh nghiệm của bản thân tôi về việc nghiên cứu sáng
kiến “Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3”. Rất mong được nhận
sự giúp đỡ, góp ý bổ sung của Ban giám hiệu nhà trường, các bạn đồng nghiệp để
bản sáng kiến có có tính thực thi cao hơn và có thể áp dụng rộng rãi hơn.


17