Quản trị quan hệ khách hàng tại viettel telecom

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------

LÊ THANH HẢI

QUẢN TRỊ QUAN HỆ KHÁCH HÀNG TẠI
VIETTEL TELECOM

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

Hà Nội – Năm 2018


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------------------LÊ THANH HẢI

QUẢN TRỊ QUAN HỆ KHÁCH HÀNG TẠI
VIETTEL TELECOM
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
Mã số: 60 34 01 02

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN PHƢƠNG MAI

XÁC NHẬN CỦA
CÁN BỘ HƢỚNG DẪN

XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ
CHẤM LUẬN VĂN

Hà Nội – Năm 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn “Quản trị Quan hệ khách hàng tại Viettel
Telecom” là kết quả nghiên cứu của riêng tôi, chƣa đƣợc công bố trong bất
cứ một công trình nghiên cứu nào của ngƣời khác. Việc sử dụng kết quả, trích
dẫn tài liệu của ngƣời khác đảm bảo theo đúng các quy định. Các nội dung
trích dẫn và tham khảo các tài liệu, sách báo, thông tin đƣợc đăng tải trên các
tác phẩm, tạp chí và trang web theo danh mục tài liệu của luận văn.
Hà nội, ngày
tháng năm
2018
Tác giả luận văn

Lê Thanh Hải


LỜI CẢM ƠN
Luận văn cao học là một sản phẩm khoa học, đúc kết kiến thức của một
quá trình học tập của tác giả tại Trƣờng Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia
Hà Nội. Để hoàn thiện chƣơng trình cao học và viết luận văn này, tôi đã nhận
đƣợc rất nhiều sự hƣớng dẫn, góp ý tích cực từ phía nhà trƣờng, từ thầy cô,
bạn bè và đồng nghiệp.
Nhân đây, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới nhà trƣờng, tới quý thầy
cô Trƣờng Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội, đặc biệt là các thầy cô

đã tận tình dạy bảo cung cấp cho tôi những kiến thức vô cùng quý báu trong
suốt thời gian học tập tại trƣờng.
Tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Phƣơng Mai,
ngƣời đã dành rất nhiều thời gian và tâm huyết hƣớng dẫn tôi hoàn thành
luận văn này.
Đồng thời tôi xin cảm ơn ban lãnh đạo Tổng Công ty Viễn thông Viettel
đã giúp đỡ, tạo điều kiện tối đa cho tôi tìm hiểu thông tin, khảo sát để có dữ
liệu hoàn thành luận văn.
Tôi cũng xin chân thành gửi lời cảm ơn đến bạn bè, đồng nghiệp đã tận
tình tham gia đóng góp ý kiến, thực hiện các buổi thảo luận, góp phần quan
trọng đến kết quả của luận văn.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng hoàn thiện luận văn bằng tất cả sự nhiệt tình
và năng lực của mình, tuy nhiên không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong
nhận đƣợc những đóng góp quý báu của quý thầy cô và các bạn.
Hà nội, ngày
tháng năm
2018
Tác giả luận văn

Lê Thanh Hải


MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT................................................................. i
DANH MỤC HÌNH VẼ............................................................................................ ii
DANH MỤC BẢNG BIỂU.....................................................................................iii
PHẦN MỞ ĐẦU....................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ
QUẢN TRỊ QUAN HỆ KHÁCH HÀNG.................................................................. 5

1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu......................................................................... 5
1.1.1. Tình hình nghiên cứu ngoài nƣớc................................................................ 5
1.1.2. Tình hình nghiên cứu trong nƣớc................................................................ 7
1.1.3. Khoảng trống nghiên cứu............................................................................. 9
1.2. Cơ sở lý luận về Quản trị quan hệ khách hàng................................................... 9
1.2.1. Khái quát về khách hàng.............................................................................. 9
1.2.2. Khái quát về quản trị quan hệ khách hàng................................................. 13
1.2.3. Nội dung quản trị quan hệ khách hàng....................................................... 17
1.2.4. Các yếu tố ảnh hƣởng tới quản trị quan hệ khách hàng tại doanh nghiệp .. 20

TÓM TẮT CHƢƠNG 1......................................................................................... 24
CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ THIẾT KẾ LUẬN VĂN.....25
2.1. Quy trình nghiên cứu........................................................................................ 25
2.1.1. Quy trình nghiên cứu................................................................................. 25
2.1.2. Diễn giải quy trình nghiên cứu.................................................................. 26
2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu................................................................................. 27
2.2.1. Phƣơng pháp thu thập dữ liệu................................................................... 27
2.2.2. Phƣơng pháp phân tích dữ liệu.................................................................. 28
2.3. Công cụ nghiên cứu.......................................................................................... 28
TÓM TẮT CHƢƠNG 2......................................................................................... 33
CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ QUAN HỆ KHÁCH HÀNG TẠI
VIETTEL TELECOM............................................................................................. 34
3.1. Giới thiệu chung về Viettel Telecom................................................................ 34
3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển................................................................. 34
3.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của Viettel Telecom................................................. 35


3.1.3. Cơ cấu tổ chức của Viettel Telecom........................................................... 37
3.1.4. Đặc điểm hoạt động kinh doanh của Viettel Telecom................................ 41
3.2. Kết quả nghiên cứu quản trị quan hệ khách hàng tại Viettel Telecom..............45

3.2.1. Đặc điểm mẫu khảo sát.............................................................................. 45
3.2.2. Phân tích thực tiễn thực hiện quản trị quan hệ khách hàng tại Viettel
Telecom............................................................................................................... 49
3.2.3. Phân tích các yếu tố ảnh hƣởng đến hoạt động quản trị quan hệ khách hàng
............................................................................................................................. 64
3.3. Đánh giá chung................................................................................................ 68
3.3.1. Những điểm đã đạt đƣợc........................................................................... 68
3.3.2. Những điểm còn hạn chế........................................................................... 68
TÓM TẮT CHƢƠNG 3......................................................................................... 70
CHƢƠNG 4. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN TRỊ QUAN HỆ
KHÁCH HÀNG TẠI VIETTEL TELECOM.......................................................... 72
4.1. Mục tiêu phát triển của Viettel Telecom........................................................... 72
4.2. Quan điểm hoàn thiện công tác quản trị quan hệ khách hàng tại Viettel Telecom
................................................................................................................................ 72
4.3. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản trị quan hệ khách hàng tại
Viettel Telecom....................................................................................................... 73
4.3.1.Xây dựng hệ thống quản trị cơ sở dữ liệu khách hàng................................ 73
4.3.2. Xây dựng hệ thống tƣơng tác khách hàng đa kênh.................................... 76
4.3.3. Nâng cao chất lƣợng dịch vụ chăm sóc khách hàng.................................. 78
4.3.4. Điều chỉnh mô hình tổ chức....................................................................... 80
4.4. Hạn chế và hƣớng nghiên cứu tiếp theo........................................................... 82
4.4.1. Những hạn chế của đề tài........................................................................... 83
4.4.2. Hƣớng nghiên cứu tiếp theo...................................................................... 83
TÓM TẮT CHƢƠNG 4......................................................................................... 84
KẾT LUẬN............................................................................................................. 85
TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................... 87
PHỤ LỤC................................................................................................................ 89


DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT

Stt

Chữ viết tắt

1.

CNTT

2.

CRM

3.

CSDL

4.

CSKH

5.

GTGT

6.

KH

7.

KHCN

8.

KHDN

9.

IDIC

10.

Viettel Telecom

i


DANH MỤC HÌNH VẼ

Stt

Hình

1.

Hình 1

2.

Hình 2

3.

Hình 3

4.

Hình 3

5.

Hình 3

6.

Hình 3

7.

Hình 3


ii


DANH MỤC BẢNG BIỂU

STT

Bả

1.

Bản

2.

Bản

3.

Bản

4.

Bản

5.

Bản

6.

Bản

7.

Bản

8.

Bản

9.

Bản

10.

Bản

11.

Bảng


iii


PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài:
Trong bối cảnh toàn cầu hóa nhƣ hiện nay, để có thể tồn tại và phát triển,

các doanh nghiệp không chỉ dựa vào nguồn lực vốn có mà còn phụ thuộc vào
rất nhiều yếu tố từ môi trƣờng bên ngoài nhƣ chính sách kinh tế vĩ mô của
Nhà nƣớc, sự gia nhập hay rút khỏi ngành của đối thủ cạnh tranh và đặc biệt
là nhu cầu, thái độ của khách hàng đối với sản phẩm, dịch vụ của doanh
nghiệp.
Khách hàng là yếu tố sống còn đối với doanh nghiệp, không có khách

hàng sẽ không có bất cứ doanh nghiệp nào tồn tại. Đây là nhận định hết sức
cô đọng và đúng đắn về vai trò của khách hàng trong hoạt động kinh doanh
của doanh nghiệp.
Nhƣng làm thế nào để doanh nghiệp có thể quan sát, nắm bắt đƣợc hành
vi, thái độ của khách hàng trong việc sử dụng sản phẩm, dịch vụ của mình
một cách thƣờng xuyên và liên tục; từ đó giúp doanh nghiệp có những điều
chỉnh kịp thời về sản phẩm, dịch vụ, chính sách, quy trình cung cấp, tiện ích
bổ sung, ... nhằm nâng cao sự hài lòng của khách hàng và giảm thiểu sự phiền
hà cho khách hàng. Tất cả những vấn đề đó đặt ra cho nhà quản trị cần thiết
phải chú trọng đến công tác Quản trị quan hệ khách hàng, đây vừa là giải
pháp nâng cao hiệu quả trong kinh doanh, vừa là công cụ quản lý kinh tế tiên
tiến trong quá trình hội nhập và phát triển của doanh nghiệp.
Quản trị quan hệ khách hàng – Customer Relationship Management
(CRM) hiện nay đƣợc nhìn nhận nhƣ một mô hình quản trị doanh nghiệp
hƣớng tới nguồn tài nguyên của doanh nghiệp. Nó không chỉ đơn thuần là
công việc tiếp thị, bán hàng mà còn thiết lập các quy trình quản lý theo dõi
khách hàng. Trên cơ sở đó đánh giá phân tích các lớp khách hàng tiềm năng,
khách hàng triển vọng, khách hàng thân thiết, ... Quản trị quan hệ khách hàng

1


là chiến lƣợc thu hút, duy trì và phát triển khách hàng bằng cách tập trung
nguồn lực của doanh nghiệp vào việc cung cấp sản phẩm, dịch vụ chăm sóc
khách hàng.
Viettel Telecom, là doanh nghiệp cung cấp dịch vụ viễn thông hàng đầu
tại Việt Nam, điển hình trong việc chủ động thay đổi và ứng dụng công nghệ
tiên tiến vào hoạt động sản xuất kinh doanh, đã không ngừng phát triển và
thành công về mọi mặt; góp phần quan trọng vào sự phát triển của nền kinh tế
nƣớc nhà. Tuy nhiên, mảng lĩnh vực hết sức quan trọng là quản trị quan hệ

khách hàng lại chƣa đƣợc quan tâm đúng mực. Trong khi thị trƣờng dịch vụ
viễn thông ngày càng mở rộng, thuê bao di động dần tới ngƣỡng bão hòa,
cùng với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các doanh nghiệp viễn thông,
khách hàng ngày càng khó tính và nhu cầu đáp ứng các dịch vụ ngày càng
cao.
Xuất phát từ những vấn đề lý luận và thực tiễn nêu trên, qua quá trình
nghiên cứu về công tác quản trị quan hệ khách hàng tại Viettel Telecom, với
mong muốn tìm ra những giải pháp phù hợp, hữu ích và có thể mang tính đột
phá nhằm nâng cao chất lƣợng và hiệu quả trong hoạt động sản xuất kinh
doanh cũng nhƣ hoạt động chăm sóc khách hàng, tác giả đã quyết định chọn
đề tài “Quản trị quan hệ khách hàng tại Viettel Telecom” để làm đề tài
nghiên cứu luận văn.
Câu hỏi nghiên cứu
- Công tác quản trị quan hệ khách hàng tại Viettel Telecom hiện nay
đang đƣợc thực hiện nhƣ thế nào? Có những vấn đề gì còn tồn tại?
Nguyên nhân của những tồn tại đó là gì?
- Những giải pháp nào có thể đƣợc thực hiện để hoàn thiện công tác
quản trị quan hệ khách hàng tại Viettel Telecom?
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

2


a) Mục đích nghiên cứu:
Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác Quản trị quan hệ khách
hàng tại Viettel Telecom.
b) Nhiệm vụ nghiên cứu:
Để đạt đƣợc mục đích nghiên cứu nêu trên, luận văn cần thực hiện các
nhiệm vụ sau:
Thứ nhất, hệ thống hóa các vấn đề lý luận về Quản trị quan hệ

khách hàng.
Thứ hai, phân tích thực trạng, hạn chế và nguyên nhân đối với
công tác Quản trị quan hệ khách hàng tại Viettel Telecom .
Thứ ba, đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác Quản
trị quan hệ khách hàng tại Viettel Telecom.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
a) Đối tƣợng nghiên cứu:
Các hoạt động liên quan đến công tác Quản trị quan hệ khách hàng tại
Viettel Telecom
b) Phạm vi nghiên cứu:
Phạm vi về không gian: Nghiên cứu đƣợc tiến hành tại Viettel
Telecom.
Phạm vi về thời gian: Nghiên cứu phân tích, đánh giá thực trạng
Quản trị quan hệ khách hàng trong giai đoạn 2015 – 2017.
4. Những đóng góp của luận văn
- Góp phần hệ thống hóa các cơ sở lý luận về quản trị quan hệ khách
hàng.
- Chỉ ra đƣợc những bất cập, tồn tại trong công tác quản trị quan hệ
khách hàng tại Viettel Telecom.

3


- Đƣa ra một số giải pháp mang tính thực tiễn, nhằm giữ gìn khách
hàng cũ, gia tăng khách hàng mới; góp phần nâng cao thƣơng hiệu và
doanh thu cho Viettel nói chung và Viettel Telecom nói riêng.
5. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, kết cấu đề tài gồm 4 chƣơng:
Chƣơng 1. Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận về quản trị
quan hệ khách hàng

Chƣơng 2. Phƣơng pháp nghiên cứu và thiết kế luận văn
Chƣơng 3. Thực trạng quản trị quan hệ khách hàng tại Viettel Telecom
Chƣơng 4. Giải pháp hoàn thiện công tác quản trị quan hệ khách hàng tại

Viettel Telecom.

4


CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ
LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ QUAN HỆ KHÁCH HÀNG
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Trƣớc sự phát triển và cạnh tranh gay gắt trong lĩnh vực viễn thông, việc
nghiên cứu một cách đầy đủ và toàn diện về công tác quản trị quan hệ khách
hàng (CRM) có ý nghĩa quan trọng đối với các doanh nghiệp cung cấp dịch
vụ viễn thông hiện nay. Liên quan đến vấn đề này, có nhiều nhà khoa học, giới
chuyên môn và nhiều tác giả trong và ngoài nƣớc đã quan tâm nghiên cứu.
1.1.1. Tình hình nghiên cứu ngoài nước
CRM là một chủ đề đã đƣợc nghiên cứu trong nhiều thập kỷ qua. Có
nhiều sách, các bài viết về CRM theo các cách tiếp cận khác nhau. Có thể kể
đến một số các công trình nƣớc ngoài nhƣ sau:
Stanley A. Brown (1999) trong cuốn sách “Customer Relationship
Management: A Strategic Imperative in the World of e-Business” đã khẳng
định CRM là giải pháp tốt nhất để giữ chân khách hàng. Trong cuốn sách này,
tác giả đã phân tích và chỉ ra CRM giúp kết nối các quy trình hoạt động, con
ngƣời và công nghệ nhƣ thế nào để tốt ƣu hóa hiệu quả hoạt động và tối đa
hóa sự hài lòng của khách hàng.
Knox và cộng sự (2003) trong cuốn sách “Customer Relationship
Management: Perspective from the Marketplace” đã tiếp cận CRM nhƣ một
chiến lƣợc của doanh nghiệp. Các tác giả này đã phân tích các lực lƣợng thúc

đẩy CRM, những hạn chế có thể gặp phải khi triển khai CRM và đồng thời
đƣa ra khung tiếp cận 5 bƣớc để xây dựng hệ thống CRM của doanh nghiệp.

5


Cũng trong cuốn sách này, các tình huống nghiên cứu điển hình về các doanh
nghiệp và việc thực hiện CRM đã đƣợc đƣa ra thảo luận.
Hai tác giả Jon Anton và Natalie L. Petouhoff của cuốn sách “Customer
Relationship Management: The Bottom Line to Optimizing your ROI” cho rằng
cần có những giải pháp sáng tạo để thực hiện chiến lƣợc CRM của doanh nghiệp
để thay đổi cách thức phục vụ khách hàng bằng cách áp dụng công nghệ, các quy
trình và thủ tục thì sẽ mang lại ROI lớn. Theo các tác giả này, việc quản lý tốt hệ
thống dữ liệu khách hàng sẽ mang lại cơ hội gia tăng tỷ suất lợi nhuận trên vốn
đầu tƣ nhờ khai thác các dữ liệu này một cách hợp lý.

Ngoài các sách cung cấp cơ sở lý luận về CRM, trên thế giới cũng có
nhiền công trình nghiên cứu việc áp dụng CRM ở các doanh nghiệp hay các
nghiên cứu liên quan đến mối quan hệ giữa CRM và sự hài lòng của khách
hàng hoặc sự trung thành của khách hàng.
Payne và Frow (2005) trong bài viết “A Strategic Framework for
Customer Relationship Management” đã xây dựng khung lý thuyết CRM
nhằm làm rõ nội hàm của khái niệm này và vai trò của nó trong việc tăng
cƣờng giá trị cho khách hàng và giá trị cho cổ đông. Tác giả này phân tích các
khía cạnh của khái niệm CRM, các cách tiếp cận CRM và nhấn mạnh cách
tiếp cận CRM theo tiến trình.
Ling và Yen (2001) trong bài báo “Customer Relationship Management:
An Analysis Framework and Implementation Strategies” đã khẳng định chu
trình CRM thông thƣờng bao gồm 4 giai đoạn: đánh giá, lập kế hoạch, thực
hiện và rà soát. Các công ty khi thực hiện tốt CRM sẽ hiểu đƣợc đặc điểm

khách hàng của mình và từ đó có kết quả kinh doanh tốt hơn. Lợi ích quan
trọng nhất mà CRM mang lại cho việc thực hiện chiến lƣợc của doanh nghiệp
là hỗ trợ thông tin cho chiếh lƣợc.

6


Verhoef (2003) đã đánh giá mức độ ảnh hƣởng của CRM và các công cụ
marketing đến sự trung thành của khách hàng. Kết quả nghiên cứu cho thấy
các chƣơng trình khách hàng thân thiết hay việc gây thiện cảm với khách
hàng khác đã có tác động tích cực (cùng chiều) đến sự trung thành của khách
hàng trong khi email trực tiếp thì lại có tác dụng thúc đẩy khách hàng.
Bên cạnh đó, các nghiên cứu khác nhƣ Gebert và cộng sự (2003), Mithas
và cộng sự (2005), Pezeshki (2009) và Dhman (2011) thì lại tìm hiểu ảnh
hƣởng của CRM đến sự hài lòng của khách hàng. Các nghiên cứu này cho
thấy các ứng dụng và hoạt động CRM của doanh nghiệp sẽ ảnh hƣởng đến
kiến thức và ý thức của khách hàng về sản phẩm, dịch vụ và từ đó tác động
đến sự hài lòng của khách hàng.
1.1.2. Tình hình nghiên cứu trong nước
Các công trình nghiên cứu về CRM ở trong nƣớc còn tƣơng đối hạn
chế. Các công trình chủ yếu tập trung vào 2 hƣớng: các giáo trình, sách
chuyên khảo cung cấp lý thuyết về CRM và các luận văn, luận án về đề tài
CRM trong doanh nghiệp. Có thể kể đến một số công trình nhƣ sau:
Trƣơng Đình Chiến (2009) với tác phẩm Giáo trình Quản trị quan hệ
khách hàng, đƣợc đánh giá là một trong những giáo trình về Quản trị quan hệ
khách hàng cô đọng và sát với thực tiễn tại Việt Nam. Cuốn giáo trình đã đề
cập đến một số khái niệm, kiến thức căn bản về CRM.
Nguyễn Tiến Đông (2014) có bài viết “Quản trị quan hệ khách hàng
Thực trạng và giải pháp cho các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam”. Bài viết
này thể hiện sự nghiên cứu sâu sắc của tác giả về thực trạng triển khai CRM

tại các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam, từ việc xây dựng chiến lƣợc, lập cơ
sở dữ liệu khách hàng, lựa chọn giải pháp CRM, đến việc phối hợp giữa các
bộ phận. Tác giả đã đƣa ra một số giải pháp nhằm triển khai thành công CRM

7


tại các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam trên cơ sở những bất cập mà tác giả
đã nhận định.
Lê Thị Minh Hiền (2011) trong luận văn Quản trị quan hệ khách hàng
tại VNPT Đà Nẵng, đã khái quát, hệ thống hóa các lý luận và thực tiễn về vấn
đề CRM; phân tích và chỉ rõ đƣợc thực trạng hoạt động CRM trong lĩnh vực
viễn thông nói chung và tại VNPT Đà Nẵng nói riêng. Từ đó rút ra đƣợc
những bài học kinh nghiệm, những tồn tại, hạn chế cần khắc phục trong việc
triển khai công tác CRM tại VNPT Đà Nẵng.
Ngoài ra, Nguyễn Thị Quỳnh Hoa (2012) trong luận văn Quản trị quan
hệ khách hàng tại ngân hàng thương mại cổ phẩn xuất nhập khẩu Việt Nam
đã tập trung làm rõ lý luận về quản trị quan hệ khách hàng; thực trạng và tiến
trình xây dựng quản trị quan hệ khách hàng tại ngân hàng thƣơng mại cổ
phần xuất nhập khẩu Việt nam (Eximbank) – chi nhánh Đà Nẵng. Trong đó
nêu bật đƣợc những vấn đề còn tồn tại không chỉ có ở Eximbank Đà Nẵng mà
còn gặp phải ở các Ngân hàng khác, đồng thời chỉ ra đƣợc nguyên nhân gây
nên những tồn tại này và những giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống CRM tại
Eximbank Đà Nẵng.
Nguyễn Tạ Hoàng Thảo (2009), Quản trị quan hệ khách hàng của Công
ty TNHH Dịch vụ du lịch Tuấn Dũng đã đúc rút những cơ sở lý luận chung
nhất về quản trị quan hệ khách hàng, các chức năng và công cụ của hệ thống
CRM; phân tích thực trạng kinh doanh của Công ty TNHH Dịch vụ du lịch
Tuấn Dũng trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt, cách thức vận dụng các lý luận
CRM vào hoạt động kinh doanh dịch vụ du lịch của Công ty.

Vũ Văn Thực (2015), viết Quản trị mối quan hệ khách hàng tại Chi
nhánh ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn – chi nhánh Sài Gòn.
Tạp chí Khoa học Trường Đại học An Giang, tập 6, trang 1-9. Bài viết đã đƣa

8


ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện CRM tại Agribank Sài Gòn nhƣ lấy
khách hàng làm trung tâm, lập quy trình thu thập và xử lý thông tin có hiệu
quả, phân nhóm khách hàng.
Lê Thị Thu Trang và Lƣu Tiến Thuận (2017) trong bài viết “Tác động
của Quản trị quan hệ khách hàng đến sự hài lòng của khách hàng trên thị
trường bán lẻ hiện đại tại thành phố Cần Thơ” đã chỉ ra 4 nhân tố của CRM
gồm: phát triển mối quan hệ, hành vi nhân viên, hàng hóa và dịch vụ có ảnh
hƣởng đến sự hài lòng của khách hàng. Trong đó nhân tố tác động mạnh nhất
đến sự hài lòng của ngƣời tiêu dùng là phát triển mối quan hệ. Ngoài ra, bài
nghiên cứu cũng đƣa ra một số hàm ý quản trị cho các nhà quản lý nhằm nâng
cao sự hài lòng của khách hàng.
1.1.3. Khoảng trống nghiên cứu
Các công trình nghiên cứu về CRM trên thế giới và trong nƣớc cho thấy
các nghiên cứu về CRM trong lĩnh vực viễn thông còn khá ít. Hơn nữa, cách
tiếp cận CRM thƣờng chủ yếu sử dụng cách tiếp cận từ phía khách hàng.
Trên cơ sở tổng quan nghiên cứu, tác giả nhận thấy khoảng trống nghiên
cứu cho luận văn này và do đó, muốn tập trung vào phân tích hoạt động CRM
tại Viettel Telecom theo cách tiếp cận quản trị đối với CRM và từ góc nhìn từ
các chủ thể nội bộ đơn vị.
1.2. Cơ sở lý luận về Quản trị quan hệ khách hàng
1.2.1. Khái quát về khách hàng
1.2.1.1. Khái niệm
Bất kỳ một Doanh nghiệp nào muốn tồn tại và phát triển lâu dài trên thị

trƣờng thì điều trƣớc tiên là phải có đƣợc tập hợp Khách hàng hiện hữu, muốn
vậy Doanh nghiệp cần phải đáp ứng thỏa mãn đƣợc mong muốn, yêu cầu của

9


Khách hàng, vì Khách hàng có vai trò rất quan trọng và là yếu tố sống còn của
Doanh nghiệp. Do đó, tất cả các Doanh nghiệp đều tìm cách gìn giữ và thu hút
thêm Khách hàng của mình bằng nhiều hình thức.
Hoạt động Quản trị quan hệ khách hàng, là một trong các công cụ quan
trọng để doanh nghiệp giữ và phát triển khách hàng của mình.
Trong điều kiện cạnh tranh ngày càng gay gắt, việc thỏa mãn các nhu cầu
của hhách hàng thông qua hoạt động Quản trị quan hệ khách hàng càng có vai
trò quan trọng. Vậy trƣớc khi doanh nghiệp quyết định xây dựng hệ thống
Quản trị quan hệ khách hàng nhƣ thế nào, doanh nghiệp cần phải xác định
Khách hàng là ai?
Tennant (2001) đã phân chia định nghĩa về Khách hàng nhƣ sau:
Theo nghĩa hẹp và thông thường: Khách hàng của Doanh nghiệp là
những ngƣời ở bên ngoài Doanh nghiệp đến mua và sử dụng hàng hóa hay
dịch vụ của Doanh nghiệp.
Cách hiểu này đúng nhƣng chƣa đầy đủ, vì đã không tính đến những
đối tƣợng Khách hàng là những nhà đầu tƣ, các cơ quan quản lý và những
nhân viên làm việc trong Doanh nghiệp.
Theo nghĩa tổng quát: Liên quan đến công tác Quản trị quan hệ khách
hàng, có thể định nghĩa khách hàng nhƣ sau: “Khách hàng là những ngƣời đƣợc
chúng ta phục vụ, cho dù họ có trả tiền cho dịch vụ của chúng ta hay không”.

Cách định nghĩa thứ hai này mặc dù có một nhƣợc điểm là xem nhẹ
mục đích kinh doanh nhằm đạt lợi nhuận, nhƣng đã đề cập một cách đầy đủ
tất cả các đối tƣợng Khách hàng.

10


Nói chung, Khách hàng của Doanh nghiệp rất đa dạng. Để đáp ứng nhu
cầu của Khách hàng, Doanh nghiệp cần phải phân loại Khách hàng để có
chính sách phù hợp với các nhóm Khách hàng khác nhau.
1.2.1.2. Phân loại khách hàng sử dụng dịch vụ viễn thông
Phân loại khách hàng giúp doanh nghiệp hiểu đƣợc đặc tính, tính cách
riêng biệt của từng nhóm khách hàng, từ đó doanh nghiệp có thể đƣa ra
những phƣơng pháp riêng để tiếp xúc với khách hàng một cách có hiệu quả.
Có rất nhiều tiêu chí có thể sử dụng nhƣ: độ tuổi, nghề nghiệp, giới tính, đối
tƣợng sử dụng.... Tuy nhiên, để phục vụ cho mục đích nghiên cứu trong phạm
vi luận văn khách hàng đƣợc phân loại theo một số tiêu chí sau:
Theo phạm vi: gồm Khách hàng bên ngoài và Khách hàng nội bộ
(Kendall, 2007)
Khách hàng bên ngoài (Thường gọi là Khách hàng): Là những ngƣời ở
bên ngoài đến để mua hàng hóa hay dịch vụ của một Doanh nghiệp. Họ bao
gồm 3 đối tƣợng sau:
Ngƣời sử dụng: Là các cá nhân hoặc tổ chức thực sự sử dụng sản
phẩm, dịch vụ của Doanh nghiệp.
Ngƣời mua: Là những ngƣời thu thập thông tin về sản phẩm, lựa chọn,
ra quyết định mua và trả tiền.
Ngƣời hƣởng thụ: Các cá nhân hoặc tổ chức đƣợc hƣởng lợi (hoặc bị
ảnh hƣởng bởi) từ việc sử dụng sản phẩm hoặc dịch vụ.
Doanh nghiệp phải quan tâm tới cả 3 đối tƣợng này vì quá trình quyết
định mua hàng từ khâu nhận thức nhu cầu, tìm kiếm thông tin đánh giá
phƣơng án dẫn đến quyết định mua đều có sự ảnh hƣởng tác động của cả 3
đối tƣợng ngƣời sử dụng, ngƣời mua và ngƣời hƣởng thụ.

11


Khách hàng bên trong (Khách hàng nội bộ): Là toàn thể cán bộ công
nhân viên của một Doanh nghiệp, những ngƣời đang làm việc cho Doanh
nghiệp và đƣợc hƣởng quyền lợi từ Doanh nghiệp đó.
Nhƣ vậy ai trong Doanh nghiệp cũng có Khách hàng, hoặc là Khách
hàng bên trong, hoặc là Khách hàng bên ngoài. Và nhiệm vụ của mỗi Doanh
nghiệp là phải đáp ứng nhu cầu của Khách hàng, làm cho Khách hàng hài
lòng.
Cần lƣu ý rằng: ở bất cứ Doanh nghiệp nào, trong bất cứ ngành nghề
kinh doanh nào, phục vụ Khách hàng bên ngoài bao giờ cũng đƣợc ƣu tiên số
1. Tuy nhiên nếu Khách hàng bên trong không đƣợc quan tâm chăm sóc thì sẽ
không có sự thúc đẩy, khuyến khích việc Chăm sóc Khách hàng bên ngoài. Vì
vậy các Doanh nghiệp phải phối hợp đồng thời sự phục vụ cả hai đối tƣợng
Khách hàng bên ngoài và Khách hàng bên trong.
Theo thang bậc tiến triển: gồm nhóm khách hàng tiềm năng và nhóm
khách hàng hiện có (Roger, 2007).
Nhóm khách hàng tiềm năng: Là khách hàng có nhu cầu sử dụng sản
phẩm, dịch vụ nhƣng chƣa sử dụng, hoặc sử dụng các sản phẩm, dịch vụ của
nhà mạng khác, hoặc đã ngừng sử dụng sản phẩm dịch vụ của công ty.
Nhóm khách hàng hiện có: Là tất cả tổ chức, cá nhân đang sử dụng sản
phẩm, dịch vụ của công ty
Theo doanh thu cƣớc: gồm nhóm khách hàng lớn, nhóm khách hàng
vừa và nhóm khách hàng nhỏ (Kaj Storbacka, 1997).
Khách hàng lớn: là các tổ chức, doanh nghiệp có quy mô lớn, phạm vi
hoạt động rộng tại nhiều tỉnh, thành phố có nhu cầu sử dụng nhiều dịch vụ với

12

mức thanh toán cƣớc cao và không thuộc nhóm khách hàng doanh nghiệp đặc
biệt.
Khách hàng vừa và nhỏ: là các tổ chức, doanh nghiệp có quy mô nhỏ,
phạm vi hoạt động rộng trên địa bàn một tỉnh, thành phố, có nhu cầu sử dụng
nhiều dịch vụ với mức doanh thu cƣớc hàng tháng không cao.
Theo đối tƣợng sử dụng: gồm nhóm khách hàng chính phủ, nhóm
khách hàng doanh nghiệp, nhóm khách hàng cá nhân và hộ gia đình (Peter,
2016).
Khách hàng chính phủ: là những khách hàng sử dụng dịch vụ thuộc các cơ
quan thƣờng trực, điều hành của Đảng, cơ quan quản lý Nhà nƣớc từ Trung
ƣơng đến địa phƣơng, cơ quan ngoại giao (không phân biệt doanh thu).

Khách hàng doanh nghiệp: là những doanh nghiệp có nhu cầu sử dụng
nhiều dịch vụ, sử dụng với số lƣợng lớn.
Khách hàng cá nhân, hộ gia đình: là cá nhân, hộ gia đình sử dụng nhiều
dịch vụ viễn thông đáp ứng nhu cầu của bản thân, gia đình ngƣời sử dụng.
1.2.2. Khái quát về quản trị quan hệ khách hàng
1.2.2.1. Khái niệm về CRM
Hiện nay, đang tồn tại nhiều quan niệm khác nhau về CRM và phạm vi
bao quát cũng nhƣ các hoạt động của nó. Nhƣng nhìn chung, các khái niệm
về CRM đƣợc xác định theo ba quan điểm:
Quan điểm thứ nhất coi CRM nhƣ một giải pháp công nghệ trợ giúp cho
quản lý những vấn đề liên quan đến khách hàng. Theo quan điểm này, CRM là
một hệ thống thông tin đƣợc thu thập từ nhiều nguồn khác nhau cùng với những
phƣơng pháp phân tích để đƣa ra những báo cáo, những bảng biểu giúp doanh
nghiệp có một bức tranh tổng thể về khách hàng, thị trƣờng và những

13

vấn đề cần quan tâm khác trong kinh doanh.
Quan điểm thứ hai cho rằng CRM nhƣ là năng lực của doanh nghiệp
trong tiếp cận và/hoặc thực hiện trao đổi mua bán với khách hàng thông qua
xây dựng và thực hiện quy trình bán hàng. Trên quan điểm này, CRM đƣợc
hiểu là một quy trình bán hàng nằm trong hệ thống quản lý chất lƣợng ISO
9000.
Quan điểm thứ ba coi CRM là một chiến lược kinh doanh nhằm tối ƣu
hóa lợi nhuận, doanh thu và sự hài lòng của khách hàng; là một chiến lƣợc
tổng hợp với định hƣớng khách hàng nhằm nâng cao sức cạnh tranh của
doanh nghiệp trên thị trƣờng.
Trong khuôn khổ của luận văn này, tác giả sử dụng quan điểm cho rằng
CRM “là tập hợp các hoạt động mang tính chiến lược nhằm lựa chọn, thiết
lập, duy trì và phát triển các mối quan hệ tốt đẹp và lâu dài giữa doanh
nghiệp và khách hàng trên cơ sở làm thích ứng các quá trình tạo ra lợi ích
của khách hàng và doanh nghiệp”.
1.2.2.2. Vai trò của CRM
Theo Payne và Frow (2005), mục đích căn bản của CRM, cũng giống
nhƣ hoạt động của bất kỳ doanh nghiệp nào, đó là gia tăng lợi nhuận. CRM
giúp cho doanh nghiệp cung cấp dịch vụ tốt hơn cho khách hàng nhằm đánh
bại đối thủ cạnh tranh.
CRM không chỉ cải thiện dịch vụ cho khách hàng, hoạt động CRM tốt
còn có khả năng giảm chi phí, giảm sự lãng phí, và làm giảm cả những than
phiền của khách hàng về san phẩm dịch vụ của doanh nghiệp.
Hiệu quả của CRM cũng làm giảm căng thẳng cho nhân viên và nhờ đó
cải thiện và tăng cƣờng năng suất lao động.

14