Cơ sơ lý luận về công tác tổ chức kế toán NVL

Cơ sơ lý luận về công tác tổ chức kế toán NVL,CCDC trong các
doanh nghiệp
1.1. Sự cần thiết phải tổ chức kế toán NVL,CCDC
1.1.1Khái niện ,đặc điểm,vai trò của NVL,CCDC
• Khái ni m ệ
Quá trình s n xu t l s k t h p ba y u t , ó l lao ng ,t li u laoả ấ à ự ế ợ ế ố đ à độ ư ệ
ng v i t ng lao ng t o ra s n ph m v d ch v áp ng nhu c uđộ à đố ượ độ để ạ ả ẩ à ị ụ đ ứ ầ
tiêu dùng cho xã h i .Quá trình lao ng l quá trình con ng i s d ng t l uộ độ à ườ ử ụ ư ỉệ
lao ng l m thay i kích th c ,hình dáng,tính ch t lý hóa c a i t ngđộ à đổ ướ ấ ủ đố ượ
lao ng t o ra s n ph m v i ch t l n ngáy c ng cao ,th a mãn y độ để ạ ả ẩ ớ ấ ượ à ỏ đầ đủ
nhu c u ng y c ng a d ng c a th tr ng .Nguyên li u l i t ng lao ngầ à à đ ạ ủ ị ườ ệ à đố ượ độ
nh ng không ph i m i i t ng lao ng u l nguyên li u .ư ả ọ đố ượ độ đề à ệ
Nh ng nguyên li u ã qua công nghi p ch bi n thì c g i l v tữ ệ đ ệ ế ế đượ ọ à ậ
li u ệ
Nguyên li u,v t li u l k t tinh lao ng c a con ng i trong i t ngệ ậ ệ à ế độ ủ ườ đố ượ
lao ng .Nguyên li u,v t li u c g i chung l nguyên v t li u(NVL)độ ệ ậ ệ đượ ọ à ậ ệ
Khác v i nguyên v t li u ,công c d ng c (CCDC)l nh ng t li u laoớ ậ ệ ụ ụ ụ à ữ ư ệ
ng không tiêu chu n i u ki n ,quy nh v giá tr vá th i gian s d ngđộ đủ ẩ đ ề ệ đị ề ị ờ ử ụ
c a t i s n c nh .CCDCl t i s n d tr cho s n xu t v thu c v t i s nủ à ả ố đị à à ả ự ữ ả ấ à ộ ề à ả
l u ngư độ
• c i m ,vai tròĐặ đ ể
NVL l i t ng lao ng ,m t trong ba y u t c b n c a quá trình s nà đố ượ độ ộ ế ố ơ ả ủ ả
xu t l c s v t ch t hình th nh nên s n ph m m i ấ à ơ ở ậ ấ để à ả ẩ ớ
NVL th ng phong phú a d ng v ch ng la i ,công c ,hình thái v t ch tườ đ ạ ề ủ ọ ụ ậ ấ
v có vai trò quan tr ng trong qua trình s n xu t .Giá tr v t li u tiêu hao… à ọ ả ấ ị ậ ệ
trong quá trình s n xu t t o nên giá tr c a s n ph m h ng hóa d ch v ,t tr ngả ấ ạ ị ủ ả ẩ à ị ụ ỷ ọ
c a chúng trong giá tr sán ph m ,d ch v tùy thu c v o lo i hình doanhủ ị ẩ ị ụ ộ à ạ
nghi p .Thông th ng i v i doanh nghi p s n xu t thì giá tr v t li u chi mệ ườ đố ớ ệ ả ấ ị ậ ệ ế
t tr ng l n v ch y u trong giá tr s n ph mỷ ọ ớ à ủ ế ị ả ẩ
Nguyên v t li u khi tham gia v o quá trình s n xu t kinh doanh khôngậ ệ à ả ấ
gi nguyên hình thái v t ch t ban u .NVL ch tham gia v o m t chu trình s nữ ậ ấ đầ ỉ à ộ ả

xu t kinh doanh.Giá tr NVL c chuy n d ch to n b m t l n v o giá trấ ị đượ ể ị à ộ ộ ầ à ị
m i s n ph mt o ra ho c chi phí s n xu t kinh doanh trong k .ớ ả ẩ ạ ặ ả ấ ỳ
Khác v i NVL thì công c d ng c khi tham gia ho t ng s n xu t kinhớ ụ ụ ụ ạ độ ả ấ
doanh nó mang c i m gi ng t i s n c nh:M t s lo i CCDCcó th thamđặ đ ể ố à ả ố đị ộ ố ạ ể
gia v o nhi u chu k s n xu t kinh doanh v gi nguyên c hình thái v tà ế ỳ ả ấ à ữ đượ ậ
ch t ban u . ng th i CCDC mang c i m gi ng NVL:M t s lo iấ đầ Đồ ờ đă đ ể ố ộ ố ạ
CCDCcó giá tr th p ,th i h n s d ng ng n ,do ó c n thi t ph i d tr choị ấ ờ ạ ử ụ ắ đ ầ ế ả ự ữ
quá trình s n xu t kinh doanh .CCDC c x p v o lo i t i s n l u ng .ả ấ đượ ế à ạ à ả ư độ
Nh v y có th nói NVL,CCDCcó vai trò r t to l n trong ho t ng s nư ậ ể ấ ớ ạ độ ả
xu t kinh doanh c a doanh nghi p v trong gía th nh s n ph m các doanhấ ủ ệ à à ả ẩ ở
nghi p s n xu t thì vi c t ng c ng công t c qu n lý ,công t c k toánệ ả ấ ệ ằ ườ ắ ả ắ ế
NVL,CCDCph i qu n lý trên c hai ph ng di n ó l qu n lý v m t hi n v tả ả ả ươ ệ đ à ả ề ặ ệ ậ
v n t giá tr à ặ ị
1.1.2 Công tác quản lý NVL,CCDC
V i c i m chi phí NVL chi m t tr ng t ng i l n trong to n bớ đặ đ ể ế ỷ ọ ươ đố ớ à ộ
chi phí s n xu t kinh doanh v trong giâ th nh s n ph m các doanh nghi pả ấ à à ả ẩ ở ệ
s n xu t thì vi c t ng c ng công t c qu n lý ,công t c k toán NVL nh mả ấ ệ ă ườ ắ ả ă ế ằ
m b o s d ng ti t ki m có hi u qu NVL t ó góp ph n h giá th nh s nđả ả ử ụ ế ệ ệ ả ừ đ ầ ạ à ả
ph m l m t v n có ý ngh a c bi t quan tr ng ,luôn c các nh qu n lýẩ à ộ ấ đề ĩ đặ ệ ọ đượ à ả
doanh nghi p quan tâmệ
Xu t phát nh ng v n trên ,yêu c u qu n lý NVL,CCDCph i tấ ừ ữ ấ đề ầ ả ả đạ
c l qu n lý t t c các khâu,tè khâu thu mua n khâu d tr v s d ngđượ à ả ấ ả đế ự ữ à ử ụ
NVL c th l :ụ ể à
- khâu thu mua: Qu n lý ch t ch quá trình thu muaNVL,CCDC v cácỞ ả ặ ẽ ề
m t s l mg ,ch t l ng ,quy cách ,ch ng lo i ,giá mua v chi phí muac ngặ ố ượ ấ ượ ủ ạ à ũ
nh k ho ch mua theo úng ti n th i gian ,phù h p v i k h ach s n xu tư ế ạ đ ế độ ờ ợ ớ ế ọ ả ấ
kinh doanh c a doanh nghi p.Vì v y doanh nghi p ph i th ng xuyên phânủ ệ ậ ệ ả ườ
tích tình hình thu mua NVL ,tìm hi u ngu n v n cung c p l a ch n ngu nể ồ ố ấ để ự ọ ồ
mua , m b o v s l ng ,ch ng lo i ,quy cách v i giá c chi phí mua lđả ả ề ố ượ ủ ạ ớ ả à
th p nh t ấ ấ

- khâu b o qu n :Ph i b o m t ch c t t kho tang b n bãi,th c hi nỞ ả ả ả ả đả ổ ứ ố ế ự ệ
úng ch b o qu n i v i v t li u ,h th ng kho tang ,ph ng ti n v nđ ế độ ả ả đố ớ ậ ệ ệ ố ươ ệ ậ
chuy n ph i phù h p v i tính ch t , c i m c a t ng lo i v t t nh m h nể ả ợ ớ ấ đặ đ ể ủ ừ ạ ậ ư ằ ạ
ch m t mát h h ng trong quá trình v n chuy n ,b o qu n , m b o an to nế ấ ư ỏ ậ ể ả ả đả ả à
v t t c s l ng ,ch t l ng ậ ư ả ố ượ ấ ượ
- khâu d tr : Ph i d tr t i a v t i thi u cho t ng lo i , m b oỞ ự ữ ả ự ữ ố đ à ố ể ừ ạ đả ả
cho quá trình s n xu t không bi ng ng tr ,song c ng không quá th a (khôngả ấ ừ ệ ũ ừ
v t m c t i a t ng vòng quay c a v n)v không quá nh quá m c t iượ ứ ố đ để ă ủ ố à ỏ ứ ố
thi u s n xu t liên t c ,bình th ngể để ả ấ ụ ườ
- Quá trình s d ng : S d ng h p lý ,ti t ki m trên c s các nh m cử ụ ử ụ ợ ế ệ ơ ở đị ứ
v d toán chi phí s n xu t có ý ngh a r t quan tr ng trong vi c h th p chi phíà ự ả ấ ĩ ấ ọ ệ ạ ấ
v giá th nh à à
Do v y trong khâu s n xu t c n l p nh m c tiêu haoNVL v có trách nhi mậ ả ấ ầ ậ đị ứ à ệ
c th i v i vi c s d ng NVL ,xác nh úng giá tr NVL ã s d ng ụ ể đố ớ ệ ử ụ đị đ ị đ ử ụ để
tính v o chi phíà
1.1.3 Nhiệm vụ của kế toán NVL,CCDC
Xu t phát t yêu c u qu n lý NVL, CCDC k toán v i vai trò l công cấ ừ ầ ả ế ớ à ụ
qu n lý có các nhi m v sau ây:ả ệ ụ đ
- Phân lo i nguyên v t li u theo tiêu th c qu n lý doanh nghi p v l pạ ậ ệ ứ ả ệ à ậ
danh i m v t li u b o m tính th ng nh t gi a các b phân trong doanhđ ể ậ ệ ả đả ố ấ ữ ộ
nghi pệ
- T ch c ho ch toán ban u NVL, CCDC t ch c l p v luân chuy nổ ứ ạ đầ ổ ứ ậ à ể
ch ng t ho ch toán NVL trong doanh nghi p ứ ừ ạ ệ
- Áp d ng úng n các ph ng pháp k thu t v ho ch toán,t ch c t iụ đ đắ ươ ỹ ậ ế ạ ổ ứ à
kho n ,t ch c s k toán phù h p v i ph ng pháp k toán h ng t n kho c aả ổ ứ ổ ế ợ ớ ươ ế à ồ ủ
doanh nghi p ghi chép ph n ánh phù h p s li u v tình hình nh p_xu tệ để ả ợ ố ệ ề ậ ấ
_t n v t t theo c hi n v t v giá tr .tính toán úng giá tr th c t c a NVLồ ậ ư ả ệ ậ à ị đ ị ự ế ủ
nh p kho xu t khoậ ấ
- Ki m tra tình hình th c hi n các k ho ch v thu mua ,k ho ch sể ự ệ ế ạ ề ế ạ ử
d ng NVL,CCDC cho s n xu t ụ ả ấ

- Xác nh các báo cáo qu n tr NVL theo yêu c u thông tin c a qu n lý .Tđị ả ị ầ ủ ả ổ
ch c l p v phân tích các báo cáo n y , ng th i cung c p thông tin cho vi cứ ậ à à đồ ờ ấ ệ
l p báo cáo t i chính phân tích k t qu kinh doanh ậ à ế ả
1.2. Nội dung công tác kế toán NVL,CCDC
1.2.1.Phân loại NVL,CCDC
• Phân lo i NVLạ
C n c vào n i dung kinh t và yêu c u qu n tr doanh nghi p thì nguyên v tă ứ ộ ế ầ ả ị ệ ậ
li u c chia thành các lo i sau:ệ đượ ạ
- Nguyên li u ,v t li u chính:là i t ng lao ng c u thành nên th c th s nệ ậ ệ đố ượ độ ấ ự ể ả
ph m,các doanh nghi p khác nhau thì s d ng nguyên v t chính không gi ng nhau.ẩ ệ ử ụ ậ ố ở
doanh nghi p c khí nguyên v t li u la s t ,thép …doanh nghi p s n xu t ngệ ơ ậ ệ ắ ệ ả ấ đườ
nguyên v t li u chính là cây mía còn doanh nghi p s n xxu t bánh k o nguyên v tậ ệ ệ ả ấ ẹ ậ
li u chính là ng ,m ch nha ,b t...có th s n ph m c a doanh nghi p này làệ đườ ạ ộ ế ả ẩ ủ ệ
nguyên v t li u c a doanh nghi p khác. i v i n a thành ph m mua ngoài v i m cậ ệ ủ ệ đố ớ ử ẩ ớ ụ
ích ti p t c gia công ch bi n c coi là nguyên v t li u chính ví d :doanhđ để ế ụ ế ế đượ ậ ệ ụ
nghi p d t mua s i v mua d t v iệ ệ ợ ề để ệ ả
- V t li u ph :là nh ng v t li u khi s d ng ch có tác d ng ph làm t ng themậ ệ ụ ữ ậ ệ ử ụ ỉ ụ ụ ă
xh l ng cúa s n ph m,hoàn chính n ph m ho c m b o cho các coong c ho tấ ượ ả ẩ ả ả ặ đả ả ụ ạ
ng c bình th ng nh thu c nhu m ,thu c t y ,cúc áo …độ đượ ườ ư ố ộ ố ẩ
- Nhiên li u :là nh ng lo i v t li u có tác d ng cung c p nhi t l ong trong quáệ ữ ạ ậ ệ ụ ấ ệ ự
trình s n xu t kinh doanh ví d :x ng,d u,than,khí gaả ấ ụ ă ầ
- Ph tùng thay th :là các ph tùng ,chi ti t d c s d ng thay th s a ch aụ ế ụ ế ượ ử ụ đẻ ế ử ữ
nh ng máy móc ,thi t b ,ph ng ti n v n t i…..ữ ế ị ươ ệ ậ ả
- V t li u và thi t b xây d ng c b n :g m nh ng v t li u ,thi t b ,công cậ ệ ế ị ự ơ ả ồ ữ ậ ệ ế ị ụ
,khí c v t k t c u dung cho công tác xây d ng c b nụ ậ ế ấ ự ơ ả
- V t li u khác:là nh ng lo i v t li u ch a c x p các lo i trên th ng làậ ệ ữ ạ ậ ệ ư đượ ế ơ ạ ườ
nh ng v t li u c lo i ra t quá trình s n xu t ho c ph li u thu h i thu h i tữ ậ ệ đượ ạ ừ ả ấ ặ ế ệ ồ ồ ừ
thanh lý tài s n c nhả ố đị
Ngoai ra còn tuy thu vào yêu c u qu n lý và h ch toán chi ti t c a soanhộ ầ ả ạ ế ủ
nghi p mà trong t ng lo i nguyên v t li u trên chia thành t ng nhóm ,t ng th .cáchệ ừ ạ ậ ệ ừ ừ ứ

phân lo i này là c s xác nh nh m c tiêu hao, nh m c d tr cho t ngạ ơ ở để đị đị ứ đị ứ ự ữ ừ
lo i,t ng th nguyên v t li ulà c s t ch c ho ch toán chi ti t nguyên v t li uạ ừ ứ ậ ệ ơ ở ổ ứ ạ ế ậ ệ
trong doanh nghi pệ
C n c vào ngu n hình thành:nguyên v t li u c chia thành làm hai ngu nă ứ ồ ậ ệ đượ ồ
- Nguyên v t li u nh p t bên ngoài :do mua ngoài ,nh n góp v n lien doanhậ ệ ậ ừ ậ ố
,nh n bi u t ng….ậ ế ặ
- Nguyên v t li u t ch :do doanh nghi p t s n xu t ,ví d doanh nghi p chậ ệ ự ế ệ ự ả ấ ụ ệ ế
bi n có t ch c i tr ng chè cung c p nguyên li u cho b ph n ch bi n .cách phânế ổ ứ độ ồ ấ ệ ộ ậ ế ế
lo i này làm c n c cho vi c l p k ho ch thu mua và k ho ch s n xu t nguyên v tạ ă ứ ệ ậ ế ạ ế ạ ả ấ ậ
li u ,là c s xác nh tr giá v n th c t nguyên v t li u nh p khoệ ơ ở để đị ị ố ự ế ậ ệ ậ
C n c vào m c ích ,công c c a nguyên v t li u có th chia thành ă ứ ụ đ ụ ủ ậ ệ ể
- Nguyên v t li u dung cho nhu c u s n xu t khinh doanh g mậ ệ ầ ả ấ ồ
+Nguyên v t li u dùng tr ti p cho s n xu t ch t o s n ph mậ ệ ự ế ả ấ ế ạ ả ẩ
+Nguyên v t li u dung cho qu n lý các phân x ng ,dung cho b ph nậ ệ ả ở ưở ộ ậ
bán hang ,b ph n qu n lý doanh nghiêpộ ậ ả
- Nguyên v t li u dùng cho nhu c u khácậ ệ ầ
+Nh ng bánượ
+ em góp v n liên doanhĐ ố
+ em quyên t ngĐ ặ
• Phân loại CCDC
Công cụ dụng cụ được phân loại theo các tiêu thứ tương tự như nguyên vật liệu
*Theo yêu cầu quản lý và yêu cầu ghi chép của kế toán
+Công cụ dụng cụ
+Bao bì luân chuyên
+Đồ dung cho thuê
*Theo mục đích và nơi sử dụng
_Công cụ dụng cụ dùng cho sản xuất kinh doanh
_công cụ dụng cụ dung cho quản lý
_Công cụ dụng cụ dung cho nhu cầu khác
*Phân loại theo các phương pháp phân bổ

_Phân bổ 1lần
_Phân bổ 2lần
_Phân bổ nhiều lần
*Phân loại theo nguồn hình thành
1.2.2 Đánh giá NVL,CCDC
1.2.2.1 Nguyên tắc đánh giá
ánh giá nguyên v t li u l vi c xác nh giá tr NVL theo nh ng th iĐ ậ ệ à ệ đị ị ữ ờ
i m nh t nh v theo nguyên t c nh t nhđ ể ấ đị à ắ ấ đị
Khi ánh giá NVL ph i b o m các nguyên t c sau:đ ả ả đả ắ
*Nguyên giá gốc(theo tiêu chuẩn mục 02_hàng tồn kho)
NVL phải thực hiện theo giá gốc .Giá gốc hay được gọi là giá trị vốn thực tế của
NVL là toàn bộ các chi phí mà doanh nghỉệp bỏ ra để có được NVL ở những địa
điểm và trạng thái hiện tại
* Nguyên tắc thận trọng : Biểu hiện ở chỗ doanh nghiệp có đánh giá chính xác
mức độ giảm giá của NVL khi thấy có sự chênh lệch giữa giá hoạch toán với giá trị
thường ,dựa trên cơ sở để lập phòng giảm giá hàng tồn kho
*Nguyên t c nh t quán :Các ph ng pháp k toán áp d ng trong ánh giá v tắ ấ ươ ế ụ đ ậ
t ,h ng hóa ph i b o m tính nh t quán .T c l k toán ã ch n ph ngư à ả ả đả ấ ứ à ế đ ọ ươ
pháp k toán n o thì ph i áp d ng ph ng pháp k toán ó nh t nh t trongế à ả ụ ươ ế đ ấ ấ
xu t niên k toán ,doanh nghi p có th thay i ph ng pháp k toán ãố độ ế ệ ể đổ ươ ế đ
ch n ,nh ng ph i m b o ph ng pháp thay th trình b y thông tin k toánọ ư ả đả ả ươ ế à ế
m t cách trung th c v h p lý h n , ng th i ph i gi i thích c nh h ngộ ự à ợ ơ đồ ờ ả ả đượ ả ưở
c a s thay i óủ ự đổ đ
1.2.2.2 Các phương pháp đánh giá NVL
V nguyên t c nguyên v t li u l t i s n l u ng thu c nhóm h ng t nề ắ ậ ệ à à ả ư độ ộ à ồ
kho c ánh giá theo giá tr th c t .Khi xu t kho c ng ph i xác nh theođượ đ ị ự ế ấ ũ ả đị
giá th c t xu t kho theo dung ph ong pháp quy ng .Tuy nhiên n gi nự ế ấ ư đị để đơ ả
v gi m b t kh i l ng ghi chép ,tính toán h ng ng y có th s d ng giáà ả ớ ố ượ à à ể ử ụ
h ach toán tình hình nh p - xu t - t n v t li u ọ ậ ấ ồ ậ ệ
Có hai ph ng pháp ánh giá NVL,CCDC :ươ đ

- ánh giá v t li u theo giá th c tĐ ậ ệ ự ế
- ánh giá v t lieu theo giá ho ch toánĐ ậ ạ
* ánh giá vâtl li u theo giá th c t Đ ệ ự ế
+Xác nh giá v n c a NVL nh p kho: c xác nh theo t ng ngu n v nđị ố ủ ậ đượ đị ừ ồ ố
nh p ậ
- Nh p kho do mua ngo i :ậ à
Giá th c t Giá muaự ế Chi phí Thu nh pế ậ Các kho nả
NVL = trên hóa + mua + kh u(n u có) - gi m trẩ ế ả ừ
nh p kho (n u có)ậ ế
Giá mua l giá không có thu GTGT n u NVL mua v dùng s n xu t cácà ế ế ề để ả ấ
m t h ng ch u thu GTGT v doanh nghi p n p thu GTGT theo ph ng phápặ à ị ế à ệ ộ ế ươ
kh u tr .Giá mua l giá có thu GTGT n u NVL mua v s d ng cho vi c s nấ ừ à ế ế ề ử ụ ệ ả
xu t các m t h ng ch u thu GTGT ho c doanh nghi p n p thu GTGT theoấ ặ à ị ế ặ ệ ộ ế
ph ng pháp tr c ti pườ ự ế
- Nh p do t gia công ch bi n :ậ ự ế ế
Giá th c ứ Giá th c t NVLự ế Chi phí gia
T NVL =ế mua gia công + công chế
Nh p kho ch bi nậ ế ế bi nế
Trong ó :ti n thuê gia công ch bi n ,ti n v t chuy n (n u có )s bao g m cđ ề ế ế ề ậ ể ế ẽ ồ ả
thu GTGT n u NVL c dùng s n xu t m t h ng không ch u thuế ế đượ để ả ấ ặ à ị ế
GTGTho c doanh nghi p n p thu GTGT theo ph ng pháp tr c ti p ,s khôngặ ệ ộ ế ươ ự ế ẽ
bao g m thu GTGT n u s n ph m s n xu t ra l i t ng không ch u thuồ ế ế ả ẩ ả ấ à đố ượ ị ế
GTGT v doanh nghi p n p thu theo ph ong pháp kh u tr à ệ ộ ế ư ấ ừ
- Nh p kho do nh n v n góp v n kinh ậ ậ ố ố
Giá th c t ự ế tr giá góp v n chi phí v n chuy nị ố ậ ể
NVL nh p kho = do h i ng liên doanh + b c d (n u có)ậ ộ đồ ố ỡ ế
Xác nhđị
- Nh p kho do c bi u t ng ậ đượ ế ặ
Giá th c t c a NVL nh p kho c tính giá theo ph ng pháp th tr ng ho cự ế ủ ậ đượ ươ ị ườ ặ
theo giá ghi nh n trên biên b n ghi nh n NVL bi u t ng c ng các chi phí phátậ ả ậ ế ặ ộ

sinh
- Nh p kho i v i NVL c nh n c c p ậ đố ớ đượ à ướ ấ