Một số giải pháp trong việc chống buôn lậu và gian lận thương mại ở Việt Nam.

Một số giải pháp trong việc chống buôn lậu
và gian lận thơng mại ở Việt Nam.

Buôn lậu và gian lận thơng mại ở nớc ta trong những năm gần đây diễn biến
rất phức tạp, đã trở thành quốc nạn, xâm hại đến kinh tế, đời sống xã hội, đến
lợi ích, chủ quyền và an ninh quốc gia. Vì vậy cần phải có những giải pháp chống
buôn lậu và gian lận thơng mại một cách có kế hoạch, chiến lợc và đồng bộ giữa
các ngành hữu trách. Đảng và Nhà nớc cần có những chủ trơng, biện pháp kiên
quyết ngăn chặn , hạn chế , đẩy lùi nạn buôn lậu và gian lận thơng mại, đồng thời
các ngành, các lực lợng, các cấp chính quyền ở các địa phơng nhất là các tuyến
biên giới, cùng biền hải đảo càng phải có những biện pháp và hành động cụ thể
trong cuộc chiến không khoan nhợng này.
I- Các giải pháp cấp Nhà nớc.
1. Nhà nớc cần phải hoàn chỉnh hơn nữa hệ thống pháp luật.
Đây là biện pháp hàng đầu trong tình hình hiện nay ở nớc ta. Bởi vì hệ
thống luật pháp, nhất là trong lĩnh vực quản lý thuế, còn nhiều sơ hở chậm đợc bổ
sung sửa đổi. Hiệu quả và hiệu lực của các văn bản pháp quy còn thấp. Để chống
buôn lậu và gian lận thơng mại thu đợc kết quả cần phải có những điều luật cụ
thể, chính sách nghiêm minh cho từng đối tợng hành vi vi phạm hoàn thiện các
công cụ chính sách, luật pháp nhằm xoá bỏ những kẽ hở mà bọn tội phạm hay lợi
dụng. Hệ thống pháp luật của nớc ta hiện nay còn thiếu và không đầy đủ rõ ràng,
nên trong việc thực hiện thiếu cơ sở pháp lý dẫn đến tuỳ tiện không thống nhất.
Nhiều chế định, quy định đợc ban hành đã lâu, nay không còn phù hợp song vẫn
cha đợc thay thế, sửa đổi, bổ sung kịp thời. Trong các văn bản còn mâu thuẫn, gây
khó khăn cho những cơ quan, tổ chức, cá nhân tiến hành thực hiện. Luật pháp
không đồng bộ, thiếu hoàn chỉnh sẽ dẫn đến tình trạng thực hiện tuỳ tiện, chủ
quản trong kiểm tra, giám sát và xử lý. Vì vậy Nhà nớc cần phải tiến hành rà soát
văn bản pháp quy đã ban hành để bổ sung sửa đổi hoặc thay thế. Tích cực triển
khai và thực hiện các biện pháp khắc phục gian lận trong khấu trừ, hoàn thuế
GTGT. Hoàn thiện chính sách vĩ mô nh chính sách thuế, quản lý xuất nhập khẩu...
Nên tập trung nghiên cứu, xây dựng một chính sách thuế hợp lý, dễ hiểu, không

qua cao, khuyến khich đợc nhà sản xuất kinh doanh tự giác trong qua trình nộp
thuế. Đồng thời thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 31/TTg ngày 27/10/1999 về đấu
tranh sản xuất và buôn bán hàng lậuvà các văn bản có liên quan về phòng chống
tệ nạ gian lận thuê...Chính phủ cần có biện pháp chế tài để nâng cao để nâng cao
hiệu lực bảo hộ của nhà nớc đối với các loại hình sở hữu công nghiệp đã đăng ký.
Mặt khác Nhà nớc cần điều chỉnh chính sách thuế, thởng hợp lý, tăng cờng quản
lý Nhà nớc. Đi đôi với việc ra các văn bản quy phạm pháp luật chức năng thì Nhà
nớc cũng cần phải ban hành những văn bản đi kèm nhằm hớng dẫn cụ thể việc
thực hiện các văn bản trên giúp cho quá trình thực hiện đạt hiệu quả.
2. Xác định rõ trách nhiệm, nhiệm vụ của từng tổ chức:
Trong những biện pháp chống buôn lậu và gian lận thơng mại Nhà nớc cần
làm rõ trách nhiệm của từng ngành, từng cấp, quy định rõ trách nhiệm về vật chất
của tổ chức giám định, hạn chế tối đa sự trùng lặp trong quá trình xử lý vụ việc,
nâng cao tinh thần trách nhiệm của các cán bộ thuộc các ngành hữu quan, cụ thể :
Hàng qua cửa khẩu thì trách nhiệm chính thuộc về Tổng cục Hải quan.
Hàng kinh doanh trên thị trờng nội địa trách nhiệm chính thuộc về Cục quản
lý thị trờng (ngành thơng mại).
Các trạm biên phòng làm nhiệm vụ an ninh cửa khẩu, bảo vệ đờng biên công
tác phòng chống buôn lậu và có trách nhiệm phối hợp với chính quyền địa phơng.
Cơ quan thuế chịu trách nhiệm chống thất thu, giám sát hàng hoá trốn lậu
thuế, kiểm tra các hoá đơn chứng từ theo quy định của ngành.
Chính quyền địa phơng chịu trách nhiệm toàn diện quản lý hành chính kinh
tế trên địa bàn, tổ chức phối hợp với tất cả các cơ quan làm nhiệm vụ chống buôn
lậu và gian lận thơng mại, kiến nghị với các cơ quan chuyên trách về những vấn
đề vớng mắc phát sinh.
Quy định rõ ràng trách nhiệm chính sách để dễ dàng thi hành nhiệm vụ, nhng
đồng thời trong công tác phòng chống cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành
chức năng tạo điều kiện thúc đẩy hoạt động mang lại kết quả cao nhất. UBND
tỉnh, thành phố cần trực tiếp chỉ đạo các ngành có liên quan trong địa phơng phối
hợp cung nhau thực hiện.

3. Gắn việc chống buôn lậu và gian lận thơng mại với công cuộc cải cách hành
chính.
Đây là một yêu cầu đặt ra cho các cơ quan quản lý Nhà nớc, công tác chống
buôn lậu và gian lận thơng mại phải gắn với việc thực hiện Nghị quyết 38/CP của
chính phủ về cải cách nền hành chính Nhà nớc. Đối với Hải quan cần nghiên cứu
để xây dựng các giải pháp tối u nhằm mục tiêu bảo đảm sự quản lý của Nhà nớc
về hoạt động xuất nhập khẩu đợc chặt chẽ, chống đợc buôn lậu, gian lận thơng
mại có hiệu quả, thu đúng, thu đủ thuế xuất nhập khẩu đảm bảo nguồn thu ngân
sách Nhà nớc, nhng vẫn tạo đợc thuận lợi cho thơng mại lành mạnh phát triển,
khuyến khích đợc xuất nhập khẩu, bảo hộ đợc sản xuất trong nớc, bảo vệ lợi ích
chính đáng của ngời tiêu dùng, hội nhập thơng mại trong khu vực và trên thế giới.
Trên cơ sở cải cách hành chính sâu rộng, giảm các thủ tục rờm rà, gây phiền hà
ách tắc cho hoạt động xuất nhập khẩu. Tiếp tục đổi mới các quy trình nghiệp vụ,
rà soát các văn bản, các quy định và hệ thống lại theo hớng đơn giản, hài hoà
thống nhất. Kiên quyết loại bỏ các quy định không rõ ràng, không có tính khả thi,
gây ách tăc, phiền hà, tiêu cực tạo điều kiện cho bọn gian thơng lợi dụng.
4. Biện pháp về kỹ thuật nghiệp vụ
Tăng cờng lực lợng, nầng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của các cán bộ,
trang bị cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại cho các lực lợng tham gia chống buôn lậu
và gian lận thơng mại, tạo điều kiện cho họ kiểm tra, kiểm soát nhanh chóng và
đối phó kịp thời với những hành vi trong buôn bán hàng lậu và gian lận thơng mại.
Về lâu dài, cần tăng cờng các biện pháp kiểm tra số lợngvà chất lợng hàng hoá ở
các khâu giao nhận tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh và các đầu mối xuất nhập
khẩu. Xây dựng lực lợng trong sạch vững mạnh cả về chất và lợng. Buôn lậu và
gian lận thơng mại ngày càng tinh vi, phức tạp đòi hỏi cán bộ ngành chức năng
phải có sự hiểu biết toàn diện. Tổ chức lực lợng tại các địa bàn, các bộ phận
nghiệp vụ phải thật hơp lý, khoa học, hiệu quả các hành vi buôn lậu và gian lận
thơng mại, đồng thời vừa phải góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội,
từng bớc hoà nhập với kinh tế khu vực và trên thế giới. Nâng sao trình độ văn hoá
chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ hải quan, biên phòng, cảnh sát kinh tế... Từng

bớc tiêu chuẩn hoá các chức danh nghề nghiệp, nghiệp vụ, số công chức cha đớc
đào tạo hoặc đã đợc đào tạo nhng trái ngành phải đợc đào tạo lại theo yêu cầu của
công tác mới. Riêng đối với lực lợng chống buôn lậu cần mở rộng phạm vi địa bàn
hoạt động, đặc biệt là ở các vùng biến giới hải đảo, đánh sâu vào nội địa, xây
dựng phơng án trọng điểm trên từng tuyến biên giới.
5. Hợp tác quốc tế với các cơ quan Hải quan của các nớc trong việc đấu tranh
chống gian lận thơng mại.
Tăng cờng hợp tác nhằm trao đổi thông tin, lựa chọn mục tiêu, lập hồ sơ
quản lý, đánh giá rủi ro thông qua đó có thể phát hiện các trờng hợp có nguy cơ
gian lận thơng mại cao, phối hợp với các nớc trong khu việc kiểm soát Hải quan,
tranh thủ sự hợp tác giúp đỡ của các nớc phát triển trong việc đào tạo cho cán bộ
hải quan về các kỹ năng và phơng pháp đấu tranh chống buôn lậu và gian lận th-
ơng mại.
6. Dán tem hàng hoá phải thực sự hiều quả.
Dán tem tuy đã coi là biện pháp cần thiết để quản lý hàng nhập khẩu, song
thực tế đã cho thấy không phải bất cứ một mặt hàng nào nhập khẩu cũng có thể áp
dụng biện pháp này. Muốn áp dụng hiệu quả phải xem xét thật cụ thể tính chất,
đặc điểm của hàng hoá và bao bi sử dụng hàng hoá đó.
7. Nâng cao sức cạnh tranh của hàng hoá trong nớc.
Nhà nớc cần có chính sách để đẩy mạnh sản xuất trong nớc,để hàng hoá Việt
Nam tăng cờng sức cạnh tranh trên thị trờng góp phần ngăn chặn hàng lậu. Muốn
vậy đòi hỏi Nhà nớc phải có chính sách phù hợp với cơ chế mới, nhằm tạo điều
kiện cho các doanh nghiệp phát triển, tạo môi trờng thông thoáng cho hoạt động
kinh doanh.
8. Cải cách chính sách lơng thởng.
Nhà nớc cần có cơ chế chính sách lơng thởng thoả đáng đối với cán bộ công
chức làm nhiệm vụ chống buôn lậu và gian lận thơng mại. Vì hiện nay chính sách
tiền lơng của chúng ta còn bất hợp lý, nó chính là vật cản cho sự phát triển kinh
tế, làm tăng sự phân hoá bất bình đẳng trong tầng lớp nhân dân.
9. Phải có những chính sách phát triển kinh tế vùng biên:

Nhà nớc tạo điều kiện và xây dựng cho nhân dân vùng biên trở thành lực l-
ợng tích cực, nòng cốt trong công tác chống buôn lậu. Tình trạng hiện nay là bon
buôn lậu đang lợi dụng nhng một bộ phận quần chúng nhân dân hiểu biết thấp tiếp
tay cho bon chúng, trở thành cửu vạn chuyên vận chuyển hàng lậu qua biên giới.
Nguyên nhân chủ yếu để bọn buôn lậu lợi dụng là đời sống của nhân dân các
vùng biên giới vẫn còn nghèo, lạc hậu, nên dễ bị đông tiền làm mở mắt. giải pháp
đa ra là phải cải thiện đợc công ăn việc làm cho ngời dân, đồng thời tuyên truyền
sâu rộng các quy định của Nhà nớc về chống buôn lậu giúp cho ngời dân hiểu đợc
tác hại của những hành động trớc kia.
10. Nhà nớc cần tuyên truyền giáo dục, nâng cao ý thức giác ngộ của cán bộ và
nhân dân về việc chống buôn lậu và gian lận thơng mại.
Tuyên truyền giáo dục thông qua các phơng tiện thông tin đại chúng nh báo
chí, đài phát thanh, truyền hình, nâng cao ý thức giác ngộ của cán bộ tham gia
công tác chông buôn lậu và gian lận thơng mại. Trong những năm gần đây Nhà n-
ớc ta đã từng bớc đổi mới hệ thống pháp luật với t duy pháp lý mới. Cơ sở pháp lý
mới của quản lý Nhà nớc, quản lý kinh tế, quản lý hoạt động xuất nhập khẩu đã
bắt đầu hình thành. Điều đó đòi hỏi phải nâng cao giác ngộ pháp luật nhằ hình
thành một cơ chế kiểm tra việc tuân theo những cơ sở pháp lý mới này. Căn cứ vào
đơng lối đổi mới của đảng và Nhà nớc ta, xuất phát từ đặc điểm công tác đấu
tranh chống buôn lậu và gian lận thơng mại ở nớc ta thời gian qua và trạng thái ý
thức pháp luật của cán bộ nhân dân lao động chúng ta phải đa ra đợc một hệ thống
giáo dục nâng cao trình độ cho toàn thể nhân dân, giúp cho họ hiểu đợc và thực
hiện đợc những hệ thông văn bản pháp luật mới, nh thế thì công tác chống buôn
lậu và gian lận thơng mại của chúng ta mới đạt hiêu quả cao.