chuong trinh dia phuong(tieng viet)

Héi gi¶ng chµo mõng
ngµy Nhµ Gi¸o ViÖt Nam
(20 - 11 - 1982 * 20 - 11 - 2009)

Tit 63: CHNG TRèNH A PHNG
(Phần Tiếng Việt)

Bi tp 1: Hóy tỡm trong phng ng em ang s dng hoc trong
mt phng ng m em bit nhng t ng:

a. Chỉ các sự vật, hiện tượng, không có tên gọi trong các phương
ngữ khác và trong ngôn ngữ toàn dân.

b. Đồng nghĩa nhưng khác về âm với những từ ngữ trong các phư
ơng ngữ khác hoặc trong ngôn ngữ toàn dân.

c. Đồng âm nhưng khác về nghĩa với những từ ngữ trong các phư
ơng ngữ khác hoặc trong ngôn ngữ toàn dân.

(Yêu cầu HS làm theo nhóm phân công, dựa vào mẫu ở SGK Tr175)

Ví dụ
- Nhút (phương ngữ
Trung): món ăn làm
bằng xơ mít, muối
trộn với một vài thứ
khác, được dùng
một số vùng Nghệ
Tĩnh.
- Bồn bồn (phương ngữ

Nam): một loại cây
thân mềm, sống ở
nước, có thể làm
dưa hoặc xào nấu,
phổ biến ở một số
vùng Tây Nam Bộ.
- Cu đơ (phương ngữ
Trung): Mét ®Æc s¶n
Næi tiÕng…
- B¸nh Phu Thª (B¾c
Ninh): B¸nh th­êng
dïng trong c¸c lÔ c­íi
hái
Phương
ngữ Bắc
Phương
ngữ
Trung
Phương
ngữ Nam
mũ mũ nón
chân cẳng chân
(chơn)
không không
(không)
hổng
quan
tài
hòm hòm
bà mệ bà

mẹ mạ má
bố bọ tía
đâu mô đâu
giả vờ giả đò giả đò
ô dù dù
Phương
ngữ
miền
Bắc
Phương
ngữ
miền
Trung
Phương
ngữ
miền
Nam
Mẹ
Bố
Bà
Ngã
Vứt
Bẩn
Màn
Mạ
Bọ,
cha,
ba
Mệ
Bổ

Vất
Dớp
Mùng
Má
Tía
Bà
Té
Dụt
Nhơ
Mùng

Phương ngữ miền
Bắc
Phương ngữ miền
Trung
Phương ngữ miền
Nam
Nón:
dùng để đội đầu, làm
bằng lá.
Hòm:
dụng cụ để đựng đồ.
Bổ: có ích
Ốm: bị bệnh
Mắc: treo lên
Phanh: h·m xe l¹i
Nón:
dùng để đội đầu, làm
bằng lá.
Hòm:

quan tài để người
chết.
Bổ: ngã
Ốm: gầy
Mắc: bận
Phanh: h·m xe l¹i
Nón:
chỉ chung cả nón và
mũ.
Hòm:
quan tài để người
chết.
Bổ: té
Ốm: gầy
Mắc: đắt
Phanh: th¾ng

Nhút Bồn bồn

Cu đơ
Phu Thª


Rượu Bầu Đá Bình Định
R u Lµng V©n ượ
"Vân hương mỹ tửu lừng biển Bắc.
Chiến công Như Nguyệt rạng trời Nam“
V¶i thiÒu Lôc Ng¹n B¸nh ®a KÕ

Bài tập 2.
Cho biết vì sao những từ ngữ địa phương
như ở BT 1a không có từ ngữ tương đương
trong phương ngữ khác và trong ngôn ngữ
toàn dân?
=> Sự xuất hiện những từ ngữ đó thể hiện
tính đa dạng về điều kiện tự nhiên và đời
sống xã hội trên các vùng miền của đất
nước ta như thế nào?