Quản lý hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố việt trì, tỉnh phú thọ theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

LÊ THỊ THANH THÚY

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG NỘI DUNG GIÁO DỤC
ĐỊA PHƢƠNG Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN
THÀNH PHỐ VIỆT TRÌ, TỈNH PHÚ THỌ THEO ĐỊNH HƢỚNG
CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG NĂM 2018

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2020


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

LÊ THỊ THANH THÚY

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG NỘI DUNG GIÁO DỤC
ĐỊA PHƢƠNG Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN
THÀNH PHỐ VIỆT TRÌ, TỈNH PHÚ THỌ THEO ĐỊNH HƢỚNG
CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG NĂM 2018

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Chuyên ngành: Quản lý Giáo dục
Mã số: 8.140114

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN PHƢƠNG HUYỀN

HÀ NỘI - 2020


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của
riêng tôi. Các kết quả của luận văn là trung thực và chưa từng
được ai công bố trong bất kì công trình nào khác.
Tác giả luận văn

Lê Thị Thanh Thúy

i


LỜI CẢM ƠN
Em xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu trường Đại học Quốc gia và quý Thầy,
Cô giáo, cán bộ, viên chức thuộc khoa Quản lí giáo dục - Đại học Giáo dục và các
phòng chức năng của Đại học Quốc gia đã tận tình giảng dạy, hướng dẫn và quan tâm,
tạo điều kiện cho em trong quá trình học tập và nghiên cứu.
Em xin gửi lời cảm ơn đến Quí vị lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Phú
Thọ, Phòng Giáo dục thành phố Việt Trì, hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, tổ trưởng
chuyên môn, giáo viên các trường Tiểu học của Thành phố Việt Trì đã giúp đỡ, tạo
điều kiện cho em trong quá trình triển khai thực hiện các khảo sát cho luận văn.
Em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Người hướng dẫn khoa học:
TS. Nguyễn Phương Huyền đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ em trong quá
trình thực hiện luận văn.
Luận văn được hoàn thiện cũng nhờ sự giúp đỡ, động viên hỗ trợ về tinh
thần, vật chất của những người thân, thầy cô giáo, bạn bè đồng nghiệp, đồng môn.
Em xin cảm ơn tất cả về sự giúp đỡ tận tình đó. Dù cố gắng, song luận văn
chắc không tránh khỏi thiếu sót, rất mong nhận được các ý kiến chỉ dẫn từ các Thầy

Cô, Quí vị và các bạn.
Hà Nội, ngày 29 tháng 7 năm 2020
Tác giả luận văn

Lê Thị Thanh Thúy

ii


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

CB-GV
CBQL
CLB
CNN

Cán bộ - giáo viên
Cán bộ quản lý
Câu lạc bộ
Chuẩn nghề nghiệp

CNTT
CSVC
CTGDPT
DH

Công nghệ thông tin
Cơ sở vật chất
Chương trình giáo dục phổ thông
Dạy học

GD& ĐT
GD
GDPT
GV

Giáo dục và Đào tạo
Giáo dục
Giáo dục phổ thông
Giáo viên

GVCN
GVTH
HĐGD
HS

Giáo viên chủ nhiệm
Giáo viên tiểu học
Hoạt động giáo dục
Học sinh

KHGD
KT-XH
LLGD
LLXH
NDGDĐP

Kế hoạch giáo dục
Kinh tế - xã hội
Lực lượng giáo dục

Lực lượng xã hội
Nội dung giáo dục địa phương

NT – GĐ – XH
PP
QL
QLGD

Nhà trường, gia đình, xã hội
Phương pháp
Quản lý
Quản lý giáo dục

TB
TBDH
TH
THCS

Trung bình
Thiết bị dạy học
Tiểu học
Trung học cơ sở

XHH

Xã hội hóa

iii

MỤC LỤC
Trang
Lời cam đoan ................................................................................................................. i
Lời cảm ơn .................................................................................................................... ii
Danh mục các chữ viết tắt ........................................................................................... iii
Danh mục các bảng ..................................................................................................... ix
Danh mục các biểu đồ ................................................................................................. xi
MỞ ĐẦU ...................................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG
NỘI DUNG GIÁO DỤC ĐỊA PHƢƠNG Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC THEO
ĐỊNH HƢỚNG CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG NĂM 2018 .................. 7
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ............................................................................ 7
1.1.1. Trên thế giới .............................................................................................. 7
1.1.2. Ở Việt Nam ................................................................................................ 9
1.2. Một số khái niệm cơ bản trong đề tài.............................................................. 13
1.2.1. Quản lý..................................................................................................... 13
1.2.2. Quản lý nhà trường ................................................................................. 14
1.2.3. Quan niệm xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở cấp tiểu học
theo yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông 2018 ....................................... 15
1.3. Hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phƣơng ở các trƣờng tiểu
học theo yêu cầu chƣơng trình giáo dục phổ thông 2018..................................... 17
1.3.1. Xác định mục tiêu nội dung giáo dục địa phương .................................. 17
1.3.2. Thiết kế nội dung giáo dục địa phương .................................................. 18
1.3.3. Lựa chọn hình thức và phương pháp thực hiện nội dung giáo dục
địa phương ......................................................................................................... 19
1.3.4. Kiểm tra, đánh giá nội dung giáo dục địa phương................................. 20
1.4. Quản lý xây dựng nội dung giáo dục địa phƣơng ở các trƣờng tiểu học
theo yêu cầu chƣơng trình giáo dục phổ thông 2018 ............................................ 21
1.4.1. Phân cấp quản lý trong xây dựng nội dung giáo dục địa phương ......... 21
1.4.2. Phân tích yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông 2018 và bối

cảnh địa phương ................................................................................................ 23

iv


1.4.3. Xây dựng phân phối chương trình, kế hoạch dạy học các môn học
và lựa chọn các chủ đề/ nội dung giáo dục địa phương ................................... 26
1.4.4. Phân bổ các nguồn lực (đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, thiết bị,
tài chính, thời gian …)....................................................................................... 28
1.4.5. Tổ chức thực hiện nội dung giáo dục địa phương ở các nhà trường
tiểu học............................................................................................................... 30
1.4.6. Giám sát, đánh giá nội dung giáo dục địa phương ở nhà trường
tiểu học............................................................................................................... 32
1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động xây dựng nội dung giáo
dục địa phƣơng ở các trƣờng tiểu học theo định hƣớng chƣơng trình giáo
dục phổ thông năm 2018 .......................................................................................... 35
1.5.1. Đặc điểm kinh tế, chính trị văn hóa xã hội tại địa phương .................... 35
1.5.2. Nguồn lực và vai trò của nhà trường ...................................................... 36
1.5.3. Năng lực của đội ngũ CBQL và giáo viên .............................................. 37
1.5.4. Đặc điểm tâm lý của học sinh tiểu học ................................................... 37
1.5.5. Mức độ tự chủ của nhà trường trong xây dựng và tổ chức thực hiện
nội dung giáo dục địa phương. ......................................................................... 39
Tiểu kết chƣơng 1 ..................................................................................................... 40
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG NỘI
DUNG GIÁO DỤC ĐỊA PHƢƠNG Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC TRÊN
ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ VIỆT TRÌ, TỈNH PHÚ THỌ THEO ĐỊNH HƢỚNG
CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG NĂM 2018 ................................ 41
2.1. Khái quát về tự nhiên, kinh tế - xã hội và giáo dục – đào tạo ở thành
phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ ...................................................................................... 41
2.1.1. Khái quát về tự nhiên và kinh tế xã hội .................................................. 41

2.1.2. Tình hình phát triển Giáo dục và Đào tạo .............................................. 41
2.2. Mô tả quá trình khảo sát thực trạng ............................................................... 44
2.2.1. Mục đích khảo sát.................................................................................... 44
2.2.2. Nội dung khảo sát .................................................................................... 44
2.2.3. Phương pháp khảo sát và cách xử lý số liệu........................................... 45
2.3. Thực trạng hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phƣơng ở các
trƣờng tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo định
hƣớng chƣơng trình giáo dục phổ thông năm 2018.............................................. 46

v


2.3.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về vai trò, ý
nghĩa quản lý hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các
trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì theo định hướng chương
trình giáo dục phổ thông năm 2018 .................................................................. 46
2.3.2. Thực trạng mục tiêu bồi dưỡng nội dung GD địa phương ở các
trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì theo định hướng chương
trình giáo dục phổ thông năm 2018 .................................................................. 47
2.3.3. Nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về mục tiêu quản lý
hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học
trên địa bàn thành phố Việt Trì theo định hướng chương trình giáo dục
phổ thông năm 2018 .......................................................................................... 49
2.3.4. Thực trạng xây dựng nội dung GD địa phương cho các trường tiểu
học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo định hướng
chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 ..................................................... 51
2.3.5. Thực trạng hình thức tổ chức nội dung giáo dục địa phương ở các
trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì theo định hướng chương
trình giáo dục phổ thông năm 2018 .................................................................. 54
2.3.6. Thực trạng phương pháp tổ chức thực hiện hoạt động xây dựng nội

dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố
Việt Trì theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018............ 58
2.3.7. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục địa phương ở
các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì theo định hướng
chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 ..................................................... 61
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phƣơng
của các trƣờng tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ
theo định hƣớng chƣơng trình giáo dục phổ thông năm 2018 ............................ 62
2.4.1. Thực trạng phân tích yêu cầu chương trình giáo dục địa phương
theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 ......................... 62
2.4.2. Thực trạng xây dựng phân phối chương trình dạy học các môn học
và lựa chọn các chủ đề/ nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu
học trên địa bàn thành phố Việt Trì theo định hướng chương trình giáo
dục phổ thông 2018 ........................................................................................... 65

vi


2.4.3. Thực trạng xây dựng kế hoạch giáo dục địa phương ở các trường
tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì theo định hướng chương trình
giáo dục phổ thông năm 2018 ........................................................................... 66
2.4.4. Thực trạng tổ chức thực hiện nội dung giáo dục địa phương ở các
trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì theo định hướng chương
trình giáo dục phổ thông năm 2018 .................................................................. 69
2.4.5. Thực trạng chỉ đạo triển khai thực hiện kế hoạch hoạt động giáo
dục địa phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì
theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 ......................... 71
2.4.6. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động giáo dục địa
phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì theo định
hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 ......................................... 73

2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hƣởng đến tổ chức hoạt động giáo dục địa
phƣơng ở các trƣờng tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì theo định
hƣớng chƣơng trình giáo dục phổ thông năm 2018.............................................. 75
2.6. Đánh giá chung thực trạng công tác quản lý hoạt động xây dựng nội
dung giáo dục địa phƣơng ở các trƣờng tiểu học trên địa bàn thành phố
Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo định hƣớng chƣơng trình GDPT năm 2018 .......... 77
2.6.1. Những kết quả đạt được của hoạt động xây dựng nội dung giáo dục
địa phương ......................................................................................................... 77
2.6.2. Những mặt còn tồn tại trong hoạt động xây dựng nội dung giáo dục
địa phương ......................................................................................................... 78
2.6.3. Những nguyên nhân của tồn tại, yếu kém ............................................... 80
Tiểu kết chƣơng 2 ..................................................................................................... 82
CHƢƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG NỘI
DUNG GIÁO DỤC ĐỊA PHƢƠNG Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC TRÊN
ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ VIỆT TRÌ, TỈNH PHÚ THỌ THEO ĐỊNH
HƢỚNG CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG NĂM 2018 ............... 83
3.1. Định hƣớng và các nguyên tắc đề xuất biện pháp ......................................... 83
3.1.1. Định hướng đề xuất biện pháp ................................................................ 83
3.1.2. Nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý hoạt động xây dựng nội dung
giáo dục địa phương .......................................................................................... 84
vii


3.2. Biện pháp quản lý hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phƣơng
ở các trƣờng tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo
định hƣớng chƣơng trình giáo dục phổ thông năm 2018..................................... 85
3.2.1. Tổ chức bồi dưỡng nâng cao nhận thức cho các nhà quản lý, giáo
viên và các lực lượng giáo dục khác tham gia xây dựng, biên soạn, thẩm
định, giảng dạy nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học
thành phố Việt Trì .............................................................................................. 85

3.2.2. Tiếp tục nghiên cứu để gia tăng quyền tự chủ cho các tổ chuyên
môn của các trường tiểu học trong xây dựng và triển khai kế hoạch thực
hiện hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ................................. 89
3.2.3. Đổi mới công tác giám sát, kiểm tra, đánh giá hoạt động xây dựng
nội dung giáo dục địa phương theo hướng tư vấn, hỗ trợ để góp phần
nâng cao chất lượng giáo dục ở các trường tiểu học ....................................... 92
3.2.4. Tiếp tục huy động các lực lượng xã hội cùng tham gia xây dựng và
tổ chức thực hiện nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học
thành phố Việt Trì .............................................................................................. 96
3.2.5. Đầu tư và sử dụng hợp lý cơ sở vật chất kỹ thuật, tài chính và các
điều kiện đảm bảo để thực hiện tốt hoạt động xây dựng nội dung giáo
dục địa phương trong Chương trình giáo dục phổ thông mới ở các
trường tiểu học .................................................................................................. 99
3.3. Đánh giá mức độ cấp thiết và khả thi của các biện pháp ........................... 101
3.3.1. Khái quát về khảo sát đánh giá ............................................................. 101
3.3.2. Kết quả khảo sát .................................................................................... 102
Tiểu kết chƣơng 3 ................................................................................................... 106
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ........................................................................ 107
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................. 110
PHỤ LỤC

viii


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1.

Tổng số lãnh đạo quản lý và giáo viên, học sinh tiểu học từ
2015 đến 2020 ................................................................................ 42

Bảng 2.2.

Tổng số trường tiểu học tính theo năm học ................................... 42

Bảng 2.3.

Về cán bộ quản lý .......................................................................... 42

Bảng 2.4.

Về đội ngũ giáo viên ...................................................................... 42

Bảng 2.5.

Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên các trường tiểu học thành
phố Việt Trì về vai trò, ý nghĩa quản lý hoạt động xây dựng nội dung
giáo dục địa phương ......................................................................... 46

Bảng 2.6.

Thực trạng thực hiện mục tiêu bồi dưỡng GD địa phương cho
giáo viên Tiểu học theo định hướng chương trình giáo dục phổ
thông năm 2018.............................................................................. 48

Bảng 2.7.

Nhận thức của cán bộ - giáo viên về mục tiêu quản lý hoạt động
xây dựng nội dung giáo dục địa phương ............................................. 49

Bảng 2.8.

Thực trạng thực hiện nội dung chương trình giáo dục địa phương
ở cấp tiểu học thành phố Việt Trì ........................................................ 52

Bảng 2.9.

Kết quả đánh giá hình thức tổ chức nội dung giáo dục địa phương ở
các trường tiểu học theo yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông
2018 cho học sinh các trường tiểu học thành phố Việt Trì ...................... 55

Bảng 2.10.

Thực trạng phương pháp tổ chức thực hiện hoạt động xây
dựng nội dung giáo dục địa phương của học sinh .......................... 58

Bảng 2.11.

Kết quả đánh giá thực trạng kiểm tra đánh giá hoạt động giáo
dục địa phương của các trường tiểu học thành phố Việt Trì
theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 ........ 61

Bảng 2.12.

Tỉ lệ các kiến thức, kĩ năng, năng lực và phẩm chất ở học sinh
sẽ được hình thành ......................................................................... 62

Bảng 2.13.

Lợi ích của việc tổ chức dạy học các chủ đề giáo dục địa phương
tỉnh Phú Thọ theo định hướng chương trình GDPT năm 2018 ......... 63

Bảng 2.14.

Lợi ích của việc tổ chức dạy học các chủ đề giáo dục địa
phương cho học sinh hợp tác tự khảo sát, tìm hiểu thực tiễn;
hoàn thành sản phẩm học tập và báo cáo trước lớp........................ 64

ix


Bảng 2.15.

Thực trạng xây dựng kế hoạch thực hiện hoạt động xây dựng
nội dung giáo dục địa phương của CB GV .................................... 66

Bảng 2.16.

Thực trạng tổ chức thực hiện hoạt động xây dựng nội dung
giáo dục địa phương ....................................................................... 69

Bảng 2.17.

Đánh giá của CBQL và GV về hoạt động chỉ đạo thực hiện kế
hoạch hoạt động giáo dục địa phương cho học sinh tiểu học
thành phố Việt Trì .......................................................................... 71

Bảng 2.18.

Thực trạng việc thực hiện công tác kiểm tra, đánh giá hoạt
động giáo dục địa phương cho học sinh tiểu học theo định

hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 ....................... 74

Bảng 2.19.

Đánh giá của CB GV về các yếu tố ảnh hưởng đến việc tổ
chức hoạt động giáo dục địa phương cho học sinh tiểu học
thành phố Việt Trì .......................................................................... 76

Bảng 3.1.

Kết quả khảo nghiệm về tính cấp thiết và tính khả thi của các
biện pháp đã đề xuất .....................................................................102

x


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1. Thực trạng thực hiện nội dung chương trình giáo dục địa phương
ở cấp tiểu học thành phố Việt Trì ........................................................ 53
Biểu đồ 2.2. Tỉ lệ các kiến thức, kĩ năng, năng lực và phẩm chất ở học sinh sẽ
được hình thành.................................................................................... 63
Biểu đồ 2.3. Lợi ích của việc tổ chức dạy học các chủ đề giáo dục địa phương
tỉnh Phú Thọ theo định hướng chương trình GDPT năm 2018 .......... 64
Biểu đồ 2.4. Lợi ích của việc tổ chức dạy học các chủ đề giáo dục địa phương
cho học sinh hợp tác tự khảo sát, tìm hiểu thực tiễn; hoàn thành
sản phẩm học tập và báo cáo trước lớp ............................................... 65
Biểu đồ 2.5. Đánh giá của CB GV về các yếu tố ảnh hưởng đến việc tổ chức
hoạt động giáo dục địa phương cho học sinh tiểu học thành phố
Việt Trì ................................................................................................. 76

xi


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng
“về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp
hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và
hội nhập quốc tế", cùng với yêu cầu Nghị quyết 88/2014/QH13 ngày 28/11/2014
của Quốc hội về việc đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông,
trong Nghị quyết chỉ rõ: “Chương trình giáo dục phổ thông mới cần thống nhất
nhưng mềm dẻo, linh hoạt, gắn kết với thực tiễn”; trên cơ sở đó, ngày 26 tháng 12
năm 2018, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ban
hành chương trình giáo dục phổ thông (CTGDPT 2018) được thực hiện theo lộ trình
bắt đầu từ học 2020 - 2021 đối với lớp 1, sau đó thực hiện tại các lớp trong một cấp
học và từng cấp học tiếp theo, kết thúc vào năm học 2024 - 2025 đối với lớp 5, lớp
9 và lớp 12. Tại Thông tư này Chương trình giáo dục phổ thông quy định nội dung
giáo dục địa phương là một trong các môn học, hoạt động giáo dục bắt buộc; đây là
nội dung được xác định rõ là những vấn đề cơ bản hoặc thời sự về văn hóa, lịch sử,
địa lí, kinh tế, xã hội, môi trường, hướng nghiệp,... của địa phương để bổ sung cho
nội dung giáo dục bắt buộc, có vị trí tương đương các môn học, nhằm trang bị cho
học sinh những hiểu biết về địa phương, bồi dưỡng cho học sinh tình yêu quê
hương, ý thức tìm hiểu và vận dụng những điều đã học để vào thực tiễn của quê
hương. Ở cấp tiểu học (TH), nội dung giáo dục địa phương được tích hợp trong
Hoạt động trải nghiệm và sử dụng linh hoạt trong dạy học các môn học ở từng lớp
gắn với điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của địa phương, đất nước; các hoạt động
giáo dục tư tưởng chính trị, từ thiện vì cộng đồng tại địa phương.
Nội dung giáo dục địa phương giúp học sinh hiểu biết, phân tích, đánh giá,
nhận định được đặc điểm lịch sử, kinh tế - xã hội, văn hóa, môi trường, định hướng
nghề nghiệp; mục đích nhằm giúp học sinh hiểu, vận dụng kiến thức vào thực tế,

phát triển năng lực và phẩm chất, nâng cao ý thức, bồi dưỡng tình yêu quê hương,
có trách nhiệm với cộng đồng, biết trân trọng, giữ gìn và phát huy văn hóa truyền

1


thống quê hương. Vì thế, nội dung giáo dục địa phương có vai trò quan trọng góp
phần phát triển toàn diện năng lực của học sinh đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản
giáo dục đào tạo.
Đối với tỉnh Phú Thọ, Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành Chỉ thị số 09/CTUBND ngày 08/8/2018 về đẩy mạnh chuẩn bị điều kiện thực hiện chương trình,
sách giáo khoa giáo dục phổ thông mới, trong đó nhấn mạnh ngành Giáo dục cần
chuẩn bị kỹ việc biên soạn nội dung giáo dục địa phương phục vụ việc dạy và học,
tổ chức các hoạt động giáo dục đáp ứng yêu cầu thực hiện chương trình giáo dục
phổ thông mới. Việc triển khai thực hiện nội dung Chương trình Giáo dục địa
phương theo chương trình hiện hành của tỉnh Phú Thọ, trong những năm gần đây,
trên cơ sở các văn bản chỉ đạo của các cấp quản lý, Sở Giáo dục và Đào tạo đã ban
hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các nhà trường tự biên soạn tài liệu, dạy lồng
ghép tích hợp vào một số môn học hoặc hoạt động ngoại khóa, đẩy mạnh đổi mới
phương pháp dạy học theo hướng tổ chức cho học sinh hoạt động tích cực, chủ
động lĩnh hội kiến thức và phát triển năng lực, bước đầu đã thu được một số kết
quả tích cực. Tuy nhiên, so với yêu cầu thực tế việc triển khai nội dung giáo dục
địa phương tại các trường phổ thông trong tỉnh, nhất là ở cấp tiểu học còn nhiều
hạn chế và bất cập. Đối với các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì,
việc lồng ghép nội dung giáo dục địa phương vào các hoạt động giảng dạy, giáo
dục đã và đang triển khai nhằm có sự chuẩn bị tốt nhất cho thực hiện chương
trình. Tuy nhiên, vì là nội dung khá mới mẻ do đó vẫn còn nhiều hạn chế. Để triển
khai nội dung giáo dục địa phương một cách đồng bộ, khoa học, hệ thống theo
định hướng chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2018 trong các trường tiểu
học trên địa bàn thành phố Việt Trì, cần có các giải pháp khoa học, hiệu quả để
nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học toàn thành phố, góp phần hình thành phẩm

chất năng lực cho học sinh và bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa truyền
thống của quê hương Đất Tổ.
Để đáp ứng yêu cầu thực hiện chương trình GDPT 2018, khắc phục được
những hạn chế nêu trên, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo nói chung,

2


nội dung giáo dục địa phương nói riêng, chúng tôi lựa chọn đề tài “Quản lí hoạt
động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học trên địa bàn
thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo định hướng Chương trình Giáo dục phổ
thông năm 2018”. Việc đề xuất các giải pháp triển khai nội dung giáo dục địa
phương cấp tiểu học tỉnh Phú Thọ trong chương trình GDPT 2018 là hết sức cần
thiết, góp phần tổ chức các hoạt động giáo dục trong các cơ sở giáo dục tiểu học của
tỉnh Phú Thọ, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng xây dựng nội dung giáo dục địa
phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo định
hướng chương trình giáo dục phổ thông 2018 (CTGDPT 2018), luận văn đề xuất các
biện pháp xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học trên địa bàn
thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ nhằm góp phần nâng cao chất lượng, đáp ứng yêu
cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay.
3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học
theo định hướng CTGDPT 2018.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu
học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo định hướng Chương trình
Giáo dục phổ thông năm 2018.

4. Câu hỏi nghiên cứu
Thực hiện nội dung giáo dục địa phương là một trong những điểm mới
của chương trình giáo dục phổ thông 2018 để chuẩn bị cho triển khai nội dung
này theo kế hoạch cần có những biện pháp quản lý nào để hoạt động xây dựng
nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt
Trì, tỉnh Phú Thọ đảm bảo đúng yêu cầu theo định hướng chương trình giáo dục
phổ thông năm 2018?

3


5. Giả thuyết khoa học
Xây dựng nội dung giáo dục địa phương là một trong những yêu cầu mới của
chương trình giáo dục phổ thông 2018 mà các trường tiểu học trên địa bàn thành phố
Việt Trì tỉnh Phú Thọ đang triển khai thực hiện. Tuy nhiên trong giai đoạn ban đầu
như hiện nay, việc quản lý hoạt động này vẫn còn nhiều lúng túng và hạn chế. Nếu
hê thống hóa đươc cơ sở lý luân, nghiên cứu, phân tích làm rõ những yêu cầu xây
dựng nội dung giáo dục địa phương cùng với đánh giá thưc trạng quản lý xây dựng
nội dung giáo dục địa phương tại các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì
tỉnh Phú Thọ thì sẽ đề xuất được các biện pháp quản lý xây dựng nội dung giáo dục
địa phương theo định hướng đổi mới chương trình giáo dục phổ thông 2018?
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về quản lí hoạt động xây dựng nội dung
giáo dục địa phương ở các trường tiểu học theo định hướng chương trình giáo dục
phổ thông năm 2018.
- Khảo sát thực trạng quản lý hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa
phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo
định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.
- Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa
phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo

định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.
7. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
- Luận văn tập trung nghiên cứu về thực trạng quản lý hoạt động xây dựng nội
dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú
Thọ theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.
- Thời gian: Từ 2018 đến năm học 2019 - 2020.
- Địa bàn: Tiến hành khảo sát 05 trường thuộc khu vực phía Bắc thành phố
Việt Trì: gồm trường Tiểu học Gia Cẩm; TH Tân Dân, TH Đinh Tiên Hoàng, TH
Dữu Lâu, TH Vân Phú.
- Đối tượng khảo sát: Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng và Tổ Trưởng chuyên
môn, giáo viên một số trường TH, cùng một số các cán bộ, chuyên viên phòng Giáo

4


dục và chuyên gia nghiên cứu về lĩnh vực này của Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Phú
Thọ và phòng Giáo dục của thành phố Việt Trì.
8. Phƣơng pháp nghiên cứu
8.1. Phương pháp nghiên cứu l luận
Nghiên cứu các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, của Nhà nước, của ngành và
một số tài liệu khoa học có liên quan đến những vấn đề nghiên cứu. Phân tích, khái
quát hóa, so sánh, tổng hợp các thông tin, tư liệu có liên quan đến đề tài để làm sáng
tỏ các vấn đề lý luận về quản lý hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương
ở các trường tiểu học theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.
8.2. Phương pháp nghiên cứu thực ti n
Phương pháp quan sát, phỏng vấn, khảo sát bằng phiếu hỏi nhằm thu thập
thông tin về thực trạng quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở
các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo định hướng
chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.
8.3. Phương pháp bổ trợ

Sử dụng phương pháp thống kê toán học để xử lý số liệu điều tra, định
lượng, so sánh, phân tích kết quả khảo sát từng nội dung nghiên cứu làm căn cứ
đánh giá thực trạng quản lý hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các
trường tiểu học theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.
9. Những đóng góp của đề tài
9.1. Về mặt l luận
Góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lí hoạt động xây dựng nội dung
giáo dục địa phương ở các trường tiểu học theo định hướng chương trình giáo dục
phổ thông năm 2018.
9.2. Về mặt thực ti n
- Làm rõ thực trạng, phát hiện ra những hạn chế và phân tích nguyên
nhân của những hạn chế trong việc quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa
phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo định
hướng chương trình giáo dục phổ thông 2018 làm căn cứ đề xuất các biện pháp.
- Đề xuất được những biện pháp quản lý có tính thực tiễn và khả thi
nhằm nâng cao chất lượng hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các

5


trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo định hướng
chương trình giáo dục phổ thông 2018.
10. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và
phần phụ lục; luận văn được trình bày trong 3 chương, 14 tiết.
Chƣơng 1: Cơ sở lí luận về quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục
địa phương ở các trường tiểu học theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông
năm 2018
Chƣơng 2: Thực trạng quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa
phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo

định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018
Chƣơng 3: Biện pháp quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa
phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo
định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.

6


CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG
NỘI DUNG GIÁO DỤC ĐỊA PHƢƠNG Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC
THEO ĐỊNH HƢỚNG CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC
PHỔ THÔNG NĂM 2018
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Trên thế giới
Tư tưởng giáo dục về học qua trải nghiệm thực tế và giáo dục địa phương
(experiential education) đã xuất hiện sơ khai từ thời cổ đại, song nó chỉ thực sự phát
triển và trở thành một tư tưởng giáo dục chính thống và phát triển thành học thuyết
khi có những công trình nghiên cứu của các nhà tâm lí học, giáo dục học nổi tiếng
trên thế giới.
Trong quá trình phát triển của khoa học GD, hoạt động dạy và học được
nghiên cứu một cách có hệ thống từ thế kỷ XVI, thời J.A.Cômenxki (1592-1670) tới
nay; nhưng hoạt động trải nghiệm thực tế và giáo dục địa phương hầu hết chưa
được sự quan tâm của các nhà khoa học. Tuy nhiên, trong lịch sử khoa học giáo
dục, cũng có những tư tưởng nghiên cứu đề cập tới vấn đề này. Rabơle (1494-1553)
là một trong những đại biểu tiêu biểu của chủ nghĩa nhân đạo Pháp và tư tưởng GD
của thời kỳ văn hóa Phục hưng. Ông cho rằng việc GD cho học sinh phải bao hàm
tổng thể các nội dung: “Trí dục, đạo đức, thể chất và thẩm mỹ và phải có nhiều
sáng kiến để tổ chức ra các hình thức giáo dục đặc biệt như ngoài việc học ở trên
lớp và ở nhà, còn khuyến khích có nhiều các buổi tham quan tới xưởng thợ, các cửa

hàng, tiếp xúc và giao lưu với các nhà văn, các nghệ sĩ, đặc biệt là mỗi tháng một
lần thầy và trò về sống ở vùng nông thôn một ngày để tìm hiểu về thực tiễn cuộc
sống đang diễn ra” [26].
Từ cuối thế kỉ XIX, xuất hiện mô hình dạy học trải nghiệm đầu tiên trên thế
giới là mô hình về nghiên cứu ứng dụng và đào tạo thực nghiệm của nhà tâm lí học
Kurt Lewin. Lewin đã luôn nhấn mạnh tới sự kết hợp chặt chẽ giữa lí thuyết và thực

7


hành trong giáo dục học sinh. Ông thấy rằng, việc học có thể đạt hiệu quả tối đa khi
có mối quan hệ chặt chẽ giữa kinh nghiệm cá nhân và việc phân tích giải quyết
nhiệm vụ học tập.
Đến thế kỷ XX, A.S. Macarenkô (l 888-1939) - nhà sư phạm lỗi lạc và nổi
tiếng của Nga vào thập niên 20, 30 đã nói và bàn rất nhiều về tầm quan trọng của
công tác giáo dục ngoài giờ lên lớp: “Tôi kiên trì nói rằng tất cả các vấn đề giáo dục,
các phương pháp giáo dục không thể hạn chế trong các vấn đề giảng dạy của thầy
giáo, lại càng không thể để cho quá trình giáo dục của chúng ta chỉ thực hiện và diễn
ra trên lớp học, mà đáng ra phải được triển khai thực hiện trên mỗi mét vuông của đất
nước chúng ta...”. Nghĩa là trong bất kỳ hoàn cảnh nào của cuộc sống, mỗi người lớn
chúng ta cũng không bao giờ được quan niệm rằng công tác giáo dục cho trẻ em chỉ
được tiến hành trên lớp học. Mà phải hiểu rằng công tác giáo dục, trong đó có gắn với
thực tiễn cuộc sống sẽ chỉ đạo toàn bộ cuộc sống của trẻ em.
Nhắc đến học thuyết giáo dục trải nghiệm, phải nhắc đến quan điểm “học
qua làm, học bắt đầu từ làm” của John Deway. Với triết lí giáo dục đề cao vai trò
kinh nghiệm, từ giữa thế kỉ XX, ông đã đưa ra được quan điểm về vai trò của kinh
nghiệm trong giáo dục. Ông cũng chỉ ra rằng, kinh nghiệm giúp nâng cao hiệu quả
của giáo dục bằng cách kết nối người học, kiến thức học với thực tiễn cuộc sống, vì
thế cần đưa các loại bài tập như nghề làm vườn, dệt, mộc... vào trong chương trình
giảng dạy của các nhà trường [22]. David Kolb nghiên cứu chu trình học từ trải

nghiệm. Theo ông, các bước của học tập trải nghiệm bao gồm kinh nghiệm cụ thể,
quan sát phản chiếu, khái niệm hóa và thử nghiệm tích cực. Ngoài ra, còn phải kể
đến rất nhiều các nhà giáo dục học hiện đại như Willingham, Conrad và Hedin,
Druism, Owens và Owens, Karen Warren.... Đối với các nước có nền giáo dục phát
triển, đặc biệt là các nước tiếp cận chương trình giáo dục phổ thông theo hướng phát
triển năng lực được quan tâm và triển khai dưới nhiều góc độ. Trong khu vực Châu
Á, từ năm 1973, học tập trải nghiệm đã được Hồng Kông áp dụng thông qua việc
dạy học qua hoạt động tham quan, dã ngoại. Tư tưởng này tiếp tục phát triển ở các
nước Châu Á khác như Singapore, Đài Loan, Hàn Quốc, Trung Quốc...Dạy học trải
nghiệm có một bước tiến quan trọng hơn khi vào năm 2002, chương trình “Dạy học

8


vì một tương lai bền vững” đã được UNESCO thông qua. Trong chương trình này
có phần quan trọng về học qua trải nghiệm sáng tạo.
Nhiều tác giả đã chỉ ra sự cần thiết của chương trình giáo dục dựa vào địa
phương phản ánh các đặc trưng mang tính địa phương (locally based curriculum)
vào trong chương trình giáo dục nhà trường. Một câu hỏi đặt ra là làm thế nào các
chương trình giáo dục có thể gắn kết với các vấn đề thuộc về văn hóa, kinh tế, xã
hội của mỗi địa phương. Sự gắn kết này đặt ra trong mục tiêu, nội dung cũng như
hình thức tổ chức các hoạt động dạy học và giáo dục của nhà trường đó thu hút sự
quan tâm của người học với tư cách là công dân có trách nhiệm của cộng đồng [22].
Chương trình giáo dục dựa vào địa phương là cách thức mà nhà giáo dục
mang những vấn đề từ thực tiễn cuộc sống của cộng đồng địa phương vào trong nhà
trường. Từ ý nghĩa đó, chương trình giáo dục địa phương có thể đáp ứng nhu cầu,
bản sắc, ngôn ngữ, văn hóa, sở thích, điểm mạnh và nguyện vọng, nhu cầu của
người học và gia đình các em, tập trung rõ ràng vào những gì hỗ trợ sự tiến bộ của
tất cả người học, tích hợp những vấn đề đặc trưng của địa phương vào trong các
môn học, giúp người học có kiến thức, giá trị và năng lực để họ có thể tiếp tục và tự

tin và kết nối người học suốt đời.
1.1.2. Ở Việt Nam
Ở Việt Nam, từ thời kì đầu tiên của nền giáo dục xã hội chủ nghĩa, Chủ tịch
Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh và chỉ ra rằng: “Học phải đi đôi với hành, giáo dục phải
kết hợp với lao động sản xuất, nhà trường luôn gắn liền với xã hội”. Mặc dù cũng
đã được vận dụng trong nhiều loại hình trường, song lí thuyết về hoạt động trải
nghiệm sáng tạo trong đó có nội dung giáo dục địa phương vẫn còn vô cùng mới
mẻ. Năm 2018 Chương trình giáo dục phổ thông mới ra đời, trong đó xuất hiện khái
niệm mới: “Giáo dục địa phương”. Chương trình giáo dục phổ thông ban hành theo
Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26/12/2018 (CTGDPT 2018) nêu rõ: “Nội
dung giáo dục của địa phương là những vấn đề cơ bản hoặc thời sự về văn hoá, lịch
sử, địa lí, kinh tế, xã hội, môi trường, hướng nghiệp,… của địa phương bổ sung cho
nội dung giáo dục bắt buộc chung thống nhất trong cả nước, nhằm trang bị cho học
sinh những hiểu biết về nơi sinh sống, bồi dưỡng cho học sinh tình yêu quê hương, ý

9


thức tìm hiểu và vận dụng những điều đã học để góp phần giải quyết những vấn đề
của quê hương” [8].
Nội dung giáo dục địa phương trong chương trình giáo dục phổ thông mới là
những vấn đề cơ bản hoặc các vấn đề về thời sự về văn hoá, lịch sử, địa lí, kinh tế,
xã hội, môi trường, hướng nghiệp, chủ trương, đường lối...của các địa phương, góp
phần bổ sung cho những nội dung giáo dục bắt buộc chung thống nhất trong cả
nước. Nhằm trang bị cho các em học sinh thêm những hiểu biết về nơi sinh sống,
bồi dưỡng cho các em học sinh tình yêu với quê hương, đất nước, ý thức tìm hiểu và
vận dụng những điều đã học để góp phần giải quyết những vấn đề kinh tế, chính trị,
xã hội của quê hương, đất nước.
Thực tế, đất nước ta có nhiều vùng miền, nhiều dân tộc sinh sống khác nhau và
ta thấy tiếng nói, văn hóa, lịch sử, địa lý… của mỗi vùng quê cũng khác nhau nên nội

dung chương trình, sách giáo khoa chung của Bộ khó có thể đề cập hết được.
Nội dung giáo dục địa phương sẽ giúp các em học sinh có được những hiểu
biết về địa phương mình, những trải nghiệm cần thiết và bổ ích nhất từ đó hình
thành những giá trị sống, tính trách nhiệm cá nhân với tư cách là người công dân.
Việc xây dựng chương trình giáo dục địa phương là cần thiết để góp phần
hình thành các năng lực, phẩm chất học sinh, đó là năng lực tự chủ và tự học, năng
lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo; các phẩm chất yêu
nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm. Bên cạnh đó, phát triển cho học
sinh năng lực thích ứng với cuộc sống và biết vận dụng kiến thức (tự nhiên, văn
hóa, xã hội) vào thực tiễn, ứng xử với tự nhiên phù hợp với yêu cầu phát triển bền
vững, bảo vệ môi trường của đất nước và ở địa phương.
Theo kế hoạch đối với cấp tiểu học, về định hướng nội dung giáo dục của địa
phương, gồm một số vấn đề cơ bản hoặc thời sự về: Lịch sử hình thành và phát
triển, truyền thống quê hương; lễ hội, nghệ thuật truyền thống, di tích lịch sử, danh
nhân văn hóa; phong tục, tập quán địa phương. Địa lý, dân cư; cảnh quan thiên
nhiên, môi trường tự nhiên; ngành nghề, làng nghề truyền thống của địa phương.
Một số nội dung về kinh tế, xã hội, chính sách an sinh xã hội; giáo dục tư tưởng,
đạo đức, lối sống, kỹ năng sống; xây dựng nếp sống văn minh, tôn trọng kỷ cương,
pháp luật; bảo vệ môi trường tự nhiên tại địa phương, an toàn giao thông.

10


Nội dung giáo dục của địa phương được tích hợp trong hoạt động trải
nghiệm. Nội dung giáo dục của địa phương cấp tiểu học còn được tích hợp hoặc sử
dụng trong dạy học các môn học ở từng lớp gắn với điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã
hội của địa phương, đất nước; các hoạt động giáo dục tư tưởng chính trị, từ thiện vì
cộng đồng tại địa phương; các hoạt động xã hội và tìm hiểu một số nghề nghiệp gần
gũi với học sinh..., góp phần hình thành và phát triển phẩm chất chủ yếu và năng
lực cốt lõi của học sinh tiểu học. Trong thời gian vừa qua, về nội dung hoạt động

trải nghiệm cho học sinh phổ thông, tại Việt Nam có một số nghiên cứu liên quan
đến đề tài nghiên cứu như sau:
- Đinh Thị Kim Thoa, “Xây dựng chương trình hoạt động giáo dục trải
nghiệm sáng tạo trong chương trình giáo dục phổ thông mới”; Kỷ yếu Hội thảo
khoa học quốc tế; Học viện quản lý giáo dục, 5/2015. Trong bài viết của mình, tác
giả Đinh Thị Kim Thoa đã khẳng định hoạt động GDTNST là mộ hoạt động giáo
dục đặc biệt, trong đó, dưới sự chỉ dẫn của nhà giáo dục, từng cá nhân học sinh sẽ
được tham gia trực tiếp vào các hoạt động giáo dục tổng hợp khác nhau của đời
sống nhà trường cũng như ngoài xã hội với tư cách là chủ thể của chính hoạt động,
từ đó giúp cho mỗi em học sinh thực hành và phát triển năng lực thực tiễn, phẩm
chất nhân cách và phát huy được những tiềm năng sáng tạo của cá nhân của chính
các em học sinh.
- Đinh Thị Kim Thoa, Nguyễn Hồng Kiên, “Kỹ năng xây dựng và tổ chức
các hoạt động giáo dục trải nghiệm sáng tạo trong trường trung học”. Trong bài viết
tác giả đánh giá đến công tác tổ chức hoạt động giáo dục trải nghiệm sáng tạo trong
các trường trung học như xác định mục tiêu, nội dung chương trình và cách thức,
hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong trường trung học; qua đó,
tác giả còn xây dựng và đưa ra một số các tiêu chí để đánh giá trong hoạt động giáo
dục trải nghiệm sáng tạo của các em học sinh trung học.
- Nguyễn Thị Vân Hương với “Sống đẹp” (2016), Trong bộ sách tác giả Vân
Hương cho rằng muốn đi tới thành công trong cuộc sống, các em học sinh không
chỉ cần tiếp thu được tri thức khoa học mà còn cần phải có các kĩ năng ứng xử phù
hợp với các tình huống thực tiễn của cuộc sống và có một lối sống đẹp. Do đó, bộ

11


sách “Sống đẹp” góp phần giúp các em học sinh từng bước hình thành nên các năng
lực, phẩm chất như: Tự phục vụ, tự quản; Giao tiếp, hợp tác, phối hợp; Giải quyết
và tự giải quyết các vấn đề trong học tập, cuộc sống…; Tích cực tham gia hoạt động

giáo dục thực tiễn; Tự tin, tự trọng, tự chịu trách nhiệm; Trung thực, kỉ luật, đoàn
kết, dũng cảm; Yêu gia đình, bạn bè và những người sống xung quanh mình; yêu
trường, lớp, thầy cô, bạn bè, quê hương, đất nước;… Bên cạnh đó, trong cuốn sách
tác giả còn đưa ra một loạt các loại mô hình hoạt động nhà trường gắn với thực tiễn
rất đa dạng, phong phú như: viết, vẽ, ca múa, đàn hát, chơi trò chơi, đóng kịch, xử lí
tình huống, diễn thuyết… và đều được sắp xếp theo tiến trình cụ thể gồm 4 giai
đoạn: trải nghiệm, kết nối, thực hành, vận dụng.
- Bùi Tố Nhân (2015), Luận văn thạc sỹ quản lý giáo dục, “Quản lý hoạt
động giáo dục trải nghiệm sáng tạo tại các trường trung học cơ sở thuộc quận Lê
Chân, thành phố Hải Phòng”. Trong luận văn, tác giả đã đưa ra những vấn đề lý
luận chung về quản lý hoạt động giáo dục trải nghiệm sáng tạo. Đồng thời, tác giả
phân tích thực trạng hoạt động trải nghiệm sáng tạo và quản lý hoạt động trải
nghiệm sáng tạo cho học sinh THCS tại các trường THCS thuộc quận Lê Chân,
thành phố Hải Phòng. Từ đó, đề xuất một số biện pháp triển khai thực hiện để thực
hiện tốt hoạt động hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh THCS Quận Lê
Chân trong đổi mới giáo dục hiện nay.
- Lê Thị Nga (2015), Luận văn thạc sĩ ngành sư phạm lịch sử, “Tổ chức hoạt
động học tập trải nghiệm sáng tạo cho học sinh trong dạy học lịch sử địa phương ở
trường trung học phổ thông huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội. Thông qua luận văn,
tác giả đã đưa ra mốt số cơ sở lý luận và thực tiễn của hoạt động học tập trải nghiệm
sáng tạo trong dạy học môn lịch sử Việt Nam ở trường trung học phổ thông; đồng
thời tác giả cũng đề xuất một số biện pháp hiệu quả nhất để tổ chức hoạt động trải
nghiệm sáng tạo trong dạy học lịch sử ở trường THPT huyện Ba Vì, thành phố Hà
Nội đạt kết quả khả quan nhất trong giai đoạn hiện nay.
- Phạm Thị Lệ Nhân (2015), Luận án tiến sĩ giáo dục, “Quản lý hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng xã hội hóa ở trường trung học phổ thông
thành phố Hồ Chí Minh”. Luận án của tác giả đã đưa ra thực trạng quản lý hoạt

12