Sự khác biệt giữa lãnh đạo và quản lý

Sự khác biệt giữa lãnh đạo và quản lý

Sự khác biệt giữa lãnh đạo và quản lý là gì? Đây là câu hỏi có tần suất nhắc lại
cao nhất và cũng có từng ấy cách trả lời khác nhau. Sự khác biệt lớn nhất giữa
người lãnh đạo và nhà quản lý nằm ở cách thức họ khuyến khích người lao
động, sự khác biệt này cũng điều chỉnh những hành động khác của họ.

Trên thực tế có rất nhiều người có thể được coi
vừa là nhà lãnh đạo vừa là nhà quản lý. Công
việc của họ là quản lý, nhưng họ hiểu ra rằng
họ có thể dùng tiền mua nhiều thứ trừ "trái tim"
của những người lao động, càng khó hơn để
tập hợp những trái tim này vượt qua một chặng
đường dài và nhiều gian khổ, khi đó họ lựa
chọn cách làm của một nhà lãnh đạo

Ta thử đi tìm hiểu xem một nhà quản lý "trông" như thế nào.

Họ có cấp dưới - điều này là định nghĩa, không phải bàn cãi. Tất nhiên trừ phi cái
mác quản lý mang ý nghĩa danh dự để chứng tỏ năng lực hơn là quyền lực, các
trường hợp khác, nhà quản lý đi kèm với quyền lực chính thống trong tổ chức.
Quyền lực này biểu hiện ra theo nhiều cách khác nhau và dĩ nhiên ta - với tư
cách một kẻ làm thuê - cũng sẽ phải thể hiện sự nể sợ nó (sợ thật hay không
vẫn còn phải bàn tiếp) qua nhiều cách, cách dễ thấy và dễ đo nhất là bằng
phương pháp thống kê số người vào chúc tết một nhà quản lý nhân dịp tết sắp
tới (thú thật là tôi đang định áp dụng).

Độc đoán và phong cách chuyển giao
Quyền lực của nhà quản lý được "ngưng tụ" ở ví trí của anh ta qua thời gian và
được "bảo hành" bằng chính công ty đang trao cho anh quyền đó. Hệ quả tất
yếu là những kẻ làm thuê như chúng ta có nghĩa vụ làm cho và làm theo điều

anh ta bảo. Tôi dùng từ "phong cách chuyển giao" do
một bài viết trước đã dùng từ này thay cho từ tiếng
Anh nguyên bản là transactional style, một từ dùng
cho phong cách lãnh đạo nhưng là phong cách gần
với một nhà quản lý hơn một nhà lãnh đạo. Ý nghĩa
của từ transactional style có nghĩa là nhà quản lý sẽ
nói cho nhân viên của mình biết cần làm gì, và cấp
dưới của anh ta làm đúng như thế, tất nhiên không
phải vì cấp dưới đó toàn người máy Asimo đáng yêu,
mà đơn giản bởi chỉ có làm thế chàng nhân viên này
mới có hy vọng nhận được khoản lương như người
ta hứa với anh trong hợp đồng mà anh đã kí

.
Tôi nhớ lại Peter Druker với câu nói kinh điển của ông: “Management is doing
things right; Leadership is doing the right things.” Rõ thế đấy, nhà quản lý được
trả tiền (có thể là anh ta tự trả cho anh ta nếu anh ta là ông chủ) để làm cho công
việc hoàn thành trong những giới hạn có thể rất hẹp về thời gian và tiền. Và như
thế, nhân viên của nhà quản lý này cũng cần phải thấm nhuần tư tưởng làm cho
tốt việc được giao, tốt nhất có thể, không cần thiết phải nghĩ ngược lại xem việc
đó có đáng làm không, có đúng hay không.

Trên góc độ tài liệu nghiên cứu, tôi đọc và thấy người ta nói rằng kết quả nghiên
cứu của họ cho thấy những nhà quản lý thường có xu thế tìm kiếm sự ổn định,
thích sống một cuộc sống "thường thường" và vừa đủ. Điều này dẫn đến hệ quả
họ khá ngại rủi ro và cố gắng tránh né các xung đột nếu có thể. Trên góc độ con
người, nhìn chung họ đang lái một con thuyền hạnh phúc.

Thế còn một nhà lãnh đạo?

Người lãnh đạo có những người đi theo họ.
Người lãnh đạo không có cấp dưới - ít nhất là không có khi họ thực hiện công
việc lãnh đạo. Nhiều nhà lãnh đạo ở cấp độ tổ chức
cũng không hề có cấp dưới mà chỉ có những người
đồng nghiệp khác cùng đang có vai trò quản lý.
Nhưng vấn đề nằm ở chỗ họ muốn từ bỏ quyền lực
chính thống mà tổ chức gán cho họ, bởi cái họ thực
sự muốn làm là lãnh đạo, tức là chỉ có những người
đi theo họ - một hành động hoàn toàn tự nguyện.

Vai trò thủ lĩnh tinh thần - chuyển đổi con người
Bảo một người khác làm một việc gì đó sẽ không thể làm cho họ phát sinh ra ý
nghĩ sẽ đi theo ta. Nhà lãnh đạo phải kêu gọi, lôi cuốn được những con người
dưới quyền kia, chỉ cho họ thấy nếu đi theo mình, họ sẽ tìm thấy được những
điều mong mỏi trong trái tim của họ. Khi nào thì thành công? - khi mà sự mong
muốn đi theo trong những người đang chịu tác động của người lãnh đạo đạt đến
mức họ dừng lại những việc họ đang làm và dám thử tham gia vào một tình
huống mà ở đó họ có thể quên đi việc đánh giá rủi ro xung quanh.

Tập trung vào con người
Ta thường thấy nhiều nhà lãnh đạo có phẩm chất một vị lãnh tụ tinh thần, từ
Ganhdi, Fidel, cho đến Hitle và cả Bin Laden, nhưng điều này không đồng nghĩa
với một cá tính nổi trội, ầm ĩ. Họ thường tỏ ra tốt với người khác, với một phong
cách riêng im lặng tạo độ tin tưởng cho mọi người - một phương pháp tương đối
hiệu quả trong việc tạo dựng lòng trung thành mà nhiều nhà lãnh đạo vĩ đại đã
áp dụng.

Mặc dù những nhà lãnh đạo luôn tỏ ra tốt với mọi người, điều này không có
nghĩa là họ cũng tỏ ra thân thiện với tất cả. Để có thể duy trì một ấn tượng "bí
ẩn" nhất định của một vị lãnh đạo, họ thường duy trì một khoảng cách, và mức

độ tách biệt nhất định.

Nhà lãnh đạo thường có cách tư duy tập trung và kết quả đạt được, họ thực sự
nhận thức tầm quan trọng của việc khuyến khích người khác làm việc theo cách
họ nhìn nhận tương lai.

Tìm kiếm rủi ro
Trong nghiên cứu mà tôi có nhắc đến ở trên với kết luận về đặc tính ngại rủi ro
của nhà quản lý, cũng có một phần nghiên cứu về những nhà lãnh đạo - họ là
những người tìm kiếm rủi ro, nhưng không phải là những kẻ tìm kiếm cảm giác
mạnh mù quáng. Họ theo đuổi mục tiêu, tầm nhìn của mình, họ chấp nhận
những vấn đề đang và sẽ phải đối mặt, coi đó như một lẽ tự nhiên và việc của họ
là vượt qua để đến đích. Nói cách khác, họ cảm thấy thoải mái khi phải đối mặt
với rủi ro và nhìn nhận những con đường người khác né tránh là một cơ hội tiềm
năng cho một lợi thế cạnh tranh và sẵn sàng phá vỡ những rào cản, những
nguyên tắc cố hữu để đạt đến thành công.
Một số không nhỏ (đủ lớn để kinh ngạc thì đúng hơn) những nhà lãnh đạo
thường phải đối mặt với một dạng hạn chế nào đó với cuộc sống bình thường và
họ phải tự vượt qua nó. Một số người có tuổi thơ không suôn sẻ (kém hạnh phúc
hơn đa số trẻ em khác), một số lại gặp phải những hạn chế trong việc đọc, hạn
chế về thể hình.

Ta có một bảng tóm tắt một số đặc trưng so sánh giữa một nhà lãnh đạo và một
nhà quản lý. Những tiêu chí chỉ ở mức độ tương trưng và mô tả hai thái cực của
một vấn đề.


Tiêu chí Lãnh đạo Quản lý
Bản chất Thay đổi Ổn định
Tập trung Lãnh đạo con người Quản lý công việc

Có Người đi theo Cấp dưới/Nhân viên
Tìm kiếm Tầm nhìn Mục tiêu
Mức độ cụ thể Định hướng Lên kế hoạch cụ thể
Quyền lực Uy tín cá nhân Quyền lực chuẩn tắc
Tác động đến Trái tim Trí óc
Năng lượng Đam mê Điều khiển
Mức độ năng
động
Chủ động đi trước Bị động, phòng vệ
Thuyết phục “Bán” ý tưởng “Bảo” người khác làm
theo
Phong cách Chuyển đổi tâm lý con
người
Áp đặt tâm lý con người
Trao đổi Niềm hăng say làm việc Tiền – Công việc
Rủi ro Chấp nhận – tìm kiếm rủi
ro
Tối thiểu hóa rủi ro
Nguyên tắc Phá bỏ nguyên tắc Lập ra nguyên tắc
Xung đột Sử dụng xung đột Tránh xung đột
Định hướng Đường mới Đường đã có
Đổ lỗi Nhận lỗi về mình Đổ lỗi cho người khác

www.saga.vn