Ảnh hưởng của hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) trong việc hoàn thiện khung pháp lý về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong hợp đồng thương

Số 4/2018 - Năm thứ Mười Ba

ẢNH HƯỞNG CỦA HIỆP ĐỊNH ĐỐI TÁC TỒN DIỆN VÀ TIẾN BỘ
XUN THÁI BÌNH DƯƠNG (CPTPP) TRONG VIỆC HỒN THIỆN
KHUNG PHÁP LÝ VỀ BẢO VỆ QUYỀN LỢI NGƯỜI TIÊU DÙNG
TRONG HỢP ĐỒNG THUONG MẠI ĐIỆN TỬ
Đặng Thị Vũ Hường1
Tóm tắt: Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong lĩnh vực thương mại điện tử là vấn đề đã cũ
nhưng các hành vi vi phạm quyền lợi người tiêu dùng vẫn còn diễn ra phổ biến với nhiều diễn biến
tinh vi và phức tạp. Do đó, việc xây dựng, ứng dụng và hồn thiện thế thống pháp luật về thương
mại điện tử là một trong những đòi hỏi cấp thiết của Việt Nam hiện nay nhằm mang lại mơi trường
pháp lý an tồn, lành mạnh trong đời sống sinh hoạt cũng như tiết kiệm về thời gian, chi phí cho
người tiêu dùng. Hiệp định CPTPP có rất nhiều điều khoản về thương mại điện tử đã được quy định
chặt chẽ và tiến bộ. Do vậy việc nghiên cứu hồn thiện hệ thống pháp luật về thương mại điện tử
dưới góc độ Hiệp định CPTPP sẽ góp phần bảo vệ tốt quyền lợi người tiêu dùng trong và ngồi nước
đồng thời giúp pháp luật Việt Nam có bước hội nhập ngày càng sâu rộng hơn với thế giới.
Từ khố: Hồn thiện, quyền lợi người tiêu dùng, thương mại điện tử, CPTPP
Nhận bài:10/05/2018; Hồn thành biên tập: 13/06/2018; Duyệt đăng: 24/07/2018
Abstract: Protecting consumers’ interests in e-commerce is not a new issue, but violations of
consumer rights are still common with many sophisticated and complex evolutions. Therefore, the
codification, application and perfection of the legal system on e-commerce is one of the urgent
requirements of Vietnam today to bring a safe and healthy environment in the living as well as saving
cost for consumers. In CPTPP’s Agreement, there are many provisions on e-commerce that are
strictly regulated and progressive. Therefore, the study on the completion of the legal system on ecommerce under the perspective of the TPP Agreement will help to protect the rights of consumers
inside and outside Vietnam’s legal and help Vietnam integrate more successfully to the world.
Key words: Perfection, Consumers rights, E-commerce, CPTPP
Date of receipt: 10/05/2018; Date of revision: 13/06/2018; Date of approval: 24/07/2018
Người tiêu dùng (NTD) tại Việt Nam hiện nay
đang đứng ở vị thế của người yếu thế khi mà
quyền lợi của họ ngày càng bị xâm phạm nhưng
lại khơng biết cách tự bảo vệ mình. Đồng hành

với sự phát triển của nền thương mại điện tử tại
Việt Nam thì tình trạng mất cắp thơng tin cá nhân,
lợi dụng sự cả tin của NTD để quảng bá, lừa đảo
chiếm đoạt tài sản diễn ra rất phổ biến. Để hạn
chế được vấn nạn vi phạm quyền lợi người tiêu
dùng trong lĩnh vực thương mại điện tử (TMĐT)
Việt Nam cần có hệ thống pháp luật hồn thiện và
đầy đủ liên quan đến lĩnh vực này. Vấn đề này
càng trở nên cấp thiết hơn khi Việt Nam đang
1

từng bước tham gia vào Hiệp định CPTPP. Ngồi
ra, tình trạng mất cắp thơng tin cá nhân, hàng hố
mua bán theo phương thức giao dịch điện tử
khơng đảm bảo đúng chất lượng như quảng cáo
vẫn ln là mối lo của NTD. Chính vì thế vào
ngày 1/7/2016, Luật an tồn thơng tin (ATTT) đã
có hiệu lực thi hành đi vào đời sống thực tiễn và
thể hiện tốt vai trò của nó. Bởi lẽ thời gian qua,
mất ATTT trên mạng diễn ra phổ biến vì chúng ta
thiếu hành lang pháp lý quy định cụ thể về ATTT,
thiếu chế tài để xử phạt các hành vi vi phạm trên
mạng. Nếu luật mới đi vào cuộc sống thì những
đối tượng vi phạm về ATTT sẽ bị xử lý, tùy mức

Thạc sỹ, Giảng viên, Khoa Luật Kinh tế Trường Đại học Luật - Đại học Huế

63

HOẽC VIEN Tệ PHAP

nng nh, thm chớ x lý v mt hỡnh s.
Khụng nhng th, trong lnh vc thng mi in
t hin nay cú nhng tranh chp m ch th
nhiu quc gia khỏc nhau thỡ vic tho thun gii
quyt thụng qua h thng in t xuyờn quc gia
l mt trong nhng gii phỏp hu hiu. Bi vit
ch yu tp trung vo phõn tớch nhng quy nh
ti hip nh CPTPP v thng mi in t v nh
hng ca nú i vi vic hon thin khung phỏp
lý v bo v quyn li ca NTD khi thc hin giao
dch thụng qua hp ng thng mi in t;
ng thi xut mt s gii phỏp bo v tt hn
quyn li NTD khi thc hin cỏc giao dch thụng
qua phng tin in t.
1. Tỡnh trng xõm phm quyn li ngi
tiờu dựng Vit Nam trong lnh vc thng mi
in t hin nay
Thc t cho thy, h thng phỏp lut bo v
quyn li NTD Vit Nam ó cú nhng quy nh
i vi hot ng mua bỏn, giao dch hng hoỏ
thụng qua dch v thng mi in t. õy l xu
hng phỏt trin tt yu trong tng lai gn. Cho
nờn, khi xõy dng h thng phỏp lut v vn
ny, cỏc nh hoch nh phỏp lut ó dnh mt v
trớ tng xng cho nú. C th: trc õy, vn
ny c quy nh ti Phỏp lnh bo v quyn li
ngi tiờu dựng 1999 ban hnh ngy 27 thỏng 4
nm 1999 v Ngh nh s 06/2008/N-CP ngy

16 thỏng 1 nm 2008 v x pht hnh chớnh trong
lnh vc thng mi. Theo ngh nh s
06/2008/N-CP ti iu 52 v TMT ó quy
nh chi tit mc x pht vi cỏc hnh vi trong
giao dch TMT liờn quan n vic s dng h
thng thng mi in t cho mc ớch gi mo
cỏc t chc cỏ nhõn khỏc thit lp giao dch,
hoc hu b cỏc chng t in t, phỏ hu h
thng TMT ca cỏc t chc, cỏ nhõn khỏc...
Ngoi ra, ti Ngh nh s 63/2007/N-CP ban
hnh ngy 10 thỏng 4 nm 2007 v x pht vi
phm hnh chớnh trong lnh vc CNTT cng ó
a ra cỏch thc x pht i vi cỏc hnh vi vi
phm trong vic thu thp x lý, trao i thụng tin
s, vi phm c s h tng thụng tin phc v ng
dng v phỏt trin cụng ngh thụng tin... Hay l
2

vic qung cỏo s dng th in t v tin nhn,
doanh nghip cn tuõn th cỏc quy nh ti Ngh
nh s 90/2008/NCP ban hnh ngy
13/8/2008 v chng th rỏc v tu vo mc vi
phm m cú th b x pht hnh chớnh vi mc
cao nht l 80 triu ng. Vn v bo v quyn
li ngi tiờu dựng trong lnh vc TMT ó thc
s c lut hoỏ ti Lut Bo v quyn li ngi
tiờu dựng (BVQLNTD) nm 2010. Ln u tiờn
cú quy nh v bo v thụng tin ca NTD mt
cỏch c th, theo ú: NTD c m bo an ton
bớ mt thụng tin ca mỡnh khi tham gia giao dch,

s dng hng hoỏ, dch v, tr trng hp c
quan cú thm quyn yờu cu... v cỏc quy nh
khỏc liờn quan n vic thu thp s dng thụng
tin cỏ nhõn ca NTD2. Tuy nhiờn, vn tn ti rt
nhiu hn ch i vi vic bo v quyn li ngi
tiờu dựng trong lnh vc TMT nh hng khụng
nh n quyn li NTD nh vic cha cú cỏc quy
nh phỏp lý nghiờm khc khi cỏc nh kinh doanh
s dng cỏc trang mng qung cỏo gian di sai s
tht, cỏc tin nhn la o, vic nõng giỏ ca cỏc
dch v vin thụng...
Cỏc tin nhn rỏc theo dng: Chỳc mng bn
ó trỳng thng... xem chi tit son tin... gi
n s... hay Bn va nhn c tin khuyn
mi vo ti khon tr trc, kớch hot ti
khon khuyn mi son tin... gi n... ang tn
ti rt ph bin. Tuy nhiờn iu ỏng núi l a s
nhng tin nhn trờn khụng ỳng s tht v rt
nhiu khỏch hng ó c tin lm theo hng dn.
T ú, dn n thit hi v vt cht v rt khú
khn cú th khi kin nhng i tng la o
bi s tin b thit hi thụng thng l rt ớt; bờn
cnh ú, hnh vi xõm phm quyn li ngi tiờu
dựng cũn biu hin vic vi phm v thụng tin cỏ
nhõn ngi tiờu dựng. Do c thự ca phng
thc giao dch thng mi in t l cỏc giao dch
t xa, khụng cú s tip xỳc trc tip gia cỏc bờn
nh trong thng mi truyn thng nờn i vi
TMT thỡ thụng tin ca bờn mua l rt quan trng
v bt buc phi cung cp cho bờn bỏn m

bo giao dch dn n vic nh hng quyn li
NTD3. Ngoi ra, trong quý I/2017, Cc qun lý

Xem: iu 6 ca Lut bo v quyn li ngi tiờu dựng nm 2010

64


Soỏ 4/2018 - Naờm thửự Mửụứi Ba

cnh tranh B Cụng Thng ó tip nhn hn 600
trng hp khiu ni ca ngi tiờu dựng nhiu
lnh vc, c bit l buụn bỏn thng mi in t
thụng qua in thoi, Internet4 phng thc
ang bựng n Vit Nam vi nhiu cỏch thc
buụn bỏn khỏc nhau. Theo quy nh ti iu 6
Lut BVQLNTD thỡ khi thu thp, chuyn giao
thụng tin ca ngi tiờu dựng, t chc, cỏ nhõn
phi thụng bỏo rừ rng, cụng khai mc ớch ca
vic thu thp, s dng thụng tin v phi c
ngi tiờu dựng ng ý5 Ngoi ra, ti iu 6
Lut BVQLNTD cng quy nh khi thụng tin ca
ngi tiờu dựng b tit l cho cỏc cỏ nhõn, doanh
nghip nhn tin gi in qung cỏo nhng cha
c s ng ý t phớa NTD l vi phm phỏp lut.
Trc trỡnh trng ú, chớnh cỏc c quan chc nng
cng cha a ra c bin phỏp mnh nhm
ngn chn nú. Gii phỏp hin nay ca cỏc c quan
chc nng ch l a ra cỏc khuyn cỏo, tuyờn
truyn ngi tiờu dựng cnh giỏc i vi nhng

tin nhn, chng trỡnh qung cỏo khụng ỏng tin
cy v a ra cỏc s in thoi, ng dõy núng
nhm giỳp ngi tiờu dựng b xõm phm v quyn
li cú th cu cu cỏc c quan chc nng khi
cn thit6. Tuy nhiờn, nhng gii phỏp nh vy ch
cú th gii quyt c phn ngn ca vn ch
cha gii quyt c trit phn gc; phi tỡm ra
gii phỏp thc s ngn chn hin trng trờn xy
ra ch khụng phi ch l bin phỏp khc phc
hu qu sau khi nú ó xy ra nh chỳng ta vn
ang lm hin nay. c bit l trong giai on
Hip nh CPTPP ó c ký kt v thụng qua
bi 11 nc thnh viờn thỡ vn hon thin h
thng phỏp lý nhm to sõn chi cho cỏc nc
tham gia Hip nh l rt cn thit. Thụng qua ú
to mụi trng thụng thoỏng cho cỏc nh u t
trong hot ng u t, kinh doanh ti Vit Nam;
to hnh lang phỏp lý bo v tt hn quyn li
ngi tiờu dựng trong nc cng nh ngi tiờu

dựng nc ngoi khi thc hin cỏc giao dch
thụng qua hp ng TMT.
2. nh hng ca Hip nh i tỏc ton
din v tin b (CPTPP) i vi vic thỳc y
quỏ trỡnh hon thin khung phỏp lý v bo v
quyn li ngi tiờu dựng trong lnh vc hp
ng thng mi in t ti Vit Nam
Mt trong nhng ni dung quan trng l
thng mi in t c quy nh ti chng 14
t iu 14.1 n iu 14.18 ca Hip nh CPTPP.

Theo ú cỏc quy nh v bo v thụng tin cỏ nhõn
v ngi tiờu dựng trc tuyn ó c quy nh c
th. Ti iu 14.1 Hip nh ny ó a ra iu
khon gii thớch rừ v thụng tin cỏ nhõn. Theo ú,
thụng tin cỏ nhõn l bt k thụng tin no, bao
gm c d liu v cỏ nhõn ó c xỏc nh hoc
cú th xỏc nh v c im cỏ nhõn. ng thi
a ra khỏi nim v cỏc tin nhn thng mi in
t khụng mong mun õy l loi vi phm khỏ
ph bin i vi ngi tiờu dựng Vit Nam hin
nay v tn ti di tờn gi l tin nhn rỏc. Theo
quy nh ca phỏp lut Vit Nam cha cú vn bn
no iu chnh nh th no c xem l tin nhn
rỏc. Tuy nhiờn, ti iu 4 Lut CNTT nm 2006
ó quy nh v th rỏc, theo ú: Th rỏc l th
in t, tin nhn c gi n ngi nhn m
ngi nhn ú khụng mong mun hoc khụng cú
trỏch nhim phi tip nhn theo quy nh ca phỏp
lut7. Theo quy nh ca phỏp lut Vit Nam thỡ
th in t hay tin nhn u c gi di mt
thut ng chung l th rỏc. V dng nh khỏi
nim ny cng cú s tng ng vi quy nh ti
Hip nh v tin nhn thng mi in t khụng
mong mun. ú l mt tin nhn in t c
marketing n mt a ch in t thụng qua mt
nh cung cp dch v kt ni Internet theo phm vi
quy nh ca lut hoc quy nh ca cỏc bờn m
khụng cú s ng ý rừ rng ca ngi nhn. Cú th
thy Hip nh CPTPP ó dnh s quan tõm ln

3

Xem: Thng mi in t - TS. Ao Thu Hoi - PGS. TS. Nguyn Vit Khụi tr.7-9
Xem: Quyn li ngi tiờu dựng: cú lut nhng khú ũi!
5
Xem: ti iu 6, iu 8, iu 10 Lut bo v quyn li ngi tiờu dựng 2010
6
Xem: Tp chớ an ton thụng tin quy nh phỏp lý ngn chn th rỏc ngy 11/9/2014 09:12:01
/>7
Xem: iu 4 Lut Cụng ngh thụng tin nm 2006
4

65


HOẽC VIEN Tệ PHAP

cho vic bo v quyn li ngi tiờu dựng ca cỏc
nc thnh viờn trong ú cú Vit Nam. Chớnh cỏc
quy nh nh trờn ti Hip nh CPTPP ũi hi h
thng phỏp lut Vit Nam cng phi cú nhng iu
chnh phự hp vi xu hng chung ca cỏc nc
tham gia vo Hip nh ny. Nhu cu cp thit ny
cng ó c quy nh c th ti Hip nh CPTPP.
Theo iu 14.5 v Khung phỏp lý trong nc i
vi cỏc giao dch in t thỡ Hip nh cng quy
nh rừ: mi bờn phi duy trỡ khung phỏp lý kim
soỏt cỏc giao dch in t sao cho phự hp vi cỏc
nguyờn tc ca Lut mu v thng mi in t
nm 1996 ca UNCITRAL8, cỏc nguyờn tc ú bao

gm: (1) Tng ng thuc tớnh; (2) T do tho
thun hp ng; (3) Tụn trng vic s dng t
nguyn phng thc truyn thụng in t; (4) Giỏ
tr phỏp lý ca hp ng v tớnh u vit ca nhng
quy nh v giỏ tr phỏp lý ca hỡnh thc hp ng;
(5) p dng v mt hỡnh thc hn l quan tõm n
ni dung, (6) Phỏp lut bo v quyn li ngi tiờu
dựng phi i trc9; hoc Cụng c Liờn hip quc
v s dng truyn thụng in t trong hp ng
quc t ký kt ti NewYork vo ngy 23 thỏng 11
nm 200510 theo ú ti iờu 8 Cụng c ny ó xỏc
inh nguyờn tc c quy nh ti iờu 11 ca
Lut Mõu UNCITRAL vờ Thng mi in t rng
cỏc hp ng khụng b ph nhn hiu lc v tớnh cú
thờ c thi hnh chi vỡ chỳng xuõt phỏt t s trao
ụi chng t in. ng thi ti iu 14.5 ca
Hip nh CPTPP cng quy nh v vic trỏnh t
ra nhng trỏch nhim phỏp lý khụng cn thit i
vi cỏc giao dch in t; to iu kin thun li
cho cỏc cỏ nhõn quan tõm tham gia vo vic xõy
dng khung phỏp lý ca mỡnh i vi cỏc hot
ng giao dch in t.
8

Bờn cnh ú, nhm mc ớch bo v ngi
tiờu dựng liờn quan n vic bo mt thụng tin cỏ
nhõn, cỏc nc CPTPP thng nht thụng qua v
duy trỡ cỏc iu lut bo v ngi tiờu dựng liờn
quan n cỏc bin phỏp bo v tớnh riờng t v cỏc
bin phỏp bo v ngi tiờu dựng khỏc cú th

c ỏp dng vo th trng ca cỏc nc
CPTPP11. Cỏc nc thnh viờn CPTPP cng phi
a ra cỏc bin phỏp nhm chm dt tin nhn rỏc.
ng thi, CPTPP khuyn khớch s hp tỏc v
chớnh sỏch liờn quan n bo mt thụng tin cỏ
nhõn, bo v ngi tiờu dựng trờn mng, cỏc nguy
c v nng lc i phú vi ti phm mng. Theo
ú Hip nh cng quy nh rừ v vn bo v
thụng tin cỏ nhõn i vi nhng ngi khai thỏc
hot ng thng mi in t. Chớnh n lc ca
cỏc bờn trong vic úng gúp nhm bo v thụng
tin cỏ nhõn ca khỏch hng s cng c nim tin
cho khỏch hng, thỳc y hot ng thng mi
in t ngy cng phỏt trin hn. Chớnh yờu cu
ny bt buc cỏc nc CPTPP phi xõy dng
khung phỏp lý v vic bo v thụng tin cỏ nhõn
mt cỏch rừ rng v hiu qu nht12. Cú nh vy
mi giỳp cho cỏc bờn trong giao dch bng TMT
an tõm s dng dch v.
Khi gia nhp CPTPP ng ngha vi vic cỏc
thnh viờn CPTPP phi cam kt bo m rng cỏc
cụng ty v ngi tiờu dựng cú th tip cn v
chuyn d liu, vi cỏc mc tiờu chớnh sỏch cụng
hp phỏp, chng hn nh quyn riờng t, nhm
m bo t do lu chuyn thụng tin v d liu
ton cu, dn dt nn kinh t Internet v k thut
s. Cỏc nc tham gia vo Hip nh mt khi ó
tr thnh thnh viờn CPTPP cng ng ý khụng
yờu cu cỏc cụng ty trong th trng cỏc nc

Nhm to khung phỏp lý cho phỏt trin thng mi in t, nm 1996, ti phiờn hp th 29 ca i hi ng Liờn
hip quc (12.1996) U ban Lut Thng mi quc t ca Liờn hp quc (UNCITRAL) ó son tho mt lut mu
v thng mi in t, hỡnh thnh nhng quy nh mu v tha nhn giỏ tr phỏp lý ca cỏc thụng ip d liu nhm
bo v v mt phỏp lý cho nhng t chc, cỏ nhõn mong mun tham gia thng mi in t
9
Xem iu 11 Chng 8 Lut mu v thng mi in t ca UNCITRAL nm 1996
10
Cụng c ca Liờn hp quục vờ s dng chng t in t trong hp ụng quục tờ (Cụng c 2005 - CUECIC)
c i hi ụng Liờn hp quục thụng qua ti phiờn hp ln th 38 tụ chc ngy 23 thỏng 11 nm 2005 ti New
York.
11
B cụng thng Vit Nam, Cc qun lý cnh tranh Bo v ngi tiờu dựng trong cỏc giao dch thng mi in
t ngy 23/7/2015 />12
xem: iu 14.8 Hip nh TPP v Bo v thụng tin cỏ nhõn

66


Soỏ 4/2018 - Naờm thửự Mửụứi Ba

tham gia Hip nh CPTPP thit lp cỏc trung tõm
d liu lu tr d liu nh l mt iu kin
c hot ng ti mt th trng CPTPP v thờm
vo ú, mó ngun ca phn mm khụng c yờu
cu lu chuyn hoc tip cn. Chng ny
nghiờm cm vic ỏp dng thu quan i vi cỏc
sn phm k thut s v ngn chn cỏc thnh viờn
CPTPP to iu kin thun li cho cỏc nh sn
xut hoc nh cung cp dch v trong nc i
vi cỏc sn phm k thut s ny thụng qua cỏc

bin phỏp nh thu phõn bit i x hoc s ngn
cm mt cỏch rừ rng13. Chớnh nhng quy nh
nh vy cng nhm gúp phn to mụi trng
thụng thoỏng hn cho cỏc doanh nghip phỏt
trin, thỳc y vic nõng cao quyn li ngi tiờu
dựng. Bờn cnh ú, bo v ngi tiờu dựng,
cỏc thnh viờn CPTPP ng ý thụng qua v duy trỡ
cỏc lut bo v ngi tiờu dựng liờn quan n cỏc
hot ng thng mi gian ln v la bp trc
tuyn v m bo rng s riờng t v s bo v
ngi tiờu dựng khỏc s cú hiu lc ti cỏc th
trng CPTPP. Cỏc thnh viờn cng c yờu cu
phi cú cỏc bin phỏp chm dt cỏc tin nhn
thng mi in t c gi i khụng do yờu cu.
3. Gii phỏp hon h thng phỏp lut v
nõng cao hiu qu ỏp dng liờn quan n vn
bo v quyn li ngi tiờu dựng ti Vit
Nam trong hp ng thng mi in t di
tỏc ng ca Hip nh i tỏc ton din v
tin b xuyờn Thỏi Bỡnh Dng
Cỏc gii phỏp c a ra vi mc ớch to mụi
trng cho ngnh thng mi in t ngy cng ph
bin v phỏt trin hn ti Vit Nam, tng li nhun
cho cỏc nh kinh doanh cng nh m bo c s
phỏp lý vng chc cho ngi tiờu dựng khi tham gia
s dng dch v. Ch cú nh vy mi giỳp cho nn
kinh t Vit Nam cnh tranh c vi cỏc nn kinh
t nc ngoi nht l cỏc nc tham gia CPTPP.
lm c iu ny ũi hi h thng phỏp lut Vit
Nam cn cú nhng thay i theo hng:

Th nht, cn hon thin phỏp lut theo
hng c th húa cỏc mc x lý hnh vi vi phm
i vi vn xõm phm thụng tin ngi tiờu
dựng nhm ngn chn v rn e i vi cỏc cỏ
nhõn, t chc cú hnh vi vi phm.
Thc t cho thy Lut BVQLNTD ch cú duy
nht iu 6 cp n vn bo v thụng tin
NTD nhng li mang tớnh chung chung; cha cú
cỏc iu khon c th liờn quan n vic l bớ
mt, thụng tin cỏ nhõn ca ngi khỏc hay l vic
la o ngi tiờu dựng thỡ x lý nh th no. Cỏc
vn bn phỏp lut cú liờn quan ch a ra vic nu
ngi tiờu dựng b xõm phm v quyn li thỡ cú
th thụng qua Hi bo v quyn li ngi tiờu
dựng tng a im c th m phỏn, ho gii
v gii quyt hu qu. Nhng vi nhng hnh vi
xõm phm cú giỏ tr nh, hoc l nh hng v
mt tinh thn ca ngi tiờu dựng nh nhng tin
nhn rỏc thỡ cha cú gii phỏp phũng nga v
ngn chn trit . Ngoi ra, ti Ngh nh
124/2015/N-CP v vic sa i b sung mt s
iu ca Ngh nh 185/2013/N-CP ban hnh
ngy 15 thỏng 11 nm 2013 v x pht vi phm
hnh chớnh trong hot ng thng mi, sn xut,
buụn bỏn hng gi, hng cm v bo v quyn li
ngi tiờu dựng ó quy nh mc pht cho cỏ
nhõn cú hnh vi vi phm quyn li ngi tiờu
dựng núi chung. Do ú, cn cú cỏc quy nh mang
tớnh trng pht v rn e trỏnh s vi phm nờu

trờn. Vớ d: quy nh mc x lý hnh chớnh c th
i vi nhng cỏ nhõn, t chc s dng thụng tin
cỏ nhõn ca khỏc hng qung cỏo, la o m
cha c NTD cho phộp thỡ s b pht mc pht
tin nht nh. Mc pht cn cn c theo mc
thit hi sau ú pht lờn gp hai hoc ba ln, ch
khụng phi theo quy nh hin nay l t chc vi
phm thỡ pht gp ụi so vi cỏ nhõn. Nh vy s
mang tớnh rn e cao hn i vi cỏc hnh vi vi
phm, s thc t hn14; i vi nhng tin nhn rỏc
cú th pht theo hng bi thng v mt tinh

13

Xem: trang trung tõm xỳc tin thng mi u t thnh ph H Chớ Minh Tỏc ng ca hip nh TPP n ngnh
thng mi in t
/>n_tich_tpp/tpp_nganh_thuong_mai_dt/view
14
Xem thờm ti Ngh nh 124/N-CP/2015 ngy 19 thỏng 11 nm 2015 ca Chớnh ph v sa i, b sung mt
s iu ca Ngh nh s 185/2013/N-CP ngy 15 thỏng 11 nm 2013 ca Chớnh ph quy nh x pht vi phm
hnh chớnh trong hot ng thng mi, sn xut, buụn bỏn hng gi, hng cm v bo v quyn li ngi tiờu dựng

67


HOẽC VIEN Tệ PHAP

thn cho NTD; mt khỏc, nhng t chc, cỏ nhõn
cú hnh vi xõm phm quyn li NTD vi mc
lp li thng xuyờn cú th tớnh n gii phỏp truy

cu trỏch nhim hỡnh s...
Th hai, hon thin h thng phỏp lut Vit
Nam v bo v quyn li NTD cn cú cỏc quy
nh phự hp vi nhng quy nh ti Hip nh
CPTPP.
Vn hon thin h thng phỏp lut Vit
Nam v bo v quyn li NTD trong giao dch
thng mi in t cng cn phự hp vi nhng
quy nh ca Hip nh CPTPP. C th: cn b
sung nh ngha v bo v thụng tin cỏ nhõn,
tin nhn rỏc. Hin nay ti Lut An ton thụng
tin mng nm 2015 cú hiu lc vo ngy 01 thỏng
7 nm 2016 ch mi a ra khỏi nim v thụng
tin cỏ nhõn. Khụng nhng th vic xõy dng c
khung phỏp lý hon chnh cho cỏc hot ng giao
dch in t Vit Nam, a ra cỏc gii phỏp bo
v khỏch hng qua mng nhm trỏnh vic cỏc t
chc cỏ nhõn khỏc li dng mng Internet xõm
phm quyn li khỏc hng...
Phỏp lut Vit Nam liờn quan n vn ny
cn xõy dng c h thng cỏc iu lut v bo
v thụng tin khỏch hng ch khụng phi ch l
cỏc quy nh chung chung nh hin nay, vớ d:
mi doanh nghip kinh doanh khi tin hnh thu
thp thụng tin khỏch hng u phi thit lp bn
cam kt v vic bo v thụng tin khỏch hng;
hoc l vn xõy dng l trỡnh ct gim nhng
tin nhn rỏc t phớa cỏc doanh nghip qung
cỏo, vic tip tay ca cỏc nh mng v tin ti
loi b hon ton nhng tin nhn kiu tng t...

Th ba, hon thin h thng phỏp lut liờn
quan n an ninh mng nhm m bo h tng
cụng ngh thụng tin ngy cng hon thin gúp
phn qun lý tt hn vic xõm phm thụng tin cỏ
nhõn ca ngi tiờu dựng.
Vic hon thin h tng cụng ngh thụng tin
cú l l mt trong nhng mu cht m bo
cho h thng mua bỏn thụng qua phng tin
in t c bo m an ton. Phỏp lut Vit
Nam cng ó cú cỏc quy nh liờn quan n
vic bỏn hng qua mng15 tuy nhiờn nú thc
15
16

s thit thc cho ngi dõn thỡ h thng phỏp
lut v an ninh mng cn phi c quan tõm
hn. C quan ban hnh phỏp lut cn chỳ trng
trong vic thit lp cỏc quy nh liờn quan n
vic xõy dng c s d liu, vn xõy dng
cỏc phn mm nhm bo mt thụng tin cỏ nhõn
ca khỏch hng; ng thi hc tp kinh nghim
kinh doanh bng hỡnh thc thng mi in t
ca cỏc nc trờn th gii. Vớ d gn nht ú l
Trung Quc, lỏng ging ca Vit Nam ni m
h thng mua bỏn bng Internet rt phỏt trin.
Tuy nhiờn, ngi tiờu dựng hon ton yờn tõm
khi s dng dch v, bi vỡ s tin tr cho mún
hng m khỏch hng mua cha c chuyn
ngay n cho ngi bỏn m phi thụng qua bờn
trung gian gi tin ca khỏch hng cho n khi

khỏch hng khụng cú bt k khiu ni gỡ liờn
quan n hng hoỏ. Tin mua hng c
chuyn khon cho ngi bỏn khi ngi tiờu
dựng xỏc nhn mt hng khụng cú khuyt tt v
khụng cú bt k khiu ni no liờn quan n sn
phm trong vũng by ngy16.
ng thi, h thng phỏp lut v an ton cụng
ngh thụng tin ca Vit Nam cng cn a ra
nhng ch ti nghiờm khc x lý vi phm hnh
chớnh. Bờn cnh ú, cỏc vi phm trờn nu tip din
cú th b truy cu hỡnh s i vi cỏc cỏ nhõn,
ngi ng u ca phỏp nhõn, t chc c tỡnh li
dng h thng thụng tin, thụng ip d liu
chim ot thụng tin ca ngi tiờu dựng mt cỏch
bt hp phỏp. Khụng th ph nhn rng ang cú
mt h thng ch en hot ng bt hp phỏp
vi mc ớch mua bỏn thụng tin cỏ nhõn ca khỏch
hng. Mc ớch ca vic mua bỏn a phn l giỳp
cho cỏc nh kinh doanh tin hnh cỏc hot ng
qung cỏo sn phm dch v kinh doanh thm chớ
l c hi cho nhng mu bt chớnh vớ d nh:
theo dừi thi gian cỏ nhõn ú khụng cú nh
thc hin cỏc hnh vi xu...Vỡ vy ó n lỳc phỏp
lut hỡnh s cn cú quy nh c th v vic x pht
i vi hnh vi vi phm thụng tin cỏ nhõn ngi
tiờu dựng mt cỏch cú h thng trong quỏ trỡnh s
dng cỏc phng thc giao dch qua mng...
(Tip theo trang 74)

Xem thờm ti Tỡm hiu cỏc quy nh phỏp lut v bỏn hng qua mng Internet - Trn Th Minh, 2015

Xem thờm iu 25 Lut bo v quyn li ngi tiờu dựng Trung Quc nm 1993 sa i b sung nm 2014

68