(Luận văn thạc sĩ) phát triển dịch vụ thẻ tại ngân hàng thương mại cổ phần đầu tư và phát triển việt nam chi nhánh bến tre

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

PHẠM THỊ HỒNG NHUNG

PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN
ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM
CHI NHÁNH BẾN TRE

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2019


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

PHẠM THỊ HỒNG NHUNG

PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN
ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM
CHI NHÁNH BẾN TRE

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã số: 8 34 02 01

Người hướng dẫn khoa học: TS. TRƯƠNG QUỐC THỤ

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2019


TĨM TẮT LUẬN VĂN
Q trình hội nhập kinh tế quốc tế cùng với sự tiến bộ nhanh chóng của khoa
học kỹ thuật công nghệ đã tạo ra nhiều cơ hội cũng như thách thức cho hệ thống
NHTM Việt Nam thời gian qua. Sự gia tăng các NHTM nước ngoài với tiềm lực
mạnh về vốn, công nghệ, con người đã làm cho tính cạnh tranh trên thị trường tiền
tệ ngân hàng ngày càng khốc liệt. Các NHTM trong nước buộc phải chuyển mình
thay đổi để tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường bằng cách không ngừng cải tiến
các dịch vụ ngân hàng trong đó có các dịch vụ thanh tốn không dùng tiền mặt, dịch
vụ thẻ,… để thu hút khách hàng và tăng nguồn thu với rủi ro thấp nhất cho ngân
hàng.
Là một trong những ngân hàng hàng đầu của hệ thống NHTM Việt Nam, Ngân
hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) nói chung và BIDV CN Bến
Tre đã không ngừng thay đổi và phát triển nhằm tăng khả năng cạnh tranh trên thị
trường, nhất là mảng dịch vụ, trong đó có sản phẩm thẻ ngân hàng.
Trên cơ sở hệ thống lại nền tảng lý thuyết về dịch vụ thẻ ngân hàng, phát triển
dịch vụ thẻ, kết hợp với việc phân tích đánh giá thực trạng phát triển dịch vụ thẻ
theo quy mô, chất lượng và hiệu quả, đề tài đã cố gắng trả lời được câu hỏi nghiên
cứu đặt ra để đạt được mục tiêu nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu của đề tài cho thấy,
hoạt động phát triển dịch vụ thẻ của BIDV CN Bến Tre trong giai đoạn nghiên cứu
đã đạt được những kết quả khả quan như: (1) quy mô không ngừng tăng lên về số
lượng thẻ phát hành, doanh số giao dịch qua thẻ, mạng lưới máy ATM, máy POS;
(2) số lượng các giao dịch khiếu nại tuy vẫn xảy ra nhưng là tình hình chung của

các NHTM chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ và có xu hướng giảm dần trong giai đoạn nghiên
cứu; (3) thu nhập từ thẻ tăng mạnh và chiếm tỷ trọng cao trong thu nhập từ dịch vụ
của chi nhánh. Tuy nhiên, vẫn còn một số các hạn chế tồn tại như: (1) vẫn còn tồn
tại số lượng thẻ chết khơng hoạt động gây lãng phí cho chi nhánh; (2) Doanh số
giao dịch qua thẻ chủ yếu vẫn là rút tiền qua ATM; (3) Hệ thống máy ATM tuy phát
triển, tuy nhiên việc phân bố lại chưa đều, còn khá khiêm tốn so với tiềm năng; (4)
Số lượng giao dịch khiếu nại vẫn phát sinh chủ yếu do lỗi của hệ thống máy ATM


lạc hậu của chi nhánh; (5) Nguồn thu từ thẻ của chi nhánh mặc dù tăng nhưng tăng
không đều và cịn khá khiêm tốn; (6) chính sách phí, lãi liên quan đến thẻ chưa thực
sự cạnh tranh. Trên cơ sở đó, đề tài đã chỉ ra những nguyên nhân khách quan và chủ
quan dẫn đến những hạn chế còn tồn tại. Kết hợp kết quả đánh giá thực trạng và
phân tích định hướng phát triển dịch vụ thẻ của BIDV CN Bến Tre, đề tài đã đưa ra
các giải pháp dành cho chi nhánh, cho BIDV cũng như một số các chủ thể liên quan
nhằm tạo điều kiện cho BIDV CN Bến Tre phát triển dịch vụ thẻ trong thời gian tới.


LỜI CAM ĐOAN

Luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một
trường đại học nào. Luận văn này là cơng trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết
quả nghiên cứu là trung thực, trong đó khơng có các nội dung đã được công bố
trước đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn
được dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn.


LỜI CÁM ƠN
Để có thể hồn thành đề tài luận văn thạc sĩ một cách hoàn chỉnh, bên cạnh
sự nỗ lực cố gắng của bản thân cịn có sự hướng dẫn nhiệt tình của quý Thầy, cũng

như sự động viên ủng hộ của gia đình và bạn bè trong suốt thời gian học tập nghiên
cứu và thực hiện luận văn thạc sĩ.
Xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến Thầy Trương Quốc Thụ đã hết lòng
giúp đỡ và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho tơi hồn thành luận văn này. Xin chân
thành bày tỏ lòng biết ơn đến tồn thể q thầy cơ trường Đại học Ngân hàng thành
phố Hồ Chí Minh đã tận tình truyền đạt những kiến thức quý báu cũng như tạo mọi
điều kiện thuận lợi nhất cho tơi trong suốt q trình học tập nghiên cứu và cho đến
khi thực hiện luận văn.
Cuối cùng, tơi xin chân thành cảm ơn đến gia đình, các anh chị và các bạn
đồng nghiệp đã hỗ trợ cho tơi rất nhiều trong suốt q trình học tập, nghiên cứu và
thực hiện luận văn thạc sĩ một cách hoàn chỉnh.


i

MỤC LỤC
MỤC LỤC ................................................................................................................... I
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................... V
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ............................................................................ VI
DANH MỤC HÌNH ................................................................................................ VII
LỜI MỞ ĐẦU .............................................................................................................1
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI........................................................................1
2. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI ...................................................................................2
2.1 Mục tiêu tổng quát ........................................................................................2
2.2 Mục tiêu cụ thể ..............................................................................................2
3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU ...................................................................................2
4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU .....................................................3
4.1 ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: ..................................................................................3
4.2 PHẠM VI NGHIÊN CỨU: .......................................................................................3
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .......................................................................3

6. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ................................................................................4
7. ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI ..................................................................................4
8. TỔNG QUAN VỀ LĨNH VỰC NGHIÊN CỨU ..................................................5
9. BỐ CỤC DỰ KIẾN CỦA LUẬN VĂN ..............................................................6
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ CỦA NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI ..............................................................................................8
1.1 TỔNG QUAN VỀ THẺ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ..........................8
1.1.1

Khái niệm thẻ ngân hàng ........................................................................8

1.1.2

Phân loại thẻ ngân hàng .........................................................................9

1.1.3

Các chủ thể chính trong giao dịch qua thẻ ngân hàng .........................10

1.1.4

Quy trình phát hành và thanh toán thẻ ngân hàng ...............................11

1.1.4.1 Quy trình phát hành thẻ…………………………………………………….11


ii

1.1.4.2 Quy trình thanh tốn thẻ ngân hàng………………………………………..12
1.1.5

Vai trị của thẻ ngân hàng……………………………………………….….13

1.1.5.1

Đối với chủ thẻ…………………………………………………………..13

1.1.5.2

Đối với chủ thể phát hành thẻ……………………………………...……13

1.1.5.3

Đối với ngân hàng thanh toán thẻ……………………………………….14

1.1.5.4

Đối với đơn vị chấp nhận thẻ…………………………………….……...14

1.1.5.5

Đối với nền kinh tế………………………………………………………15

1.2

DỊCH VỤ THẺ TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ......................15

1.2.1 Khái niệm dịch vụ thẻ ngân hàng ..............................................................15
1.2.2 Các dịch vụ thẻ ngân hàng .........................................................................16
1.2.2.1

Dịch vụ chấp nhận thanh toán thẻ trên máy rút tiền tự động ATM

(Automated teller machine)………………………………………………………..16
1.2.2.2 Dịch vụ thanh toán thẻ qua POS (Point of Sale)………………………….16
1.2.2.3 Dịch vụ thanh toán thẻ trực tuyến………………………………..……….16
1.2.2.4 Dịch vụ cho vay qua thẻ ngân hàng………………………………..……..17
1.3

PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI .......17

1.3.1 Khái niệm và quá trình phát triển dịch vụ thẻ ngân hàng thương mại .....17
1.3.1.1

Khái niệm phát triển dịch vụ thẻ ngân hàng thương mại………...……....17

1.3.1.2

Quá trình phát triển dịch vụ thẻ trên thế giới và Việt Nam…………..…..18

1.3.2 Các hình thức phát triển dịch vụ thẻ ngân hàng ........................................19
1.3.3 Các chỉ tiêu đánh giá phát triển dịch vụ thẻ của ngân hàng thương mại ..19
1.3.3.1 Nhóm chỉ tiêu phản ánh phát triển về quy mơ………………………..…..20
1.3.2.2 Nhóm chỉ tiêu phản ánh phát triển về chất lượng……………………..….21
1.3.3.3 Nhóm chỉ tiêu phản ánh về hiệu quả………………………………..…….22
1.3.4 Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển dịch vụ thẻ của ngân hàng
thương mại ................................................................................................................22
1.3.4.1 Nhóm các nhân tố chủ quan……………………………………...………..22
1.3.4.2 Nhóm các nhân tố khách quan…………………………………...………..25
Kết luận chương 1………………………………………………...………………..27

iii

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ TẠI NGÂN HÀNG
TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN - CN BẾN TRE ..............................................28
GIỚI THIỆU VỀ NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN - CN

2.1

BẾN TRE ..............................................................................................................28
2.1.1

Quá trình hình thành và phát triển .......................................................28

2.1.2

Cơ cấu tổ chức phòng thẻ ....................... Error! Bookmark not defined.

2.1.3

Hoạt động kinh doanh của BIDV - CN Bến Tre giai đoạn 2015 –

2018.................. .................................................................................................30
2.1.3.1 Hoạt động huy động vốn…………………………………………………...30
2.1.3.2 Hoạt động cấp tín dụng…………………………………………………….31
2.1.3.3 Hoạt động dịch vụ………………………………………………………….32
2.1.3.4 Kết quả kinh doanh của BIDV Bến Tre giai đoạn 2015 – 2018………..….33
THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ TẠI BIDV - CN BẾN TRE

2.2

GIAI ĐOẠN 2015 – 2018…………………………………………….…………34
2.2.1

Cơ sở pháp lý cho hoạt động thẻ ngân hàng ........................................34

2.2.2

Giới thiệu khái quát về dịch vụ thẻ tại BIDV – CN Bến Tre .................36

2.1.1.1 Giới thiệu các sản phẩm thẻ, dịch vụ thẻ đang triển khai tại BIDV – CN
Bến Tre……………………………………………………………………………..36
2.1.1.2 Biểu phí dịch vụ thẻ do BIDV phát hành…………………………………..38
Quy trình phát hành, sử dụng và thanh tốn thẻ tại BIDV………………39

2.1.1.2
2.2.3

Thực trạng phát triển dịch vụ thẻ tại BIDV – CN Bến Tre giai đoạn

2015 – 2018 .......................................................................................................41
2.2.3.1 Bối cảnh thị trường thẻ tại tỉnh Bến Tre…………………………………...41
2.2.3.2 Các chỉ tiêu phản ánh phát triển về quy mô………………………………..42
2.2.2.2 Các chỉ tiêu phản ánh phát triển về chất lượng…………………………….47
2.2.2.3 Các chỉ tiêu phản ánh về hiệu quả:………………………………………...49
2.3 ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ TẠI BIDV – CN
BẾN TRE GIAI ĐOẠN 2015 – 2018 ....................................................................51
2.3.1 Kết quả đạt được ......................................................................................51
2.3.2 Hạn chế ....................................................................................................52

iv

2.3.3 Nguyên nhân những hạn chế ....................................................................53
2.3.3.1 Nguyên nhân chủ quan……………………………………………………..53
2.3.3.2 Nguyên nhân khách quan…………………………………………………..55
Kết luận chương 2………………………………………………………………….57
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ TẠI NGÂN HÀNG
TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN CHI NHÁNH BẾN TRE ĐẾN NĂM 2025 ...58
3.1 ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ CỦA BIDV – CN BẾN TRE
ĐẾN NĂM 2025 ....................................................................................................58
3.1.1 Định hướng phát triển dịch vụ thẻ của BIDV ..........................................58
3.2 GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ TẠI NGÂN HÀNG TMCP BIDV
- CN BẾN TRE ......................................................................................................59
3.3 KIẾN NGHỊ ĐỐI VỚI CÁC CẤP QUẢN LÝ LIÊN QUAN .........................62
3.3.1 Kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ..................................62
3.3.2 Kiến nghị với Hiệp hội thẻ .......................................................................63
3.3.3 Kiến nghị đối với BIDV…………………………………………………….…63
Kết luận chương 3……………………………………………………………………...…..65
Kết luận chung……………………………………………………………………...…..….66
TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................68


v

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Ký hiệu

Giải thích thuật ngữ

ACB

Ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu

ATM

Máy rút tiền tự động

BIDV

Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và phát triển Việt Nam

CN

Chi nhánh

Eximbank

Ngân hàng thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam

NH

Ngân hàng

NHTM

Ngân hàng thương mại

NHTMCP

Ngân hàng thương mại cổ phần

TMCP

Thương mại cổ phần

NHNN

Ngân hàng Nhà nước

POS

Máy chấp nhận thanh toán bằng thẻ

Techcombank

Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam

Vietcombank

Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam

Vietinbank

Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam

ĐVCNT

Đơn vị chấp nhận thẻ

PGD

Phòng giao dịch


vi

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Biểu đồ 2.1: Nguồn vốn huy động của BIDV – CN Bến Tre giai đoạn 2015 – 2018
...................................................................................................................................31
Biểu đồ 2.2: Dư nợ tín dụng của BIDV – CN Bến Tre trong giai đoạn 2015 –
2018…………………………………………………………………………….......32
Biểu đồ 2.3: Thu từ dịch vụ của BIDV CN Bến Tre giai đoạn 2015 - 2018 ............33
Bảng 2.1: Kết quả kinh doanh của BIDV – CN Bến Tre giai đoạn 2015 – 2018…34
Bảng 2.2: Danh mục sản phẩm thẻ của một số ngân hàng thương mại trên địa bàn
tỉnh Bến Tre..............................................................................................................37
Bảng 2.3: Biểu phí các dịch vụ ATM do BIDV phát hành .......................................38
Bảng 2.4: Biểu phí áp dụng cho dịch vụ POS đối với tất cả các đơn vị chấp nhận thẻ
...................................................................................................................................39
Bảng 2.5: Tốc độ tăng trưởng doanh số giao dịch qua thẻ của BIDV CN Bến Tre
trong giai đoạn 2015 – 2018......................................................................................44
Bảng 2.6: Số lượng máy ATM, POS của BIDV Bến Tre giai đoạn 2015 – 2018 ....46
Bảng 2.7: Tỷ trọng số lượng giao dịch khiếu nại/số lượng giao dịch qua thẻ tại
BIDV CN Bến Tre giai đoạn 2015 - 2018 ................................................................49
Bảng 2.8: Tỷ trọng nguồn thu từ thẻ trên tổng thu dịch vụ của BIDV CN Bến Tre
giai đoạn 2015 – 2018 ...............................................................................................49

vii

DANH MỤC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ
Hình 1.1: Quy trình phát hành thẻ .............................................................................12
Hình 1.2: Quy trình thanh tốn thẻ ngân hàng ..........................................................12
Biểu đồ 2.4: Tốc độ tăng trưởng số lượng thẻ phát hành của BIDV CN Bến Tre giai
đoạn 2015 - 2018 .......................................................................................................43
Biểu đồ 2.5: Tốc độ tăng trưởng thu nhập từ thẻ của BIDV CN Bến Tre giai đoạn
2015 – 2018 ...............................................................................................................50


1

LỜI MỞ ĐẦU
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Q trình hội nhập kinh tế quốc tế cùng với sự tiến bộ nhanh chóng của khoa học
kỹ thuật cơng nghệ đã tạo ra nhiều cơ hội cũng như thách thức cho hệ thống NHTM
Việt Nam thời gian qua. Sự gia tăng các NHTM nước ngồi với tiềm lực mạnh về
vốn, cơng nghệ, con người đã làm cho tính cạnh tranh trên thị trường tiền tệ ngân
hàng ngày càng khốc liệt. Các NHTM trong nước buộc phải chuyển mình thay đổi
để tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường. Nếu như trước đây các NHTM trong
nước chỉ chú trọng vào các nghiệp vụ ngân hàng truyền thống với nguồn thu phần
lớn đến từ hoạt động tín dụng, thì trong những năm trở lại đây, khi hoạt động tín
dụng đang tồn tại nhiều bất ổn và cùng với xu thế hội nhập kinh tế quốc tế và khu
vực, các NHTM Việt Nam đẩy mạnh tỷ trọng nguồn thu từ dịch vụ. Với xu hướng
đó, các NHTM Việt Nam khơng ngừng cải tiến các dịch vụ ngân hàng trong đó có
các dịch vụ thanh tốn khơng dùng tiền mặt, dịch vụ thẻ,… để thu hút khách hàng
và tăng nguồn thu phi rủi ro cho ngân hàng. Bên cạnh đó, Chính phủ và NHNN
cũng chú trọng đến phát triển thanh tốn khơng dùng tiền mặt được thể hiện qua
Quyết định số 2545/QĐ-TTg “Đề án phát triển thanh tốn khơng dùng tiền mặt tại

Việt Nam giai đoạn 2016 – 2020”. Để thực hiện chủ trương của Chính phủ và của
NHNN Việt Nam, đồng thời nhận thức rõ về tính hiệu quả trong kinh doanh dịch vụ
thẻ, các NHTM Việt Nam chú trọng phát triển dịch vụ thẻ ngân hàng, một trong
những dịch vụ có nhiều tiềm năng phát triển, có khả năng tăng nguồn thu phù hợp
với định hướng phát triển của Chính phủ.
Là một trong những ngân hàng hàng đầu của hệ thống NHTM Việt Nam, Ngân
hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) nói chung và BIDV CN Bến
Tre đã khơng ngừng thay đổi và phát triển nhằm tăng khả năng cạnh tranh trên thị
trường. Mặc dù có nhiều lợi thế về thương hiệu, quy mô, con người nhưng BIDV
CN Bến Tre vẫn cịn nhiều tồn tại trong q trình phát triển dịch vụ thẻ khi vẫn
chưa ứng dụng công nghệ cao vào việc cung cấp dịch vụ thẻ, chưa triển khai thẻ ảo,


2

nguồn thu vẫn chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế… Vì vậy, tác giả chọn thực
hiện đề tài “Phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt
Nam chi nhánh Bến Tre” với mục tiêu có thể đưa ra những giải pháp, kiến nghị phù
hợp với chi nhánh nói riêng, BIDV nói chung nhằm phát triển dịch vụ thẻ tại ngân
hàng trong thời gian tới.
2. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI
2.1 Mục tiêu tổng quát
Đề tài được thực hiện nhằm đưa ra giải pháp để phát triển dịch vụ thẻ của Ngân
hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – CN Bến Tre cả về số lượng và chất
lượng.
2.2 Mục tiêu cụ thể
Dựa vào mục tiêu tổng quát, đề tài phải giải quyết được các mục tiêu cụ thể
như sau:
1.

Hệ thống hóa cơ sở lý thuyết liên quan đến thẻ, dịch vụ thẻ và phát triển dịch

vụ thẻ của NHTM.
2.

Tiến hành phân tích các nội dung liên quan đến thực trạng phát triển dịch vụ

thẻ tại BIDV chi nhánh Bến Tre thông qua các chỉ tiêu, so sánh với mức độ thực
hiện yêu cầu của phát triển dịch vụ thẻ của BIDV Việt Nam. Trên cơ sở đó, đề tài
rút ra nhận xét về kết quả, hạn chế cũng như nguyên nhân dẫn đến hạn chế trong
hoạt động phát triển dịch vụ thẻ của BIDV CN Bến Tre giai đoạn vừa qua.
3.

Đề xuất những giải pháp, kiến nghị với từng chủ thể có liên quan nhằm phát

triển dịch vụ thẻ của BIDV nói chung, BIDV – CN Bến Tre nói riêng phù hợp với
đặc điểm tình hình hoạt động của chi nhánh và những thế mạnh của địa phương.
3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
Để đạt được mục tiêu nghiên cứu, đề tài phải trả lời được các câu hỏi nghiên
cứu cụ thể như sau:
1.

Nội dung và khung lý thuyết liên quan đến thẻ của NHTM, dịch vụ thẻ của

NHTM, phát triển dịch vụ thẻ của NHTM ?


3

2.

Thực trạng phát triển dịch vụ thẻ của BIDV CN Bến Tre trong giai đoạn vừa

qua như thế nào? Kết quả đạt được và hạn chế còn tồn tại trong hoạt động phát
triển dịch vụ thẻ của BIDV CN Bến Tre giai đoạn vừa qua là gì? Nguyên nhân nào
dẫn đến những hạn chế đang còn tồn tại?
3.

Những giải pháp, kiến nghị nào là thực tế và phù hợp để phát triển dịch vụ

thẻ của BIDV CN Bến Tre trong thời gian tới.
4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
4.1 Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là dịch vụ thẻ của Ngân hàng thương mại cổ
phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh Bến Tre
4.2 Phạm vi nghiên cứu:
4.2.1 Không gian nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu dịch vụ thẻ, phát triển
dịch vụ thẻ tại BIDV CN Bến Tre.
4.2.2 Thời gian nghiên cứu: Đề tài sử dụng dữ liệu thứ cấp được thu thập từ báo cáo
nội bộ của BIDV CN Bến Tre, báo cáo thường niên của BIDV trong giai đoạn 2015
– 2018.
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Đề tài sử dụng phương pháp định tính trong đó:
Phương pháp thu thập dữ liệu: Số liệu sử dụng trong luận văn là số liệu thứ
cấp về hoạt động kinh doanh, dịch vụ thẻ của BIDV, BIDV CN Bến Tre trong giai
đoạn 2015 – 2018. Số liệu thu thập được sử dụng để phân tích, so sánh, đánh giá
thực trạng phát triển dịch vụ thẻ tại BIDV CN Bến Tre.
Phương pháp phân tích dữ liệu: Sử dụng phương pháp thống kê mô tả, so
sánh theo chiều dọc, chiều ngang số liệu được thu thập. Đề tài tính tốn các chỉ tiêu
đánh giá quy mơ, chất lượng, hiệu quả của phát triển dịch vụ thẻ của BIDV CN Bến

Tre. Đồng thời sử dụng phương pháp diễn dịch, quy nạp để phân tích các nội dung
trong đề tài. Trong đó, phân tích so sánh theo chiều ngang qua các năm, lấy dữ liệu


4

năm sau trừ đi dữ liệu năm trước, hiệu số chia cho dữ liệu năm trước. Phân tích theo
chiều ngang sẽ thấy được xu hướng phát triển dịch vụ thẻ của chi nhánh theo thời
gian. Phân tích theo chiều dọc cho thấy cơ cấu phát triển dịch vụ thẻ của BIDV –
CN Bến Tre. Ngồi ra, đề tài cịn thực hiện so sánh phát triển dịch vụ thẻ tại BIDV
CN Bến Tre với các chi nhánh của các NHTM khác trên địa bàn tỉnh Bến Tre. Việc
so sánh với các chi nhánh khác sẽ giúp chi nhánh thấy được vị thế của mình trong
việc phát triển dịch vụ thẻ.
6. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
Để giải quyết các vấn đề nghiên cứu, mục tiêu nghiên cứu và trả lời các câu
hỏi đã đặt ra, quy trình nghiên cứu gồm các bước như sau:
-

Cơ sở lý luận tập trung vào những vấn đề liên quan đến thẻ, dịch vụ thẻ, phát

triển dịch vụ thẻ ngân hàng thương mại. Trong đó, đề tài sẽ tìm hiểu các khái niệm,
đặc điểm của hoạt động phát triển dịch vụ thẻ, cũng như tìm hiểu khái niệm, nội
dung, các chỉ tiêu đánh giá phát triển dịch vụ thẻ tại ngân hàng thương mại.
-

Thu thập, phân tích số liệu liên quan đến thực trạng phát triển dịch vụ thẻ của

BIDV CN Bến Tre giai đoạn 2015 – 2018.
-

Rút ra đánh giá về kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân trong phát triển

hoạt động dịch vụ thẻ tại BIDV CN Bến Tre.
-

Dựa trên việc xem xét định hướng phát triển dịch vụ thẻ của BIDV nói chung

và BIDV CN Bến Tre nói riêng, đề tài đề xuất một số giải pháp và kiến nghị để phát
triển dịch vụ thẻ tại BIDV CN Bến Tre đến năm 2025.
7. ĐĨNG GĨP CỦA ĐỀ TÀI
Đề tài có ý nghĩa thực tiễn quan trọng đối với BIDV CN Bến Tre trong việc
giúp các nhà quản trị BIDV CN Bến Tre:
Thứ nhất, đánh giá được thực trạng phát triển dịch vụ thẻ của BIDV CN Bến
Tre ở giai đoạn vừa qua.
Thứ hai, đưa ra được kiến nghị khách quan, khoa học để phát triển dịch vụ
thẻ của BIDV CN Bến Tre trong thời gian tới. Ngoài ra, các nhà quản trị từ các chi


5

nhánh khác trong hệ thống cũng có thể tham khảo để sử dụng trong phát triển dịch
vụ thẻ của CN đó.
Thứ ba, đề tài cịn là một tư liệu tham khảo cho các đối tượng quan tâm đến
lĩnh vực ngân hàng, đặc biệt là dịch vụ thẻ, thanh tốn khơng dùng tiền mặt của
NHTM.
8. TỔNG QUAN VỀ LĨNH VỰC NGHIÊN CỨU
Thẻ là phương tiện thanh toán qua ngân hàng ngày càng phổ biến trong nền
kinh tế, đây là chủ đề nghiên cứu về thẻ, trong đó có phát triển dịch vụ thẻ được
nhiều nhà nghiên cứu quan tâm. Một số các nghiên cứu liên quan đến phát triển
dịch vụ thẻ tại Việt Nam như sau:

Vũ Văn Thực (2012) trong bài báo “Phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng
Nông nghiệp và phát triển nơng thơn Việt Nam” đã trình bày được các nội dung về
thực trạng dịch vụ thẻ tại ngân hàng nghiên cứu. Tác giả dựa trên một số chỉ tiêu về
số lượng thẻ, số lượng máy ATM, số lượng POS, doanh số sử dụng thẻ, doanh số
thanh toán thẻ để đánh giá thực trạng thẻ tại Agribank. Trên cơ sở đó, tác giả đưa đề
xuất một số giải pháp phù hợp với Agribank để phát triển dịch vụ thẻ. Bài nghiên
cứu phù hợp với phạm vi là ngân hàng Agribank, trong giai đoạn 2008 -2011. Tuy
nhiên nghiên cứu dành cho dịch vụ thẻ của Agribank, không trùng lắp phạm vi
nghiên cứu của đề tài.
Vấn đề phát triển dịch vụ nói chung ln được các ngân hàng, các nhà
nghiên cứu quan tâm. Bài viết “BIDV và vấn đề phát triển dịch vụ ngân hàng” của
Nguyễn Thị Hồng Yến, Nguyễn Đắc Dũng (2016) đã giới thiệu về các dịch vụ ngân
hàng do BIDV triển khai trong giai đoạn 2010 – 2014. Đồng thời, bài viết đã thực
hiện khảo sát đánh giá mức độ phát triển dịch vụ từ góc độ nhân viên ngân hàng và
đo lường chất lượng dịch vụ từ khách hàng. Trên cơ sở đó, tác giả đã đưa ra một số
giải pháp phát triển dịch vụ ngân hàng cho BIDV. Như vậy, bài viết tập trung
nghiên cứu về dịch vụ ngân hàng nói chung tại BIDV, trọng tâm không phải là dịch
vụ thẻ và phạm vi nghiên cứu là BIDV thay vì là BIDV CN Bến Tre.


6

Nguyễn Thị Trúc Phương (2017) trong bài nghiên cứu “Phát triển dịch vụ
thanh toán ngân hàng trong giai đoạn phát triển công nghệ hiện nay” đã đưa ra cơ sở
lý thuyết về phát triển dịch vụ thanh toán trong thời đại công nghệ, nêu một số ngân
hàng phát triển dịch vụ trong thời đại công nghệ hiện nay làm cơ sở đưa ra một số
đề xuất. Bài viết mới chỉ tập trung vào dịch vụ thanh tốn ngân hàng nói chung mà
chưa đi sâu vào dịch vụ thẻ.
Ngồi ra cịn có mơt số luận văn thạc sĩ tại các trường đại học trong nước
thực hiện nghiên cứu về phát triển dịch vụ thẻ như nghiên cứu của Đỗ Thị Kim Anh

(2017), Nguyễn Trình Thùy Dương (2016)…Các nghiên cứu này được thực hiện ở
các phạm vi không gian và thời gian khác nhau, kết quả nghiên cứu khơng hồn
tồn đồng nhất với nhau.
Thơng qua q trình tổng quan các nghiên cứu trước, tác giả nhận thấy mỗi
đề tài nghiên cứu về phát triển dịch vụ thẻ được thực hiện ở những phạm vi không
gian, thời gian khác nhau đều cho những kết quả phân tích khác nhau cũng như có ý
nghĩa thực tiễn khác nhau. Như vậy với phạm vi nghiên cứu là BIDV – CN Bến Tre
và số liệu sử dụng trong giai đoạn 2016 – 2018 là chưa trùng lắp với đề tài nghiên
cứu nào trước đây. Bên cạnh đó, chưa có một nghiên cứu nào đi sâu vào phát triển
dịch vụ thẻ của ngân hàng nói chung, BIDV CN Bến Tre nói riêng trong bối cảnh
nền cơng nghiệp 4.0 có ảnh hưởng rất lớn đến dịch vụ thanh tốn ngân hàng nói
chung, dịch vụ thẻ nói riêng trong giai đoạn vừa qua cũng như trong tương lai tới.
Đây là điểm mới mà đề tài đóng góp trong nghiên cứu về phát triển dịch vụ thẻ tại
ngân hàng nói chung, BIDV CN Bến Tre nói riêng, cũng như cho những ai quan
tâm đến dịch vụ thẻ ngân hàng.
9. BỐ CỤC DỰ KIẾN CỦA LUẬN VĂN
Ngoài phần mở đầu và kết luận, phụ lục, danh mục chữ viết tắt, tài liệu thống kê;
luận văn được chia làm 3 chương. Cụ thể như sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận về phát triển dịch vụ thẻ của ngân hàng thương mại
Chương 2: Thực trạng phát triển dịch vụ thẻ của Ngân hàng thương mại cổ phần
Đầu tư và Phát triển Chi nhánh Bến Tre


7

Chương 3: Giải pháp phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu
tư và Phát triển Chi nhánh Bến Tre đến năm 2025


8

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ CỦA
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1 TỔNG QUAN VỀ THẺ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1.1 Khái niệm thẻ ngân hàng:
Ngân hàng thương mại là trung gian tài chính quan trọng bậc nhất của nền
kinh tế, ngoài chức năng huy động vốn và cấp tín dụng, cịn thực hiện chức năng
cung cấp các dịch vụ ngân hàng trong đó có dịch vụ thanh toán qua tài khoản. Cùng
với sự phát triển của khoa học cơng nghệ, các phương tiện thanh tốn qua ngân
hàng ngày càng đa dạng, phong phú dáp ứng được sự phát triển của hoạt động thanh
toán của các chủ thể trong nền kinh tế. Một trong những phương tiện thanh toán qua
ngân hàng phổ biến hiện nay là thẻ ngân hàng.
Là phương tiện thanh toán phổ biến trên thị trường nên có nhiều định nghĩa
khác nhau về thẻ ngân hàng. Theo từ điển Cambridge, thẻ ngân hàng là một thẻ
nhựa được ngân hàng cấp cho khách hàng để khách hàng sử dụng thanh toán mọi
thứ hoặc rút tiền ra khỏi tài khoản của khách hàng. Theo Giáo trình Nghiệp vụ Ngân
hàng thương mại, thẻ ngân hàng là một phương tiện thanh toán hiện đại do ngân
hàng phát hành cho khách hàng để họ thanh toán tiền mua hàng hóa, dịch vụ hoặc
rút tiền mặt trong phạm vi số dư tiền gửi hoặc hạn mức tín dụng được cấp thông qua
các máy giao dịch tự động hoặc các thiết bị rút tiền khác (Nguyễn Đăng Dờn và các
tác giả, 2011). Thẻ ngân hàng, theo định nghĩa của NHNN Việt Nam trong Thơng
tư 19/2016/TT-NHNN, là “phương tiện thanh tốn do tổ chức phát hành thẻ phát
hành để thực hiện giao dịch thẻ theo các điều kiện và điều khoản được các bên thỏa
thuận”.
Như vậy, thẻ ngân hàng có thể hiểu là phương tiện thanh toán qua ngân hàng
được biểu hiện dưới dạng thẻ nhựa, do ngân hàng phát hành giao cho khách hàng để
khách hàng dùng mua sắm hàng hóa, dịch vụ hoặc rút tiền mặt trong phạm vi số dư
tiền gửi hoặc hạn mức tín dụng mà ngân hàng cấp.

9

Chức năng của thẻ ngân hàng bao gồm rút tiền mặt, chuyển khoản, thanh
tốn hóa đơn, vấn tin số dư tài khoản, đổi mã PIN, in sao kê…
Là phương tiện thanh toán qua ngân hàng, dưới dạng thẻ nhựa, thẻ ngân hàng
được làm bằng nhựa có 3 lớp, lõi thẻ là lớp nhựa trắng cứng nằm giữa 2 lớp tráng
mỏng, kích thước tiêu chuẩn quốc tế là 8.5 cm x 5.5 cm x 0.07 cm. Trên mặt thẻ sẽ
bao gồm biểu tượng, tên và logo của ngân hàng phát hành thẻ, số thẻ, tên của chủ
thẻ được in nổi, thời gian hiệu lực của thẻ, ký tự an ninh, số tài khoản .Ở mặt sau
của thẻ sẽ bao gồm dải băng từ, ô chữ ký và một số thông tin khác.
1.1.2 Phân loại thẻ ngân hàng
Có nhiều tiêu chí khác nhau để phân loại thẻ, trong đó có 03 tiêu chí phân
loại được sử dụng phổ biến trong nền kinh tế là tính chất thanh tốn, đặc tính kỹ
thuật và phạm vi sử dụng. Trong đó:


Căn cứ vào tính chất thanh toán: Thẻ ngân hàng được chia làm 3 loại là

thẻ ghi nợ, thẻ tín dụng và thẻ trả trước.
-

Thẻ ghi nợ (debit card) là loại thẻ cho phép chủ thẻ thực hiện các giao dịch

thanh toán/rút tiền mặt trên cơ sở số dư tiền gửi tại tài khoản thanh tốn mở tại ngân
hàng.
-

Thẻ tín dụng (credit card) là một hình thức cho vay của ngân hàng, trong đó,

ngân hàng cấp cho khách hàng thẻ với hạn mức tín dụng dựa trên thỏa thuận giữa

ngân hàng và chủ thẻ. Chủ thẻ tín dụng có thể thực hiện thanh tốn hoặc rút tiền mặt
như thẻ ghi nợ nhưng số tiền giao dịch lúc này là tiền vay ngân hàng.
-

Thẻ trả trước là thẻ cho phép chủ thẻ thực hiện giao dịch trong phạm vi giá

trị tiền được nạp vào thẻ tương ứng với số tiền mà chủ thể đã trả trước cho tổ chức
phát hành thẻ. Đối với thẻ trả trước khơng cần chủ thẻ phải có tài khoản thanh tốn
tại ngân hàng.


Căn cứ vào phạm vi sử dụng: Thẻ ngân hàng được chia thành thẻ quốc tế

và thẻ nội địa
-

Thẻ quốc tế là thẻ có phạm vi sử dụng trong nước và quốc tế. Các loại thẻ

quốc tế là do các tổ chức thẻ quốc tế hoặc các NHTM trong nước là thành viên của


10

các tổ chức thẻ quốc tế phát hành. Thẻ quốc tế sử dụng ngoại tệ mạnh để thanh toán.
Một số các tổ chức phát hành thẻ quốc tế lớn như Visa, Master Card...
-

Thẻ nội địa là loại thẻ mà phạm vi thanh tốn và rút tiền chỉ ở trong nước,

khơng có giá trị khi ở nước ngồi và chỉ dùng nội tệ trong giao dịch.



Căn cứ vào kỹ thuật thẻ:

-

Thẻ từ: là loại thẻ sử dụng kỹ thuật từ tính để đọc thơng tin trên thẻ. Dải

băng từ phía sau thẻ lưu giữ các thông tin của chủ thẻ. Máy đọc thẻ sử dụng kỹ
thuật từ tính sẽ đọc thơng tin ghi trên giải băng từ và thực hiện in sao những thơng
tin cần thiết trên thẻ vào hóa đơn giao dịch.
-

Thẻ điện tử: là loại thẻ sử dụng chip điện tử với bộ vi xử lý để thực hiện lưu

trữ thông tin với mức độ bảo mật cao. Tương ứng với thẻ điện tử phải có đầu đọc
thẻ điện tử thích hợp để xử lý giao dịch.
1.1.3 Các chủ thể chính trong giao dịch qua thẻ ngân hàng
Q trình phát hành, sử dụng và thanh toán thẻ ngân hàng có sự tham gia của
các chủ thể chính gồm ngân hàng phát hành thẻ, chủ thẻ, ngân hàng thanh toán thẻ
và đơn vị chấp nhận thẻ. Trong đó:
-

Ngân hàng phát hành thẻ: là ngân hàng, tổ chức được phép phát hành thẻ.

Ngân hàng phát hành thẻ có thể là ngân hàng được sự cho phép của tổ chức thẻ trao
quyền phát hành thẻ mang thương hiệu của những tổ chức thẻ này, ví dụ như thẻ
VISA, Master.... Tên của tổ chức phát hành thẻ được in trên thẻ. Ngân hàng phát
hành thẻ sẽ quy định điều khoản, điều kiện sử dụng thẻ. Để được phát hành thẻ, các
ngân hàng cần phải có uy tín cũng như đảm bảo các u cầu về khả năng tài chính,

cơng nghệ cũng như các điều kiện để đảm bảo hoạt động theo quy định của mỗi
quốc gia.
-

Chủ thẻ: là người được ngân hàng phát hành thẻ phát hành thẻ để sử dụng.

Chủ thẻ có thể là cá nhân hoặc người được ủy quyền (nếu thẻ do tổ chức ủy quyền
sử dụng) được ngân hàng phát hành thẻ và sử dụng thẻ theo điều khoản, điều kiện
do ngân hàng phát hành thẻ quy định. Chủ thẻ được phép sử dụng toàn bộ các chức
năng của thẻ như rút tiền, thanh tốn hóa đơn hàng hóa, dịch vụ...


11

-

Ngân hàng thanh toán thẻ: là ngân hàng, tổ chức khác với tổ chức tín dụng

nhưng được cấp phép thực hiện dịch vụ thanh toán, nằm trong hệ thống các ngân
hàng quốc tế chấp nhận thanh toán các loại dịch vụ liên quan đến thẻ do ngân hàng
phát hành đã phát hành. Ngân hàng thanh toán thẻ sẽ thiết lập và duy trì quan hệ với
các chủ thẻ. Nhiều ngân hàng thương mại vừa là nhà phát hành thẻ vừa là nhà thanh
toán thẻ. Cũng tương tự như tổ chức phát hành thẻ, tổ chức thanh toán thẻ phải tuân
thủ các điều kiện nghiêm ngặt để được hoạt động. Một trong những yêu cầu quan
trọng để trở thành đơn vị thanh tốn thẻ đó là phải có hệ thống máy móc xử lý và
quản lý giao dịch hiện đại, hệ thống máy móc chấp nhận thẻ tại các ĐVCNT. Các
khoản thu từ phí thơng qua giao dịch thẻ là nguồn thu để ngân hàng bù đắp cho chi
phí đầu tư, phí trao đổi thanh tốn bù trừ giữa các ngân hàng cũng như mang lại lợi
nhuận cho ngân hàng.
-

Đơn vị chấp nhận thẻ ngân hàng: là cá nhân hoặc tổ chức cung cấp sản

phẩm, hàng hóa dịch vụ trong nền kinh tế, chấp nhận cho khách hàng thanh tốn
hàng hóa, dịch vụ bằng thẻ. Để trở thành đơn vị chấp nhận thẻ của một ngân hàng,
đơn vị phải có uy tín, tình hình tài chính tốt và có năng lực kinh doanh. Những đơn
vị kinh doanh hiệu quả, thu hút được nhiều khách hàng thanh toán bằng thẻ mới
được các ngân hàng thanh toán thẻ ký kết hợp đồng chấp nhận thẻ.
1.1.4 Quy trình phát hành và thanh tốn thẻ ngân hàng
1.1.4.1 Quy trình phát hành thẻ


12

Hình 1.1: Quy trình phát hành thẻ
Nguồn: Phan Thị Thu Hà (2007)
Quy trình phát hành thẻ ngân hàng cho khách bao gồm các bước cụ thể như sau:
Bước 1: Khách hàng nộp hồ sơ yêu cầu phát hành thẻ theo biểu mẫu quy định của
ngân hàng cho ngân hàng phát hành. Sau khi tiếp nhận hồ sơ, nhân viên ngân hàng
sẽ kiểm tra và yêu cầu khách hàng hoàn chỉnh hồ sơ phát hành thẻ với đầy đủ thông
tin theo quy định.
Bước 2: Ngân hàng phát hành kiểm tra tính chính xác, hợp lệ của các thơng tin trên
hồ sơ của khách hàng, tham khảo, đối chiếu với các thông báo phịng ngừa rủi ro
(nếu có) từ các cơ quan liên quan.
Bước 3: Sau khi chấp thuận hồ sơ, ngân hàng mở tài khoản thẻ cho khách hàng, lập
hồ sơ quản lý thẻ, thực hiện mã hóa thẻ, cấp mã PIN và in thẻ cho khách hàng.
Bước 4: Ngân hàng phát hành giao thẻ cho khách hàng, yêu cầu chủ thẻ nhận thẻ và
ký vào giấy giao nhận thẻ. Nhân viên sẽ tư vấn cho khách hàng cách sử dụng thẻ.
1.1.4.2 Quy trình thanh tốn thẻ ngân hàng

Hình 1.2: Quy trình thanh tốn thẻ ngân hàng
Nguồn: Bùi Diệu Anh (2013)
Dựa trên mạng lưới thanh toán qua hệ thống chuyển tiền điện tử, các giao
dịch được thực hiện nhanh chóng với các bước cụ thể như sau: