(Luận văn thạc sĩ) nâng cao hiệu quả công tác quản lý đội ngũ cán bộ chủ chốt quận bắc từ liêm, thành phố hà nội

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
-----------------------------------------------------

ĐỖ THỊ MINH NGUYỆT

NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ
CÁN BỘ CHỦ CHỐT QUẬN BẮC TỪ LIÊM,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ
CHUYÊN NGÀNH: KHOA HỌC QUẢN LÝ

Hà Nội, 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
-----------------------------------------------------

ĐỖ THỊ MINH NGUYỆT

NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ
CÁN BỘ CHỦ CHỐT QUẬN BẮC TỪ LIÊM,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ
CHUYÊN NGÀNH: KHOA HỌC QUẢN LÝ
MÃ SỐ: ĐÀO TẠO THÍ ĐIỂM

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS.TS. Dƣơng Xuân Ngọc

Hà Nội, 2015


MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................... 6
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................ 6
2. Tình hình nghiên cứu ..................................................................................... 8
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................ 14
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................ 15
5. Mẫu khảo sát ................................................................................................ 15
6. Câu hỏi nghiên cứu ...................................................................................... 16
7. Giả thuyết nghiên cứu .................................................................................. 16
8. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................. 17
9. Kết cấu của luận văn .................................................................................... 17
PHẦN NỘI DUNG ......................................................................................... 18
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ
CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP HUYỆN ........................................................... 18
1.1. Một số khái niệm liên quan đến đề tài ................................................. 18
1.1.1. Khái niệm cán bộ, công chức ................................................................ 18
1.1.2. Khái niệm quản lý, cán bộ quản lý, đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện ...... 20
1.1.3. Khái niệm công tác cán bộ và công tác quản lý cán bộ ....................... 24
1.2. Nội dung công tác quản lý cán bộ chủ chốt .......................................... 26
1.2.1. Phân cấp quản lý cán bộ ....................................................................... 26
1.2.2. Quy hoạch cán bộ.................................................................................. 28
1.2.3. Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ ................................................................... 32
1.2.4. Bố trí, sử dụng cán bộ ........................................................................... 33
1.2.5. Đánh giá cán bộ .................................................................................... 38
1.2.6. Chính sách cán bộ ................................................................................. 43
1.3. Hiệu quả công tác quản lý cán bộ và những yếu tố ảnh hƣởng đến

hiệu quả công tác quản lý đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện ................. 44
1.3.1. Hiệu quả và các tiêu chí đánh giá hiệu quả cơng tác quản lý cán bộ .. 44
1.3.2. Những yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả công tác quản lý đội ngũ cán bộ
chủ chốt cấp huyện .......................................................................................... 46
1


CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ CÁN
BỘ CHỦ CHỐT CỦA QUẬN BẮC TỪ LIÊM - TP HÀ NỘI................... 53
2.1. Khái quát về quận Bắc Từ Liêm, TP Hà Nội ...................................... 53
2.2. Khái quát đội ngũ cán bộ chủ chốt diện BTV Quận Bắc Từ Liêm
quản lý ............................................................................................................ 56
2.3. Kinh nghiệm nâng cao hiệu quản lý đội ngũ cán bộ nói chung,
đội ngũ cán bộ chủ chốt nói riêng và bài học rút ra cho Quận ủy Bắc
Từ Liêm ......................................................................................................... 57
2.3.1. Kinh nghiệm công tác quản lý đội ngũ cán bộ của một số huyện ở Hưng
Yên ................................................................................................................... 57
2.3.2. Bài học rút ra cho công tác quản lý đội ngũ cán bộ quận ủy Bắc Từ
Liêm ................................................................................................................. 61
2.4. Công tác quy hoạch cán bộ.................................................................... 62
2.4.1. Thực trạng ............................................................................................. 62
2.4.2. Đánh giá ................................................................................................ 65
2.5. Đào tạo, bồi dƣỡng cán bộ ..................................................................... 67
2.5.1. Thực trạng ............................................................................................. 67
2.5.2. Đánh giá ................................................................................................ 68
2.6. Bố trí, sử dụng cán bộ ............................................................................ 70
2.6.1. Thực trạng ............................................................................................. 70
2.6.2. Đánh giá ................................................................................................ 73
2.7. Đánh giá cán bộ ...................................................................................... 75
2.7.1. Thực trạng ............................................................................................. 75

2.7.2. Đánh giá ................................................................................................ 77
2.8. Nguyên nhân của hạn chế và những vấn đề đặt ra với công tác quản
lý đội ngũ chủ chốt diện BTV Quận ủy quản lý của hệ thống chính trị
quận Bắc Từ Liêm ......................................................................................... 78
2.8.1. Nguyên nhân của những hạn chế .......................................................... 78
2.8.2. Những vấn đề đặt ra với nghiên cứu về công tác quản lý đội ngũ cán bộ
chủ chốt quận Bắc Từ Liêm ............................................................................ 79
2


CHƢƠNG 3. PHƢƠNG HƢỚNG, GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ
CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT QUẬN BẮC
TỪ LIÊM, TP HÀ NỘI.................................................................................. 81
3.1. Phương hướng nâng cao hiệu quả công tác quản lý đội ngũ cán
bộ chủ chốt diện BTV Quận ủy quản lý của hệ thống chính trị quận
Bắc Từ Liêm ................................................................................................. 81
3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý đội ngũ cán bộ chủ
chốt của hệ thống chính trị quận ................................................................. 82
3.2.1. Giải pháp về quy hoạch cán bộ ............................................................. 82
3.2.2. Giải pháp về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ ............................................... 87
3.2.3. Giải pháp về bố trí, sử dụng cán bộ......................................................... 92
3.2.4. Giải pháp về đánh giá cán bộ ............................................................... 96
KẾT LUẬN ................................................................................................... 102
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................... 105
PHỤ LỤC ...................................................................................................... 110

3


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

BCH

: Ban Chấp hành

BTV

: Ban Thường vụ

HĐND

: Hội đồng nhân dân

MTTQ

: Mặt trận Tổ quốc

TP

: Thành phố

UBND

: Uỷ ban nhân dân

4


DANH MỤC SƠ ĐỒ - BIỂU ĐỒ - HÌNH
Danh mục sơ đồ
Sơ đồ 1.1. Quy trình xây dựng quy hoạch cán bộ ........................................... 31

Sơ đồ 1.2. Quy trình bổ nhiệm cán bộ ............................................................ 34
Sơ đồ 1.3. Quy trình bổ nhiệm lại ................................................................... 35
Sơ đồ 1.4. Quy trình điều động, luân chuyển cán bộ ...................................... 38
Sơ đồ 1.5. Quy trình chung đánh giá cán bộ ................................................... 40
Danh mục hình
Hình 2.1. Bản đồ Quận Bắc Từ Liêm ............................................................. 53
Hình 2.2. Lãnh đạo Thành uỷ làm việc với Quận về công tác cán bộ ............ 54
Danh mục biểu đồ

Biểu đồ 2.1. Số lượng, cơ cấu cán bộ được quy hoạch các chức danh chủ chốt diện
BTV Quận ủy quản lý nhiệm kỳ 2015 – 2020 và các nhiệm kỳ tiếp theo ............. 64
Biểu đồ 2.2. Cơ cấu độ tuổi của cán bộ được quy hoạch các chức danh chủ chốt
diện BTV Quận ủy quản lý nhiệm kỳ 2015-2020 và các nhiệm kỳ tiếp theo ........ 64
Biểu đồ 2.3. Cơ cấu độ tuổi của đội ngũ cán bộ chủ chốt diện BTV Quận ủy
quản lý của hệ thống chính trị cấp quận Bắc Từ Liêm ................................... 71
Biểu đồ 2.4. Số lượng, cơ cấu giới tính của đội ngũ cán bộ chủ chốt diện BTV
Quận ủy quản lý của hệ thống chính trị cấp quận Bắc Từ Liêm .................... 72
Biều đồ 2.5. Số lượng, cơ cấu trình độ của đội ngũ cán bộ chủ chốt diện BTV
Quận ủy quản lý của hệ thống chính trị cấp quận Bắc Từ Liêm .................... 73

5


PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Thực tiễn đã chứng minh rằng, cán bộ có vị trí, vai trị quan trọng, là nhân
tố quyết định thành công hay thất bại của sự nghiệp cách mạng. Chủ tịch Hồ Chí
Minh khẳng định “cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “công việc thành công
hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”. V.I.Lênin từng chỉ rõ:“Trong lịch sử,
chưa hề có giai cấp nào giành được quyền thống trị, nếu nó khơng đào tạo ra

được trong hàng ngũ của mình những lãnh tụ chính trị, những đại biểu tiền phong
có đủ khả năng tổ chức và lãnh đạo phong trào” [23,4].
Từ nhận thức sâu sắc về vị trí, vai trị của cán bộ trong giải quyết mọi
cơng việc, mọi nhiệm vụ cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh thấy cần phải có
đội ngũ cán bộ tốt và để có đội ngũ cán bộ tốt, cần phải đào tạo, bồi dưỡng,
đánh giá, sử dụng cán bộ khéo léo, phù hợp, hiệu quả.
Trong suốt quá trình xây dựng và phát triển, Đảng ta luôn luôn coi trọng
cán bộ cũng như công tác quản lý cán bộ. Chính vì vậy, Đảng đã xây dựng được
một đội ngũ cán bộ đa phần có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định mục tiêu,
con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, quyết tâm thực hiện thắng lợi đường lối đổi
mới của Đảng. Đa số cán bộ giữ được phẩm chất đạo đức cách mạng, có lối sống
lành mạnh, giản dị. Trình độ lý luận chính trị, kiến thức và năng lực quản lý kinh
tế - xã hội ngày càng được nâng cao.Việc đánh giá, sử dụng cán bộ dân chủ, tập
thể hơn trước, từng bước tiêu chuẩn hóa cán bộ, ban hành hệ thống các quy chế
trong các khâu của công tác cán bộ: đánh giá, tuyển chọn, quy hoạch, luân
chuyển, bầu cử, bổ nhiệm, miễn nhiệm... Tích cực đổi mới chính sách cán bộ phù
hợp với tình hình, điều kiện thực tiễn.
Trên cơ sở các quy định chung của Đảng, các địa phương đã có sự vận
dụng một cách khéo léo, sáng tạo, linh hoạt và mạnh dạn đổi mới với mong
muốn xây dựng một đội ngũ cán bộ có cả “tâm” và “tầm” để đưa địa phương
ngày càng phát triển như Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh hay Hà Nội…
Theo nghị quyết số 132-NQ/CP ngày 27/12/2013 của Chính phủ về
việc điều chỉnh địa giới hành chính huyện Từ Liêm để thành lập 02 quận và
6


23 phường thuộc TP Hà Nội, quận Bắc Từ Liêm chính thức đi vào hoạt động
từ 01/4/2014 trên cơ sở tách ra từ huyện Từ Liêm, TP Hà Nội. Quận Bắc Từ
Liêm ngày nay và huyện Từ Liêm trước kia có vị trí quan trọng về chính trị,
văn hóa, xã hội và an ninh quốc phịng của Thủ đơ.

Chính vì vậy, công tác cán bộ, công tác quản lý đội ngũ cán bộ nhất là
cán bộ chủ chốt luôn được quan tâm và thực hiện nghiêm túc. Ngay sau khi được
thành lập, Bắc Từ Liêm đã nhanh chóng ổn định, kiện tồn nhân sự sau chia
tách, khơng để tình trạng thiếu hoặc khơng có cán bộ dẫn đến rối loạn, trì trệ.
Các nội dung của cơng tác cán bộ đều được đảm bảo thực hiện theo các quy
định. Song song với đó là cơng tác chuẩn bị nhân sự cho Đại hội Đảng bộ Quận,
hướng tới Đại hội Đảng bộ TP Hà Nội lần thứ XVI, Đại hội Đảng toàn quốc lần
thứ XII, nhiệm kỳ 2016-2021.
Dự thảo Báo cáo chính trị của BCH Đảng bộ TP khóa XV tại Đại hội
đại biểu lần thứ XVI Đảng bộ TP Hà Nội đã chỉ rõ ba vấn đề cấp bách trong
công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng là:
Thường xuyên thực hiện tốt các giải pháp kiên quyết đấu tranh ngăn
chặn, đẩy lùi tình trạng suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của
một bộ phận cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp.
Thực hiện nghiêm túc chế độ tự phê bình và phê bình, gắn với thực hiện có
hiệu quả kế hoạch sửa chữa, khắc phục những hạn chế, khuyết điểm, xử lý
nghiêm vi phạm.
Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, trước hết là đội ngũ cán bộ lãnh
đạo, quản lý các cấp thực sự trong sạch, vững mạnh. Nêu cao vai trò, trách
nhiệm của tổ chức đảng và đội ngũ đảng viên trong công tác quán triệt, chỉ
đạo tổ chức thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Trung ương và Thành ủy,
đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ trong thời kỳ mới. Đề cao
trách nhiệm cá nhân, tinh thần phục vụ nhân dân. Lấy tiêu chuẩn hoàn thành
nhiệm vụ được giao làm thước đo đánh giá cán bộ.
Trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, phải xác định rõ thẩm quyền, trách
nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền trong mối quan hệ với tập thể
7


cấp ủy, cơ quan, đơn vị; tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của các cấp ủy

Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng và chất
lượng đội ngũ đảng viên trong toàn Đảng bộ.
Để thực hiện thắng lợi ba nhiệm vụ cấp bách nêu trên, công tác xây
dựng Đảng của Hà Nội cần phải đặc biệt coi trọng, trọng tâm là tiếp tục đổi
mới cơng tác quản lý cán bộ, thực hiện có hiệu quả chiến lược cán bộ của TP
trong thời kỳ mới.
Muốn đạt được mục tiêu trên, mỗi tổ chức Đảng trực thuộc của Hà
Nội cần phải là một mắt xích, một phần tử thật sự vững mạnh. Nhưng chỉ có
thể có tổ chức Đảng vững mạnh khi mỗi cá nhân, mỗi cán bộ và cả đội ngũ
vững mạnh. Điều này đòi hỏi, mỗi người cán bộ, nhất là cán bộ chủ chốt trong
Đảng với tư cách vừa là chủ thể vừa là đối tượng quản lý cần phải thực hiện
nghiêm túc, nghiêm minh các quy định của Đảng trong công tác cán bộ.
Xuất phát từ vai trị của cơng tác quản lý cán bộ nói chung và của TP
Hà Nội nói riêng, trên cơ sở nắm bắt tình hình thực tiễn tại địa bàn Bắc Từ
Liêm - một quận mới được thành lập của TP với những yêu cầu, đòi hỏi đặc
biệt của công tác quản lý cán bộ nhằm sớm đưa Bắc Từ Liêm ổn định, tạo đà
phát triển nhanh, mạnh, bền vững, người viết lựa chọn đề tài “Nâng cao hiệu
quả công tác quản lý đội ngũ cán bộ chủ chốt quận Bắc Từ Liêm, TP Hà
Nội” làm luận văn tốt nghiệp ngành Khoa học quản lý.
2. Tình hình nghiên cứu
Quản lý nguồn nhân lực trong khu vực nhà nước nói chung, quản lý
đội ngũ cán bộ chủ chốt nói riêng là đối tượng nghiên cứu của nhiều cơng
trình khoa học, hội thảo, bài viết, đáng chú ý có một số cơng trình sau:
2.1. Các cơng trình nghiên cứu về cán bộ và công tác cán bộ
Vấn đề cán bộ và công tác cán bộ luôn là đề tài mang tính lý luận và
thực tiễn sâu sắc. Đặc biệt từ khi bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng đội ngũ cán bộ để đáp ứng yêu cầu
nhiệm vụ chính trị này càng được nhiều nhà khoa học quan tâm. Có thể điểm
một số cơng trình tiêu biểu:
8

Các tác giả với các cuốn sách:
+ Trần Xuân Sầm (chủ biên) (1998), Xác định cơ cấu và tiêu chuẩn
cán bộ lãnh đạo chủ chốt trong hệ thống chính trị đổi mới, nhà xuất bản
Chính trị quốc gia, Hà Nội đã đề cập đến lý luận về cán bộ, cán bộ củ chốt,
vai trò của đội ngũ cán bộ chủ chốt; đồng thời chỉ ra tiêu chuẩn cũng như cơ
cấu của đội ngũ cán bộ chủ chốt trong hệ thống chính trị nước ta.
+ PGS. TS Nguyễn Phú Trọng và PGS. TS Trần Xuân Sầm (đồng chủ
biên) (2003), Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ
nhằm đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nhà xuất
bản Chính trị quốc gia, Hà Nội. Cuốn sách đã khái quát cơ sở lý luận về đội
ngũ cán bộ, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ cũng như yêu cầu, đòi hỏi và
những giải pháp chủ yếu để việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong
thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
+ Vũ Văn Hiền (chủ biên) (2007), Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo,
quản lý nhằm đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất
nước, nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội. Cuốn sách đã tập trung luận giải
vai trò của việc xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý của hệ thống chính
trị; phân tích, đánh giá thực trạng đội ngũ này. Từ đó, các tác giả đã nhấn mạnh
đến những yêu cầu về tiêu chuẩn phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống và năng
lực cán bộ trong mối quan hệ với yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ mới. Trên cơ
sở đó, các tác giả đưa ra các giải pháp chủ yếu nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ
lãnh đạo, quản lý nhằm đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hố, hiện
đại hố đất nước, trong đó có cơng tác quy hoạch cán bộ.
+ Bùi Ngọc Thanh (2008), Một số vấn đề về xây dựng Đảng và công
tác cán bộ, nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội. Cuốn sách đánh giá
khái quát việc thực hiện tiêu chuẩn cán bộ đã được Hội nghị Trung
ương 3 khoá VIII của Đảng xác định cũng như những việc làm được, những
việc phải tiếp tục thực hiện trong việc luân chuyển cán bộ lãnh đạo, quản lý

theo Nghị quyết số 11-NQ/TW của Bộ Chính trị khố IX...
+ PGS.TS Trần Đình Hoan (2009), Đánh giá, quy hoạch, luân chuyển
9


cán bộ lãnh đạo, quản lý thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, nhà
xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội. Cuốn sách đã góp phần làm sáng tỏ cơ sở lý
luận và thực tiễn về công tác xây dựng đội ngũ cán bộ, cơng chức nói chung;
công tác đánh giá, quy hoạch, luân chuyển, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, cơng chức
cấp tỉnh nói riêng, đồng thời, từ đó rút ra những giải pháp hiệu quả cho công tác
cán bộ cho giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước…
Các đề tài nghiên cứu khoa học:
+ Đề tài khoa học cấp Nhà nước KX-05-11, Văn hóa, con người, nguồn
nhân lực trong thời kỳ phát triển cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, PGS. TS Phạm
Thành Nghị đã nghiên cứu và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý và sử
dụng nguồn nhân lực trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước,
nghiên cứu về hiện trạng quản lý và sử dụng nguồn nhân lực ở các lĩnh vực:
hành chính nhà nước, sự nghiệp và sản xuất từ đó đưa ra mơ hình, chính sách và
giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng nguồn nhân lực đáp ứng u cầu
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa.
+ Đề tài khoa học cấp Nhà nước KHXH.05.03 (1996-2000), Luận cứ
khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời kì đẩy mạnh
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước do tác giả Nguyễn Phú Trọng làm
chủ nhiệm, đã chỉ ra những lý luận về đội ngũ cán bộ, nâng cao chất lượng
cán bộ nói chung và đưa ra những luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất
lượng đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước.
+ Đề tài khoa học cấp Bộ (2004): Nâng cao năng lực tổ chức thực tiễn
của cán bộ chủ chốt cấp xã ở một số tỉnh đồng bằng sông Hồng trong điều kiện
hiện nay, do Nguyễn Thị Tuyết Mai làm chủ nhiệm đề tài. Cơng trình đã chỉ ra

thực trạng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã và đưa ra một số giải pháp nâng cao
năng lực tổ chưc thực tiễn của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã ở một số tỉnh
đồng bằng sông Hồng.
Các luận án, luận văn, bài báo khoa học:
10


+ Mai Đức Ngọc (2007), luận án tiến sĩ, Vai trò cán bộ lãnh đạo chủ
chốt cấp xã trong việc giữ vững ổn định chính trị - xã hội ở nông thôn nước ta
hiện nay (qua thực tế vùng đồng bằng sơng Hồng) đã chỉ ra vai trị của đội
ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp xã trong việc giữ vững ổn định chính trị - xã
hội ở nơng thôn, đồng thời đưa ra giải pháp để nâng cao vai trị của đội ngũ
này, góp phần vào việc thực hiện thắng lợi sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước.
+ Phạm Công Khâm (2002), luận án tiến sĩ, Xây dựng đội ngũ cán bộ
cấp xã vùng nông thôn đồng bằng sông Cửu Long hiện nay. Luận án đã chỉ ra
thực trạng đội ngũ cán bộ cấp xã vùng nông thôn đồng bằng sông Cửu Long
đồng thời đưa ra những giải pháp chủ yếu để xây dựng đội ngũ cán bộ này
trong thời gian tới.
+ Trần Thị Thanh Nhàn (2014), luận án tiến sĩ, Quy hoạch đội ngũ
cán bộ thuộc diện BTV tỉnh, thành ủy quản lý ở đồng bằng Bắc Bộ hiện nay.
Luận án đã chỉ ra những vấn đề lý luận và thực thiễn liên quan đến quy hoạch
đội ngũ cán bộ diện BTV tỉnh, thành ủy quản lý ở đồng bằng Bắc bộ hiện nay.
Trên cơ sở đó, chỉ ra thực trạng, tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và phương
hướng, giải pháp khắc phục.
+ Thân Minh Quế (2007), luận văn thạc sĩ, Quy hoạch đội ngũ cán bộ
chủ chốt thuộc diện BTV tỉnh ủy Bắc Giang quản lý trong giai đoạn hiện nay.
Luận văn đã đưa ra lý luận về quy hoạch cán bộ, thực trạng quy hoạch đội
ngũ cán bộ chủ chốt diện BTV tỉnh ủy quản lý ở Bắc Giang. Trên cơ sở đó,
luận án đã chỉ ra một số biện pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả quy hoạch

cán bộ.
+ Nguyễn Thị Lan (2005), luận văn thạc sĩ, Công tác quy hoạch, tạo
nguồn cán bộ quản lý ở TP Hồ Chí Minh - Thực trạng và giải pháp. Tác giả
đã phân tích các quan điểm chỉ đạo của Đảng về công tác tạo nguồn cán bộ
cũng như vai trị của cơng tác này. Tác giả làm rõ thực trạng công tác quy
hoạch tạo nguồn cán bộ ở TP Hồ Chí Minh, chỉ ra nguyên nhân của những tồn
tại, hạn chế và biện pháp khắc phục.
11


+ Tiến sĩ Ngô Kim Ngân (2002), bài Công tác quy hoạch cán bộ của
hệ thống chính trị - một số giải pháp chủ yếu đăng trên tạp chí Lịch sử Đảng,
số 6/2002 đã làm rõ thêm vai trò của quy hoạch cán bộ của hệ thống chính trị
và đề xuất những giải pháp có tính đồng bộ nhằm thực hiện tốt công tác quy
hoạch cán bộ của hệ thống chính trị.
+ PGS. TS Trần Đình Hoan, bài Quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý
thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đăng trên tạp chí
Cộng sản số 33/2003 đã nêu vai trị của cơng tác quy hoạch cán bộ, thực trạng
công tác quy hoạch cán bộ theo hướng dẫn 17-HD/TCTW của Ban Tổ chức
Trung ương về công tác quy hoạch cán bộ và biện pháp khắc phục những yếu
kém trong công tác quy hoạch cán bộ.
+Trần Lưu Hải, bài Một số vấn đề về công tác quy hoạch, luân chuyển
cán bộ - thành tựu, hạn chế và phương hướng, giải pháp khắc phục đăng trên
tạp chí Cộng sản ngày 15/01/2015 đã chỉ ra thực trạng, những thành tựu đã
đạt được trong công tác quy hoạch, luân chuyển cán bộ; đồng thời chỉ ra
những hạn chế, phướng hướng, giải pháp khắc phục trong thời gian tới…
2.2. Các cơng trình nghiên cứu về cơng tác quản lý cán bộ và quản lý cán
bộ cấp huyện
Đã có khá nhiều cơng trình sách được xuất bản bàn về quản lý nguồn
nhân lực nói chung và quản lý cán bộ, cơng chức, cán bộ chủ chốt nói riêng.

Có thể nêu một số cơng trình sau:
+ Christian Batal (2002), Quản lý nguồn nhân lực trong khu vực nhà
nước, tập 1,2 nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội. Tập 1 của cuốn sách
góp phần làm sáng tỏ khái niệm quản lý nguồn nhân lực, phân tích các vấn đề
trong hoạt động quản lý nguồn nhân lực cũng như trình bày rõ các phương
pháp và công cụ cần thiết của hoạt động quản lý nguồn nhân lực trong khu
vực nhà nước. Tập 2, tập trung đề cập đến các nguyên tắc, phương pháp, công
cụ và các bước chủ yếu trong hoạt động quản lý nguồn nhân lực.
+ Nguyễn Vân Điềm, Nguyễn Ngọc Quân (2007), Giáo trình quản trị
nhân lực, nhà xuất bản Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội. Cuốn sách giới
12


thiệu tổng quan về quản trị nhân lực; kế hoạch hố và bố trí nhân lực; tạo động lực
trong lao động; phát triển và đánh giá nguồn nhân lực; vấn đề thù lao và các phúc
lợi; quản trị tiền công và tiền lương; các khuyến khích tài chính; quan hệ lao động;
an toàn và sức khoẻ cho người lao động.
+ Lê Thanh Hà, Nguyễn Thị Hồng, Nguyễn Bá Ngọc, Phạm Ngọc
Thành (2012), Giáo trình quản trị nhân lực, nhà xuất bản Đại học Lao động
Xã hội, Hà Nội. Giáo trình đã đề cập những vấn đề cơ bản về sử dụng nhân
lực, tạo động lực lao động, đào tạo và phát triển nhân lực, thù lao và phúc lợi
cho người lao động và nội dung của quan hệ lao động trong tổ chức.
+ Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh - Khoa Tâm lý xã hội (2001),
Giáo trình tâm lý học lãnh đạo, quản lý, Hà Nội. Giáo trình gồm 9 chương, giới
thiệu đối tượng, nhiệm vụ và phương pháp nghiên cứu của tâm lý học lãnh đạo,
quản lý; những hiện tượng tâm lý trong hoạt động lãnh đạo, quản lý; tâm lý nhóm
lớn; tâm lý nhóm nhỏ, tập thể lao động và gia đình; nhân cách người lãnh đạo,
quản lý; uy tín người lãnh đạo, quản lý; những yếu tố tâm lý trong công tác tổ
chức cán bộ; những yếu tố tâm lý trong công tác tư tưởng; những yếu tố tâm lý
trong lãnh đạo, quản lý các q trình kinh tế - xã hội hiện nay.

Cơng trình nghiên cứu về cơng tác quản lý cán bộ và cán bộ chủ chốt cấp
huyện, có thể kể tới:
+ Huỳnh Thị Gấm (2007), Xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt trong hệ
thống chính trị cấp huyện ở đồng bằng sông Cửu Long hiện nay, nhà xuất bản
Lý luận chính trị, Hà Nội, đã đề cập đến lý luận về đội ngũ cán bộ chủ chốt
trong hệ thống chính trị nói chung, đặc biệt là hệ thống chính trị cấp huyện ở
đồng bằng sơng Cửu Long nói riêng và chỉ ra những thành tựu, những hạn chế
trong công tác xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt, từ đó đưa ra một số biện
pháp xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt trong hệ thống chính trị cấp huyện
đồng bằng sông Cửu Long.
+ Trần Văn Thuận (2002), luận án tiến sĩ khoa học lịch sử, Xây dựng
đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp quận của thành phố Hồ Chí Minh trong thời kỳ
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Xuất phát từ vai trò của đội ngũ cán
13


bộ chủ chốt cấp huyện/quận, tác giả chỉ ra thực trạng và đề xuất các giải pháp
xây dựng đội ngũ này nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong điều kiện mới.
+ Lê Thu Hà (1993), Luận văn thạc sĩ khoa học lịch sử,Công tác đào
tạo, bồi dưỡng và sử dụng cán bộ chủ chốt cấp huyện ở Quảng Nam, Đà Nẵng.
Luận văn đã làm rõ những vấn đề lý luận về công tác đào tạo, bồi dưỡng và sử
dụng cán bộ chủ chốt cấp huyện đồng thời nêu một số giải pháp để nâng cao chất
lượng công tác này trên cơ sở nghiên cứu thực trạng ở Quảng Nam, Đà Nẵng.
+ Nguyễn Quang Huy (2006), luận văn thạc sĩ khoa học chính trị, Xây
dựng đội ngũ cán bộ thuộc diện BTV quận uỷ Tây Hồ, thành phố Hà Nội quản
lý trong giai đoạn hiện nay. Với mục đích cung cấp tài liệu tham khảo cho
BTV quận ủy Tây Hồ trong công tác cán bộ, tác giả đã làm rõ hệ thống lý
luận cũng như phân tích thực trạng cơng tác cán bộ của Quận và kiến nghị
giải pháp xây dựng đội ngũ cán bộ, đáp ứng yêu cầu quản lý hiện nay.
+ Nguyễn Lan Hương (2013), luận văn thạc sĩ luật học, Quản lý cán

bộ, công chức cấp quận qua thực tiễn tại địa bàn quận Hai Bà Trưng. Trên cơ
sở hệ thống lý luận về quản lý nhà nước đối với cán bộ, công chức cấp quận,
tác giả đã phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp để bảo đảm quản lý nhà
nước đối với cán bộ, cơng chức tại Quận...
Như vậy, có thể thấy, các tác giả đã nghiên cứu về cán bộ, công tác
cán bộ nói chung và cơng tác quản lý nguồn nhân lực trong khu vực nhà
nước, công tác quản lý cán bộ, cán bộ chủ chốt của hệ thống chính trị cấp
huyện nói riêng dưới nhiều giác độ, ở cả bình diện lý luận và thực tiễn. Tuy
nhiên, trong phạm vi hiểu biết của người viết, đây là luận văn đầu tiên nghiên
cứu chuyên sâu về nâng cao hiệu quả công tác quản lý đội ngũ cán bộ chủ
chốt của quận Bắc Từ Liêm, TP Hà Nội.
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục tiêu nghiên cứu
Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận và đánh giá đúng thực trạng
công tác quản lý đội ngũ cán bộ chủ chốt ở quận Bắc Từ Liêm, luận văn đề
xuất phương hướng, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý đội
ngũ cán bộ chủ chốt quận Bắc Từ Liêm, TP Hà Nội trong thời kỳ mới.
14


3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Làm rõ những vấn đề lý luận về đội ngũ cán bộ chủ chốt và công tác
quản lý đội ngũ cán bộ chủ chốt.
- Phân tích, đánh giá thực trạng cơng tác quản lý đội ngũ cán bộ chủ
chốt của quận Bắc Từ Liêm, TP Hà Nội.
- Đề xuất phương hướng, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác
quản lý đội ngũ cán bộ chủ chốt của quận Bắc Từ Liêm, TP Hà Nội.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu công tác quản lý đội ngũ cán bộ chủ chốt diện BTV

quận ủy quản lý thuộc hệ thống chính trị cấp quận của Bắc Từ Liêm, gồm:
+ Trưởng, phó các ban Đảng (trừ các cán bộ là Ủy viên Thường vụ
Quận ủy thuộc diện BTV Thành ủy quản lý: Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra,
Trưởng Ban Tổ chức, Trưởng Ban Tuyên giáo và Trưởng Ban Dân vận);
+ Trưởng, phó phịng, ban HĐND, UBND Quận;
+ Chủ tịch, phó chủ tịch MTTQ, hội Cựu chiến binh, hội Nơng dân,
hội Liên hiệp phụ nữ, Liên đồn lao động; Bí thư và Phó bí thư Quận đồn.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu một số nội dung
quản lý của công tác quản lý đội ngũ cán bộ chủ chốt diện BTV Quận ủy quản
lý thuộc hệ thống chính trị cấp quận của Bắc Từ Liêm là: quy hoạch; đào tạo,
bồi dưỡng; bố trí, sử dụng; đánh giá đội ngũ cán bộ.
- Phạm vi thời gian:
Từ tháng 4/2014 đến tháng 6/2015.
- Phạm vi không gian: Quận Bắc Từ Liêm - TP Hà Nội.
5. Mẫu khảo sát
Khảo sát khoảng 30% cán bộ, công chức là cấp dưới của các cán bộ
chủ chốt thuộc diện BTV Quận ủy quản lý của hệ thống chính trị quận Bắc Từ
Liêm để đánh giá về chất lượng, hiệu quả quản lý của đội ngũ cán bộ chủ chốt
này cũng như đánh giá việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ của các cán bộ
15


chủ chốt nói trên. Từ đó suy ra chất lượng, hiệu quả công tác quản lý cán bộ
chủ chốt của BTV Quận ủy Bắc Từ Liêm. Cụ thể mẫu khảo sát như sau:
Tổng số cán bộ, công chức khảo sát: 64 người (chiếm 31,68% số cán
bộ, công chức của khối cơ quan UBND và cơ quan Đảng, đoàn thể, tổ chức
chính - xã hội quận (202 người). Trong đó: 49 người thuộc khối UBND
(chiếm 76,56% số cán bộ, công chức được khảo sát), 15 cán bộ, công chức
thuộc khối Đảng, đồn thể và các tổ chức chính trị - xã hội (chiếm 23,44% số

cán bộ, công chức được khảo sát); nam là 40/64 (chiếm 62,5%) và nữ là 24/64
( chiếm 37,5%) số cán bộ, công chức được khảo sát.
6. Câu hỏi nghiên cứu
Giải pháp nào để nâng cao hiệu quả công tác quản lý đội ngũ cán bộ
chủ chốt diện BTV Quận ủy quản lý của hệ thống chính trị quận Bắc Từ
Liêm, TP Hà Nội?
- Vì sao lại đặt vấn đề nghiên cứu công tác quản lý đội ngũ cán bộ chủ
chốt của quận Bắc Từ Liêm?
- Công tác quản lý đội ngũ cán bộ chủ chốt của quận Bắc Từ Liêm, TP
Hà Nội có những thuận lợi, khó khăn gì?
- Cần thực hiện giải pháp gì để nâng cao hiệu quả công tác quản lý đội
ngũ cán bộ chủ chốt của quận Bắc Từ Liêm, TP Hà Nội?
7. Giả thuyết nghiên cứu
Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý đội ngũ cán bộ chủ chốt diện
BTV Quận ủy quản lý của hệ thống chính trị quận Bắc Từ Liêm, cần thực
hiện đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó cần tập trung cho cơng tác quy hoạch;
đào tạo, bồi dưỡng; bố trí, sử dụng và đánh giá cán bộ một cách chính xác.
- Là Quận mới thành lập, để Quận sớm bắt kịp với TP trong phát triển,
cần bắt đầu từ công tác cán bộ.
- Công tác quản lý đội ngũ cán bộ chủ chốt của quận Bắc Từ Liêm, TP
Hà Nội còn nhiều tồn tại, hạn chế, hiệu quả chưa cao.
- Thực hiện đồng bộ các khâu về công tác cán bộ, từ khâu đánh giá, quy
hoạch, đào tạo, đến đề bạt, đãi ngộ.
16


8. Phƣơng pháp nghiên cứu
Để thực hiện đề tài, tác giả sử dụng các phương pháp sau:
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu: thống kê, tổng hợp, kế thừa kết quả
nghiên cứu của các cơng trình đã được cơng bố liên quan đến đề tài.

- Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi anket: thiết kế bảng hỏi và tiến
hành khảo sát để thu thập các thông tin liên quan tới việc đánh giá chất lượng,
hiệu quả công tác của đội ngũ cán bộ chủ chốt cũng như sự phối hợp của các
cơ quan, ban ngành thuộc hệ thống chính trị quận trong việc thực hiện các
nhiệm vụ được giao.
- Phương pháp phỏng vấn: thực hiện với một số cán bộ chủ chốt của
quận để thu thập thông tin liên quan đến chủ trương, chính sách, phương
hướng cũng như những kết quả đã đạt được và những tồn tại trong tác quản lý
cán bộ chủ chốt.
- Phương pháp quan sát: được sử dụng trong suốt quá trình nghiên cứu
để thu thập các thông tin về mối quan hệ, ứng xử, giao tiếp của các cán bộ chủ
chốt và giữa các bộ phận để đánh giá về môi trường làm việc, văn hóa cơng
sở và sự hợp tác, phối hợp cơng việc giữa các bộ phận.
9. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn
được chia thành 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về công tác quản lý đội ngũ cán bộ chủ chốt
cấp huyện.
Chương 2. Thực trạng công tác quản lý đội ngũ cán bộ chủ chốt của
quận Bắc Từ Liêm, TP Hà Nội.
Chương 3. Phương hướng, giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản
lý đội ngũ cán bộ chủ chốt của quận Bắc Từ Liêm, TP Hà Nội.

17


PHẦN NỘI DUNG
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ
ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP HUYỆN
1.1. Một số khái niệm liên quan đến đề tài

1.1.1. Khái niệm cán bộ, công chức
1.1.1.1. Khái niệm cán bộ
Từ trước đến nay, khái niệm cán bộ thường được dùng ở các nước xã
hội chủ nghĩa. Khái niệm cán bộ được du nhập vào nước ta và được dùng phổ
biến từ thời kháng chiến chống thực dân Pháp và đã xuất hiện trong các từ
điển Việt Nam như từ điển Bách khoa toàn thư, Đại từ điển Tiếng Việt... Với
nội hàm rộng và nhiều cách tiếp cận theo phạm vi, đối tượng nghiên cứu khác
nhau nên xung quanh khái niệm này tồn tại nhiều quan điểm khác nhau.
Theo Từ điển Tiếng Việt do Nhà xuất bản Đà Nẵng xuất bản năm
1998, cán bộ có 2 nghĩa: “1. Người làm cơng tác có nghiệp vụ chun mơn
trong cơ quan Nhà nước; 2. Người làm cơng tác có chức vụ trong một cơ
quan, một tổ chức, phân biệt với người thường khơng có chức vụ”. Với nghĩa
thứ nhất, cán bộ không chỉ bao gồm những người làm cơng tác có nghĩa vụ
chun mơn trong cơ quan nhà nước mà trong cả hệ thống chính trị. Bộ phận
cán bộ nghiệp vụ chun mơn trên đây thường được hình thành thơng qua con
đường đào tạo từ nhà trường. Đây là bộ phận cán bộ đông đảo và thường ổn
định nhất. Với nghĩa thứ hai, người làm cơng tác có chức vụ trong một cơ
quan, một tổ chức, cũng cần nhấn mạnh của cả hệ thống chính trị. Đây chính
là đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, những người có chức vụ, phân biệt với
người thường, khơng có chức vụ. Bộ phận cán bộ này được hình thành thơng
qua việc bầu cử dân chủ hoặc đề bạt, bổ nhiệm [23;1].
Cán bộ bao gồm: Thứ nhất, những người làm cơng tác có nghiệp vụ
chun mơn trong cơ quan Nhà nước, trong hệ thống chính trị, để phân biệt
với người không phải là công chức, viên chức Nhà nước. Thứ hai, người làm
cơng tác có chức vụ trong một cơ quan, một tổ chức và của cả hệ thống chính trị.
Đây chính là đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, những người có chức vụ, phân
18


biệt với người khơng có chức vụ. Bộ phận cán bộ này được hình thành thơng qua

việc bầu cử dân chủ hoặc đề bạt, bổ nhiệm [61].
Nói đến cán bộ là nói đến con người và người làm cán bộ ở nước ta được đặt
trong các mối quan hệ xác định: cán bộ với đường lối, chính sách, nhiệm vụ chính trị;
cán bộ với tổ chức, bộ máy; cán bộ với phong trào cách mạng của quần chúng.
Chủ tịch Hồ Chí Minh trong cuốn Sửa đổi lề lối làm việc, viết: “Cán
bộ là những người đem chính sách của Đảng, của Chính phủ giải thích cho
dân chúng hiểu rõ và thi hành. Đồng thời đem tình hình của dân chúng báo
cáo cho Đảng, cho Chính phủ hiểu rõ, để đặt chính sách cho đúng".
“Cán bộ là cơng dân Việt Nam, được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm
giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt
Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, ở tỉnh, TP trực thuộc
trung ương (sau đây gọi chung là cấp tỉnh), ở huyện, quận, thị xã, TP thuộc
tỉnh (sau đây gọi chung là cấp huyện), trong biên chế và hưởng lương từ ngân
sách nhà nước” [49,K1,Đ4]. Theo quy định này, tiêu chí xác định cán bộ gắn
với cơ chế bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm
kỳ. Những người đủ các tiêu chí chung của cán bộ, cơng chức mà được tuyển
vào làm việc trong các cơ quan của Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội
thơng qua bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ
thì được xác định là cán bộ.
Từ các khái niệm nêu trên, trong luận văn này người viết quan niệm,
cán bộ là những công chức, viên chức hay người lãnh đạo, quản lý làm việc,
hưởng lương, phụ cấp từ ngân sách Nhà nước hoặc từ các nguồn khác được
hình thành từ tuyển dụng, phân cơng, bổ nhiệm hay đề bạt, bầu cử.
1.1.1.2. Khái niệm công chức
“Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào
ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà
nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ
quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân
chuyên nghiệp, công nhân quốc phịng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Cơng an
19

nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ
máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt
Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội (sau đây gọi chung là đơn vị sự
nghiệp công lập), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối
với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp cơng lập
thì lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy
định của pháp luật” [49,K2,Đ4].
1.1.2. Khái niệm quản lý, cán bộ quản lý, đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện
Khái niệm quản lý:
Hiện nay, có nhiều khái niệm và cách tiếp cận cận khác nhau về quản
lý như: quản lý là quá trình diễn ra các hoạt động lập kế hoạch, tổ chức và
điều chỉnh kế hoạch. Hay, quản lý là hoạt động của một hay nhiều người cùng
điều chỉnh công việc của một hay nhiều người khác để đạt được hiệu quả
công việc mà cá nhân một người khơng thể làm được.
Cũng có quan điểm cho rằng, quản lý là sự tác động có ý thức của chủ
thể quản lý đến đối tượng quản lý bằng các phương pháp quản ý để đạt được
mục tiêu đề ra.
Trong khuôn khổ luận văn này, tác giả sử dụng khái niệm: Quản lý là
tác động có ý thức, bằng quyền lực, theo quy trình của chủ thể quản lý tới đối
tượng quản lý để phối hợp các nguồn lực nhằm thực hiện mục tiêu của tổ
chức trong điều kiện môi trường biến đổi [32;10].
Cán bộ quản lý: cũng là người đứng đầu một tổ chức, nhưng nhấn
mạnh việc điều hành hoạt động của tổ chức, việc sử dụng công cụ, phương
tiện để điều khiển một loại hoạt động nào đó.
Cán bộ lãnh đạo: là người đứng đầu của một tổ chức, một phong trào;
là người làm thức tỉnh hành vi của người khác.
Nội hàm của cán bộ lãnh đạo và cán bộ quản lý có những điểm giống
nhau: Cả cán bộ lãnh đạo và cán bộ quản lý đều phải nhận thức được khách

thể và tác động đến khách thể. Trên cơ sở những đặc điểm, thuộc tính, những
quy luật của khách thể, chủ thể ra quyết định, điều khiển khách thể, nhằm
20


thực hiện mục đích nhất định. Cả cán bộ lãnh đạo và cán bộ quản lý đều phải
tiến hành quá trình điều khiển. Người cán bộ lãnh đạo cũng phải thực hiện
một số chức năng quản lý và người cán bộ quản lý cũng phải thực hiện một số
chức năng lãnh đạo. Cán bộ lãnh đạo và cán bộ quản lý giống nhau ở điểm đó.
Tuy nhiên, cán bộ lãnh đạo và cán bộ quản lý cũng có những điểm
khác nhau: quá trình lãnh đạo chủ yếu là quá trình định hướng hoạt động của
khách thể, cịn q trình quản lý chủ yếu là quá trình tổ chức, sắp xếp, bố trí
để thực hiện định hướng của lãnh đạo.
Q trình lãnh đạo, là quá trình làm thức tỉnh hành vi của con người và
định hướng hoạt động cho con người và xã hội là chủ yếu. Nhưng đối tượng tác
động của quản lý vừa có thể là con người, vừa có thể là cơng cụ. Trong quản
lý, người cán bộ tác động mang tính điều khiển, vận hành thơng qua những
thiết chế có tính pháp lệnh được quy định trước. Chức năng quản lý là sự tiếp
tục của chức năng lãnh đạo, là bước đi kế tiếp của lãnh đạo, đó là khâu tất yếu
để thực hiện sự lãnh đạo.
Sự khác nhau giữa cán bộ lãnh đạo và cán bộ quản lý chỉ là tương đối.
Việc phân biệt sự khác nhau đó có ý nghĩa để tránh sự chồng chéo, trùng lặp
trong quá trình hoạt động giữa cán bộ lãnh đạo và cán bộ quản lý.
Cán bộ chủ chốt:
Theo Từ điển tiếng Việt do Nhà xuất bản Đà Nẵng xuất bản năm 2002,
"chủ chốt là quan trọng nhất, có tác dụng làm nịng cốt”.
Có thể hiểu, cán bộ chủ chốt để chỉ những người có chức vụ, nắm giữ
các vị trí quan trọng, nịng cốt thuộc bộ máy tổ chức của một cấp nhất định;
người được giao đảm đương các nhiệm vụ quan trọng để quản lý, điều hành,
lãnh đạo bộ máy thực hiện chức năng, nhiệm vụ nhất định và chịu trách

nhiệm trước cấp mình, cấp trên về lĩnh vực công tác được giao.
Khi xác định cán bộ chủ chốt, cần đặt cán bộ trong một bộ máy tổ
chức nhất định. Có thể có cán bộ ở tổ chức này, trong mối quan hệ này là
cán bộ chủ chốt, ngược lại trong mối quan hệ khác lại không phải là cán
bộ chủ chốt.
21


Đội ngũ cán bộ:
Từ điển tiếng Việt do Nhà xuất bản Văn hóa - Thơng tin xuất bản
năm 1999 định nghĩa: “đội ngũ được hiểu là một tập hợp số đông người
cùng chức năng hoặc nghề nghiệp hợp thành một lực lượng hoạt động
trong một tổ chức”.
Đội ngũ cán bộ cũng bao hàm nhiều nội dung. Xét về mặt cấu
trúc, có thể quan niệm đội ngũ cán bộ gồm hai bộ phận: bộ phận thứ nhất,
gồm những cán bộ được hình thành qua con đường đào tạo tại các trường;
bộ phận thứ hai, gồm những cán bộ được hình thành qua con đường bầu
cử hoặc đề bạt, bổ nhiệm.
Xét về loại hình đội ngũ cán bộ, có thể phân thành các loại: cán bộ
Đảng và đoàn thể; cán bộ nhà nước (cơ quan quyền lực nhà nước, cơ quan
hành chính nhà nước, cơ quan xét xử và kiểm sát); cán bộ khoa học - kỹ thuật,
văn hoá, giáo dục, y tế, thể thao, xã hội và cán bộ quản lý thuộc các ngành
này; cán bộ lực lượng vũ trang;…
Như vậy, trong khn khổ luận văn này, có thể hiểu, đội ngũ cán bộ
chủ chốt là tập hợp những người được hình thành qua con đường bầu cử
hoặc tuyển dụng, đề bạt, bổ nhiệm giữ một vị trí quan trọng (vị trí quản lý,
lãnh đạo) trong các cơ quan Đảng, đồn thể, bộ máy nhà nước, cơ quan văn
hóa, giáo dục, y tế, lực lượng vũ trang…
Huyện là một đơn vị hành chính bậc hai của một quốc gia (đơn vị bậc
một là tỉnh và TP trực thuộc trung ương). Huyện thường được chia thành

các xã và ít nhất là một thị trấn nơi chính quyền huyện đặt cơ quan hành chính.
Cấp huyện là một thuật ngữ khác được dùng để chỉ các đơn vị hành
chính tương đương với huyện gồm có huyện, quận, thị xã và TP trực thuộc tỉnh.
Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện là tập hợp những người được
hình thành qua con đường bầu cử hoặc tuyển dụng, đề bạt, bổ nhiệm giữ vị trí
quan trọng (vị trí quản lý, lãnh đạo) trong các cơ quan Đảng, đồn thể, bộ
máy nhà nước, cơ quan văn hóa, giáo dục, y tế, lực lượng vũ trang… của cấp
quận, huyện, TP, thị xã trực thuộc tỉnh (gọi chung là cấp huyện).
22


Đội ngũ cán bộ chủ chốt ở cấp huyện gồm: Bí thư, Phó Bí thư, Chủ tịch
và Phó Chủ tịch UBND và HĐND, trưởng, phó các ban, ngành trong bộ máy
Đảng và chính quyền, đồn thể của huyện - những người giữ trọng trách trong
công tác lãnh đạo, quản lý của Đảng và chính quyền nhà nước ở cấp huyện.
Hà Nội cũng giống như các địa phương khác, trong số đội ngũ các cán
bộ chủ chốt cấp huyện/quận, có một bộ phận cán bộ chủ chốt thuộc diện Thành
ủy quản lý đó là: Bí thư, Phó Bí thư, Chủ tịch và Phó Chủ tịch UBND và
HĐND, các cán bộ là Ủy viên Thường vụ quận ủy thuộc diện BTV Thành ủy
quản lý (Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra, Trưởng Ban Tổ chức, Trưởng Ban Tuyên
giáo và Trưởng Ban Dân vận…).
Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp quận thuộc diện BTV quận uỷ Bắc Từ
Liêm quản lý của hệ thống chính trị cấp huyện quận bao gồm:
+ Trưởng, phó các ban Đảng (trừ các cán bộ là Ủy viên Thường vụ
Quận ủy thuộc diện BTV Thành ủy quản lý: Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra,
Trưởng Ban Tổ chức, Trưởng Ban Tuyên giáo và Trưởng Ban Dân vận);
+ Trưởng, phó phịng, ban HĐND, UBND Quận;
+ Chủ tịch, phó chủ tịch MTTQ, hội Cựu chiến binh, hội Nông dân,
hội Liên hiệp phụ nữ, Liên đồn lao động; Bí thư và Phó bí thư Quận đồn.
Họ là những người có chức vụ, giữ các vị trí lãnh đạo, quản lý ở các

lĩnh vực hoạt động chủ yếu trong các tổ chức thuộc hệ thống chính trị của
quận Bắc Từ Liêm. Đây là lực lượng đề xuất, lãnh đạo, tổ chức thực hiện
và chịu trách nhiệm về mọi chủ trương, kế hoạch, nhiệm vụ trên các đơn vị,
lĩnh vực mà họ phụ trách.
Hệ thống chính trị nói chung, hệ thống chính trị quận Bắc Từ Liêm
nói riêng, bao gồm tổ chức Đảng, chính quyền (Nhà nước), MTTQ và các tổ
chức đồn thể chính trị - xã hội. Trong luận văn này, tác giả không nghiên
cứu toàn bộ đội ngũ cán bộ chủ chốt của quận Bắc Từ Liêm nói chung mà tập
trung vào đối tượng là các cán bộ lãnh đạo của hệ thống chính trị cấp quận
thuộc diện BTV Quận uỷ quản lý như nêu trên.
23