Chuyen de 4 nhung nganh luat chu yeu

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.26 MB, 94 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1></div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

TRƯỜNG CHÍNH TRỊ ĐỒNG THÁP

---GIÁO ÁN

NHỮNG NGÀNH LUẬT

CHỦ YẾU TRONG HỆ THỐNG
 PHÁP LUẬT VI T NAMỆ

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

A. MỤC ĐÍCH YÊU CẦU

- Trang bị những kiến thức cơ bản về 
những ngành luật cơ bản trong hệ thống 
pháp luật Việt Nam cho học viên.

- Thông qua việc nghiên cứu giúp học viên 
nắm vững kiến thức cơ bản về những 
ngành luật cơ bản trong hệ thống pháp 
luật Việt Nam hiện nay.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

B. KẾT CẤU NỘI DUNG, PHÂN CHIA 
THỜI GIAN, TRỌNG TÂM CỦA BAØI

* Kết cấu nội dung, phân chia thời

gian:

BAØI: NHỮNG NGAØNH LUẬT CHỦ YẾU

TRONG HỆ THỐNG PHÁP LUẬT VIỆT

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

I. Luật Hiến pháp (Luật NN).

II. Luật Hành chính.

III. Luật Dân sự.
 IV. Luật Hình sự.

V. Luật Kinh tế.

VI. Luật Lao động.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

THỐNG PHÁP LUẬT VIỆT NAM

Bao gồm các ngành luật:

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7></div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

1. Sự ra đời và khái niệm.

a/ Sự ra đời.

- Ra đời sớm nhất là HP Mỹ 1787, HP Pháp 
1789 và HPXHCN là HP Liên xô 1924.

- HP Việt Nam (HP của NNXHCN):

+ HP 1946 lời nói đầu, 7 chương, 70 điều. 
 + HP 1959 lời nói đầu 10 chương 112 điều. 
 + HP 1980 LNĐ, 12 chương, 147 điều.

+ HP 1992 LNÑ, 12 chương, 147 điều.

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

b/ Khái niệm.

HP là luật cơ bản, một văn bản có ý 
nghĩa pháp lý đặc biệt trong đó xác 
lập chế độ CT, KT, VHXH, quan hệ 
giữa quyền lực NN và cá nhân, hệ 
thống các nguyên tắc tổ chức và hoạt 
động của BMNN.

Qua KN trên ta thấy:

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

- Thứ nhất: HP do Quốc hội cơ quan 
quyền lực nhà nước cao nhất thông 
qua.

Theo quy định của HP 1992 “… QH là 
cơ quan duy nhất có quyền lập Hiến 
và lập pháp…”

Hiến pháp do QH thông qua với 2/3 
Đại biểu tán thành.

Luật do QH thơng qua với ½ Đại biểu 
tán thành.

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

- Thứ hai: Hiến pháp điều chỉnh các 
quan hệ cơ bản nhất ở tất cả các lĩnh 
vực đời sống xã hội.

HP quy định:

+ Chế độ chính trị, kinh tế, văn hóa, 
giáo dục, khoa học, công nghệ, bảo vệ 
tổ quốc.

+ Quyền và nghóa vụ cơ bản của công 
dân.

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

- Thứ ba: HP có hiệu lực pháp lý cao 
nhất.

Theå hieän:

+ Các quy định của HP là nguồn, là 
căn cứ cho tất cả các ngành luật khác 
và các văn bản PL của các cơ quan 
nhà nước có tẩm quyền.

+ Tất cả các điều ước quốc tế được ký 
kết không được mâu thuẩn đối lập với 
HP.

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

2/ Những nội dung cơ bản của HP 
1992 (SĐ).

a/ Chế độ chính trị.

- Khái niệm: Là những biện pháp

cách thức mà Nhà nước áp dụng trong 
việc sử dụng chính quyền nhà nước.

- Nôi dung chế độ CT.

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14></div>
(15)<div class='page_container' data-page=15></div>
(16)<div class='page_container' data-page=16></div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

b/ Chế độ kinh tế.

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18></div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

- Mục đích chính sách kinh tế của Nhà 
nước là làm cho dân giàu, nước mạnh, 
đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu 
vật chất và tinh thần cho nhân dân.

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

c/ Văn hố giáo dục, KHCN.

- Về văn hóa:

+ Nhà nước và xã hội bảo tồn phát 
triển nền văn hóa tiên tiến đậm đà 
bản sắc dân tộc.

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21></div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

- Về giáo dục:

+ Phát triển giáo dục là quốc sách 
hàng đầu Nhà nước và xã hội phát 
triển giáo dục nhằm nâng cao dân trí, 
đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài.
 + Mục đích giáo dục là hình thành và

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23></div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

- Về khoa học và công nghệ:

+ Phát triển khoa học và công nghệ là 
quốc sách hàng đầu.

+ Khoa học và cơng nghệ giữ vai trị 
then chốt trong sự nghiệp phát triển 
kinh tế xã hội.

d/ Quyeàn và nghóa vụ cơ bản của công 
dân.

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

Nghĩa vụ CD là những hành vi mà 
PL bắt buộc CD phải thực hiện.

Cơng dân là người có quốc tịch của 
một quốc gia sở tại.

- Quyền công dân:

+ Quyền về chính trị.
 + Quyền về kinh tế.

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

- Nghóa vụ công dân:

+ Trung thành với tổ quốc, phản bội 
tổ quốc là tội nặng nhất.

+ Bảo vệ tổ quốc, làm tròn nghĩa vụ 
quân sự.

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

e/ Bộ máy NN.

- Hệ thống cơ quan QLNN: QH, HĐND 
các cấp.

- Hệ thống cơ quan HCNN: CP, UBND 
các cấp.

- Hệ thống cơ quan xét xử: TAND các 
cấp.

- Hệ thống cơ quan kiểm sát: VKSND các 
cấp.

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28></div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

1. Khái niệm.

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

b/ ĐT điều chỉnh.

LHCVN điều chỉnh những quan hệ 
XH hình thành trong lĩnh vực 
QLHCNN (Những quan hệ nầy có thể 
gọi là những quan hệ chấp hành - điều 
hành hoặc những quan hệ QLHCNN).
 Các quan hệ XH thuộc phạm vi điều

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

* Nhoùm 1: Các quan hệ QL phát sinh 
trong quá trình các cơ quan HCNN 
thực hiện hoạt động chấp hành – điều 
hành trên các lĩnh vực khác nhau của 
đời sống XH.

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

* Nhoùm 3: Các QHQLHC hình thành 
trong quá trình cá nhân và t ch c ổ ứ
c NN trao quy n th c hi n ho t

đượ ề ự ệ ạ

ng QLHCNN trong m t s tr ng

độ ộ ố ườ

h p c th do PL quy nh.ợ ụ ể đị

c/ Phương pháp điều chỉnh.

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

Hình ảnh vi phạm hành chính

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

2. Những nội dung cơ bản của LHC.

a/ Cô quan HCNN.

* Khái niệm cơ quan HCNN.

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>

* Đặc điểm của CQHCNN.

- CQHCNN do NN thành lập, chịu sự 
KT của CQ thành lập ra mình và 
CQHC cấp trên nhằm thực hiện chức 
năng QLNN bằng hoạt động chấp hành 
- điều hành của QLNN.

</div>
(36)<div class='page_container' data-page=36>

- CQHCNN được tổ chức thành nhiều 
cấp theo đơn vị HC.

</div>
(37)<div class='page_container' data-page=37>

* Phân loại cơ quan HCNN.

- Phân loại theo thủ tục thành lập.

+ Có những CQHCNN do CQQLNN 
thành lập.

</div>
(38)<div class='page_container' data-page=38>

- Phân loại theo cấp hành chính.
 + CQHCNN TW.

+ CQHCNN địa phương.

- Phân loại theo tính chất thẩm quyền.
 + CQHCNN có thẩm quyền chung.

</div>
(39)<div class='page_container' data-page=39>

- Hệ thống cơ quan HCNN.
+ Chính phủ.

+ Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc 
Chính phủ.

+ UBND các cấp.

</div>
(40)<div class='page_container' data-page=40>

b/ Cán bộ, cơng chức.

c/ Hình thức và phương pháp 
QLHCNN.

* Hình th c QLHCNN.ứ

</div>
(41)<div class='page_container' data-page=41>

- Các hình thức QLHCNN.

+ Những HTHĐ mang tính pháp lý.

</div>
(42)<div class='page_container' data-page=42>

- Quyết định QLHCNN.

+ Định nghĩa QĐQLHCNN: QĐQLHCNN của các

</div>
(43)<div class='page_container' data-page=43>

+ Các loại QĐQLHCNN.

Một là: Căn cứ vào tính chất pháp lý:

QĐ chủ đạo, QĐ quy phạm, QĐ cá 
biệt.

Hai laø: Căn cứ vào chủ thể ban hành:

</div>
(44)<div class='page_container' data-page=44>

* Phương pháp QLHCNN.

</div>
(45)<div class='page_container' data-page=45>

- Các phương pháp:

+ Một là: Thuy t ph c trong QLHCNN.ế ụ

Khái niệm: TPTQLHCNN là quá trình các 
chủ thể QL sử dụng tổng hợp những hình 
thức, biện pháp giáo dục, tác động vào nhận 
thức, tư tưởng của đối tượng QL nhằm bảo

đảm thực hiện đúng yêu cầu của mọi 
QPPLHC và những QĐ của cơ quan 
QLNN.

</div>
(46)<div class='page_container' data-page=46>

+ Hai là: Cưỡng chế hành chính.

Quan niệm về cưỡng chế hành chính: 
Cưỡng chế HC là tổng hợp các biện pháp 
mà NN áp dụng để tác động lên tâm lý, tư 
tưởng tình cảm và hành vi của cơng dân, 
CBCCVC, tác động tới hoạt động của các 
cơ quan, TCNN, XH, KT buộc họ thực hiện 
các nghĩa vụ pháp lý nhằm phịng ngừa 
ngăn chặn những hành vi VPPL và xử lý 
trách nhiệm cá nhân tổ chức VPPL.

</div>
(47)<div class='page_container' data-page=47>

- Trách nhiệm hành chính.

+ Khái niệm TNHC:

Là hậu quả pháp lý bất lợi mà NN buộc tổ 
chức, cá nhân phải gánh chịu khi họ thực hiện 
VPHC (cơ sở của TNHC là VPHC).

+ Khái niệm VPHC:

</div>
(48)<div class='page_container' data-page=48>

- Các yếu tố cấu thành pháp lý của VPPLHC:

+ Khách thể: Là hành vi xâm hại trật tự 
QLHCNN đã được PLHC quy định và bảo

vệ.

+ Mặt khách quan: Là hành vi mà cá nhân, tổ 
chức thực hiện vi phạm những quy định cấm 
đoán của PL.

+ Chủ thể: Là các cá nhân, tổ chức có năng lực 
chịu trách nhiệm HC theo qui định của 
PLHC.

</div>
(49)<div class='page_container' data-page=49>

- Các hình thức xử phạt VPHC:

+ Hình thức phạt chính: Cảnh cáo, phạt tiền.

+ Hình thức phạt bổ sung: Tước quyền sử 
dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề; tịch 
thu tang vật, phương tiện vi phạm được sử 
dụng để VPHC.

Ngồi ra cá nhân tổ chức VPHC có thể bị áp

dụng biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc 
khôi phục tình trạng ban đầu, tháo dỡ cơng 
trình, khắc phục tình trạng ơ nhiểm, đưa ra 
khỏi lãnh thổ VN, tiêu hủy vật phẩm...

</div>
(50)<div class='page_container' data-page=50></div>
(51)<div class='page_container' data-page=51>

1. Khái niệm.

a/ KN.

</div>
(52)<div class='page_container' data-page=52>

b/ ÑT điều chỉnh.

- Các QH TS.

- Các QH nhân thân.
 c/ PP điều chỉnh.

- Bình đẳng.

- Đảm bảo quyền tự định đoạt.

2. Một số nội dung cơ bản của LDS.

</div>
(53)<div class='page_container' data-page=53>

* Quyền sở hữu.

- Khái niệm: Quyền sở hữu chỉ tổng 
thể các quy phạm pháp luật do nhà 
nước đặt ra để điều chỉnh các quan hệ 
xã hội phát sinh trong lĩnh vực chiếm 
hữu, sử dụng, định đoạt tài sản của 
mình.

</div>
(54)<div class='page_container' data-page=54>

- Các hình thức sở hữu: Sở hữu nhà nước, 
sở hữu tập thể, sở hữu cá nhân, sở hữu của 
các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã 
hội, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội – nghề 
nghiệp, sở hữu hỗn hợp.

* Quyền thừa kế:

- Khái niệm:

+ Thừa kế là việc chuyển tài sản của người 
chết cho những người còn sống.

</div>
(55)<div class='page_container' data-page=55>

- Các hình thức thừa kế:
 + Thừa kế theo di chúc.

+ Thừa kế theo pháp luật.

°Diện thừa kế: Là phạm vi những người 
có quyền hưởng di sản của người chết theo 
quy định của pháp luật về thừa kế.

</div>
(56)<div class='page_container' data-page=56>

Bao goàm:

+ Hàng thứ nhất: V , ch ng, cha mẹ đẻ nuôi, con ợ ồ
đẻ con nuôi của người chết.

+ Hàng thứ hai: Ông bà nội, ngoại, anh chị em 
ruột của người chết; cháu ruột của người chết 
mà người chết là ông bà nội, ngoại.

</div>
(57)<div class='page_container' data-page=57>

b/ HÑDS.

</div>
(58)<div class='page_container' data-page=58>

- Chủ thể của HĐDS: Cá nhân, pháp 
nhân hoặc chủ thể khác.

- Các loại hợp đồng: Hợp đồng đơn vụ, 
hợp đồng song vu, hợp đồng có đền

bù, hợp đồng khơng có đền bù, hợp 
đồng hổn hợp.

- Hình thức của hợp đồng: Hình thức 
miệng, hình thức viết.

</div>
(59)<div class='page_container' data-page=59></div>
(60)<div class='page_container' data-page=60>

1. Khái niệm.

a/ KN.

</div>
(61)<div class='page_container' data-page=61>

b/ ĐT điều chænh.

Là những QHXH phát sinh giữa NN 
và người phạm tội khi h thực hiện ọ
tội phạm.

c/ PP điều chỉnh.

</div>
(62)<div class='page_container' data-page=62></div>
(63)<div class='page_container' data-page=63>

2. Những nội dung cơ bản của LHS.

a/ Tội phạm và cấu thành tội phạm.

</div>
(64)<div class='page_container' data-page=64>

- Dấu hiệu của TP:

+ Tính nguy hiểm cho XH.
 + Tính có lỗi của TP.

+ Tính trái PLHS.

+ Tính chịu hình phạt.

- Phân loại TP:

</div>
(65)<div class='page_container' data-page=65>

+ TP rất nghiêm trọng---15 năm.

+ TP đặc biệt nghiêm trọng---trên 15, 
chung thân , tử hình.

- Cấu thành TP:

+ KN: Là tổng hợp những dấu hiệu chung 
có tính đặc trưng cho một loại TP cụ thể 
được quy định trong LHS.

</div>
(66)<div class='page_container' data-page=66>

b/ Hệ thống hình phạt và các biện pháp 
tư pháp.

</div>
(67)<div class='page_container' data-page=67>

- HTHP:

+ HP chính: Cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo 
khơng giam giữ, trục xuất, tù có thời hạn, 
tù chung thân, tử hình.

+ HP bổ sung: Cấm đảm nhiệm chức vụ, 
hành nghề, làm 1 công việc nhất định, cấm 
cư trú, quản chế, tịch thu TS, phạt tiền, 
trục xuất.

</div>
(68)<div class='page_container' data-page=68></div>
(69)<div class='page_container' data-page=69>

1. Khái niệm.

a/ KN.

</div>
(70)<div class='page_container' data-page=70>

b/ Đối tượng điều chỉnh của luật KT.

- Những quan hệ giữa các đơn vị KT với 
nhau.

- Những quan hệ trong nội bộ đơn vị kinh 
tế với nhau.

- Những quan hệ trong QLNN về KT.

c/ Phương pháp điều chỉnh.

</div>
(71)<div class='page_container' data-page=71>

2. Những nội dung cơ bản của ngành 
luật KT.

a/ Các loại hình tổ chức KD.

- DNNN.

- Các DN hoạt động theo luật DN.
 - HTX.

- Hộ KD cá thể.

</div>
(72)<div class='page_container' data-page=72>

2. H p ợ đồng kinh t .ế

a/ Khái niệm.

</div>
(73)<div class='page_container' data-page=73>

b/ Nội dung của chế định HĐKT.

- Phạm vi điều chỉnh: điều chỉnh các 
quan hệ KD giữa các đơn vị KD.

- Thaåm quyền ký kết HĐKT.
 - Nguyên tắc ký kết HĐKT.

</div>
(74)<div class='page_container' data-page=74>

3. Phá sản.

</div>
(75)<div class='page_container' data-page=75></div>
(76)<div class='page_container' data-page=76>

1. Khái niệm.

a/ KN.

Là ngành luật trong HTPLVN bao gồm hệ 
thống các QPPL điều chỉnh các quan hệ lao 
động và các quan hệ liên quan đến lao động.

b/ ĐT điều chỉnh.

Là những quan hệ lao động và những quan 
hệ liên quan trực tiếp đến lao động.

c/ PPÑC.

</div>
(77)<div class='page_container' data-page=77>

2. Nội dung cơ bản của Luật LĐ.
 a/ Hợp đồng lao động.

</div>
(78)<div class='page_container' data-page=78>

- Các loại HĐLĐ:

+ HĐLĐ xác định thời hạn từ 12 tháng trở 
lên (36 tháng).

+ HĐLĐ không xác định thời hạn.

+ HĐLĐ theo mùa vụ hoặc theo một cơng 
việc nhất định có thời hạn dưới 1 năm.

</div>
(79)<div class='page_container' data-page=79>

b/ Thoả ước LĐ tập thể.

- KN: Là văn bản thoả thuận giữa tập thể 
LĐ với người SDLĐ về các điều kiện LĐ 
và SDLĐ, quyền và nghĩa vụ của hai bên 
trong LĐ.

Thoả ước nầy ký kết trên ngun tắc tự 
nguyện, bình đẳng, cơng khai.

</div>
(80)<div class='page_container' data-page=80>

c/ Tiền lương.

</div>
(81)<div class='page_container' data-page=81>

d/ Thời gian làm việc, thời gian nghỉ ngơi.

- Thời gian làm việc: Là khoảng thời 
gian do PL quy định trong đó người lao 
động phải có mặt tại địa điểm lao động, 
công tác và thực hiện những nhiệm vụ 
được giao phù hợp với nội dung của hợp 
đồng lao động.

</div>
(82)<div class='page_container' data-page=82>

- Thời gian nghỉ ngơi: Là thời gian trong đó

người lao động khơng phải thực hiện nghĩa 
vụ lao động và có quyền sử dụng khoảng 
thời gian ấy theo ý muốn của mình.

Bao gồm:

+ Nghỉ hàng tuần.
 + Nghỉ hàng năm.
 + Nghỉ lễ, tết.

</div>
(83)<div class='page_container' data-page=83></div>
(84)<div class='page_container' data-page=84>

1. Khái niệm.

a/ KN.

</div>
(85)<div class='page_container' data-page=85></div>
(86)<div class='page_container' data-page=86></div>
(87)<div class='page_container' data-page=87>

b/ ÑTÑC.

Là nhóm các quan hệ XH phát sinh trong 
quá trình chiếm hữu, SD, ĐĐ đất đai.

- Nhóm 1: Những quan hệ XH phát sinh trong

q trình QL đất đai.

- Nhóm 2: Những quan hệ XH phát sinh trong

quá trình chiếm hữu, SD, ĐĐ đất đai của các 
cá nhân, tổ chức.

c/ PPÑC.

</div>
(88)<div class='page_container' data-page=88>

2. Một số nội dung cơ bản của luật ĐĐ.
 a/ Nguyên tắc cơ bản của LĐĐ.

- ĐĐ thuộc sở hữu toàn dân do NN 
thống nhất quản lý.

</div>
(89)<div class='page_container' data-page=89>

- Nguyên tắc bảo vệ nghiêm ngặt đất 
nông nghiệp, bồi bổ ĐĐ và bảo vệ môi 
trường.

b/ Quan hệ PLĐĐ.

</div>
(90)<div class='page_container' data-page=90>

- Các yếu tố cấu thành QHPLĐĐ.

+ Chủ thể: Các cơ quan NN có thẩm quyền, cá 
nhân và người nước ngồi, hộ gia đình, tổ 
chức trong nước, tổ chức nước ngoài.

+ Khách thể: Là tồn bộ quỹ đất đai của quốc 
gia.

- Nội dung của quan hệ ĐĐ: Là quyền và nghóa 
vụ của các chủ thể khi tham gia vào một 
quan hệ PLĐĐ nhất định.

</div>
(91)<div class='page_container' data-page=91>

+ Quyền và nghĩa vụ của người SD đất:
Được cấp giấy chứng nhận quyền SD 
đất, hưởng thành quả lao dộng trên đất, 
chuyển nhượng , chuyển đổi, cho thuê, 
thừa kế, thế chấp, góp vốn bằng giá trị

quyền SD đất.

</div>
(92)<div class='page_container' data-page=92>

c/ Phân loại đất.

Goàm:

- Đất nông nghiệp.
 - Đất lâm nghiệp.

- Đất khu dân cư nông thôn.
 - Đất đô thị.

</div>
(93)<div class='page_container' data-page=93>

Bước: Cũng cố bài