dan xuat halogen cua hidrocacbon

BÀI 51
BÀI 51
DẪN XUẤT HALOGEN
DẪN XUẤT HALOGEN
CỦA HIĐROCACBON
CỦA HIĐROCACBON
Chương 8: DẪN XUẤT HALOGEN.
ANCOL-PHENOL


MỤC TIÊU
MỤC TIÊU
-
Hiểu được phản ứng thế, phản ứng tách
Hiểu được phản ứng thế, phản ứng tách
của dẫn xuất halogen
của dẫn xuất halogen
-
Hiểu được cơ chế phản ứng thế, quy tắc
Hiểu được cơ chế phản ứng thế, quy tắc
Zai-x
Zai-x
-
Biết được ứng dụng của dẫn xuất halogen
Biết được ứng dụng của dẫn xuất halogen
trong tổng hợp hữu cơ và trong cuộc sống.
trong tổng hợp hữu cơ và trong cuộc sống.
-
Viết được các phương trình minh họa.

Viết được các phương trình minh họa.


III. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC
III. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC
2. Phản ứng thế nguyên tử halogen bằng nhóm -OH
2. Phản ứng thế nguyên tử halogen bằng nhóm -OH
Dẫn xuất halogen
Dẫn xuất halogen
đã rửa sạch Cl
đã rửa sạch Cl
-
-
Lắc với nước, gạn
Lắc với nước, gạn
lấy lớp nước, axit
lấy lớp nước, axit
hoá bằng HNO
hoá bằng HNO
3
3
,
,


nhỏ vào đó dd
nhỏ vào đó dd
AgNO
AgNO
3

3
Đun sôi với nước,
Đun sôi với nước,
gạn lấy lớp nước,
gạn lấy lớp nước,
axit hoá bằng
axit hoá bằng
HNO
HNO
3
3
,
,
nhỏ vào đó
nhỏ vào đó
dd AgNO
dd AgNO
3
3


Đun với dd
Đun với dd
NaOH gạn lấy lớp
NaOH gạn lấy lớp
nước, axit hoá
nước, axit hoá
bằng HNO
bằng HNO
3

3
,
,
nhỏ
nhỏ
vào đó dd AgNO
vào đó dd AgNO
3
3
CH
CH
3
3
CH
CH
2
2
Cl
Cl
(Propyl clorua)
(Propyl clorua)
Không có kết tủa
Không có kết tủa
Không có kết tủa
Không có kết tủa
Có AgCl kết tủa
Có AgCl kết tủa
CH
CH
2

2
=CHCH
=CHCH
2
2
Cl
Cl
(Anyl clorua)
(Anyl clorua)
Không có kết tủa
Không có kết tủa
Có AgCl kết tủa
Có AgCl kết tủa
Có AgCl kết tủa
Có AgCl kết tủa
C
C
6
6
H
H
5
5
Cl
Cl
(Phenyl clorua)
(Phenyl clorua)
Không có kết tủa
Không có kết tủa
Không có kết tủa

Không có kết tủa
Không có kết tủa
Không có kết tủa


III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
1.
1.
Phản ứng thế nguyên tử halogen bằng nhóm
Phản ứng thế nguyên tử halogen bằng nhóm
–OH
–OH
a.
a.
Dẫn xuất Ankyl halogenua
Dẫn xuất Ankyl halogenua


+ Không phản ứng với nước ở nhiệt độ thường
+ Không phản ứng với nước ở nhiệt độ thường
cũng như đun sôi
cũng như đun sôi
+ Bị thủy phân khi đun nóng với dung dịch kiềm
+ Bị thủy phân khi đun nóng với dung dịch kiềm
tạo ancol:
tạo ancol:
CH
3
-CH

2
-Br
+
NaOH (loãng)
CH
3
-CH
2
-OH
NaBr
+
t
0


III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
b. Dẫn xuất loại anlyl halogenua
b. Dẫn xuất loại anlyl halogenua
+ Bị thủy phân khi đun sôi với nước:
+ Bị thủy phân khi đun sôi với nước:
RCH=CHCH
RCH=CHCH
2
2
-X + H
-X + H
2
2
O RCH=CHCH

O RCH=CHCH
2
2
-OH +HX
-OH +HX
c. Dẫn xuất loại phenylhalogenua
c. Dẫn xuất loại phenylhalogenua
+ Không phản ứng với dung dịch kiềm ở nhiệt độ thường
+ Không phản ứng với dung dịch kiềm ở nhiệt độ thường
cũng như đun sôi
cũng như đun sôi
+ Phản ứng ở nhiệt độ và áp suất cao:
+ Phản ứng ở nhiệt độ và áp suất cao:
C
C
6
6
H
H
5
5
Cl + 2NaOHđ
Cl + 2NaOHđ
300
300
o
o
C,200atm
C,200atm
C

C
6
6
H
H
5
5
-ONa + NaCl +H
-ONa + NaCl +H
2
2
O
O


III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
Độ âm điện của halogen lớn hơn của cacbon
C
C
X
δ
+
δ
-
Liên kết cacbon-halogen là liên kiết phân cực
Do đặc điểm này mà phân tử halogen có thể tham
gia phản ứng thế nguyên tử halogen bằng nhóm –OH.
Tùy thuộc vào bản chất của dẫn xuất và điều kiện phản
ứng mà sự thế xảy ra các cơ chế khác nhau.

2. Phản ứng tách hiđro halogenua
a. Thí nghiệm


2. Phaûn öùng taùch hiñrohalogenua
CH
2
- CH
2
H
Br
+ K – OH
C
2
H
5
OH ,t
0
CH
2
= CH
2
+
+
KBr
H
2
O

b. Giải thích


Hướng của phản ứng tách hiđro halogenua
CH
2
–CH–CH–CH
3
H
H
Br
C
2
H
5
OH, t
0
CH
3
- CH = CH-CH
3
CH
2
= CH-CH
2
-CH
3
I
II
Quy tắc tách Zaixép: Nguyên tử halogen sẽ ưu tiên

tách ra cùng với nguyên tử H ở C có bậc cao hơn ở bên
cạnh.
KOH
+
KBr
H
2
O
+
+
KBr
+
+
H
2
O