BÀI THU HOẠCH DIỄN ÁN HÌNH SỰ - VỤ ÁN TRẦN VĂN CẢNH – “LỢI DỤNG CHỨC VỤ QUYỀN HẠN TRONG KHI THI HÀNH CÔNG VỤ”

BÀI THU HOẠCH DIỄN ÁN HÌNH SỰ LẦN 3
VỤ ÁN TRẦN VĂN CẢNH – “LỢI DỤNG CHỨC VỤ QUYỀN HẠN
TRONG KHI THI HÀNH CƠNG VỤ”
I/ TĨM TẮT VỤ ÁN
1/ Những người tham gia tố tụng:
- Bị cáo:
: Trần Văn Cảnh
- Người có quyền : Phan Ngọc Lẫm
: Võ Tuấn Anh
lợi, nghĩa vụ
: Lê Quang Minh
liên quan
: Nguyễn Quốc Hưng

Nguyên Phó chủ tịch UBND Xã Vĩnh Lộc A
Chủ tịch UBND Xã Vĩnh Lộc A
Cán bộ xử lý hồ sơ, tham mưu ký duyệt
Cán bộ xử lý hồ sơ, tham mưu ký duyệt
Tổ trưởng tổ dân phố kiêm điều tra nông

thôn
: Phan Long Thành
Dân quân xã
: Lại Thị Hồng Thanh Cán bộ tiếp nhận hồ sơ tại bộ phận một cửa
2/ Nội dung vụ án
Ngày 27/12/2017, chủ tịch huyện Bình Chánh ký quyết định thanh tra công tác quản lý
nhà nước về đất đai và xây dựng trên địa bàn xã Vĩnh Lộc A (VLA). Quá trình thanh tra,
kiểm tra đã phát hiện ra nhiều dấu hiệu sai phạm, cụ thể trong 208 hồ sơ, có 18 hồ sơ giấy
phép xây dựng, phiếu đăng ký xây dựng cơng trình được lãnh đạo xã VLA ký duyệt trái
quy định pháp luật.
Tại cơ quan điều tra, Lại Thị Hồng Thanh, Lê Quang Minh, Võ Tuấn Anh, Phan Ngọc

Lẫm đều thừa nhận quy trình làm việc theo sơ đồ một cửa (niêm yết tại cổng UBND xã
VLA) và tất cả hồ sơ đều cần chữ ký nháy của cán bộ tham mưu trước khi trình lãnh đạo ký
duyệt. Tuy nhiên cơ quan điều tra phát hiện một số hồ sơ sai phạm do Trần Văn Cảnh ký
duyệt khơng có chữ ký nháy, cụ thể:
-

Phan Thị Ảnh – 3 phiếu đăng ký xây dựng cơng trình, Huỳnh Cơng Hịa - 3 phiếu
đăng ký xây dựng cơng trình , Võ Thị Thu – 1 giấy phép xây dựng, Bùi Xuân Trang
– 1 giấy phép xây dựng. Trần Văn Cảnh cho rằng mình ký duyệt vì biết và tin tưởng
những người này là dân địa phương lâu năm và đã được tham mưu. Tuy nhiên cán
1


bộ tham mưu không ký nháy vào hồ sơ và Cảnh cũng không đặt nặng vấn đề ký
nháy.
-

Phan Văn Đực được Trần Văn Cảnh ký duyệt 4 phiếu đăng ký xây dựng cơng trình.
Ơng Phan Văn Đực bán đất bằng giấy tay cho Vũ Văn Đại và Hoàng Thị Hương.
Khi thỏa thuận mua bán đất với Vũ Văn Đại, ông Đực nhờ người môi giới là Lục
Thị Liên và Phan Thị Út xin giúp giấy phép xây dựng, chi phí sẽ do ông Đực chi
trả. Út nhận lời và liên lạc với Nguyễn Quốc Hưng. Hưng thỏa thuận với Út số tiền
25 triệu đồng. Phan Thị Út thỏa thuận lại với ông Đực giá 30 triệu đồng (Út hưởng
lợi 5 triệu đồng ), ông Đực đồng ý. Hưng là người được ra vào văn phịng Trần Văn
Cảnh vì đang làm công tác điều tra nông thôn, tận dụng điều này, Hưng mang hồ sơ
đến thẳng văn phòng của Trần Văn Cảnh và nhờ Cảnh xem xét ký duyệt thì Cảnh
nói Hưng để hồ sơ lại và đi về. Trong quá trình điều tra Cảnh khai nhận có nhận hồ
sơ của Hưng tại văn phịng của mình tuy nhiên đã gọi cán bộ tiếp nhận - Lại Thị
Hồng Thanh xử lý theo đúng quy trình xử lý, ký duyệt hồ sơ. Khoảng 7 ngày sau
Hưng đến văn phòng Cảnh và thấy bộ hồ sơ đã được ký duyệt nên mang về giao

cho Phan Thị Út và nhận tổng cộng 25 triệu đồng. Trong đó Hưng khai đã bỏ phong
bì 10 triệu đồng cho Trần Văn Cảnh nhưng đã bị Trần Văn Cảnh phủ nhận, đồng
thời cũng khơng ai làm chứng, có bằng chứng gì về việc này. Phan Thị Út sau đó
muốn làm thêm 1 phiếu đăng ký xây dựng nhưng nhận thấy giá tiền Hưng đưa ra
quá cao nên quay sang nhờ Phan Long Thành làm giúp và Thành đồng ý. Tương tự,
hồ sơ này được ký duyệt tuy nhiên Cảnh khơng nhận lời ích gì. Ngồi ra, Phan Văn
Đực cịn bán đất cho Hồng Thị Hương, sau đó Hương nhờ Vũ Đình Sáng là nhân
viên cơng ty TNHH đo đạc xây đựng thương mại Đồng Xuân giúp làm giấy phép
xây dựng với số tiền 24 triệu đồng. Sau đó Vũ Đình Sáng đo vẽ và mang hồ sơ đến
cho Nguyễn Quốc Hưng nhờ làm giúp và được Trần Văn Cảnh ký duyệt. Hưng
hưởng lợi 20 triệu đồng và Sáng hưởng lợi 4 triệu đồng.

Ngày 12/10/2019, Viện kiểm sát nhân dân huyện Bình Chánh ra cáo trạng truy tố Trần
Văn Cảnh về tội “ Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo khoản 1
Điều 356 BLHS. Đối với Lê Quang Minh, Võ Tuấn Anh và Phan Ngọc Lẫm có hành vi
2


không kiểm tra kỹ hồ sơ, không đi thực tế, không đối chiếu qui hoạch dẫn đến tham mưu
cấp phép xây dựng trái với qui định của pháp luật nhưng do hành vi trên chưa gây ra hậu
quả nghiêm trọng và khi phát hiện sai phạm Minh, Lẫm đã khắc phục phần nào hậu quả
bằng việc ra quyết định thu hồi những giấy phép xây dựng đã cấp, chưa đến mức phải truy
cứu TNHS về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" qui định tại điều 285 của
BLHS.
II/ KẾ HOẠCH XÉT HỎI
1/ Hỏi bị cáo Trần Văn Cảnh
1. Anh cho biết cơng việc của mình tại UBND xã VLA là gì?
2. Anh có biết quy định về việc ký nháy lên giấy phép hay khơng?
3. Anh có quen biết trước hay thỏa thuận gì với những người xin làm giấy phép
không?

4. Các hồ sơ của các ông bà Phan Thị Ảnh, Huỳnh Cơng Hịa, Võ Thị Thu, Bùi
Xn Trang và Phan Văn Đực anh có thẩm quyền ký duyệt khơng?
5. Ơng Nguyễn Quốc Hưng có đưa 10.000.000 VNĐ cho anh khơng?
6. Ơng Phan Long Thành có đưa 10.000.000 VNĐ cho anh khơng?
7. Anh có nhận lợi ích gì từ họ khơng?
2/ Hỏi đại diện người có quyền và nghĩa vụ liên quan Phan Ngọc Lẫm
1. Anh giữ chức vụ gì tại UBND xã VLA?
2. Tại UBND xã VLA có áp dụng nguyên tắc ký nháy vào hồ sơ trước khi trình lãnh
đạo ký duyệt khơng? Nếu có thì có ban hành văn bản quy định khơng?
3. Mục đích của việc ký nháy là gì?
4. Nếu giấy phép khơng có chữ ký nháy thì có hiệu lực thi hành khơng?
3/ Hỏi người có quyền và nghĩa vụ liên quan Nguyễn Quốc Hưng
1. Anh cho biết anh làm công việc gì? Có quan hệ gì với anh Cảnh khơng?
2. Anh có đưa 10 triệu cho anh Cảnh khơng? Ơng đưa khi nào?
3. Khi anh đưa tiền cho anh Cảnh có ai nhìn thấy hoặc có thể làm chứng khơng? Anh
có giấy tờ gì chứng minh là anh Cảnh đã nhận của anh số tiền đó hay khơng?
4. Anh Hưng cho biết anh nhận các giấy phép xây dựng từ bộ phận nào của UBND xã
VLA hay anh nhận tực tiếp từ tay anh Cảnh?

3


5. Vậy tại sao trước đó anh khai là nhận giấy phép trực tiếp từ tay anh Cảnh nhưng khi
đối chất với anh Cảnh anh lại phủ nhận? Tại phiên tịa ngày hơm nay anh xác nhận
lại một lần nữa cho HĐXX biết rõ anh có nhận giấy phép trực tiếp từ tay anh Cảnh
khơng?
4/ Hỏi người có quyền và nghĩa vụ liên quan Phan Long Thành
1. Anh cho biết anh làm cơng việc gì? Có quan hệ gì với anh Cảnh không?
2. Trong Biên bản đối chất ngày 30/5/2019, ơng có khai rằng “Phịng tiếp nhận của
UBND xã nói rằng tơi có quen anh Cảnh thơi vào nộp trực tiếp cho anh Cảnh lng

đi”, vậy ơng có xác định được chính xác ai là người nói với ơng như vậy khơng?
5/ Hỏi người có quyền và nghĩa vụ liên quan Lê Quang Minh, Võ Tuấn Anh
1. Anh cho biết chi tiết công việc của anh tại UBND xã VLA là gì?
2. Anh có ký nháy hồ sơ trước khi trình lãnh đạo ký khơng? Có trường hợp nào khơng
có chữ ký nháy mà lãnh đạo vẫn ký duyệt không?

III/ BÀI LUẬN CỨ BÀO CHỮA
Kính thưa Hội đồng xét xử;
Kính thưa vị đại diện Viện kiểm sát;
Thưa Luật sư đồng nghiệp.
Tơi là Luật sư, thuộc Văn phịng luật sư X, Đồn Luật sư Thành phố Hồ Chí Minh.
Hơm nay tơi tham gia phiên tòa với vai trò là Luật sư bào chữa cho bị cáo Trần Văn Cảnh
bị Viện kiểm sát nhân dân huyện Bình Chánh truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn
4


trong khi thi hành công vụ” theo quy định tại khoản 1 Điều 356 Bộ luật hình sự 2015 sửa
đổi bổ sung năm 2017.
Kính thưa Hội đồng xét xử, qua q trình nghiên cứu các tài liệu, chứng cứ có trong
hồ sơ vụ án cũng như lắng nghe phần trình bày của bị cáo, những người có quyền và nghĩa
vụ liên quan tại phiên tòa cũng như bản luận tội của Qúy đại diện Viện kiểm sát, tôi xin
đưa ra các quan điểm và luận cứ bào chữa cho thân chủ tôi trong vụ án này như sau:
Về tội danh, tôi không đồng ý với quan điểm luận tội của Viện kiểm sát khi truy tố
thân chủ tôi với tội danh “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành cơng vụ” theo
khoản 1 Điều 356 Bộ luật hình sự bởi lẽ:
Thứ nhất, khơng có cơ sở chứng minh thân chủ tơi “vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân
khác” khi thực hiện hành vi ký duyệt các phiếu đăng ký xây dựng cơng trình và giấy phép
xây dựng trái quy định pháp luật . Cơ quan điều tra cũng như vị đại diện Viện kiểm sát
luôn khẳng định anh Cảnh đã nhận lợi ích vật chất 10 triệu đồng từ anh Nguyễn Quốc
Hưng nhưng không hề đưa ra được bất cứ nhân chứng, vật chứng nào khác về sự việc đưa

và nhận tiền giữa anh Cảnh và anh Hưng mà chỉ căn cứ duy nhất vào lời khai của anh
Hưng. Trong khi thân chủ của tôi, suốt giai đoạn điều tra đã luôn khẳng định không nhận
số tiền trên từ anh Hưng và cũng không nhận được bất kỳ lợi ích nào khác từ những người
dân xin cấp phép.
Mặt khác, lời khai của anh Hưng có sự mâu thuẫn, không nhất quán, cụ thể tại các
bút lục số 226, 229 anh Hưng đã khai nhận với cơ quan điều tra rằng mình ln nhận được
hồ sơ trực tiếp từ anh Cảnh và mang đi đóng dấu. Tuy nhiên tại bút lục số 275-276 là Biên
bản đối chất ngày 08/5/2019 giữa anh Cảnh và anh Hưng, anh Hưng lại phủ nhận lời khai
của mình rằng chính anh thấy hồ sơ đã ký duyệt để trên bàn và tự ý lấy giấy phép đi đóng
dấu. Có thể thấy chính anh Hưng đã khơng trung thực trong lời khai của mình và chúng ta
có quyền nghi ngờ về tính chính xác trong lời khai của anh Hưng. Vì vậy, việc VKS chỉ
dựa vào lời khai của anh Hưng để nói rằng thân chủ tơi vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân
khác khi thực hiện hành vi trái pháp luật là không đủ cơ sở.

5


Thứ hai, hành vi ký duyệt sai phép của thân chủ tôi được thực hiện với lỗi vô ý.
Trong suốt q trình điều tra, thân chủ tơi khai nhận rằng việc mình đã quá tin tưởng vào
sự tham mưu của cấp dưới, tin tưởng họ đã kiểm tra hồ sơ, kiểm tra hiện trạng rồi và cũng
không đặt nặng vấn đề ký nháy xác định trách nhiệm của 02 cán bộ xử lý, tham mưu dẫn
đến việc không biết được các hồ sơ này không đủ điều kiện được cấp phép mà ký duyệt
trái pháp luật (BL 137, 159), tin tưởng vào những người dân xin cấp phép đều là dân cư trú
trên địa bàn xã. Đây là hậu quả mà thân chủ tôi không mong muốn xảy ra, ở đây, lỗi của
thân chủ tôi là vô ý do quá tin tưởng vào cấp dưới mà gây ra thiệt hại.
Thứ ba, về vật chứng của vụ án, cơ quan điều tra cho rẳng số tiền 54 triệu đồng có
liên quan đến thân chủ của tôi. Tuy nhiên số tiền này là do các đối tượng mô giới, cụ thể là
Út và Liên thực hiện với Hưng và Thành để trục lợi. Số tiền này hồn tồn khơng có liên
hệ nào với thân chủ của tôi. Thứ hai là về con dấu thu được tại nhà của thân chủ tôi. Con
dấu này đã được Phan Ngọc Lẫm xác nhận là không được sử dụng tại UBND xã VLA.

Đồng thời thân chủ tôi cũng đã khai nhận là giữ lại với mục đích làm kỷ niệm. Cơ quan
điều tra cũng khơng đưa ra được bằng chứng chứng minh con dấu đó là con dấu được dùng
để đóng dấu duyệt hồ sơ, cũng như là thân chủ của tôi đã sử dụng con dấu này để làm việc
tại nhà riêng.
Từ những phân tích ở trên, có thể thấy rằng, thân chủ tơi dù đã có hành vi ký duyệt
trái phép giấy phép xây dựng, phếu đăng ký xây dựng cơng trình nhưng khơng đủ cấu
thành nên tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Thực tế, thân chủ
tôi đã thiếu trách nhiệm khi thi hành công vụ dẫn đến hậu quả gây thiệt hại cho lợi ích của
Nhà nước, của xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của cơng dân. Ngồi ra, cộng thêm động
cơ, mục đích từ lỗi vô ý do quá tin tưởng vào cấp dưới; tơi kính mong HĐXX xem xét
hành vi của thân chủ tôi chỉ cấu thành tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”
theo khoản 1 Điều 360 BLHS.
Khi nhận thức được những sai trái của mình, thân chủ tơi đã ln thành khẩn khai
báo, ăn năn hối cải, tích cực hỗ trợ cơ quan điều tra sớm làm sáng tỏ các giấy phép trái quy
định. Ngoài ra, với nhân thân tốt, địa chỉ cư trú rõ ràng; gia đình có cơng với cách mạng và
bản thân hiện đang mang nhiều bệnh. Tơi kính mong HĐXX xem xét thêm các tình tiết
6


giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho thân chủ tơi theo Điểm s, x Khoản 1 Điều 51 BLHS,
khoản 2 Điều 51 BLHS; từ đó áp dụng điều 54 BLHS để thân chủ tôi được hưởng mức án
khoan hồng nhất theo quy định của pháp luật.
Tơi đã trình bày xong bài luận cứ bào chữa.
Kính mong Hội đồng xét xử xem xét những tình tiết khách quan của vụ án và đưa ra
một quyết định phù hợp với pháp luật.
Cảm ơn Hội đồng xét xử đã lắng nghe.
Trân trọng.

IV/ NHẬN XÉT DIỄN ÁN TẠI LỚP
Luật sư bào chữa 1:............................................................................................................…

.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
7


.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
Luật sư bào chữa 2:.....................................................................................................
.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.................................................................................................................................... :
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.................................................................................................................................... :
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................

8


.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
Chủ tọa: .....................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................

Hội thẩm nhân dân 1:...................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
Hội thẩm nhân dân 2;...................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
9


.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
Thư ký toàn án:............................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.................................................................................................................................... :
Kiếm sát viên 1:...........................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.................................................................................................................................... :
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
Kiểm sát viên 2:...................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.................................................................................................................................... :
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
Người có quyền và nghĩa vụ liên quan:
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.................................................................................................................................... :
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
10


.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
Bị Cáo:.........................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

11