Luận văn ngành giáo dục học quản lí hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng anh tại các trường trung học cơ sở

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Nguyễn Thị Minh Châu

QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG
PHÁP DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH TẠI CÁC
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ, THÀNH PHỐ
VĨNH LONG, TỈNH VĨNH LONG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Thành phố Hồ Chí Minh - 2019


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Nguyễn Thị Minh Châu

QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG
PHÁP DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH TẠI CÁC
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ, THÀNH PHỐ
VĨNH LONG, TỈNH VĨNH LONG

Chuyên ngành: Quản lí Giáo dục
Mã số: 8140114

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS. NGUYỄN ĐỨC DANH

Thành phố Hồ Chí Minh - 2019


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn này là cơng trình nghiên cứu do cá nhân tơi thực
hiện.
Những kết quả nghiên cứu của các tác giả khác và các số liệu được sử dụng
trong luận văn đều có trích dẫn đầy đủ. Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận
văn là trung thực, được nghiên cứu và thu thập từ thực tiễn và chưa từng được công
bố trong bất kì một cơng trình nào khác.
Tác giả

Nguyễn Thị Minh Châu


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập và nghiên cứu để hồn thành luận văn này, tơi xin trân
trọng biết ơn sâu sắc và xin được gửi lời cảm ơn chân thành đến q Thầy/Cơ Khoa
Khoa học Giáo dục; phịng Sau đại học Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ
Chí Minh về sự nhiệt tình giảng dạy và giúp đỡ tơi trong suốt khóa học.
Đặc biệt, tơi xin trân trọng cảm ơn TS. Nguyễn Đức Danh, người thầy đã
hương dẫn, nhiệt tình giúp đỡ, động viên và góp ý những ý kiến q báu cho tơi
trong suốt q trình nghiên cứu.
Tôi xin chân thành cảm ơn Sở Giáo dục và Đào tạo Vĩnh Long, Phòng Giáo
dục và Đào tạo thành phố Vĩnh Long, quý Ban Giám hiệu, Tổ trưởng và quý Thầy
Cô dạy môn Tiếng Anh ở các trường THCS tại thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh
Long đã cung cấp tài liệu và có những ý kiến q báu giúp đỡ và tạo điều kiện cho
tôi thực hiện luận văn này.

Trong q trình nghiên cứu hồn thành luận văn, mặc dù bản thân đã có nhiều
cố gắng song luận văn khơng tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế. Kính mong
được sự đóng góp, chỉ dẫn, góp ý của Q Thầy/Cơ, bạn bè và đồng nghiệp để luận
văn hồn chỉnh hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!

Vĩnh Long, ngày 26 tháng 3 năm 2019
Tác giả

Nguyễn Thị Minh Châu


MỤC LỤC
Trang
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Mục lục
Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục các bảng
Danh mục các sơ đồ
MỞ ĐẦU… .......................................................................................................... 1
Chương 1. CỞ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH Ở
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ............................................... 10
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu vấn đề .................................................. 10
1.1.1. Các cơng trình nghiên cứu ở ngồi nước .............................................. 10
1.1.2. Các cơng trình nghiên cứu ở trong nước ............................................... 11
1.2. Một số khái niệm liên quan đến đề tài ..................................................... 15
1.2.1. Đổi mới phương pháp dạy học môn Tiếng Anh ................................... 15
1.2.2. Quản lí hoạt động đổi mới PPDH mơn Tiếng Anh ở trường THCS ....... 23

1.3. Hoạt động đổi mới PPDH môn tiếng Anh ở trường trung học cơ sở .... 25
1.3.1. Mục tiêu của hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn Tiếng
Anh ở trường trung học cơ sở .............................................................. 25
1.3.2. Định hướng đổi mới phương pháp dạy học môn Tiếng Anh ................ 26
1.3.3. Một số phương pháp dạy học theo hướng tích cực hóa học tập ........... 31
1.3.4. Các điều kiện hỗ trợ hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn
Tiếng Anh ở trường trung học cơ sở ................................................... 34
1.4. Quản lí hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn Tiếng Anh ở
trường trung học cơ sở .............................................................................. 35
1.4.1. Tầm quan trọng của quản lí hoạt động đổi mới phương pháp dạy
học môn Tiếng Anh ở trường trung học cơ sở ..................................... 35
1.4.2. Chức năng của quản lí hoạt động đổi mới phương pháp dạy học mơn
tiếng Anh ở trường trung học cơ sở ..................................................... 36
1.4.3. Quản lí các điều kiện phục vụ hoạt động đổi mới phương pháp dạy
học môn Tiếng Anh .............................................................................. 43
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lí hoạt động đổi mới phương pháp
dạy học môn tiếng Anh ở trường trung học cơ sở ................................. 44
1.5.1. Các yếu tố chủ quan .............................................................................. 44
1.5.2. Các yếu tố khách quan ........................................................................... 46
Kết luận chương 1 ............................................................................................. 48


Chương 2. THỰC TRẠNG VỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH TẠI CÁC
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ, THÀNH PHỐ VĨNH
LONG, TỈNH VĨNH LONG ........................................................ 49
2.1. Khái quát tình hình giáo dục của thành phố Vĩnh Long ....................... 49
2.2. Tổ chức nghiên cứu thực trạng ................................................................. 52
2.3. Kết quả khảo sát thực trạng hoạt động đổi mới phương pháp dạy
học môn Tiếng Anh tại các trường THCS, thành phố Vĩnh long,

tỉnh Vĩnh Long ........................................................................................... 57
2.3.1. Thực trạng về mục tiêu của hoạt động đổi mới phương pháp dạy học
môn Tiếng Anh .................................................................................... 57
2.3.2. Thực trạng về định hướng đổi mới phương pháp dạy học mônTiếng
Anh ....................................................................................................... 59
2.3.3. Thực trạng về vận dụng một số phương pháp dạy học theo hướng
tích cực trong đổi mới phương pháp dạy học môn Tiếng Anh ............ 63
2.3.4. Thực trạng về việc sử dụng các điều kiện hỗ trợ hoạt động đổi mới
phương pháp dạy học môn Tiếng Anh ................................................ 65
2.4. Kết quả khảo sát thực trạng quản lí hoạt động đổi mới phương
pháp dạy học môn Tiếng Anh ................................................................... 67
2.4.1. Thực trạng về công tác xây dựng kế hoạch đổi mới phương pháp
dạy học môn Tiếng Anh ....................................................................... 67
2.4.2. Thực trạng về công tác tổ chức, chỉ đạo hoạt động đổi mới PPDH
môn Tiếng Anh .................................................................................... 69
2.4.3. Thực trạng về công tác kiểm tra việc thực hiện kế hoạch đổi mới
phương pháp dạy học môn Tiếng Anh ................................................. 72
2.4.4. Thực trạng về quản lí các điều kiện hỗ trợ hoạt động đổi mới
phương pháp dạy học môn Tiếng Anh ................................................. 75
2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động đổi mới phương
pháp dạy học môn Tiếng Anh tại các trường trung học cơ sở, thành
phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long ............................................................... 77
2.6. Đánh giá chung về thực trạng quản lí hoạt động đổi mới phương
pháp dạy học môn Tiếng Anh tại các trường trung học cơ sở, thành
phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long ............................................................... 79
Kết luận chương 2 ............................................................................................. 82


Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG
PHÁP DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH TẠI CÁC TRƯỜNG

TRUNG HỌC CƠ SỞ, THÀNH PHỐ VĨNH LONG, TỈNH
VĨNH LONG ................................................................................. 83
3.1. Cơ sở đề xuất biện pháp ........................................................................... 83
3.2. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ................................................................... 85
3.3. Biện pháp quản lí hoạt động đổi mới phương pháp dạy họcTiếng
Anh ở trường trung học cơ sở, thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh
Long ............................................................................................................ 86
3.3.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lí, giáo viên, học
sinh về đổi mới phương pháp dạy học môn Tiếng Anh ....................... 86
3.2.2. Biện pháp 2: Cải tiến cơng tác kế hoạch hóa hoạt động đổi mới
phương pháp dạy học môn Tiếng Anh ................................................. 87
3.2.3. Biện pháp 3: Nâng cao công tác tổ chức, chỉ đạo thực hiện hoạt
động đổi mới phương pháp dạy học môn Tiếng Anh .......................... 90
3.2.4. Biện pháp 4: Bồi dưỡng năng lực chuyên môn cho đội ngũ giáo viên
dạy Tiếng Anh ...................................................................................... 93
3.2.5. Biện pháp 5: Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát giờ dạy của
giáo viên trong thực hiện đổi mới phương pháp dạy học môn Tiếng
Anh ....................................................................................................... 95
3.2.6. Biện pháp 6: Đầu tư CSVC, sử dụng có hiệu quả các phương tiện kĩ
thuật phục vụ hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng
Anh ....................................................................................................... 97
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ............................................................... 98
3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản
lí đổi mới phương pháp dạy học môn Tiếng Anh tại các trường
trung học cơ sở, thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long ........................ 99
Kết luận chương 3 ........................................................................................... 122
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................................ 123
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 127
PHỤ LỤC... .................................................................................................... PL 1

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Viết đầy đủ

Viết tắt

Bộ Giáo dục - Đào tạo

Bộ GDĐT

Cán bộ quản lí

CBQL

Cơng nghệ thơng tin

CNTT

Cơ sở vật chất

CSVC

Điểm trung bình

ĐTB

Điểm trung bình cộng

ĐTBC

Giáo dục và Đào tạo

GDĐT

Giáo viên

GV

Hiệu trưởng

HT

Học sinh

HS

Mức độ cấp thiết

MĐCT

Mức độ khả thi

MĐKT

Nghị quiết

NQ

Phương pháp dạy học

PPDH

Phó hiệu trưởng

PHT

Phó hiệu trưởng chuyên môn

PHTCM

Sở Giáo dục - Đào tạo

Sở GDĐT

Thứ hạng

TH

Trung học cơ sở

THCS

Trung ương

TW

Thành phố Vĩnh Long

TPVL

Thứ tự

TT


DANH MỤC CÁC BẢNG
TT

Ký hiệu

1

Bảng 2.1

Thống kê tổng số học sinh năm học 2017 - 2018

50

2

Bảng 2.2

Thống kê cán bộ quản lí và giáo viên giảng dạy mơn
Tiếng Anh ở trường trung học cơ sở

51

3

Bảng 2.3

Thống kê chất lượng giáo dục trung học cơ sở

52

4

Bảng 2.4

Thống kê kết quả xếp loại học lực mơn Tiếng Anh

52

5

Bảng 2.5

Bảng tóm tắt mẫu nghiên cứu

53

6

Bảng 2.6

7

Bảng 2.7

8

Bảng 2.8

9

Bảng 2.9

10

Bảng 2.10

11

Bảng 2.11

12

Bảng 2.12

13

Bảng 2.13

14

Bảng 2.14

15

Bảng 2.15

Tên bảng

Bảng tóm tắt các thành viên và nhóm tham gia
phỏng vấn sâu
Đánh giá của giáo viên về mức độ quan trọng và
mức độ thực hiện mục tiêu của hoạt động đổi mới
môn Tiếng Anh
Đánh giá của giáo viên về mức độ quan trọng và
mức độ thực hiện định hướng đổi mới phương pháp
dạy học môn Tiếng Anh
Đánh giá của giáo viên về mức độ quan trọng và
mức độ thực hiện vận dụng phương pháp dạy học
theo hướng tích cực
Đánh giá của giáo viên về các điều kiện cơ sở vật
chất, phương tiện kĩ thuật hỗ trợ hoạt động đổi mới
phương pháp dạy học môn Tiếng Anh
Đánh giá của giáo viên về mức độ quan trọng và
mức độ thực hiện quản lí cơng tác lập kế hoạch đổi
mới phương pháp dạy học môn Tiếng Anh
Đánh giá của giáo viên về mức độ quan trọng và
mức độ thực hiện công tác tổ chức thực hiện đổi mới
phương pháp dạy học môn Tiếng Anh
Đánh giá của giáo viên về mức độ quan trọng và
mức độ thực hiện cơng tác quản lí kiểm tra, đánh giá
việc thực hiện kế hoạch đổi mới phương pháp dạy
học môn Tiếng Anh
Đánh giá của giáo viên về mức độ quan trọng và
mức độ thực hiện quản lí các điều kiện hỗ trợ hoạt
động đổi mới phương pháp dạy học môn Tiếng Anh

Đánh giá của giáo viên về mức độ ảnh hưởng của
các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động đổi mới phương

Trang

55
57

59

64

66

68

70

73

76
78


pháp dạy học mơn Tiếng Anh
16

Bảng 3.1

Bảng tóm tắt mẫu khảo nghiệm

100

17

Bảng 3.2

Bảng tóm tắt các thành viên tham gia phỏng vấn

101

18

19

20

21

22

23

24

25

26

Tổng hợp ý kiến giáo viên về đánh giá mức độ cần

thiết và mức độ khả thi của biện pháp nâng cao nhận
Bảng 3.3
thức cho cán bộ quản lí, giáo viên, học sinh về đổi
mới phương pháp dạy học môn Tiếng Anh
Tổng hợp ý kiến giáo viên về đánh giá mức độ cần
thiết và mức độ khả thi của biện pháp nâng cao chất
Bảng 3.4
lượng xây dựng kế hoạch đổi mới phương pháp dạy
học môn Tiếng Anh
Tổng hợp ý kiến giáo viên về đánh giá mức độ cần
thiết và mức độ khả thi của biện pháp nâng cao chất
Bảng 3.5
lượng xây dựng chương trình chuyên đề đổi mới
phương pháp dạy học môn Tiếng Anh
Tổng hợp ý kiến giáo viên về đánh giá mức độ cần
thiết và mức độ khả thi của biện pháp tổ chức, chỉ
Bảng 3.6
đạo sinh hoạt tổ, nhóm chun mơn, sinh hoạt
chun đề
Tổng hợp ý kiến giáo viên về đánh giá mức độ cần
thiết và mức độ khả thi của biện pháp tổ chức, chỉ
Bảng 3.7 đạo hoạt động dự giờ, thao giảng, đánh giá, rút kinh
nghiệm giờ dạy theo các tiêu chí đổi mới phương
pháp dạy học
Tổng hợp ý kiến của giáo viên về đánh giá mức độ
cần thiết và mức độ khả thi của biện pháp tổ chức,
Bảng 3.8
chỉ đạo công tác bồi dưỡng kĩ năng sử dụng thiết bị
dạy học, ứng dụng công nghệ thông tin cho giáo viên
Tổng hợp ý kiến giáo viên về đánh giá mức độ cần

Bảng 3.9 thiết và mức độ khả thi của biện pháp bồi dưỡng
năng lực chuyên môn đội ngũ giáo viên
Tổng hợp ý kiến giáo viên về đánh giá mức độ cần
thiết và mức độ khả thi của biện pháp tăng cường
Bảng 3.10 công tác kiểm tra, giám sát giờ dạy của giáo viên
trong thực hiện đổi mới phương pháp dạy học môn
Tiếng Anh
Tổng hợp ý kiến giáo viên về đánh giá mức độ cần
thiết và mức độ khả thi của biện pháp đầu tư cơ sở
Bảng 3.11 vật chất, sử dụng có hiệu quả các phương tiện kĩ
thuật phục vụ hoạt động đổi mới phương pháp dạy
học môn tiếng Anh

103

106

108

110

111

113

116

118

120

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
TT

Ký hiệu

Tên sơ đồ

1

Sơ đồ 1.1

Mối liên hệ giữa các chức năng quản lí

36

2

Sơ đồ 3.1

Sơ đồ mô tả mối quan hệ giữa các biện pháp

99

Trang


1

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Trong xu thế hội nhập quốc tế, sự chuyển biến và phát triển của nền kinh tế tri
thức diễn ra ngày càng rộng lớn và mạnh mẽ trên qui mơ tồn cầu. Việt Nam đang
từng bước thực hiện cơng cuộc cách mạng trí tuệ, đào tạo nguồn nhân lực chất
lượng cao, đáp ứng nhu cầu phát triển và tiến bộ xã hội. Nghị quyết Hội nghị lần
thứ 8, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI đã đề ra giải pháp nhằm đáp ứng yêu
cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo trong giai đoạn cơng nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp
dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận
dụng kiến thức, kĩ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều,
ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ
sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kĩ năng, phát triển năng lực.
Chuyển từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý các
hoạt động xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ
thông tin và truyền thông trong dạy và học” (Đảng cộng sản Việt Nam, 2013, tr.5).
Chương trình giáo dục phổ thông mới – mà trước hết là chương trình tổng thể
được xây dựng theo định hướng tiếp cận năng lực, phù hợp với xu thế phát triển
chương trình của các nước tiên tiến, nhằm thực hiện yêu cầu của Nghị quyết số
88/2014/QH13 của Quốc hội: "tạo chuyển biến căn bản, toàn diện về chất lượng và
hiệu quả giáo dục phổ thông”. Đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) là một giải
pháp được xem là then chốt, có tính đột phá cho việc thực hiện chương trình này.
Việc đổi mới PPDH theo hướng tiếp cận năng lực người học, lấy người học làm
trung tâm nhằm phát huy tính tích cực, năng động, sáng tạo của học sinh (HS) trong
điều kiện phát triển của các phương tiện truyền thông, trong bối cảnh mở rộng giao
lưu và hợp tác, tạo cơ hội cho học sinh, đặc biệt là tâm lí lứa tuổi học sinh, lứa tuổi
nhạy bén, linh hoạt được tiếp cận nguồn trí thức mới, đa dạng và phong phú từ
nhiều mặt của cuộc sống để hình thành năng lực nhận biết và giải quyết vấn đề.
Tiếng Anh với tư cách là ngôn ngữ giao tiếp quốc tế, người học biết Tiếng

2

Anh có thể dễ dàng lĩnh hội những tri thức khoa học, kĩ thuật tiên tiến trên thế giới,
tham gia hợp tác và chia sẻ với cộng đồng quốc tế trên mọi lĩnh vực. Do đó, việc
dạy và học Tiếng Anh đạt hiệu quả giữ vai trò quan trọng trong việc góp phần đào
tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong giai đoạn hội nhập quốc tế.
Đề án dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 20082020 của Bộ GDĐT nêu rõ mục tiêu chung: “Đổi mới toàn diện việc dạy và học
ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân, triển khai chương trình dạy và học
ngoại ngữ mới ở các cấp học, trình độ đào tạo, nhằm đến năm 2015 đạt được một
bước tiến rõ rệt về trình độ, năng lực sử dụng ngoại ngữ của nguồn nhân lực, nhất
là đối với một số lĩnh vực ưu tiên; đến năm 2020 đa số thanh niên Việt Nam tốt
nghiệp trung cấp, cao đẳng và đại học có đủ năng lực ngoại ngữ sử dụng độc lập,
tự tin trong giao tiếp, học tập, làm việc trong môi trường hội nhập, đa ngôn ngữ, đa
văn hóa; biến ngoại ngữ trở thành thế mạnh của người dân Việt Nam, phục vụ sự
nghiệp công nghiệp hố, hiện đại hố đất nước” (Thủ tướng Chính phủ, 2008).
Để đáp ứng mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo (GDĐT)
trong giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, mục
tiêu dạy và học tiếng Anh theo đề án Ngoại ngữ Quốc gia 2020, việc đổi mới PPDH
môn tiếng Anh ở trường học nói chung, bậc THCS nói riêng là nhiệm vụ rất quan
trọng và cần thiết trong giai đoạn hiện nay.
Quản lí hoạt động đổi mới mới PPDH nói chung, mơn tiếng Anh nói riêng của
hiệu trưởng (HT) các trường THCS, thành phố Vĩnh Long (TPVL) đã có những
thành tựu đáng kể, chất lượng mơn Tiếng Anh đang chuyển biến theo chiều hướng
tích cực. Tuy nhiên, trước những yêu cầu mới của sự phát triển giáo dục trong thời
kì cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, đặc biệt là đổi mới sách giáo khoa môn Tiếng
Anh, thực hiện dạy học Tiếng Anh theo chương trình đề án Ngoại ngữ Quốc gia
2020, cơng tác quản lí hoạt động đổi mới mới PPDH môn Tiếng Anh tại các trường
THCS ở tỉnh Vĩnh Long nói chung, TPVL nói riêng vẫn cịn nhiều bất cập, chưa đạt
hiệu quả. Điều này có thể do nhiều nguyên nhân như: giáo viên (GV) dạy tiếng Anh

chưa được tập huấn đầy đủ về đổi mới PPDH môn Tiếng Anh, chưa được bồi dưỡng


3

năng lực chun mơn, các trường chưa có đủ cơ sở vật chất (CSVC), phương tiện kĩ
thuật hiện đại để phục vụ tốt cho việc dạy và học Tiếng Anh theo hướng tích cực,
đặc biệt là cơng tác xây dựng kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra của cán bộ
quản lí (CBQL) trong thực hiện quản lí hoạt động đổi mới mới PPDH môn Tiếng
Anh tại trường THCS.
Trước thực tế đó, nâng cao chất lượng quản lí hoạt động đổi mới PPDH đã và
đang được Đảng, Nhà nước và Bộ GDĐT quan tâm chỉ đạo. Vì vậy việc nghiên cứu
quản lí hoạt động đổi mới PPDH nói chung, quản lí hoạt động đổi mới PPDH mơn
Tiếng Anh tại các trường THCS nói riêng có ý nghĩa rất quan trọng trong việc nâng
cao chất lượng giáo dục của nhà trường.
Xuất phát từ những cơ sở lí luận và thực tiễn trên, người nghiên cứu chọn đề
tài: “Quản lí hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn Tiếng Anh tại các
trường THCS, thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long” để nghiên cứu, viết luận văn.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở hệ thống hóa cơ sở lí luận về hoạt động đổi mới PPDH dạy học và
quản lí hoạt động đổi mới PPDH dạy học môn Tiếng Anh ở trường THCS, đánh giá
thực trạng quản lí hoạt động đổi mới PPDH môn Tiếng Anh tại các trường THCS,
TPVL, tỉnh Vĩnh Long, từ đó đề xuất một số biện pháp quản lí hoạt động đổi mới
PPDH mơn Tiếng Anh các trường THCS này.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Cơng tác quản lí hoạt động đổi mới PPDH môn Tiếng Anh ở trường THCS.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lí hoạt động đổi mới PPDH mơn tiếng Anh tại các trường THCS, TPVL,
tỉnh Vĩnh Long.

4. Giả thuyết nghiên cứu
Quản lí hoạt động đổi mới PPDH mơn tiếng Anh của HT các trường THCS tại
TPVL, tỉnh Vĩnh Long có thể đã đạt được những kết quả nhất định: CBQL có xây
dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện đổi mới PPDH nhưng vẫn còn hạn chế ở các


4

khâu như chỉ đạo thực hiện và kiểm tra việc thực hiện đổi mới PPDH của GV. Nếu
khảo sát và đánh giá đúng thực trạng quản lí hoạt động đổi mới PPDH môn tiếng
Anh tại các trường THCS, TPVL, tỉnh Vĩnh Long, người nghiên cứu có thể đề xuất
biện pháp cần thiết và khả thi nhằm nâng cao hiệu quả quản lí hoạt động đổi mới
PPDH mơn tiếng Anh tại các trường THCS, TPVL, tỉnh Vĩnh Long.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
Hệ thống hóa cơ sở lí luận về hoạt động đổi mới PPDH mơn tiếng Anh và
quản lí hoạt động đổi mới PPDH môn tiếng Anh ở trường THCS.
Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lí hoạt động đổi mới PPDH môn tiếng Anh
tại các trường THCS, TPVL, tỉnh Vĩnh Long.
Đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lí hoạt động đổi mới
PPDH mơn Tiếng Anh tại các trường THCS, TPVL, tỉnh Vĩnh Long.
6. Phạm vi nghiên cứu
6.1. Về nội dung nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu lí luận, khảo sát thực trạng, khảo nghiệm tính cấp
thiết và tính khả thi các biện pháp quản lí hoạt động đổi mới PPDH mơn tiếng Anh
tại các trường THCS, TPVL, tỉnh Vĩnh Long do chủ thể quản lí là HT, phó hiệu
trưởng chun mơn (PHTCM) và tổ trưởng bộ môn Tiếng Anh của trường THCS
trên cơ sở thực hiện các chức năng quản lí: quản lí cơng tác xây dựng kế hoạch đổi
mới PPDH môn Tiếng Anh của CBQL; quản lí cơng tác tổ chức hoạt động đổi mới
PPDH mơn Tiếng Anh, quản lí cơng tác chỉ đạo hoạt động đổi mới PPDH Tiếng
Anh, quản lí cơng tác kiểm tra, đánh giá hoạt động đổi mới PPDH mơn Tiếng Anh

và quản lí các điều kiện hỗ trợ cho hoạt động đổi mới PPDH môn Tiếng Anh.
Xây dựng các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lí hoạt động đổi mới PPDH
môn tiếng Anh tại các trường THCS, TPVL, tỉnh Vĩnh Long.
6.2. Về địa bàn khảo sát
Các trường THCS tại TPVL, tỉnh Vĩnh Long: THCS Lê Q Đơn, THCS
Nguyễn Trường Tộ, THCS Nguyễn Trãi, THCS Trần Phú, THCS Cao Thắng,
THCS Nguyễn Khuyến, THCS Lương Thế Vinh, THCS Nguyễn Đình Chiểu.


5

6.3. Về đối tượng khảo sát
Khảo sát: 10 CBQL (HT, PHT, TTCM), 40 GV và 24 HS của 08 trường
THCS tại TPVL, tỉnh Vĩnh Long.
6.4. Về thời gian khảo sát
Khảo sát thực trạng năm học: 2017-2018
7. Phương pháp luận nghiên cứu
7.1. Phương pháp luận
7.1.1. Tiếp cận hệ thống- cấu trúc
Vận dụng quan điểm hệ thống cấu trúc vào đề tài, chúng tơi xem xét cơng tác
quản lí hoạt động đổi mới PPDH môn Tiếng Anh các trường THCS tại TPVL, tỉnh
Vĩnh Long là một hệ thống với các bộ phận hợp thành: chủ thể quản lí, đối tượng
quản lí, mục tiêu, nội dung, phương pháp, chức năng quản lí hoạt động đổi mới
PPDH mơn Tiếng Anh có liên quan với nhau. Chủ thể quản lí với mục tiêu quản lí
hoạt động đổi mới PPDH môn Tiếng Anh thực hiện các nội dung và chức năng
quản lí hoạt động đổi mới PPDH mơn Tiếng Anh bằng các biện pháp quản lí để đạt
được kết quả.
Khi đề xuất một số biện pháp nâng cao hiệu quả quản lí hoạt động đổi mới
PPDH môn Tiếng Anh, các biện pháp được nghiên cứu trong mối quan hệ chặt chẽ
với nhau nhằm tạo ra sự hỗ trợ hợp lí giữa các biện pháp trong nâng cao hiệu quả

quản lí đổi mới PPDH mơn Tiếng Anh các trường THCS, TPVL, tỉnh Vĩnh Long.
7.1.2. Tiếp cận lịch sử- logic
Vận dụng quan điểm lịch sử- logic vào đề tài nhằm nghên cứu thực trạng quản
lí hoạt động đổi mới PPDH môn Tiếng Anh các trường THCS trong điều kiện phát
triển kinh tế- xã hội của đất nước, phát triển giáo dục (GD) của tỉnh nhà nói chung
và đơn vị TPVL nói riêng dưới sự chỉ đạo và hướng dẫn của Sở GDĐT Vĩnh Long,
Phòng GDĐT TPVL.
7.1.3. Tiếp cận thực tiễn
Vận dụng quan điểm thực tiễn vào đề tài nhằm nghiên cứu và đánh giá cơng
tác quản lí hoạt động đổi mới PPDH môn tiếng Anh trong điều kiện cụ thể của các


6

trường THCS tại TPVL, tỉnh Vĩnh Long để biết những khó khăn và hạn chế trong
quản lí hoạt động đổi mới PPDH môn tiếng Anh mà các trường gặp phải và nguyên
nhân của những hạn chế. Từ đó, tác giả nghiên cứu đề xuất một số biện pháp nâng
cao hiệu quả quản lí hoạt động đổi mới PPDH mơn tiếng Anh mang tính khả thi.
7.1.4. Tiếp cận theo chức năng quản lí hoạt động dạy học
Đề tài tập trung nghiên cứu những nội dung cụ thể như sau: quản lí việc xây
dựng kế hoạch đổi mới PPDH môn Tiếng Anh; quản lí việc tổ chức hoạt động đổi
mới PPDH mơn Tiếng Anh; quản lí việc chỉ đạo hoạt động đổi mới PPDH mơn
Tiếng Anh; quản lí việc kiểm tra, đánh giá hoạt động đổi mới PPDH môn Tiếng
Anh và quản lí các điều kiện hỗ trợ hoạt động đổi mới PPDH môn Tiếng Anh tại
các trường THCS, TPVL, tỉnh Vĩnh Long.
7.2. Phương pháp nghiên cứu
7.2.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận
Phân tích, tổng hợp, phân loại, hệ thống hóa lí thuyết có liên quan nhằm xây
dựng cơ sở lí luận cho đề tài, định hướng cho việc thiết kế công cụ nghiên cứu vá
quá trình điều tra thực tiễn.

7.2.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Quản lí hoạt động đổi mới PPDH môn tiếng Anh các trường THCS, TPVL,
tỉnh Vĩnh Long được khảo sát thông qua sử dụng phối hợp các phương pháp nghiên
cứu như: Phương pháp điều tra bảng hỏi, phương pháp phỏng vấn sâu, phương pháp
quan sát, phương pháp nghiên cứu sản phẩm và phương pháp thống kê toán học.
Trong đó, phương pháp phỏng vấn sâu là phương pháp chính, các phương pháp
khác là phương pháp hỗ trợ.
7.2.2.1. Phương pháp điều tra bảng hỏi
+ Mục đích: Mơ tả và đánh giá thực trạng hoạt động đổi mới PPDH môn tiếng
Anh và quản lí hoạt động đổi mới PPDH mơn tiếng Anh tại các trường THCS,
thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long và thông qua việc sử dụng bảng hỏi.
+ Nội dung: Tìm hiểu nhận thức của CBQL, GV, HS các trường THCS,
TPVL, tỉnh Vĩnh Long về hoạt động đổi mới PPDH mơn tiếng Anh và quản lí hoạt


7

động đổi mới PPDH môn tiếng Anh tại các trường THCS, TPVL, tỉnh Vĩnh Long.
+ Đối tượng: Điều tra 40 GV dạy môn Tiếng Anh tại 08 trường THCS tại
TPVL, tỉnh Vĩnh Long.
+ Công cụ: Xây dựng bộ công cụ là phiếu khảo sát dùng cho các đối tượng
sau: Phụ lục 1 dành cho GV dạy môn Tiếng Anh trường THCS (xem thêm phụ lục).
7.2.2.2. Phương pháp phỏng vấn
+ Mục đích: Thu thập thơng tin dựa trên cơ sở q trình giao tiếp, hỏi và trả lời
về hoạt động đổi mới PPDH mơn Tiếng Anh và biện pháp quản lí hoạt động đổi
mới PPDH môn Tiếng Anh của 08 trường trường THCS tại TPVL, tỉnh Vĩnh Long.
+ Nội dung: Tìm hiểu đánh giá chung về thực trạng hoạt động đổi mới PPDH
mơn Tiếng Anh, đồng thời tìm hiểu, đánh giá tính cấp thiết và tính khả thi của một
số biện pháp biện pháp, ý kiến và đề xuất một số biện pháp cụ thể.
+ Đối tượng: 10 CBQL (HT, PHTCM, TTCM), 10 GV dạy Tiếng Anh và 4

nhóm HS (24 HS) các khối 6,7,8,9 của 08 trường THCS, TPVL, tỉnh Vĩnh Long.
+ Nội dung và cách thức tiến hành: Trao đổi với CBQL, GV dạy Tiếng Anh,
HS để khảo sát thực trạng và đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lí
hoạt động đổi mới PPDH mơn Tiếng Anh các trường THCS, TPVL, tỉnh Vĩnh
Long. Đồng thời trao đổi với CBQL, GV dạy Tiếng Anh, tìm hiểu đánh giá tính cần
thiết và tính khả thi của một số biện pháp, ý kiến đề xuất một số biện pháp cụ thể.
+ Công cụ: biên bản phỏng vấn CBQL, GV và HS của các trường THCS,
TPVL, tỉnh Vĩnh Long ( xem thêm phụ lục).
7.2.2.3. Phương pháp quan sát
+ Mục đích: Thu thập thơng tin để đánh giá thực trạng hoạt động đổi mới
PPDH mơn Tiếng Anh và quản lí đổi mới PPDH môn Tiếng Anh tại các trường
THCS, TPVL, tỉnh Vĩnh Long thông qua việc sử dụng phiếu quan sát (Ðối tượng,
địa chỉ, ngày giờ quan sát).
+ Nội dung và cách thức tiến hành: phương pháp quan sát được thông qua
tham quan CSVC, phương tiện kĩ thuật phục vụ dạy học Tiếng Anh, tiết dạy chuyên
đề của GV, nhằm thu thập thông tin về công tác tổ chức hoạt động đổi mới PPDH


8

môn Tiếng Anh tại các trường THCS, TPVL, tỉnh Vĩnh Long.
+ Công cụ: Biên bản quan sát (ghi chép, ghi hình).
7.2.2.4. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động
+ Mục đích: sử dụng phương pháp này nhằm tìm hiểu về quản lí cơng tác xây
dựng kế hoạch hoạt động đổi mới PPDH môn Tiếng Anh; chuyên đề đổi mới PPDH
môn tiếng Anh, kế hoạch bài dạy của GV, biên bản họp, phiếu dự giờ GV.
+ Nội dung và cách thức tiến hành: nghiên cứu, phân tích các kế hoạch năm
học của trường, kế hoạch tổ chuyên môn; giáo án của GV, biên bản họp tổ, phiếu dự
giờ GV của CBQL.
+ Công cụ: kế hoạch năm học 2017-2018, kế hoạch tổ chuyên môn, giáo án

của GV, biên bản họp tổ, phiếu dự giờ GV của CBQL.
7.2.3. Nhóm phương pháp xử lí số liệu
- Xử lí số liệu điều tra bằng bảng hỏi: Số liệu thu được sau khảo sát thực tiễn
từ phương pháp điều tra bằng bảng hỏi, chúng tôi sử dụng chương trình SPSS để xử
lí và phân tích thống kê nhằm đánh giá về mặt định lượng và định tính, đảm bảo độ
tin cậy của các kết quả thu được. Các thơng số và phép tốn thống kê được sử dụng
trong nghiên cứu này là phân tích thống kê mơ tả và phân tích thống kê suy luận.
+ Phân tích thống kê mơ tả: Các chỉ số sau được sử dụng trong phân tích
thống kê mơ tả: điểm trung bình cộng (Mean), độ lệch chuẩn (Std. Deviation),...
Điểm trung bình (mean) được dùng trong việc tính điểm đạt được của từng nhóm
mệnh đề. Độ lệch chuẩn (standardizied deviation) được dùng để mô tả sự phân tán
hay mức độ tập trung của các câu trả lời mẫu, nhằm đánh giá thực trạng quản lí hoạt
động đổi mới PPDH mơn Tiếng Anh các trường THCS, TPVL, tỉnh Vĩnh Long.
+ Phân tích thống kê suy luận: phần phân tích thống kê suy luận sử dụng các
phép thống kê: so sánh giá trị trung bình (Compare means). Đối với các phép so
sánh tương quan giá trị trung bình của 2 nhóm, phép tương quan tuyến tính (hệ số
tương quan Pearson, kí hiệu r) cho biết mức độ tương quan mạnh hay yếu giữa hai
biến số có dạng là các điểm số (biến định lượng). Hệ số tương quan r được coi là có
ý nghĩa về mặt thống kê khi p < 0,05. Cách xử lí này nhằm kiểm tra tính cần thiết và


9

tính khả thi của một số biện pháp được đề xuất nâng cao hiệu quả quản lí hoạt động
đổi mới PPDH môn Tiếng Anh tại các trường THCS, TPVL, tỉnh Vĩnh Long.
- Xử lí số liệu phỏng vấn: dữ liệu phỏng vấn được chúng tôi ghi lại bằng văn
bản, phân tích nội dung để phân loại ý, một số nội dung sẽ được trích dẫn nguyên
văn trong những trường hợp cần thiết. Thông tin phỏng vấn sẽ được dùng vào việc
đối chiếu, so sánh để làm rõ kết quả điều tra.
- Xử lí số liệu quan sát: CSVC (phịng lap, phịng học), phương tiện hiện đại

(máy cassette, Tivi, bảng thơng minh, đèn chiếu), các tiết dạy chuyên đề. Các thông
tin ghi nhận qua buổi quan sát sẽ được mô tả, ghi lại một cách ngắn gọn và ghi hình
nếu các đối tượng khảo sát cho phép.
- Xử lí số liệu từ nghiên cứu sản phẩm hoạt động: nghiên cứu nội dung các kế
hoạch; giáo án của GV, biên bản họp tổ, phiếu dự giờ GV của CBQL, người nghiên
cứu đối chiếu, so sánh với kết quả phỏng vấn và điều tra. Trên cơ sở đó, khẳng
định, phân tích, đánh giá thực trạng cơng tác quản lí hoạt động đổi mới PPDH môn
Tiếng Anh tại các trường THCS.
8. Cấu trúc đề tài
Luận văn gồm: phần mở đầu, 3 chương, kết luận, kiến nghị và phụ lục.
Mở đầu: Khái quát những vấn đề chung;
Chương 1: Cơ sở lí luận của quản lí hoạt động đổi mới PPDH Tiếng Anh ở
trường THCS;
Chương 2: Thực trạng quản lí hoạt động đổi mới PPDH mơn Tiếng Anh tại
các trường THCS, TPVL, tỉnh Vĩnh Long;
Chương 3 : Một số biện pháp nâng cao hiệu quả quản lí đổi mới PPDH mơn
Tiếng Anh tại các trường THCS, TPVL, tỉnh Vĩnh Long.
Kết luận - kiến nghị
Tài liệu tham khảo
Phụ lục


10

Chương 1. CỞ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG ĐỔI
MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH Ở
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu vấn đề
Vấn đề về đổi mới phương pháp dạy học và phương pháp dạy học Tiếng Anh
được nhiều nhà nghiên cứu quan tâm, cả ở ngoài nước và ở trong nước. Chúng tơi

tìm hiểu và tiếp cận một số cơng trình nghiên cứu về đổi mới PPDH và PPDH
Tiếng Anh ở trong và ngồi nước có liên quan đến đề tài theo các hướng cụ thể sau:
1.1.1. Các cơng trình nghiên cứu ở ngoài nước
Nhiều nhà giáo dục học nổi tiếng trên thế giới đã nghiên cứu các PPDH nhằm
phát huy tính tích cực, tư duy độc lập và sáng tạo của người học.
Tài liệu nghiên cứu lịch sử giáo dục thế giới về mối quan hệ tác động biện
chứng giữa sự phát triển xã hội và giáo dục qua các thời kì lịch sử, lí luận và kinh
nghiệm giáo dục có tính kế thừa và phát triển, trình bày các quan điểm của các nhà
giáo dục nổi tiếng trên thế giới như: theo quan niệm của Khổng Tử, PPDH là cách
gợi mở, đi từ xa đến gần, từ đơn giản đến phức tạp nhưng vẫn đòi hỏi người học
phải tích cực suy nghĩ, phải hình thành nề nếp, thói quen trong học tập. Ơng cịn
quan niệm phương pháp “Tri thức gắn với thực tiễn” giúp học trò vận dụng những
hiểu biết để vận dụng trong cuộc sống, trở thành người quân tử, người quản lí xã
hội. Theo John Dewey, nhà giáo dục nổi tiếng của nước Mỹ, ông chủ trương phải
dựa vào kinh nghiệm thực tế của trẻ em. Việc giảng dạy phải kích thích được hứng
thú, phải để trẻ em độc lập tìm tịi, thầy giáo vừa là người thiết kế vừa là người cố
vấn (Hà Nhật Thăng và Đào Thanh Tâm, 1998).
Giáo sư Giordan André của Đại học Genève (Thụy Sĩ) đã đề cập và phân tích
những chủ đề hết sức cần thiết cho việc học như: học hiểu về não bộ, học tự chủ,
học ghi chép, học quản lí thời gian, những thái độ nên có, cách thức và phương
pháp tổ chức việc học tập ở nhà cũng như ở trường, những lời khuyên hữu ích giúp
bản thân thành công hơn trên con đường học tập (Nguyễn Khánh Trung, 2017).


11

Trong lịch sử phương pháp giảng dạy ngoại ngữ, giảng dạy tiếng luôn gắn liền
với các trào lưu trong ngôn ngữ học, tâm lí học và sư phạm học. Murcia quan niệm
phương pháp giảng dạy ngoại ngữ luôn dựa vào ba hịn đá tảng: bản chất ngơn ngữ
(giảng dạy tiếng và ngôn ngữ học), bản chất người học (giảng dạy tiếng và tâm lí

học), và mục đích giảng dạy và học tập (mục đích của cá nhân và nhu cầu xã
hội). Dựa trên khái niệm của Anthony, Richards và Rodgers nhìn nhận phương pháp
như một cái ơ bao trùm ba cấp độ: lí thuyết (approach - lối tiếp cận), xử lí (design thiết kế) và ứng dụng thực tế (procedure - qui trình) (Trần Thị Lan, 2011).
Các tác giả trên đã giúp chúng ta định hình được cấu trúc của phương pháp
bao gồm vai trò giáo viên và học viên, loại hình chương trình, đặc trưng tổ chức quá
trình đào tạo và các ngữ liệu giảng dạy.
Nhìn chung, việc nghiên cứu về đổi mới PPDH nói chung, PPDH tiếng Anh
nói riêng và quản lí giáo dục ở các nước đã có những thành quả to lớn, góp phần cải
cách giáo dục.
1.1.2. Các cơng trình nghiên cứu ở trong nước
Để nâng cao chất lượng, phát triển sự nghiệp giáo dục một trong những yếu tố
quan trọng có tính chất định hướng là vấn đề quản lí nâng cao chất lượng dạy học.
Điều này, được Đảng ta tiếp tục khẳng định tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI:
"Đổi mới mạnh mẽ nội dung, chương trình, phương pháp dạy và học ở các cấp học,
bậc học”. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói rõ về PPDH “phải nâng cao và hướng dẫn
việc tự học” hoặc “Lấy tự học làm cốt, do thảo luận và chỉ đạo giúp vào”. Quan
điểm này cho thấy muốn mang lại hiệu quả dạy học thì cần phải lựa chọn những
PPDH đề cao năng lực tự học, phát huy tinh thần độc lập suy nghĩ và sáng tạo của
người học (Hồ Chí Minh tồn tập, 1995).
Nội dung Điều 28 của Luật giáo dục năm 2005, yêu cầu về nội dung, phương
pháp giáo dục phổ thông, phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo
của học sinh; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; Bồi dưỡng phương
pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm; rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức
vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học


12

sinh (Luật giáo dục, 2005).
Kế hoạch thực hiện Chương trình hành động của Tỉnh uỷ thực hiện Nghị quyết

Hội nghị lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XI về đổi mới căn bản,
toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng u cầu cơng nghiệp hố, hiện đại hoá trong
điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, đã
nêu cụ thể các nhiệm vụ, giải pháp : Tiếp tục thực hiện chương trình đổi mới về dạy
học các mơn ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặc biệt là chương trình
nâng cao hiệu quả dạy, học và sử dụng tiếng Anh; Đổi mới phương pháp dạy học
và đánh giá định kì kết quả học tập, rèn luyện theo hướng phát huy tính tích cực, tự
giác, chủ động, sáng tạo và năng lực tự học của học sinh; nhân rộng các mơ hình,
phương pháp dạy học tiên tiến, phù hợp với điều kiện phát triển giáo dục phổ thông;
tiếp tục thực hiện phổ cập giáo dục và xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia gắn
với nâng cao chất lượng giáo dục; Nâng cao chất lượng thực hiện đề án ngoại ngữ
Quốc gia 2020; Tăng cường mời các giáo viên người nước ngoài đến dạy và giao
lưu với giáo viên và học sinh trong tỉnh (Ủy ban Nhân dân tỉnh Vĩnh Long, 2016).
Hướng dẫn số 1206/HD-SGDĐT về việc triển khai dạy học tiếng Anh cấp
THPT và THCS theo Đề án ngoại ngữ Quốc gia 2020 năm học 2017–2018 nêu rõ
các trường triển khai Chương trình giáo dục phổ thông môn Tiếng Anh theo Đế án
“Dạy và học Ngoại ngữ trong hệ thống quốc dân giai đoạn 2008-2020” có cơ sở vật
chất tối thiểu theo qui định, có đội ngũ giáo viên được bồi dưỡng và đạt yêu cầu về
năng lực ngoại ngữ tối thiểu tương đương bậc 4 (B2) và phương pháp dạy học tiếng
Anh (Sở GDĐT Vĩnh Long, 2017).
Có nhiều tác giả đã quan tâm nghiên cứu, biên soạn các tài liệu về PPDH và
đổi mới PPDH và góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng dạy và học
Tiếng Anh trong giai đoạn hội nhập quốc tế của nước ta.
Tài liệu tổng thuật về “Quan niệm và xu thế phát triển PPDH trên thế giới” có
đề cập đến những đặc điểm nổi bật trong nghiên cứu và phát triển PPDH như sau:
nghiên cứu lí thuyết khái quát, nghiên cứu thực nghiệm tìm kiếm phương pháp tiếp
cận tổng quát đối với quá trình đổi mới PPDH, tạo ra những giai đoạn sáng tạo các


13

PPDH cụ thể, hình thành các mơ hình, kiểu dạy học cụ thể; nghiên cứu PPDH theo
môn học, nét chung của xu thế này là nghiên cứu, phát triển PPDH cụ thể với mục
đích thích ứng các tư tưởng, các mơ hình lí thuyết với thực tiễn dạy học; kĩ thuật
truyền thống trong q trình sáng tạo các PPDH tích cực, dùng kĩ thuật truyền thống
để tạo ra các PPDH mới, tích cực. Đây là một xu thế phổ biến hiện nay; kĩ thuật
hiện đại hóa trong q trình sáng tạo các PPDH mới, là xu thế tích hợp máy vi tính,
cơng nghệ thơng tin (CNTT) trong q trình đổi mới PPDH (Đặng Thành Hưng,
2001).
Nguyễn Thị Mỹ Phượng (2006), tác giả nghiên cứu về một số chiến lược
nhằm nâng cao chất lượng dạy và học tiếng Anh. Tác giả đề cập đến những khó
khăn của HS trong việc học tiếng Anh và đưa ra những chiến lược liên quan đến
chất lượng dạy học, phương pháp và giáo trình giảng dạy nhằm đáp ứng nhu cầu
cấp bách của xã hội hiện tại và tương lai. Tác giả cũng đề xuất các GV vận dụng các
chiến lược lấy HS làm trung tâm, tôn trọng HS và sử dụng các hoạt động vui nhộn
như trò chơi nhằm gây sự chú ý của HS. Đổi mới PPDH tiếng Anh phải tăng cường
cho HS thực hành giao tiếp và gắn liền với bối cảnh thật.
Ngô Tứ Thành (2008) đã chứng minh sự phát triển của CNTT trên tồn thế
giới, ơng đưa ra một số giải pháp đổi mới PPDH: xu hướng lấy HS làm trung tâm
chủ đạo, dạy học phải là dạy cách học, cách nghiên cứu; cần phát huy mạnh mẽ tính
chủ động của HS; công cụ cần khai thác triệt để là CNTT và truyền thông.
Qua nghiên cứu tư liệu ở thư viện trường Đại Học sư phạm Thành Phố Hồ Chí
Minh, cũng như tham khảo một số đề tài nghiên cứu gắn với đề tài chúng tôi làm
luận văn tốt nghiệp cao học chuyên ngành Quản lí giáo dục như:
- Luận văn thạc sĩ Quản lí giáo dục “Thực trạng quản lí việc cải tiến phương
pháp giảng dạy bộ môn Tiếng Anh của Hiệu trưởng các trường THCS Quận Gò
Vấp, Tp.HCM” (Châu Thị Hồng, 2009).
- Luận văn thạc sĩ Quản lí giáo dục “Thực trạng quản lí đổi mới phương pháp
dạy học ở các trường THPT tỉnh Bến Tre” (Phan Ngọc Trọng, 2010).
- Luận văn thạc sĩ Quản lí giáo dục “Thực trạng quản lí việc đổi mới phương

14

pháp dạy học Tiếng Anh ở các trường THCS, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh”
(Đặng Thị Út, 2010).
- Luận văn thạc sĩ Quản lí giáo dục “Thực trạng và biện pháp quản lí đổi mới
phương pháp giảng dạy Tiếng Anh ở các trường THPT tại Quận 6, Thành phố Hồ
Chí Minh” (Bùi Hồng Nhung, 2010).
- Luận văn thạc sĩ Quản lí giáo dục “Thực trạng quản lí đổi mới hoạt động
giảng dạy Tiếng Anh ở các Trường THPT tại Bình Dương” (Bùi Thị Triệu Phúc,
2013).
- Luận văn thạc sĩ Quản lí giáo dục “Quản lí q trình đổi mới phương pháp
dạy học tiếng Anh ở các trường trung học cơ sở quận 10, thành phố Hồ Chí Minh”
(Phạm Thị Thanh Bình, 2013).
Nội dung các đề tài tập trung nghiên cứu về đổi mới PPDH tiếp cận theo nội
dung quản lí, tập trung chủ yếu vào hoạt động giảng dạy Tiếng Anh của GV, PPDH
tích cực đối với các mơn học nói chung và việc vận dụng PPDH tích cực vào dạy
học Tiếng Anh.
Quyết định 01/QĐ-BGDĐT (03/01/2012) ban hành Chương trình Giáo dục
Phổ thơng mơn Tiếng Anh thí điểm cấp THCS và chỉ đạo PPDH: Đường hướng chủ
đạo trong dạy tiếng Anh ở trường THCS là đường hướng Dạy Ngôn ngữ Giao tiếp
(Communicative Language Teaching - CLT), phát triển ở HS năng lực giao tiếp
bằng tiếng Anh trong những tình huống cuộc sống hàng ngày, tập trung vào phương
pháp lấy việc học làm trung tâm. HS là những chủ thể tích cực tham gia vào q
trình học tập và vai trò của GV là người tổ chức và hướng dẫn quá trình học tập của
HS, HS phải tương tác với GV, bạn học cùng lớp, sách giáo khoa, và các nguồn học
liệu khác; GV cần tổ chức nhiều hình thức hoạt động trên lớp như: luyện tập cá
nhân, luyện tập theo cặp, luyện tập theo nhóm và luyện tập cả lớp, thiết kế các
nhiệm vụ học tập có tính linh hoạt, có khả năng cá thể hóa, giúp HS có thể liên hệ

đến cuộc sống và môi trường xã hội của bản thân, sử dụng được những hiểu biết và
kiến thức nền của mình trong luyện tập ngơn ngữ, nhằm tăng cường ý thức tự chịu
trách nhiệm về việc học tập của bản thân, đồng thời rèn luyện cho HS tinh thần và