Tải Giáo án Lịch sử lớp 11 bài 18: Ôn tập lịch sử thế giới hiện đại (1917 - 1945) - Giáo án điện tử môn Lịch sử lớp 11

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Bài 18</b>

<b>ÔN TẬP LỊCH SỬ THẾ GIỚI HIỆN ĐẠI </b>

<b>(PHẦN TỪ NĂM 1917 ĐẾN NĂM 1945)</b>

<b>I. MỤC TIÊU BÀI HỌC</b>

<b>1. Kiến thức</b>

<i>Sau khi học xong bài học, yêu cầu HS cần:</i>

- Nhận thức một cách hệ thống, khái quát các sự kiện lịch sử thế giới 1917 - 1945
đã được học qua chương I, chương II, chương III, chương IV.

- Nắm được những nội dung chính của lịch sử thế giới hiện đại.

- Nhận thức được mối liên hệ giữa lịch sử thế giới và lịch sử Việt Nam trong thời
kỳ 1917 - 1945.

<b>2. Tư tưởng</b>

- Khắc sâu cho HS nhận thức khách quan, khoa học về các sự kiện lịch sử đã học.
- Giáo dục cho các em thái độ trân trọng những tiến bộ khoa học kỹ thuật, biết
đánh giá đúng về công cuộc xây dựng CNXH và vai trị của Liên Xơ, biết đánh giá
khách quan về chủ nghĩa tư bản, biết phòng ngừa và ngăn chặn nguy cơ chiến tranh thế
giới...

<b>3. Kỹ năng</b>

- Hệ thống hóa các sự kiện lịch sử, thiết kế bảng biểu.

- Biết phân tích, đánh giá để lựa chọn những sự kiện quan trọng, có tác động

ảnh hưởng to lớn đến lịch sử thế giới.

<b>II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY VÀ HỌC</b>

- Bảng niên biểu về những sự kiện chính cảu lịch sử thế giới hiện đại (từ 1917 - 1945)
- Tài liệu tham khảo có liên quan.

<b>III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC</b>
<b>1. Dẫn dắt vào bài mới:</b>

Trong phần lịch sử thế giới hiện đại, các em đã được tìm hiểu những sự kiện hết
sức phong phú và phức tạp qua Chương I: Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917
và công cuộc xây dựng CNXH ở Liên Xô (1921 - 1941); Chương II: Các nước
thương binh chủ nghĩa giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918 - 1939); Chương
III: Các nước châu Á giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918 - 1939); Chương IV:
Chiến tranh thế giới thứ hai (1939 - 1945). Tổng kết lại toàn bộ các kiến thức lịch
sử thế giới đã học, lựa chọn và thống kê những sự kiện quan trọng có ảnh hưởng to
lớn, đồng thời nhận thức đúng những nội dung chính của lịch sử thế giới hiện đại là
nhiệm vụ cơ bản của chúng ta qua bài học hôm nay. Trên cơ sở đó, các em cần biết
đánh giá đúng về mối liên hệ giữa lịch sử thế giới và lịch sử Việt Nam trong thời kỳ
1917 - 1945.

<b>2. Tổ chức các hoạt động dạy học trên lớp</b>
<b>Hoạt động của GV</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>* Hoạt động 1:</b>

<b>Làm việc theo</b>
<b>nhóm</b>

<b>I. Những kiến thức cơ bản về lịch sử thế giới hiện đại (1917 </b>
<b>-1945)</b>

<i>- GV dẫn: Trong gần 30 năm 1917 - 1945 nhiều sự kiện lịch sử đã diễn ra trên tồn</i>

thế giới. Trong số đó có những sự kiện tác động, ảnh hưởng to lớn đến lịch sử thế
giới. Chúng ta cùng ôn tập các sự kiện lịch sử cơ bản theo bảng thống kê dưới đây.
- GV vẽ bảng thống kê theo mẫu như trong SGK lên bảng.

- Sau đó, GV chia lớp thành 3 nhóm với nhiệm vụ cụ thể như sau:

+ Nhóm 1: Thống kê những sự kiện lịch sử cơ bản về nước Nga và công cuộc xây
dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô 1917 - 1945.

+ Nhóm 2: Thống kê những sự kiện lịch sử cơ bản về các nước tư bản chủ nghĩa trong
giai đoạn 1917 - 1945.

+ Nhóm 3: Thống kê những sự kiện lịch sử cơ bản diễn ra ở các nước châu Á trong
giai đoạn 1917 - 1945.

Các nhóm nhận câu hỏi, các thành viên củng cố lại các kiến thức đã học, thảo luận
với nhau đưa ra cách kiến giải thống nhất rồi trình bầy ra giấy.

- Tiếp đó, GV gọi đại diện các nhóm trình bày phần thống kê của mình. Nhóm khác
có thể bổ sung đóng góp ý kiến.

- GV nhận xét, bổ sung phần trả lời của mỗi nhóm. Cuối cùng, GV đưa ra ý kiến
phản hồi bằng cách treo lên bảng bảng thống kê về những sự kiện chính của lịch sử
thế giới hiện đại 1917 0 1945 mà GV đã chuẩn bị từ trước.

- HS tham khảo bảng thống kê của GV, có thể đóng góp thêm ý kiến và dựa vào đó
làm cơ sở học tập phần sau (tức Những nội dung chính của lịch sử thế giới hiện đại)

<b>Niên đại</b> <b>Sự kiện</b> <b>Diễn biến chính</b> <b>Kết quả, ý nghĩa</b>
<b>I. NƯỚC NGA (LIÊN XÔ)</b>

Tháng 2/1917 Cách mạng dân chủ
tư sản

- Tổng bãi cơng
chính trị ở
Pê-tơ-rơ-grát.

- Khởi nghĩa vũ
trang

- Nga hoàng bị lật
đổ

- Lật đổ chế độ Nga
hoàng

- Hai chính quyền
song song tồn tại
- Cách mạng dân
chủ tư sản kiểu mới

Tháng 11/1917 Cách mạng XHCN - Chiếm các vị trí
then chốt ở thủ đô.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

- Chiếm cung điện
Mùa Đơng

- Tồn bộ chính
phủ lâm thời tư sản
bị bắt (trừ Thủ
tướng Kê-ren-xki)

- Đưa giai cấp công
nhân và nhân dân
lao động Nga lên
làm chủ đất nước.
- Là tấm gương cổ
vũ phong trào cách
mạng thế giới đi
theo con đường
cách mạng vô sản
1918 - 1920 Chống thù trong

giặc ngoài

- Quân đội 14 nước
đế quốc câu kết với
bọn phản động
trong nước mở cuộc
tấn công vũ trang
vào nước Nga Xô
viết.

- Đẩy lùi cuộc tấn

công của kẻ thù.
- Nhà nước Xô viết
được bảo vệ và giữ
vững.

- Thực hiện chính
sách cộng sản thời
chiến.

1921 - 1925 Chính sách kinh tế
mới và công cuộc
khôi phục kinh tế

- Trong nông
nghiệp thay thế chế
độ trưng thu lương
thực thừa bằng thu
thế lương thực.
- Trong công
nghiệp, tập trung
khôi phục công
nghiệp nặng.

- Trong thương
nghiệp: Tự do buôn
bán, phát hành
đồng Rup mới.

- Hoàn thành công
cuộc khôi phục

kinh tế.

- Phục vụ cho công
cuộc xây dựng chủ
nghĩa xã hội ở một
số nước hiện nay.

Tháng 12/1922 Liên bang cộng hòa
xã hội chủ nghĩa
Xô viết thành lập
(Liên Xô ).

- Gồm 3 nước Cộng
hịa Xơ viết đầu
tiên là Nga, Ucrâin,
Bêlorutxia và ngoại
Cápcadơ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

1925 - 1941 Liên Xô xây dựng
chủ nghĩa xã hội

Thực hiện kế hoạch
5 năm lần thứ nhất
(1928 - 1932)

<b>- Kế hoạch 5 năm</b>
<b>lần thứ hai (1933 </b>
<b>-1937)</b>

- Kế hoạch 5 năm

lần thứ 3 (từ năm
1937) bị gián đoạn
do phát xít Đức tấn
công 6/1941.

- Đưa Liên Xô từ
một nước nông
nghiệp lạc hậu
thành một cường
quốc công nghiệp
xã hội chủ nghĩa,
có nền văn hóa,
khoa học kỹ thuật
tiên tiến và vị thế
quan trọng trên
trường quốc tế.
1941 - 1945 Chiến tranh vệ

quốc vĩ đại

- Giải phóng lãnh
thổ Liên Xơ.

<b>- Giải phóng các</b>
<b>nước Trung và</b>
<b>Đơng Âu.</b>

- Tiêu diệt phát xít
Đức ở Béclin, tấn
công đạo quân

Quan Đông của
Nhật ở Mãn Châu.

- La lực lượng trụ
cột góp phần quyết
định trong việc tiêu
diệt chủ nghĩa phát
xít.

- Bảo vệ vững chắc
tổ Quốc xã hội chủ
nghĩa, tiếp tục xây
dựng chủ nghĩa xã
hội.

<b>II. CÁC NƯỚC TƯ BẢN CHỦ NGHĨA</b>

1919 - 1922 - Hội nghị Véc xai
(1919 - 1920) và
hội nghị Oasinhtơn
(1921 - 1922)

- Ký kết các hòa
ước và các Hiệp
ước phân chia
quyền lợi.

- Các nước tư bản
thắng trận giành
nhiều lợi lộc. Các

nước bại trận chịu
nhiều điều khoản
nặng nề.

- Một trật tự thế
giới mới được thiết
lập (trật tự Véc-xai
- Oasinhtơn).

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

1918 - 1923 Khủng hoảng kinh
tế chính trị

- Nền kinh tế bị
chiến tranh tàn phá,
gặp rất nhiều khó
khăn.

- Chính trị - xã hội
bất ổn định, cao
trào cách mạng
dâng cao suốt
những năm 1918
-1923

- Đẩy hệ thống tư
bản chủ nghĩa vào
tình trạng khơng ổn
định.

- Tạo điều kiện cho

phong trào cách
mạng thế giới phát
triển mạnh, làm ra
đời tổ chức Quốc tế
Cộng sản (1919).
1924 - 1929 Ổn định và phát

triển kinh tế

- Các ngành công
nghiệp phát triển
nhanh chóng.

- Là thời kỳ phồn
vinh của kinh tế
Mĩ.

- Kinh tế phát triển
không đồng bộ và
thiếu kế hoạch,
thiếu điều tiết.

- Tạo nên giai đoạn
ổn định tạm thời
của Chủ nghĩa tư
bản.

- Nảy sinh mầm
mống dẫn tới khủng
hoảng kinh tế.

1929 - 1933 Đại khủng hoảng
kinh tế

- Nổ ra đầu tiên ở
mĩ rồi lan khắp thế
giới tư bản.

- Kéo dài gần 4
năm (1929 - 1933)
trầm trọng nhất là
năm 1932

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

1933 Chủ nghĩa phát xít
lên cầm quyền ở
Đức.

- Ngày 30/1/1933
Hít-le lên làm Thủ
tướng.

Chính phủ, thiết
lập chế độ độc tài
phát xít ở Đức.
- Thi hành chính
sách, chính trị,
kinh tế, đối ngoại
phản động nhằm
phát động chiến
tranh phân chia lại

thế giới.

- Mở ra thời kỳ đen
tối trong lịch sử
nước Đức

- Báo hiệu nguy cơ
chiến tranh thế giới.

1933 - 1935 Chính sách mới
(New deal) của
Tổng thống Mĩ
Ru-dơ-ven

- Thực hiện một hệ
thống các chính
sách, biện pháp của
nhà nước trên các
lĩnh vực KT tài
chính và chính trị
xã hội.

- Cứu chủ nghĩa tư
bản Mĩ khỏi cơn
nguy kịch.

- Làm cho nước Mĩ
duy trì được chế độ
dân chủ tư sản,
không đi theo con

đường chủ nghĩa
phát xít.

Nửa cuối những
năm 1930

Hình thành 2 khối
đế quốc đối địch
nhau.

- 1936 - 1937, khối
phát xít Đức, Italia,
Nhật Bản (còn gọi
là trục tam giác
BéclinRôma
-Tôkiô) được hình
thành.

- Quan hệ quốc tế
căng thẳng, dẫn tới
bùng nổ cuộc Chiến
tranh thế giới thứ
hai.

- Khối thứ hai
thành lập muộn hơn
gồm Mĩ, Anh,
Pháp.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

1939 - 1945 Chiến tranh thế giới

thứ hai

- Ban đầu là cuộc
chiến tranh giữa 2
khối đế quốc Đức
- Italia - Nhật Bản
và Mĩ Anh
-Pháp.

- Sau khi Liên Xô
tham chiến, Mĩ,
Anh và nhiều
nước khác đứng
về phía Liên Xơ
chống phát xít.
Chiến tranh thế
giới thứ hai trở
thành cuộc chiến
tranh chống phát
xít.

- Chủ nghĩa phát xít
Đức - Italia, Nhật
Bản bị tiêu diệt.
Thắng lợi thuộc về
các nước đồng
minh chống phát
xít.

- Mở ra thời kỳ

phát triển mới của
hệ thống tư bản chủ
nghĩa.

<b>III. CÁC NƯỚC CHÂU Á</b>

1918 - 1923 Cao trào cách mạng
giải phóng dân tộc

- Ngày 04/5/1919,
phong trào Ngũ Tứ ở
Trung Quốc

- Năm 1921 cách
mạng Mông Cổ
thắng lợi.

- 1918 - 1922, nhân
dân Ấn Độ tăng
cường đấu tranh
chống thực dân Anh.
- Phong trào ở Thổ

Nhỉ Kỳ,

Apganitxtan, Triều
Tiên...

- Cổ vũ tinh thần
đấu tranh của nhân

dân châu Á.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

1924 - 1929 Phong trào giải
phóng dân tộc tiếp
tục mạnh mẽ ở
châu Á.

- Ở Trung Quốc,
năm 1924 - 1927
diễn ra nội chiến
cách mạng lần thứ
nhất.

- Ấn Độ: phong trào
công nhân 1924
-1927. Đảng Quốc
đại tăng cường hoạt
động.

- Inđônêxia: Đảng
Cộng sản tích cực
lãnh đạo quần chúng
đấu tranh...

- Giáng đòn mạnh
mẽ vào các thế lực
thống trị.

1929 - 1939 Phong trào giải
phóng dân tộc và

phong trào Mặt trận
nhân dân chống
phát xít.

- Trung Quốc: Đấu
tranh chống nền
thống trị phản động
Tưởng Giới Thạch
và kháng chiến
chống phát xít Nhật
xâm lược.

- Ấn Độ: Phong
trào đấu tranh
chống thực dân
Anh 1929 - 1932.
ĐCS Ấn Độ thành
lập (tháng
11/1939).

- Tạo nên làn sóng
cách mạng sôi nổi ở
các nước châu Á.
- Tấn công mạnh
mẽ vào các thế lực
đế quốc, thực dân ,
phát xít.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

1939 - 1945 Cuộc đấu tranh giải
phóng dân tộc trong

Chiến tranh thế giới
thứ hai

- Trung Quốc:
Cuộc chiến tranh
chống Nhật 8 năm
(1937 - 1945) kết
thúc thắng lợi.
- Triều Tiên: Kháng
chiến làm suy yếu
lực lượng phát xít
Nhật chiếm đóng.
- Đơng Nam Á:
Đấu tranh mạnh mẽ
chống phát xít
Nhật. Sau khi Nhật
đầu hàng cách
mạng nhiều nước
giành thắng lợi:
Việt Nam (8/1945),
Lào (8/1945),
Campuchia

(10/1945).

- Inđônêxia
(8/1945).

<b>* Hoạt động 1: Cả</b>

<b>lớp</b>

<i>- GV: Lịch sử thế</i>
<i>giới hiện đại</i>
<i>1917 - 1945 có</i>
<i>những nội dung</i>
<i>chính nào?</i>

- HS theo dõi SGK
và trả lời: Lịch sử
thế giới hiện đại
1917 - 1945 có 5
nội dung chính:

<b>1. Trong thời kỳ</b>

này đã diễn ra
những chuyển
biến quan trọng
trong sản xuất vật
chất của nhân loại

<b>II. Những nội dung chính của lịch sử thực hiện hiện đại</b>
<b>(1917 - 1945)</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<b>2. Chủ nghĩa xã hội</b>

được xác lập ở
một nước đầu tiên
trên thế giới nằm

giữa vòng vây của
chủ nghĩa tư bản.

<b>3. Phong trào cách</b>

mạng thế giới
bước sang một
thời kỳ phát triển
mới từ sau thắng
lợi của Cách
mạng tháng Mười
Nga và sự kết
thúc cuộc Chiến
tranh thế giới thứ
nhất.

- Mặc dù nằm trong vòng vây của chủ nghĩa tư bản và bị các
nước đế quốc tấn công quân sự nhằm tiêu diệt (trong những
năm 1918 - 1920 và 1941 - 1945), nhà nước chủ nghĩa xã hội
Liên Xô vẫn đứng vững và không ngừng lớn mạnh về mọi mặt,
phát huy ảnh hưởng ngày càng sâu rộng đối với

cục diện tồn thế giới.

<b>4. Chủ nghĩa tư bản</b>

khơng cịn là hệ
thống duy nhất
trên thế giới và
trải qua những

bước phát triển
thăng trầm đầy
biến động.

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<b>5. Chiến tranh thế</b>

giới thứ hai (1939
- 1945) là cuộc
chiến tranh lớn
nhất và tàn phá
nặng nề nhất
trong lịch sử nhân
loại.

<b>- Để giúp HS nắm</b>

chắc về những nội
dung chính nêu
trên, GV yêu cầu
HS làm việc theo
nhóm. GV chia
lớp thành 5 nhóm
với nhiệm vụ cụ
thể như sau:

Chủ nghĩa tư bản lâm vào một số cuộc khủng hoảng kinh tế
-chính trị và sự xuất hiện của chủ nghĩa phát xít dẫn tới Chiến
tranh thế giới thứ hai bùng nổ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

+ Nhóm 2: Để thiết

lập nhà nước xã
hội chủ nghĩa đầu
tiên trên thế giới,
nhân dân Liên Xô
đã phải trải qua
những chặng
đường cách mạng
như thế nào? Đạt
được thành tựu to
lớn gì? Tại sao có
được những thành
tựu và thắng lợi
ấy?

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

+ Nhóm 4: Vì sao
chủ nghĩa tư bản
lúc này khơng cịn
là hệ thống duy
nhất trên toàn thế
giới? Từ 1917
-1945, các nước
chủ nghĩa tư bản
đã trải qua các
biến động thăng
trầm như thế nào?
Có kết quả gì?
+ Nhóm 5: Tính

chất của Chiến
tranh thế giới thứ

hai thay đổi như
thế nào kể từ khi
Liên Xô tham
chiến? Liên Xô,
các đồng minh
Mĩ, Anh, nhân
dân các dân tộc
có vai trị như thế
nào trong việc
tiêu diệt chủ
nghĩa phát xít, kết
thúc Chiến tranh
thế giới thứ hai?
Hậu quả và ý
nghĩa của việc kết
thúc Chiến tranh
thế giới thứ hai?
- Trên cơ sở bảng

thống kê và các
kiến thức đã học,
các nhóm thảo
luận, chuẩn bị
nhanh phần câu
hỏi của mình.

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

- GV gọi đại diện
các nhóm trình
bày. Nhóm khác
có thể bổ sung,

góp ý. Cuối cùng,
GV nhận xét,
phân tích và chốt
ý.

<i>+ Nhóm 1: Bước vào thế kỉ XX, trên đà tiến của cuộc cách mạng công nghiệp, nhân</i>

loại tiếp tục đạt được những thành tựu rực rờ về khoa học - kỹ thuật trên nhiều lĩnh
vực như vật lí, hóa học, sinh học, các khoa học về trái đất..., nhiều phát minh khoa
học cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX đã được đưa vào sử dụng như điện tín, điện
thoại, ra đa hàng khơng, điện ảnh với phim có tiếng nói và phim màu... Bên cạnh
đó, thắng lợi của Cách mạng tháng Mười đã mở đường cho việc xây dựng một nền
văn hóa mới trên cơ sở tư tưởng của chủ nghĩa Mác-Lê-nin và kế thừa những tinh
hoa của di sản văn hóa nhân loại, đó là nền văn hóa Xơ viết với nhiều thành tựu to
lớn. Những tiến bộ về khoa học - kỹ thuật và văn hóa đó đã thúc đẩy nền kinh tế thế
giới phát triển với một tốc độ cao, tạo ra một khối lượng của cải vật chất ngày càng
lớn và tiến bộ. Sự tăng trưởng của kinh tế thế giới đã làm thay đổi đời sống chính
trị - xã hội - văn hóa của các quốc gia, dân tộc và tồn thế giới.

<i>+ Nhóm 2: Để thiết lập được nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới, nhân</i>

dân Liên Xô đã phải trải qua những chặng đường cách mạng khó khăn, gian khổ:
Cuộc Cách mạng tháng Hai lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế Nga hoàng, cuộc
Cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng Mười đánh đổ chủ nghĩa đế quốc Nga và đưa
nước Nga lên con đường xã hội chủ nghĩa; cuộc chiến tranh chống nổi loạn và can
thiệp vũ trang của 14 nước đế quốc (1918 - 1920) nhằm bảo vệ cách mạng; công
cuộc xây dựng chế độ mới trong những năm 1921 - 1941 dẫn đến bước đầu xây
dựng được những nền móng của xã hội chủ nghĩa; cuộc chiến tranh giữ nước vĩ đại
1914 - 1945 đánh bại chủ nghĩa phát xít, khơng chỉ bảo vệ được tổ quốc chủ nghĩa
mà cịn góp phần to lớn vào sự nghiệp giải phóng nhân loại. Chỉ trong một thời gian

rất ngắn, từ một nước nông nghiệp lạc hậu Liên Xô đã vươn lên trở thành một
cường quốc cơng nghiệp đứng thứ hai trên thế giới, có nền văn hóa giáo dục và
khoa học kỹ thuật tiên tiến vào hàng đầu thế giới. Trong những điều kiện hết sức
khó khăn, nhân dân Liên Xơ đã đánh bại mọi cuộc tấn công thù địch của chủ nghĩa
đế quốc và các thế lực phản động luôn luôn chiếm ưu thế gấp bội về sức mạnh kinh
tế, quân sự. Có nhiều nguyên nhân dẫn tới những thành tựu và thắng lợi kỳ diệu
này, nhưng cơ bản nhất là tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội.

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

<i>+ Nhóm 3: Trước Cách mạng tháng Mười, cách mạng thế giới đang lâm vào tình</i>

trạng khó khăn ở các nước tư bản Âu -Mĩ, phong trào công nhân bị bất đống về tư
tưởng, không thống nhất về đường lối, cách mạng bị chia rẽ về tổ chức; ở các nước
thuộc địa và phụ thuộc, phong trào giải phóng dân tộc lâm vào tình trạng khủng
hoảng về giai cấp lãnh đạo và chưa tìm ra được con đường đưa cách mạng đi đến
thắng lợi; giữa phong trào công nhân ở các nước tư bản để quốc và phong trào giải
phóng dân tộc ở các nước thuộc địa, phụ thuộc hầu như khơng có mối liên quan gì.
Cách mạng tháng Mười, bằng lý luận và thực tiễn thắng lợi của mình, đã thúc đẩy
và dẫn tới bước chuyển biến mới của cách mạng thế giới về nội dung, đường lối và
phương hướng phát triển. Ở Nhiều nước, các Đảng Cộng sản ra đời đã đảm nhiệm
sứ mạng lãnh đạo mà Cách mạng tháng Mười đã vạch ra, đó là con đường xã hội
chủ nghĩa. Phong trào công nhân ở các nước tư bản đế quốc và phong trào giải
phóng dân tộc ở các nước thuộc địa, phụ thuộc đã trở nên gắn bó, phối hợp mật
thiết với nhau trong cuộc đấu tranh chống kẻ thù chung là chủ nghĩa đế quốc. Bước
chuyển biến này đã thúc đẩy cách mạng thế giới không ngừng phát triển: cao trào
cách mạng 1918 - 1923; cao trao cách mạng trong những băm khủng hoảng kinh tế
1929 1933; phong trào Mặt trận nhân dân chống phát xít trong những năm 1936
-1939; cuộc chiến tranh chống phát xít trong những năm 1939 - 1945. Quá trình phát
triển này là bước tập dượt và chuẩn bị sơ sở cho thắng lợi của cách mạng thế giới
những năm sau Chiến tranh thế giới thứ hai.

<i>+ Nhóm 4: Cách mạng tháng Mười đã đánh đổ chủ nghĩa tư bản ở một khâu quan</i>

trọng của nó là đế quốc Nga. Cũng từ đó, một xã hội mới ra đời - mỗi bước phát
triển của nó đều tạo nên một sự tương phản đối lập với hệ thống tư bản chủ nghĩa.
Mặt khác, cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất không chỉ gây ra những tổn thất nặng
nề về của cải, sinh mạng, làm cho tất cả các nước thắng trận và bại trận đều bị suy
yếu (trừ Mĩ), nhưng nghiêm trọng hơn, dẫn đến sự phân chia thế giới theo “hệ
thống Véc-xai - Oasinhtơn”, làm nảy sinh những mâu thuẫn mới hết sức sâu sắc
giữa các đế quốc, từ đó dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ hai. Từ 1918 đến 1945,
chủ nghĩa tư bản khơng có những thời kỳ ổn định về chính trị, phát triển về kinh tế
kéo dài như trước đây nữa mà chỉ có một thời gian ngắn ngủi trong những năm
1924 - 1929, sau đó lâm vào khủng hoảng kinh tế thế giới 1929 - 1933 dẫn tới chủ
nghĩa phát xít cầm quyền ở nhiều nước (Italia, Đức, Nhật Bản, Tây Ban Nha, Bồ
Đào Nha, Bungari, Hunggari...). Kết quả, chủ nghĩa đế quốc đã phân chia thành hai
khối đế quốc đối lập, “hệ thống Véc-xai-Oasinhtơn” bị phá vỡ. Chiến tranh thế giới

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

<i>+ Nhóm 5: Ban đầu, Chiến tranh thế giới thứ hai là cuộc chiến tranh đế quốc xâm</i>

lược phi nghĩa diễn ra do sự kình địch giữa hai khối quân sự Đức Italia - Nhật Bản
và Mĩ - Anh - Pháp. Kể từ khi Liên Xô tham chiến, chiến tranh mang tính chất
chính nghĩa giải phóng nhân loại khỏi thảm họa phát xít. Các quốc gia có chế độ
chính trị khác nhau đã cùng phối hợp trong khối đồng minh chống phát xít, kiên trì
chiến đấu chống trả bọn phát xít xâm lược. Trong đó, cuộc chiến tranh giữ nước vĩ
đại của nhân dân Liên Xô đóng vai trị đặc biệt quan trọng trong việc tiêu diệt chủ
nghĩa phát xít, bên cạnh vai trị trụ cột và góp phần quyết định của các nước đồng
minh Mĩ - Anh.

Chiến tranh thế giới thứ hai (1939 - 1945) là cuộc chiến tranh lớn nhất, và tàn phá
nặng nề nhất trong lịch sử nhân loại (bằng tất cả các cuộc chiến tranh trong 1000
năm trước cộng lại). Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc đã dẫn đến những biến

chuyển căn bản về tình hình thế giới có lợi cho sự nghiệp đấu tranh vì hịa bình, độc
lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.

<b>4. Sơ kết bài học</b>

<i>- Củng cố: GV cố vững chắc và mở rộng khả năng tư duy cho HS bằng câu hỏi:</i>
Hãy nêu và phân tích những nội dung chính của LSTG hiện đại? Nêu một ví dụ về mối
liên hệ giữa lịch sử thế giới và lịch sử Việt Nam trong thời kỳ 1917 - 1945?

<i>- Dặn dò: </i>

</div>

<!--links-->