Tải Nghị luận về ý kiến: Phong cách là chỗ độc đáo về tư tưởng cũng như nghệ thuật có phẩm chất thẩm mĩ thể hiện trong sáng tác của những nhà văn ưu tú - Dàn ý + Bài văn mẫu nghị luận văn học lớp 12

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Nghị luận về ý kiến: Phong cách là chỗ độc đáo về tư</b>

<b>tưởng cũng như nghệ thuật có phẩm chất thẩm mĩ thể hiện</b>

<b>trong sáng tác của những nhà văn ưu tú</b>

<b>Đề bài: Sách Lí luận văn học (tập 3, Phương Lựu chủ biên – NXB ĐHSP,</b>
2011) viết:

"Phong cách là chỗ độc đáo về tư tưởng cũng như nghệ thuật có phẩm chất
thẩm mĩ thể hiện trong sáng tác của những nhà văn ưu tú."

Anh (chị) hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy làm rõ cách hiểu của mình qua
một vài sáng tác (thuộc văn học lãng mạn Việt Nam 1930-1945) của một tác giả
mà anh (chị) đã học, đọc thêm.

<b>1. Dàn ý chi tiết: Phong cách là chỗ độc đáo về tư tưởng cũng như nghệ</b>
<b>thuật có phẩm chất thẩm mĩ</b>

<b>I. Mở bài:</b>

- Dẫn dắt, nêu vấn đề cần nghị luận

- Trích dẫn ý kiến: "Phong cách là chỗ độc đáo về tư tưởng cũng như nghệ
thuật có phẩm chất thẩm mĩ thể hiện trong sáng tác của những nhà văn ưu tú."

<b>II. Thân bài:</b>

– Khái niệm phong cách nghệ thuật là một phạm trù thẩm mỹ, chỉ sự thống
nhất tương đối ổn định của hệ thống hình tượng, của các phương tiện biểu hiện
nghệ thuật, nói lên cái nhìn độc đáo trong sáng tác của một nhà văn, trong tác
phẩm riêng lẻ, trong trào lưu văn học hay trong văn học dân tộc

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

– Nhà văn có phong cách nhà văn chính là nhà văn phải đem lại một tiếng
nói mới cho văn học, đó là sự độc đáo mà đa dạng, bền vững mà ln đổi mới. Đặc
biệt nó phải có tính chất thẩm mĩ nghĩa là đem lại cho người đọc sự hưởng thụ
thẩm mĩ dồi dào. Phong cách không chỉ là dấu hiệu trưởng thành của một nhà văn
mà khi đã nở rộ thì nó cịn là bằng chứng của một nền văn học đã trưởng thành.

– Phong cách nghệ thuật có cội nguồn từ cá tính sáng tạo của nhà văn. Cá
tính sáng tạo là sự hợp thành của những yếu tố như thế giới quan, tâm lí, khí chất,
cá tính sinh hoạt… Phong cách của nhà văn cũng mang dấu ấn của dân tộc và thời
đại.

– Có thể nhận ra phong cách của nhà văn trong tác phẩm. Có bao nhiêu yếu
tố trong tác phẩm thì có bấy nhiêu chỗ cho phong cách nhà văn thể hiện. Cụ thể:

+ Qua cái nhìn, cách cảm thụ giàu tính khám phá nghệ thuật đối với cuộc
đời

+ Qua giọng điệu riêng, gắn liền với cảm hứng sáng tác

+ Nét riêng trong sự lựa chọn, xử lý đề tài, xác định chủ đề, xác định đối
tượng miêu tả…

+ Tính thống nhất, ổn định trong cách sử dụng các phương thức và phương
tiện nghệ thuật

- Các biểu hiện của phong cách văn học không tồn tại tách rời mà bao hàm
lẫn nhau hay tồn tại thông qua nhau. Tất cả tạo thành một nguyên tắc xuyên suốt
trong việc xây dựng hình thức nghệ thuật, đem lại cho hiện tượng văn học một tính
chỉnh thể tồn vẹn.

- Làm rõ cách hiểu của bản thân qua một vài sáng tác (thuộc văn học lãng
mạn Việt Nam 1930-1945) của một tác giả đã học, đọc thêm.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

+ Tác phẩm, tác giả được chọn để minh hoạ là văn học lãng mạn thuộc giai
đoạn 1930-1945.

+ Phần minh hoạ phải bám sát vấn đề lí luận đã lí giải, phải làm nổi bật nét
độc đáo (cái mới) mà tác giả đem đến cho văn học, nghĩa là cách cảm nhận độc
đáo về thế giới và hệ thống bút pháp phù hợp với cách cảm nhận ấy được tác giả
thể hiện như thế nào trong tác phẩm.

+ Quá trình lấy dẫn chứng, học sinh phải nhìn nhận tác phẩm theo nguyên
tắc chỉnh thể (vì các biểu hiện của phong cách văn học không tồn tại tách rời mà
bao hàm lẫn nhau hay tồn tại thông qua nhau).

<b>2. Bài văn mẫu nghị luận Phong cách là chỗ độc đáo về tư tưởng trong</b>
<b>sáng tác của những nhà văn ưu tú</b>

IX Tuocgiochu đã từng quan niệm, cái quan trọng trong tài năng văn học là
tiếng nói khơng thể tìm thấy trong cổ họng của bất kỳ người nào khác. Đúng như
vậy, văn học là bộ môn nghệ thuật đề cao cái nhìn chủ quan, đề cao cá tính sáng
tạo của tác giả, mỗi tác phẩm mà họ viết ra hàm chứa chính tư tưởng, cá tính và
phong cách của họ. Thể hiện được điều đó trong một tác phẩm văn học. Nhưng
khơng phải dễ dàng, nó thực sự chỉ nằm ở những nhà văn có tài năng và tâm huyết.
Bàn về điều này, sách lý luận văn học của Phương Lựa chủ biên đã viết phong
cách là chỗ độc đáo về tư tưởng cũng như nghệ thuật có phẩm chất thẩm mỹ, thể
hiện trong sáng tác của những nhà văn ưu Tú. Thể hiện rõ nhất cho những ý kiến
đó chính là những sáng tác của Thạch Lam một nhà văn hiện thực và lãng mạn

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

văn. Trong tác phẩm riêng lẻ, trào lưu văn học hay trong văn học dân tộc, nhận
định của Phương Lựu khái niệm phong cách được đề cập là phong cách nghệ thuật
của nhà văn. Không phải bất cứ nhà văn nào cũng có phong cách chỉ có những nhà
văn có tài năng, có bản lĩnh như nhà văn ưu tú mới có được phong cách riêng độc
đáo. Những nhà văn phong cách chính là đem lại một tiếng nói mới trong văn học,
đó là sự độc đáo mà đa dạng bền vững ln đổi mới. Đặc biệt nó phải có tính chất
thẩm mỹ dồi dào, phong cách khơng chỉ biểu hiện sự trưởng thành của nhà văn khi
tài năng nở rộ mà còn là bằng chứng của một nền văn học đã trưởng thành.

Phong cách nghệ thuật, có cội nguồn từ cá tính sáng tạo của mỗi nhà văn. Cá
tính sáng tạo là sự hợp thành của những yếu tố như thế giới quan, tâm lý, khí chất,
cá tính sinh hoạt phong cách từ đó mà trưởng thành nên cũng mang dấu ấn của dân
tộc và thời đại. Có thể dễ dàng nhận ra rằng phong cách của nhà văn trong tác
phẩm có bao nhiêu yếu tố trong tác phẩm thì có bấy nhiêu chỗ cho phong cách nhà
văn thể hiện.

Cụ thể là qua cách nhìn, cách cảm thụ giàu tính khám phá nghệ thuật đối với
cuộc đời qua giọng điệu riêng gắn liền với cảm hứng sáng tác. Phong cách còn
được biểu hiện qua nét riêng trong sự lựa chọn xử lý, đề tài xác định, chủ đề, đối
tượng miêu tả, cuối cùng phong cách thể hiện ở tính thống nhất, ấn định trong cách
sử dụng các phương thức và phương tiện nghệ thuật. Các biểu hiện của phong cách
văn học không tồn tại, tách rời mà hàm chứa lẫn nhau, tất cả tạo thành một nguyên
tắc xuyên suốt trong việc xây dựng hình tượng nghệ thuật, đem lại cho hiện tượng
văn học một chỉnh thể vẹn toàn. Và những tác phẩm của Thạch Lam cụ thể là
truyện ngắn của ông đã mang phong cách ấn tượng, sâu sắc khó qn trong người
đọc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

chính là truyện ngắn “Hai đứa trẻ” chuyện nhẹ nhàng chỉ như một bài thơ nhưng
khó qn dưới ngịi bút của Thạch Lam. Con người nhịp điệu cuộc sống hiện ra
đều phải hồi hộp chờ đợi tất cả thoang thoảng, man mác và vẩn vơ theo tâm trạng

nhân vật Liên.

Từ buổi chiều hết báo hiệu bằng tiếng trống cầm canh với những hoạt động
hết sức quen thuộc và bình dị của con người. Gọi là truyện mà khơng có tình
huống, khơng có sự kiện, đó chỉ là vài hành động của chị Tí, của bác Siêu, của
Liên và An. Chủ yếu Thạch Lam khai thác truyện nhẹ nhàng, bay bổng, Chính điều
đó làm nên nét riêng của tác phẩm.

Nếu như “Hai đứa trẻ” diễn ra trong một khoảng thời gian ngắn chỉ từ chiều
cho đến đêm thì chuyện “Nhà mẹ Lê” lại diễn ra lâu hơn, dài hơn nhưng cũng như
“Hai đứa trẻ”, “Nhà mẹ Lê” cũng là một truyện ngắn, ít tình tiết, ít mâu thuẫn.
chuyện chỉ kể quang cảnh sinh hoạt của một xóm trọ tồi tàn, rách nát mà chú ý
nhiều đến mẹ Lê. Đó là những mảnh đời nhỏ nhoi, hạnh phúc khi có được một bữa
cơm no nê sum vầy. Nhưng niềm hạnh phúc đó có kéo dài được bao lâu bởi cái
nghèo đã bám lấy họ từ khi sinh ra đến năm đói rét khơng có người mua kẻ bán,
mùa màng kém đi. Nhà mẹ Lê vừa đói vừa rét khiến bà phải đi xin gạo, nhưng thật
đau đớn khi gạo thì khơng xin được mà bà phải chết do chó cắn, bỏ lại bầy con
nheo nhóc, nhỏ bé nơi căn lều rách nát, tồi tàn ấy. Không gay cấn, không hồi hộp
nhưng khi đọc xong ta cứ ám ảnh, ta cảm thấy đau đớn quằn quại da diết khn
ngi. Nó cứ ám ảnh người ta bằng những dòng máu chảy trên đùi của mẹ Lê,
những cái gào khi cơn sốt hồnh hành và hình ảnh bầy con nheo nhóc. Càng đọc
tác phẩm càng nghĩ Thạch Lam thật tài bởi phong cách viết truyện tưởng chừng
như nghịch lý lại làm rung động biết bao con tim.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

cảnh khuya khi tiếng trống thu không vang xa báo hiệu một ngày đã về. Liên cảm
nhận được mọi cảnh vật xung quanh “phương tây” đỏ rực như lửa cháy những áng
mây ánh hồng như hòn than sắp tàn, dãy tre làng đen lại và cắt hình rõ rệt trên nền
trời, một buổi chiều như một bức tranh lụa thật êm và thật đẹp, nhưng không hiểu
sao trong Liên lại có cái buồn man mác, thấm dần vào tâm hồn. Đêm đến khi bóng
tối bắt đầu len lỏi vào từng góc phố con đường ngõ xóm, Liên vẫn ngồi ngắm nhìn

Phố huyện cảm nhận mùi ẩm ẩm của đất bốc lên đó là mùi riêng của q hương,
liên nhìn xung quanh thấy những đứa trẻ nhà nghèo lom khom nhặt nhạnh những
gì cịn có thể dùng được khi chợ tàn mà người bán hàng bỏ lại. Liên động lòng
thương nhưng chính Liên cũng khơng có gì để cho bọn chúng, quả thực Liên thật
nhân hậu và thương người. Càng về đêm Liên vẫn mơ màng ngồi trên chiếc chõng
quan sát mọi thứ xung quanh bằng tình cảm u thương, đó là hình ảnh ánh sáng
và bóng tối quen thuộc. Ánh sáng thì thật nhỏ bé, chỉ là tia sáng, hạt sáng, quầng
sáng. Ánh sáng của vì sao làm cho Liên nhìn ra dãy ngân hà với ơng Thần Nơng và
bầy vịt trời cịn bóng tối thì bao la của vây khắp mọi nơi.

Thạch Lam Thật tài tình khi khơng chỉ miêu tả sự tinh tế trong tâm hồn nhân
vật, mà còn bộc lộ được sự yêu thương qua nhân vật của mình. Đối với Liên, cơ đã
bộc lộ tình cảm của mình khi thấy mọi sự cố gắng của tất cả mọi người, vì cuộc
sống mưu sinh hình ảnh mẹ con chị Tí với gánh hàng nước vẫn mở, hình ảnh bác
Sẩm với gia đình bên manh chiếu rách, hình ảnh gánh phở ế khách của bác Siêu,
tất cả đều làm cho Liên động lòng thương cảm thêm một chút gia vị cho tâm hồn
Liên.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

này. Đoàn tàu từ quá khứ tươi đẹp sung sướng của Liên mang theo ánh sáng sặc sỡ
và âm thanh nhộn nhịp đánh thức tâm hồn nhạy cảm trong đêm. Liên mơ tưởng xa
xăm Hà Nội vui vẻ sáng rực rỡ và huyên náo, mơ tưởng tới những thứ quả đắt tiền,
những cốc nước xanh đỏ những buổi đi chơi dạo hồ hóng mát thật đẹp đẽ và ý
nghĩa biết bao. Giờ đây Liên sống trong một thế giới khác – một ao đời phẳng lặng
đoàn tàu chỉ đến và qua mau, trả lại cho phố huyện cái yên tĩnh vốn có và trả lại
cho Liên một tâm hồn, một trái tim được buồn như bao ngày.

Đến với “Nhà mẹ Lê” cảm xúc của nhân vật được bộc lộ rõ khi thời khắc rời
xa cuộc đời đến gần bị chó tây cắn. Mẹ lên cơn sốt mê sảng cứ giật lên từng đợt,
cùng với trận sốt kinh hồng. Trong cơn mê sảng đó bà nhớ lại những ngày hạnh
phúc trong cuộc đời, những ngày đủ ăn, đủ mặc được đi làm thuê, lấy tiền lấy gạo

về nuôi con. Bà cảm thấy sung sướng khi con được ăn no được sum vầy. Đọc
truyện ta như mỉm cười cùng với bà, hạnh phúc cùng với người phụ nữ bất hạnh
nhưng thật thà và nhân hậu này rồi sau cái sung sướng, sau cái hạnh phúc kia trong
đầu bà lại nghĩ đến cái cảnh sang trọng trong nhà ơng Bá, nhớ đến cái trị nghịch
ngợm của cậu Phúc, nhớ đến con chó tây nhe răng ra cắn bà, cái đó đã đáng sợ rồi
nhưng nó khơng đáng sợ bằng cái rét hoành hành con bà. Nghĩ là xé lòng, ta cảm
được tấm lòng bao dung của một người mẹ, kể cả lúc rời xa cõi đời, rời xa cuộc
sống, càng nghĩ càng đau thi thoảng bà lại kêu lên “Trời ơi sao tôi khổ thế này”.
Tiếng kêu thất thanh đó vừa làm giật mình lũ con, vừa làm chảy nước mắt trong
tim bao nhiêu người. Càng đọc, càng ngẫm ta lại càng thương vì cảm xúc của mẹ
Lê thật sâu đậm và mãnh liệt.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

đom đóm. Nhưng ngược lại, với ánh sáng là bóng tối nó bủa vây bao trùm khắp
tồn bộ Phố huyện, tối hết cả con đường vào làng, ra sông hay là sự tương phản
của quá khứ tươi đẹp với hiện thực tối tăm của Liên. Khi thầy chưa mất việc Liên
cịn sống trong no đủ, được hưởng thụ khơng thiếu thứ gì. Nhưng giờ đây tuổi thơ
của cơ đã bị buộc chặt với căn hàng nhỏ xíu nơi phố huyện nghèo này, rồi đó là sự
đối lập của ánh sáng đoàn tàu với ánh sáng, phố huyện giữa sự huyên náo vui vẻ
với sự tĩnh lặng bằng phẳng giữa cái cao cả và bần hàn, giữa thành thị và nông
thôn, giữa thiên nhiên và con người, tất cả làm cho truyện trở nên sinh động hơn,
ấn tượng hơn và ý nghĩa hơn đối với người đọc.

“Nhà mẹ Lê” thì khác dường như truyện ít hơn so với “hai đứa trẻ” đọc “nhà
mẹ Lê” ta chỉ bắt gặp cảnh sống nghèo nàn rách rưới, cơm không đủ ăn, áo không
đủ mặc với cảnh giàu sang quyền quý trong nhà ông Bá nào là cây cảnh, câu đối,
thiếp vàng, sáng loáng. Sự đối lập đó, cho ta thấy cái bất bình về xã hội, cái tàn
nhẫn về số phận mà mỗi người phải chịu. Ai cũng có thể dễ dàng nhận ra đó là sự
đối lập giữa những con người lao động hiền lành như mẹ Lê với những kẻ độc ác
tham lam như ơng Bá, cậu Phúc… có thể thấy rằng ở mỗi truyện ngắn, nghệ thuật
tương phản đối lập được sử dụng với tần số và cách thức khác nhau nhưng đều

chung một điểm là với cú pháp này ý nghĩa của những nội dung ở mỗi câu truyện
ngắn được tăng rất cao.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

nhằn mà chỉ tâm hồn tinh tế, hồn hậu mới có thể cảm nhận được hết chất thơ trong
“Hai đứa trẻ” đem đến cho người đọc cái gì nhẹ nhàng, man mát mà rất mực yêu
thương và đồng cảm.

Với “Nhà mẹ Lê” cũng vậy, những câu văn tâm tình sâu sắc, nhưng chất thơ
đó lại được bộc lộ, lại đem đến cho người đọc cái vui sướng, hạnh phúc trong cái
khổ đau cực vật chất, đời thường. Đó là “những đêm sáng trăng mùa hạ cả phố bắc
chõng ngồi ngồi đường, dưới bóng trăng những đá giải đường đen và lấp lánh
sáng. Mọi người gặp nhau nói chuyện, trẻ con nghịch chạy quanh các bà mẹ” một
cái gì đó ấm cúng khác thường, cái chất thơ cái tâm tình trong truyện ngắn của
Thạch Lam phản ánh đúng bản chất con người ông, điềm đạm và tinh tế và hơn thế
chất thơ trong truyện ngắn của Thạch Lam cịn thể hiện một trong những tơn chỉ
của ông trong việc sáng tạo nghệ thuật. Đó là làm cho tâm hồn con người trở nên
trong sáng và phong phú hơn.

Xuất hiện trên tao đàn văn học vào thời kỳ có nhiều biến động. Chỉ với 6
năm cầm bút, thế nhưng phong cách của Thạch Lam đã in đậm vào nền văn học
dân tộc. Ý kiến của Phương Lựu không chỉ đúng với Thạch Lam, đúng với mọi tác
giả mà cịn đặt ra u cầu trong q trình lao động nghệ thuật và phương thức nghệ
thuật đối với nhà văn phải ln có một phong cách riêng của mình. Cố gắng giữ
vững phong cách đó bằng những tư tưởng cũng như nghệ thuật độc đáo, đưa tác
phẩm của mình để khẳng định trước độc giả đối với người đọc trong quá trình tiếp
thu các tác phẩm của một tác giả phải nhìn nhận phong cách của tác giả đó một
cách đúng đắn. Phải biết tôn trọng tài năng, đồng thời mở lịng mình để đón nhận
những điều tinh tế mà phong cách đó đem lại.

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

của Thạch Lam như một làn gió nhẹ man mác thổi qua tâm hồn con người, đem

đến cho nó cái dư vị của yêu thương, của xúc cảm dạt dào qua “Hai đứa trẻ”, “Nhà
mẹ Lê” và nhiều tác phẩm khác của ông ta càng phục càng kính nể cho một nhà
văn có phong cách đặc biệt, thấm đẫm tư tưởng nhân đạo đưa con người tới bến bờ
của tương lai tình yêu và hạnh phúc.

</div>

<!--links-->