MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ THỊ TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG TỚI THỊ TRƯỜNG CỦA DOANH NGHIỆP

MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ THỊ TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ
TÁC ĐỘNG TỚI THỊ TRƯỜNG CỦA DOANH NGHIỆP
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỊ TRƯỜNG:
1. Khái niệm về thị trường:
Sản xuất hàng hoá là sản xuất để bán. Bán ở đâu? bán trên thị trường. Vậy thị
trường là cái tất yếu, là hợp phần bắt buộc của sản xuất hàng hoá. Thị trường là nơi
diễn ra sự chuyển nhượng, sự trao đổi, sự mua - bán hàng hoá.
Điều quan trọng để hiểu được thực chất của thị trường là ở chỗ, thị trường
không phải chỉ đơn thuần là lĩnh vực trao đổi, di chuyển hàng hoá, dịch vụ từ
người sản xuất sang người tiêu dùng, mà là trao đổi được tổ chức theo các quy luật
của lưu thông hàng hoá và lưu thông tiền tệ. C.Mác đã từng chỉ ra rằng, lưu thông
là quá trình tổng thể của trao đổi và là quá trình hình thành và tích luỹ tiền tệ.
Trong trao đổi diễn ra sự thay thế trực tiếp, không tách rời sản phẩm này với sản
phẩm khác, còn quá trình hình thành tích luỹ tiền tệ chỉ diễn ra khi các hành vi
mua, bán tách ra cả về không gian, thời gian và cả người thực hiện hành vi đó. Lưu
thông hành hoá giả định mua và bán tách ra, tiền và hàng tách ra thành hai cực đối
lập nhau, nhưng không thể thiếu nhau trên thị trường. Cực lưu thông hàng hoá và
cực lưu thông tiền tệ. Có nghĩa là hàng hoá không tức khắc được chuyển thành tiền
và tiền thành hàng; Vì thế bản thân sự trao đổi không phải đương nhiên thực hiện
được. Nhằm giải quyết những khó khăn, mâu thuẫn ấy, giữa các chủ thể của sản
xuất - lưu thông có những quan hệ thị trường, để giải quyết tương quan giữa giá cả
và số lượng hàng hoá mua - bán. Vậy có thể hiểu, thị trường là một quá trình, trong
đó, người bán và người mua tác động qua lại lẫn nhau để xác định giá cả và số
lượng của một hay nhiều thứ hàng hoá khác nhau. Trong đời sống kinh tế, chúng ta
gặp nhiều loại thị trường khác nhau.
2. Vai trò và phân loại thị trường
2.1 Vai trò:
Thị trường có vai trò quan trọng đối với sản xuất hàng hoá, kinh doanh và
quản lý kinh tế. Tái sản xuất hàng hoá gồm có sản xuất, phân phối, trao đổi và tiêu
dùng. Thị trường nằm trong khâu lưu thông. Như vậy thị trường là một khâu tất
yếu của sản xuất hàng hoá. Thị trường chỉ mất khi sản xuất hàng hoá không còn.

Như vậy, không nên và không thể coi phạm trù thị trường chỉ gắn với nền kinh tế
hàng hoá tư bản chủ nghĩa. Thị trường là chiếc cầu nối của sản xuất và tiêu dùng.
Thị trường là mục tiêu của quá trình sản xuất hàng hoá. Thị trường là khâu quan
trọng nhất của quá trình tái sản xuất hàng hoá. Để sản xuất hàng hoá, xã hội phải
chi phí sản xuất, chi phí lưu thông. Thị trường là nơi kiểm nghiệm các chi phí đó
và thực hiện yêu cầu quy luật tiết kiệm lao động xã hội.
Thị trường không chỉ là nơi diễn ra các hoạt động mua và bán nó còn thể
hiện các quan hệ hàng hoá tiền tệ. Do đó thị trường còn được coi là môi trường của
kinh doanh. Thị trường là khách quan, từng cơ sở sản xuất, kinh doanh không có
khả năng làm thay đổi thị trường mà ngược lại họ phải tiếp cận để thích ứng với thị
trường. Thị trường là ‘ tấm gương “ để các cơ sở kinh doanh nhận biết nhu cầu
xã hội để đánh giá hiệu quả kinh doanh của chính bản thân mình. Thị trường là
thước đo khách quan của mọi cơ sở kinh doanh.
Trong quản lý kinh tế, thị trường có vai trò vô cùng quan trọng. Thị trường là
đối tượng, là căn cứ của kế hoạch hoá. Cơ chế thị trường là cơ chế quản lý nền
kinh tế hàng hoá. Thị trường là công cụ bổ sung cho các công cụ điều tiết vĩ mô
nền kinh tế của Nhà nước. Thị trường là môi trường của kinh doanh, là nơi Nhà
nước tác động vào quá trình kinh doanh của cơ sở, là nơi quan trọng để đánh giá
kiểm nghiệm, chứng minh sự đúng đắn của các chủ trương chính sách và các biện
pháp kinh tế của các cơ quan nhà nước và các doanh nghiệp.
Thị trường là nơi phản ánh tình hình sản xuất kinh doanh nó cho biết hiện
trạng tình hình sản xuất kinh doanh nhìn vào thị trường sẽ thấy được tốc độ, trình
độ và quy mô sản xuất kinh doanh đồng thời thị trường cũng phá vỡ gianh giới của
nền kinh tế tự nhiên tự cung , tự cấp để trở thành một thể thống nhất trong toàn nền
kinh tế quốc dân biến nền kinh tế tự nhiên thành nền kinh tế hàng hoá.
2.2 Phân loại thị trường:
Một trong những bí quyết quan trọng nhất để thành công trong kinh doanh
là sự hiểu biết cặn kẽ tính chất của từng thị trường. Nhận biết được đặc điểm và sự
hoạt động của từng loại thị trường, các yếu tố tham gia vào hoạt động của thị
trường, từ đó thấy rõ đặc điểm hình thành và vận động của giá cả thị trường, do đó

cần phải nghiên cứu, phân loại các hình thái thị trường.
2.2.1 Phân theo phạm vi lãnh thổ:
Thị trường dân tộc là hoạt động mua bán của những người cùng một quốc
gia và các quan hệ kinh tế diễn ra trong mua bán, chỉ ảnh hưởng tới các vấn đề
kinh tế chính trị trong phạm vi của nước đó.
Thị trường thế giới là nơi diễn ra các hoạt động mua bán hàng hoá giữa các
nước với nhau. Các quan hệ kinh tế diễn ra trên thị trường thế giới ảnh hưởng tới
sự phát triển kinh tế của mỗi nước.
Phân biệt thị trường dân tộc và thị trường thế giới không phải ở phạm vi biên
giới của những nước mà chủ yếu ở người mua và người bán, ở các quan hệ kinh tế
diễn ra trên thị trường. Với sự phát triển của kinh tế, của khoa học kỹ thuật và phân
công lao động thế giới, kinh tế mỗi nước trở thành một mắt xích của hệ thống kinh
tế thế giới, do đó, thị trường dân tộc có quan hệ mật thiết với thị trường thế giới và
mỗi thị trường dân tộc là một bộ phận của thị trường thế giới. Thị trường thế giới
ảnh hưởng to lớn tới thị trường dân tộc. Hàng hoá trên thị trường thế giới, giá cả,
tiền tệ trên thị trường thế giới, các hoạt động thương gia trên thị trường thế giới
đều ảnh hưởng, chi phối tới các hoạt động kinh doanh, quan hệ cung cầu, giá cả
trên thị trường dân tộc. Do vậy, dự báo được sự tác động của thị trường thế giới tới
thị trường dân tộc là sự cần thiết và cũng là những nhân tố tạo ra sự thành công đối
với mỗi nhà kinh doanh trên thị trường dân tộc.
2.2.2 Phân loại theo hàng hoá lưu thông:
Vai trò của tư liệu sản xuất trong tái sản xuất xã hội quyết định vai trò thị
trường tư liệu sản xuất. Trên thị trường tư liệu sản xuất thường có các nhà kinh
doanh lớn. Sự cạnh tranh diễn ra mạnh mẽ hơn. Quy mô thị trường lớn. Khả năng
hình thành thị trường thống nhất toàn quốc lớn. Nhu cầu trên thị trường không
phong phú, đa dạng như nhu cầu trên thị trường tư liệu tiêu dùng. Nhu cầu đó
tương đối rõ ràng. Khả năng chuyển đổi, thay thế của nhu cầu tuy nhiều tuy có diễn
ra nhưng thường bị hạn chế hơn so với tư liệu tiêu dùng. Thị trường tư liệu sản
xuất bị phụ thuộc nhiều vào thị trường tư liệu tiêu dùng. Thị trường tư liệu sản xuất
chủ yếu là thị trường bán buôn.

Tính đa dạng, phong phú của nhu cầu người tiêu dùng cuối cùng quyết định
tính đa dạng, phong phú và sôi động của thị trường tiêu dùng. Trên từng thị trường,
số lượng người mua và người bán nhiều. Thị trường phổ biến là thị trường cạnh
tranh nhưng mức độ cạnh tranh không gay gắt như trên thị trường tư liệu sản xuất.
Khả năng hình thành các “ cửa hàng “ “khu phố” siêu thị của thị trường tư liệu tiêu
dùng rất lớn. Hình thức mua bán trên thị trường cũng rất phong phú. Thị trường
bán lẻ là thị trường chủ yếu của thị trường tư liệu tiêu dùng
2.2.3 Phân loại theo thị trường người bán và thị trường người mua:
Trên thị trường người bán, vai trò quyết định thuộc về người bán hàng. Các
quan hệ hình thành trên thị trường ( quan hệ cung - cầu; quan hệ giá cả - tiền tệ;
quan hệ cạnh tranh v.v...) hình thành không khách quan. Giá cả bị áp đặt, cạnh
tranh bị thủ tiêu hoặc không đủ điều kiện để hoạt động các kênh phân phối và lưu
thông không hợp lý; nhiều mặt hàng , loại hàng cung ứng ra thị trường không theo
yêu cầu của thị trường, vai trò của người mua bị thủ tiêu.
Sự hình thành thị trường người bán, một mặt do sản xuất hàng hoá chưa phát
triển, mặt khác, quan trọng hơn là do sự tác động chi phối của cả hệ thống quản lý
kinh tế hành chính, bao cấp. Xoá bỏ cơ chế quản lý hành chính bao cấp là yếu tố
cực kỳ quan trọng để chuyển từ thị trường người bán thành thị trường người mua.
Không nên hiểu thị trường người mua là đối lập, là ngược lại đối với thị
trường người bán. Trên thị trường người mua, vai trò quyết định trong quan hệ mua
bán thuộc về người mua. Chính vì vậy, thị trường là yếu tố quyết định cuả quá
trình tái sản xuất hàng hoá. Khẩu hiệu “ chỉ bán những cái thị trường cần “ cũng
được khái quát và kết luận từ thị trường này. Các quan hệ kinh tế trên thị trường
( quan hệ tỷ lệ về sản phẩm, quan hệ cung cầu, quan hệ giá cả và cung cầu v.v...)
giá cả được hình thành một cách khách quan. Thị trường người mua là môi trường
khách quan cho sự hoạt động của các quy luật kinh tế của thị trường. Với thị
trường người mua, vai trò của các quy luật kinh tế của thị trường được phát huy tác
dụng. Thị trường người mua không phải chỉ là công cụ điều tiết sản xuất xã hội mà
nó còn trở thành “công cụ” để bổ sung cho kế hoạch. Đối với thị trường người
mua, thái độ khôn khéo của nhà kinh doanh để đạt được thành công là nhận thức,

tiếp cận, xâm nhập và khai thác thị trường.
2.2.4 Phân loại theo thị trường trung tâm và không trung tâm:
Thị trường trung tâm là thị trường có khối lượng hàng hoá tiêu thụ trên
thị trường này chiếm tuyệt đại bộ phận so với tổng khối lượng hàng hoá được đưa
ra tiêu thụ ở các thị trường không trung tâm. Trên thị trường trung tâm có các nhà
kinh doanh lớn, số lượng các nhà kinh doanh lớn, sự cạnh tranh giữa các nhà kinh
doanh cũng gay gắt và phức tạp hơn. Số lượng người mau đông vì người mua
thường có tâm lý tin tưởng vào các quan hệ mua bán và sản phẩm trên thị trường.
Trên thị trường trung tâm, sản phẩm không những có khối lượng lớn mà chất lượng
sản phẩm được bảo đảm và ổn định. Các quan hệ kinh tế, giá cả diễn ra trên thị
trường tương đối ổn định. Giá cả trên thị trường trung tâm có ảnh hưởng rất lớn
các quan hệ kinh tế và giá cả trên các thị trường khác. Các điều kiện dịch vụ cho
mua và bán trên thị trường trung tâm cũng tốt hơn, thuận tiện hơn so với các thị
trường khác. Các cửa hàng siêu thị, khu phố siêu thị v.v...thường xuất hiện trên thị
trường trung tâm. Nhìn chung, khi các nhà kinh doanh đã xâm nhập được thị
trường trung tâm thì quá trình kinh doanh tương đối an toàn.
Do vai trò của thị trường trung tâm trong hệ thống thị trường nên thông tin
lấy từ thị trường trung tâm có ý nghĩa cực kỳ quan trọng đối với việc ra quyết định
trong kinh doanh cũng như trong quản lý kinh tế.
2.2.5 Phân loại theo mức độ cạnh tranh:
Đây là dạng phân loại thị trường gắn liền với phương thức hình thành và vận
động của giá cả thị trường. Tiêu chuẩn cơ bản để phân loại ở đây là vai trò của các
doanh nghiệp ( người bán ) trong tương quan đối với toàn thể thị trường ( tổng
cung ) và vai trò của người mua trong tương quan với tổng cầu hàng hoá. Theo
cách phân loại này, có các dạng thị trường sau:
- Thị trường cạnh tranh hoàn hảo:
Thị trường cạnh tranh hoàn hảo là thị trường, trong đó không một người bán
hay mua nào có vai trò lớn trong toàn bộ thị trường của một hàng hoá nhất định, từ
đó không thể có ảnh hưởng quyết định đến giá cả thị trường của hàng hoá đó.
+ Điều kiện cần thiết của sự tồn tại thị trường cạnh tranh hoàn hảo:

Số người tham gia thị trường phải tương đối nhiều, do đó mọi người mua,
bán chỉ có mối liên hệ,ảnh hưởng rất nhỏ so với toàn thể thị trường. Tức là, nếu
một hoặc một nhóm nhỏ người bán hay người mua rút ra khỏi thị trường thì tổng
số cung hoặc tổng số cầu thay đổi không đáng kể, giá cả cũng không thay đổi. Trên
thị trường cạnh tranh hoàn hảo, giá cả thị trường hình thành và vận động độc lập
với cả người mua và người bán. Họ chỉ được coi là “những người nhận giá”, cá
nhân họ không có vai trò quyết định giá cả thị trường.
* Hàng hoá mua - bán trên thị trường phải đồng nhất, không có nhiều sự
khác biệt với nhau. Các yếu tố sản xuất cũng có thể di chuyển dễ dàng từ nghành
này sang nghành khác, hàng hoá cũng có thể bán ở bất cứ ở đâu có giá cao hơn.
* Không có những hạn chế giả tạo được gây ra trên số cầu, số cung và giá cả
của các hàng hoá và tài nguyên. Giá cả tự do thay đổi theo quan hệ cung - cầu,
không bị hạn chế bằng các biện pháp hành chính của nhà nước, vì vậy, trong thị
trường cạnh tranh hoàn hảo, giá cả thị trường sẽ tiến gần đến mức chi phí trung
bình.
* Tất cả người mua, người bán đều có sự hiểu biết hoàn toàn và được thông
tin đầy đủ về tình hình cung - cầu, về điều kiện mua - bán về giá cả của thị trường.
- Thị trường cạnh tranh không hoàn hảo:
Thị trường cạnh tranh không hoàn hảo là thị trường, trong đó, khối
lượng sản phẩm của người bán có nhiều sự khác nhau, dẫn đến vai trò của mỗi
người bán có ảnh hưởng nhiều đến lượng cung ứng và giá cả trên thị trường. Trên
thực tế, rất ít sản phẩm thuộc loại thị trường cạnh tranh không hoàn hảo mà phần
lớn sản phẩm thuộc loại thị trường cạnh tranh không hoàn hảo. Trong thị trường
này, phần nào các doanh nghiệp có thể kiểm soát được giá cả. Thị trường cạnh
tranh không hoàn hảo thường có tác dụng sau:
+ Thị trường độc quyền đơn phương:
Thị trường độc quyền đơn phương là thị trường chỉ có một người, nói đúng
hơn là một chủ thể bán ( người sản xuất duy nhất ) không có sản phẩm khác có thể
thay thế. Đó là hình thái thị trường độc quyền của một người ( một chủ thể ) duy
nhất bán hàng hay còn là độc quyền tự nhiên, ở các nước trên thế giới cũng như ở

nước ta, hình thái thị trường này chỉ tồn tại trong một số ngành sản xuất nhất định
như điện, nước, bưu điện...Trong hình thái thị trường này, nhu cầu về sản phẩm ít
co dãn, nên người bán có thể kiểm soát hoàn toàn khối lượng hàng hoá, dịch vụ
trên thị trường và tự quyết định giá, do đó giá cả thường cao hơn chi phí bình quân
trong nọi thời kỳ và doanh nghiệp luôn bảo đảm được lợi nhuận. Tuy nhiên, doanh
nghiệp cũng phải lựa chọn cho mình một mức giá bán thích hợp với một sản lượng
nhất định để có thể đạt lợi nhuận tối đa.
Để bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng, Nhà nước phải tham gia quản lý vĩ mô
đối với loại thị trường này bằng những biện pháp chống độc quyền. Các nước
thường sử dụng các biện pháp thuế, kiểm soát giá cả, quy định luật lệ cấm liên kết
để hình thành độc quyền, bảo vệ tự do cạnh tranh.
+ Thị trường độc quyền đa phương:
Thị trường độc quyền đa phương là thị trường, trong đó, số người bán vừa
đủ để cho những hoạt động của một người có ảnh hưởng đến lượng cung và giá cả
của những doanh nghiệp khác. Trên thị trường độc quyền đa phương, những người
bán có quạn hệ phụ thuộc tương hỗ nhau và có thể chia ra làm hai loại:
* Một số người sản xuất cùng một sản phẩm, nhưng số người bán ít lên mỗi
người đều có thể ảnh hưởng lớn đến giá cả thị trường hoặc người mua ít nên được
quyền lựa chọn người bán hàng.
* Những người bán hàng , bán sản phẩm có thể thay thế cho nhau.
Do trên thị trường độc quyền đa phương còn có cạnh tranh nên giá cả cũng
thường biến đổi; các doanh nghiệp có thể tác động ít nhiều đến cung - cầu và giá cả
thị trường sản phẩm.
- Thị trường cạnh tranh độc quyền:
Thị trường cạnh tranh độc quyền là thị trường, trong đó, có nhiều người
bán hàng cùng một sản phẩm, nhưng sản phẩm của mỗi người bán ít nhiều có sự
khác nhau. Trong thị trường cạnh tranh độc quyền có nhiều người bán và nhiều
người mua, mỗi người có mối liên hệ rất nhỏ, ở đây họ bán những sản phẩm khác
nhau về chủng loại, quy cách, chất lượng, dịch vụ cung ứng...Tức là các điều kiện
mua - bán hàng rất khác nhau, nên giá cả cũng khác nhau, mỗi người đều có thể tác

động đến giá cả và sản lượng ở một mức độ nhất định. Tuỳ thuộc vào đặc điểm của
mỗi sản phẩm được bán trên thị trường và thị hiếu của người mua mà giá cả có thể
dao động trong phạm vi mức giá giới hạn, tức là trên thị trường cạnh tranh độc
quyền giá cả luôn biến động nhưng với mức độ nhỏ.
2.2.6 Phân loại theo thị trường khu vực và thị trường toàn quốc:
Thị trường khu vực bị chi phối nhiều của các nhân tố kinh tế - xã hội, tự
nhiên v.v...của các khu vực. Các quan hệ mua bán chủ yếu diễn ra trong khu vực.
Sức hút hàng hoá của thị trườngkhông lớn. Sự can thiệp của Nhà nước trung ương
vào thị trườngkhông nhiều. Sức chứa thị trường không lớn.
Thị trường thống nhất toàn quốc có vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Các
quan hệ kinh tế diễn ra trên thị trường ảnh hưởng lớn đến sự phát triển nền kinh tế
quốc dân. Sức hút hàng hoá cuả thị trường lớn và nó chi phối sự vận động của các
kênh lưu thông trong toàn quốc. Trên thị trường thống nhất thường có các nhà kinh
doanh lớn hoạt động. Sự tác động của Nhà nước vào thị trường để bảo vệ thị
trường, bảo vệ giá cả lớn. Sự ổn định của các quan hệ kinh tế trên thị trường này
không lớn bằng thị trường khu vực.
II. CÁC CHỨC NĂNG VÀ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI THỊ
TRƯỜNG:
Chức năng của thị trường là những tác động khách quan vốn có bắt nguồn
từ bản chất của thị trường tới quá trình tái sản xuất và đời sống kinh tế xã hội.
1. Chức năng :
1.1 Chức năng thực hiện:
Hoạt động mua bán là hoạt động lớn nhất, bao trùm cả thị trường. Thực hiện
hoạt động này là cơ sở quan trọng có tính chất quyết định đối với việc thực hiện
các quan hệ và hoạt động khác.
Thị trường thực hiện: hành vi trao đổi hàng hoá; thực hiện tổng số cung và
cầu trên thị trường; thực hiện cân bằng cung cầu từng thứ hàng hoá; thực hiện giá
trị ( thông qua giá cả ); thực hiện việc trao đổi giá trị v.v...Thông qua chức năng
thực hiện của thị trường, các hàng hoá hình thành nên các giá trị trao đổi của mình.
Giá trị trao đổi là cơ sở vô cùng quan trọng để hình thành nên cơ cấu sản phẩm, các

quan hệ tỷ lệ về kinh tế trên thị trường.
1.2 Chức năng thừa nhận:
Hàng hoá được sản xuất ra, người sản xuất phải bán nó. Việc bán hàng được
thực hiện thông qua chức năng thừa nhận của thị trường. Thị trường thừa nhận
chính là người mua chấp nhận thì cũng có nghĩa là về cơ bản quá trình tái sản xuất
xã hội của hàng hoá đã hoàn thành. Bởi vì bản thân việc tiêu dùng sản phẩm và các
chi phí tiêu dùng cũng đã khẳng định trên thị trường khi hàng hoá được bán.
Thị trường thừa nhận: tổng khối lượng hàng hoá ( tổng giá trị sử dụng ) đưa ra thị
trường; cơ cấu của cung và cầu, quan hệ cung cầu đối với từng hàng hoá; thừa
nhận giá trị sở dụng và giá trị của hàng hoá, chuyển giá trị sử dụng và giá trị cá biệt
thành giá trị sử dụng và giá trị xã hội; thừa nhận các hoạt động mua và bán
v.v...Thị trường không phải chỉ thừa nhận thụ động các kết quả của quá trình tái sản
xuất, quá trình mua bán mà thông qua sự hoạt động của các quy luật kinh tế trên thị
trường mà thị trường còn kiểm tra, kiểm nghiệm quá trình tái sản xuất quá trình
mua bán đó.1.3 Chức năng điều tiết, kích thích:Nhu cầu thị trường là mục đích của
quá trình sản xuất. Thị trường là tập hợp các hoạt động của các quy luật kinh tế cả
thị trường. Do đó, thị trường vừa là mục tiêu vừa tạo ra động lực để thực hiện các
mục tiêu đó. Đó là cơ sở quan trọng để chức năng điều tiết và kích thích của thị
trường phát huy vai trò của mình.
- Chức năng điều tiết và kích thích thể hiện ở chỗ:+ Thông qua nhu cầu
thị trường, người sản xuất chủ động di chuyển tư liệu sản xuất, vốn và lao động từ
ngành này qua ngành khác từ sản phẩm này qua sản phẩm khác để có lợi nhuận
cao.+ Thông qua các hoạt động của các quy luật kinh tế của thị trường, người sản
xuất có lợi thế trong cạnh tranh sẽ tận dụng khả năng của mình để phát triển sản
xuất.gược lại những người sản xuất chưa tạo ra được lợi thế trên thị trường cũng
phải vươn lên để thoát khỏi nguy cơ phá sản. Đó là những động lực mà thị trường
tạo ra đối với sản xuất.
+ Thông qua sự hoạt động của các quy luật kinh tế trên thị trường người tiêu
dùng buộc phải cân nhắc, tính toán quá trình tiêu dùng của mình. Do đó thị trường
có vai trò to lớn đối với việc hướng dẫn tiêu dùng.

+ Trong quá trình tái sản xuất, không phải người sản xuất, lưu thông v.v...chỉ
ra cách chi phí như thế nào cũng được xã hội thừa nhận. Thị trường chỉ thừa nhận
ở mức thấp hơn hoặc bằng mức xã hội cần thiết ( trung bình ). Do đó thị trường có
vai trò vô cùng quan trọng đối với kích thích tiết kiệm chi phí, tiết kiệm lao động
1.4 Chức năng thông tin:
Trong tất cả các khâu ( các giai đoạn ) của quá trình tái sản xuất hàng hoá,
chỉ có thị trường mới có thể có chức năng thông tin. Trên thị trường có nhiều mối
quan hệ: kinh tế, chính trị, xã hội, dân tộc, v.v... Song thông tin kinh tế là quan
trọng nhất.
Thị trường thông tin về: tổng số cung và tổng số cầu; cơ cấu của cung và
cầu; quan hệ cung cầu đối với từng loại hàng hoá; giá cả thị trường; các yếu tố ảnh
hưởng tới thị trường, đến mua và bán, chất lượng sản phẩm, hướng vận động của
hàng hoá; các điều kiện dịch vụ cho mua và bán, các quan hệ tỷ lệ về sản phẩm
v.v...
Thông tin thị trường có vai trò vô cùng quan trọng đối với quản lý kinh tế.
Trong quản lý kinh tế, một trong những nội dung quan trọng nhất là ra quyết định.
Ra quyết định cần có thông tin. Các dữ kiện thông tin quan trọng nhất là thông tin
từ thị trường. Bởi vì các dữ kiện thông tin đó khách quan, được xã hội thừa nhận.
Trong quản lý kinh tế, phủ nhận vai trò của thị trường thì cũng có nghĩa là
phủ nhận vai trò của thông tin đối với việc ra quyết định.
Bốn chức năng của thị trường có mối quan hệ mật thiết với nhau. Mỗi hiện
tượng kinh tế diễn ra trên thị trường đều thể hiện bốn chức năng này. Vì là những
tác dụng vốn có bắt nguồn từ bản chất của thị trường, do đó không nên đặt vấn đề
chức năng nào quan trọng nhất hoặc chức năng nào quan trọng hơn chức năng nào.
Song cũng cần thấy rằng chỉ khi chức năng thừa nhận được thực hiện thì các chức
năng khác mới phát huy tác dụng.
2. Các nhân tố ảnh hưởng tới thị trường
2.1 Nhân tố kinh tế:
Các nhân tố kinh tế có vai trò quyết định. Bởi vì nó tác động trực tiếp tới
cung cầu, giá cả, tiền tệ, quan hệ cung cầu, v.v...Các nhân tố thuộc về kinh tế rất

phong phú.
2.2 Nhân tố chính trị - xã hội:
Các nhân tố thuộc về chính trị - xã hội cũng ảnh hưởng to lớn tới thị trường.
Các nhân tố này thường được thể hiẹn qua chính sách tiêu dùng, dân tộc, quan hệ
quốc tế, chiến tranh và hoà bình v.v...Nhân tố chính trị - xã hội tác động trực tiếp
tới kinh tế và do đó cũng tác động trực tiếp tới thị trường.
2.3 Nhân tố tâm - sinh lý:
Các nhân tố tâm, sinh lý tác động mạnh mẽ tới người tiêu dùng và do đó tác
dộng mạnh mẽ tới nhu cầu và mong muốn trên thị trường.
2.4 Nhân tố thời tiết:
Cũng như các nhân tố thuộc về tâm - sinh lý, nhân tố thời tiết, khí hậu cũng
ảnh hưởng trực tiếp to lớn tới người tiêu dùng, tới nhu cầu và mong muốn. Tuy
nhiên thời tiết, khí hậu cũng ảnh hưởng mạnh mẽ tới sản xuất, tới cung của thị
trường.
2.5 Nhân tố thuộc quản lý vĩ mô:
Các nhân tố thuộc quản lý vĩ mô là các chủ trương, chính sách, biện pháp
của nhà nước các cấp tác động vào thị trường. Thực chất những nhân tố này thể
hiện sự quản lý của nhà nước đối với thị trường, sự điều tiết của nhà nước đối với
thị trường.
Tùy theo điều kiện cụ thể của từng nước, từng thị trường, từng thời kỳ mà
các chủ trương, chính sách và biện pháp của Nhà nước tác động vào thị trường sẽ
khác nhau. Song những chính sách, những biện pháp hay được sử dụng là: thuế,
quỹ điều hoà giá cả, bảo hiểm giá cả v.v...Mỗi biện pháp có vai trò khác nhau tới
thị trường. Song nhìn chung, các biện pháp này tác động trực tiếp vào hoặc cung
hoặc cầu và do đó cũng tác động gián tiếp vào giá cả. Đó là ba yếu tố quan trọng
nhất của thị trường. Những nhân tố này tạo ra môi trường cho kinh doanh. Đó cũng
là nhân tố mà các cơ sở kinh doanh không quản lý được.
2.6 Nhân tố thuộc vi mô:
Những nhân tố thuộc quản lý vi mô là những chiến lược, chính sách và biện
pháp của các cơ sở kinh doanh sử dụng trong kinh doanh. Những nhân tố này rất

phong phú và phức tạp. Những nhân tố này thường là các chính sách làm sản phẩm
thích ứng với thị trường, phân phối hàng hoá, giá cả quảng cáo, các bí quyết cạnh
tranh v.v...Đó cũng là những chiến lược, chính sách, biện pháp để các cơ sở kinh
doanh tiếp cận và thích ứng với thị trường, v.v...Các cơ sở kinh doanh quản lý được
các nhân tố này
III. CÁC QUY LUẬT CỦA THỊ TRƯỜNG:
Sản xuất hàng hoá được biểu hiện tập trung và đầy đủ nhất trên thị trừơng.
Trên thị trường, có rất nhiều quy luật kinh tế hoạt động. Do đó, cần có sự phân loại
và giới hạn khi nghiên cứu quy luật kinh tế của thị trường. Trên các loại thị trường
đều có sự hoạt động của ba quy luật kinh tế phổ biến của thị trường là :
1. Quy luật giá trị:
Quy luật giá trị là quy luật kinh tế cơ bản của sản xuất và trao đổi hàng hoá.
Quy luật này yêu cầu sản xuất và trao đổi hàng hoá phải dựa trên cơ sở lượng giá
trị hàng hoá hay thời gian lao động xã hội cần thiết. Trong sản xuất, lao động cá
biệt để sản xuất ra hàng hoá phải phù hợp với hao phí lao động xã hội cần thiết.
Trong trao đổi phải tuân theo nguyên tắc ngang giá.
Giá cả hàng hoá phụ thuộc vào giá trị và các nhân tố khác như quan hệ cung
cầu, tình trạng độc quyền trên thị trường. Giá cả hàng hoá trên thị trường xoay
xunh quanh trục giá trị. Tổng giá cả hàng hoá luôn bằng tổng giá trị của chúng.
Quy luật giá trị có tác dụng điều tiết sản xuất và lưu thông hàng hoá; kích
thích lực lượng sản xuất phát triển; thực hiện sự bình tuyển tự nhiên, phân hoá
người sản xuất thành kẻ giàu, người nghèo.
2. Quy luật cung cầu:
Cung, cầu là hai phạm trù kinh tế quan trọng của nền kinh tế thị trường.
Cung cầu không tồn tại độc lập, riêng rẽ mà thường xuyên tác động qua lại nhau,
có quan hệ biện chứng với nhau. Quan hệ cung cầu là quan hệ bản chất, thường
xuyên lặp đi lặp lại của kinh tế thị trường. Nó trở thành quy luật của kinh tế thị
trường.
Sự tương tác giữa cung và cầu hàng hoá và dịch vụ tạo nên giá cả bình quân.
Gọi là giá cả bình quân nhưng nó lại luôn luôn giao động trứơc tác động trước sự

tác động của nhiều lực. Cung cầu do tác động của nhiều yếu tố nên thường xuyên
biến động, sự biến động này lại làm thay đổi giá cả bình quân. Khi giá cả bình
quân của một loại hàng hoá nào đó giao động, lai tác động đến giá cả của các loại
hàng hoá khác, vì khả năng thay thế và bổ sung lẫn nhau của chúng.
Có nhiều trường hợp giá cả không bao giờ ổn định mà chỉ xoay quanh một
mức giá bình quân. Hiện tượng này do sự dự đoán số lượng cung cầu không sát
thực. Một yếu tố khác là kỳ vọng của nhà sản xuất, thu hẹp hoặc mở rộng sản xuất,
bao gồm kỳ vọng cả sản lượng lẫn giá cả. Người mua cũng có những kỳ vọng riêng
của mình. Điều đáng quan tâm là sự thay đổi về những kỳ vọng của người mua hay
người bán lại trở thànhđộng cơ quyền lợi riêng tư, đẩy họ vào trạng thái cạnh tranh.
Cung cầu cân đối là tạm thời. Do đó, các thị trường luôn biến động. Sự biến
động đó thể hiện qua thước đo giá cả thị trường. Mức cung lớn hơn mức cầu thì giá
giảm, mức cung bằng mức cầu thì ta có giá cả bình quân, mức cung nhỏ hơn mức
cầu thì giá cả tăng lên.
3. Quy luật cạnh tranh:
Sự tự do trong sản xuất kinh doanh với nhiều thành phần kinh tế tham gia là
nguồn gốc của sự cạnh tranh. Cạnh tranh là quy luật trong nền kinh tế thị trường.
Cạnh tranh về mặt kinh tế khác hẳn sự cạnh tranh để đoạt một giải thưởng. Nó là
một cuộc chạy đua không phải một lần rồi thôi mà là một quá trình liên tục. Đó là
một cuộc chạy ‘ maratông kinh tế “ không có đích cuối cùng, ai cảm nhận thấy
đích, người đó trở thành nhịp cầu cho các đối thủ vượt lên phía trước. Chạy đua
kinh tế phải luôn ở phía trước để tránh những trận đòn của người chạy phía sau. Đó
là sự cạnh tranh về chất lượng, hiệu quả, về giá cả, về dịch vụ phục vụ khách hàng
giữa người mua và người bán, giữa những người mua và những người bán với
nhau. Không thể lẩn trách cạnh tranh, vì như vậy cầm chắc phá sản, phải chấp nhận
cạnh tranh, đón trước cạnh tranh và sẵn sàng, linh hoạt sử dụng vũ khí cạnh tranh
hữu hiệu. Trong cơ chế thị trường, cạnh tranh thực hiện bốn chức năng cơ bản:
Cạnh tranh làm cho giá cả hàng hoá , dịch vụ giảm xuống; Cạnh tranh buộc các
doanh nghiệp phải tối ưu hoá các yếu tố đầu vào của sản xuất, kinh doanh; Cạnh
tranh đòi hỏi các doanh nghiệp phải không ngừng ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ

thuật; Cạnh tranh là công cụ tước quyền thống trị, độc quyền về kinh tế trong lịch
sử.
4. Quy luật lưu thông tiền tệ:
Quy luật này chỉ ra rằng số lượng ( hay khối lượng ) tiền lưu thông phải phù
hợp với tổng giá trị hàng hoá lưu thông trên thị trường. Số lượng ấy được tính như
sau:
Số lượng ( khối lượng ) Tổng giá trị hàng hoá lưu thông
Tiền cho lưu thông Tốc độ quay vòng của tiền
Tiền tệ là phương tiện của trao đổi ( lưu thông ), là thứ dấu mỡ bôi trơn cho
quá trình trao đổi. Nếu vi phạm quy luật này sẽ dẫn tới ách tắc trong lưu thông
hoặc lạm phát, gây khó khăn, dẫn đến mất ổn định nền kinh tế.
IV. CÁC CHÍNH SÁCH NHẰM MỞ RỘNG THỊ TRƯỜNG TIÊU THỤ
CỦA DOANH NGHIỆP.
1. Chính sách sản phẩm.
Theo quan điểm cổ điển, sản phẩm là tổng hợp các đặc tính vật lý, hoá học,
có thể quan sát, được tập hợp trong một hình thức đồng nhất là vật mang giá trị sử
dụng. Trong nền sản xuất hàng hoá, sản phẩm chứa đựng các thuộc tính của hàng
hoá. Nó là sự thống nhất của hai thuộc tính: Giá trị sử dụng và giá trị . Nói cách
khác đi sản phẩm - với tư cách là một hàng hoá, nó không chỉ là sự tổng hợp các
đặc tính hoá học, vật lý, các đặc tính sử dụng mà còn là vật mang giá trị trao đổi
hay giá trị.
Sản phẩm theo quan điểm của Marketing là sản phẩm cho người mua, người
sử dụng. Sự mở rộng, chuyển hoá, thay thế phát triển của nhu cầu ở người tiêu
dùng là rất đa dạng và phong phú, nó mở ra một phạm vi khai thác rộng lớn của
Marketing sản phẩm. Chính sách sản phẩm trong Marketing có nội dung rất rộng
nó bao gồm một số hướng chủ yếu sau đây:
- Chính sách chủng loại:
Trong kinh doanh hiện nay, rất hiếm có doanh nghiệp nào chỉ có một sản phẩm duy
nhất. Điều đó rất nguy hiểm cho doanh nghiệp trong điều kiện thị trường luôn luôn
thay đổi theo không gian, thời gian giới tính tuổi tác, nghề nghiệp, thu nhập v.v ...

Với độc nhất một loại sản phẩm doanh nghiệp khó tránh khỏi rủi ro và không thể
nào thực hiện được mục tiêu an toàn. Vì thế họ phải quan tâm đến việc soạn thảo
một chính sách chủng loại thích hợp bao gồm:
+ Chính sách thiết lập chủng loại:
Là tiếp tục bảo đảm giữ gìn vị trí đã chiếm được trên thị trường. Bằng những
loại sản phẩm có thành tích kỹ thuật cao chiếm được cảm tình và tín nhiệm của
khách hàng doanh nghiệp cần phải có những biện pháp củng cố uy tín của sản
phẩm đồng thời cũng là uy tín của doanh nghiệp đối với khách hàng. Doanh nghiệp
có thể duy trì phần thị trường đã chiếm lĩnh được, củng cố lòng tin của khách hàng
thông qua những loại sản phẩm đã và còn tiếp tục cung cấp cho họ trong một cấp
hạng chủng loại không lớn lắm, đặc biệt là những máy móc trong ngành cơ khí
chính xác như máy tính, máy đo, máy kiểm tra, thiết bị chỉnh lý v.v ...Những sản
phẩm mà doanh nghiệp thường có địa chỉ tiêu thụ rõ ràng, người sản xuất có ưu thế
về kỹ thuật, còn người tiêu dùng khi đã quen và tín nhiệm nhãn hiệu sản phẩm của
doanh nghiệp cũng sẽ ít chịu tác động của yếu tố thị trường.
+ Chính sách hạn chế chủng loại
Sau một thời gian tung một loại sản phẩm ra thị trường có tính chất thử nghiệm và
cũng sau một thời gian nghiên cứu hiệu chỉnh cá thông số của sản phẩm doanh
nghiệp nhận được luồng thông tin phản hồi từ thị trường giúp cho doanh nghiệp
nhận biết được sản phẩm nào được người tiêu dùng ưa chụng nhất, doanh nghiệp
có thể khẳng định được một chủng loại hạn chế những sản phẩm cung cấp cho thị
trường với những ưu thế chẳng hạn như giảm mức tiêu hao nhiên liệu trong chế
tạo, giảm trọng lượng, tăng độ an toàn và khả năng thích dụng, việc hạn chế chủng
loại sản phẩm cho phép doanh nghiệp chuyên môn hoá sâu giảm chi phí mà vẫn
bán được sản phẩm.
+ Chính sách biến đổi chủng loại tiếp tục
Là chính sách thay đổi thể thức thoả mãn nhu cầu, nhờ đó doanh nghiệp có
thể nâng cao số lượng người tiêu thụ. Sự biến đổi chủng loại không nhất thiết đòi
hỏi doanh nghiệp phải có những sản phẩm hoàn toàn mới. Doanh nghiệp có thể tạo
ra những sản phẩm mới trên một số kích thước, hình thức, mầu sắc, mùi vị của sản

phẩm gốc đang được tiêu thụ rộng rãi trên thị trường bằng cách làm khác đi ít
nhiều so với cái đã có. Giá cả của những sản phẩm mới này có thể giữ như giá sản
phẩm gốc hoặc có thể nâng lên chút ít để tạo ra sự hấp dẫn đối với người tiêu dùng.
Chính sách biến đổi chủng loại còn bao gồm cả việc cải tiến về hình dáng, vật liệu
và cách trang trí bao bì. Trong nhiều trường hợp, các đặc tính kỹ thuật và sử dụng
của bản thân sản phẩm vẫn giữ nguyên như cũ song chỉ có thay đổi về bao bì cũng
có thể mang lại cho doanh nghiệp những cơ hội tiêu thụ lớn như một số sản phẩm
đồ hộp.
- Chính sách hoàn thiện và nâng cao các đặc tính sử dụng của các sản
phẩm trong thích ứng với nhu cầu của người tiêu dùng.
Một sản phẩm với tư cách một hàng có nhiều công dụng. Công dụng của
hàng hoá làm cho hàng hoá có giá trị sử dụng, song sở dĩ hàng hoá đó có được
những công dụng khác nhau vì nó có được những đặc tính sử dụng khác nhau.
Các đặc tính này sẽ thoả mãn những nhu cầu khác nhau trong việc tiêu dùng
chúng. Tổng hợp tất cả các đặc tính đó lại, tức là tổng hợp tất cả những năng lực
nhiều mặt vốn có của sản phẩm cho ta một năng lực chung, tổng quát thoả mãn
được nhu cầu nhiều mặt của người tiêu dùng. Năng lực đó gọi là chất lượng sản
phẩm. Có rất nhiều lĩnh vực quan tâm nghiên cứu chất lượng sản phẩm. Người sản
xuất đôi khi chỉ thiên về khía cạnh kỹ thuật của chất lượng sản phẩm, nghĩa là quan
tâm đến những tham số chất lượng sản phẩm, có thể đo lường được bằng các công
cụ đo lường vật lý, hoá học song ít khi người ta đặt ra câu hỏi để hoàn thiện hay
nâng cao một tham số chất lượng sản phẩm ( các đặc tính sử dụng ) sẽ phải tốn
kém ra sao và mức chất lượng đã đạt được phù hợp và thoả mãn tới mức độ nào
nhu cầu người tiêu dùng, liệu có mang lại lợi lộc gì trong hoạt động cải tiến và
nâng cao chất lượng sản phẩm. Marketing sản phẩm nghiên cứu các đặc tính sử
dụng và chất lượng sản phẩm trong mối quan hệ biện chứng giữa hai quá trình: Kỹ
thuật và kinh tế, đó là: Sản phẩm hoàn thiện về các thông số kỹ thuật, các đặc tính
sử dụng phải phù hợp với yêu cầu của người tiêu dùng thông qua việc họ chấp
nhận mua nó và như vậy mà người sản xuất, người bán thu được lợi nhuận. Quan
điểm Marketing ở đây luôn là: “ Các đặc tính sử dụng và chất lượng sản phẩm “

cho người tiêu dùng và người tiêu dùng sẽ hoàn trả laị sự cố gắng của doanh
nghiệp trong việc nâng cao các đặc tính sử dụng và chất lượng sản phẩm. Nếu điều
đó không xảy ra thì chính sách sản phẩm đã đi lệch hướng. Chính sách hoàn thiện
và nâng cao các đặc tính sử dụng của sản phẩm được triển khai theo các hướng
sau:
+ Hoàn thiện về cấu trúc kỹ thuật của sản phẩm.
+ Nâng cao các thông số về độ bền vận hành, độ an toàn, khả năng chống
thấm nước, chống ẩm v.v...
+ Thay đổi kiểu dáng, kích thước cỡ sản phẩm.
+ Quan tâm đặc biệt đến màu sắc, mùi vị sản phẩm.
+ Thay đổi các vật liệu chế tạo.
+ Hạn chế hoặc vứt bỏ những chi tiết hay hỏng, ít phù hợp với công chúng,
thay vào đó những bộ phận, chi tiết phù hợp với đòi hỏi của khách hàng.
- Chính sách đổi mới chủng loại
Chính sách đổi mới chủng loại hướng vào việc phát triển một số sản phẩm
mới cho thị trường hiện nay hay phát triển một số sản phẩm mới cho khu vực mới
của khách hàng. Chính sách này mang lại kết quả khá cao. Nhìn chung trong giai
đoạn trưởng thành của các sản phẩm ghi trong danh mục chế tạo của doanh nghiệp,
việc đổi mới các chủng loại làm cho khối lượng tiêu thụ tăng lên, giúp cho doanh
nghiệp chẳng những củng cố được khu vực thị trường hiện tại mà còn có khả năng
tấn công vào những đoạn mới của thị trường hoặc vươn ra các khu vực thị trường
mới vì nó mở rộng khả năng thoả mãn nhu cầu bằng những sản phẩm mới, những
sản phẩm được hoàn thiện về các thông số kỹ thuật và các đặc tính sử dụng; tăng
cường khả năng trao đổi các khu vực tiêu dùng, hạn chế sự suy thoái nhanh của sản
phẩm.
2. Chính sách giá
Chính sách giá đối với mỗi sản phẩm của các đơn vị sản xuất kinh doanh là
việc qui định mức giá bán hoặc trong một số trường hợp là những mức giá bán
( khi doanh nghiệp quyết định thay đổi giá cả sản phẩm này theo loại khách hàng,
theo các thời kỳ trong năm, theo số lượng mua...) mức giá cần qui định có thể là

mức giá bán cho người tiêu dùng cuối cùng hoặc cho các khâu trung gian. Vì vậy,
việc xác lập một chính sách giá đúng đắn là điều kiện cực kỳ quan trọng đối với
các đơn vị sản xuất kinh doanh nhằm đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh có
lãi, có hiệu quả và chiếm lĩnh thị trường. Tuy nhiên giá cả chịu tác động của rất
nhiều nhân tố. Sự hình thành và vận động của nó rất phức tạp. Việc xác lập một
chính sách giá hợp lý đòi hỏi phải giải quyết tổng thể nhiều vấn đề.
- Luật pháp và chính sách chế độ quản lý giá cả của Nhà nước
Các đơn vị kinh tế cơ sở khi xác lập chính sách giá cho sản phẩm riêng của
mình phải tuân theo các chính sách, chế độ, các qui định trong lĩnh vực hình thành
giá của Nhà nước. Đó là các nguyên tắc và phương pháp hình thành giá chung;
điều lệ hạch toán giá thành và chi phí lưu thông, là chính sách thuế và các biểu
thuế.
Căn cứ vào vị trí của hàng hoá trong nền kinh tế Nhà nước có thể can thiệp
trực tiếp hoặc gián tiếp vào việc định giá. Trừ một số ít mặt hàng độc quyền quản
lý của Nhà nước, giá cả do Nhà nước trực tiếp qui định còn đa số mặt hàng nhà
nước chỉ quản lý gián tiếp bằng các luật pháp qui định ở trên.Trong đó những mặt
hàng mà nhà nước qui định khung giá chuẩn, các cơ sở sản xuất lưu thông có
quyền quyết định mọi giá bán cuối cùng trên tinh thần thoả thuận và gắn với các
điều kiện mua bán nằm trong phạm vi khung giá đó. Còn đối với các mặt hàng
khác, Nhà nước không qui định giá chuẩn hay khung giá thì đơn vị kinh tế cơ sở có
toàn quyền quyết định hoặc thoả thuận giá trong hợp đồng kinh tế theo luật định.
- Những yêu cầu bắt buộc về phía thị trường
Mức độ cạnh tranh trên thị trường là một yếu tố khách quan tác động trực
tiếp đến giá cả. Cùng với quan hệ cung cầu trên thị trường, mức độ cạnh tranh tạo
nên mức giá thống trị trên thị trường.Cường độ cạnh tranh và sự thay đổi cung cầu
sẽ làm cho mức giá trên thị trường thay đổi. Phần lớn những thay đổi này là chịu
sự tác động trực tiếp chủ quan của các đơn vị kinh tế cơ sở. Thông thường cạnh
tranh càng khốc liệt thì giá càng giảm và các chi phí cho các hoạt động xúc tiến,
yểm trợ càng tăng.
Vì vậy, trên thực tế, các đơn vị kinh tế cơ sở phải tự thích nghi với giá đang

thống trị trên thị trường, tức là ít có ảnh hưởng đến giá cạnh tranh.Mặc dù khi qui
định giá sản phẩm của mình doanh nghiệp không có quan hệ gì với giá thực tế của
những người cạnh tranh nhưng doanh nghiệp không thể không xét đến những giá
cạnh tranh.Bởi vì quyết định giá của doanh nghiệp chịu tác động vật chất của hoạt
động của những người cạnh tranh.
Gía của doanh nghiệp có khả năng tách rời ít nhiều so với giá của cạnh tranh
nhưng khả năng này thay đổi theo từng loại sản phẩm. Thông thường những sản
phẩm càng”thông thường”(tức là ít khả năng phân biệt với sản phẩm canh tranh)
thì ít có khả năng tách rời với giá cạnh tranh.
Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp kiểm soát được một bộ phận quan trọng hàng
hoá cung ứng ra thị trường và áp dụng các biện pháp khác thì doanh nghiệp có ảnh