Tổ chức và hoạt động của chính quyền huyện phoukout, tỉnh xiêng khoảng, nước cộng hòa dân chủ nhân dân lào

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NỘI VỤ

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

SOULISA CHANTHAPANYA

TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA CHÍNH QUYỀN
HUYỆN PHOUKOUT, TỈNH XIÊNG KHOẢNG,
NƢỚC CỘNG HÕA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

Hà Nội - 2018


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NỘI VỤ

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

SOULISA CHANTHAPANYA

TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA CHÍNH QUYỀN
HUYỆN PHOUKOUT, TỈNH XIÊNG KHOẢNG,
NƢỚC CỘNG HÕA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG
MÃ SỐ: 8 34 04 03

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. Võ Kim Sơn

Hà Nội - 2018


LỜI CAM ĐOAN
Đề tài “Tổ chức và hoạt động của chính quyền huyện Phoukout, tỉnh
Xiêng Khoảng, nước Cộng hịa dân chủ nhân dân Lào” là luận văn tốt nghiệp
thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công của tôi tại trƣờng Học viện Hành chính
Quốc gia.
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình của riêng tơi. Các số liệu, kết quả
nêu trong luận văn là trung thực và chƣa đƣợc công bố trong các cơng trình
nghiên cứu khác.
Tác giả

SOULISA CHANTHAPANYA


LỜI CẢM ƠN
Tơi xin bày tỏ lịng cảm ơn chân thành đến quý thầy, cô hiện đang làm
việc tại Học viện Hành chính Quốc gia đã tạo điều kiện tốt nhất cho tôi trong
thời gian học tập và nghiên cứu tại trƣờng.
Xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Võ Kim Sơn đã quan tâm, giúp
đỡ tận tình, hƣớng dẫn và tạo điều kiện giúp tơi hồn thành luận văn.
Xin đƣợc cảm ơn lãnh đạo và các cán bộ, cơng chức hiện đang làm việc
tại chính quyền huyện Phoukout, tỉnh Xiêng Khoảng, nƣớc Cộng hòa dân chủ
nhân dân Lào đã tạo điều kiện cho tơi trong q trình nghiên cứu và hoàn
thiện luận văn.

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
Chƣơng 1:CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ TỔ CHỨC VÀ
HOẠT ĐỘNG CỦA CHÍNH QUYỀN CẤP HUYỆN .............................. 10
1.1. Chính quyền địa phƣơng..................................................................... 10
1.1.1. Khái niệm ........................................................................................... 10
1.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của chính quyền địa phƣơng ............................. 13
1.2. Chính quyền cấp huyện trong hệ thống chính quyền địa phƣơng ......... 16
1.2.1. Khái niệm ........................................................................................... 16
1.2.2. Vị trí và vai trị của chính quyền cấp huyện ........................................ 18
1.3. Tổ chức và hoạt động của chính quyền cấp huyện ở Lào hiện nay ........ 19
1.3.1. Nguyên tắc tổ chức và hoạt động của chính quyền cấp huyện ............ 19
1.3.2. Tổ chức và hoạt động của chính quyền cấp huyện .............................. 20
1.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến tổ chức và hoạt động của chính quyền cấp
huyện ........................................................................................................... 28
1.4.1. Yếu tố con ngƣời ................................................................................ 29
1.4.2. Yếu tố môi trƣờng .............................................................................. 29
1.4.3. Yếu tố điều kiện làm việc, phƣơng tiện làm việc ................................ 31
1.5. Kinh nghiệm tổ chức và hoạt động của chính quyền cấp huyện của
một số nƣớc trên thế giới ........................................................................... 32
1.5.1. Việt Nam ............................................................................................ 32
1.5.2. Hàn Quốc ........................................................................................... 33
1.5.3. Trung Quốc ........................................................................................ 34
1.5.4. Bài học kinh nghiệm về tổ chức hoạt động của chính quyền cấp huyện
của Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào ............................................................ 36
TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 ............................................................................... 38
Chƣơng 2:THỰC TRẠNG TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA CHÍNH
QUYỀN HUYỆN PHOUKOUT, TỈNH XIÊNG KHOẢNG .................... 39
2.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế, xã hội huyện Phoukout, tỉnh Xiêng
Khoảng........................................................................................................ 39

2.1.1. Đặc điểm tự nhiên .............................................................................. 39
2.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội.................................................................... 39
2.2. Thực trạng về tổ chức và hoạt động của chính quyền huyện
Phoukout, tỉnh Xiêng Khoảng ................................................................... 40
2.2.1. Thực trạng tổ chức của chính quyền huyện Phoukout ......................... 40
2.2.2. Thực trạng hoạt động của chính quyền huyện Phoukout ..................... 45


2.3. Đánh giá tổ chức và hoạt động của chính quyền huyện Phoukout ..... 58
2.3.1. Ƣu điểm ............................................................................................. 58
2.3.2. Những tồn tại, hạn chế........................................................................ 60
2.3.3. Nguyên nhân của tồn tại, hạn chế ....................................................... 63
TIỂU KẾT CHƢƠNG 2 ............................................................................... 65
Chƣơng 3:QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI TỔ CHỨC VÀ
HOẠT ĐỘNG CỦA CHÍNH QUYỀN HUYỆN PHOUKOUT, TỈNH
XIÊNG KHOẢNG...................................................................................... 66
3.1. Quan điểm đổi mới mới tổ chức và hoạt động của chính quyền
huyện Phoukout, tỉnh Xiêng Khoảng ........................................................ 66
3.1.1. Tăng cƣờng sự lãnh đạo của Đảng; gắn với xây dựng nhà nƣớc pháp
quyền xã hội chủ nghĩa do dân, của dân, vì dân ............................................ 66
3.1.2. Phải phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế xã hội và đặc thù của địa
phƣơng ......................................................................................................... 67
3.1.3. Nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả của chính quyền huyện đồng thời
đảm bảo pháp chế ......................................................................................... 68
3.1.4. Đảm bảo phát huy dân chủ, nâng cao tính tự chủ và trách nhiệm của
chính quyền huyện Phoukout ....................................................................... 69
3.1.5. Phải đảm bảo tính thực quyền của Hội đồng nhân dân, đề cao vai trò
quyết định và giám sát của Hội đồng nhân dân cấp huyện ............................ 70
3.2. Giải pháp đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền huyện
Phoukout, tỉnh Xiêng Khoảng ................................................................... 71

3.2.1. Nhóm giải pháp chung........................................................................ 71
3.2.2. Nhóm giải pháp cụ thể ........................................................................ 74
3.3. Một số kiến nghị ................................................................................. 84
TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 ............................................................................... 85
KẾT LUẬN ................................................................................................. 87
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 88


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
CHDCND

:

Cộng hòa dân chủ nhân dân

HĐND

:

Hội đồng nhân dân

NDCM

:

Nhân dân cách mạng

QLNN

:

Quản lý nhà nƣớc

UBND

:

Ủy ban nhân dân

XHCN

:

Xã hội chủ nghĩa


DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1: Cơ cấu đội ngũ cán bộ, công chức huyện Phoukout ................. 43
Biểu đồ 2.2: Trình độ chun mơn của cán bộ, cơng chức huyện Phoukout . 44
Biểu đồ 2.3: Trình độ lý luận chính trị của cán bộ, công chức huyện Phoukout
..................................................................................................................... 44
DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1: Cơ cấu tổ chức chính quyền huyện của CHDCND Lào theo Luật
hành chính địa phƣơng 2003 và 2015 ........................................................... 21
Sơ đồ 1.2: Cơ cấu tổ chức chính quyền thị xã của CHDCND Lào theo Luật
hành chính địa phƣơng 2003 và 2015 ........................................................... 22
Sơ đồ 2.1: Sơ đồ tổ chức của chính quyền huyện Phoukout.......................... 42


MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Trong quá trình xây dựng nhà nƣớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa
(XHCN) của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân tại nƣớc Cộng hòa dân chủ
nhân dân Lào (CHDCND), việc xây dựng một hệ thống chính quyền địa
phƣơng vững mạnh, hoạt động có hiệu lực và hiệu quả là một trong những
yêu cầu tất yếu. Chính quyền địa phƣơng đóng vai trị quan trọng trong việc
tổ chức thực hiện các đƣờng lối chủ trƣơng chính sách của Đảng, Nhà nƣớc
và pháp luật vào đời sống. Nói cách khác, hệ thống chính quyền địa phƣơng
bảo đảm cho các quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân đƣợc thực hiện trên
thực tế.
Để phát huy tinh thần nêu trên; tại Đại hội IX của Đảng nhân dân cách
mạng (NDCM) Lào đã nhấn mạnh: “Tiếp tục cải cách bộ máy hành chính nhà
nƣớc trung ƣơng và địa phƣơng theo hƣớng gọn nhẹ, phù hợp và hiệu quả,
vận dụng khoa học công nghệ và phƣơng thức quản lý hiện đại vào trong quá
trình quản lý nhà nƣớc” [2]. Nhƣ vậy, việc đổi mới, cải cách bộ máy nhà nƣớc
không chỉ thực hiện ở các cơ quan nhà nƣớc Trung ƣơng, mà còn phải đổi
mới đồng bộ đối với chính quyền địa phƣơng các cấp, bảo đảm tính thống
nhất, thơng suốt, hiệu lực, hiệu quả.
Tuy nhiên việc tổ chức và hoạt động của các cơ quan trong bộ máy nhà
nƣớc hiện nay mới chỉ tập trung vào các cơ quan lập pháp và tƣ pháp, mà chƣa
có sự quan tâm tƣơng xứng tới các cơ quan hành chính nhà nƣớc ở địa phƣơng.
Hoạt động của hệ thống các cơ quan chính quyền địa phƣơng, đặc biệt là hoạt
động của chính quyền cấp huyện ln gắn liền với các quyền, lợi ích hợp pháp
của cơng dân lại chậm đổi mới. Tình trạng đơn thƣ khiếu nại, tố cáo, kéo dài,
phức tạp; nhiều bất cập trong QLNN về đất đai, xây dựng, chính sách xã hội,
thủ tục hành chính... chƣa đƣợc giải quyết kịp thời và phù hợp. Ngoài ra, do sự
quản lý của các cấp lãnh đạo còn lỏng lẻo, thiếu sâu sát, kém kiên quyết nên ở
1

khơng ít nơi, một bộ phận khơng nhỏ cán bộ cấp huyện đã thối hóa biến chất,
trở thành tầng lớp đặc quyền đặc lợi, quan liêu tham nhũng.
Vì vậy, Đảng NDCM Lào đã chỉ rõ: “Nếu không quyết tâm cải cách kịp
thời và không tập trung lực lƣợng vào việc củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy,
nâng cao đội ngũ cán bộ và hoàn thiên lề lối làm việc tốt hơn thì chắc chắn
rằng chúng ta khơng chỉ sẽ khơng hồn thành nhiệm vụ chính trị thơi, mà cịn
sẽ làm cho tình hình phức tạp thêm và làm cho sự tin cậy của quần chúng đối
với chế độ mới có thể bị xói mịn” [2]
Bên cạnh đó, Luật hành chính địa phƣơng 2015 của Lào đã đƣợc ban
hành và có nhiều sửa đổi liên quan đến việc tổ chức và hoạt động của chính
quyền địa phƣơng nói chung và chính quyền cấp huyện nói riêng. Tuy nhiên,
đó mới chỉ là khung pháp lý, trên thực tế hiện nay, các huyện của Lào đều
mới đang ở giai đoạn bƣớc đầu triển khai.
Từ thực trạng và yêu cầu nêu trên, tác giả đã lựa chọn đề tài: "Tổ chức
và hoạt động của chính quyền huyện Phoukout, tỉnh Xiêng Khoảng, nƣớc
Cộng hịa dân chủ nhân dân Lào" là nội dung nghiên cứu của luận văn.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Vấn đề tổ chức và hoạt động của chính quyền cấp huyện ln nhận
đƣợc sự quan tâm của các nhà khoa học ở Lào nói riêng và nhiều quốc gia nói
chung, vì vậy đã có khá nhiều cơng trình nghiên cứu đƣợc cơng bố.
Khăm Mơn Vi Vơng Xay (2005) đề tài khoa học: “Cải cách chính
quyền địa phương để phát triển kinh tế xã hội”. Đề tài nghiên cứu của tác giả
đã làm rõ tính cấp thiết trong cải cách chính quyền địa phƣơng; đƣa ra mục
tiêu và phƣơng hƣớng cải cách hành chính trong những năm tới; đã quy định
các nội dung cụ thể trong việc tiến hành cải cách hành chính, tập trung vào 3
nội dụng: cải cải thể chế, cải cách bộ máy hành chính và cải cách nhân sự
trong cơ quan hành chính. Là cơng trình nghiên cứu có đề cập về chính quyền
địa phƣơng nhƣng chỉ tập trung ở 2 cấp chính quyền địa phƣơng: cấp tỉnh, cấp
huyện. Cấp bản khơng nói tới trong khi cơ quan này đang hoạt động có hiệu
2

quả; và cũng chƣa xác định rõ cụm bản này nằm ở đâu trong các cấp chính
quyền địa phƣơng. Cịn cơ cấu bộ máy hành chính cấp bản vẫn chƣa đƣa ra
đƣợc giải pháp hoàn thiện [9].
The World Bank (2005): “Phân cấp ở Đơng Á để chính quyền địa
phương phát huy tác dụng”. Cuốn sách đã tập hợp các báo cáo của các tác giả
và điểm lại về cải cách giữa các chính phủ trong khu vực, chắt lọc ra những
nội dung chính, nêu bật những kinh nghiệm bổ ích. Cuốn sách tập trung
nghiên cứu 6 nƣớc Đông Á, nơi mà hoạt động phân quyền đã trở thành một
vấn đề quan trọng đó là Campuchia, Trung Quốc, Indonesia, Philippin, Thái
Lan và Việt Nam. Cuốn sách đã tổng kết những kết quả đạt đƣợc trong q
trình phi tập trung hóa ở Đông Á và về cuộc cải cách tiêu biểu đang đƣợc tiến
hành. Việc nghiên cứu về phân cấp trong quản lý hành chính nhà nƣớc là nội
dụng tất yếu trong q trình cải cách bộ máy hành chính nhà nƣớc. Một hệ
thống phân cấp đƣợc thiết kế tốt sẽ mang lại nhiều lợi ích và đẩy mạnh việc
tăng trƣởng và ổn định kinh tế. Nếu phân cấp đƣợc thiết kế không tốt, hoặc
đƣợc thực hiện giám sát không hợp lý, thì nó có thể làm cho sự kiểm sốt
lỏng lẻo đối với hoạt động của chính quyền địa phƣơng, ảnh hƣởng đến tăng
trƣởng kinh tế, QLNN và cung cấp dịch vụ cơng. Cho nên trong cải cách bộ
máy hành chính, phân cấp là vấn đề cần thiết. Tuy nhiên, công trình cải cách
bộ máy hành chính nhà nƣớc của World Bank cũng có đề cập tới việc phân
cấp trong bộ máy hành chính địa phƣơng ở Đơng Á, trong đó tập trung vào 6
nƣớc nhƣng chƣa nói đến việc phân cấp ở cấp chính quyền địa phƣơng tại
CHDCND Lào [31].
Pa Tha Na Souk Aloun (2012), luận án Tiến sĩ: “Đổi mới tổ chức, hoạt
động của bộ máy hành chính nhà nước của Cộng hòa dân chủ nhân dân
Lào”. Tác giả đã tập trung phân tích làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn của
công tác đổi mới, cải cách tổ chức và hoạt động của bộ máy hành chính nhà
nƣớc Lào, nhất là cải cách bộ máy tổ chức của chính phủ và cơ quan hành

chính ở địa phƣơng. Luận án có nội dung đề cập đến các vấn đề: hành chính,
3


bộ máy hành chính nhà nƣớc Lào, về vai trị, đặc thù, nguyên tắc tổ chức và
hoạt động, chức năng, nhiệm vụ của bộ máy hành chính nhà nƣớc Lào. Tác
giả làm rõ về thực trạng, quá trình phát triển đổi mới tổ chức và hoạt động,
mô tả cơ cấu và hệ thống tổ chức của bộ máy hành chính nhà nƣớc Lào; phân
tích đánh giá những ƣu điểm, hạn chế và nguyên nhân. Trên cơ sở đó nêu lên
những vấn đề cấp bách phải giải quyết và đề xuất những phƣơng hƣớng chủ
yếu, cụ thể nhằm giải quyết những tồn tại [13].
Phô Xay Say Nha Sone (2011), luận án tiến sĩ: “Cải cách bộ máy hành
chính nhà nước cấp huyện ở nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào hiện
nay”. Tác giả chủ yếu nghiên cứu sâu cơ sở lý luận và thực tiễn về cải cách
bộ máy hành chính nhà nƣớc Lào ở địa phƣơng nói chung và cải cách bộ máy
hành chính cấp huyện nói riêng; làm rõ những vấn đề cơ bản về tổ chức và
hoạt động của bộ máy hành chính nhà nƣớc Lào ở địa phƣơng, ở cấp huyện.
Luận án đã góp phần triển khai chủ trƣơng của Đảng và chính sách của nhà
nƣớc, bổ sung, phát triển về mặt lý luận, thực tiễn từng bƣớc một và tƣơng đối
có hệ thống những luận cứ khoa học, tăng cƣờng nghiên cứu và thực hiện
công tác và kiện toàn bộ máy cấp huyện nhằm đáp ứng yêu cầu mới [15].
Hang Phon Xa Van ChanThaLa (2017), luận văn thạc sĩ: “Tổ chức bộ
máy chính quyền đơ thị thành phố trực thuộc tỉnh ở nước Cộng hòa dân chủ
nhân dân Lào”. Tác giả đã xuất phát từ nhận định sự thiếu hụt cơ sở lý luận
về tổ chức bộ máy chính quyền đơ thị thành phố trực thuộc tỉnh ở CHDCND
Lào, đã nghiên cứu một hệ thống lý luận tƣơng đối đầy đủ về lĩnh vực này.
Hệ thống kiến thức này sẽ là một trong những yếu tố nền tảng cho những
nghiên cứu liên quan đến lĩnh vực tổ chức bộ máy chính quyền đơ thị của
CHDCND Lào sau này. Ngoài yếu tố lý luận, đề tài còn mang lại ý nghĩa thực
tiễn. Các giải pháp đƣa ra mang tính khả thi để các cơ quan có thẩm quyền có

thể vận dụng trong việc đổi mới, tổ chức hợp lý chính quyền đơ thị thành phố
trực thuộc tỉnh ở nƣớc CHDCND Lào hiện nay. Đề tài mang tính ứng dụng
cao, bởi ngồi hệ thống cơ sở lý thuyết tƣơng đối toàn diện, nghiên cứu này
4


còn hƣớng đến thực trạng với những con số cụ thể, xác thực, điều tra nghiên
cứu một cách toàn diện để từ đó đề xuất mơ hình chính quyền đơ thị thành
phố trực thuộc tỉnh mang tính khả thi và hiệu quả ở nƣớc CHDCND Lào [6].
Tại Việt Nam, cũng có khá nhiều sách tham khảo, luận án, luận văn
nghiên cứu về chính quyền địa phƣơng, chính quyền cấp huyện. Cụ thể nhƣ:
Sách chuyên khảo (2013): “Những vấn đề lý luận và thực tiễn về chính
quyền địa phương ở Việt Nam hiện nay” do PGS.TS Lê Minh Thông và
PGS.TS Nguyễn Nhƣ Phát đồng chủ biên. Cơng trình này đã thể hiện những
nội dung nghiên cứu lý luận và thực tiễn về chính quyền địa phƣơng ở Việt
Nam; kinh nghiệm lịch sử trong xây dựng và phát triển chính quyền địa
phƣơng ở Việt Nam hiện nay; kinh nghiệm lịch sử trong xây dựng và phát
triển chính quyền địa phƣơng, đặc biệt là đổi mới mơ hình tổ chức chính
quyền đơ thị. Đây là cơng trình nghiên cứu sâu sắc về chính quyền địa
phƣơng, trong đó có đề cập đến việc xây dựng mơ hình chính quyền đơ thị,
tuy nhiên mới dừng lại ở những định hƣớng cơ bản [32].
Nguyễn Thị Phƣợng (2008), luận án tiến sĩ quản lý hành chính cơng:
“Chính quyền địa phương trong việc bảo về quyền công dân ở Việt Nam”, đã
đƣa ra khái niệm về quyền công dân nói chung và quyền cơng dân ở Việt
Nam nói riêng, xác định đƣợc các đặc điểm và mối quan hệ trong việc thực
hiện các quyền công dân. Luận án đi sâu phân tích, đánh giá về hoạt động của
chính quyền địa phƣơng trong việc đảm bảo quyền công dân từ sau cách
mạng tháng Tám năm 1945 đến nay. Trên cơ sở đó, tác giả đã nêu lên các
kiến nghị, đề xuất các giải pháp để tiếp tục hoàn thiện quyền công dân trong
điều kiện hiện nay, đề cao vai trị, trách nhiệm của chính quyền địa phƣơng

trong việc đảm bảo quyền công dân. Tuy nhiên, luận án chỉ mới đề cập tới vai
trị của chính quyền địa phƣơng trong việc bảo đảm quyền công dân mà chƣa
đề cập đến các chức năng, nhiệm vụ khác của chính quyền địa phƣơng [16].
Thái Vĩnh Thắng (2007), luận văn thạc sĩ luật học: “Tiếp tục xây dựng
và hồn thiện chính quyền địa phương ở nước ta hiện nay”. Đề tài đã nghiên
5


cứu khái quát về tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phƣơng trong lịch
sử; những kinh nghiệm quốc tế về tổ chức chính quyền địa phƣơng của một
số nƣớc trên thế giới; đánh giá thực trạng tổ chức và hoạt động của chính
quyền địa phƣơng và luận giải một số nguyên tắc, phƣơng hƣớng, giải pháp
chủ yếu tiếp tục xây dựng và hồn thiện tổ chức chính quyền địa phƣơng. Tuy
nhiên với quy mô của một luận văn thạc sĩ, còn nhiều vấn đề mà tác giả chƣa
giải quyết đƣợc [30]
Nhìn chung, các luận án, luận văn, đề tài nghiên cứu khoa học kể trên
nghiên cứu sâu về bộ máy hành chính nhà nƣớc và chính quyền địa phƣơng
tại CHDCND Lào, cũng nhƣ tại Việt Nam. Các công trình nghiên cứu về bộ
máy hành chính nhà nƣớc các cấp từ những phƣơng diện khác nhau liên quan
đến tính chất đô thị, phân cấp quản lý, cơ cấu tổ chức cơ quan chun mơn.
Tuy nhiên, chƣa có đề tài nghiên cứu nào đề cập tới tổ chức và hoạt động của
chính quyền huyện tại huyện Phoukout, nƣớc CHDCND Lào.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
Mục đích: trên cơ sở làm rõ nhận thức lý luận về tổ chức và hoạt động
của chính quyền cấp huyện, đánh giá thực trạng tổ chức và hoạt động của
chính quyền huyện Phoukout, đề xuất các giải pháp đổi mới tổ chức và hoạt
động của chính quyền huyện Phoukout.
Nhiệm vụ:
- Hệ thống hoá và làm rõ một số vấn đề lý luận về vị trí, vai trị, chức
năng của chính quyền cấp huyện; tổ chức, các mối quan hệ của chính quyền

cấp huyện; phƣơng thức, hình thức hoạt động và các yếu tố tác động đến tổ
chức và hoạt động của chính quyền cấp huyện; các yêu cầu và nguyên tắc tổ
chức và hoạt động của chính quyền cấp huyện.
- Phân tích thực trạng tổ chức và hoạt động của chính quyền huyện
Phoukout, tỉnh Xiêng Khoảng.
- Đề xuất các quan điểm và giải pháp đổi mới tổ chức và hoạt động
của chính quyền huyện Phoukout.
6


4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
Đối tượng nghiên cứu: tổ chức và hoạt động của chính quyền huyện
Phoukout, tỉnh Xiêng Khoảng
Phạm vi nghiên cứu:
- Về nội dung: đề tài nghiên cứu tổ chức và hoạt động của chính quyền
huyện Phoukout. Cụ thể:
+ Tổ chức, sắp xếp, hợp nhất, chia tách của chính quyền huyện
Phoukout
+ Nghiên cứu chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền huyện
cũng nhƣ sự phối hợp, phân công hoạt động giữa các bộ phận cấu thành.
- Về thời gian: Từ năm 2012- 2017.
- Về không gian: nghiên cứu lý luận và thực tiễn tổ chức và hoạt động
của chính quyền huyện Phoukout, có sự tham khảo kinh nghiệm của Việt Nam.
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn
Phương pháp luận:
- Quan điểm duy vật biện chứng: tổ chức và hoạt động của chính quyền
huyện Phoukout, tỉnh Xiêng Khoảng đƣợc đặt trong mối quan hệ với các cấp
chính quyền của Chính phủ Lào, so sánh sự tƣơng quan và khác biệt với mơ
hình chính quyền huyện của một số nƣớc trên thế giới. Bên cạnh đó, khi
nghiên cứu, tác giả đƣa ra những đề xuất giải pháp trong mối quan hệ tƣơng

tác, phù hợp với các nguồn lực (nhân lực và vật lực) hiện có, để thấy sự phù
hợp và mức độ sẵn sàng của chính phủ CHDCND Lào trong q trình hồn
thiện, đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phƣơng nói chung và
cấp huyện nói riêng.
- Quan điểm duy vật lịch sử: tổ chức và hoạt động của bộ máy chính
quyền cấp huyện đƣợc nhận thức trong quá trình hình thành và phát triển của
nó, trong q trình phát triển của nƣớc CHDCND Lào. Từ đó, nhận thấy đƣợc
những vấn đề phát sinh trong từng thời lỳ và tìm ra biện pháp khắc phục nhằm
hồn thiện và đổi mới mơ hình chính quyền cấp huyện trong tƣơng lai.
7


Phương pháp nghiên cứu:
- Phƣơng pháp khảo cứu tài liệu (đọc tài liệu là sách, bài báo, văn bản
pháp luật, báo cáo ….)
- Phƣơng pháp lịch sử - cụ thể, phân tích – tổng hợp, quy náp, diễn giải
ở các mức độ khác nhau đều đƣợc sử dụng để nghiên cứu trong cả 3 chƣơng
của luân văn. Tuy nhiên đƣợc sử dụng chủ yếu tại chƣơng 1 cơ sở lý luận của
các vấn đề đặt ra từ đó khái quát thành các khái niệm, luận điểm, quan điểm
làm nền tảng lý luận xuyên suốt toàn bộ nội dung luận văn
- Phƣơng pháp thống kê, so sánh đƣợc sử dụng tập trung trong chƣơng
2 của luận văn nhằm nghiên cứu đánh giá thực trạng quá trình hình thành và
thực trạng tổ chức và hoạt động của chính quyền huyện Phoukout, tỉnh Xiêng
Khoảng, nƣớc CHDCND Lào. Nhằm để chứng minh cho các nhận xét về kết
quả, hạn chế và nguyên nhân của thực trạng tổ chức, hoạt động của chính
quyền huyện Phoukout. Ngồi ra, các phƣơng pháp lịch sử, phân tích – quy
nạp cũng đƣợc sử dụng ở chƣơng này.
- Phƣơng pháp phân tích – tổng hợp, quy nạp – diễn giải đƣợc sử dụng
chủ đạo trong chƣơng 3 của luận văn nhằm làm rõ các đề xuất, quan điểm và
giải pháp đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền huyện Phoukout.

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
- Về lý luận: luận văn hệ thống hóa một sốvấn đề lý luận cơ bản về tổ
chức và hoạt động của chính quyền huyện nói chung, chính quyền huyện
Phoukout nói riêng.
- Về thực tiễn: luận văn tập trung khảo sát, phân tích, đánh giá thực
trạng về tổ chức và hoạt động của chính quyền huyện Phoukout. Từ đó tìm ra
những tồn tại, hạn chế cần khắc phục trong tổ chức và hoạt động của chính
quyền huyện Phoukout và đề xuất một số giải pháp cần thiết để hoàn thiện tổ
chức bộ máy và nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của chính quyền huyện
Phoukout trong giai đoạn hiện nay.
7. Kết cấu của luận văn
8


Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo luận văn
đƣợc kết cấu thành 3 chƣơng:
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về tổ chức và hoạt động của chính
quyền cấp huyện
Chƣơng 2: Thực trạng tổ chức và hoạt động của chính quyền huyện
Phoukout, tỉnh Xiêng Khoảng
Chƣơng 3: Quan điểm và giải pháp đổi mới tổ chức và hoạt động của
chính quyền huyện Phoukout, tỉnh Xiêng Khoảng.

9


Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG
CỦA CHÍNH QUYỀN CẤP HUYỆN
1.1. Chính quyền địa phƣơng

1.1.1. Khái niệm
Trong tác phẩm "Nguồn gốc của gia đình, của chế độ tư hữu và của
nhà nước", Ăng ghen đã chỉ ra một trong các đặc trƣng của nhà nƣớc so với
tổ chức thị tộc trƣớc đó là phân chia dân cƣ theo lãnh thổ địa phƣơng. Các thị
tộc cổ đƣợc hình thành và vận động nhờ quan hệ huyết tộc với tiền đề là các
thành viên thị tộc phải gắn chặt với một địa phƣơng nhất định. Nhƣng trong
quá trình phát triển của đời sống xã hội, điều này khơng cịn thích hợp nữa.
Sự vận động của đời sống kinh tế đã dẫn tới chỗ lãnh thổ địa phƣơng thì vẫn
cịn đó, nhƣng con ngƣời thì đã di chuyển tới những địa điểm khác nhau. Vì
vậy, đối với nhà nƣớc, sự phân chia lãnh thổ địa phƣơng đƣợc lấy làm điểm
xuất phát và ngƣời dân sẽ thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình tại nơi cƣ
trú, không kể họ thuộc thị tộc hay bộ lạc nào. Ông cho rằng, sự phân chia lãnh
thổ địa phƣơng (mà khoa học pháp lý ngày nay gọi đó là phân chia đơn vị
hành chính) là điều tự nhiên [7]
Khơng có nguyên tắc chung về phân chia lãnh thổ quốc gia thành các
đơn vị hành chính lãnh thổ nhƣ thế nào để thống nhất chung. Tuy nhiên, theo
thống kê chung, lãnh thổ quốc gia có thể chia thành nhiều cấp độ khác nhau
và đánh số từ 1 đến 4. Và mỗi một cấp (cấp 1 đến cấp 4) có thể có những tên
gọi khác nhau tùy theo từng quốc gia.
Mỗi một đơn vị hành chính lãnh thổ đều gắn liền với một chủ thể quản
lý các vấn đề thuộc lãnh thổ đó. Cách thức tổ chức chính quyền địa phƣơng
để quản lý các vấn đề của vùng lãnh thổ đó có thể theo những mơ hình khác
nhau. Hiện nay, có thể có nhiều cách thức tổ chức chính quyền địa phƣơng
đơn vị hành chính lãnh thổ. Và mỗi một quốc gia có thể chọn cho mình một
dạng riêng.
10


Hai chủ thể đáng đƣợc chú ý của chính quyền địa phƣơng là:
- Hội đồng địa phƣơng (Hội đồng) do nhân dân địa phƣơng bầu ra để

thay mặt nhân dân địa phƣơng QLNN các vấn đề thuộc địa bàn lãnh thổ;
- Cơ quan chấp hành của Hội đồng địa phƣơng nhằm triển khai tổ chức
thực hiện các quyết định của Hội đồng.
Thực tế, mơ hình tổ chức chính quyền địa phƣơng của nhiều nƣớc trên
thế giới cho thấy vấn đề quan trọng nhất của tổ chức chính quyền địa phƣơng
là việc hình thành các lãnh thổ hành chính; lãnh thổ hành chính có thể hình
thành một cách tự nhiên theo đặc trƣng vốn có về phong tục, tập qn, ngơn
ngữ, truyền thống văn hóa đƣợc nhà nƣớc cơng nhận và thực hiện các thẩm
quyền quản lý phù hợp với ý chí, nguyện vọng của cộng đồng dân cƣ sinh
sống. Bên cạnh đó cũng có những lãnh thổ hành chính đƣợc hình thành do sự
phân chia theo nhu cầu QLNN trung ƣơng (vùng, khu vực, tỉnh, huyện, quận)
và trên cơ sở đó thiết lập bộ máy cơ quan hành chính để thực hiện các nhiệm
vụ theo chức năng quản lý đặt ra [4].
Về việc tổ chức chính quyền địa phƣơng theo cấp, nghiên cứu mơ hình
tổ chức chính quyền địa phƣơng ở một số nƣớc có thể thấy rằng việc tổ chức
theo cấp tùy thuộc vào điều kiện của mỗi nƣớc, có nƣớc tổ chức mơ hình
chính quyền địa phƣơng theo 2 cấp (nhƣ Đan Mạch, Nhật Bản); 3 cấp (nhƣ
Ấn Độ, Việt Nam); 4 cấp (nhƣ Cộng hòa liên bang Đức). Đó là các cấp: cấp
cơ sở (cấp chính quyền địa phƣơng đƣợc tổ chức ở những cộng đồng dân cƣ);
cấp trung gian và tùy điều kiện cụ thể mà thành lập ra cơ quan đại diện của
cộng đồng dân cƣ. Trên cơ sở tổ chức thành các cấp của chính quyền địa
phƣơng, nhà nƣớc ban hành pháp luật để quy định vị trí, chức năng, nhiệm vụ
và mối quan hệ giữa các cấp trong hệ thống chính quyền địa phƣơng. Theo
cách thức tổ chức này, mơ hình tổ chức và hoạt động của chính quyền địa
phƣơng cũng gần giống nhƣ mơ hình của chính quyền nhà nƣớc ở trung ƣơng.
Ở trung ƣơng có cơ quan lập pháp do nhân dân trực tiếp bầu ra có
quyền ban hành các văn bản luật, thì ở cấp địa phƣơng cũng thành lập cơ quan
11

do nhân dân bầu ra và có quyền ban hành các văn bản có tính quy phạm gần
nhƣ văn bản luật của cơ quan lập pháp cấp trên. Ở trên có cơ quan tổ chức thi
hành các văn bản của cơ quan lập pháp, thì ở dƣới cũng có cơ quan tổ chức thi
hành hoặc theo dõi việc thi hành các văn bản do cơ quan đại diện của nhân
dân trực tiếp bầu ra ban hành. Điểm khác biệt cơ bản giữa chính quyền nhà
nƣớc ở trung ƣơng và ở địa phƣơng là phạm vi hoạt động của chính quyền địa
phƣơng chỉ trên phạm vi lãnh thổ nhất định.
Về việc phân quyền trong mơ hình tổ chức chính quyền địa phƣơng, một
số nƣớc áp dụng mơ hình tổ chức chính quyền địa phƣơng theo nguyên tắc
phân quyền (Mỹ, Anh, Canada) theo đó chính quyền địa phƣơng khơng có sự
trực thuộc vào bảo trợ của cấp trên; mọi hoạt động của chính quyền địa phƣơng
theo quy định của pháp luật. Có nƣớc tổ chức mơ hình chính quyền địa phƣơng
có sự kết hợp giữa phân quyền và tản quyền (Đức, Pháp), theo đó ngồi việc
bảo trợ của cấp trên, chính quyền địa phƣơng còn chịu sự kiểm tra, giám sát
chặt chẽ của đại diện trung ƣơng đƣợc cử về địa phƣơng. Có nƣớc tổ chức
chính quyền địa phƣơng xác định chính quyền địa phƣơng là một bộ phận cấu
thành của hệ thống nhà nƣớc thống nhất, khơng có sự phân chia quyền lực giữa
các cấp chính quyền, mà chỉ có sự phân công, phân nhiệm [6].
Trên cơ sở nghiên cứu về chính quyền địa phƣơng có thể thấy rằng
trong bộ máy nhà nƣớc đều có sự phân chia thành các cơ quan nhà nƣớc ở
trung ƣơng và các cơ quan nhà nƣớc ở địa phƣơng. Tùy thuộc vào điều kiện
của mỗi nƣớc mà việc thiết kế mơ hình tổ chức, mối quan hệ giữa các cấp
chính quyền địa phƣơng với trung ƣơng rất khác nhau về chức năng, nhiệm
vụ và quan hệ phụ thuộc giữa bộ máy nhà nƣớc và ở địa phƣơng đều đƣợc
quy định bằng pháp luật. Đặc biệt là trong xu hƣớng xây dựng nhà nƣớc theo
nguyên tắc pháp quyền thì mơ hình tổ chức chính quyền địa phƣơng ngày
càng có sự minh bạch, rõ ràng trên cơ sở pháp luật, tăng tính tự chủ, tự quản
và tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phƣơng.
Nhƣ vậy, khái niệm chính quyền địa phƣơng có thể đƣợc tiếp cận theo
nghĩa rộng và nghĩa hẹp.

12


Theo nghĩa rộng, “chính quyền địa phƣơng” đƣợc hiểu là “hệ thống các
cơ quan nhà nƣớc ở địa phƣơng, gồm cả hệ thống cơ quan đại diện (cơ quan
quyền lực nhà nƣớc) ở địa phƣơng, cơ quan hành pháp, cơ quan tƣ pháp của
địa phƣơng đó.
Theo nghĩa hẹp, “chính quyền địa phƣơng” đƣợc hiểu là một tổ chức
bao gồm cơ quan do nhân dân địa phƣơng bầu ra (Hội đồng) là cơ quan đại
diện cho ý chí nguyện vọng của nhân dân địa phƣơng và cơ quan chấp hành
của cơ quan đại diên
Trong luận văn này, khái niệm “chính quyền địa phƣơng” đƣợc hiểu
theo nghĩa hẹp này. Vì vậy, từ những khái qt trên có thể đƣa ra khái niệm:
chính quyền địa phương là hệ thống các cơ quan đại diện quyền lực nhà nước
ở địa phương do nhân dân địa phương trực tiếp bầu ra và các cơ quan, tổ
chức nhà nước khác được thành lập theo quy định pháp luật nhằm thực hiện
chức năng quản lý các lĩnh vực của đời sống xã hội ở địa phương.
1.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của chính quyền địa phương
Bản chất của quyền lực nhà nƣớc là thống nhất, khơng có sự phân chia
nhƣng có thể đƣợc tổ chức theo các nguyên tắc khác nhau đảm bảo cho hoạt
động thống nhất, hiệu lực, hiệu quả của bộ máy nhà nƣớc và đảm bảo tính kết
nối từ trung ƣơng tới địa phƣơng. Vì vậy, để tổ chức và hoạt động của chính
quyền địa phƣơng có hiệu quả, vấn đề đặt ra khơng chỉ là làm rõ vị trí, vai trị,
tính chất của mỗi cấp chính quyền địa phƣơng trong tổng thể bộ máy nhà
nƣớc, mà còn cần làm rõ chức năng, thẩm quyền của các cấp chính quyền địa
phƣơng trong các mối quan hệ giữa trung ƣơng và địa phƣơng, giữa các cấp
chính quyền địa phƣơng và giữa chính quyền địa phƣơng với nhân dân. Cụ
thể đó là:
- Chức năng đại diện: chính quyền địa phƣơng cho dù là mơ hình tổ
chức nào đều gắn với phạm vi lãnh thổ - hành chính và một bộ phận dân cƣ

nhất định, vì vậy, chính quyền địa phƣơng có chức năng đại diện ở những
mức độ khác nhau. Chức năng đại diện của chính quyền địa phƣơng thể hiện
13


ở vai trị đại diện cho lợi ích của địa phƣơng, của các cộng đồng dân cƣ địa
phƣơng và thay mặt cho cộng đồng dân cƣ để giải quyết các vấn đề thuộc
thẩm quyền đƣợc phân cấp, thẩm quyền tự quản địa phƣơng. Ở CHDCND
Lào, tới hiến pháp 2015 mới quy định cơ cấu tổ chức của chính quyền địa
phƣơng gồm HĐND và UBND, nhƣ vậy có thể thấy chức năng đại diện của
chính quyền địa phƣơng trong phạm vi lãnh thổ hành chính đƣợc xác định
theo ba nội dung cơ bản: (1) đại diện cho cộng đồng dân cƣ để quyết định và
tổ chức thực hiện các công việc của địa phƣơng, phục vụ lợi ích của các cộng
đồng phù hợp với phạm vi, mức độ của quyền tự chủ địa phƣơng đƣợc xác
định theo quy định của pháp luật; (2) đại diện cho lợi ích của địa phƣơng
trong mối quan hệ với các cơ quan nhà nƣớc trung ƣơng (trong mối quan hệ
này, chính quyền địa phƣơng có trách nhiệm phản ánh ý chí, nguyện vọng của
nhân dân địa phƣơng với chính quyền trung ƣơng và kiến nghị, đề nghị các cơ
quan trung ƣơng phải tôn trọng quyền tự chủ hợp pháp của chính quyền địa
phƣơng, nhân dân địa phƣơng); (3) đại diện cho ý chí nguyện vọng và quyền
làm chủ của địa phƣơng trong mối quan hệ với các địa phƣơng khác.
Ngoài ra, chức năng đại diện của chính quyền địa phƣơng cịn đƣợc
nhìn nhận ở phƣơng diện thứ hai là đại diện cho quyền lực nhà nƣớc thống
nhất tại địa phƣơng mà biểu hiện cụ thể là đại diện cho quyền và lợi ích quốc
gia trên lãnh thổ địa phƣơng, đảm bảo các quyền, lợi ích của mỗi địa phƣơng,
mỗi cộng đồng dân cƣ phải phù hợp với lợi ích chung của tồn quốc gia, của
nhà nƣớc trung ƣơng và của các địa phƣơng khác.
- Chức năng chấp hành và điều hành: tính chất đơn nhất của tổ chức
nhà nƣớc và nguyên tắc tập trung dân chủ trong tổ chức và hoạt động của bộ
máy nhà nƣớc ta đã đặt ra chính quyền địa phƣơng trong mối quan hệ kép:

vừa phụ thuộc, vừa tự chủ. Do vậy, chính quyền địa phƣơng các cấp đƣợc
xem nhƣ những cấp độ thực hiện quyền lực nhà nƣớc ở mỗi phạm vị, mức độ
giới hạn khác nhau theo quan hệ cấp trên lãnh đạo, điều hành và cấp dƣới
phục tùng cấp trên.
14


Mơ hình tổ chức bộ máy nhà nƣớc ở trung ƣơng khơng tƣơng đồng với
mơ hình tổ chức bộ máy nhà nƣớc ở mỗi cấp địa phƣơng. Tại các cấp địa
phƣơng, chính quyền chính là một bộ phận hợp thành của hệ thống hành
chính nhà nƣớc thống nhất, có nhiệm vụ chấp hành: đƣờng lối, chủ trƣơng,
chính sách của Đảng và nhà nƣớc; luật và nghị quyết Quốc hội, nghị quyết,
nghị định, quyết định và chỉ thị của Chính phủ. Điều đó nhằm đảm bảo đƣờng
lối, chủ trƣơng, chính sách của Đảng và pháp luật của nhà nƣớc đƣợc thực
hiện thống nhất trong phạm vi cả nƣớc.
Để thực hiện các nhiệm vụ mang tính chấp hành, chính quyền địa
phƣơng triển khai nhiều hoạt động, thơng qua nhiều hình thức, phƣơng thức
khác nhau đƣợc thể hiện là các hoạt động điều hành – QLNN. Hoạt động chấp
hành của chính quyền địa phƣơng khơng tách khỏi hoạt động điều hành của
chính quyền và trong một ý nghĩa nhất định, hoạt động điều hành đƣợc xem là
biểu hiện tập trung nhất của hoạt động chấp hành, bởi vì thơng qua hoạt động
điều hành, chính quyền địa phƣơng tổ chức thực hiện các yêu cầu, địi hỏi và
các quy định của đƣờng lối, chính sách, pháp luật phù hợp với các điều kiện
và tình huống cụ thể của đời sống xã hội tại địa phƣơng. Thực tiễn cho thấy
rằng, thực chất hoạt động điều hành là hoạt động QLNN, vì vậy, để đảm bảo
hiệu quả QLNN trong phạm vi lãnh thổ xác định, chính quyền địa phƣơng cần
phải xác định rõ các đối tƣợng thuộc quyền quản lý điều hành; phạm vi, giới
hạn quản lý, điều hành trong từng lĩnh vực cụ thể về kinh tế, chính trị, văn
hóa – xã hội, an ninh quốc phịng.
Chức năng chấp hành và điều hành của chính quyền địa phƣơng các

cấp đƣợc thực hiện thông qua nhiều hình thức khác nhau, trong đó cơ bản và
quan trọng nhất là ban hành các văn bản pháp luật nhằm cụ thể các quy định
của các văn bản pháp luật do chính quyền trung ƣơng và chính quyền cấp trên
phù hợp với điều kiện cụ thể của mỗi địa phƣơng.
Chức năng chấp hành và điều hành của chính quyền địa phƣơng có vai
trị quan trọng cho việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của bộ máy nhà
nƣớc thống nhất, vì vậy, để làm tốt chức năng chấp hành, điều hành, chính
15


quyền địa phƣơng còn phải thực hiện các hoạt động kiểm tra, giám sát việc thi
hành Hiến pháp, pháp luật, các quy định của chính quyền địa phƣơng đối với
các tổ chức, cá nhân trên địa bàn.
- Chức năng hỗ trợ cộng đồng: một nguyên tắc mang tính phổ biến trong
mối quan hệ giữa nhà nƣớc và công dân là nhà nƣớc thực hiện chức năng hỗ trợ
cộng đồng. Trong bộ máy nhà nƣớc dân chủ thì hỗ trợ cộng đồng đƣợc coi là
một chức năng quan trọng với xu hƣớng tăng cƣờng vai trò định hƣớng của nhà
nƣớc, đảm bảo tính dân chủ, minh bạch trong QLNN để đảm bảo tính đích thực
của quyền lực nhà nƣớc thuộc về nhân dân. Đồng thời, sự phát triển của nền
kinh tế bằng các công cụ minh bạch, hiệu quả với vai trị định hƣớng, hỗ trợ
cho sự phát triển thơng qua các hình thức khác nhau: trợ giúp pháp lý; tƣ vấn,
cung cấp thơng tin; hỗ trợ tài chính, cung ứng dịch vụ cơng [8].
1.2. Chính quyền cấp huyện trong hệ thống chính quyền địa phương
1.2.1. Khái niệm
Chính quyền địa phƣơng luôn gắn với địa bàn lãnh thổ hay đơn vị hành
chính nhất định. Về việc phân chia các loại đơn vị hành chính, các quốc gia
trên thế giới có cách phân chia khơng hồn tồn giống nhau mà có khác biệt
nhất định, tùy thuộc vào truyền thống, tập quán, phƣơng thức và hiệu quả
QLNN của mỗi quốc gia, mỗi khu vực lãnh thổ. Ở CHDCND Lào, theo quy
định của Hiến pháp năm 2015, các đơn vị hành chính đƣợc phân định nhƣ sau:

- Nƣớc chia thành tỉnh, thủ đô;
- Tỉnh chia thành huyện, thị trấn và thành phố thuộc tỉnh;
- Huyện chia thành bản;
- Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do Quốc hội thành lập [36]
Huyện là một trong các loại đơn vị hành chính ở Lào hiện nay, có cơ
cấu tổ chức mỗi đơn vị huyện thƣờng gồm một số bản tạo thành một không
gian lãnh thổ có ranh giới địa lý xác định. Việc hình thành đơn vị hành chính
huyện là cần thiết để thực thi những nhiệm vụ QLNN cụ thể với vị trí là cấp
hành chính trung gian giữa tỉnh và bản để đảm bảo kết quả và nâng cao hiệu
lực, hiệu quả của nền hành chính nhà nƣớc. Sự tồn tại của đơn vị hành chính
huyện là cần thiết vì những lý do sau:
16


Một là, đơn vị hành chính tỉnh, với vị trí là đơn vị hành chính cơ bản
của một quốc gia, thƣờng có quy mơ tƣơng đối lớn nên bộ máy chính quyền
tỉnh nói chung cịn xa dân, khó thực hiện tốt nhiệm vụ cụ thể của QLNN và
cung ứng dịch vụ cơng cho ngƣời dân địa phƣơng nếu khơng có một cấp hành
chính trung gian, nhƣ là cánh tay nối dài của bộ máy hành chính tỉnh ở các bộ
phận khác nhau trên địa bàn tỉnh.
Hai là, đơn vị hành chính bản với vị trí là đơn vị hành chính cơ sở,
thƣờng có quy mơ tƣơng đối nhỏ, bị hạn chế về nguồn lực, tiềm năng. Bộ máy
hành chính bản không đủ khả năng và điều kiện giải quyết mọi nhiệm vụ của
quản lý hành chính nhà nƣớc và cung ứng dịch vụ trên địa bàn. [30]
Điều đó địi hỏi phải có một cấp hành chính trên bản để thực thi những
công việc của QLNN mà từng bản riêng lẻ không đảm bảo thực hiện đƣợc.
Xuất phát từ những lý do trên, sự tồn tại của đơn vị hành chính huyện
cũng nhƣ chính quyền huyện là cần thiết và hợp lý
Từ những phân tích trên, tác giả có thể đƣa ra khái niệm chính quyền
huyện nhƣ sau: chính quyền huyện là cấp chính quyền được tổ chức ở đơn vị

hành chính huyện, bao gồm cơ quan quyền lực nhà nước ở huyện – Hội đồng
nhân dân (HĐND) và cơ quan hành chính nhà nước huyện - Ủy ban nhân dân
(UBND) nhằm quản lý các lĩnh vực của đời sống xã hội ở địa bàn huyện nhất
định, trên cơ sở nguyên tắc tập trung dân chủ và kết hợp hài hòa giữa lợi ích
nhân dân địa phương với lợi ích chung của cả nước.
Theo hành chính địa phƣơng 2015 của nƣớc CHDCND Lào quy định:
“Hội đồng nhân dân huyện là cơ quan quyền lực nhà nước ở cấp huyện, đại
diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền hạn làm chủ của nhân dân, do nhân dân
địa phương bầu ra, chịu trách nhiệm trước nhân dân địa phương và cơ quan
nhà nước cấp trên”. Và “Ủy ban nhân dân huyện là cơ quan điều hành nhà
nước có vai trị quản lý và điều hành nhà nước về chính trị, quản trị, kinh tế,
văn hóa – xã hội, quốc phịng – an ninh, xây dựng và sử dụng nguồn nhân
lực; bảo vệ và sử dụng tài nguyên thiên nhiên, môi trường và các nguồn lực
khác trong địa phương của mình; chỉ đạo, kiểm soát về tổ chức thực hiện kế
17