Sáng kiến kinh nghiệm Sử 6

Website: violet.vn/thcs-xaxuanhoa-soctrang
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TRONG PHƯƠNG
PHÁP GIẢNG DẠY BỘ MÔN LỊCH SỬ - LỚP 6 Ở
TRƯỜNG THCS
----------------
Đề tài: “ ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP THẢO LUẬN
NHÓM CÓ HIỆU QUẢ TRONG TIẾT DẠY Ở BỘ MÔN
LỊCH SỬ 6 ”
LỜI NÓI ĐẦU
I . Lý do chọn đề tài :
1 . Cơ sở lý luận :
- Giáo dục thế hệ trẻ là nhiệm vụ mà tát cả các quốc gia trên thế giới đều coi là
chiến lược cử dân tộc mình . Vì thế đai hội lần thứ IX Đảng cộng sản Việt Nam trong
nghị quyết ghi rõ “Giáo dục là quốc sách hàng đầu “ ,tương lai của một dân tộc ,một
quốc gia phải nhìn vào nền giáo dục của quốc gia đó .
- Nói về tầm quan trọng của giáo dục thế hệ trẻ nhân ngày khai trường đầu tiên
của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa chủ tịch Hồ Chí Minh nói : “Non sông Việt
Nam có trở nên tươi đẹp hay không,dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang
sánh vai các cường quốc năm châu hay không ,chính là nhờ một phần công lớn
trong học tập của các em “ . trước khi người ra đi trong di chúc Chủ tịch Hồ Chí
Minh có dặn : “ Phải giáo dục thế hệ trẻ để cho họ trở thành người vừa hồng vừa
chuyên “
- Trong điều kiện hiện nay khi khoa học kỉ thuật phát triển như vũ bão ,nền kinh
tế tri thức có tính toàn cầu thì nhiệm vụ của nghành giáo dục vô cùng to lớn . Giáo dục
không chỉ truyền đạt kiến thức cho học sinh mà còn phải giúp học sinh vận dụng kiến
thức khoa học vào cuộc sống vừa mang tính giáo dục ,vừa mang tính giáo dưỡng cao
hơn là giáo dưỡng hướng đến nguồn gốc cội nguồn của tổ tiên và trân trọng nó
2 . C ơ sở thực tiễn :
- Trong những năm gần đây, chương trình SGK mới của bộ GD-ĐT đã có rất
nhiều những thay đổi về nội dung của bài học, về số lượng câu hỏi, bài tập, bài thực
2

Website: violet.vn/thcs-xaxuanhoa-soctrang
hành, sơ đồ, biểu đồ, lược đồ…Những sự thay đổi đó nhằm mục đích nâng cao
chất lượng giáo dục ở đối tuợng học sinh, mà chất lượng của học sinh phụ thuộc chủ
yếu vào phương pháp dạy học của giáo viên.
- Nếu như trước đây việc truyền thụ kiến thức là nhiệm vụ quan trọng và đòi hỏi
người dạy phải đóng vai trò chủ đạo tận dụng hết mọi năng lực của mình để giúp học
sinh vấn đề bằng phương pháp thuyết giảng cho học sinh tiếp thu là chính. Thì nay
phương pháp này không hợp lý trong chương trình SGK mới từng bộ phận. Chương
trình học ở các bậc học để áp dụng phương pháp dạy học mới lấy học sinh làm trung
tâm, học sinh đóng vai trò chủ đạo trong tiến học thì người thầy người giáo viên soạn
giảng phải có những phương pháp dạy học mới.
- Trong những phương pháp mà tôi đã sử dụng và đổi mới phương pháp dạy học
như “ sử dụng đồ dùng trực quan và hệ thống bài tập trong tiết dạy” Lập dàn ý và hệ
thống câu hỏi cho tiết học sau trong bước dặn dò của tiết lên lớp… Cho nên tôi quyết
định chọn chuyên đề “Giúp học sinh thảo luận nhóm có hiệu quả trong tiết dạy ở bộ
môn lịch sử 6”.
- Trong lớp học thường có học sinh giỏi - khá - trung bình - yếu. Trong nội dung
bài học có tiểu mục có nội dung dễ nhận biết, nhưng có tiểu mục có nội dung trừu
tượng… khó nhận biết, mà để phát huy tính tư duy của học sinh thì giáo viên là người
hướng dẫn, giúp đỡ các em khai thác kiến thức, không nên tự giải thích, thuyết trình
kiến thức cho các em. Để làm được việc này (Đưa học sinh đóng vai trò chủ đạo trong
giải quyết kiến thức) thì nên cho các em cùng nhau trong một tổ, nhóm đọc sách giáo
khoa cùng bà bạc - phân tích - mổ xẻ - so sánh một nội dung ở tiểu mục giáo viên cho
câu hỏi thảo luận rồi các em đánh giá, nhận xét và đưa ra câu trả lời cho nội dung
trong đó.
* Với tình huống này các em trong nhóm sẽ tự giải quyết được vấn đề. Các em sẽ
tự tin dạn dĩ yêu mến bộ môn và ham học hỏi nhiều hơn.
Các em còn có được sự đoàn kết tương thân tương ái giúp đỡ nhau trong học tập
theo hướng tích cực
Giáo viên hạn chế được phương pháp diễn giải thuyết trình, mang tính áp đặt

kiến thức.
II . Phạm vi đề tài :
- Để nâng cao quá trình tiếp thu và tạo sự hưng phấn của các em trong quá trình
học lịch sử lớp 6 tôi tiến hành nghiên cứu “ áp dung phương pháp thảo luận nhóm có
hiệu quả trong tiết dạy ở bộ môn lịch sử 6 ”
- Trong đề tài này tôi tập trung nghiên cứu toàn bộ bộ môn lịch sử 6 và có thể áp
dụng cho tât cả các khối 7,8,9 học lịch sử và có một số điểm áp dụng cho môn đia ,
văn ……..
- Tránh đươc người Việt Nam mà không biết lịch sử Việt Nam qua câu nói của
Bác: Dân ta phải biết sử ta cho tường gốc tích nước nhà Viêt Nam
3
Website: violet.vn/thcs-xaxuanhoa-soctrang
PHẦN THỨ NHẤT: THỰC TRẠNG
I . Nghiên cứu tình hình :
- Dạy học theo phương pháp thảo luận nhóm là hình thức tổ chức dạy học đề cao
vai trò của sự hợp tác thông qua trao đổi giữa các thành viên trong nhóm trong các
hoạt động tập thể ,đề cao vai trò ,tinh thần trách nhiệm ,sự phối hợp của cá nhân đối
với tập thể để đạt mục tiêu chung
- Phương pháp thảo luận nhóm trong bài dạy lich sử trên lớp rất đa dạng :
+ Thảo luận một vấn đề học tập
+ Tìm hiểu ,trao đổi xung quanh một đề tài
+ Tranh luận về một nội dung học tập
+ Ôn tập ,tổng kết kiến thức sau một số bài ,chương
+ Đưa ra dự án về một đề tài
+ Thực hiện một bài tập ,một nhiệm vụ học tập với bản đồ ,tranh ảnh ,hiện
vật ,sự kiện lịch sử …
+ Tổng kết một hoạt động
- Theo kinh nghiệm và trong thực tế cho thấy khi hoạt động cả lớp, có một số em
tâm trí để đâu đâu, một số em thì nói chuyện hoặc làm việc riêng… khi giáo viên gọi
đế thì giật mình hoặc gọi đứng dậy thì không biết trả lời một vấn đề gì. Chỉ có những

học sinh khá, giỏi, tập trung thì thường hay phát biểu và trả lời câu hỏi dạn dĩ lưu loát
và chính xác nội dung yêu cầu. Chính vì vậy để tất cả các em cùng làm việc,cùng
động não phát huy tốt tư duy sáng tạo hiện có theo từng bản năng của mỗi em . Nên
tôi đã quyết định đưa ra phương pháp thảo luận nhóm trong một họăc hai tiểu mục
trong một tiết dạy,nhằm mục đích trong khi thảo luận tất cả các đối tượng học sinh
(giỏi ,khá,trung bình, yếu ) đều có điều kiện tiếp xúc kiến thức ,nắm được kiến thức
( học sinh ở dạng trung bình ,yếu ) thuộc bài tại lớp (học sinh ở dạng khá, giỏi )
- Tôi đã nhiều lần gặp một nhóm học sinh đang cùng nhau giải một bài tập
khó.Trong một thời gian khá lâu nhưng không bạn nào giải ra (vì chưa tìm ra chìa
khoá của bài tập, câu hỏi đó ) .Thì bất ngờ sau vài phút nghĩ giải lao thì có một bạn đã
ồ lên là giải được rồi ,xong bạn đó lại nêu lại cách giải cho các bạn ,và các bạn cùng ồ
lên một câu quen thuộc là “DỄ QUÁ!” Chính vì vậy tôi thấy phương pháp thảo luận
nhóm đem lại thành công rất cao ,không thể thiếu được trong tiết dạy.
II . Kết quả khi chưa thực hiện đề tài :
Theo kết quả điều tra ở các lớp 6A, 6B, 6C, 6D Trường THCS Trần Phú :
4
Website: violet.vn/thcs-xaxuanhoa-soctrang
- Học sinh : khoảng 70% học sinh trung bình ,yếu không biết cách biết cách
thảo luận , không mạnh dạn đóng góp ý kiến và không nắm được nội dung cần học ở
lớp cũng như nội dung cần luyện tập ở nhà.
- Học sinh chưa có thói quen soạn và xem bài trước ở nhà trước khi đến lớp( kể
cả bài tập và câu hỏi từ dễ đến khó ở sách giáo khoa và cả sách bài tập )
- Khoảng 15% học sinh có khả năng trình bày, diễn đạt kiến thức trước cả lớp .
III . Kết quả ,hiệu quả của thực trạng trên :
Để việc giảng dạy môn lịch sử đạt hiệu quả cao hơn tôi đã mạnh dạn áp dụng
phương pháp thảo luận nhóm vào trong các bài dạy lịch sử 6 THCS. Một trong những
điểm mà tôi đã làm “ Nâng cao hiệu quả dạy – hoc môn lịch sử 6 trường THCS bằng
việc giúp các em có thẻ cùng nhau đưa ra suy nghĩ của mình để giải quyết các vấn đề”
có những vấn đề giúp học sinh giảu quyết được những sự kiện ,hình ảnh lịch sử ,
nhũng nhân chứng sống hay các câu ca dao tục ngữ mà thế hệ trước để lại để các em

có thể hiểu biết hơn về lịch sử và áp dụng vào đời sống thực tiễn mà không gây nhàm
chán và xa lạ lai có tác dụng kích thích tính chủ động ,tự giác ,sáng tạo ,hứng thú
trong môn học
5
Website: violet.vn/thcs-xaxuanhoa-soctrang
PHẦN THỨ HAI : CÁC GIẢI PHÁP
ĐỂ VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP THẢO LUẬN TRONG DẠY HỌC
BỘ MÔN LICH SỬ Ở TRƯỜNG THCS ĐẠT HIỆU QUẢ CẦN :
I - Giáo viên cần phải tìm hiểu đăc điểm của phương pháp thảo luận :
- Thảo luận là sự trao đổi ý kiến về một chủ đề giữa GV và HS cũng như giữa học
sinh với nhau.
- Mục đích của thảo luận là để khuyến khích sự phân tích một vấn đề hoặc các ý
kiến khác nhau của HS, và trong những trường hợp nhất định, nó mang lại sự thay đổi
thái độ của những người tham gia.
II- Giáo viên cần phải hiểu rõ ý nghĩa của phương pháp thảo luận:
- Giúp cho học sinh mở rộng, đào sâu thêm những vấn đề học tập trên cơ sở nhìn
nhận một cách có suy nghĩ, phân tích có lí lẽ, có dẫn chứng minh họa, phát triển được
tư duy khoa học.
- Giúp HS phát triển các kĩ năng nói, giao tiếp, tranh luận, bồi dưỡng các phương
pháp nghiện cứu một cách vừa sức như các phương pháp tìm đọc tài liệu tham khảo,
phương pháp quan sát và ghi chép ngoài thực địa, trong sách giáo khoa, sách có liên
quan…
- Thông qua thảo luận có thể làm thay đổi quan điểm của cá nhân trên cơ sở các
sự kiện, thông tin một cách lôgic từ các HS trong nhóm, lớp.
- Quá trình thảo luận dưới sự hứơng dẫn của GV còn tạo ra mối quan hệ hai chiều
giữa GV và HS, giúp cho GV nắm được hiệu quả giáo dục về các mặt nhận thức, thái
độ, quan điểm, xu hướng hành vi của học sinh.
III- Để việc thảo luận đạt kết quả tốt ,GV cần phải quan tâm đến các khâu
quan trọng như sau :
1 ) Chuẩn bị :

Chuẩn bị nội dung thảo luận
- Tổ chức thảo luận
- Tổng kết thảo luận
2) Kỹ thuật và một số yêu cầu trong phương pháp thảo luận
Tùy theo số lượng học sinh trong lớp ,nội dung học tập mà giáo viên chia thành
bao nhiêu nhóm ,số lương thành viên trong nhóm. Tùy theo mục tiêu và yêu cầu vấn
đề học tập mà mà các nhóm được phân ngẫu nhiên hoặc mặc định ,được duy trì ổn
6