LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn thạc sĩ đề tài "Cải cách thủ tục hành chính
theo mơ hình “Một cửa” tại Uỷ ban nhân dân thành phố Lào Cai, tỉnh Lào
Cai" là cơng trình nghiên cứu của bản thân tôi cùng với sự giúp đỡ của Giảng
viên hướng dẫn khoa học. Các số liệu trong luận văn là khách quan, trung thực,
dựa trên kết quả nghiên cứu, thu thập tài liệu và các số liệu đã được công bố.
Lào Cai, ngày
tháng 5 năm 2018
Tác giả
Vũ Thành Giang
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin trân trọng cảm ơn tập thể Lãnh đạo, Giảng viên và toàn thể cán bộ,
viên chức đang cơng tác tại Học viện hành chính quốc gia. Nhờ sự giảng dạy và
hướng dẫn tận tình của thầy cô đã giúp tôi tiếp cận, cập nhật, bổ sung những
kiến thức quý báu, phục vụ tốt cho việc nghiên cứu cũng như công tác chuyên
môn của bản thân.
Đặc biệt, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn chân thành, sâu sắc đến TS Trịnh
Thanh Hà, người thầy đã dành nhiều thời gian và tâm huyết để truyền đạt cho tôi
kinh nghiệm, phương pháp nghiên cứu, trình bày đề tài khoa học với tinh thần
trách nhiệm cao. Thầy luôn hướng dẫn, động viên tơi trong suốt q trình nghiên
cứu để hồn thành luận văn tốt nghiệp.
Tôi chân thành cảm ơn đến Lãnh đạo Uỷ ban nhân dân thành phố Lào
Cai, Phòng Nội vụ thành phố Lào Cai, Văn phòng HĐND & UBND thành phố
Lào Cai và các đồng chí chuyên viên đã quan tâm giúp đỡ, tạo điều kiện thuận
lợi cho tơi học tập, nghiên cứu và hồn thành khóa học.
Lào Cai, ngày
tháng 5 năm 2018
Tác giả
Vũ Thành Giang
DANH MỤC VIẾT TẮT
- CCHC:
Cải cách hành chính
- CB, CC:
Cán bộ, cơng chức
- CCTTHC :
Cải cách thủ tục hành chính
- HĐND:
Hội đồng nhân dân
- XHCN :
Xã hội chủ nghĩa
- TTHC :
Thủ tục hành chính
- UBND :
Uỷ ban nhân dân
DANH MỤC BIỂU THỐNG KÊ
Biểu 2.1. Kết quả đăng ký kinh doanh qua các năm………………… …….71
Biểu 2.2. Kết quả đăng ký kết hơn có yếu tố nước ngồi qua các năm…….76
Biểu 2.3. Kết quả cấp phép xây dựng nhà ở qua các năm………………….79
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU.............................................................................................................. 1
Chương 1 : CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ THỦ TỤC HÀNH
CHÍNH, CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO MƠ HÌNH “MỘT
CỬA” CẤP HUYỆN..........................................................................................10
1.1. Khái quát về thủ tục hành chính...................................................................10
1.1.1. Khái niệm thủ tục hành chính....................................................................10
1.1.2. Đặc điểm thủ tục hành chính.....................................................................12
1.1.3. Vai trị của thủ tục hành chính...................................................................14
1.1.4. Thẩm quyền ban hành thủ tục hành chính.................................................16
1.1.5. Phân loại thủ tục hành chính.....................................................................18
1.2. Cải cách thủ tục hành chính và cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình
“Một cửa” cấp huyện...........................................................................................21
1.2.1. Một số quan niệm về cải cách thủ tục hành chính.....................................21
1.2.2. Cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình “Một cửa” cấp huyện.............27
1.2.3. Cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình “Một cửa” cấp huyện.............27
1.3. Qúa trình thực hiện triển khai mơ hình “Một cửa” cấp huyện.....................34
1.3.1 Sự cần thiết phải cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình “Một cửa” cấp
huyện................................................................................................................... 37
1.3.2 Kinh nghiệm cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình “Một cửa” cấp
huyện ở một số địa phương.................................................................................39
Tiểu kết chương 1..............................................................................................45
Chương 2: THỰC TRẠNG CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO
MƠ HÌNH “MỘT CỬA” CỦA ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ LÀO
CAI, TỈNH LÀO CAI....................................................................................... 46
2.1. Khái quát đặc điểm tình hình về thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai..............46
2.1.1. Cơ cấu tổ chức của UBND thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai...................47
2.1.2. Nguyên tắc làm việc của UBND thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai..........47
2.1.2. Mối quan hệ công tác của UBND thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai.........48
2.2. Tình hình thực hiện cải cách thủ tục hành chính tại UBND thành phố Lào
Cai....................................................................................................................... 48
2.2.1. Nội dung về cải cách thủ tục hành chính ..................................................48
2.2.2. Tình hình thực hiện cải cách thủ tục hành chính tại UBND thành phố Lào
Cai....................................................................................................................... 50
2.2.3. Những kết quả đạt được về cải cách thủ tục hành chính trên một số lĩnh
vực.......................................................................................................................53
2.3. Thực trạng cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình “Một cửa” tại UBND
thành phố Lào Cai............................................................................................... 55
2.3.1. Cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ của bộ phận “Một cửa” tại UBND
thành phố Lào Cai............................................................................................... 55
2.3.2. Quy trình giải quyết thủ tục hành chính theo mơ hình “Một cửa” tại
UBND thành phố Lào Cai...................................................................................61
2.3.3. Quy trình giải quyết thủ tục hành chính đối với một số lĩnh vực..............63
2.4. Một số thủ tục hành chính đang được UBND thành phố giải quyết............66
2.4.1. Cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực đăng ký kinh doanh..............66
2.4.2. Cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực đăng ký kết hơn có yếu tố
người nước ngồi.................................................................................................68
2.4.3. Cải cách thủ tục hành chính trong việc Cấp giấy phép xây dựng nhà ở
riêng lẻ ở đô thị................................................................................................... 74
2.5. Đánh giá, nhận xét chung.............................................................................77
2.5.1. Những kết quả đạt được............................................................................ 77
2.5.2. Những hạn chế, tồn tại.............................................................................. 81
2.5.3. Nguyên nhân của những hạn chế.............................................................. 82
Tiểu kết chương 2..............................................................................................84
Chương 3. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CẢI CÁCH THỦ TỤC
HÀNH CHÍNH THEO MƠ HÌNH “MỘT CỬA” TẠI ỦY BAN NHÂN
DÂN THÀNH PHỐ LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI...........................................85
3.1. Phương hướng nhằm nâng cao hiệu cải cách thủ tục hành chính theo mơ
hình “Một cửa” tại UBND thành phố Lào Cai....................................................85
3.1.1. Chỉ đạo thống nhất việc thực hiệ
ột cửa” và triển khai thực
hiên mơ hình “một cửa liên thơng”..................................................................... 89
3.1.2. Xác định rõ vị trí, vai trị củ
ột cửa”, “một cửa liên thơng”
trong việc giải quyết thủ tục hành chính............................................................. 92
3.1.3. Phân công trách nhiệm các ban, ngành, bộ phận chun mơn trong việc
thực hiện mơ hình “một cửa” “một cửa liên thông”............................................93
3.1.3. UBND thành phố quan tâm chỉ đạo, khơng ngừng cải cách thủ tục hành
chính theo mơ hình mới.......................................................................................94
3.2. Các giải pháp nhằm đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình
“Một cửa” tại UBND thành phố Lào Cai............................................................95
3.2.1. Hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ chế phối hợp của các
bộ phận, phòng ban thuộc UBND thành phố và các xã, phường........................ 95
3.2.2 . Lãnh đạo UBND thành phố cần chỉ đạo rà sốt lại quy trình giải quyết thủ
tục hành chính của các phịng ban chun mơn theo hướng mỗi thủ tục hành
chính chỉ giao cho một cấp giải quyết.................................................................96
3.2.3.Xác định lại số lượng hợp lý các thủ tục hành chính thực hiện theo mơ
hình “một cửa”.................................................................................................... 97
3.2.4. Đơn giản hóa hồ sơ, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính, mẫu
hóa một số giấy tờ của thủ tục hành chính.......................................................... 98
3.2.5. Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức; cải cách chế độ tiền lương
và các chế độ đãi ngộ cho cán bộ, công chức làm việc ở Bộ phận “một cửa” . 100
3.2.6 Xây dựng bộ tiêu chí để giám sát, đánh giá hiệu quả làm việc của cán bộ
công chức ở Bộ phận “một cửa” của UBND thành phố và Bộ phận “một cửa”
của UBND các xã, phường................................................................................102
3.2.7.Đẩy mạ
ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết các thủ tục
hành chính......................................................................................................... 104
3.2.8. Học tập, trao đổi kinh nghiệm điều hành hoạt độ
cửa” và “một cửa liên thông” vớ
ộ phận “một
ịa phương...................................... 106
Tiểu kết chương 3............................................................................................106
KẾT LUẬN...................................................................................................... 108
TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................. 110
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài luận văn:
Bước vào thời kỳ hội nhập phát triển kinh tế, để tạo điều kiện thuận lợi
cho sự phát triển của các thành phần kinh tế và thu hút nguồn đầu tư nước ngồi
thì cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hố các khâu trong q trình giải quyết
cơng việc của cá nhân, tổ chức có một vai trị và ý nghĩa vơ cùng quan trọng.
Với mục đích đơn giản, cơng khai và minh bạch thủ tục hành chính nhằm đáp
ứng yêu cầu của sự phát triển kinh tế xã hội.
ề
. Nội dung quan trọng của cải cách hành chính là cải cách thủ tục
hành chính, được coi là “khâu đột phá”, nhằm đơn giản hóa các thủ tục hành
chính tối đa, tránh rườm rà gây lãng phí về kinh tế, thời gian và tìm ra được cách
thức tổ chức, quy trình thực hiện các thủ tục hành chính một cách tối ưu nhất.
Hiện nay thủ tục hành chính ở nước ta cịn những nhược điểm: Hình thức
địi hỏi q nhiều giấy tờ, gây phiền hà cho nhân dân; nặng nề, nhiều cửa, nhiều
cấp trung gian, rườm rà, không rõ ràng về trách nhiệm; không phù hợp với yêu
cầu của thời kỳ mở cửa và hội nhập. Thủ tục hành chính thiếu thống nhất,
thường bị thay đổi một cách tuỳ tiện, thiếu cơng khai, minh bạch. thức rõ những
thiếu xót của thủ tục hành chính là nhược điểm lớn trong nền hành chính nhà
nước, từ năm 1992 Thủ tướng chính phủ đã ban hành chỉ thị 220/CTT-TTg về
việc quy định một số điểm trong quan hệ làm việc tại các ban ngành. Tiếp đó
ngày 4/5/1994 chính phủ ban hành Nghị quyết 38/NQ-CP về cải cách một số
bước thủ tục hành chính trong việc giải quyết công việc của công dân và tổ
chức. Mục đích là đẩy mạnh hơn nữa q trình cải cách thủ tục hành chính. Nội
dung của Nghị quyết một mặt yêu cầu các cơ quan hành chính nhà nước tiếp tục
thực hiện chỉ thị nói trên mặt khác địi hỏi các cơ quan nhà nước từ trung ương
đến địa phương theo thẩm quyền của mình rà sốt, xem xét lại toàn bộ những
1
thủ tục hành chính đang áp dụng để giải quyết công viêc của công dân và tổ
chức.
Việc thực hiện cải cách TTHC theo mơ hình “một cửa” tại các cơ quan
HCNN, đặc biệt là cấp huyện là một trong những yêu cầu cấp thiết trong việc
thực hiện Chương trình tổng thể CCHC của Chính phủ. Vì vậy, việc nghiên cứu,
đánh giá hiệu quả thực hiện từ đó đề ra các giải pháp quản lý hiệu quả mơ hình
“một cửa” tại UBND cấp huyện có ý nghĩa quan trọng và thiết thực.
Ngày 04/9/2003, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định 181/2003/TTg
về việc thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thơng đối với các cơ quan
HCNN. Sau đó Thủ tướng Chính phủ tiếp tục ban hành Quyết định số
22/2006/QĐ-TTg ngày 24/01/2006 về việc giao nhiệm vụ xử lý các vướng mắc,
kiến nghị của cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp về TTHC; Quyết định số
93/2007/QĐ-TTg ban hành Quy chế thực hiện mơ hình “một cửa”, “một cửa liên
thơng liên thơng” tại các cơ quan hành chính trong cả nướ
-
ế
thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại cơ quan hành chính nhà nước ở
địa phương. Và UBND tỉnh Lào Cai ban hành Quyết định số 32/2015/QĐUBND ngày 16/7/2015 về việc ban hành Quy định thực hiện cơ chế một cửa, cơ
chế một cửa liên thông tại các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn tỉnh
Lào Cai.
Việc chọn UBND thành phố Lào Cai làm địa bàn khảo sát và đánh giá
thực trạng công tác cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình “một cửa” để thực
hiện luận văn này, tác giả cịn có những lý do như sau:
- Thứ nhất, Xác định rõ vị trí quan trọng và tinh thần trách nhiệm của
thành phố biên giới trong quá trình hội nhập và phát triển của tỉnh Lào Cai và
của Việt Nam, thành phố Lào Cai đã và đang phấn đấu xây dựng thành phố phát
triển toàn diện trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh,
xây dựng và củng cố hệ thống chính trị. Trong thời gian qua. UBND thành phố
Lào Cai đã triển khai mơ hình “Một cửa” tại một số lĩnh vực. Mặc dù là đơn vị 2
đi đầu trong tồn tỉnh trong thực hiện cơng tác cải cách hành chính dù đã đạt
được những thành cơng nhất định, góp phần tháo gỡ những khó khăn, tồn tại
trong công tác quản lý nhà nước tại một số lĩnh vực như: Tài nguyên, đất đai,
xây dựng và cấp phép kinh doanh.
- Thứ hai, Tác giả hiện nay đang làm việc tại phòng Nội vụ thành phố
Lào Cai là cơ quan tham mưu UBND thành phố về công tác cải cách chính trên
địa bàn thành phố nên việc thực hiện luận văn này tương đối thuận lợi, các số
liệu được thống kê, khảo sát sát có tính thực tế và chính xác, đồng thời luận văn
khơng chỉ là kết quả hồn thành nhiệm vụ học tập mà cịn đóng góp phần một
phần nhỏ bé trong q trình thực hiện cải cách hành chính nói chung và cơng tác
cải cách thủ tục hành chính nói riêng tại địa phương.
Với những lý do trên, học viên chọn đề tài nghiên cứu: "Cải cách thủ tục
hành chính theo mơ hình “Một cửa” tại Uỷ ban nhân dân thành phố Lào Cai,
tỉnh Lào Cai" làm luận văn tốt nghiệp cao học của mình.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Cải cách hành chính, cải cách TTHC theo mơ hình “một cửa” là đề tài đã
và đang giành được sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu, các nhà quản lý ở
trong và ngồi nước.
* Có thế kể tới một số cơng trình nghiên cứu tiêu biểu như sau:
Ngày 10/01/2007, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số
30/QĐ-TTg Phê duyệt Đề án Đơn giản hố thủ tục hành chính trên các lĩnh vực
quản lý nhà nước giai đoạn 2007 - 2010 (gọi là Đề án 30). Với mục tiêu nhằm
bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ, đơn giản, công khai, minh bạch của thủ tục
hành chính; tạo sự thuận lợi cho cá nhân, tổ chức và doanh nghiệp trong tiếp cận
và thực hiện thủ tục hành chính; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước
và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội; góp phần phịng, chống tham nhũng và
lãng phí. Đề án 30 khẳng định quyết tâm của Chính phủ tiến hành cải cách hành
chính nhà nước, Đề án 30 là một điểm nhấn để cá nhân, tổ chức, nhà đầu tư
trong và ngoài nước có lịng tin vào cơng cuộc đổi mới của Việt Nam. Đồng thời
3
với Quyết định số 09/2015/QĐ-TTg ngày 25 tháng 3 năm 2015 của Thủ tướng
Chính phủ về việc Thực hiện cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông tại cơ
quan hành chính nhà nước ở địa phương tạo điều kiện thuận lợi cho người dân
và doanh nghiệp trong giải quyết thủ tục hành chính.
- Nguyễn Xuân Phúc: “ Tiếp tục cải cách hành chính ở Việt Nam thời
gian tới”. Tạp chí cộng sản tháng 12 năm 2013. Bài nghiên cứu, bàn về đẩy
mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính, tập trung triển khai dứt điểm các
phương án đơn giản hóa thủ thủ tục hành chính theo nghị quyết 25 của Chính
phủ và thực hiện các nhiệm vụ về cải cách thủ tục hành chính thuộc các đề án đã
được Thủ tướng Chính phủ phê duyệ [18];
- “Thủ tục hành chính - Lý luận và thực tiễn” do Nguyễn Văn Thâm và
Võ Kim Sơn biên soạn (Nxb Chính trị Quốc gia, 2002). Trong cuốn sách này,
hai tác giả đã trình bày những vấn đề lý luận cơ bản liên quan đến TTHC được
minh chứng bằng thực tiễn không chỉ trong TTHC ở nước ta mà cả một số nước
trên thế giới [21]
- “Cải cách Thủ tục hành chính” do Nguyễn Văn Thâm và Võ Kim Sơn
biên soạn (Nxb Chính trị Quốc gia, 2003). Đã khẳng định cải cách thủ tục hành
chính là một nội dung quan trọng trong cải cách hành chính nói chung và cải
cách thể chế hành chính nói riêng. Ở Việt Nam hiện nay, cải cách thủ tục hành
chính mặc dù đã có nhiều chuyển biến tích cực song vẫn cịn hạn chế như: Số
lượng thủ tục nhiều, chấp lượng thủ tục thấp, nhiều phiền hà trong giải quyết thủ
tục hành chính, hiệu quả cải cách thủ tục chưa tốt. Để khắc phục những hạn chế
này cần phải đẩy mạnh đơn giản hóa nội dung thủ tục hành chính, mở rộng liên
thơng thủ tục hành chính nhằm giảm bớt số lượng thủ tục hành chính, tăng
cường tính phục vụ thực thi trong thủ tục hành chỉnh [22];
- Võ Kim Sơn trong “Cải cách nền hành chính nhà nước một q trình
tất yếu và liên tục” (Nxb Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, 2004) đã
làm rõ quan điểm rằng cải cách nền hành chính nhà nước là một bộ phận quan
trọng trong đường lối, chính sách đổi mới và là một trong giải pháp quan trọng ,
4
bảo đảm thực hiện thắng lợi kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, vì
vậy cần sự kiên trì, quyết tâm; qua đó, xây dựng nhà nước ta thực sự là nhà nước
xã hộ chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân [23]
- Đào Trí Úc đã nghiên cứu và thực hiện cuốn sách “Đánh giá kết quả cải
cách hành chính và các giải pháp tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính ở nước
ta” (Nxb Chính trị Quốc gia, 2008) tiếp tục mang lại cho độc giả tư duy tổng thể
về phương hướng hành động trong công cuộc đẩy mạnh cải cách hành chính nhà
nước tại đất nước ta, hướng tới một nền hành chính dân chủ, thuận tiện, cơng
khai, minh bạch hơn [30];
- Lê Chi Mai, Từ mơ hình "một cửa" một số giải pháp để cải cách dịch vụ
hành chính cơng, Thơng tin khoa học hành chính, số 3/2005. Nghiên cứu cho
thấy, mơ hình một cửa là một trong những giải pháp để cải cách dịch vụ hành
chính cơng. Tuy nhiên, tác giả không đi sâu vào việc áp dụng mơ hình một cửa
tại cơ quan hành chính nhà nước mà tiếp cận với đối tượng chính là cải cách
dịch vụ hành chính cơng [16];
* Ngồi ra cịn hàng loạt các công trinh nghiên cứu, đề tài đã từng
nghiên cứu những vấn đề liên quan đến cải cách hành chính nhà nước như
sau:
- Luận văn Thạc sỹ của tác giả Trần Ngọc Quả (năm 2014) với đề tài
luận văn "Thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại Ủy
ban nhân dân quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng" . Luận văn đã đề cập tới
một số vấn đề lý luận về cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên
thơng, thực trạng cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại
quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phịng. Trên cơ sở đó, luận văn đã đưa ra giải
pháp hồn thiện cơ chế một cửa liên thơng tại quận Ngơ Quyền, thành phố Hải
Phịng. Tuy nhiên, phạm vi nghiên cứu của luận văn chỉ đề cập tới quận Ngơ
Quyền, thành phố Hải Phịng, Thành phố Hồ Chí Minh, Sóc Trăng [20]
- Luận văn Thạc sỹ của tác giả Trương Quang Vinh (2000) với đề tài luận
văn “Cải cách hành chính theo cơ chế “một cửa, một dấu” tại cấp quận, huyện
tại 5
thành phố Hồ Chí Minh”. Nội dung của đề tài nghiên cứu về CCHC theo cơ chế
“một cửa, một dấu” tại UBND các quận, huyện của thành phố Hồ Chí Minh.
Theo luận văn này, để thực hiện Nghị quyết số 38/CP ngày 04/5/1994 của Chính
phủ về cải cách một bước TTHC, UBND thành phố Hồ Chí Minh đã xây dựng
Đề án kèm theo công văn số 2863/UB-NCVX ngày 27/9/1995 về việc thực hiện
thí điểm mơ hình “một cửa, một dấu” đối với UBND quận 1, quận 5 và huyện
Củ Chi. Sau khi sơ kết đánh giá việc thực hiện, UBND thành phố Hồ Chí Minh
đã quyết định thực hiện CCHC theo cơ chế “một cửa, một dấu” ở tất cả các
quận, huyện trên toàn thành phố [38];
- Luận văn Thạc sỹ của tác giả Nguyễn Thị Ngọc Phượng (2000) với đề tài
luận văn “Cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình một cửa tại UBND thị xã Sóc
Trăng - tỉnh Sóc Trăng”. Đây là đề tài tiên phong trong nghiên cứu cải cách TTHC
theo mơ hình một cửa tại UBND cấp huyện. Tuy nhiên Luận văn này được đánh giá
là có phạm vi nghiên cứu hạn chế, cách trình bày các vấn đề cịn chưa mang tính
khái qt và phổ biến, do đó chưa mang ý nghĩa thực tiễn cao [19];
- Luận văn Thạc sỹ của tác giả Nguyễn Sĩ Minh (2013) với đề tài luận
văn "Cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình một cửa và một cửa liên thông
tại Ủy ban nhân cấp quận, thuộc thành phố Cần Thơ", Luận văn đã đề cập tới
một số vấn đề lý luận về cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa và cơ
chế một cửa liên thơng, thực trạng cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một
cửa, một cửa liên thông tại cấp quận, thành phố Cần Thơ. Đồng thời, luận văn đã
đưa ra giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông
tại cấp quận, thành phố Cần Thơ. Đối tượng của luận văn là các quận, có trình
độ kinh tế xã hội tương đối phát triển và đồng đều [17];
- Luận văn Thạc sỹ của tác giả Phùng Việt Hưng (2014) với đề tài luận
văn "Xây dựng bộ tiêu chí đánh giá thực hiện chương trình cải cách hành chính
ở cấp huyện trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc",. Luận văn nêu một cách khái quát về
cải cách hành chính và đánh giá cải cách hành chính ở Việt Nam, thực trạng
cơng tác đánh giá cải cách hành chính cấp huyện theo tiêu chí tại tỉnh Vĩnh 6
Phúc, trong đó có tiêu chí đánh giá bộ phận một cửa cấp huyện. Luận văn đưa ra
giải pháp xây dựng và triển khai thực hiện bộ tiêu chí đánh giá thực hiện cải
cách hành chính cấp huyện tại tỉnh Vĩnh Phúc. Luận văn đã đề cập tới đối tượng
là cấp huyện, tỉnh Vĩnh Phúc nhưng nội dung đề cấp đến rộng và ở khía cạnh
đánh giá cải cách hành chỉnh [14];
ững nghiên cứu này đã góp phần vào việc hình thành khung
lý thuyết về cải cách hành chính và thủ tục hành chính, phân tích lý luận và thực
tiễn về cải cách hành chính, thủ tục hành chính nói chung và cải cách thủ tục
hành chính theo mơ hình “Một cửa” tại quận, huyện của một số tỉnh, thành phố
trong cả nước. Trong quá trình nghiên cứu, tác giả sẽ kế thừa có chọn lọc một số
ý tưởng trong các cơng trình nghiên cứu có liên quan, kết hợp với việc phân tích
cơng tác Cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình “Một cửa” tại Uỷ ban nhân
dân thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai". Đây là đề tài đầu tiên được nghiên cứu ở
cấp độ Luận văn Thạc sỹ Quản lý cơng
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
3.1. Mục đích:
Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả cải cách thủ tục hành chính theo mơ
hình “một cửa” tại UBND thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai nhằm đáp ứng yêu
cầu giải quyết TTHC cho tổ chức, công dân thuận tiện, hiệu quả.
3.2. Nhiệm vụ:
+ Nghiên cứu và hệ thống hóa cơ sở lý luận và pháp lý về cải cách thủ tục
hành chính theo mơ hình “một cửa”.
+ Thống kê số liệu, khảo sát và đánh giá tình hình thực hiện mơ hình “một
cửa” tại UBND thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai trong thời gian qua nhằm đánh
giá, rút ra kinh nghiệm, bài học để áp dụng vào thực tiễn trong giai đoạn tiếp
theo.
+ Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động tại mơ hình “một
cửa” tại UBND thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
7
4.1. Đối tượng nghiên cứu:
Cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình “Một cửa” ở Uỷ ban nhân dân
cấp huyện.
4.2. Phạm vi nghiên cứu:
- Về không gian: Bộ phận Tiếp nhận và trả kết quả tại Uỷ ban nhân dân
thành phố Lào Cai.
- Về thời gian: Từ năm 2013 đến hết tháng 12/2016 và định hướng đến
năm 2020.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn.
5.1. Phương pháp luận:
Đề tài luận văn thực hiện trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện
chứng và phép duy vật lịch sử.
5.2. Phương pháp nghiên cứu:
Trong luận văn này, tác giả sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:
- Nhóm các phương pháp nghiên cứu tài liệu: Một số văn bản quy phạm
pháp luật, tài liệu, giáo trình...
- Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
+ Phương pháp thống kê được ứng dụng thường xuyên trong thu thập và
xử lý dữ liệu phục vụ nghiên cứu định lượng, đồng thời sử dụng phương pháp
thống kê để tóm tắt thơng tin nhằm hỗ trợ cho việc tìm hiểu rõ vấn đề nghiên
cứu. Cụ thể là thu thập, thống kê những số liệu liên quan đến hoạt động bộ phận
“Một cửa” .
+ Phương pháp phân tích - tổng hợp được sử dụng xuyên suốt luận văn
này. Tác giả sử dụng phương pháp phân tích - tổng hợp để tìm hiểu, xem xét
những nghiên cứu trước đây về nội dung liên quan đến đề tài đã được tiến hành
như thế nào, kết quả ra sao... Để từ đó rút ra những nhận xét về ưu điểm và hạn
chế trong hoạt đông tiếp nhận và trả kết quả cũng như cơ chế phối hợp giữa
”Một cửa” và các phịng chun mơn có liên quan.
8
+ So sánh cũng là một phương pháp được sử dụng phổ biến trong quá trình
nghiên cứu đề tài. Dựa vào phương pháp so sánh, tác giả tìm ra những điểm
giống nhau và khác nhau của những vấn đề cần nghiên cứu, qua đó giúp cho
việc nhận xét, đánh giá vấn đề một cách tồn diện, khoa học và chính xác hơn.
Tóm lại, việc chọn lọc, vận dụng những phương pháp nêu trên vào từng
nội dung nghiên cứu sẽ giúp tác giả làm sáng tỏ vấn đề nghiên cứu cũng như đề
xuất những giải pháp khả thi, phù hợp với mục đích nghiên cứu của đề tài.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Đề tài góp phần làm rõ cơ sở lý luận và pháp lý, đồng thời, phân tích
đánh giá cơng tác cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình “Một cửa”, qua đó
đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả cải cách thủ tục hành chính theo mơ
hình “Một cửa” tại UBND thành phố Lào Cai.
Luận văn là tài liệu tham khảo cho cán bộ trực tiếp làm nhiệm vụ tại bộ
phận “Một cửa” của UBND thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài các phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục, Sơ đồ, Bảng biểu, Nội
dung của luận văn còn bao gồm 03 chương:
- Chương I: Cơ sở lý luận và pháp lý về thủ tục hành chính, cải cách thủ
tục hành chính theo mơ hình “Một cửa” cấp huyện.
- Chương 2: Thực trạng cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình “Một
cửa” tại UBND thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai.
- Chương 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả cải cách thủ tục hành chính theo
mơ hình “Một cửa” tại UBND thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai.
9
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ THỦ TỤC HÀNH CHÍNH,
CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO MƠ HÌNH “MỘT CỬA”
CẤP HUYỆN
1.1. Khái quát về thủ tục hành chính
1.1.1. Khái niệm thủ tục hành chính
Nói đến thủ tục là nói đến quy trình và cách thức giải quyết công việc.
Trong thực tế để thực hiện hiệu quả một công việc nhất định cần tiến hành
một loạt các hoạt động theo thứ tự trước sau và cách thức thực hiện từng bước
theo những quy định chặt chẽ thống nhất.
Trong nền hành chính nhà nước, để giải quyết các cơng việc cần phải tuân
theo những thủ tục phù hợp. Những thủ tục này, theo nghĩa chung nhất “là
phương thức, cách thức giải quyết cơng việc theo một trình tự nhất định, một thể
lệ thống nhất, gồm một loạt nhiệm vụ liên quan chặt chẽ với nhau nhằm đạt
được kết quả mong muốn” [6, Tr 05]; là những quy tắc, chế độ, phép tắc hay quy
định chung phải tuân theo khi thực hiện một cơng việc nhất định. Theo đó, thủ
tục hành chính (TTHC) “là một loại quy phạm pháp luật quy định trình tự về
thời gian, khơng gian và là cách thức giải quyết cơng việc của cơ quan hành
chính nhà nước trong mối quan hệ với các cơ quan, tổ chức và cá nhân công
dân” [12, Tr.289]. TTHC “do các cơ quan nhà nước xây dựng và công bố để
thực hiện chức năng quản ký của nền hành chính nhà nước địi hỏi các cơ quan
hành chính nhà nước có trách nhiệm thực thi các thủ tục đó” [9, Tr 314].
Hoạt động của các cơ quan nhà nước cần phải tuân theo pháp luật, trong
đó có các quy định về trình tự, cách thức sử dụng thẩm quyền của từng cơ quan
để giải quyết công việc theo chức năng nhiệm vụ được giao. Khoa học pháp lý
gọi đó là những quy phạm thủ tục. Quy phạm này quy định về các loại thủ tục
trong hoạt động quản lý nhà nước, như: Thủ tục lập pháp, thủ tục tố tụng tư
pháp, thủ tục hành chính. Thủ tục lập pháp là thủ tục làm Hiến pháp và làm 10
Luật thuộc thẩm quyền của cơ quan lập pháp. Thủ tục tố tụng tư pháp là thủ tục
liên quan đến hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, định tội thuộc thẩm quyền của
cơ quan tư pháp. Thủ tục hành chính là thủ tục thực hiện thẩm quyền trong hoạt
động hành chính nhà nước.
Về mặt nguyên tắc, để tiến hành quản lý hành chính nhà nước có hiệu quả,
cơ quan hành chính phải đảm bảo tuân thủ một cách nghiêm túc những quy tắc,
chế độ, phép tắc được pháp luật quy định. Việc chấp hành này đó chính là những
quy định về trình tự, cách thức sử dụng thẩm quyền của cơ quan hành chính khi
thực hiện chức năng quản lý hành chính cơng. Những quy định trên được gọi là
thủ tục hành chính.
Nghiên cứu thủ tục hành chính trên thực tế cịn có nhiều quan niệm khác
nhau về thủ tục hành chính:
Quan niệm thứ nhất cho rằng thủ tục hành chính là một bộ phận chế định
của Luật hành chính. Nói cách khác, thủ tục hành chính là một loại hình quy
phạm mang tính cơng cụ để giúp các cơ quan nhà nước thực hiện các chức năng
của mình [7];
Quan niệm thứ hai cho rằng thủ tục hành chính là là trình tự, cách thức
thực hiện, hồ sơ và yêu cầu, điều kiện do cơ quan nhà nước, người có thẩm
quyền quy định để giải quyết một cơng việc cụ thể liên quan đến cá nhân, tổ
chức [1]
Quan niệm thứ ba cho rằng thủ tục hành chính được đặt ra để các cơ quan
nhà nước có thể thực hiện mọi hình thức hoạt động cần thiết của mình trong đó
bao gồm cả trình tự thành lập, giải thể các cơ quan, đơn vị, trình tự bổ nhiệm,
điều động, biệt phái, kỷ luật ... đều tuân thủ theo trình tự, đúng quy định để đảm
bảo các quyền và nghĩa vụ của chủ thể liên quan trong quá trình tổ chức các hoạt
động hành chính. Đó chính là các quy tắc phải tuân thủ trong quá trình ra các
quyết định hành chính của các cơ quan quản lý nhà nước [5]
11
Thủ tục hành chính là cơng cụ, phương tiện để các cơ quan nhà nước thực
hiện các chức năng quản lý nhà nước của mình, thơng qua đó để người dân thực
hiện những nghĩa vụ và quyền lợi hợp pháp của cơng dân.
Thủ tục hành chính một cửa là cơ chế giải quyết thủ tục hành chính cho
các cá nhân, tổ chức thuộc trách nhiệm, thẩm quyền của một cơ quan hành chính
nhà nước được thực hiện tại một đầu mối được gọi là bộ phận tiếp nhận và trả
kết quả của cơ quan hành chính nhà nước.
1.1.2. Đặc điểm của thủ tục hành chính
Hiện nay có nhiều quan điểm khác nhau về phạm vi, nội dung thủ tục
hành chính. Tuy nhiên, các quan điểm về vấn đề này đều thống nhất về các đặc
điểm chung của thủ tục hành chính, bao gồm:
Một là, mọi thủ tục hành chính đều là tổng thể các hành động diễn ra theo
trình tự thời gian, không gian nhất định được cơ quan quản lý hành chính nhà
nước, đội ngũ cán bộ, cơng chức, viên chức có thẩm quyền thực hiện dựa trên
những nguyên tắc do pháp luật quy định một cách chặt chẽ. Trong số các loại
thủ tục hành chính thì loại thủ tục giải quyết các tranh chấp về quyền và xử lý vi
phạm được quy phạm thủ tục hành chính điều chỉnh chặt chẽ hơn hết vì nó liên
quan đến việc bảo vệ quyền và thực hiện nghĩa vụ của các chủ thể luật hành
chính, đến lợi ích của cơng dân và nhà nước.
Hai là, đối tượng công việc cần thực hiện thủ tục hành chính rất khác nhau
liên quan đến nhiều khâu, nhiều cơ quan cho nên rất ít thủ tục hành chính đơn giản.
Đa số các thủ tục đều trải qua quá trình xác minh tỉ mỉ ở từng cơng đoạn khác nhau
để đảm bảo tính chính xác, hợp pháp nhất là các thủ tục giải quyết khiếu nại, giải
quyết các yêu cầu về việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ cá nhân, tổ chức do có
liên quan đến nhiều ngành luật khác như luật đất đai, luật dân sự…
Ba là, thủ tục hành chính mang tính chất khn mẫu, tương đối ổn định
và phải đảm bảo tính chặt chẽ thích hợp cho từng loại cơng việc cụ thể. Tuy
nhiên, các cơ quan hành chính nhà nước, cán bộ, cơng chức có thẩm quyền
khơng thể dựa vào thủ tục hành chính để làm trì trệ cơng việc hay tư lợi cá nhân.
12
Bốn là, Hoạt động của đời sống xã hội luôn luôn được diễn ra trong những
mối quan hệ giữa các chủ thể với nhau ở một mức độ nào đó. Để có được kết quả
hoạt động mong muốn các chủ thể quản lư đều phải thống nhất với nhau về mục
đích, yêu cầu, cách thức và điều kiện đáp ứng cho nhau để đảm bảo quyền và lợi
ích của nhau trong các quan hệ xã hội. Những thỏa thuận thống nhất đó có thể lập
thành văn bản hay phi văn bản và được gọi chung là thủ tục giải quyết các mối
quan hệ xã hội. Từ những tiện ích trong thực tế, thủ tục giải quyết các quan hệ ngày
càng được hoàn thiện chặt chẽ, khoa học hơn và trở thành những quy định mang
tính xã hội, nhất là những thủ tục giải quyết các quan hệ giữa cơ quan hành chính
nhà nước với “khách hàng”. Thủ tục hành chính được quy định thống nhất bằng
văn bản quy phạm pháp luật về trình tự thời gian, khơng gian và cách thức tác động
của chủ thể hành chính lên các mối quan hệ cần giải quyết.
Năm là, theo nội dung của luật hành chính, thủ tục hành chính là trình tự
thực hiện thẩm quyền và hình thức hoạt động của một cơ quan hành chính nhà
nước. Các thủ tục hành chính có mục đích thiết lập trật tự hoạt động quản lý
hành chính nhà nước trong mọi lĩnh vực, bao gồm tồn bộ các quy tắc pháp lý
quy định về trình tự, trật tự thực hiện thẩm quyền của cơ quan nhà nước trong
việc giải quyết nhiệm vụ của nhà nước và các công việc liên quan đến công dân
tạo thành một hệ thống quy phạm về thủ tục. Điều đó có nghĩa là thủ tục hành
chính phải do một cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành và được thực hiện
thống nhất trong tồn hệ thống. Khơng chỉ có cơ quan nhà nước mà các chủ thể
khác nhau trong xã hội muốn được giải quyết những công việc hành chính cũng
phải tuân theo thủ tục hành chính đã quy định.
Với ý nghĩa đó, thủ tục hành chính là trình tự, cách thức giải quyết công
việc của cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền trong mối quan hệ nội bộ
hành chính và giữa các cơ quan quan hành chính nhà nước với các tổ chức, cá
nhân. Thủ tục hành chính giữ vai trị đảm bảo cho cơng việc đạt được mục đích
đã định, phù hợp với thẩm quyền của các cơ quan nhà nước hoặc của các cá
nhân, tổ chức được ủy quyền trong việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước.
13
1.1.3. Vai trị của thủ tục hành chính trong quản lý nhà nước
Thủ tục hành chính với tư cách là bộ phận của thể chế hành chính ngày
càng có vai trị quan trọng trong hoạt động quản lý hành chính nhà nước. Điều
này khơng những có ý nghĩa vai trị to lớn trong hoạt động lập pháp, lập quy mà
còn hết sức cần thiết để có nhận thức đúng đắn trong hoạt động quản lý nhà
nước đặc biệt là trong tiến trình cải cách nền hành chính.
Thủ tục hành chính được quy định nhằm tạo ra trật tự trong hoạt động
quản lý của các cơ quan Nhà nước khi tiến hành các hoạt động quản lý của
mình. Có thể nói TTHC là các quy phạm thủ tục của luật hành chính quy định
cách thức tiến hành các hoạt động quản lý hành chính nên chúng tạo ra cơ sở và
điều kiện cần thiết để các cơ quan quản lý nhà nước giải quyết các công việc của
người dân theo luật định, đảm bảo quyền lợi, lợi ích hợp pháp của các tổ chức và
cơng dân.
Thủ tục hành chính có vai trị quan trọng trong quản lý hành chính nhà
nước. Nếu khơng có thủ tục hành chính thì mọi chính sách, chủ trương của Đảng
và Nhà nước ban hành sẽ khó được thực thi. Có thể nói thủ tục hành chính là
công cụ và phương tiện để đưa pháp luật vào đời sống. Đất nước ta đang trong
thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và trong xu thế tồn cầu hóa thì mục tiêu
của nền hành chính phải hướng tới sự chuyên nghiệp, hiệu lực, hiệu quả, công
khai, minh bạch, rõ ràng, vai trị của thủ tục hành chính phải đảm bảo cho các
hoạt động của Nhà nước được thông suốt, nhanh nhạy và tạo mơi trường thơng
thống thu hút đầu tư ,thúc đẩy nền kinh tế, xã hội phát triển.
Vai trị của thủ tục hành chính đối với UBND thành phố thuộc tỉnh trong
quản lý hành chính nhà nước và trong mối quan hệ chấp hành với HĐND cùng
cấp, dưới sự quản lý của Chính phủ theo hệ thống hành chính 4 cấp được thể
hiện chủ yếu ở các nội dung cơ bản như sau.
Thứ nhất, TTHC là công cụ để tổ chức bộ máy hành chính ở UBND thành
phố và tác động của quản lý nhà nước đến các hoạt động trên địa bàn thành phố.
Ngoài ra, TTHC còn là phương tiện để UBND thành phố thực hiện mối quan hệ
14
với các cơ quan nhà nước khác cũng như các tổ chức chính trị - xã hội trong việc
phối hợp hoạt động quản lý hành chính nhà nước trên đại bàn. TTHC còn là
phương tiện để UBND thành phố thực hiện các hoạt động thực hiện nhiệm vụ
phát triển kinh tế, xã hội, giữ vững an ninh, chính trị tại địa phương. Đây là hoạt
động thể hiện vai trò của UBND thành phố cũng như của TTHC trong công tác
quản lý.
Thứ hai, TTHC là phương tiện bảo đảm thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ
của cá nhân và tổ chức. Từ giác độ này chúng ta có thể nhìn nhận trên hai
phương diện: TTHC là phương tiện để cá nhân hay tổ chức thực hiện các quyền,
nghĩa vụ của mình một cách chính đáng theo đúng quy định của pháp luật;
TTHC là cơ sở để tổ chức, cá nhân thực hiện khiếu nại để được xem xét giải
quyết khi nhận thấy quyền hay lợi ích hợp pháp của mình bị sâm phạm.
Thứ ba, TTHC là cơ sở pháp lý hình thành hoạt động trật tự trong quản lý
hành chính Nhà nước.
Xét từ góc độ quy phạm vật chất của TTHC nếu khơng được quy định rõ
ràng thì những quyết định hành chính sẽ khơng thể thực hiện được hoặc thực
hiện sẽ bị sai lệch. Ví dụ thủ tục cấp phép bán lẻ sản phẩm thuốc lá, yêu cầu tổ
chức, cá nhân cần có: Đơn đề nghị cấp Giấy phép bán lẻ sản phẩm thuốc lá (theo
mẫu); bản sao Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc Giấy chứng nhận
đăng ký kinh doanh và Giấy chứng nhận mã số thuế; bản sao các văn bản giới
thiệu, hợp đồng mua bán của các doanh nghiệp bán buôn sản phẩm thuốc lá; Hồ
sơ về địa điểm kinh doanh (Địa chỉ, diện tích và mô tả khu vực kinh doanh thuốc
lá; bản sao tài liệu chứng minh quyền sử dụng địa điểm kinh doanh (là sở hữu
hoặc đồng sở hữu hoặc thuê sử dụng với thời gian tối thiểu là 01 năm); bảng kê
thiết bị kiểm tra và điều chỉnh nhiệt độ, độ ẩm trong khu vực kinh doanh thuốc
lá). Đó là những quy định bắt buộc đối với tổ chức, công dân khi có u cầu
thực hiện TTHC thì UBND thành phố mới thực hiện xem xét giải quyết.
Xét từ góc độ quy phạm thủ tục của TTHC đòi hỏi việc thực hiện các
bước giải quyết TTHC phải diễn ra theo đúng trình tự, đúng thời gian, đúng quy
15
định từ khâu tiếp nhận TTHC đến khi trả kết quả cho tổ chức, cơng dân. Nếu
chính quyền khơng tn thủ chúng sẽ dẫn đến việc sai lệch về về mặt nguyên tắc
không đảm bảo kết quả quản lý của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ
chức, công dân bị xâm phạm.
Như vậy việc tuân thủ TTHC là yếu tố bảo đảm hiệu quả hoạt động của bộ
máy hành chính nhà nước. TTHC là yếu tố đảm bảo thực hiện các quyền tự do
của cá nhân, tổ chức là công cụ đảm bảo cho việc thực hiện tính cơng khai, minh
bạch trong hoạt động chấp hành, điều hành và qua đó tạo điều kiện giám sát,
kiểm sốt hoạt động của các chủ thể thực hiện TTHC.
Với tính chất là công cụ để các cơ quan nhà nước thực hiện chức năng
quản lý hành chính của mình, TTHC sẽ bảo đảm cho việc thi hành các quyết
định được thống nhất. Muốn thực hiện tốt nội dung này yêu cầu các cơ quan
hành chính nhà nước phải quan tâm đến việc công bố, niêm yết, công khai về hồ
sơ, quy trình, thời gian thực hiện, phí và lệ phí (nếu có) đi đơi với việc tăng
cường thực hiện cơng tác kiểm tra, giám sát thực hiện nhằm phát hiện kịp thời
nhưng bất cập để điều chỉnh, bổ sung và thực hiện chấn chỉnh những biểu hiện
nhũng nhiễu, tiêu cực của cán bộ, cơng chức thực hiện TTHC.
Như vậy, có thể khẳng định rằng: Thủ tục hành chính là chiếc cầu nối
quan trọng giữa cơ quan hành chính nhà nước với nhân dân và các tổ chức, có
khả năng làm bèn chặt mỗi quan hệ đó, làm cho Nhà nước ta thực sự là Nhà
nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Trên một phương diện nhất định,
thủ tục hành chính biểu hiện của trình độ văn hóa đó là văn hóa giao tiếp, văn
hóa điều hành, mức độ văn minh của nền hành chính. Vì vậy, cải cách thủ tục
hành chính khơng đơn thuần liên quan đến pháp luật, mà còn là yếu tố ảnh
hưởng đến sự phát triển của đất nước về chính trị, văn hóa, giáo dục và mở rộng
giao lưu hợp tác quốc tế.
1.1.4. Thẩm quyền ban hành các thủ tục hành chính nhà nước
Thủ tục hành chính phải được xây dựng phù hợp với pháp chế xã hội chủ
nghĩa, phù hợp với luật pháp hiện hành của Nhà nước. Theo đó, chỉ những cơ
16
quan nhà nước có thẩm quyền do pháp luật quy định mới được ban hành thủ tục
hành chính. Ngồi luật, pháp lện và các văn bản quy phạm của Chính phủ hoặc
Thủ tướng Chính phủ, chỉ có Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, Thủ
trưởng cơ quan ngang Bộ thuộc Chính phủ mới có thẩm quyền quy định các thủ
tục hành chính thuộc phạm vi quản lý của mình và chịu trách nhiệm trước Chính
phủ về các quy định đó.
Đối với một số quy định thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền của Bộ,
ngành trung ương nhưng cần phải có quy định riêng để phù hợp với đặc điểm
của một số địa phương thì các Bộ, ngành Trung ương có văn bản ủy quyền cho
UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ban hành quy định. Các quy định
này của Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố phải có sự thống nhất của Bộ, ngành
quản lý về lĩnh vực đó và phải được cơng bố cơng khai như quy định thủ tục
hành chính của Bộ, ngành.
Tại Điều 8 Nghị định số 63/2010/NĐ-CP ngày 08/6/2010 của Chính phủ
về Kiểm sốt thủ tục hành chính [1] , quy định.
Thủ tục hành chính phải được quy định trong văn bản quy phạm pháp luật
do Chính phủ ban hành hoặc trình Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội ban
hành; do Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, Ủy
ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ban hành.
Việc quy định một thủ tục hành chính cụ thể chỉ hoàn thành khi đáp ứng
đầy đủ các bộ phận tạo thành cơ bản sau đây:
- Tên thủ tục hành chính;
- Trình tự thực hiện;
- Cách thức thực hiện;
- Hồ sơ;
- Thời hạn giải quyết;
- Đối tượng thực hiện thủ tục hành chính;
- Cơ quan thực hiện thủ tục hành chính;
- Kết quả thực hiện thủ tục hành chính;
17