Lực hướng tâm | Lớp 10, Vật lý - Ôn Luyện

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>V T LÝ 10</b>

<b>Ậ</b>

<b>V T LÝ 10</b>

<b>Ậ</b>

<b>BÀI :14</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Câu 1. Hãy đi n t vào ch tr ng.

ề ừ

ỗ ố

Chuy n đ ng tròn đ u là chuy n đ ng có qu

ể

ộ

ề

ể

ộ

ỹ

đ o ... và có ...trung bình trên

ạ

m i ...là nh nhau.

ọ

ư

tròn

t c đ

ố

ộ

cung tròn

Câu 2. Vect gia t c h

ơ

ố

ướ

ng tâm trong chuy n

ể

đ ng trịn đ u có nh ng đ c đi m gì?

ộ

ề

ữ

ặ

ể

* Ln h

ướ

ng vào tâm qu đ o.

ỹ ạ

* Có đi m đ t vào v t chuy n đ ng trịn.

ể

ặ

ậ

ể

ộ

* Có đ l n không đ i:

ộ ớ

ổ

Cõu 3. Vi t bi u th c đ nh lu t II Niu T n ?

ế

ể

ứ

ị

ậ

ơ

<i>F</i>

<i>a</i>

<i>m</i>

=

r

r

<i>F ma</i>

r

=

r

<b>=> </b>

2

2

<i>v</i>

<i>a</i>

<i>r</i>

<i>r</i>

ω

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3></div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Vì sao v tinh nhân t o bay đ

ệ

ạ

ượ

c vịng quanh Trái Đ t?

ấ

Vi c phóng v tinh nhân t o d a trên c s khoa h c nào?

ệ

ệ

ạ

ự

ơ ở

ọ

A

B

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

A

B

C

<i>msn</i>

<i>F</i>

ur

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<i>ht</i>

<i>F</i>

uur

O

<b>1. Đ nh nghĩa</b>

<b>ị</b>

L c (hay h p l c c a các l c) tác

ự

ợ ự

ủ

ự

d ng vào m t v t chuy n đ ng tròn

ụ

ộ ậ

ể

ộ

đ u và gây ra cho v t gia t c h

ề

ậ

ố

ướ

ng

tâm g i là l c h

ọ

ự

ướ

ng tâm.

Đ gây ra gia t c ể ố
hướng tâm cho v t ậ

ta c n ph i có ầ ả
đi u ki n nào?ề ệ

<i>ht</i>

<i>a</i>

uur

<b>2. Công th c</b>

<b>ứ</b>

2

2
<i>ht</i> <i>ht</i>

<i>mv</i>

<i>F</i>

<i>ma</i>

<i>m r</i>

<i>r</i>

ω

=

=

=

Khi v t chuy n đ ng ậ ể ộ
trịn đ u thì gia t c ề ố
c a chuy n đ ng có ủ ể ộ

đ c đi m gì?ặ ể

Hãy nêu đ nh nghĩa c a ị ủ
l c hự ướng tâm?

Hãy nh c l i bi u th c ắ ạ ể ứ
c a đ nh lu t II Niu-t n ủ ị ậ ơ
và bi u th c c a gia t c ể ứ ủ ố

hướng tâm?

2
2
<i>ht</i>

<i>F</i>

<i>ma</i>

<i>v</i>

<i>a</i>

<i>r</i>

<i>r</i>

ω

=

=

=

T 2 bi u th c trên hãy ừ ể ứ
suy ra bi u th c c a l c ể ứ ủ ự
hướng tâm?

-Đ c đi m: L c h

ặ

ể

ự

ướ

ng tâm

luôn h

ướ

ng vào tâm qu đ o

ỹ ạ

L c h

ự

ướ

ng tâm

có đ c đi m

ặ

ể

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<b>Bài 14: L C H</b>

<b>Ự</b>

<b>ƯỚ</b>

<b>NG TÂM</b>

<b> </b>

<b>3. Ví dụ</b>

Trái đ t chuy n đ ng tròn ấ ể ộ
đ u quanh M t Tr i thì l c ề ặ ờ ự

nào đóng vai trò là l c ự
hướng tâm?

<i>L c h p d n gi a Trái Đ t ự</i> <i>ấ</i> <i>ẫ</i> <i>ữ</i> <i>ấ</i>
<i>và M t Tr iặ</i> <i>ờ</i> đóng vai trò

là l c hự ướng tâm

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

V tinh nhân t o chuy n

ệ

ạ

ể

đ ng tròn đ u quanh trái đ t

ộ

L c nào đóng vai trị là

ự

_{l c h}

_ự

_ướ

ề

_{ng tâm?}

ấ

<b>3. Ví dụ</b>

<b>2. Cơng th c</b>

<b>ứ</b>

<b>1. Đ nh nghĩa</b>

<b>ị</b>

R

h

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<b>Bài 14: L C H</b>

<b>Ự</b>

<b>ƯỚ</b>

<b>NG TÂM</b>

<b> </b>

<b>2. H th c</b>

<b>ệ</b>

<b>ứ</b>

<b>1. Đ nh nghĩa</b>

<b>ị</b>

<b>3. Ví dụ</b>

<i>msn</i>

<i>F</i>

r

<i>N</i>

uur

<i>P</i>

ur

<i>msn</i>

<i>F</i>

ur

L c nào đóng vai trị ự
là l c hự ướng tâm?

a. L c h p d n gi a Trái Đ t và

ự

ấ

ẫ

ữ

ấ

v tinh nhân t o đóng vai trị là

ệ

ạ

l c h

ự

ướ

ng tâm. (F

_ht

= F

_hd

)

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<b>2. H th c:</b>

<b>ệ</b>

<b>ứ</b>

<b>1. Đ nh nghĩa</b>

<b>ị</b>

<b>3. Ví dụ</b>

a. L c h p d n gi a Trái Đ t và

ự

ấ

ẫ

ữ

ấ

v tinh nhân t o đóng vai trị là

ệ

ạ

l c h

ự

ướ

ng tâm. (F

_ht

= F

_hd

)

b. L c ma sát ngh gi a v t và

ự

ỉ ữ

ậ

bàn quay đóng vai trị là l c

ự

h

ướ

ng tâm. (F

_ht

= F

_msn

)

P

r

N

r

<i>F</i>

r

c. H p l c c a ph n l c N và

ợ ự

ủ

ả ự

tr ng l c P khi xe qua đ

ọ

ự

ườ

ng

cong đóng vai trị là l c h

ự

ướ

ng

tâm.(F

_ht

= P + N)

T i sao ạ ở nh ng ữ
đo n đạ ường cong
m t đặ ường ph i làm ả
nghiêng?

P

r

N

r

<i>F</i>

r

<i>F</i>r
N
r
Pr

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<i>R</i>

<i>h</i>

V tinh nhân t o chuy n đ ng tròn đ u quanh trái đ t

ệ

ạ

ể

ộ

ề

ấ

R

h

L c nào đã gi cho

ự

ữ

v t chuy n đ ng

ậ

ể

ộ

tròn là l c h

ự

ướ

ng

tâm

l c h

ự

ướ

ng tâm có

ph i là lo i l c m i

ả

ạ ự

ớ

xu t hi n không

ấ

ệ

<i>Không mà ch là </i>

<i>ỉ</i>

<i>m t trong s các </i>

<i>ộ</i>

<i>ố</i>

<i>l c đã h c.</i>

<i>ự</i>

<i>ọ </i>

<i>-Chú ý: L c h</i>

<i>ự</i>

<i>ướ</i>

<i>ng tâm không ph i là m t lo i l c m i,</i>

<i>ả</i>

<i>ộ</i>

<i>ạ ự</i>

<i>ớ</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>1. Đ nh nghĩa:</b>

<b>ị</b>

<b>3. Ví d :</b>

<b>ụ</b>

N u bàn quay nhanh ế

d n lên thì v t còn n m ầ ậ ằ

trên bàn n a hay ữ
khơng? Vì sao?

V t trậ ượt trên bàn ra xa tâm
quay. Vì đ l n c a l c ma sát ộ ớ ủ ự
ngh nh h n đ l n c a l c ỉ ỏ ơ ộ ớ ủ ự
hướng tâm. Chuy n đ ng này ể ộ
được g i là ọ <i>chuy n đ ng ly tâmể</i> <i>ộ</i>

*Đi u ki n đ v t chuy n

ề

ệ

ể ậ

ể

đ ng li tâm

ộ

<i>r</i>

<i>m</i>

<i>r</i>

<i>mv</i>

<i>F</i>

<i>_msn</i> 2
2

(max)

<

=

ω

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<b>1. Đ nh nghĩa</b>

<b>ị</b>

<b>3. Ví dụ</b>

<b>Bài 11: L C H</b>

<b>Ự</b>

<b>ƯỚ</b>

<b>NG TÂM</b>

<b> </b>

<b>* ng d ng</b>

<b>Ứ</b>

<b>ụ</b>

Máy v t li tâm.

ắ

*Đi u ki n đ v t chuy n

ề

ệ

ể ậ

ể

đ ng li tâm

ộ

<i>r</i>

<i>m</i>

<i>r</i>

<i>mv</i>

<i>F</i>

<i>_msn</i> 2
2

(max)

<

=

ω

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<b>1. Đ nh nghĩa</b>

<b>ị</b>

<b>3. Ví dụ</b>

H n ch ạ ế
t c đố ộ

<b> Xe qua ch r mà ch y nhanh ỗ ẽ</b> <b>ạ</b>
<b>quá s b trẽ ị ượt li tâm d gây tai ễ</b>

<b>n n.ạ</b>

<b>* C n tránh</b>

<b>ầ</b>

Đ tránh tr

ể

ượ

t li tâm

nên gi m t c đ khi đi

ả

ố

ộ

qua đ

ườ

ng cong.

<b>* ng d ng</b>

<b>Ứ</b>

<b>ụ</b>

Máy v t li tâm.

ắ

*Đi u ki n đ v t chuy n

ề

ệ

ể ậ

ể

đ ng li tâm

ộ

<i>r</i>

<i>m</i>

<i>r</i>

<i>mv</i>

<i>F</i>

<i>_msn</i> 2

2

(max)

<

=

ω

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

* khi đi qua nh ng đo n đ

ữ

ạ

ườ

ng cong c n chú ý.

ầ

1. T c đ càng cao càng nguy hi m

ố

ộ

ể

3. Xe càng ch t n ng, x p cao càng nguy hi m

ấ ặ

ế

ể

2. Bán kính cong c a đo n đ

ủ

ạ

ườ

ng càng nh càng b t l i

ỏ

ấ ợ

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16></div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

T i sao? khi xây d ng c u, bao gi ng

ạ

ự

ầ

ờ

ườ

i ta cũng

thi t k cho c u v ng lên?

ế ế

ầ

ồ

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

3/ Vi c phóng v tinh nhân t o c a trái đ t d a

ệ

ệ

ạ

ủ

ấ ự

trên c s khoa h c nào ?

ơ ở

ọ

<i><b> * Chuy n đ ng tròn đ u và l c h</b></i>

<i><b>ể</b></i>

<i><b>ộ</b></i>

<i><b>ề</b></i>

<i><b>ự</b></i>

<i><b>ướ</b></i>

<i><b>ng tâm .</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

<b>C NG C</b>

<b>Ủ</b>

<b>Ố</b>

<b> L c h</b>

<b>ự</b>

<b>ướ</b>

<b>ng tâm</b>

<b>Câu 1: Đ nh nghĩa l c hị</b> <b>ự</b> <b>ướng tâm</b>

L c (h p l c) tác d ng vào m t ự ợ ự ụ ộ
v t chuy n đ ng tròn đ u và gây ậ ể ộ ề
ra cho v t gia t c hậ ố ướng tâm g i là ọ
l c hự ướng tâm

<b>Câu 2 Vi t bi u th c tính l c ế</b> <b>ể</b> <b>ứ</b> <b>ự</b>
<b>hướng tâm</b> 2

2

<i>ht</i> <i>ht</i>

<i>mv</i>

<i>F</i>

<i>ma</i>

<i>m r</i>

<i>r</i>

ω

=

=

=

<b>Câu 3: </b>

<b>L</b>

<b>ực hướng tâm có ph i là ả</b>
<b>m t lo i l c m i nh l c h p d n hay ộ</b> <b>ạ ự</b> <b>ớ</b> <b>ư ự</b> <b>ấ</b> <b>ẫ</b>
<b>không?</b>

<b> Chuy n đ ng li tâm</b>

<b>ể</b>

<b>ộ</b>

<b>Câu 4: Th nào là chuy n đ ng li ế</b> <b>ể</b> <b>ộ</b>
<b>tâm</b>

Chuy n đ ng li tâm là chuy n đ ng ể ộ ể ộ
l ch ra kh i qu đ o tròn theo ệ ỏ ỹ ạ
phương ti p tuy n v i qu đ o c a ế ế ớ ỹ ạ ủ
v tậ

<b>Câu 5: Nêu ng d ng c a chuy n ứ</b> <b>ụ</b> <b>ủ</b> <b>ể</b>
<b>đ ng li tâmộ</b>

Gi m t c đ xe khi đi qua đả ố ộ ường

cong

<b>Câu 6: Đ tránh trể</b> <b>ượt li tâm khi </b>
<b>lái xe qua đường cong ta làm </b>
<b>nh th nàoư</b> <b>ế</b>

Máy v t li tâmắ

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

Câu 3.

Bi u th c nào sau đây cho phép tính đ l n

ể

ứ

ộ ớ

c a l c h

ủ ự

ướ

ng tâm:

A. F = mg

B. F = mω

2

r

C. F = k.|Δl|

D. F = μ.N

Câu 1

.

L c nào sau đây có th là l c h

ự

ể

ự

ướ

ng tâm?

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

Câu 4.

M t v tinh có kh i l

ộ ệ

ố ượ

ng

m= 600kg đang bay trên qu

ỹ

đ o tròn quanh Trái Đ t đ

ạ

ấ ở ộ

cao b ng bán kính Trái Đ t

ằ

ấ

(h = R). Bi t R = 6400 km và t c

ế

ố

đ dài c a v tinh v=5600m/s.

ộ

ủ

ệ

Tính đ l n l c h p d n tác

ộ ớ ự

ấ

ẫ

d ng lên v tinh.

ụ

ệ

A. 1740 N

B. 1470 N

C. 2940 N

D. 2490 N

<i>R</i>

<i>mv</i>

<i>r</i>

<i>mv</i>

<i>F</i>

2

2
2

=

=

Bài gi i

ả

Tóm t t

ắ

m = 600kg ;

h = R =6400km = 64.10

5

m

v = 5600m/s => F

_hd

= ?

R

h

r

L c h p d n gi a

ự

ấ

ẫ

ữ

Trái Đ t và v tinh

ấ

ệ

đóng vai trị là l c

ự

h

ướ

ng tâm:

<i>N</i>

<i>F</i>

1470

6400000

.

2

)

5600

(

600

2

=

=

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

Tìm v n t c c a v tinh nhân t o chuy n đ ng tròn đ u

ậ

ố

ủ

ệ

ạ

ể

ộ

ề

quanh Trái Đ t? (Bi t v tinh nhân t o đ

ấ

ế ệ

ạ

ượ

c phóng g n m t

ở ầ

ặ

đ t và l y g = 9,8 m/s

ấ

ấ

2

, bán kính Trái Đ t R = 6,4.10

ấ

6

m).

Tóm t t:ắ

h << R

g = 9,8 m/s2
R = 6,4.106 m

Tìm:

v = ?

Gi i:ả

Khi v tinh chuy n đ ng tròn đ u quanh Trái

ệ

ể

ộ

ề

Đ t, l c h p d n c a Trái Đ t đóng vai trị là l c

ấ ự

ấ

ẫ

ủ

ấ

ự

h

ướ

ng tâm

2
2

(

)

<i>hd</i> <i>ht</i>

<i>GmM</i>

<i>mv</i>

<i>F</i>

<i>F</i>

<i>R h</i>

<i>R h</i>

=

�

=

+

+

<i>GM</i>

<i>v</i>

<i>R h</i>

=

�

+

<i>GM</i>

<i>v</i>

<i>R</i>

=

�

Vì v tinh nhân t o đệ ạ ược phóng g n m t đ t nên ở ầ ặ ấ
h << R

Mà:

<i>g</i>

<i>GM</i>

₂

<i>R</i>

=

_{9,8.6, 4.10}

6

7919,6( / ) 7,9 /

<i>v</i>

<i>gR</i>

<i>m h</i>

<i>m s</i>

=

=

�

=

</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

Nhi m v h c t p nhà

ệ

ụ ọ ậ ở

- Làm các bài t p 4;5;6;7 tr82-83 và SBT .

ậ

- Đ c m c em có bi t sgk tr83?

ọ

ụ

ế

- Ơn l i các cơng th c c a chuy n đ ng th ng bi n

ạ

ứ ủ

ể

ộ

ẳ

ế

đ i đ u và chuy n đ ng r i t do; Đ nh lu t II

ổ ề

ể

ộ

ơ ự

ị

ậ

Niut n, h t a đ

ơ

ệ ọ

ộ

- Đ c tr

ọ

ướ

c bài 15

: (

bài toán v chuy n đ ng ném

ề

ể

ộ

ngang)

<b> BÀI H C Đ N ĐÂY LÀ H T </b>

<b>Ọ</b>

<b>Ế</b>

<b>Ế</b>

</div>

<!--links-->