Một số phương pháp giáo dục đạo đức học sinh trong trường THCS

Một số phương pháp giáo dục đạo đức học sinh trong trường THCS.

MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC
ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG TRƯỜNG THCS
A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. Lí do chọn đề tài
“ Có tài mà khơng có đức là người vơ dụng
Có đức mà khơng có tài làm việc gì cũng khó”.
Chính vì vậy trong cơng tác giáo dục cần chú trọng cả đức lẫn tài. Đức ở
đây là đạo đức cách mạng, là nhân phẩm con người, là cái gốc rất quan trọng để
hình thành nhân cách con người.
Trong công cuộc đổi mới hiện nay yếu tố con người được đặc biệt coi
trọng do đó mọi tiềm năng trí tuệ cùng với sức mạnh tinh thần và đạo đức của
con người càng được đề cao và phát huy mạnh mẽ . Việc nâng cao chất lượng
đào tạo và có hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh là đòi hỏi phải thường
xuyên.
Vấn đề đạo đức của học sinh THCS nói riêng và đạo đức của thế hệ trẻ
nói chung khơng chỉ là của một đất nước mà nó mang tính tồn cầu , mạng tính
thời đại,là điều kiện quan trọng bảo vệ sự sống và phát triển của lồi người.
Trước sự phát triển của cơng nghệ thơnh tin , sự đổi mới của đất nước ,
sự mở cửa giao lưu văn hoá với các nước trên thế giới đặc biệt là những văn hố
phẩm khơng lành mạnh đã du nhập vào nước ta thông qua nhiều con đường đặc
biệt là thông qua mạnh Intơnet đã ảnh hưởng đến lối sống , đạo đức củ thanh
thiếu niên. Trước sự xuống cấp về đạo đức của một bộ phận nhân dân đã làm
ảnh hưởng không nhỏ đến đạo đức của những học sinh không được quan tâm
giáo dục dạy bảo đầy đủ hoặc thiếu phương pháp giáo dục đã dẫn đến tình trạng
học sinh hư hỏng ngày càng nhiều .
Giáo dục đạo đức tốt sẽ là cơ sở nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện
mà nghị quyết 40 của quốc hội khoá XI đã ban hành, làm cho nhân cách thế hệ
trẻ phát triển đúng hướng tạo cho các em ứng xử đúng đắn trong các mối quan
1

Một số phương pháp giáo dục đạo đức học sinh trong trường THCS.

hệ khác nhau như: quan hệ gia đình, quan hệ thầy trò, quan hệ bạn bè vv….. và
tạo điều kiện cho các em hiểu được mối quan hệ đó nó thể hiện hài hồ giữa lợi
ích cá nhân và lợi ích tập thể.
Q trình giáo dục đạo đức cho học sinh là làm cho các em có những
phẩm chất tốt đẹp , bên vững, có được những bản lĩnh đạo đức để ứng xử đúng
trong mọi mối quan hệ.
Nếu thực hiện tốt công tác giáo dục đạo đức cho mỗi đội viên sẽ tạo nên
những chuyển biến cơ bản về đạo đức của học sinh từ đó sẽ làm cho từng chi đội
cũng như liên đội vững mạnh . Vì thế tơi đã nghiên cứu vấn đề giáo dục đạo đức
cho học sinh ở trường THCS hiện nay.
II. Nhiệm vụ nghiên cứu.
- Tìm hiểu tình hình đạo đức của học sinh THCS hiện nay ở trong xã.
- Nắm bắt thống kê những học sinh có đạo đức yếu kém của trường
THCS Tượng Văn
- Tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến tình trạng học sinh hư hỏng.
- Tìm hiểu phương pháp giáo dục đạo đức học sinh thông qua giáo viên bộ
môn , giáo viên chủ nhiệm và một số phụ huynh trong xã.
- Đọc các tài liệu về tâm lí lứa tuối học sinh .
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
Học sinh THCS, giáo viên , phụ huynh học sinh , các chi đội – lớp, các cơ
quan đồn thể trong xã Tượng Văn huyện Nơng Cống tỉnh Thanh Hố.
IV. Phương pháp nghiên cứu
- Điều tra thăm dị
- Phương pháp trò chuyện
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp phân tích các đối tượng tác động

- Phương pháp tổng hợp rút kinh nghiệm.
2


Một số phương pháp giáo dục đạo đức học sinh trong trường THCS.

V. Thời gian nghiên cứu.
- Từ 30/01/2005 - theo dõi, tiếp xúc học sinh ở trường, ở nhà cũng như
các hoạt động xã hội.
- Từ 30/ 09/2005 đến 20/10 / 2005 thu thập số liệu, đọc tài liệu, sách,
ngiên cứu các biện pháp giáo dục đạo đức học sinh .
- Từ 10/2005 đến 05/2006 áp dụng các biện pháp giáo dục đạo đức học
sinh THCS tại trường THCS Tượng Văn huyện Nơng Cống tỉnh Thanh Hố.
- Từ 06/2006 – 09/2006 tổ hợp số liệu và viết đề tài.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN.
Với mục tiêu giáo dục của Đảng và nhà nước ta là tạo ra những con người
phát triển tồn diện , có đủ phẩm chất và năng lực để cống hiến cho đất nước .
Hơn nữa đất nước đang trên đà phát triển cùng với những thành tựu của khoa
học kỷ thuật hùng hậu có giá trị và sức sáng tạo cực kì lớn lao đồng thời cũng
có sức tàn phá huỷ diệt kinh khủng do vậy đứng trước tồn tại và phát triển của xã
hội lồi người nói chung và đất nước nói riêng địi hỏi mỗi con người, mỗi dân
tọc nhất thiết phải có lương tâm và trách nhiệm cao , có tâm hồng và đạo đức
trong sáng của lịng nhân ái.
Đối với đất nước ta hiện nay trong thời kì chuyển từ một nền kinh tế bao cấp
sang nền kinh tế thị trường có sự quản lí của nhà nước chúng ta khuyến kích mọi
người làm kinh tế làm giàu cho bản thân, cho gia đình và cho xã hội. Để làm
được điều đó địi hỏi có nền giáo dục tiến bộ hướng về tương lai. Do đó nhất
thiết phải coi trọng và ngày càng làm tôt hơn việc bồi dưỡng đạo đức cho thế hệ
trẻ. Cơng việc đó phải được tiến hành thường xuyên, liên tục và huy động mọi

lực lượng xã hội tham gia.

3


Một số phương pháp giáo dục đạo đức học sinh trong trường THCS.

Với sự phát tiển của khoa học kỹ thuận và công nghệ thông tin hiện nay, đặc
biệt ảnh hưởng của tư tưởng xấu ngoài xã hội, cùng với việc giáo dục chưa dến
nơi đến chốn của lực lượng xã hội giáo dục đã gây nên tình trạng xuống cấp về
mặt đạo đức của một số đội viên .
Từ tình hình thực tế hiện nay việc giáo dục đạo đức cho mỗi đội viên là
việc cấp bách bởi đạo đức đội viên được xây dựng trên cơ sở những nhu cầu,
những niềm tin tình cảm, những kỷ xảo, những thói quyên đạo đức. Trang bị cho
các em chuẩn bị bước vào đời hoặc học ở những lớp trên.
Quá trình giáo dục đạo đức cho đội viên là phải cho các em hình thành
những phẩm chất đạo đức và bền vững, có bản lĩnh đạo đức để ứng xử trong các
mối quan hệ.
II. THỰC TẾ CỦA TRƯỜNG VÀ ĐỊA PHƯƠNG.
1 Thuận lợi.
Đảng bộ, chính quyền, các cơ quan đồn thể và nhân dân xã Tượng Văn
rất quan tâm và tạo điều kiện cho phong trào giáo dục của xã nói chung cũng
như công tác giáo dục đạo đức học sinh THCS nói riêng.
Trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và học cũng như hoạt động đội tương
đối đầy đủ.
Tất cả cán bộ giáo viên trong nhà trườngđều xcó nhiều năm trong nghề, đều
có tinh thần trách nhiệm cao và năng lực chuyên môn nhất là công tác chủ
nhiệm lớp. Hơn nữa đội ngũ giáo viên và học sinh luôn được ban giám hiệu
nhà trường nhiệt tình , quan tâm giúp đỡ
Bản thân là người sinh ra và lớn lên tại Tượng Văn nên hiểu rõ phong tục

tập quán từng thôn làng trong xã Tượng Văn cũng như biết hầu hết đội viên
và phụ huynh của các em.
Đa số các học sinh đều là con gia đình làm nơng nghiệp nên hầu hết các
em đều ngoan, biết nghe lời cũng như chịu khó học tập và tu dưỡng đạo đức.
4


Một số phương pháp giáo dục đạo đức học sinh trong trường THCS.

2 Khó khăn.
a. Thực trạng chung
Điều kiện kinh tế của địa phương cịn gặp nhiều khó khăn, thu nhập
bình qn đầu người cịn thấp, địa bàn dân cư không tập trung làm ảnh hưởng
đến việc đi lại cũng như việc tham gia các hoạt động xã hội của từng đội
viên.
Một số giáo viên còn chưa làm hết trách nhiệm của một người thầy,
chưa có kinh ngiệm làm cơng tác chủ hiệm lớp đặc biệt công tác giáo dục đạo
đức cho học sinh.
Một số phụ huynh còn chưa quan tâm đến việc học tập cũng như việc
giáo dục đạo cho con em mình.
Bản thân cịn ít tuổi, kinh nghiệm trong cơng tác giáo dục cịn ít.
b. Tình trạng đạo đức của học sinh đầu năm học 2004 – 2005

5


Một số phương pháp giáo dục đạo đức học sinh trong trường THCS.

III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC
1. Tìm hiểu và đánh giá chung

Qua quá trình tìm hiểu , điều tra khảo sát , tình hình đạo đức của học sinh trong
nhà trường cũng như qua trò chuyện với học sinh tơi nhận thấy ngun nhân
đẫn đến tình trạng đạo đức củ học sinh xuống cấp như hiện nay có rất nhiều
nguyên nhân nhưng chủ yếu là các nguyên nhân sau đây:
- Quan hệ trong gia đình của các em không được tốt, cha mẹ thường
xuyên đánh nhau, chởi nhau thậm chí một số em cha mẹ li dị đã ảnh hưởng xấu
trực tiếp đến các em , thiếu sự quan tâm giáo dục đúng đắn đối với các em.
- Một số em do hồn cảnh gia đình mà một số bạn trong trường, trong lớp
, trong thơn xóm xa lánh.
6


Một số phương pháp giáo dục đạo đức học sinh trong trường THCS.

- Một số em do không vững lập trường nên bị một số bạn xấu, người xấu
lôi kéo tham gia các tệ nạn xã hội.
- Một số em do điêù kiện gia đình khá giả , lại được gia đình nng chiều
từ nhỏ khơng có phương pháp giáo dục đúng dắn
- Các thầy giáo cô giáo chưa quan tâm đúng mức đến các em, các em
không được tham gia các hoạt động xã hội.
2. các phương pháp giáo dục học sinh
a. Tạo môi trường sinh hoạt lành mạnh, một tập thể đoàn kết.
Hàng năm cứ vào đầu năm học với trách nhiệm là tổng phụ trách đội tôi
đã chủ động kết hợp với giáo viên chủ nghiệm , giáo viên bộ môn của các chi
đội đưa ra danh sách cán sự bộ môn để cho các thành viên trong lớp biểu quyết
từ đó các em đội viên thấy mình có quyền lợi và trách nhiệm để xây dựng chi
đội mình trở thành chi đội vững mạnh.
Thường xuyên tham mưu cho nhà trường và cùng với BCH chi đoàn nhà
trường, các giáo viên trong trường tổ chức cho các chi đội tham gia các trò chơi
tập thể, các cuộc thi tìm hiểu về Đảng, Bác Hồ , quyền trẻ em…Từ đó tạo cho

các em mối đồn kết gắn bó lẫn nhau.
Song song với việc xây dựng nề nếp của liên đội thì tơi ln ln quan
tâm xây dựng mối đoàn kết thống nhất trong các chi đội trong liên đội mà điều
đầu tiên là tình cảm bạn bè chân thành, thông cảm sâu sắc cho nhau, chia sẽ
cùng nhau những lúc khó khăn. Muốn đạt được mục đích đó thì mỗi khi có mâu
thuẫn giữa các em trong chi đội , trong liên đội thì tơi gọi riêng từng em để tìm
hiểu lí do nảy sinh mâu thuẫn để từ đó giúp các em nhận ra được cái đúng cái sai
của mình mà tha thứ , thơng cảm chop nhau để cùng nhau học tập tốt hơn và
sống có ích hơn. Cùng với những việc làm ấy tơi cịn gợi ý cho các em ý thức
thương yêu giúp đỡ lẫn nhau.
b. Tạo điều kiện cho những học sinh chậm tiến hoà nhập vào tập thể.
7


Một số phương pháp giáo dục đạo đức học sinh trong trường THCS.

Trong số những học sinh có đạo đức không tốt thường xuyên mắc rai
phạm chưa hẳn các em học kém hay ý thức kém mà đa số là do hồn cảnh tạo
nên . Chính vì vậy tơi đã cùmg với giáo viên chủ nhiệm, các lớp tạo điều kiện
cho các em tham gia vui chơi như: TDTT, ca múa hát , tham gia các buổi hái hoa
dân chủ … Cử các em vào làm cán lớp tuỳ theo sở trường của từng em có thể là
lớp phó lao động, tổ trưởng, tổ phó vv…
Cùng với giáo viên bộ môn tạo điều kiện giúp đỡ các em trong học tập
như thường xuyên cho các em trả lời những câu hỏi dễ và động viên các em
trước tập thể khi các em có câu trả lời đúng.
Ln ln tạo điều kiện cho các em được khẳng đình trước tập thể và tập
thể có niềm tin vào các em cho nên trong hoạt động , phong trào đội tôi thường
phân công cho các em đảm nhận một số công việc, và phải luôn cùng giáo viên
chủ nhiệm , cán bộ lớp giúp các em hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao:
Chẳng hạn: Nhân ngày nhà giáo Việt Nam viết vở kịch yêu cầu một số

em đạo đức chưa tốt nhưng lại có năng khiếu về văn hố văn nghệ thì cử các em
vào đội văn nghệ của lớp tham gia diễn kịch.

c. Phân tích những việc làm được cũng như chưa làm được.
Với những học sinh có đạo đức chưa tốt hay là những học sinh có chiều hướng
đi xuống giáo viên cần phải tìm hiểu một cách cẩn thận , tìm ra nguyên nhân dẫn
đến tình trạng như trên để áp dụng các biện pháp riêng biệt đối với từng đội viên
d. Động viên kịp thời những thành tích mà mỗi đội viên đã đạt được.
Nắm bắt được tâm lí các em đội viên ở lứa tuổi này là thường thích khen
hơn thích chê, thích làm việc gì đó trội hơn người khác cho nên tôi thường kết
hợp với giáo viên chủ nhiệm các lớp , BCH các chi đội tuyên dương những việc

8


Một số phương pháp giáo dục đạo đức học sinh trong trường THCS.

mà các em làm được trước tập thể lớp hoặc trước toàn trường dù chỉ một việc rất
nhỏ.
e. Xây dựng tập thể vững mạnh.
Chính việc xây dựng một tập thẻ vững mạnh- một chi đội tự quản sẽ tạo cho mỗi
đội viên có trách nhiệm trước tập thể, sống trong một tập thể có nề nếp tốt , có
sự đùm bọc lẫn nhau , giúp đỡ lẫn nhau thì mỗi đội viên cũng tự sữa chữa những
sai lầm mà mình thường mắc phải.
g. Kết hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và xã hội.
Vào đầu năm học cùng với BCH các chi đội, giáo viên chủ nhiệm các lớp, BCH
liên đội tiến hành thành lập những nhóm bạn cùng tiến với quy chế cụ thể để cho
mỗi thành viên trong nhóm biết được trách nhiệm của mình từ đội viên được
giao nhiệm vụ giúp bạn học tiến bộ đến bạn được giúp đỡ học tiến bộ. Mỗi nhóm
thường từ 3 đội viên đến 4 đội viên trong đó có ít nhất 1 đội viên có học lực từ

Khá trở lên và đạo đức tốt. Các nhóm có thể chia theo lớp hoặc theo thôn
(làng) .
Ban chỉ huy liên đội kết hợp với giáo viên phụ trách phổ cập các thôn, cán bộ
thôn(làng) thường xuyên đi kiểm tra góc học tập của đội viên đồng thời tìm hiểu
trao đổi việc học tập của mỗi đội viên từ đó biết được các sở thích, biết được
cách học bài và làm bài tập của đội viên mà kết hợp với giáo viên chủ nhiệm các
lớp, giáo viên bộ mơn có phương pháp giáo dục từng đội viên.
Hàng năm kết hợp với các đoàn thể trong xã tham gia giao lưu văn hoá văn nghệ
, đặc biẹt là cùng với hội cựu chiến binh xã hàng năm tổ chức một buổi nói
chuyện truyền thống được một lần.
III. Kết quả đạt được trong quá trình giáo dục đạo đức học sinh.
Sau khi khảo sát tình hình đạo đức của liên đội tơi suy nghĩ tìm tịi chọn các
phương pháp giáo dục phù hợp với hồn cảnh với đặc điểm tâm lí của các em ,
bản thân tôi đã liên hệ chặt chẽ với các giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn,
9


Một số phương pháp giáo dục đạo đức học sinh trong trường THCS.

BCH các chi đội, BCH liên đội các tổ chức xã hội phối hợp nhiều yếu tố tác
động đến học sinh kết quả đén cuối năm học 2004 – 2005 chất lượng đạo đức
của liên đội trường THCS Tượng Văn được nâng lên.

IV BÀI HỌC KINH NGHIỆM.
Thông qua q trình thực hiện bản thân tơi đã rút ra bài học kinh nghiệm như
sau:
- Muốn đạt được kết quả tốt trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh trước
hết giáo viên chủ nhiệm, cán bộ lớp phải nhiệt tình, năng động, sáng tạo và phải
có tình thương giúp đỡ nhười khác.

10


Một số phương pháp giáo dục đạo đức học sinh trong trường THCS.

- Phải biết kết hợp chặt chẽ với giáo viên bộ môn, đội cờ đỏ nhà trường và phụ
huynh học sinh .
- Lựa chọn những học sinh có năng lực để phân công vào ban cán sự lớp cũng
như đội cờ đổ.
- Bản thân phải biết vận dụng , lựa chọn một cách tổng hợp các phương pháp
giáo dục đạo đức một cáh tinh hoa, sáng tạo, phù hợp với từng hoàn cảnh cụ thể
của đối tượng.
- Phải biết kết hợp với các lực lượng giáo dục , các tổ chức xã hội, chính quyền
địa phương để giáo dục
- Bản thân là giáo viên , người làm cong tác giáo dục phải là một tấm gương
sáng cho học sinh noi theo
C. KẾT KUẬN
Trong điều kiện và kinh tế xã hội hiện nay , đặc biệt là yếu tố môi trường
sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến giáo dục đạo đức cho học sinh . Vì vậy trong phương
pháp giáo dục đạo đức học sinh nói chung và đạo đức học sinh cá biệt nói riêng
có một vai trị rất quan trọng . Đây là công tác thực sự cần thiết quan trọng và
cấp bách. Nó có tác dụng thức tỉnh ý thức tốt trong ác em. Từ đó các em tiến tới
các nhu cầu đòi hỏi sự trưởng thành về đạo đức để rồi các em sẽ hiểu được
những nhu cầu về đạo đức tích cực và ý chí, giúp cho sự phát triển nhân cách
của người học sinh hiện nay.

D. NHỮNG ĐỀ XUẤT.
- Các ngành, các cấp, cùng BCH và các thầy giáo , cô giáo thực sự quan
tâm và có biện pháp giáo dục học sinh nói chung , học sinh các biệt nói riền.
- Nhà trường quan tâm hơn nữa đến công tác đội đặc biệt là các hoạt động

ngồi giờ, TDTT, Văn hố văn nghệ.
11


Một số phương pháp giáo dục đạo đức học sinh trong trường THCS.

- Ngặn chặn các hiện tượng tiêu cực trên địa bàn khi nói ,mới bắt đầu xuất
hiện. Đảm bảo môi trường sống lành mạnh cho các em học sinh .
- Chính quyền địa phương quan tâm hơn nữa tới điều kiện sinh hoạt cho các
em, nhất là trong thời gian hè.
Tượng văn ngày 26 tháng 2 năm 2007
Người viết

Lê Văn Thư

12