Đề thi học kì 1 môn Ngữ văn 10 năm 2019-2020 có đáp án - Trường THPT Lạc Long Quân

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BẾN TRE
TRƯỜNG THPT LẠC LONG QN
(Đề có 01 trang)

ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ 1 NĂM HỌC 2019-2020
MÔN: NGỮ VĂN – LỚP 10

Thời gian làm bài: 90 phút, khơng tính thời gian giao đề

ĐỀ 1

I. Đọc hiểu: (3 điểm) Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi bên dưới
Tây Hồ cảnh đẹp hóa gị hoang,
Thổn thức bên song mảnh giấy tàn.
Son phấn có thần chơn vẫn hận,
Văn chương khơng mệnh đốt cịn vương.
Nỗi hờn kim cổ trời khôn hỏi,
Cái án phong lưu khách tự mang.
Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa,
Người đời ai khóc Tố Như chăng?
(Đọc Tiểu Thanh kí, Nguyễn Du, Trang 131, SGK Ngữ văn 10, Tập I, NXBGD)
1. Xác định thể thơ và ngôn ngữ văn bản? (1 điểm)
2. Xác định biện pháp tu từ được sử dụng trong câu 3,4 và hiệu quả nghệ thuật của phép tu
từ đó? (1 điểm)
3. Từ sự đồng cảm của Nguyễn Du đối với Tiểu Thanh, anh/ chị hãy viết đoạn văn ngắn (5
đến 7 dòng) bày tỏ suy nghĩ về sự đồng cảm trong cuộc sống hôm nay. (1 điểm)

II. Làm văn: (7,0 điểm) Cảm nhận của anh/chị về bài thơ sau:

Cảnh ngày hè
(Bảo kính cảnh giới – bài 43 - Nguyễn Trãi)

"Rồi hóng mát thuở ngày trường,
Hoè lục đùn đùn tán rợp gương.
Thạch lựu hiên cịn phun thức đỏ,
Hồng liên trì đã tiễn mùi hương.
Lao xao chợ cá làng ngư phủ,
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương.
Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng,
Dân giàu đủ khắp đòi phương."
(SGK Ngữ văn 10, tập 1, trang 118)
-------------Hết-------------


ĐÁP ÁN ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ I NĂM HỌC 2019-2020
Môn: NGỮ VĂN - Lớp: 10
Mã đề: 01
I. Đọc hiểu

1. Thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật (0,5 điểm), ngôn ngữ chữ Hán (0,5 điểm)
2. Học sinh xác định đúng 1 biện pháp tu từ (0,5 điểm), nêu đúng hiệu quả (0,5 điểm)
Ví dụ: Phép đối, hiệu quả: Khẳng định sự bất tử của văn chương, dẫu người sáng tạo ra
chúng thì ln long đong, lận đận thậm chí là chết trong buồn tủi, cô đơn
3. Đoạn văn đảm bảo các u cầu:
- Hình thức: Khơng được gạch đầu dịng, khơng mắc lỗi chính tả, ngữ pháp; hành văn
trong sáng, cảm xúc chân thành;
- Nội dung: giáo viên linh hoạt chấm điểm, trân trọng sự sáng tạo hợp lí của học sinh.
Gợi ý: từ sự đồng cảm của nhà thơ Nguyễn Du với cái đẹp và người làm ra cái đẹp
(nàng Tiểu Thanh), học sinh suy nghĩ về sự đồng cảm trong cuộc sống hơm nay: biết đặt
mình vào hoàn cảnh người khác để hiểu họ, biết quan tâm chia sẻ niềm vui, nỗi buồn với
mọi người xung quanh,… (1,0 điểm)
II. Làm văn: Phân tích bài thơ “Cảnh ngày hè” của Nguyễn Trãi

1. Về kĩ năng:
- Biết cách phân tích, cảm nhận bài thơ tứ tuyện đường luật.
- Kết hợp phân tích với nêu dẫn chứng so sánh để làm rõ nội dung bài thơ
- Bài làm có kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu lốt, khơng mắc lỗi về chính tả, về ngữ pháp, dùng từ.
2. Về kiến thức: Học sinh dựa vào những hiểu biết đã học về bài thơ phân tích và trình bày cảm
nhận theo những cách riêng, nhưng cần đảm bảo các ý sau:
KIẾN THỨC CẦN ĐẠT
ĐIỂM
Mở bài
Giới thiệu tác giả, tác phẩm, khái quát về bài thơ:
0,5
1,0
1. Bức tranh thiên nhiên ngày hè (4 câu đầu)
- Tâm thế ngắm cảnh (câu 1): Rồi (rảnh rỗi), ngày trường (ngày dài) → Tư thế ung
dung, đi dạo ngắm cảnh.
- Bức tranh cảnh vật (câu 2,3,4)
+ Cây hòe: đùn đùn, rợp trương
1,5
+ Thạch lựu: phun thức đỏ
+ Sen: tỏa ngát bay theo làn gió
-> Bằng cách sử dụng động từ mạnh, hình ảnh tươi tắn, cách ngắt nhịp khác thường,
tác giả đã tái hiện bức tranh cảnh vật ngày hè rất đặc trương, tươi tắn tràn đầy sức sống
2. Bức tranh cuộc sống: (câu 5,6)
+ Từ láy tượng thanh: lao xao, dắng dỏi
Thân bài
+ Phép đối: câu 5 và câu 6
1,5
+ Đảo ngữ: lao xao/ chợ cá; dắng dỏi/ cầm ve
+ Liên tưởng: cầm ve
 cuộc sống vui nhộn, thanh bình buổi chiều tà.

 Bức tranh thiên nhiên và cuộc sống hài hịa. Qua đó, thể hiện một tâm hồn yêu thiên
nhiên, yêu đời, yêu cuộc sống của tác giả.

Kết bài

2,0
3. Khát vọng của nhà thơ (2 câu cuối)
- Ước mơ có “Ngu cầm” của vua Thuấn: khát vọng về cuộc sống ấm no hạnh phúc cho
nhân dân.
- Câu thơ cuối 6 chữ, nhịp thơ 3/3, ngắn, dứt khoát là sự dồn nén cảm xúc của tồn bài.
 Tấm lịng u nước, thương dân của tác giả.
Đánh giá chung về nghệ thuật, nội dung; nhấn mạnh lại tình yêu thiên nhiên của tác giả 0,5
đồng ca ngợi đức tính tốt đẹp của bậc thi nhân dù xin cáo quan về ở ẩn nhưng vẫn một
lòng lo cho sự nghiệp chung đất nước