Vai trò của hệ tiêu hóa khỏe mạnh
với sự phát triển của trẻ
Đặc điểm hệ tiêu hóa của trẻ
Nếu như hệ hô hấp giúp trẻ hít thở, hệ tim mạch
giúp đưa máu đi khắp cơ thể, thì hệ tiêu hóa cũng
có vai trò quan trọng không kém là tiếp nhận, tiêu
hóa, hấp thu thức ăn và thải các chất không tiêu
hóa ra khỏi cơ thể. Hệ tiêu hóa chính là nơi giúp
trẻ “nạp năng lượng” mỗi ngày. Nếu quá trình nạp
năng lượng diễn ra đều đặn và suôn sẻ, các cơ
quan trong cơ thể trẻ sẽ thực hiện tốt các chức
năng của mình,ngược lại, nếu hệ tiêu hóa thường
xuyên bị trục trặc thì chắc chắn quá trình phát
triển của trẻ ít nhiều sẽ bị ảnh hưởng.
Hệ tiêu hóa bắt đầu từ miệng, rồi đến thực quản, dạ
dày, ruột non, ruột già và kết thúc ở hậu môn. Mỗi
phần có một chức năng riêng nhưng lại liên quan chặt
chẽ với nhau. Một phần nào đó bị trục trặc sẽ ảnh
hưởng xấu đến những phần khác của ống tiêu hóa và
toàn cơ thể.
Các rối loạn tại đường tiêu hóa thường gặp ở trẻ
nhỏ
Rối loại tại đường tiêu hóa rất đa dạng và hậu quả
không chỉ tại chỗ mà còn ảnh hưởng đến toàn cơ thể.
1. Trào ngược dạ dày – thực quản: là rối loạn khá
thường gặp trong những tháng đầu đời, làm các bậc
cha mẹ hết sức lo lắng vì trẻ thường ọc sữa sau bú.
Sau khi bú, sữa sẽ nằm trong dạ dày của bé, và chỗ
nối giữa ống thực quản và dạ dày sẽ thắt lại, giống
như thắt miệng túi, giúp sữa không bị trào lên khi dạ
dày co bóp. Ở một số trẻ, chỗ thắt này thường xuyên
mở ra, tạo điều kiện cho sữa trào ngược lên trên,
nhất là khi trẻ nằm đầu thấp, khi ho, vặn mình hay
khóc. Trẻ nhỏ càng dễ bị trào ngược do dạ dày nằm
ở tư thế tương đối ngang, thức ăn chỉ mới có sữa ở
dạng lỏng. Thông thường, tình trạng này hầu hết sẽ
hết ở thời điểm trẻ được 12 tháng tuổi. Chỉ một số ít
sẽ tiếp tục còn triệu chứng, thậm chí nặng hơn do
xuất hiện những biến chứng của trào ngược dạ dày –
thực quản mang lại như viêm thực quản, khàn tiếng,
khò khè, biếng ăn, suy dinh dưỡng, …Lúc này tình
trạng đã trở thành bệnh trào ngược dạ dày – thực
quản và ảnh hưởng xấu của nó đã tác động lên các
cơ quan khác ngoài đường tiêu hóa.
2. Đau quặn bụng: có những lúc cha mẹ bé rất bối
rối khi thấy con mình khóc dữ dội mà dỗ không nín
được. Trẻ khóc thét, vật vã, không chịu bú, cứ kéo
dài hàng giờ, vài ngày trong tuần và liên tiếp mấy
tuần liền. Tình trạng trên được cho là trẻ bị đau quặn
bụng, nguyên nhân rất đa dạng, nhưng thường do
thức ăn (sữa) khó tiêu, bụng bị đầy hơi, hoặc có thể
do dị ứng với sữa hay trào ngược dạ dày – thực quản
nói ở trên. Nếu tình trạng này kéo dài, không chỉ gây
căng thẳng và lo lắng cho các bậc phụ huynh mà còn
làm trẻ giảm bú, ít ngủ và chậm tăng cân.
3. Tiêu chảy: trẻ trong độ tuổi từ 6 tháng đến 2 tuổi
có nguy cơ cao nhất bị tiêu chảy, mà nguyên nhân có
thể do nhiễm trùng hoặc không nhiễm trùng như dị
ứng sữa, ngộ độc, hoặc đơn thuần do chế độ ăn
không phù hợp. Bất chấp những tiến bộ của y học
cũng như cải thiện môi trường, tỷ lệ mắc tiêu chảy
vẫn còn cao ở cả các nước đã phát triển lẫn đang
phát triển, và tử vong do tiêu chảy chiếm hàng thứ 3
trong các nguyên nhân gây tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi
trên toàn thế giới. Những đợt tiêu chảy cấp tính làm
chậm quá trình tăng cân của trẻ, có thể gây phiền
phức cho gia đình vì phải nghỉ làm để chăm sóc bé.
Riêng tiêu chảy mạn tính (kéo dài trên 14 ngày) thì
hậu quả gây suy dinh dưỡng cho trẻ là rất lớn, thiếu
hụt các dưỡng chất, đưa đến tình trạng suy giảm
miễn dịch, làm trẻ dễ mắc các bệnh nhiễm trùng
khác.
4. Táo bón: trẻ trong độ tuổi còn bú, nhất là những
trẻ không bú mẹ sẽ dễ có nguy cơ bị táo bón do
thành phần đạm trong sữa bò khó tiêu hóa hơn sữa
mẹ, cộng với chức năng hệ tiêu hóa chưa thật hoàn
chỉnh. Ngoài ra, lượng đạm nhiều quá mức trong một