Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (6.1 MB, 12 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
<i>Khoa Trìèi hoc, Tntdng DHKHXH&NV, </i>
<i>DHQGHN </i>
Nhtìng nàm gàn day, Dàng va Nhà nUde ta dàc biet quan tàm dén
nàng cao chà't lUdng nguón lUc con ngudi, trong dd viec xày dUng va
phàt trién ddi ngù tri thùe khoa bgc xà boi & n h à n vàn (KHXH & NV)
ngày càng vtìng manh, dàp ùng yéu càu ngày càng cao cùa sU nghiép
ddi mdi dà't nUdc là mot nhiem vu cà'p bàcb va làu dai. Tìm hiéu dàc
diém phàn ành bàn chà't cùa ddi ngù tri thùe KHXH & NV nhàm cung
cà'p mot ed sd quan trgng de ed nhùng dinh hudng, giài phàp dùng
dàn thUc hien nhiem vu trén. Dd là muc dich ma bài vié't này mud'n
de cap dén.
Ddi ngù tri thùe KHXH .& NV là mot bg phàn cùa t à n g Idp tri
thùe, ed nhiem vu sàng tao va truyén ha tri thùe KHXH & NV (tri thùe
ve epn ngUdi, mdi quan he giùa con ngUdi vdi con ngUdi, vdi xà boi),
qua dd tham già trUc tié'p vào ddi sd'ng chinh tri - xà boi, là lue lUdng
ehinh trong viéc xày dUng nén tàng tu tudng - ly luàn, xày dUng ddi
song vàn boa, tinh thàn cùa xà boi, gap phàn quan trgng vào sU phàt
trien xà boi nói chung.
O nude ta, ddi ngù tri thùe KHXH & NV, ngồi nhiìng dàc diém
chung cùa tàng Idp tri thùe Viet Nam, cdn ed nhùng dàc diém dac thù.
The hien:
<i>Thù nhà't, dai ngu tri thùe KHXH & NV hien nay là sU tié'p nói bg </i>
Ky nguyén ddc làp cùa qud'e già dàn toc Viet Nam bàt dàu tu ehién
thàng Bach Dàng vi dai cùa Ngd Quyén, két thùe thdi ky thugc dia
cùa che do phong kién pbudng Bàc. Hàu hét càc triéu dai phong kién
nude ta déu hét sue quan tàm dé'n viéc dào tao Idp ngUdi "hién tài"
phue vu cho viéc giù ddc làp dàn toc va xày dUng phàt trién dà't nUdc.
Tàng Idp tri thùe Viet Nam thUe sU ra ddi tu triéu dai nhà Ly, khi vua
Ly Thành Tdng cho xày dUng vàn mié'u Qud'e Tu Giàm, trUde hét là de
dào tao cho Hoàng Tbài tu va con em càc quan lai, sau nùa là con em
bình dàn ed diéu kién. Sau khoa thi dàu tién (3-1075), lién tiép càc
triéu dai: Tran, Ho, Le, Mac, Tày Sdn, Nguyén dà to chùc 183 khoa thi
tién si boac tUdng dudng va lUa ehgn dUdc 2898 nhà Khoa bang, trong
dd ed 47 trang nguyén, 48 bang nhàn, 75 tham boa va hàng ebue van
tu tài. Mae dù chUa phài là toàn bg, nhUng ed thè eoi, hg là bg phàn
cd't Idi cùa tàng Idp tri thùe nude ta lue dd va là dai dién cho tri tue cùa
dàn toc Viet Nam.
dà'u tranh chd'ng giàc ngoai xàm. Nhùng dóng gdp Idn lao dd là ed sd,
tién de de ddi ngù tri thùe KHXH & NV hien nay k é thùa, tU hào va
noi gUdng. Diéu này, tri thùe khoa bgc tu nhièn va khoa bgc ky t h u a t
d nude ta khdng ed dUde.
<i>Thù hai, dòi ngù tri thùe KHXH & NV Viet Nam hien nay ra ddi </i>
<i>gàn lién vói diéu kién kinh té - xà hgi va nhu cau cùa cc dà'u tranh </i>
<i>giài phóng ddn toc à nUdc ta nhùng nàm dàu théky XX. </i>
Tri thùe KHXH & NV nude ta ed tu làu, hdn nùa lai sdm nhà't
trong lich su, nhUng tri thùe KHXH & NV hién nay, vdi tu càch là
ngUdi tri thùe mdi, tri thùe màc xit thi ra ddi gàn vdi nhiem vu cùa
Sau ehién tranh t h è gidi làn thù nhà't, thUc dàn Phàp mò rgng viéc
khai tbàc thugc dia, xà boi Viet Nam ed sU phàn boa theo hUdng phàt
trién mdi. Tu mot xà hgi ndng nghiép, ehuyén dàn sang mot xà hgi
ndng, cdng nghiép. Kinh t é TBCN bàt dàu hinh t h à n h va phàt trién.
Su phàn boa giai cà'p trong xà boi ngày càng sàu sàc. Mot ben là giai
cà'p tu san Phàp va dia cbù phong kién, mot ben là n h à n dàn lao dgng.
Giai cà'p tu san Phàp tàng cUdng dàu tu, day n h a n h qua trinh tich tu
va tàp trung tU bàn d thugc dia. PhUdng chàm chung cùa thuc dàn
Phàp là thué nhàn cdng, mua nguyén liéu rà't rè mat, bàn hàng boa
cdng nghiép d chinh qud'e vdi già cao, nhàm tbu dUde Idi n h u à n td'i da.
Giai cà'p dia cbù phong kién boàn toàn bae nbUde trUdc ThUc dàn, cùng
vdi tu bàn Phàp, tàng cUdng cUdp bde ndng dàn. Ndng dàn là lue lUdng
lao dgng cbù yéu cùa xà boi, là dai da so' nhàn dàn trong nUdc. Giai
cà'p cdng nhàn bàt dàu bình thành, nhUng cdn qua nho bé va cùng nhU
ndng dàn, bi hoc Igt nàng né.
Tìm càu tra Idi cho nhùng càu boi trén, mot bg phàn tri thùe yéu
nude tién tién. dién bình là Cbù tich Ho Chi Minh, dà tìm thà'y con
dudng giài phóng dàn toc d cbù nghìa Màc-Lénin. Dd chinh là nhùng
nhàn to dàu tién cùa ddi ngù tri thùe KHXH & NV màc-xit sau này,
hg tich CUC nghién eùu va tuyén truyén cbù nghìa Màc-Lénin vào càc
lue lUdng yéu nude cùa Viet Nam, nghién eùu diéu kién lich su xà boi
Viét Nam, nghién eùu càch mang Thàng Mudi... de xàe dinh nhùng
bude di cùa con dUdng giài phdng dàn toc d nude ta.
Dac biet, khi ehién tranh t h è gidi làn thù Hai lan rgng, phàt xit
Nhat tran vào nude ta hdng thay the thUe dàn Phàp. ThUc dàn Phàp
va phàt xit Nhat tiép tue thUc hién chinh sàch no dich vàn boa, cdng
riéng cùa nd, làm thà't bai àm mUu dóng hồ dàn toc ve vàn hoà cùa
càc t h è lue xàm lUde. Khdng chi nhU vày, nhiem vu cùa càch mang cdn
phài phàt trién nén vàn hoà dd trén ed sd k é thùa, tié'p tbu nhùng già
tri vàn hoà va tinh thàn cùa càc dàn toc kbàc, làm cho nén vàn hoà
dàn toc ngày thém phong phù.
Nhu vày, ddi ngù tri thùe KHXH & NV Viet Nam hien nay bình
thành cbù yéu tu nhu càu ehinh tri cùa tbUe tién càch mang Viet Nam
- euge dà'u tranh giài phóng dàn toc khdi sU thị'ng tri cùa tbUe dàn
Phàp nhùng nàm dàu thè' ky XX.
<i>Thù ba, doi ngù tri thùe KHXH & NV Viet Nam hien nay Idy </i>
<i>chù nghia Màc • Lenin làm c<3 so the gidi quan va phitong phàp </i>
<i>luàn khoa hoc. </i>
khdng ed sàng kién, khdng ed qua càm giài quyé't càc và'n de mdi me
xày ra trUóc màt (né'u co tu tudng mdi, cùng làp tue bi lén àn). Nhà't
eù nhà't dgng cùa Tri thùe Nho già déu phài tuàn theo Idi day cùa kinh
dién (do càc Thành hién tong két).
Dén cuoi thè' ky XIX dàu thè' ky XX, khi thUc dàn Phàp xàm lUde
vào nude ta, y thùe he Nho giào bà't lUe trUde nhiem vu lich su cùa dàn
toc. Cùng vdi su khùng hoàng ve dUdng Idi eùu nude, tri thùe KHXH
& NV nude ta cùng làm vào tinh thè' khùng hoàng ve thè' gidi quan va
phUdng phàp ln. Trong qua trình tìm dUdng éu nude, tìm thè' gidi
quan mdi, hg dà bàt gap va giàc ngd chù nghìa Màc - Lenin. Giào sU
Dang Thai Mai dà nói: Tdi ed dip dgc nhùng nguyén ly ed bàn cùa chù
nghìa duy vat lich su, nhùng tàp kinh dién ve chù nghia Màc, ve nhàn
thùe luàn, phUdng phàp luàn, nhàn sinh quan, tdi trd t h à n h mot dién
hinh con ngUdi tri thùe tiéu tu san cùa mdt nude thugc dia. Mot dién
bình khà trgn ven vdi mot net tàm ly ed le cùng ed phàn td't... Tdi nghl
ràng diém chù yéu nhà't ve màt này là chù nghìa Màc - Lenin dà the
nghiém thành cdng làn dàu tién vdi càch mang thàng Mudi - dà tra lai
cho tdi niém tin tUdng. Tin vào quan diém duy vat lich su, tin vào
tUdng lai càch mang vd san cùa càch mang Viét Nam, tin vào lành tu
vi dai, ngudi cdng san dàu tién cùa dàn toc.
Nghién éu chù nghìa Màc - Lenin, càc nhà tri thùe yéu nUÓc
<i>nhàn thùe dMc ràng: "Chù nghìa Màc - Lenin khdng phài là mot he </i>
thd'ng tin diéu trUóc sao sau vày, khdng phài là mot bg kinh thành, nò
là mot phUdng phàp luàn trUde hét, phUdng phàp luàn cùa khoa hgc
[2, tr.47].
thùe KHXH & NV nude ta dà ed mot càch nhìn mdi, mot thài do linh
hoat, mém dèo dd'i vói tinh boa cùa nén vàn hồ ềe dàn toc kbàc trén
thè gi va tinh boa vàn hồ cùa dàn toc Viet Nam trong lich su. Kè
thùa nhùng già tri tot dep cùa nhùng thành tUu trén de làm giàu thém
va tàng sue manh cho nén vàn hoà dàn toc, trén ed sd dd, thdi mot
luóng gid mdi cho su phàt trién cùa KHXH & NV va cùng dem lai
nhiìng ddng gdp mdi cho sU nghiép càch mang cùa nUdc ta. Càc cdng
trình khoa hge ve KHXH & NV d nUóc ta déu dà xuà't p h à t t u yéu càu
cùa thUc tién va lai dUde chinh tbUe t i l n kièm tra: dd là thUe tién cuge
dà'u tranh giài phdng dàn toc va xày dUng xà boi mdi, nén kinh t è mói,
vàn hồ mdi, con ngUdi mdi Viét Nam. Già tri ly luàn va thUc tién cùa
càc cdng trình khoa hge ngày càng cao hdn.
Màt khàc, tu khi dà't nude dUdc giài phdng khdi sU thó'ng tri cùa
thUe dàn Phàp, xu huóng tà't yéu cùa càch mang Viét Nam là di lén
chù nghia xà boi. Ben canh Idp tri thùe dàn anh, doi ngù tri thùe
KHXH & NV nude ta dUdc bd sung Idp tri thùe mói, dUdc dào tao dudi
mài trUdng xà boi cbù nghìa. Ddi ngù tri thùe KHXH & NV Viét Nam
hién nay phàt trién gàn lién vdi sU phàt trién mot nén giào due mdi
-"nén giào due xà boi chù nghia ed tinh n h à n dàn, dàn toc, khoa hge,
hién dai, là'y chù nghia Màc-Lénin va tu tuòng Ho Chi Minh làm nén
tàng". Trén ed sd mot nén giào due mói, tri thùe KHXH & NV Viét
Nam, ngoài kién thùe ed bàn ehuyén sàu ve ehuyén ngành dUdc dào
-1980, dà néu: "Phài dào tao mot ddi ngù càn bg ly luàn va khoa hgc xà
boi ed pham chà't td't, rà't mUe trung th à nh vói sU nghiép cùa Dàng, ed
trình do khoa hge cao, nàm vùng phUdng phàp cùa chù nghia Màc
-Lenin va nhùng t h à n h tUu mdi nhà't cùa khoa hgc xà hgi..." [9, tr.73]
Dong thdi vói sU phàt trién cùa KHXH & NV, va san pham cùa
mot nén giào due mdi, ddi ngù tri thùe KHXH & NV màc xit cùng
truòng thành ve so' lUdng va ed sU thay ddi ed bàn ve ed sd t h è gdi quan
va phUdng phàp luàn.
mot phUdng phàp luàn khoa hgc. Tri thùe KHXH & NV dà tìm thà'y vù
khi ly luàn, cdng cu tu duy d chù nghìa Màc-Lénin. Chinh chù nghia
Màc-Lénin dà tao nén nhùng ehuyén biè'n mdi ve chat trong bàn thàn
ngudi tri thùe KHXH & NV Viét Nam, thUc tién càch mang Viét Nam
là mdi trUdng xà boi de tri thùe the hién khà nàng lao dgng sàng tao
trén tinh thàn khoa hgc mói. Tu dd tri thùe KHXH & NV gàn bd nhiéu
hdn, ddng gdp nhiéu hdn vdi sU nghiép càch mang cùa n h à n dàn lao
ddng Viet Nam va KHXH & NV cùng ngày càng phàt trién hdn.
<i>Thù tUy dai ngù tri thùe KHXH & NV Viét Nam hien nay là </i>
<i>mot lUc litcfng trong khoi lién minh càng • nàng • tri thùe tao </i>
<i>thành nén tàng chinh tri - xà hgi cùa sit nghiép càch mang gidi </i>
<i>phóng dàn toc va xày ditng chù nghia xà hgi ò Viet Nam. </i>
Màt khàc, ngay tu khi thành làp, Dàng ta ludn cbù trgng dé'n viéc
xày dUng va dào tao ddi ngù tri thùe mdi-tri thùe cùa cdng, ndng. "Dào
tao tri thùe mdi, cài tao tri thùe é, cdng ndng tri thùe hồ, tri thùe
khoa hoc cho viéc b o a c h d i n h v a t ù n g buóc cu t h e h o à dUdng Id'i ddi mdi
N h u vày, n h ì n s u o t chiéu dai p h à t t r i é n dà't nUdc t u n h ù n g n à m
d à u t h è ky XX d é n nay, tri t h ù e K H X H & N^V d à ludn là lUc lUdng
t h a m già tich cUc vào viéc giài quyèt n h ù n g n h i é m vu e h i n h t r i c ù a dà't
nude. Hg k h d n g con t h u à n t u y là n h ù n g ngUdi lao d g n g t r i de, chi biét
vùi d à u vào sàch vd, k h d n g thd d, m a thUc sU là n h ù n g n h à b o a t ddng
t r é n lình vUc c h i n h tri. C ù n g e h i n h vi vày, m a ed thdi k y k h o a hgc xà
boi va k h o a hgc n h à n v à n dUdc coi nhU là k h o a hgc c h i n h t r i . T r o n g dU
t h à o phUdng hUóng n g h i é n eùu k h o a hgc xà boi t u n à m 1970-1975 cùa
Uy b a n K h o a hgc Xà hgi, n à m 1969 ed ghi: "Khoa hgc xà hgi thUe chà't
là khoa hgc c h i n h tri, cho n é n phUdng h u d n g d ù n g d à n c ù a k h o a hgc
xà boi Viét N a m là p h à i xuà't p h à t t u thUc t é c ù a Viét N a m , t u dUdng
lèi cùa Càch m a n g Viét N a m m a d a t r a m u c t i é u n g h i é n e ù u de phue
vu càch m a n g Viét N a m " [8. tr.58].
T r é n day, là n h ù n g dàc diém ed b à n , t u y chUa p h à i là tà't cà, song
n h ù n g dac diém do là ed sd de c h ù n g ta n h à n dién ve doi n g ù t r i thùe
KHXH & NV Viét N a m . p h à n biét vói t r i t h ù e d càc n g à n h k h o a hoc
khàc. Q u a dd ed t h è thà'y, ddi n g ù t r i t h ù e K H X H & NV Viét N a m hien
n a y là s a n p h à m cùa h o à n c à n h lich su Viet N a m , là sU p h à n à n h mot
p h à n nào dò lich su Viét N a m . lich su p h à t t r i é n c ù a K H X H &; NV Viét
N a m . Hg m a n g t r o n g m ì n h day dù n h ù n g dac trUng c h u n g c ù a ngUÒi
tri t h ù e KHXH & NV, lai m a n g n h ù n g n e t dac t h ù c ù a h o à n c à n h Viet
N a m . D ù n g n h u C.Màc dà n h à n dinh: con ngudi t a o r a h o à n c à n h dé'n
mùc n à o thi h o à n c à n h cùng tao r a con ngUdi dé'n m ù c dò. N h ù n g dac
diém t r é n c ù n g là ed sd de c h ù n g t a ed t h è ly giài dUdc t a i sao trong
n h ù n g n à m q u a t r i t h ù e K H X H & NV Viet N a m dà ed n h ù n g dóng gdp
to Idn vào sU p h à t t r i é n c ù a dà't nude. T u y vày, t r u ó e y é u c à u nhiém
hgc Màc - Lenin là 1800, trong khi dd nhu càu càn dé'n 3000...; ddi ngù
ehuyén già khoa hge dàu ngành cdn rat mòng va tuoi ddi khà cao. Theo
so liéu cùa Bg Khoa hge cdng nghe va mdi trng va tdng cue thị'ng ké
thi hién nay d nc ta, é 140,41 é nhàn ngành KHXH & NV ed 2,56
<i>thac sivà 1 tièn si. Trong khi dd ty le này d ngành khoa hgc tu nhién </i>
là 12,43/0,76/1; ngành khoa hge ky thuàt là: 61,19/0,93/1; ngành khoa
hge ndng làm thuy san là: 58,35/1,03/1. Trong khi dd, lUc lUdng càn bg
tré chàm dUde bd sung. Vi vày, trong ddi ngù tri thùe KHXH & NV
Viet Nam dang ed sU hàng hut thè' he. Diéu này khdng thè khàc phue
mot càch nhanh chdng.
Cd cà'u ddi ngù tri thùe KHXH & NV cdn bà't hdp ly ò nhiéu
phUdng dién: llnh vUe boat ddng; vùng; dàn toc; trình do... Diéu này
dàn dén tinh trang nhiéu tiém nàng cùa ddi ngù tri thùe KHXH & NV
ebUa dUdc khai tbàc.
Ve phàm chà't dao due, cdn ed mot bg phàn khdng nho tri thùe
KHXH & NV thié'u phà'n khdi, chUa toàn tàm, toàn y ed'ng hié'n cho sU
nghiép khoa hgc. Cd hién tUdng mot so'tri thùe tha hoà ve phàm chà't,
dao due, tu tudng ehinh tri, bi ành hudng cùa càc thè' luc thù dich di
ngUde lai Idi ich cùa dàn toc va nhàn dàn.
Ve trình do, trong ddi ngù tri thùe KHXH & NV Viet Nam, so
lUdng ed trình dị sau dai hgc con it, chiém ty le 7,13% trong tdng sd' tri
thùe KHXH & NV, va tàp trung nhiéu d llnh vUc nghién éu. Dac biét,
trình do ngoai ngù va khà nàng su dung càc phUdng tièn ky t h u a t hién
<i>dai trong lao dgng d ddi ngù tri thùe KHXH & NV ị ne ta rà't khiém </i>
Trong lao dgng chUa ed sU két hdp chat che giùa nghién eùu ed
bàn va nghién eùu ùng dung (nghién eùu ed bàn hi xem nhe), giùa
nghién eùu ly luàn vdi tdng két tbUe tièn, giùa tri thùe trong càc ngành
KHXH & NV va giùa tri thùe KHXH &; NV vói tri thùe trong càc lình
VUc kbàc. PhUdng phàp nghién éu cùa tri thùe KHXH & NV cdn lae
bau, chUa tié'p càn dUdc vói khoa hge va cdng nghe hién dai...
trién cùa ly luàn va thuc tién, vàn con tinh trang nghién eùu chung
chung, trùng làp, tàn man; tinh ehién dà'u cùa ddi ngù tri thùe KHXH
& NV chua cao...
Chinh vi vày, càn day manh hdn nùa viec xày dUng dòi ngù tri
thùe KHXH & NV Viét Nam phàt trién toàn dién là và'n de càn thièt.
thUe hién diéu này, phài chù y dé'n nhùng dàc diém cùa ddi ngù tri
thùe KHXH & NV Viét Nam, coi dd nhU nhùng "nàng lUe noi sinh" càn
dUde phàt buy, khai tbàc triet de. Dong thdi, kèt hdp, bd sung thém
vào "nàng lUe noi sinh" dd nhùng tri thùe khoa hge mdi, hién dai, sé
tao cho ddi ngù tri thùe KHXH & NV Viét Nam mot sue manh to lón
hdn, gdp phàn xùng dàng thùe day sU phàt trién, tién bg cùa dà't nUóc.
<b>TÀI LIÈU THAM KHÀO </b>
<i>1. Tran Vàn Giàu (1996), Su phàt trién cùa tU tudng ò Viét Nam </i>
<i>tu théky XIX dé'n càch mang thàng Tàm, tàp I, NXB Chinh tri </i>
Qud'e già.
<i>2. T r a n Vàn Giàu(1997), Suphàt trién cùa tU tUÒng à Viet </i>
<i>Nam tu théky XIX dé'n càch mgng Thàng tàm, Tap III, NXB </i>
Chinh tri Qud'e già.
<i>3. Dàng Cdng san Viét Nam (2000), Vàn kién Bang, Toàn tàp, </i>
tap VH, NXB Chinh tri Qud'e già.
<i>4. Hó Chi Minh (2000), Toàn tàp, Tap VI, NXB Chinh tri Qud'e già. </i>
<i>5. Hó Chi Minh (2000), Tồn tàp, tàp VII, NXB Chinh tri Qc già. </i>
<i>6. Hó Chi Minh (1996), Tồn tàp, tàp VEI, NXB Chinh tri QuÓb già. </i>
<i>7. Nguyén Duy Quy (1998), KHXH & NV trong mudi nàm doi </i>
<i>mdi, NXB Chinh tri Qud'e già. </i>
<i>8. Nguyén Khành Toàn (1999), Khoa hgc xà hgi vd nhàn </i>
<i>vàn{tnyèn tàp), NXB Khoa hgc Xà boi. </i>
<i>9. Vàn Tao (1995), Trung tàm KHXH & NV- 40 nàm tri/òng </i>