Tận hiến với đời, tận tâm với quê hương

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

22 Bản tin Đại học Quốc gia Hà Nội Số 296 - 2015 23

Tận hiến với đời,

Tận Tâm với quê hương

<i>Nhắc đến ơng là nhắc đến một trong </i>

<i>những nhà khoa học và chuyên gia </i>

<i>đầu ngành về lịch sử và một số chuyên </i>

<i>ngành trong lĩnh vực văn hóa, giáo </i>

<i>dục. Thực tế hơn 40 năm công tác và </i>

<i>phục vụ cho sự nghiệp chung, nhất </i>

<i>là trong sự nghiệp giáo dục - đào tạo, </i>

<i>đã khẳng định vai trò và năng lực của </i>

<i>GS.TSKH Vũ Minh Giang cả trong đào </i>

<i>tạo, trong nghiên cứu khoa học và </i>

<i>hoạt động thực tiễn. Nguyên Phó Giám </i>

<i>đốc Đại học Quốc gia Hà Nội, Chuyên </i>

<i>gia cao cấp, Chủ tịch Hội đồng Khoa </i>

<i>học và Đào tạo, Đại học Quốc gia Hà </i>

<i>Nội - GS.TSKH Vũ Minh Giang đã có </i>

<i>nhiều cơng trình nghiên cứu mang lại </i>

<i>những giá trị rất thiết thực và căn bản, </i>

<i>thể hiện rõ nét tư duy mạch lạc, khách </i>

<i>quan, cẩn trọng và toàn diện của một </i>

<i>nhà khoa học, một nhà giáo đầy trách </i>

<i>nhiệm và tâm huyết.</i>

NHữNg tậN HiếN cHo Sự NgHiệp
Nếu không kể 2 năm nhập ngũ trực
tiếp cầm súng chiến đấu tại mặt trận phía

Nam (sau khi đã học năm thứ tư trường
Đại học tổng hợp Hà Nội), thì gS.tSKH
Vũ Minh giang phải mất 16 năm liền
“đèn sách” từ bậc đại học lên để có được
học vị tSKH (bảo vệ Luận án tại Đại học
tổng hợp Lômôlôxôp thuộc Liên Xô cũ).
Và điều quan trọng nữa là niềm say mê, là
ý chí vươn lên để khơng ngừng bồi tụ cho

mình có được những kiến thức sâu rộng.
Năm 1972, cuộc kháng chiến chống
Mỹ, cứu nước ở vào thời điểm quyết liệt.
Đang học năm thứ tư trường Đại học
tổng hợp Hà Nội, ông lên đường nhập
ngũ và trực tiếp cầm súng chiến đấu ở
chiến trường miền Nam. Năm 1974, theo
sự điều động ông được chuyển ra Bắc, trở
lại trường Đại học tổng hợp Hà Nội và
được phân công làm cán bộ giảng dạy
của trường, bắt đầu sự nghiệp mới: dạy

học và nghiên cứu khoa học. tuy có một
thời gian gián đoạn do phục vụ trong
quân đội, nhưng bù lại, gS. Vũ Minh
giang đã có được những trải nghiệm
thực tế quý báu ngay nơi chiến trường
ác liệt của cuộc kháng chiến. Đối với một
người nghiên cứu và giảng dạy mơn lịch
sử, thực tiễn đó càng hữu ích hơn.

Được xếp vào lớp cán bộ “nguồn” vừa
có năng lực, vừa có thực tiễn, năm 1980,
ơng được cử đi làm nghiên cứu sinh ở

XuâN pHúc

<i>GS.TSKH Vũ Minh Giang</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

22 Bản tin Đại học Quốc gia Hà Nội Số 296 - 2015 23

<b>Giáo dục</b>

Liên Xơ, tại trường Đại học tổng hợp
Lômôlôxôp – một trong những trường
đại học lớn nhất và danh tiếng nhất thế
giới thời kỳ đó. Với chuyên ngành Lịch sử
kinh tế, ông đã thể hiện là một nghiên
cứu sinh giàu tiềm năng, được các giáo
sư của trường quý mến và đánh giá cao.
Năm 1985, ông bảo vệ xuất sắc Luận án
phó tiến sĩ, ngay năm sau (1986) ơng lại
bảo vệ thành cơng Luận án tiến sĩ khoa
học. Đó là một kết quả không mấy người
đạt được trong một thời gian ngắn. Mặc
dù vậy, trong suy nghĩ của gS. Vũ Minh
giang, thực sự được cống hiến tri thức
của mình cho sự nghiệp xây dựng quê
hương đất nước mới là khát vọng lớn lao
và cháy bỏng nhất của ông. Về nước giữa
những năm đầu của cơng cuộc đổi mới,

rất nhiều khó khăn phải đối mặt. Song,
gS.Vũ Minh giang vẫn tin ở tương lai

phát triển của đất nước trên nền tảng của
sự đổi mới. Bằng những nỗ lực khơng
mệt mỏi của mình, ơng đã được giao đảm
nhiệm nhiều cương vị khác nhau trong và
ngồi trường đại học, từ chủ nhiệm Bộ
mơn, đến phó chủ nhiệm, rồi chủ nhiệm
Khoa và phó giám đốc Đại học Quốc gia
Hà Nội. Ơng là phó tổng thư ký Hội Khoa
học lịch sử Việt Nam từ năm 1991 đến
2003. Hiện gS.tSKH Vũ Minh giang là
chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo
ĐHQg Hà Nội, phó chủ tịch Hội đồng Di
sản văn hóa Quốc gia, phó chủ tịch Hội
Khoa học lịch sử Việt Nam, chủ nhiệm
Bộ môn Lịch sử Việt Nam cổ trung đại.
Ở cương vị nào, ông cũng thể hiện tâm
huyết và trình độ cao của một nhà nghiên
cứu chuyên sâu.

gS. Vũ Minh giang là một nhà khoa
học có ý thức rất rõ về vai trò “đi trước

một bước” trong nghiên cứu, nhằm có
được những cơ sở khoa học đầy đủ, vững
chắc để giải quyết và minh chứng các
vấn đề thực tế yêu cầu. Không chờ cho
đến khi đủ điều kiện và các yếu tố liên

quan, ngay từ năm 1998, ông đã cùng
các đồng nghiệp nghiên cứu để tổ chức 4
Hội thảo quốc tế về Việt Nam học với vai
trị là trưởng ban tổ chức. Đây có thể coi
là tiền đề cho sự ra đời của Viện Việt Nam
học và Khoa học phát triển sau này. thực
tiễn phát triển của Viện trong hơn chục
năm qua đã minh chứng về vai trị cần
có của Viện đóng góp vào tiến trình phát
triển chung, cả trong hoạt động nghiên
cứu và trong công tác đào tạo, nhất là
đào tạo sau đại học với những vấn đề liên
ngành về Việt Nam.

Là một nhà giáo, đồng thời là một nhà
sử học, gS. Vũ Minh giang đã có sự kết
XuâN pHúc

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

24 Bản tin Đại học Quốc gia Hà Nội Số 296 - 2015 25

hợp chặt chẽ giữa giảng dạy và nghiên
cứu. Hai hoạt động ấy tương hỗ cho
nhau, tạo nên hiệu quả cao hơn trong
công việc. Ông là tác giả và đồng tác giả
của nhiều cơng trình nghiên cứu, nhiều
cuốn sách chun khảo và sách giáo trình
phục vụ giảng dạy. trong đó có những
cơng trình được đánh giá rất cao do tác
dụng và giá trị thiết thực trong thực tiễn
như: “tiến trình lịch sử Việt Nam” (NXB

giáo dục), “giáo trình lịch sử Việt Nam”
(NXB chính trị Quốc gia), “Lịch sử Vùng
đất Nam Bộ” (chủ biên – NXB thế giới),
“Lịch sử Việt Nam – truyền thống và hiện
đại” (tác giả - NXB giáo dục), “Những
vấn đề lý luận và thực tiễn đặt ra trong
tình hình hiện nay” (NXB chính trị Quốc
gia)… cùng với đó là hàng trăm bài báo
chun đề của ơng đã được đăng trên
các báo, tạp chí trong và ngồi nước,
được các nhà chuyên môn đánh giá cao.
Nhiều hội thảo khoa học quan trọng về
lịch sử, về giáo dục, về Việt Nam học mà

ông trực tiếp là trưởng Ban tổ chức, là
trưởng Ban thư ký. Những công trình lịch
sử của ơng được đánh giá cao và giúp
làm sáng tỏ nhiều vấn đề cần được minh
chứng. cuốn “Lịch sử vùng đất Nam bộ”
là một trong những cơng trình như vậy.

trong cơng tác giáo dục – đào tạo, nhà
giáo Vũ Minh giang đã dành rất nhiều
tâm huyết và thời gian cho cơng việc.
Ơng coi đó là sự nghiệp, là hạnh phúc
và cũng là trách nhiệm đối với thế hệ trẻ.
“Với tôi, người thầy, nghề giáo nói chung
có hai điều thiêng liêng nhất phải có, đó
là tâm huyết với nghiệp làm thầy làm cơ
của mình và phải quan tâm tới chuyện

mình là thế nào trong mắt các học trị” -
giáo sư giang chia sẻ - “Nếu ai cũng tâm
niệm điềm đó, chắc chắn ngành giáo dục
sẽ thay đổi nhiều. các thầy cơ đều hiểu
học trị của mình cần cái gì, đơi khi họ
hiểu học trị của mình hơn cả những nhà
quản lý của ngành. Nếu có tâm huyết,

họ sẽ có những hiến kế, đề xuất hay cho
ngành. còn nếu quan tâm tới hình ảnh
của mình trong mắt học trị, họ sẽ biết
tự sửa mình để làm thầy cho đáng làm
thầy”. Không chỉ giảng dạy ở trong nước,
gS. giang cịn giảng ở nhiều trường đại
học nước ngồi như ở Nhật Bản, Hoa Kỳ,
pháp. tại đây, ông được nhận nhiều giải
thưởng cho quý như Huân chương cành
cọ Hàn lâmcủa chính phủ pháp… tâm
huyết của nhà giáo Vũ Minh giang với
nghề còn thể hiện ở sự trăn trở, ở những
đóng góp cho sự nghiệp giáo dục – đào
tạo trong nhà trường. Ông là người khởi
xướng và chỉ đạo công tác đổi mới tuyển
sinh theo đề riêng của ĐHQgHN từ nhiều
năm trước. Ngay đối với vấn đề đổi mới
căn bản và toàn diện giáo dục hiện nay,
giáo sư Vũ Minh giang cũng đưa ra
những ý kiến, quan điểm rõ ràng, cụ thể
và gắn với thực tiễn, với xu hướng phát
triển của thời đại.

Năm 2010, trước thềm Đại lễ kỷ niệm
1000 năm thăng Long – Hà Nội, một
trong những hoạt động học thuật lớn
nhất, duy nhất và thiết thực nhất trong
Đề án được thủ tướng phê duyệt là Hội
thảo quốc tế Hà Nội học với chủ đề: thủ
đô Hà Nội phát triển theo hướng bền
vững tỏng bối cảnh biến đổi toàn cầu.
ĐHQgHN được tin tưởng giao nhiệm vụ
là cơ quan thường trực tổ chức Hội thảo.
Và, gS.tSKH Vũ Minh giang đảm nhiệm
vai trò trưởng ban tổ chức Hội thảo ý
nghĩa này.

trong những năm gần đây, khi vấn
đề biển Đông và cuộc đấu tranh và chủ
quyền Việt Nam trên hai quần đảo Hoàng
Sa và trường Sa địi hỏi ngày càng cao
sự góp sức của các nhà sử học, gS.tSKH
Vũ Minh giang đã lao vào sự nghiệp này
với những bài viết và hoạt động có tính
chiến đấu cao. Đặc biệt là cơng trình “cơ
sở học về chủ quyền Việt Nam trên hai
quần đảo Hoàng Sa và trường Sa” đăng
trên tạp chí Khoa học và cơng nghệ của
Bộ Khoa học và công nghệ, được giới
chun mơn trong và ngồi nước đánh
giá cao.

Hiện nay, với tư cách là phó chủ nhiệm

<i>GS.TSKH Vũ Minh Giang trong lần gặp Chủ tịch nước Trương Tấn Sang</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

24 Bản tin Đại học Quốc gia Hà Nội Số 296 - 2015 25

<b>Giáo dục</b>

đề án cấp Nhà nước, gS.tSKH Vũ Minh
giang cùng với gS. phan Huy Lê và nhiều
nhà sử học đầu ngành đang tập trung
công sức cho việc xây dựng một cơng
trình Lịch sử Việt Nam có tầm cỡ với dung
lượng lên tới 25 tập thông sử và 5 tập
biên niên. Đây sẽ là bộ Lịch sử dân tộc lớn
nhất từ trước tới nay…

tậN tâM Với Quê HươNg VÀ cộNg
ĐồNg

gS.tSKH Vũ Minh giang sinh ra trong
một gia đình có truyền thống u nước
và cách mạng. Bố ông quê ở xã Minh
tân, huyện thủy Nguyên và mẹ ông quê
ở xã Đông phương, huyện Kiến thụy,
thành phố Hải phòng. Nhưng trong
kháng chiến chống thực dân pháp, cả
hai ông bà đều lên chiến khu tham gia
các hoạt động kháng chiến, gặp nhau và

nên duyên vợ chồng ở đó. Năm 1951,
cậu bé Vũ Minh giang chào đời ngay tại
chiến khu khi cuộc kháng chiến còn hết
sức cam go, cuộc sống thiếu thốn mọi bề
nhưng với ơng, Hải phịng là quê hương
gốc, ông thường xuyên theo sát những
bước phát triển của thành phố cảng, vui
niềm vui của quê, trăn trở cùng những
khó khăn của q hương

Dù làm gì, ở đâu, ơng cũng sẵn sàng
đem tâm huyết và trí tuệ của mình đóng
góp cho quê hương bằng những công
việc cụ thể. gần đây nhất, năm 2014, khi
Hải phòng được giao tổ chức Lễ khai mạc
năm du lịch, gS.tSKH Vũ Minh giang
được mời tham gia đóng góp xây dựng
kịch bản chương trình. Ơng đã đưa ra ý
tưởng tổ chức làm nổi bật những nét đẹp
truyền thông của nền văn minh lúa nước,

được Ban tổ chức đồng tình. Nhiều vấn
đề được cho là phức tạp về học thuật,
thành phố đều mời gS. giang tham gia
ý kiến và ơng đã có những tiếng nói tích
cực, những minh chứng có tính thuyết
phục cao. Ơng cịn tham gia trong Ban
biên soạn Bộ lịch sử thành phố Hải phòng
với vai trò là một cảng biển từ hàng trăm
năm về trước; đóng góp ý kiến và Báo cáo

chính trị trình Đại hội Đảng bộ thành phố
lần thứ XV…

Với quê hương là thế - ông vẫn luôn
tận tâm, vẫn luôn sống có nghĩa có tình.
Bởi “q hương mỗi người chỉ một” và
ông cũng không thể là ngoại lệ.

</div>

<!--links-->