Quản lý dự án xây dựng bài giảng điện tử

CHƯƠNG 0

DỰ ÁN,
N, QUẢN LÝ DỰ ÁN,
N,
SỰ RA ĐỜI CỦA QUẢN LÝ DỰ ÁN

TS. NGƠ QUANG TƯỜNG

1


NỘI DUNG CHÍNH

¾
¾
¾
¾

NHẬP MÔN QLDA
TÍNH CẤP THIẾT VÀ LI ÍCH CỦA QLDA
NGUỒN GỐC CỦA QLDA
NÂNG CAO TÍNH CHUYÊN NGHIỆP TRONG
QLDA

GV: TS.NGO QUANG TUONG

2


NHẬP MÔN QLDA

™ Quản lý dự án là một nhiệm vụ quan trọng trong công tác
quản lý hiện đại, đặc biệt là đối với những dự án lớn, phức
tạp và đòi hỏi nhiều kỹ năng đa dạng.
™ Theo định nghĩa, quản lý dự án là công việc hoạch
ch định,
bố trí, theo dõi và sử dụng
ng nguồn lực nhằm đạt được một
mục tiêu trong một khoảng
ng thời gian cụ thể.
™ Hình thức quản lý DA là tập hợp các hoạt động
ng nhằm
tạo ra kết quả nhất định có tính ràng
ng buộc về thời gian,
nghóa là có thời gian bắt đầu và kết thúc rõ ràng.
ng.
(Theo HARWARD BUSINESS ESENTIALS)
GV: TS.NGO QUANG TUONG

3


Tính cấp thiết và lợi ích của QLDA
™ Sự thay đổi nhanh chóng và áp lực mạnh mẽ từ các cuộc
cạnh tranh khắc nghiệt đã khiến ngày càng nhiều hoạt động
của tổ chức trở thành công việc của dự án.Sự thay đổi về
công nghệ, nhu cầu, thị hiếu của khách hàng đã làm giảm
bớt tính chất thường nhật của cơng việc. Công việc đã trở
nên phức tạp hơn và các phịng ban của tổ chức vốn được
bố trí để làm những việc thường ngày sẽ khó tiếp cận với
cơng việc mới hơn. Bên cạnh đó, áp lực cạnh tranh cũng

buộc các tổ chức phải triền khai công việc nhanh hơn.
GV: TS.NGO QUANG TUONG

4


Tính cấp thiết và lợi ích của QLDA (tt)
Để có thể hoàn thành
nh đúng
ng hạn và phù hợp với khoản
ngân sách
ch đề ra, dự án cần được quản lý tốt.
t. Quy mô dự án
càng
ng lớn việc quản lý hiệu quả càng
ng khó khăn.
™ Nhà quản lý dự án có nhiệm vụ biến đổi khái niệm mơ
hồ ban đầu của cấp lãnh đạo thành
nh một hệ thống
ng có thể
vận dụng
ng kiến thức,
c, kỹ năng và nguồn lực cho một mục
tiêu quan trọng
ng của tổ chức.
c.
™ Tóm lại:
Công tác quản lý dự án và người quản lý dự án sẽ giúp tổ
chức thực hiện những nhiệm vụ lớn và quan trọng.V
ng.Vì vậy

việc quản lý dự án một cách
ch hiệu quả có thể mang lại cho
tổ chức những lợi ích sau:
GV: TS.NGO QUANG TUONG

5


Lợi ích của QLDA
™ Xúc tiến thực hiện cơng việc đúng thời hạn và trọng phạm
vi ngân sách cho phép.
™ Rút ngắn thời gian phát triển. Bằng cách đáp ứng các mục
tiêu đã đề ra trong phạm vi hợp lý, việc quản lý dự án sẽ
giúp giảm thiểu các rủi ro.
™ Sử dụng các nguồn lực hiệu quả. Việc quản lý dự án hiệu
quả khơng làm lãng phí tiền bạc hoặc thời gian của nhân
viên.
™ Với những lợi ích này,
y, chúng
ng ta sẽ không lấy làm ngạc
nhiên khi các giải pháp quản lý dự án đang được áp
dụng
ng ngày càng
ng nhiều cho các công trình xây dựng
ng lớn,
n,
trong việc phát trịển máy bay quân đội và dân dụng,
ng,
xây dựng
ng websitẹ thương mại diện tử, hoạt hình, và

nhiều lình vực khác - thậm chí cả những chiến dịch
mang tính chất chính trò.
GV: TS.NGO QUANG TUONG

6


Nguồn gốc QLDA
Thời kỳ cổ đại:
™ Những cơng trình xây dựng kỳ vĩ của thế giới cổ đại, như
kim tự tháp Ai Cập, ñấu trường La Mã hay hệ thống đường
sá và thủy lơi, hầu hết đều có những đặc điểm của các dự
án ngày nay. Những công việc như thế sẽ khơng thể hồn
tất nếu khơng có sự đầu tư thích đáng về kỹ thuật, tài
chính, nhân cơng và yếu tố không thể thiếu được là công
tác quản lý.
Giai đoạn cuối thế kỷ 19:
™ Được đánh
nh dấu bằng các dự án có quy mơ và mức độ phức
tạp đáng kinh ngạc:
™ Những tòa nhà chọc trời đầu tiên, tuyển đường sắt xuyên
lục địa, các con tàu khổng lồ chạy bằng hơi nước…
GV: TS.NGO QUANG TUONG

7


Nguồn gốc QLDA (tt)
Đầu thế kỷ 20:
™ Các nhà cách tân trong lĩnh vực kỹ thuật dân dụng đã bắt

đầu suy nghĩ một cách có hệ thống hơn trước những công
việc mà họ đang phải đối mặt. Họ bắt đầu áp dụng các
phương thức quản lý theo khoa học.
Đến thập niên 1930:
™ Một số phương pháp đã được các nhà quản lý dự án chuyên
nghiệp thời bấy giờ đưa vào sử dụng. Dự án đập ngăn nước
Hoover, được xây dựng từ năm 1931 đến năm 1935, đã
dùng một công cụ lập kế hoạch bằng đồ thị do Henry
Laurence Gantt đề xuất và phát triển. Biểu đồ này hiện nay
vẫn được gọi bằng cái tên đơn giản là biểu đồ Gantt như
ngày nay vẫn đang sử dụng.
GV: TS.NGO QUANG TUONG

8


Nguồn gốc QLDA (tt)
Trong những năm Chiến tranh thế giới lần thứ nhất:
™ Dự án Manhattan đã nghiên cứu để sản xuất loại vũ khí
hạt nhân dầu tiên. Vào cuối thập niên 1950, DuPont, với
sự trợ giúp của công nghệ máy tính Remington Rang
Univac, áp dụng một phương pháp đã trở nên rất quen
thuộc ngày nay là đường tới hạn để quản lý việc vận hành
và bảo dưỡng một nhà máy. Gần như cũng tại thời điểm
đó, hãng tư vấn Booz Allen & Hamilton đã hợp tác với
Lực lượng Hải quân Mỹ xây dựng Kỹ thuật kiểm tra và
đánh giá chương trình (PERT) bao gồm các biểu đỗ và
lịch trình cần thiết cho việc phát triển dự án thiết kế tàu
ngầm hạt nhân Polaris.
(Theo HARWARD BUSINESS ESENTIALS)

GV: TS.NGO QUANG TUONG

9


Nguồn gốc QLDA (tt)
™Ngay khi mới hình thành, các phương pháp quản lý dự án
đã nhanh chóng được phổ biến trong các lình vực kỹ thuật
dân dụng, xây dựng, công nghiệp quốc phòng và rất
nhiều lónh vực khác.Trên thực tế, hoạt động của một số
công ty là sự nối tiếp của các dự án lớn. Thay vì tổ chức
các hoạt động liên quan đến những phòng ban thông
thường (như tài chính, tiếp thị...), những công ty này sắp
xếp các bộ phận đó vào các dự án chính.
™Microsoft chính là một công ty như vậy. Dù vẫn có các
phòng ban theo mô hình doanh nghiệp truyền thống,
nhưng các tổ chức dự án của Microsoft (như 0ffice,
Windows, v.v.) có ý nghóa quan trọng hơn nhiều dối với
sự thành công của công ty, đồng thời xác định phương
thức hoạt động của họ.
GV: TS.NGO QUANG TUONG

10


Nâng cao tính chuyên nghiệp
™ Nhờ sự phổ biến các phương pháp quản lý dự án,
n, các tổ
chức ngày càng
ng tỏ ra hiệu quả hơn trong việc lập kế

hoạch
ch và xây dựng
ng cơ cấu.
u. Những phương pháp này
cũng trở thành
nh trọng
ng tâm của các khóa học nâng cao,
các dịch vụ tư vấn và các chương trình đào tạo về quản
lý.
™ Tính chuyên nghiệp ngày càng
ng tăng trong công việc
quản lý dự án được phản ánh
nh bằng
ng sự phát triển của các
tổ chức.
c. Vídụ, Hiệp hội Quản lý Dự án (Project
Management Association) đặt tại Hà Lan - có cơ sở
khắp Tây Âu, Nga và một số nướcđang phát triển thường
ng xuyên đào tạo,
o, tổ chức hội thảo về
GV: TS.NGO QUANG TUONG

11


Nâng cao tính chuyên nghiệp (tt)
™ Các vấn đề quản lý dự án và tài trợ cho các ấn bản kỹ
thuật.Trong
t.Trong khi đó, Viện Quản lý Dự án (Project
ManagementInstitute) - có trụ sở tại Mỹ, gần

Philadelphia, với hơn 100.000 thành
nh viên thuộc 125
nước trên thế giới - nhận trách
ch nhiệm tài trợ cho việc
nghiên cứu và xuất bản,
n, cũng như duy trì một chương
trình đào tạo có cấp chứng
ng chỉ được kiểm tra nghiêm
ngặt để nâng cao chuyên môn về quản lý dự án.
n. Viện
cũng ho ãtrợ các nghiên cứu nhằm mở rộng
ng kiến thức về
quản lý dự án và đào tạo thông qua các hội thảo chuyên
đề định kỳ và các khóa đào tạo
GV: TS.NGO QUANG TUONG

12


Điểm bất lợi duy nhất đối với việc
nâng cao tính chuyên nghiệp
™ Điểm bất lợi duy nhất đối với việc nâng cao tính chuyên nghiệp
và sự nhất trí về cách thức quản lý dự án là mọi người đều nắm
vững phương pháp lập kế hoạch công việc và cách thức làm việc
với kế hoạch của họ. Tuy nhiên, khó khăn chính nằm ở việc tiên
liệu trước mọi vấn đề có khả năng xảy ra.Những sự việc trong
tương lai luôn xuất hiện theo những cách bất ngờ trong quá trình
nhóm xúc tiến dự án. Điều này đặc biệt đúng trong những ngành
công nghiệp phát triển nhanh. Các nhà quản lý dự án phải tiến
hành những bước chuẩn bị để luôn sẵn sàng đối phó với những

sự cố bất ngờ, và kế hoạch của họ phải đủ linh hoạt để có thể
kịp thời điều chỉnh cho phù hợp với hoàn cảnh mới. Các nhà
quản lý dành hầu như toàn bộ sự chu ùý vào việc quản lý rủi ro một phần của công tác quản lý dự án
GV: TS.NGO QUANG TUONG

13


Điểm bất lợi duy nhất đối với việc
nâng cao tính chuyên nghiệp (tt)
™ Nhằm dự báo và lập kế hoạch cho những gì có thể diễn tiến
không trùng khớp với phán đoán. Điều gì sẽ xảy ra, nếu sản
phầm mẫu thất bại? Điều gì sẽ xảy ra, nếu khách hàng thay đổi
yêu cầu trước khi hoàn tất dự án? Kế hoạch đối phó với các sự
cố bất ngờ sẽ dược triển khai để xử lý những rủi ro này.
™ Thế nhưng không ai có thể lường trước tất cả những sự cố bất
ngờ, cũng như có thể nghó đến mọi cơ hội sẽ gặp trong quá trình
thực hiện dự án, dù đây chính là những cơ hội khuyến khích
nhóm xem xét nhằm điều chỉnh kế hoạch cũ cho phù hợp với
tình hình mới. Bên cạnh dó, một khi các kế hoạch và lịch trình
đã được nhất trí và đưa vào tài liệu chính thức, chúng se õtrở
thành các nguyên tắc không thể sửa đổi.
GV: TS.NGO QUANG TUONG

14


Điểm bất lợi duy nhất đối với việc
nâng cao tính chuyên nghiệp (tt)
™ Những người đi chệch khỏi các đường hướng này, không hoàn

thành công việc đúng theo thời hạn hay để chi phí vượt ngân sách
đã định sẽ có nguy cơ bị cấp quản lý đánh giá là thiếu năng lực.
Khi làm cho kế hoạch và lịch trình trở thành bất di bất dịch, các
nhà điềuhành đã vô tình nuôi dưỡng một nếp tư duy tiêu cực là
các vấn đề nan giải sẽ bị chôn vùi và những cá nhân cảnh báo
vấn đề co ùthể không được giao nhiệm vụ quan trọng, hay thậm chí
bị loai ra khỏi nhóm dự án. Những tình huống này rất thường
gặp.Những người dày dạn kinh nghiệm trong lónh vực này có thể
chỉ ra một vài dự án mà nếu chỉ xét bề ngoài thì có vẻ như đi
đúng hướng.

GV: TS.NGO QUANG TUONG

15


Điểm bất lợi duy nhất đối với việc
nâng cao tính chuyên nghiệp (tt)

™Và dự án đó chỉ thất bại ở cuối chặng đường, khi mọi
người không dám lên tiếng về những vấn đề họ nhận ra.
Nhiều tuần hay nhiều tháng sau, đến cuối dự án, những
vấn đề này mới lộ rõ, và lúc đó đã quá muộn để xử lý.

GV: TS.NGO QUANG TUONG

16


CHƯƠNG I

MỘT SỐ KHÁI NIỆM
TỔNG
NG QUÁT VỀ DỰ ÁN

TS. NGƠ QUANG TƯỜNG

17


NỘI DUNG CHÍNH

1.
2.
3.
4.

KHÁI NIỆM VỀ DỰ ÁN
KHÁI NIỆM VỀ TỔ CHỨC VÀ QUẢN LÝ
KHÁI NIỆM QUẢN LÝ DỰ ÁN
CÁC CHỨC NĂNG QLDA VÀ VAI TRÒ CỦA
NGƯỜI CHỦ NHIỆM DỰ ÁN

GV: TS.NGO QUANG TUONG

18


1. KHÁI NIỆM VỀ DỰ ÁN

GV: TS.NGO QUANG TUONG

19


KHÁI NIỆM VỀ DỰ ÁN

Tập hợp
những đề
xuất, ý
tưởng

-Đạt mục tiêu đề
ra

Thực hiện theo một
quy trình

GV: TS.NGO QUANG TUONG

-Có khoảng thời
gian xác định
-Sử dụng nguồn
tài nguyên (kinh
phí, nhân công và
vật tư) giới hạn

20

KHÁI NIỆM DỰ ÁN ĐẦU TƯ
(Điều 5 Nghị định 52/1999/NĐ-CP)
-Tập hợp
những đề
xuất, ý
tưởng
- Cần Bỏ
vốn để tạo
mới, mở
rộng, cải
tạo đối
tượng nhất
định

Thưc hiện
theo quy
trình

-Nhằm tăng trưởng
về số lượng
-Cải tiến hay nâng
cao chất lượng sản
phẩm, dịch vụ
- Có khoảng thời
gian xác định

GV: TS.NGO QUANG TUONG

21

ĐẶC ĐIỂM CỦA DỰ ÁN
9 CÓ MỤC TIÊU RÕ RÀNG
9 CÓ THỜI HẠN NHẤT ĐỊNH
- Khởi đầu;
- Triển khai;
- Kết thúc.
9 NGUỒN LỰC HẠN CHẾ (kinh phí, nhân công, vật tư)
9 DUY NHẤT;
9 LUÔN LUÔN TỒN TẠI MÂU THUẪN;
9 KHÔNG LẶP LẠI.

GV: TS.NGO QUANG TUONG

22


VÒNG
NG ĐỜI CỦA MỘT DỰ ÁN
% hoàn
thành dự
án

nhanh

chậm

chậm
Điểm bắt
đầu

KHỞI
ĐẦU

Thời gian
TRIỂN KHAI

GV: TS.NGO QUANG TUONG

KẾT
THÚC

Điểm kết thúc

23


2. KHÁI NIỆM VỀ
TỔ CHỨC VÀ QUẢN LÝ

GV: TS.NGO QUANG TUONG

24


2. KHÁI NIỆM VỀ TỔ CHỨC VÀ QUẢN LÝ
¾Có thể chia ra hai dạng quản lý khác nhau: quản lý
theo chức năng và quản lý dự án.
¾Quản lý theo chức năng là sự phối hợp thực hiện một
công việc giống nhau lập đi lập lại. Ví dụ như công

tác quản lý bộ phận thiết kế/khảo sát, quản lý phòng
kỹ thuật.
¾Quản lý dự án là sự phối hợp làm việc của một nhóm
người thường trước đây chưa bao giờ làm việc với
nhau. Ví dụ như công tác quản lý thiết kế hay thi
công công trình nhà ga đến của sân bay, trung tâm
thương mại, nhà máy lọc dầu hay một nhà máy xử lý
nước thải.
GV: TS.NGO QUANG TUONG

25