GIÁO ÁN NGỮ VĂN 7 - QUA ĐÈO NGANG

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.11 MB, 14 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Đọc bài thơ “Bánh trôi nước” của Hồ Xuân

Hương và cho biết bài thơ có mấy lớp nghĩa? Mỗi 
lớp nghĩa biểu đạt ý cơ bản gì?

Đáp án

Bài thơ có 2 lớp nghĩa:

- Nghĩa đen: miêu tả đặc tính của chiếc bánh trơi và q trình 
tạo nó. Ca ngợi nét đẹp văn hóa của dân tộc.

- Nghĩa bóng: (nghĩa chính) đề cao trân trọng vẻ đẹp nhan sắc 
và tâm hồn, sự trong trắng son sắt của người phụ nữ Việt

Nam xưa và sự cảm thông sâu sắc cho thân phận chìm nổi 
của họ.

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2></div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

I.Đọc và tìm hiểu chung về văn bản
1- Tác giả,tác phẩm

? Em hãy trình bày hiểu biết của mình về tác giả và tác phẩm trên?

Tiết 29 Văn bản : Qua Đèo Ngang

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

I/ Đọc và tìm hiểu chung về văn bản
1/ Tác giả,tác phẩm.

a.Tác giả

Tên thật: Nguyễn Thị Hinh. Sống ở thế
kỷ XIX – Quê ở làng NghiTàm (nay thuộc

Tây Hồ, Hà Nội). Chồng bà làm tri huyện
Thanh Quan (nay thuộc Thái Ninh, Thái
Bình). Do đó có tên gọi Huyện Thanh
Quan.

Bà là một trong số nữ sỹ tài hoa

hiếm có trong thời trung đại. Hiện cịn để
lại 6 bài thơ Nơm Đường luật, trong đó
có bài thơ Qua Đèo Ngang. (6 bài thơ
gồm: Thăng Long thành hồi cổ; Chiều
hơm nhớ nhà; Chùa Trấn Bắc; Cảnh
chiều hôm; Đền Trấn Võ; Qua Đèo
Ngang)

b.Tác phẩm:

Bài thơ được ra đời khoảng thế kỷ 19, khi 
bà Huyện Thanh Quan lần đầu xa nhà, xa 
quê, vào kinh đô Huế nhận chức “Cung 
trung giáo tập” (dạy nghi lễ cho các cung 
nữ, phi tần theo chỉ dụ của nhà vua).

Qua Đèo Ngang

Bước tới đèo Ngang, bóng xế tà,

T T B B T T B

Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.

T B B T T B B

Lom khom dưới núi, tiều vài chú,

B B T T B B T

Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.

T T B B T T B

Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,

T T B B B T T

Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.

B B T T T B B

Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,

B B T T B B T

Một mảnh tình riêng, ta với ta.

T T B B B T B

Tiết 29 Văn bản : Qua Đèo Ngang

(Bà huyện Thanh Quan)

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,

Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.

Lom khom dưới núi, tiều vài chú,

Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.

Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,

Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.

Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,

Một mảnh tình riêng, ta với ta.

ĐỀ

THỰC

LUẬN

KẾT

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

II. Phân tích:

a/ Hai câu đề : Bước tới Đèo Ngang,

Cảnh Đèo Ngang được miêu tả 
vào thời gian nào trong ngày ?

bóng xế tà,

Thời điểm đó đã bộc lộ

được tâm trạng gì của nhà thơ ?

Thời gian buổi chiều tà dễ gơi buồn, gợi nhớ, 
dễ bộc lộ tâm sự cô đơn của nhà thơ….

-Thời gian buổi chiều tà -> gợi 
buồn, gợi nhớ.

Tiết 29 Văn bản : Qua Đèo Ngang

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Tiết 29 Văn bản : Qua Đèo Ngang

(Bà huyện Thanh Quan)

II/ Phân tích

a/ Hai câu đề :

-Thời gian buổi chiều tà -> gợi

Buồn, gợi nhớ.

-Thiên nhiên hoang dã, nguyên 
sơ.

Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,
 Cỏ cây chen lá, đá chen hoa.

-Phép liệt kê : cỏ, cây, đá, lá, hoa -> cảnh vật

dày dặc, bề bộn…

-Điệp từ “ chen “ : ->gợi sự rậm rạp, chen

chúc lẫn vào nhau…

- Gieo vần lưng “ đá – lá “ : - > nhấn mạnh

sự rậm rạp của Đèo Ngang…

Qua những biện pháp nghệ thuật 
đó, giúp em hình dung như thế nào 
về cảnh Đèo Ngang buổi chiều tà ?

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

II/ Phân tích.
a/ Hai câu đề :

-Thời gian buổi chiều tà -> gợi

buồn.

-Thiên nhiên hoang dã, nguyên sơ.

b/ Hai câu thực :

Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.

Cuộc sống con người được 
nhà thơ miêu tả qua những 
hình ảnh nào ?

Lom khom và lác đác thuộc
 từ loại nào đã học ?

Nó có sức gợi tả như thế nào ?

-Từ láy tượng hình :

+ Lom khom ->gợi hình dáng vất vả của người
tiều phu

+ Lác đác ->sự thưa thớt ít ỏi của các quán chợ

- Đảo ngữ :-> nhấn mạnh thêm cái ấn tượng về

hình dáng vất vả của người tiều phu và sự thưa
thớt hiu quạnh của lều chợ

Em có nhận xét gì về trật tự 
cú pháp của 2 câu thực này ?

- Phép đối : đối thanh, đối từ loại và đối cấu
trúc câu -> Tạo nhịp điệu cân đối cho câu thơ.

- Dùng từ láy, đảo ngữ, phép đối.
- Cuộc sống của con người thưa

thớt, vắng vẻ.

Qua những biện pháp nghệ 
thuật trên, em thấy hình ảnh 
và cuộc sống của con người 
ở đây như thế nào ?

Tiết 29 Văn bản : Qua Đèo Ngang

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

II/ Phân tích
a/ Hai câu đề :
b/ Hai câu thực :
c/ Hai câu luận :

Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.

Trong buổi chiều tà hoang 
vắng đó, nhà thơ đã nghe

thấy âm thanh gì ? ? Mượn tiếng chim để bày tỏ tâm trạng nỗi 
lịng mình, đây là hình thức biểu đạt nào ?

- Ẩn dụ tượng trưng

Vậy theo em, tiếng chim

cuốc và chim đa đa kêu trên 
đèo vắng lúc chiều tà gợi cảm 
giác gì?

Vậy theo em, tiếng chim 
cuốc và chim đa đa kêu trên 
đèo vắng lúc chiều tà gợi cảm 
giác gì?

Ngoài biện pháp ẩn dụ, các em 
 còn phát hiện tác giả sử dụng

nghệ thuật nào nữa trong 
hai từ “quốc quốc, gia gia “?

Tiết 29 Văn bản : Qua Đèo Ngang

(Bà huyện Thanh Quan)

-> Gợi nỗi buồn nhớ, khắc khoải…

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

II/ TÌM HIỂU VĂN BẢN
1/ Đọc:

2/ Phân tích
a/ Hai câu đề :
b/ Hai câu thực :
c/Hai câu luận :

- Ẩn dụ tượng trưng, chơi chữ,

Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.

Hai câu luận còn sử dụng phép 
đối, em hãy chỉ ra phép đối và tác 
dụng của nó ?

- Đối : thanh, từ loại, nghĩa -> làm cho câu thơ

cân đối nhịp nhàng.

đối

Những biện pháp trên

đã góp phần bộc lộ tâm trạng 
cảm xúc gì của nữ sĩ ?

- Tâm trạng buồn, nhớ nước 
thương nhà, hoài cổ.

Tiết 29 Văn bản : Qua Đèo Ngang

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

I/ TÌM HIỂU CHUNG
1/ Tác giả,tác phẩm :
2.Đọc - Từ khó: (SGK)
II/ Phân tích

a/ Hai câu đề :
b/ Hai câu thực :
c/ Hai câu luận :
d/ Hai câu kết :

Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta.

Cảnh : trời , non, nước : -> rộng lớn, bao la
-Hai câu đề : chi tiết

-Hai câu kết : bao quát, rộng lớn
-Hai câu đề : “ bước tới ’’

-Hai câu kết : “ dừng chân’’

-Nhịp thơ ở câu 7 đặc biệt : 4/1/1/1 -> tạo ấn 
tượng mạnh về thiên nhiên rộng lớn…

Hãy so sánh cảnh miêu tả ở 2 
câu cuối có gì khác với cảnh 
ở 2 câu đề ? Hành động của 
nhân vật trữ tình? Nhịp

thơ ?Tác dụng ?

Tác giả đã đặt cảnh và 
người trong mối tương quan 
nào ? Qua chi tiết nào ?

Tác giả đã đặt cảnh và 
người trong mối tương quan 
nào ? Qua chi tiết nào ?

Trời, non, nước >< mảnh tình riêng

Đối lập

Tiết 29 Văn bản : Qua Đèo Ngang

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

II/ ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
1/ Đọc:

2/ Phân tích:
a/ Hai câu đề :
b/ Hai câu thực :
c/ Hai câu luận :
d/ Hai câu kết :

-Cảnh rộng lớn >< con người nhỏ

bé

-Tâm trạng cô đơn gần như tuyệt

đối, tâm sự thầm kín

Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta.

Thảo luận :

Tác giả đặt “ mảnh tình riêng “ 
giữa cảnh trời non nước bao la
ở Đèo Ngang thể hiện tâm trạng gì?

Em hiểu cụm từ “ ta với ta”
 trong hồn cảnh đó như thế nào ?

-Tâm trạng buồn, cô đơn, tâm sự thầm kín,

con người nhỏ bé, yếu đuối như đang bị 
bao vây bởi trời, non, nước bao la ở Đèo 
Ngang.

-Cụm từ “ta với ta” bộc lộ nỗi cô đơn gần 
như tuyệt đối của tác giả…-> nỗi lòng đau 
đáu, da diết, thiết tha…của nữ sĩ TQ đối với 
đất nước…

Trời

Non
Nước

Ta

Tiết 29 Văn bản : Qua Đèo Ngang

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Cảnh Đèo Ngang ngày nay

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

GIÁO ÁN NGỮ VĂN 7 - QUA ĐÈO NGANG

<b>Đáp án</b>

<b>? Em hãy trình bày hiểu biết của mình về tác giả và tác phẩm trên?</b>

<i><b> Tiết 29 Văn bản : Qua Đèo Ngang</b></i>

Qua Đèo Ngang

<b>Bước tới đèo Ngang, bóng xế tà,</b>

<b>Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.</b>

<b>Lom khom dưới núi, tiều vài chú,</b>

<b>Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.</b>

<b>Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,</b>

<b>Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.</b>

<b>Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,</b>

<b>Một mảnh tình riêng, ta với ta.</b>

<i><b> Tiết 29 Văn bản : Qua Đèo Ngang</b></i>

(Bà huyện Thanh Quan)

Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,

Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.

Lom khom dưới núi, tiều vài chú,

Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.

Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,

Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.

Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,

Một mảnh tình riêng, ta với ta.

<b>bóng xế tà,</b>

<i><b> Tiết 29 Văn bản : Qua Đèo Ngang</b></i>

<i><b> Tiết 29 Văn bản : Qua Đèo Ngang</b></i>

(Bà huyện Thanh Quan)

<i><b> Tiết 29 Văn bản : Qua Đèo Ngang</b></i>

<i><b> Tiết 29 Văn bản : Qua Đèo Ngang</b></i>

(Bà huyện Thanh Quan)

<i><b> Tiết 29 Văn bản : Qua Đèo Ngang</b></i>

<i><b> </b></i>

<i><b> </b></i>

<i><b> Tiết 29 Văn bản : Qua Đèo Ngang</b></i>

<i><b> Tiết 29 Văn bản : Qua Đèo Ngang</b></i>

<b>Cảnh Đèo Ngang ngày nay</b>

<b>1. Học thuộc bài thơ</b>

<b>2. Nắm kiến thức cơ bản </b>

<b>3. Viết thành văn cảm nhận sâu sắc của </b>

<b>em về bài thơ</b>

<b>4. Soạn bài “Bạn đến chơi nhà” của </b>

<b>Nguyễn Khuyến</b>

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về