SKKN hoạt động âm nhạc cho trẻ 5 6 tuổi

MỤC LỤC
Trang
SƠ YẾU LÝ LỊCH

2

1. MỞ ĐẦU

3

-Tên đề tài

3

1.1.Lý do chọn đề tài

3

1.2. Mục đích viết sáng kiến kinh nghiệm

4

1.3. Nhiệm vụ nghiên cứu

4

1.4. Phạm vi nghiên cứu

4

2. NỘI DUNG

5

2.1. Cơ sở lí luận

5

2.2. Thực trạng

6

2.3. Những biện pháp thực hiện.

8

2.4. Kết quả đạt được

18

- Kết luận

19

3. BÀI HỌC KINH NGHIỆM

20

4. NHỮNG KIẾN NGHỊ VÀ ĐỀ NGHỊ

21

-

Tài liệu tham khảo
22

1


Phòng GD &ĐT huyện Thanh oai Cộng hoà xà hội chđ nghÜa viƯt nam
Trêng MN Kim Th
§éc lËp - Tù do - Hạnh phúc

Đề tài sáng kiến kinh nghiệm
Năm học 2010 - 2011.
-------------------

Sơ yếu lý lịch:
- Họ và tên: Nguyễn Thuý Nga
- Ngày, tháng, năm sinh: 10/3/1981
- Năm vào ngành: 2002
- Chức vụ: Giáo viên
- Đơn vị công tác: Ttrờng Mầm non Kim Th.
- Trình độ chuyên môn: Đại học s phạm Mầm non
- Hệ đào tạo: Từ xa.
- Trình độ chính trị: Sơ cấp
2


- Khen thởng:

Chiến sỹ thi đua cấp Huyện năm

học 2006- 2007
2007-2008;2008-2009;2009-2010.

1. Mở ĐầU
* Tên đề tài: "Một số biện pháp nâng cao chất lợng giáo

dục âm nhạc
cho trẻ 5-6 tuổi "
1.1 Lý do chọn đề tài:
Âm nhạc là loại hình nghệ thuật, là món ăn tinh thần không
thể thiếu đợc đối với đời sống con ngời. Âm nhạc phản ánh cuộc
sống con ngời bằng những hình tợng âm nhạc, âm nhạc còn
phản ánh niềm vui, nỗi buồn, khát vọng ớc m của con ngời.
Đặc biệt đối với trẻ mầm non, âm nhạc có một vai trò hết
sức quan trọng. Âm nhạc là phơng tiện giúp trẻ nhận thức thế giới
xung quanh, ph¸t triĨn lêi nãi, quan hƯ giao tiÕp, trao đổi tình
cảmÂm nhạc là thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc. Trẻ có thể tiếp
nhận âm nhạc ngay từ khi còn nằm trong nôi. Những lời ru à ơi
của bà cđa mĐ, những câu hát mộc mạc, gần gũi đã ngấm vào máu thịt và nuôi
lớn tâm hồn trẻ thơ của trẻ. Tình yêu gia đình, quê hương cũng lớn lên từ tiếng hát,
lời ru đó.
Mặt khác, trẻ mầm non dễ xúc cảm, vốn ngây thơ, trong sáng nên rất dễ tiếp
xúc với âm nhạc. Thế giới âm nhạc muôn màu không ngừng chuyển động tạo điều
kiện cho trẻ phát triển tồn diện: Thể chất, trí tuệ, tình cảm, đạo đức, thẩm mĩ.
3


Để hun đúc cho các bé có tâm hồn dân tộc, giáo dục nghệ thuật yêu thích

những cái hay, cái đẹp trong cuộc sống. Là một giáo viên mầm non tôi luôn tâm
huyết với nghề, mong muốn truyền đạt cho các bé thật nhiều kiến thức, giúp trẻ
phát triển hết những khả năng vốn có và điều quan trong hơn cả là giáo viên phải
biết nắm bắt được tâm sinh lý lứa tuổi của trẻ trong mối quan hệ với âm nhạc.
Chính vì điều đó tơi đã ln trăn trở, tìm tịi và sáng tạo để tìm ra những cách thức
hay, những phương pháp tốt nhất cho bài giảng của mình đạt hiệu quả cao.
Song trªn thùc tÕ hoạt động âm nhạc chỉ đơn thuần là cho trẻ tập hát và
biểu diễn các bài hát nhằm tạo khơng khí văn nghệ để gây hứng thú, âm nhạc chỉ
diễn ra một cách dập khn, máy móc, khơng thoải mái, trẻ chưa được sáng tạo
cùng cô để tạo ra các vận động thống nhất cùng thực hiện, đồ dùng nhạc cụ ở góc
âm nhạc cịn hạn chế khơng thu hút được sự hứng thú ở trẻ, rất nhiều trẻ không
hứng thú tham gia, trẻ chưa biết thể hiện các vận động phù hợp với bài hát, chưa
cảm nhận được giai điệu của bài hát khi nghe, chính vì thế mà trẻ chưa tớch cc
hng thỳ tham gia hot ng õm nhc.
Mặt khác trẻ 5 tuổi của lớp tôi 60,7% số cháu đà qua lớp 4
tuổi, nhng còn 39,3% số cháu lần đầu tiên mới đến lớp mẫu giáo
các cháu còn rụt rè, nhót nh¸t,chưa mạnh dạn tự tin thể hiện trước các bn
v cụ giỏo.
Xuất phát từ những nhận thức trên nên tôi đà chọn đề tài
"Một số biện pháp nõng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi"
®Ĩ nghiên cứu và thực hiện.
1.2. Mc ớch vit sỏng kin kinh nghiệm:
Khảo sát việc giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi, từ đó tìm ra các biện pháp
nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi.
1.3. Nhiệm vụ nghiên cứu:
Một số biện pháp “ Nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi”
1.4. Phạm vi nghiên cứu:
4

Một số biện pháp “ Nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi”
trong năm học 2010-2011, cho 28 trẻ 5 tuổi lớp A3 trường mầm non Kim ThưThanh Oai- TP Hà Nội.

2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lý luận:
Âm nhạc vốn rất gần gũi với trẻ em, ở tuổi mẫu giáo, xúc cảm thẩm mĩ của
trẻ phát triển khá nhanh, tâm hồn trẻ nhạy cảm, dễ xúc cảm với những cảnh vật
xung quanh. Vì vậy trẻ rất dễ nhận ra những vẻ đẹp và cảm thụ cái đẹp, thích học
múa, hát và học rất nhanh bằng cách bắt chước. Trẻ đến với nghệ thuật một cách tự
nhiên và tác động của nghệ thuật đối với tuổi thơ rất mạnh mẽ. Nhiều cơng trình
khoa học đã khẳng định năng khiếu âm nhạc được nảy sinh từ tuổi ấu thơ. Hai nhà
tâm lí học Đức là V.Hec-Cơ và I.Xle-hen đã nghiên cứu 411 nhạc sĩ thấy rằng: Có
401 người( 90%) bộc lộ năng khiếu trước 10 tuổi.
Sự phát triển mạnh mẽ những xúc cảm thẩm mĩ kết hợp với trí nhớ máy móc
vốn có ở trẻ khiến cho lứa tuổi này rất nhạy cảm với văn học nghệ thuật. Những
nét tâm lí đặc trưng của tuổi mẫu giáo là tiền đề cho việc tiếp thu, giáo dục âm
nhạc. Âm nhạc đã đem lại cho trẻ một thế giới âm thanh nhiều màu sắc, gợi cho trẻ
sự thú vị, hấp dẫn và sự hài hoà tinh tế, tạo điều kiện cho trẻ thể hiện chính bản
thân mình.
5


Mặt khác âm nhạc được coi là một trong những phương tiện tạo nên sự hình
thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ. Cho nên là một giáo viên mầm non
việc đầu tiên phải làm là giáo dục cho trẻ lòng yêu âm nhạc, biết cảm thụ âm nhạc
thông qua các hoạt động âm nhạc phong phú, dạy trẻ các kỹ năng cơ bản, đơn giản
và thói quen trong các dạng hoạt động âm nhạc như ca hát, nghe, vận động, múa,
trị chơi âm nhạc. Giáo viên ln quan tâm phát triển ở trẻ năng lực cảm thụ, tưởng
tượng, sự tập trung chú ý, biết nhận xét, có khả năng diễn tả hứng thú và sự lựa
chọn phát huy tính tích cực, sáng tạo trong các dạng hoạt động âm nhạc.

Bởi vậy giáo dục âm nhạc được thực hiện bằng các phương pháp tích cực
thể hiện rõ trong mối quan hệ khơng ngừng giữa nghe nhìn, cảm xúc, trao đổi. Vấn
đề là phải đưa trẻ đến với nghệ thuật, tạo cho trẻ cảm xúc, tạo các phương tiện giúp
trẻ thực hiện nghệ thuật. Do đó mà giáo viên mầm non cần sử dụng đầy đủ 3
phương pháp cơ bản của giáo dục âm nhạc là:
* Phương pháp trực quan thính giác: là phương pháp đặc thù của giáo dục âm
nhạc, trong đó âm nhạc gợi lên những tâm trạng, cảm xúc tình cảm đa dạng, gần
gũi trẻ.
* Phương pháp dùng lời( giảng giải, chỉ dẫn…) hướng tới ý thức của trẻ. Đối với
trẻ lời nói cụ thể và có hình ảnh của giáo viên là một trong những phương tiện
nhận thức đặc biệt gần gũi dễ hiểu.
* Phương pháp thực hành nghệ thuật: Trẻ hát, chơi trò chơi âm nhạc, vận động sử
dụng nhạc cụ, hoạt động sáng tạo dưới sự hướng dẫn của giáo viên.
Cho nên việc dạy các hoạt động âm nhạc ở trường mầm non với các phương
pháp dạy học cơ bản, trên cơ sở các nguyên tắc tính vừa sức, tuần tự liên tục, tự
giác tích cực. Tuy nhiên trong khi chuẩn bị cũng như tiến hành mỗi dạng hoạt động
âm nhạc có những đặc điểm khác biệt và trong tổ chức hoạt âm nhạc cho trẻ giáo
viên phải kết hợp các dạng hoạt động âm nhạc với nhau cũng như kết hợp các hình
thức tổ chức âm nhạc cho trẻ.
2.2. Thực trạng:
6


a. Những thuận lợi:
- 100% giáo viên đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn, đa số đội ngũ giáo viên mầm
non có tâm huyết với ngành học, yêu nghề mến trẻ, có phẩm chất nghề nghiệp.
- Hầu hết đội ngũ giáo viên là người địa phương nên có nhiều thuận lợi trong
công tác.
- 100% số trẻ đến lớp đều ăn ngủ bán trú tại lớp.
- Lớp học sạch sẽ, thoáng mát có đầy đủ ánh sáng để trẻ học tập.

b. Khó khăn:
Lớp 5 tuổi A3 do tơi và đ/c Lương Thị Kim Yến phụ trách với số lượng là 28
cháu
- Số cháu gái là: 15 cháu.
- Số cháu trai là: 13 cháu.
Trong đó: 17 cháu đã được học qua lớp mẫu giáo 4 tuổi, đạt tỉ lệ: 60,7%
11 cháu ở nhà đầu năm học mới ra lớp, đạt tỉ lệ: 39,3%
* Về lớp học:
- Có góc âm nhạc nhưng cịn sơ sài, chưa phong phú, chưa gây được sự hứng thú
tham gia của trẻ.
* Về đồ dùng đồ chơi:
- Đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho hoạt động âm nhạc chưa được nhiều, đồ dùng chưa
đẹp, chưa phong phú, chưa sáng tạo để lơi cuốn hấp dẫn trẻ.
- Chưa có nhiều các băng đĩa nhạc theo chủ đề, chủ điểm để bật cho trẻ nghe hàng
ngày.
* Về phía phụ huynh:
- Đời sống cịn nhiều khó khăn mặc dù đã quan tâm đến giáo dục xã nhà nhưng vẫn
chưa đóng góp được nhiều trong cơng cuộc xã hội hố giáo dục.
* Về phía giáo viên:

7


- Khi cho trẻ hoạt động âm nhạc vẫn còn mang tinh chất dập khuân, máy móc,
chưa sáng tạo, chưa linh hoạt, chưa gây được cho các trẻ trong lớp mình lịng u
thích say mê âm nhạc.
- Giáo viên cịn hạn chế khi cải biên, sưu tầm, sáng tác một số trị chơi âm nhạc.
* VỊ phÝa trỴ:
Số liệu điều tra trước khi thực hiện
Qua khảo sát đầu năm tôi thấy khả năng cảm thụ âm nhạc của các cháu

trong lp tụi nh sau:

Mức độ đánh giá

STT

1
2

3

4

Phân loại khả năng của trẻ

Tốt

Khá

TB

(Tỷ lệ

(Tỷ lệ

(Tỷ lệ

%)

%)

%)

Trẻ mạnh dạn, tự tin hỏt rõ

7 trỴ

13 trỴ

8 trỴ

ràng, chính xác.
TrỴ hiểu nội dung các tác phẩm âm

25%
4 trỴ

46,4%
10 trỴ

28,6%
14 trỴ

nhạc, biết cảm thụ âm nhạc.
Trẻ vận động đúng đẹp theo đội

14,3%
3 trỴ

35,7%

15 trỴ

50%
10 trỴ

hình, diễn cảm các động tác, phối

10,7%

53,6%

35,7%

5 trỴ

17 trỴ

6 trỴ

hợp nhịp nhàng toàn thân với động
tác tay và chân.
Khả năng nghe và phân biệt âm
8


17,9%

nhc ca tr.

60,7%

21,4%

2. 3. Những biện pháp thực hiện:
*Biện pháp 1: Tạo môi trờng kích thích hứng thú học
tập của trẻ tham gia hoạt động õm nhc.
Nh chúng ta đà biÕt, trẻ 5-6 tuổi là giai đoạn chuẩn bị cho trẻ đến
trường tiểu học, trẻ có khả năng tri giác tồn vẹn hình tượng âm nhạc cùng với
những kinh nghiệm được tích luỹ từ trước như nghe hát cùng đàn đệm, xem động
tác, điệu bộ. Trẻ có thể chuyển đổi điệu bộ theo âm điệu, biết kết hợp khăng khít
giữa thời gian với âm nhạc, vận động phối hợp toàn thân với một trình tự tương đối
phức tạp trong các điệu múa hay tái hiện một số tiết tấu khó. Trẻ có ấn tượng sâu
sắc khi nghe nhạc qua đài, xem băng đĩa, trẻ rất hào hứng muốn vào góc âm nhạc
để tự mình thể hiện mình, hát vận động bằng các nhạc cụ, trang phục. Vì vậy muốn
trẻ thích thú hào hứng thì bản thân tơi ln làm mới góc nghệ thuật bằng nhiều
hình thức để kích thích hứng thú của trẻ. Tôi thường xuyên chú ý sắp xếp các học
cụ, đội hình để tạo mơi trường học thoải mái cho trẻ.
* Ví dụ: Khi thực hiện các hoạt động âm nhạc mà trọng tâm là dạy múa minh hoạ
thì bằng mọi cách tơi phải bố trí trong lớp khơng gian rộng rãi để kích thích trẻ
thực hiện các động tác thoải mái, giúp trẻ hoạt động tích cực hơn.
Ngồi ra tơi ln thay đổi cách bày trí góc âm nhạc thật sinh động theo chủ
điểm để gây sự thu hút tới trẻ.
* Ví dụ: Chủ điểm “ Thế giới động vật”: Tơi trang trí bằng những hình ảnh các con
vật sống động, con thì cầm đàn đánh, con thì thổi kèn, con thì đánh trống, con thì
cầm micrơ hát…
Từ những hình ảnh vui nhộn do cơ và trẻ cùng trang trí trẻ rất muốn mình có
thể làm được như các bạn, được thể hiện tài năng của bản thân mình.
Chính vì lẽ đó góc âm nhạc là nơi trẻ có điều kiện để thể hiện khả năng âm nhạc
của mình, trẻ có thể làm quen, ơn luyện, củng cố và vận dụng phát triển các kỹ
năng âm nhạc qua các trò chơi, các hoạt động sáng tạo. Tại đây trẻ tự hát hay tự

9


vận động theo nhạc biểu diễn một mình hay cùng một nhóm bạn một cách thích
thú.
Và điều quan trọng hơn nữa để tạo hứng thú cho trẻ hoạt động âm nhạc thì phải
chuẩn bị rất nhiều loại nhạc cụ, băng đĩa nhạc mầm non thuộc các chủ đề để bật
cho trẻ nghe trong góc, các trang phục được sắp xếp một cách khoa học ở góc âm
nhạc để trẻ dễ sử dụng, nhưng để có nhiều đồ dùng phong phú thì giáo viên phải
tận dụng những nguyên vật liệu phế thải sẵn có dễ tìm để cơ và trẻ có thể tự tạo ra
các dụng cụ âm nhạc hay trang phục biểu diễn.
* Ví dụ: Tơi đã tận dụng những vỏ hộp sữa bột để làm trống cơm, những mảnh
xốp màu và giấy gói quà sinh nhật làm những chiếc quạt múa, những lon bia, vỏ
thạch làm sắc xô cho trẻ gõ, giấy báo cũ bản rộng cắt thành những trang phục để
trẻ biểu diễn.
Từ những đồ dùng tự tạo của cơ, trẻ nhìn vào đó trẻ sẽ cảm thấy rất hứng thú
càng muốn được tham gia hoạt động âm nhạc.
Bên cạnh việc tạo môi trường cho trẻ hoạt động âm nhạc trong lớp ở góc
nghệ thuật thì mơi trường ngoài lớp học cũng rất quan trọng đối với trẻ như góc
thiên nhiên, sân vườn trường, trong giờ đón trả trẻ, giờ thể dục sáng…
* Ví dụ: Ở góc thiên nhiên: Cơ có thể tổ chức cho trẻ trồng hoa, chăm sóc hoa, trẻ
có thể vừa làm vừa hát “ Hoa trong vườn”( dân ca Thanh Hoá)
Trong giờ thể dục sáng, giờ đón, trả trẻ cơ có thể mở cho trẻ nghe băng đài tạo
cho trẻ khơng khí của một ngày mới sinh động.
Cho nên việc tạo môi trường phù hợp, thoải mái khơng gị bó đã giúp trẻ u
thích, hứng thú, tích cực tham gia hoạt động âm nhạc.
* BiƯn ph¸p 2: Âm nhạc kết hợp với các mơn học khác, trong giờ đón
trẻ, ngày lễ, ngày hội và các trị chơi mọi lúc mọi nơi.
Với chương trình giáo dục mầm non mới hiện nay thì phương pháp dạy tích
hợp các bộ mơn âm nhạc có thể lồng ghép, kết hợp với tất cả các bộ môn khác trở

nên sinh động hơn. Giáo viên luôn tạo cơ hội để trẻ nói ra những suy nghĩ của
10


mình và thường xuyên động viên khen ngợi trẻ kịp thời. Khi trẻ nhận ra rằng cô
giáo tôn trọng và hoan nghênh các biểu hiện cá nhân của mình thì trẻ sẽ tự tin hơn,
đồng thời giúp trẻ say sưa, thích thú hơn trong những giờ hoạt động khác.
Giờ đón trẻ: Giờ đón trẻ là lúc cần tạo khơng khí vui vẻ, lơi cuốn trẻ đến
trường, vì các trẻ cịn chưa tự giác, giai đoạn này trẻ tạm thời bứt ra những tình
cảm âu yếm mà bố mẹ dành cho để đến trường, lúc này âm nhạc góp phần tác động
rất lớn. Vì thế là một giáo viên mầm non đã công tác trong ngành 10 năm tôi đã
thấu hiểu tâm sinh lí trẻ bằng cách chọn và mở các ca khúc phù hợp lơi cuốn trẻ
thích đến trường như ca khúc: “ Em đi mẫu giáo” sáng tác Dương Minh Viên. “
Cháu đi mẫu giáo” của Phạm Thanh Hưng, “ Vui đến trường” của Hồ Bắc, “
Trường chúng cháu là trường mầm non” của Phạm Tuyên…
Ngoài giờ âm nhạc, còn tổ chức nghe nhạc trong các giờ hoạt động khác
như: Hoạt động làm quen chữ cái, hoạt động khám phá khoa học, hoạt động tạo
hình…
Ví dụ: Hoạt động làm quen với văn học, khi giáo viên dạy trẻ cảm thụ bài thơ, câu
chuyện thông qua việc đọc diễn cảm, hiểu nội dung…Để truyền đạt tới trẻ những
vẻ đẹp của tiếng nói dân tộc, sản phẩm trí tuệ và tình cảm của bao thế hệ người
Việt nam nối tiếp nhau.
Thông qua việc dạy trẻ bài thơ: “Hạt gạo làng ta” của tác giả Trần Đăng Khoa,
sau khi trẻ đọc thơ xong cô kết hợp cho trẻ nghe bài hát “ Hạt gạo làng ta” do Trần
Viết Bình phổ nhạc. Nhờ giai điệu trữ tình của bài hát giúp cho ý thơ trong bài thơ
được nâng cao, giờ học thêm sinh động phong phú và trẻ rất chú ý.
Mặt khác thông qua các hoạt động tổ chức ngày lễ, ngày hội cơ giáo có thể
tổ chức hoạt động âm nhạc theo một chương trình biểu diễn văn nghệ mà tất cả trẻ
được tham gia nhằm giúp trẻ hứng thú với bộ mơn âm nhạc.
Ví dụ: Ngày khai giảng, lễ hội 20/11, tết trung thu, mừng ngày 8/3, hội thi “ Giai

điệu tuổi hồng” và lễ tổng kết năm học.

11


Trong những giờ ổn định tổ chức, hay chuyển hoạt động, tôi ổn định trẻ bằng
những bài hát mà trẻ thích, thuộc chủ đề, chủ điểm, chơi các trị chơi dựa trên nội
dung bài hát. Đối với trẻ thơ, việc làm quen với âm nhạc thơng qua các trị chơi là
một biện pháp hữu hiệu nhất. Trò chơi trở thành phương tiện để đem đến cho trẻ
các yếu tố nghệ thuật sinh động, nó có tác dụng mạnh mẽ nhưng lại đến với trẻ một
cách nhẹ nhàng, thoải mái, trẻ rất hứng thú để cảm thụ âm nhạc. Vì đặc điểm lứa
tuổi mầm non là “Học mà chơi, chơi mà học”, để kích thích trẻ hứng thú trong khi
chơi cơ phải thay đổi hình thức chơi kết hợp với việc lựa chọn bài hát cho phù hợp
với nội dung trò chơi, nó có vai trị quan trọng giúp trẻ luyện tai nghe nhạc, củng
cố ca hát, tạo cảm giác nhịp điệu, phát triển năng khiếu âm nhạc. Các yếu tố đó đã
góp phần làm cho trẻ cảm thụ âm nhạc một cách tốt hơn.
Ví dụ: Trị chơi “ Nghe âm thanh tìm dụng cụ” yêu cầu trẻ phải lắng tai nghe âm
thanh phát ra để có thể đốn được dụng cụ phát ra âm thanh đó để trẻ tìm.
Như vậy, âm nhạc kết hợp với các môn học khác, trong giừo đón trẻ, trong
các ngày lễ, ngày hội và các trị chơi âm nhạc mọi lúc mọi nơi có tác dụng rất lớn
đối với sự hình thành phát triển khả năng âm nhạc của trẻ và còn giúp trẻ mạnh
dạn, tự tin hơn khi tham gia biểu diễn.
* BiƯn ph¸p 3 : Sưu tầm, sáng tác, cải biên một số trò chơi phục vụ âm
nhạc.
Hiện nay, trò chơi âm nhạc được coi là một trong các hình thức vận động
theo nhạc của chương trình giáo dục âm nhạc Mầm non. Nó có vai trị quan trọng
giúp trẻ luyện tai nghe nhạc, củng cố ca hát, tạo cảm giác nhịp điệu, phát triển năng
khiếu âm nhạc. Các yếu tố đó góp phần làm cho trẻ cảm thụ âm nhạc.
Mỗi loại trò chơi đều có ý nghĩa giúp trẻ phát triển trí tuệ, tạo cho trẻ có
những phản xạ nhanh, nhạy, có tác dụng trong việc củng cố và tiếp thu những nội

dung giáo dục. Đặc biệt trò chơi âm nhạc còn rèn luyện cho trẻ có kĩ năng thơng
qua tai nghe âm nhạc.

12


Chính vì vậy bản thân tơi đã tìm tịi, sáng tác, cải biên một số trò chơi nhằm
làm tăng thêm sự phong phú âm nhạc cho trẻ.
a. Trò chơi “nghe thấu hát tài” :
Trò chơi giúp trẻ nhanh nhẹn, linh hoạt, truyền tin cho bạn đúng
- Chuẩn bị : Một số câu hát trong các bài hát trong chương trình thuộc chủ đề dang
tìm hiểu bài hát mà trẻ đã thuộc.
- Cách chơi: Thành viên thứ nhất của 2 đội ra ngồi lớp, cơ nói thầm vào tai từng
trẻ đại diện của 2 đội một câu hát giống nhau. Sau đó 2 trẻ có trách nhiệm chạy về
đội của mình và nói lại câu hát đó cho bạn thứ 2, bạn thứ 2 nói thầm vào tai cho
bạn thứ 3...Và cứ thế tiếp tục cho đến trẻ cuối cùng của đội, trẻ cuối cùng lên hát
lại câu hát đó. Nếu đội nào hát đúng và nhanh hơn thì thắng cuộc.
Ví dụ: Cơ nói thầm vào tai trẻ đại diện 2 đội câu hát: “Yêu chú công nhân lớn
lên cháu lái máy cày”( thuộc chủ đề nghề nghiệp). Hai trẻ đại diện chạy về nói
thầm vào tai cho bạn thứ 2 của đội mình...Và cứ thế cho đến bạn cuối cùng của đội
lên hát lại đúng lời của câu hát trên và nhanh trước đội kia là thắng cuộc.
b. Trò chơi: “Nghe âm thanh đốn tên nhạc cụ”
Trị chơi tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe các âm thanh của các nhạc cụ
khác nhau và trẻ hứng thú được khám phá, trải nghiệm các nhạc cụ.
- Chuẩn bị : một số nhạc cụ âm nhạc như sau
Đàn organ bằng đồ chơi điện tử, kèn nhựa, kèn bằng vỏ ốc, phách gõ bằng tre,
bằng vỏ nghêu, dàn gõ bằng tre, trống gõ bằng lon, bằng quả bầu khô...
- Cách chơi : Trẻ nghe và phân biệt âm thanh của các nhạc cụ. Cô giới thiệu cho
trẻ biết từng loại nhạc cụ và âm thanh của các loại nhạc cụ đó như:
+ Cơ đàn organ và nói cho trẻ biết đó là tiếng đàn organ.

+ Cơ thổi kèn bằng nhựa và cho trẻ biết đó là tiếng kèn bằng nhựa.
+ Cơ gõ phách bằng tre và cho trẻ biết đó là tiếng gõ bằng phách tre...
Sau khi giới thiệu hết các loại nhạc cụ, cô lần lượt đánh đàn, gõ các loại nhạc cụ
cho trẻ vừa nghe, vừa xem và cơ hỏi trẻ tiếng nhạc cụ gì? Khi trẻ đã quen, cô cho
13


trẻ ngồi khơng nhìn thấy nhạc cụ, sau đó cơ đánh đàn, gõ, thổi các loại nhạc cụ và
hỏi xem trẻ nhận biết được âm thanh của loại nhạc cụ nào. Sau đó cho trẻ chia làm
2 đội và thi đua, nếu đội nào đoán sai phải hát một bài theo yêu cầu của đội đoán
đúng. Nếu đoán đúng sẽ được khám phá, trải nghiệm với nhạc cụ đó.
c. Trị chơi: “Giai điệu thân quen”
Trò chơi này giúp trẻ củng cố kiến thức về tên bài hát và củng cố lại giai
điệu bài hát đã học, đồng thời tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe và nhanh
nhẹn, linh hoạt, trả lời rõ ràng, chính xác tên bài hát.
- Chuẩn bị: Băng nhạc có các bài hát trong chương trình mà trẻ đã được học,
casset
- Cách chơi: Cơ mở băng casset cho trẻ nghe giai điệu bài hát, 2 đội rung chng
giành quyền trả lời bằng cách nói rõ tên bài hát vừa nghe, nếu đúng mỗi trẻ trong
đội được tặng một bông hoa, nếu sai quyền trả lời thuộc về đội bạn.
Ví dụ: Cho trẻ nghe giai điệu “ Lá xanh vẫy vẫy như gọi em đi nhanh đi
nhanh...” thì trẻ phải nêu được đó là bài hát “Lá xanh”( thuộc chủ đề thế giới
thực vật).
d. Trò chơi “Ơ cửa bí mật”
Trị chơi giúp trẻ được ơn luyện các bài hát, tạo cho trẻ mạnh dạn lên biểu diễn
và mong muốn được khám phá những bí mật bên trong những ô cửa
- Chuẩn bị: Các loại đồ dùng, đồ chơi phù hợp theo từng chủ điểm ở phía sau
những ơ cửa, thùng các-tơng sơn màu để làm ô cửa và một số đồng tiền vàng để
tặng cho trẻ.
- Cách chơi : Chia trẻ làm 2 đội, 2 đội trưởng lên oẳn tù tì để tìm ra đội nào chơi

trước. Có từ 4-6 ơ cửa được đánh dấu theo thứ tự từ 1 đến 6, đội nào chơi trước sẽ
chọn bất kỳ một ô cửa, nếu ô cửa được mở ra, bên trong ơ cửa có đồ dùng đồ chơi
gì thì đội đó phải hát một bài nói về hình ảnh đó.
Ví dụ: Mở ơ cửa số 3 có con mèo thì hát một bài hát nói về con mèo như: “Ai
cũng yêu chú mèo” hay “Thương con mèo”...
14


Nếu mở ô cửa nào mà hát được bài hát có nội dung đúng với hình ảnh trong ơ cửa
đó thì đội đó được tặng một đồng tiền vàng. Tiếp tục đội kia chọn ô cửa. Nếu đội
nào chọn ô cửa mà khơng hát được bài hát có nội dung như hình ảnh trong ơ cửa
thì quyền hát thuộc về đội bạn.
Bằng việc sưu tầm, sáng tác, cải biên một số trị chơi âm nhạc đã phần nào
giúp trẻ tích cực tham gia hoạt động âm nhạc.
* BiƯn ph¸p 4: Chuẩn bị trang phục,các loại nhạc cụ thu hút sự u
thích âm nhạc ở trẻ.
Âm nhạc là món ăn tinh thần đối với trẻ, nếu thiếu nó trẻ chỉ là “Những
bông hoa khô héo”. Những nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng âm nhạc giúp trẻ thoải
mái, học tập và hoạt động tốt, trí nhớ phát triển, trí tưởng tượng ngày càng phong
phú. Những âm thanh có tổ chức chặt chẽ cùng âm nhạc giúp trẻ phát triển đạo
đức, trí tuệ, thẩm mĩ…M.Gorki nhận xét: “ Âm nhạc có tác dụng diệu kì đến tận
đáy lịng, nó khám phá ra các phẩm chất cao q của con người. Chính vì vậy,
người lớn cần đặc biệt quan tâm đến việc gíáo dục âm nhạc cho trẻ càng sớm, càng
tốt”.
Vậy là một người giáo viên mầm non muốn cho trẻ được phát triển tồn diện
thì khi tổ chức hoạt động âm nhạc giáo viên cần linh hoạt chuẩn bị các đạo cụ,
trang phục cho trẻ biểu diễn.
Ví dụ: Với bài “ Cái bống” cô chuẩn bị những cái thúng hoặc mẹt, với bài “ Trống
cơm” cô chuẩn phách tre, trống, trẻ trai có thể chuẩn bị áo dài, khăn đống.
Ngồi ra giáo viên còn cung cấp nhiều nguồn âm thanh để trẻ kết hợp sử

dụng cùng với trang phục như phách tre, các loại lon, vỏ thạch, hộp sữa, các loại
đá.
Từ những ngun vật liệu phế thải sẵn có, dễ tìm, cơ và trẻ có thể tự thiết kế ra
những đồ dùng, nhạc cụ sáng tạo.
Ví dụ: Dùng giấy báo hay những loại giấy phế liệu có kích cỡ lớn, tạo điều kiện
cho trẻ sáng tạo những kiểu áo, váy…Phục vụ vũ hội hoá trang, nhảy múa tự do.
15


Mặt khác giáo viên cần quan tâm sưu tầm thể hiện phong phú các thể loại
băng nhạc thiếu nhi, mầm non, nhạc cổ điển…Các loại nhạc cụ dân tộc và một số
đồ dùng khuyến khích trẻ sáng tạo trong vận động theo nhạc như: Khăn, cờ đi
nheo, vịng đeo tay, những con rối, con búp bê bằng vải hay thú nhồi bông làm bạn
nhảy cùng trẻ.
Tất cả những đồ dùng đồ chơi trên đều phải ở trạng thái mở, trẻ dễ dàng lấy và sử
dụng để kích thích tính tị mị ham hiểu biết lơi cuốn trẻ vào góc chơi âm nhạc một
cách hào hứng, thoải mái.
Tóm lại góc âm nhạc với đầy đủ trang phục, nhạc cụ mở như vậy đã góp
phần thu hút sự u thích âm nhạc một cách tự nhiên ở trẻ.

Một số hình ảnh hoạt động âm nhạc của trẻ

16


*Biện pháp 5: Phối kết hợp với các bậc phụ huynh cho
trẻ hot ng với õm nhc.
Nh chúng ta đà biết " Gia đình là môi trờng giáo dục đầu
tiên cđa trỴ". Gia đình là nơi có điều kiện để hiểu trẻ sớm nhất, toàn diện nhất “
cái chung” bên cạnh “ cái riêng” trong đặc điểm của trẻ. Thông qua việc chăm sóc,

ni dưỡng và giáo dục của các thành viên gia đình trong sự tương tác với nhau à
với “ Thế giới bên ngồi gia đình”, gia đình là mơi trường giáo dục có ảnh hưởng
sớm nhất, mạnh mẽ nhất, mang tính quyết định nhất tới sự hình thành và phát triển
nhân cách đầu tiên của trẻ, điều đó được thể hiện thơng qua các hình thức: Giáo
dục trực tiếp, giáo dục gián tiếp.
Mặt khác trong khoảng thời gian trẻ ở trường giáo viên là người luôn bên
cạnh trẻ, hiểu được những tâm tư tình cảm của trẻ, do đó mà giáo viên ln muốn
các con trong lớp mình có thêm vốn âm nhạc. Cho nên tơi thường xuyên thông báo
17


,trao đổi với phụ huynh về những trẻ có khả năng âm nhạc để gia đình có hướng
bồi dưỡng thêm cho trẻ ở nhà, tuyên truyền với các bậc phụ huynh mua băng đĩa
nhạc có các bài hát mầm non thuộc chủ đề, chủ điểm để các con được luyện tập ở
nhà.
Vào các dịp lễ hội nhà trường tổ chức hội diễn văn nghệ, qua đó trẻ sẽ được rèn
luyện những kỹ năng ca hát, kỹ năng biểu diễn bài hát theo nhạc đệm và làm quen
với các trang phục khi biểu diễn. Đây cũng là dịp để gia đình và nhà trường quan
tâm đối với trẻ. Từ đó giúp trẻ mạnh dạn, tự tin, mang đến cho trẻ tuổi thơ hồn
nhiên, trong sáng đầy ắp tiếng cười.

Mặt khác nhằm kích thích thích hứng thú say mê với âm nhạc thì rất
cần phụ huynh giúp đỡ hỗ trợ về mặt kinh phí cũng như đồ dùng, đồ chơi
giảng dạy hoặc mang đến cho các cô những nguyên vật liệu mở như lon bia,
hộp sữa, chai nhựa, quần áo cũ, dụng cụ hố trang…Để cơ và trẻ có thể tự tạo
ra những nhạc cụ, đạo cụ hoá trang nhằm tăng thêm sự hứng thú cho trẻ khi
tham gia hoạt động âm nhạc.
Như vậy việc phối kết hợp giữa phụ huynh và nhà trường sẽ tạo điều
kiện cho trẻ phát huy những tài năng, năng khiếu âm nhạc.
2.4. Kết quả đạt được.

Qua 1 năm thực hiện ti tụi ó thu c kết quả sau:
*VỊ phÝa giáo viên:
Tríc khi thùc hiƯn
- Sử dụng phương pháp, biện pháp

Sau khi thùc hiÖn
- Sử dụng phương pháp, biện pháp một

cịn dập khn máy móc, chưa sáng

cách linh hoạt và sáng tạo.

tạo, linh hoạt.

- Tạo môi trường cho trẻ được hoạt động

- Tạo môi trường cho trẻ hoạt động

âm nhạc thường xuyên.

âm nhạc không thường xuyên.

- Thường xuyên phối kết hợp với phụ

- Phối kết hợp với phụ huynh cho trẻ

huynh cho trẻ tiếp xúc làm quen với âm

tiếp xúc làm quen với âm nhạc chưa

nhạc.
18


được thường xuyên.
* Về đồ dùng, đồ chơi:
Tríc khi thùc hiƯn
- Có góc âm nhạc nhưng cịn sơ sài

Sau khi thùc hiƯn
- Góc âm nhạc rất phong phú, rất sáng tạo

chưa phong phú.

với nhiều đồ dùng, nhạc cụ, trang phục

- Đồ dùng, nhạc cụ, trang phục ít,

bền đẹp do cơ và trẻ tự làm từ những ăng

chưa đẹp, chưa sáng tạo, chưa lôi

đĩa nhạc nguyên vật liệu phế thải, rất lơi

cuốn hấp dẫn trẻ.

cuốn hấp dẫn trẻ u thích âm nhạc.

- Chưa có các băng đĩa nhạc theo chủ

- Có rất nhiều các băng đĩa nhạc thiếu nhi,

đề, chủ điểm cho trẻ nghe.

mầm non, nhạc cổ điển cho trẻ nghe.

* Về phía trẻ:
Tốt
ST
T

1

Phân loại khả năng

Mức độ đánh giá
Tăng Khá Tăng TB

Tỷ

giả

Tỷ

giả

Tỷ

giả

lệ %

m

lệ %

m

lệ %

m

Trẻ mạnh dạn, tự tin

21

hỏt rừ rng, chớnh xỏc.

trẻ

(So

(So

(So

đầu

đầu

đầu

năm

năm

năm

học)

học)

học)

7 trẻ
Tăng

25% Giảm

75% 50%

21,4
%

2

Tăng

Trẻ hiu ni dung cỏc tỏc

14

phm õm nhc, bit cm

trẻ
19

0 trẻ

Giảm
28,6
%

12
Tăng

trẻ

Tăng

02 trẻ Giảm


50% 35,7

th õm nhc.

3

4

Tr vn ng ỳng p

16

%
Tăng

theo i hỡnh, din cm

trẻ

46,4

cỏc ng tỏc, phi hp

57,1 %

42,9 7,2% 7,1% 42,9
%
12

Giảm

%
Giảm

trẻ

10,7

35,7

42,9 %

0 trỴ

%

nhịp nhàng tồn thân với

%

động tác tay và chân.
Khả nng nghe v phõn

15

Tăng

13

Giảm

Giảm

bit õm nhc ca tr.

trẻ

35,7

trẻ

14,3

21,4

%

53,6 %

46,4 %

%

0 trỴ

%

%

KÕt ln: Âm nhạc có ảnh hưởng đến q trình hoàn thiện cơ thể trẻ.
Trước hết âm nhạc được coi là khả năng tốt nhất để phát triển tai nghe. Tính chất
đa dạng của âm nhạc gợi ra những phản ứng gắn với sự thay đổi nhịp tim mạch, sự
trao đổi máu, nhưng giúp trẻ học tốt hoạt động âm nhạc thật không phải dễ.
Nội dung giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non nói trên được thực hiện thơng
qua giờ hoạt động chính ở lớp và được tích hợp vào một số hoạt động khác mọi
lúc, mọi nơi, trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ.

Qua một năm thực hiện những biện pháp trên tôi thấy kết quả trên trẻ ở lớp tôi
rất khả thi, các trẻ rất yêu thích âm nhạc, hào hứng tham gia ca hát, biểu diễn, có
rất nhiều trẻ là gương mặt tiêu biểu của đội văn nghệ của trường tham gia các hội
diễn do phòng giáo dục, trường, xã tổ chức.
Mặt khác từ những vốn kinh nghiệm tích luỹ ấy mà tơi đã áp dụng và có hiệu
quả ở lớp mình nhằm hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển
tồn diện, hài hồ, đó là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực trong
mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Góp phần đào tạo thế hệ trẻ thành những con người
phát triển toàn diện “Vì trẻ em hơm nay là thế giới của ngày mai”.
3 . Bµi häc kinh nghiƯm.

20


Giáo dục âm nhạc cho mÇm non là một vấn đề mới và khó, chúng ta
được biết rằng âm nhạc gắn liền với con người từ lúc chào đời cho đến khi giã từ
cuộc sống. Những tác phẩm âm nhạc được nghe từ thuở bé thường để lại những
dấu vết rất sâu sắc và khá lâu dài trong tình cảm và nhận thức của con người. Âm
nhạc có một sức mạnh vô cùng to lớn trong việc thể hiện một cách tinh tế thế giới
nội tâm của con người. Đối với trẻ em âm nhạc trước khi là một đối tượng thẩm
mỹ, nó cịn là đối tượng của giáo dục. Vì vậy muốn tiến hành tốt việc giáo dục âm
nhạc cho tr, cụ giỏo mu giỏo cn phi:
1. Tạo môi trêng kÝch thÝch høng thó häc tËp cho trỴ trong hoạt
động âm nhạc và luôn thay đổi hình thức trang trí . Tạo môi trờng mới lạ hấp dẫn trẻ vào thế giới âm nhạc.
2. Âm nhạc kết hợp với các môn học khác, trong giờ đón trẻ, ngày
lễ, ngày hội và các trò chơi mọi lúc mọi nơi nhằm hình thành và
phát triển năng khiếu âm nhạc của trẻ giúp trẻ mạnh dạn, tự tin
hơn khi tham gia biểu diễn.
3. Su tầm, sáng tác một số trò chơi phục vụ âm nhạc.
4. Chuẩn bị trang phục, các loại nhạc cụ thu hút sự yêu thích

âm nhạc ở trẻ.
5. Phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trờng, thờng xuyên
trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập của trẻ ở trên lớp
để gia đình cùng cô giáo có thể bồi dỡng thêm vốn âm nhạc của
trẻ, giúp trẻ phát huy những tài năng, năng khiếu âm nhạc.

4. Những kiến nghị và đề nghị sau quá trình thực hiÖn.
Đối với nhà trường cần tạo điều kiện cho chị em học hỏi thêm ở các trường bạn
như: Sinh hoạt chuyên đề, dự giờ góp ý.
Về trường tổ chức các chuyên đề, tổ chức thao giảng, các lần sinh hoạt chuyên
đề, thường xuyên tổ chức kỷ niệm các ngày hội, ngày lễ cho trỴ được tham gia để

21


phát huy được năng khiếu ở trẻ.Từ đó chị em có điều kiện bổ sung thêm những
kinh nghiệm nhằm giáo dc tr c tt hn./.
Trên đây là bản sáng kiến kinh nghiệm của tôi, tôi mong
Ban giám hiệu, các bạn ®ång nghiƯp. Héi ®ång xÐt dut s¸ng
kiÕn kinh nghiƯm xem xét góp ý cho tôi.
Xin chân thành cám ơn!
Kim Th, Ngày 2 tháng 5

nhận xét, đánh giá, xếp loại của

năm 2011
Tác giả

hội đồng khoa học cơ sở .
(Chủ tịch HĐ ký, ®ãng dÊu)

N
gun Th Nga

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo dục âm nhạc- Nhà xuất bản Đại học sư phạm Hà Nội 2008
2. Một số vấn đề quản lý giáo dục Mầm non – Nhà xuất bản Đại học
quốc gia – Hà nội.
22


3. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên Mầm non chu kỳ II
năm 2004- 2007.
4. Tạp chí giáo dục Mầm Non
5. Hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới- Nhà
xuất bản giáo dục
6. Tuyển chọn trò chơi, bài hát, thơ ca, câu đố theo chủ đề- Nhà xuất
bản giáo dục.

23