skkn một số BIỆN PHÁP TRONG VIỆC tổ CHỨC HOẠT ĐỘNG CHO TRẺ mẫu GIÁO 5 6 TUỔI THEO QUAN đểm giáo dục lấy TRẺ làm TRUNG tâm

ĐỀ TÀI:

“MỘT SỐ BIỆN PHÁP TRONG VIỆC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG
CHO TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI THEO QUAN ĐIỂM GIÁO DỤC
LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM ”
I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. lý do chọn đề tài:
À ơi…Con ơi con ngủ cho ngoan
Ngày mai gánh vác giang sơn xây đời
Con ơi con ngủ cho muồi
Ngày mai khôn lớn nhớ lời mẹ ru.
Làm mẹ, ai cũng ao ước con thơ khỏe mạnh lớn lên thành những người có
hiếu đạo, có tài cao để giúp ích cho quê hương đất nước. Đó cũng chính là nhiệm
vụ hết sức quan trọng đối với bậc học mầm non.
Giáo dục màm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân. Giáo dục
mầm non thực hiện nhiệm vụ ni dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ em. Mục tiêu
của giáo dục mầm non là giúp trẻ phát triển về thể chất, tình cảm ngơn ngữ, tư duy,
thẫm mĩ hình thành những yếu tố đầu tiên nhân cách trẻ.
Không những thế, theo ý kiến các chuyên gia tại module mầm non thì các
nhà giáo dục đều phải thừa nhận “Cách tiếp cận tốt nhất để giáo dục trẻ đó là lấy
trẻ làm trung tâm và ứng dụng các phương pháp dạy học tích cực nhằm thúc đẩy sự
phát triển, tính chủ động, khả năng tư duy phản biện và giải quyết vấn đề của trẻ”.
“Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” là một quan điểm giáo dục tiến bộ về vị trí của
trẻ em và vai trị của giáo viên. Nó góp phần định hướng cho q trình hoạt động
và xây dựng mơi trường giáo dục trong trường mầm non. Chương trình “Giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm” được xây dựng dựa trên hứng thú, nhu cầu, kinh nghiệm và
khả năng của trẻ. Chương trình này sẽ tạo cơ hội cho trẻ được phát triển toàn diện,
khơng chỉ chú trọng tới sự phát triển trí tuệ mà cịn ni dưỡng tâm hồn, phát triển
thể chất và khả năng giao tiếp xã hội của trẻ. Chương trình khơng chỉ quan tâm tới
trẻ "Học được cái gì" mà còn chú trọng "Học như thế nào", tức là cho trẻ những
trải nghiệm học tập tích cực để phát triển đam mê ham học hỏi của trẻ và khả năng

tự học.Với quan điểm “mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt” và “mỗi đứa trẻ đều
có cơ hội được học bằng nhiều cách khác nhau”, vì vậy dạy cho trẻ mầm non
cần được tiếp cận với phương pháp “Lấy trẻ làm trung tâm”. Đó là phương pháp
mà giáo viên cần chú ý đến hứng thú, nhu cầu, khả năng, thế mạnh của mỗi trẻ để
hiểu, đánh giá đúng và tôn trọng trẻ.
Việc tổ chức các hoạt động giáo dục theo quan điểm “Lấy trẻ làm trung
tâm” là yêu cầu xuyên suốt trong quá trình thực hiện chương trình giáo dục mầm
non trong những năm gần đây.
1


Năm học 2017 - 2018, nhằm thực hiện có chất lượng, đạt hiệu quả nội dung
này, Sở, Phòng GD&ĐT đã chỉ đạo các trường mầm non đẩy mạnh việc tổ chức
các hoạt động giáo dục trẻ theo quan điểm “Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” phù
hợp với điều kiện thực tế của trường, lớp và khả năng của trẻ theo các nội dung của
Bộ tiêu chí thực hành áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong
trường Mầm non.
Nhận thức được tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng và hiệu quả
giáo dục trẻ, đáp ứng với yêu cầu và xu thế hội nhập của toàn ngành Giáo dục hiện
nay; thực hiện chủ trương đổi mới phương pháp giáo dục trong tồn ngành nói
chung và bậc học Mầm non nói riêng; cùng với những kinh nghiệm, hiểu biết của
bản thân và mong muốn làm thế nào để tổ chức hoạt động chung cho trẻ mẫu giáo
có hiệu quả, đồng thời phát huy tính sáng tạo trong thiết kế và tổ chức các hoạt
động cho trẻ, tôi đã chọn đề tài "Một số biện pháp trong việc tổ chức hoạt động
cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi theo quan điểm “Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm".
.
2. Phạm vi áp dụng đề tài:
Qua thực tế, giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là một nhiệm vụ hết sức quan
trọng trong việc thực hiện chương trình giáo dục mầm non, đảm bảo chất lượng và
sự phát triển toàn diện phù hợp với từng cá nhân trẻ. Việc tổ chức các hoạt động

theo hướng lấy trẻ làm trung tâm đã tạo ra một không gian mỡ cho trẻ, khuyến
khích trẻ phát triển tư duy và phương pháp giải quyết vấn đề.
Đề tài này có thể áp dụng cho các đơn vị khác ở trong huyện, trong tỉnh và
ngoại tỉnh.
II. PHẦN NỘI DUNG
1. Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu.
Hiện nay yêu cầu đặt ra là phải đổi mới giáo dục, trong đó đổi mới mục tiêu,
nội dung, phương pháp dạy học.“ Phương pháp giáo dục phải phát huy tính tích
cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo của người học; Bồi dưỡng cho người học
chính năng lực tự học, khả năng thực hành, lòng say mê học tập và ý chí vươn
lên”. Phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của trẻ có nghĩa là phải thay đổi
cách dạy và cách học. Chuyển cách dạy thụ động, truyền thụ một chiều, giáo viên
làm trung tâm sang cách dạy lấy trẻ làm trung tâm. Nhưng thực tế việc dạy trẻ mẫu
giáo 5- 6 tuổi trong trường tơi hiện nay cịn nhiều vấn đề cần khắc phục như: Sự
am hiểu tính cách độ tuổi từng trẻ, cách xây dựng kế hoạch, lựa chọn chỉ số, lối
dẫn dắt lơi cuốn trẻ đa số cơ vẫn cịn hướng dẫn nhiều, nói nhiều, trẻ chưa phát huy
hết khả năng, nhu cầu và hứng thú trong các hoạt động.
Phải xây dựng kế hoạch giảng dạy và lựa chọn hình thức hoạt động nhằm
“Lấy trẻ làm trung tâm” thì mới mang lại hiệu quả, sát với thực tế, phù hợp với
tình hình nhận thức của trẻ là việc làm hết sức cần thiết và quan trọng của mỗi một
giáo viên mầm non. Địi hỏi giáo viên phải có trình độ chun môn cao, năng động
2


sáng tạo trong giảng dạy, nhằm hình thành và phát triển một cách toàn diện về mọi
mặt cho trẻ, đồng thời nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ phù hợp với tình
hình hiện nay.
Trong thời gian nghiên cứu thực hiện đề tài thì bản thân cịn gặp một số thuận
lợi và khó khăn sau:
* Thuận lợi:

- Lớp được phân công 02 giáo viên phụ trách, các cô đều có trình độ trên
chuẩn, có năng lực chun mơn, có kinh nghiệm trong việc chăm sóc - giáo dục
trẻ trong độ tuổi, tâm huyết với nghề, có lịng u thương trẻ, tận tình với cơng
việc.
- Được sự chỉ đạo sát sao của Phòng giáo dục đào tạo Lệ Thủy
- Ban giám hiệu nhà trường luôn trực tiếp chỉ đạo giáo viên về chuyên môn
thường xuyên dự giờ, thăm lớp, nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy, đặc biệt chú
trọng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm,ủng hộ và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho
giáo viên làm việc.
- Nhà trường trang bị đầy đủ tài liệu, học liệu, thường xuyên tổ chức bồi
dưỡng chuyên môn cho giáo viên.
- Bản thân giáo viên luôn trau dồi học hỏi kinh nghiệm thông qua các bạn
đồng nghiệp, sách báo, phương tiện thông tin đại chúng.
- Qua thực hiện chuyên đề , cùng với nhiều năm trong nghề, tơi đã tích góp
được nhiều kinh nghiệm, nắm chắc phương pháp dạy học, lập kế hoạch đối với
từng hoạt động phù hợp với độ tuổi.
- Cha mẹ học sinh luôn quan tâm tới con em, phối kết hợp với nhà trường
trong q trình chăm sóc ni dạy trẻ tốt.
- Trẻ cùng độ tuổi, đi học chuyên cần, tơn trọng và vâng lời cơ giáo.
* Khó khăn:
- Giáo viên tổ chức một số giờ hoạt động chung cịn gị bó, chưa thực sự
phát huy được hết sự sáng tạo, linh hoạt của trẻ.
- Trẻ trong cùng độ tuổi nhưng khả năng tiếp thu không đồng đều.
- Khả năng chú ý, ghi nhớ và khả năng diễn đạt của trẻ còn hạn chế.
- Trẻ chưa biết giải quyết tình huống có vấn đề cịn dựa vào sự can thiệp của
giáo viên.
- Với đặc điểm sinh lý trẻ còn chưa ổn định, trẻ chưa phát triển nhiều về
ngôn ngữ mạch lạc. Trẻ gặp khó khăn trong cách diễn đạt.
- Một số gia đình, phụ huynh quá quan tâm, cưng chiều trẻ, dẫn đến trẻ ỷ lại,
không chủ động, thiếu tự tin.

- Điều kiện kinh tế của gia đình trẻ đa số cịn khó khăn nên chưa quan tâm
nhiều đến việc dạy dỗ trẻ tồn diện, trẻ ít được tiếp xúc với xã hội nên nhiều trẻ
nhút nhát, thiếu sự hồ đồng. Trẻ chưa tích cực tham gia hoạt động.
* Khảo sát thực trạng
Để nắm được cụ thể nề nếp thói quen, tính manh dạn tự tin, linh hoạt sáng
tạo ban đầu của từng trẻ, vào đầu năm học tôi đã phối hợp với giáo viên các lớp
tiến hành khảo sát đánh giá thực trạng trong mọi hoạt động trên trẻ ở trường .
3


Kết quả cụ thể như sau:
TT
1
2
3
4

Nội dung khảo sát
Dám làm điều mình nghĩ
Trẻ hứng thú tham gia vào giờ học
Kỹ năng vận dụng linh hoạt, sang tạo vào thực tế
Trẻ có kỹ năng sử dụng ngơn ngữ rõ rang mạch lạc

Tỷ lệ
% đạt
45
47
50
50

Với những kết quả như trên, bản thân tơi nhận thấy cơ bản trẻ chưa có tính
mạnh dạn tự tin khi ở trường, số trẻ có tính mạnh dạn tự tin, năng động,sáng tạo và
áp dụng hàng ngày cịn ít.
Từ kết quả khảo sát trên, tơi rút ra nhiều nguyên nhân như sau:
* Nguyên nhân:
+ Thực tế hiện nay cho thấy, chúng ta phải thừa nhận là trẻ con ngày nay đã
thông minh hơn, hoạt bát hơn, lém lĩnh hơn. Nhưng khi cháu vào lớp học thì các
cháu khơng dám nói lên những điều trẻ thích, khơng dám mạnh dạn sinh hoạt trong
tập thể, giao tiếp với người lớn theo suy nghĩ của mình. Chỉ một số cháu dám nói
lên những suy nghĩ, trị chuyện cùng cơ và khách đến lớp.
+ Trong khi dạy, cô thường dạy rập khuôn theo giáo án, chưa biết điều khiển
cái thông minh linh hoạt ở một số trẻ giỏi đang có ở trong lớp của mình.
+ Cơ ít cùng cháu chuyện trị đề tài mới, đàm thoại bàn bạc những vấn đề
xảy ra xung quanh trẻ.
+ Còn mệnh lệnh ra lệnh cho trẻ. Thậm chí muốn cháu vào nề nếp nhanh cơ
hay la mắng áp đặt trẻ.
+ Trong một số tiết học như: Tìm hiểu mơi trường xung quanh, văn học, âm
nhạc, vui chơi, ít tạo điều kiện cho trẻ hỏi nhiều và nêu những thắc mắc của mình
bằng chính ngơn ngữ ngây thơ của trẻ.
- Hình thức, phương pháp tổ chức các hoạt động của giáo viên chưa phù
hợp, chưa linh hoạt.
+ Sự phối hợp giữa giáo viên và phụ huynh chưa thường xuyên, thiếu sự
thống nhất trong chăm sóc, giáo dục trẻ.
+ Nhận thức của trẻ trong lớp chưa đồng đều.
+ Đồ dùng đồ chơi chưa thực sự đa dạng, phong phú, chưa thu hút được trẻ.
- Với sự quyết tâm của bản thân, tơi đã khơng ngừng tìm kiếm, học hỏi, sáng
tạo để tìm ra một số phương pháp nhằm giúp cho việc tổ chức hoạt động lấy trẻ
làm trung tâm cho trẻ mẫu giáo đạt được hiệu quả cao, giúp trẻ phát triển toàn diện
nhân cách. Sau đây, tôi xin đưa ra một số biện pháp cụ thể như sau:
2. Các giải pháp:

*Giải pháp 1: Chú trọng bồi dưỡng chuyên môn cho bản thân.
- Tham gia các buổi chuyên đề cấp cụm, cấp trường tổ chức.
- Tham gia học tập, tự học chuyên đề bồi dưỡng thường xuyên và đặc biệt là
học module mầm non trực tuyến.
- Bản thân được tham gia tiết dạy mẫu cấp cụm và được rút ra những kinh
nghiệm, bài học bổ ích vận dụng phù hợp cho lớp mình phụ trách.
4


- Tham gia các hội thi giáo viên dạy giỏi trường, huyện nhằm nâng cao trình
độ chun mơn nghiệp vụ.
- Tự học và thiết kế giáo án điện tử trong phần mềm power point.
Ví dụ: Chúng ta thiết kế ơ cửa bí mật với các nhân vật, chữ cái hay các
con số chuyển động giúp học sinh nãy sinh sự tị mị, thích khám phá và chú ý tốt
hơn.
- Tham khảo tài liệu sách báo, cùng trao đổi góp ý về chuyên đề với đồng
nghiệp để đưa ra những kết quả hay nhất về chuyên đề dạy học lấy trẻ làm trung
tâm.
*Giải pháp 2: Xây dựng kế hoạch lấy trẻ làm trung tâm.
Hoạt động chủ đạo của trẻ “ Chơi mà học, học mà chơi” thông qua các hoạt
động đa dạng phong phú mà trẻ lĩnh hội tri thức trong cuộc sống xung quanh trẻ,
chương trình giáo dục mầm non mới “Lấy trẻ làm trung tâm tạo” điều kiện cho
trẻ được hoạt động tích cực phù hợp với sự phát triển bản thân trẻ, đáp ứng được
tối đa nhu cầu và hứng thú dựa vào khả năng của mỗi trẻ.
Xây dựng kế hoạch là một biện pháp quan trọng trong quá trình thực hiện
những việc cần làm của người giáo viên. Việc lập kế hoạch giáo dục giúp cho giáo
viên thực hiện mục tiêu giáo dục đầy đủ, có hệ thống, giúp giáo viên dự kiến trước
nội dung, thời gian để tổ chức các hoạt động một cách hiệu quả.
Kế hoạch là cơ sở để thống nhất mọi hoạt động. Giáo viên phải hình dung
được rỏ ràng cơng việc sắp phải làm và hồn tồn chủ động cơng việc trong nhóm,

lớp, đồng thời đưa các hoạt động vào nề nếp.
Giáo viên cần lập kế hoạch thực hiện lấy trẻ làm trung tâm để xác định các
nội dung phù hợp nhất đối với trẻ trong nhóm lớp mình. Qua đó, tơi có điều kiện
quan tâm đến trẻ hơn, biết những mặt mạnh, tiến bộ của trẻ để có những tác động
phù hợp.
Để xây dựng được kế hoạch giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trước hết cần
hiểu rõ:
* Kế hoạch giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” là:
- Kế hoạch giáo dục căn cứ vào trẻ nghĩa là căn cứ khả năng, nhu cầu học tập,
kinh nghiệm sống của trẻ để xác định mục tiêu, cụ thể nội dung.
- Tổ chức hoạt động luôn đặt trẻ vào trung tâm của quá trình giáo dục, có
nghĩa là tạo mọi cơ hội cho trẻ được tham gia vào các hoạt động:
+ Trải nghiệm: trẻ được học qua thực tế, qua việc làm, qua khám phá tìm tịi
+ Giao tiếp: Chia sẻ với bạn và học từ mọi người
+ Suy ngẫm: suy nghĩ và vận dụng những điều đã lĩnh hội được vào việc giải
quyết các tình huống.
+ Trao đổi: diễn đạt và chia sẻ suy nghĩ và mong muốn giáo viên chỉ là người
tạo cơ hội, hướng dẫn, gợi mở giúp trẻ được chiếm lĩnh kiến thức. Giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm được xem như một quan điểm dạy học chi phối cả mục tiêu, nội
5


dung, phương pháp, hình thức tổ chức và cả quan điểm dạy học. Do vậy, để xây
dựng được kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm trung tâm một cách hiệu quả, tôi đã quan
tâm và thực hiện các việc làm sau:
* Xác định mục tiêu:
- Xây dựng kế hoạch lấy trẻ làm trung tâm được thể hiện ngay từ việc xác
định mục tiêu và cách viết mục tiêu. Vì vậy khi xác định mục tiêu trong kế hoạch
bản thân tôi đã căn cứ vào những yếu tố sau:
+ Khả năng tiếp thu kiến thức, nhu cầu học tập khám phá, sở thích của

từng trẻ trong lớp tơi phụ trách, để có được những kết quả trên tơi đã lựa chọn từ
việc theo dõi, quan sát trẻ hàng ngày, hằng tuần, hằng tháng…
+ Nội dung giáo dục cho từng độ tuổi (trong chương trình giáo dục mầm
non) Ngồi ra, tơi căn cứ vào khả năng, hứng thú của trẻ,; điều kiện nhóm lớp; nhu
cầu, mong muốn của cha mẹ trẻ muốn trẻ có những kiến thức, kỹ năng nào
để phù hợp với điều kiện sống của trẻ trong cộng đồng để xác định mục tiêu phù
hợp khả năng, kinh nghiệm sống của trẻ, đáp ứng được yêu cầu của chương trình,
phù hợp với vùng miền, với trường lớp của tôi.
- Việc viết mục tiêu tôi luôn hướng vào trẻ, nghĩa là trẻ sẽ làm được gì? sẽ
như thế nào? sau một năm học (kế hoạch năm), sau một tháng (kế hoạch tháng) và
sau một tuần, ngày (kế hoạch giáo dục tuần, ngày). Do đó mục tiêu giáo dục nhất
là mục tiêu cho một bài (một nội dung) giáo viên đặt ra cần cụ thể, đo được, đạt
được, thực tế và có giới hạn về thời gian để có thể dễ dàng xác định trong một
khoảng thời gian nhất định mục tiêu đã đạt được chưa.
* Lựa chọn nội dung giáo dục:
- Khi mục tiêu giáo dục đã được xác định tôi dựa vào mục tiêu để cụ thể hóa
nội dung của từng lĩnh vực cho từng độ tuổi quy định trong chương trình vì nội
dung giáo dục trong chương trình là những vấn đề cốt lõi, cơ bản.
Ví dụ: Nội dung trong lĩnh vực phát triển nhận thức - phần khám phá khoa
học: đặc điểm, công dụng và cách sử dụng đồ dùng, đồ chơi; so sánh sự khác nhau,
giống nhau của 2,3 đồ dùng, đồ chơi; đặc điểm công dụng một số phương tiện giao
thông ... dựa vào mục tiêu giáo viên cụ thể nội dung: đặc điểm, công dụng và cách
sử dụng đồ dùng hay đồ chơi nào? So sánh sự khác nhau và giống nhau thì phải
xác định so sánh đồ dùng/đồ chơi nào với nhau? Đặc điểm, công dụng của phương
tiện giao thông nào? xe máy hay ô tô.
- Những nội dung giáo dục trong kế hoạch là những nội dung cụ thể, trẻ
muốn biết, gẫn gũi với trẻ, phù hợp với vùng, miền.
- Mục tiêu và nội dung liên quan với nhau do đó có mục tiêu thì phải có nội
dung. Một mục tiêu có thể có 2 - 3 nội dung
* Lựa chọn hoạt động giáo dục.

- Theo Chương trình giáo dục mầm non, hoạt động giáo dục gồm: Hoạt động
chơi, hoạt động học, hoạt động ăn, ngủ, vệ sinh cá nhân, hoạt động lao động.
6


- Tổ chức các hoạt động giáo dục lấy trẻ làm trung tâm thì:
+ Người giáo viên là người hướng dẫn, khuyến khích, gợi mở, hỗ trợ và tạo
cơ hội nhiều nhất cho trẻ được hoạt động, được trao đổi chia sẻ trình bày ý kiến
của mình. Đồng thời giáo viên phải quan sát để đáp ứng nhu cầu ham hiểu biết, tìm
tịi, khám phá qua những câu hỏi thắc mắc của trẻ.
+ Trẻ ln tích cực, chủ động tham gia các hoạt động, thích làm việc theo
cặp, theo nhóm nhóm
Ví dụ: Trong hoạt động cho trẻ làm quen với Hò khoan Lệ Thủy, giáo viên
phải tổ chức cho cả lớp cùng hị, cùng xố, cùng đánh nhịp, sau đó cho nhóm hị,
nhóm xố, nhóm đánh nhịp. Để trẻ nào cũng biết hị, biết xố, biết đánh nhịp, biết
hịa mình vào hoạt động cùng cô và các bạn.
+ Phương pháp, đồ dùng sử dụng, hình thức tổ chức phù hợp, đúng lúc, đúng
chỗ để kích thích sự tìm tịi, phám phá của trẻ. Chú trọng cho trẻ được trải nghiệm,
giao tiếp và trình báy ý kiến
Quan tâm đến hệ thống câu hỏi
Có hai dạng câu hỏi chính: Câu hỏi đóng và câu hỏi mở:
+ Loại câu hỏi đóng: câu trả lời là có hoặc khơng hoặc chỉ có một câu trả
lời đúng duy nhất. Chức năng của loại câu hỏi này thường dùng để đánh giá ở mức
độ ghi nhớ thơng tin, địi hỏi tư duy rất ít. Loại câu hỏi này thường dùng trong
phần kết luận hoặc giới thiệu bài để kiểm tra xem trẻ đã hiểu nhiệm vụ và hướng
dẫn cần làm trong phần phát triển bài
+ Câu hỏi mở là loại câu hỏi có nhiều đáp án cho trả lời. Câu hỏi này đòi
hỏi tư duy nhiều thường dùng trong phần giới thiệu và phát triển bài Câu hỏi
tốt tạo ra một thách thức về trí tuệ, tìm kiếm hiểu biết và tạo hứng thú cho trẻ. Để
có được câu hỏi tốt bản thân tơi đã làm như sau: Chú ý đến mục đích của câu hỏi:

hỏi để làm gì? Để hướng dẫn, gợi mở hay để kiểm tra, đánh giá mức độ hiểu, hỏi
cái gì? Câu hỏi phải phù hợp với trình độ, khả năng để trẻ có thể trả lời được và cố
gắng để trả lời. Câu hỏi từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp. Phân bổ câu hỏi
cho tất cả các đối tượng trẻ: trẻ nhút nhát đến trẻ tích cực.
- Đặt ít câu hỏi hơn, nhưng câu hỏi phải khiến trẻ suy nghĩ, không hỏi tràn
lan.
- Dành thời gian để trẻ suy nghĩ trả lời.
- Không nên vội đánh giá, hãy động viên, khuyến khích để nhận được câu
trả lời tốt hơn từ trẻ.
- Khuyến khích trẻ đặt câu hỏi.
- Trân trọng câu hỏi và câu trả lời của trẻ.
Ví dụ : Một số câu hỏi mở kích thích trẻ suy nghĩ:
+ Con nghĩ thể nào?
+ Làm sao con biết?
+Tại sao con lại nghĩ như vậy?
7


+ Nếu.. thì sao? Nếu khơng… thì sao?
+Theo con thì điều gì/cái gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Nói tóm lại khi xây dựng kế hoạch lấy trẻ làm trung tâm là việc tơi đặt ra các
câu hỏi và tìm lời giải đáp để có một kế hoạch hồn chỉnh phù hợp với trẻ.
1. Hiện tại trình độ của trẻ như thế nào ? Khảo sát, tìm hiểu trẻ.
2. Trẻ cần học gì tiếp theo ? Chọn mục tiêu.
3. Trẻ cần làm gì để đạt những mục tiêu, yêu cầu này ? Dự kiến các công
việc, hoạt động cụ thể của trẻ cho trẻ trải nghiệm nhằm vào các mục tiêu đã
đặt ra.
4. Những học liệu nào được dùng để thực hiện kế hoạch này ? Chọn học
liệu, chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi cho trẻ và cô.
*Giải pháp 3: Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.

Trong giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, thì mơi trường học tập có ý nghĩa vơ
cùng quan trọng đối với việc học tập và tiếp thu kiến thức của trẻ. Trẻ em vốn rất
hiếu kỳ, chúng tò mò mong muốn được khám phá tất cả mọi vật xung quanh
chúng. Những hình ảnh, những ấn tượng mà trẻ thu nhận được trong những năm
tháng tuổi thơ sẽ hằn sâu trong trí nhớ suốt cả cuộc đời của trẻ. Những điều đó ảnh
hưởng rất nhiều đến sự phát triển sau này của trẻ. Chính vì vậy tơi ln tâm niệm:
Sẽ trang bị cho trẻ một thế giới tự nhiên, một môi trường học tập tốt nhất ở ngay
tại khu vực lớp và trường của trẻ.
Trước hết tôi làm đẹp môi trường lớp học từ cách bố trí, sắp xếp các
góctrong lớp, trưng bày đồ dùng, đồ chơi sao cho hấp dẫn đẹp mắt, lôi cuốn mà
vẫn gọn gàng ngăn nắp.
Xây dựng các góc hoạt động khác nhau trong lớp nhằm tạo điều kiện cho trẻ
hoạt động cá nhân hoặc theo nhóm nhỏ được nhiều hơn, hình thức hoạt động
phong phú, đa dạng hơn .Giúp trẻ tìm hiểu và khám phá cái mới, hoạt động với đồ
vật và rèn luyện kỹ năng.
- Trong lớp tơi đã bố trí các góc như sau:
+ Góc n tĩnh xa góc hoạt động ồn ào
Ví dụ: Góc xây dựng và góc phân vai ở gần nhau và xa góc sách, góc xây dựng
tránh lối đi lại. Góc tạo hình gần nguồn nước, góc thiên nhiên ở ngồi hiên
- Các góc có khoảng rộng, cách nhau hợp lý để bảo đảm an toàn và vận
động của trẻ.
- Tạo ranh giới giữa các góc hoạt động
Ví dụ : Sử dụng giá dựng đồ chơi quay lại tạo thành ranh giới cho góc chơi.
Ranh giới ở các góc khơng che tầm nhìn của trẻ và khơng cản việc quan sát của
giáo viên
- Thay đổi vị trí các góc sau mỗi chủ đề để tạo cảm giác mới lạ, kích thích
hứng thú của trẻ.
8

- Đặt tên các góc phải đơn giản, dễ hiểu và phù hợp với nội dung từng chủ
đề đang thực hiện, tên góc rõ ràng để tích hợp lồng ghép chữ cái.
Ví dụ: Khi thực hiện chủ đề “Gia đình” góc sách có thể đặt “ Thư viện của gia đình
bé” nhưng khi sang chủ đề “ thế giới thực vật” góc sách có thể đặt “ Thư viện của
các loại cây”..
- Trang trí góc trưng bày sản phẩm của trẻ: Tơi xắp xếp vị trí đủ rộng, dễ nhìn
để làm góc trưng bày sản phẩm của trẻ. Có hình ảnh minh hoạ ngộ nghĩnh, tên gọi
gần gũi, hấp dẫn trẻ. VD: Họa sỹ tý hon, hoặc Ai khéo tay ,bé thích bài nào.
Tơi bố trí giá sách chủ yếu là sách vẽ con vật, cây cối, hoa lá, quả hạt …
Tranh ảnh vừa tầm với của trẻ để trẻ có thể xem và đọc sách ( có que chỉ cho
việc đọc sách ) Đọc sách theo từng chữ, từng dịng, tơi sắp xếp các hộp đựng vỏ
cây khơ hoa lá ép khơ, các loại hạt … Có ngắn nhãn mác và hình ảnh rõ ràng để
trẻ dễ nhận thấy, trẻ được chơi và làm được những sản phẩm từ những dồ chơi
Điều quan trọng là giáo viên phải nắm được nhu cầu, hứng thú, khả năng của từng
trẻ để có cách giảng dạy phù hợp. Và cũng chính sự khác nhau đó, địi hỏi giáo
viên mầm non là phải tạo cho trẻ có nhiều cơ hội để học thơng qua môi trường cho
trẻ học tập. Môi trường ở đây không chỉ dừng lại ở trong lớp học mà tận dụng tất
cả khơng gian trong và ngồi lớp học nhằm tạo điều kiện cho trẻ được học, được
trải nghiệm, được khám phá mọi lúc, mọi nơi.
*Giải pháp 4: Tổ chức hoạt động vui chơi:
Đối với trẻ lứa tuổi này trẻ vui chơi là hoạt động chủ đạo trong giờ vui chơi
trẻ được thực hành trải nghiệm nhiều vai chơi khác nhau trong cuộc sống của
người lớn, qua đó trẻ được đối thoại, xưng hô, cách ứng xữ khi sắm vai vào các
nhân vật, nhiều tình huống bất ngờ, hấp dẫn thường xãy ra trong q trình chơi,
qua đó giúp trẻ rèn luyện sự sang tạo, tự tin, mạnh dạn, đồng thời hình thành thói
quen hành vi văn minh giao tiếp của trẻ.
Ví dụ: Qua trị chơi đóng vai :
+ Ở nhóm chơi “y tá - bác sĩ”: Bác sĩ biết thăm hỏi bệnh nhân ân cần, xưng
hô, cô, chú, bác, cháu đau chỗ nào? Đau ra sao? Y tá phát thuốc dặn bệnh nhân
uống thuốc ngày mấy lần, bệnh nhân nhận thuốc, nhận đơn thuốc bằng hai tay và

nói lời cảm ơn đối với cô y tá, bác sĩ.
+ Ở nhóm chơi bán hàng: Người bán hàng biết cách chào hàng: “Cơ, chú
mua gì ạ?” Người mua biết cách trả giá...
+ Trò chơi vận động: chẳng hạn như trò chơi Kéo co giúp trẻ biết đồn kết,
hịa mình cùng nhóm, kiên trì, cố gắng cùng các bạn trong nhóm mang lại chiến
thắng về đội của mình.
Qua hoạt động vui chơi cháu mạnh dạn dần, thành thạo dần trong giao tiếp,
trong ứng xử, chào hỏi đối với mọi người xung quanh mình.
* Giải pháp 5: Giáo dục ở mọi lúc mọi nơi:
Giờ đón trẻ hoặc trả trẻ tơi giao nhiệm vụ cho trẻ làm các công việc tự phục
vụ như: Biết cất đồ dùng cá nhân đung nơi quy định, sắp xếp bàn ghế, dọn dẹp bàn
ghế, dụng cụ học tập đúng nơi quy định. Trong giờ chơi tự do, hay giờ lao động ai

9


cho gì thì nhận bằng hai tay và nói lời cảm ơn. Giờ chơi cháu đồn kết với bạn bè,
khơng tranh giành đồ chơi. Giờ dạo chơi sinh hoạt ngoài trời.
Ví dụ: Tham quan cánh đồng lúa. Trẻ được tự do chạy nhảy, thõa thích ngắm
nhìn bầu trời, cảnh vật, thỏa luận trao đổi cùng cô và các bạn. Trẻ biết tự nhận xét
so sánh những gì trẻ lĩnh hội được, giúp trẻ tự tin mạnh dạn nêu lên ý kiến của bản
thân, nhận xét ý kiến của bạn… Qua đó giúp trẻ được phát triển về mọi mặt.
* Giải pháp 6: Xây dựng góc tun truyền:
Từng tháng tơi lên kế hoạch có yêu cầu nội dung theo từng tháng, góc được
trang trí khoa học đẹp mắt,thường để ngồi cửa lớp để phụ huynh dễ nhìn, biết
được kế hoạch của nhà trường, của lớp để có hướng giáo dục cho con mình. Ở góc
này tơi sưu tầm những tranh ảnh có nội dung giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Tuyên
truyền về vệ sinh cách phòng bênh, đặc biệt là dạy kĩ năng sống cho trẻ.
Ví dụ: Bài tuyên truyền trong tháng 3 “ Phòng tránh đuối nước cho trẻ” vì
Lệ Thủy là nơi có hệ thống song ngịi, ao hồ dày đặc nên thường xã ra tai nạn đuối

nước. Để phịng tránh tai nạn đuối nước cho trẻ tơi thường giáo dục tránh xa song
ngồi, ao hồ, đồng thời sưu tầm tranh ảnh, ini bài viết về chs phòng tránh dán ở góc
tuyên truyền để phụ huynh được theo dõi và có cách phịng tránh cho con
mình.Hàng tháng tơi lên kế hoạch chủ điểm lễ giáo và thay tranh ảnh bài thơ có nội
dung phù hợp với chủ điểm từng tháng. Ngồi ra, tơi cịn sưu tầm tranh truyện,
sách báo nhi đồng có hình ảnh và nội dung về lễ giáo làm một album có nội dung
và hình ảnh phù hợp với trẻ, để đến giờ hoạt động góc trẻ về góc học tập có thể mở
ra xem.
Từ đó việc áp dụng với biện pháp này trẻ lớp tôi trở nên ngoan, tự tin, nhanh
nhẹn hơn.
* Giải pháp 7: Phối hợp giữa nhà trường-giáo viên-phụ huynh trong tổ
chức hoạt động cho trẻ.
Nhận thức được tầm quan trọng của việc tổ chức hoạt động chung cho trẻ
Mẫu giáo là tạo tiền đề cho trẻ lĩnh hội kiến thức tốt. Ngay từ đầu năm học, giáo
viên cần phải lên kế hoạch phối hợp giữa gia đình, phụ huynh, nhà trường để xây
dựng cụ thể cho từng chủ đề. Cụ thể:
+ Tham gia xây dựng kế hoạch giáo dục của Nhà trường, của lớp. Phối kết
hợp kiểm tra đánh giá công tác chăm sóc, giáo dục trẻ của nhà trường, của lớp.
+ Theo dõi và phát hiện những tiến bộ, thay đổi, những biểu hiện của trẻ
diễn ra hàng ngày, trao đổi kịp thời với giáo viên để điều chỉnh nội dung và
phương pháp giáo dục trẻ.
+ Tham gia xây dựng cơ sở vật chất: Tham gia lao động vệ sinh trường lớp,
trồng cây xanh, sưu tầm nguyên vật liệu thiên nhiên, làm đồ dùng đồ chơi phục vụ
trẻ chơi và học.
- Hình thức phối hợp:
+ Mỗi lớp xây dựng góc tun truyền, thơng báo với phụ huynh các kiến
thức chăm sóc, giáo dục trẻ; những nội dung hoạt động của trẻ ở lớp, chế độ ăn của
trẻ hằng ngày; những yêu cầu của nhà trường đối với gia đình hoặc những nội dung
mà gia đình cần phối hợp với giáo viên.
10

+ Thông qua những cuộc họp phụ huynh, giáo viên trao đổi kế hoạch hoạt động
chăm sóc, giáo dục trẻ để phụ huynh nắm được; đồng thời tuyên truyền phụ huynh
cùng tham gia vào công tác rèn luyện, giáo dục trẻ, vận động phụ huynh sưu tầm,
ủng hộ các nguyên vật liệu phục vụ các hoạt động của trẻ. Tuyên truyền phụ huynh
biết được các Hội thi sẽ tổ chức trong năm để phụ huynh nắm bắt, phối hợp cùng
cô và trẻ tham gia Hội thi đạt kết quả. Đây là một việc làm rất thiết thực thu hút
phụ huynh cùng tham gia, cùng chung tay với nhà trường để giáo dục trẻ nhằm tổ
chức tốt hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ cũng như hướng dẫn trẻ tham gia hoạt
động đạt kết quả
III. PHẦN KẾT LUẬN
1.Ý nghĩa của đề tài.
“Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” là một quan điểm giáo dục tiến bộ về vị trí
của trẻ em và vai trị của giáo viên. Nó góp phần định hướng cho q trình hoạt
động và xây dựng mơi trường giáo dục trong trường mầm non. Chương trình giáo
dục lấy trẻ làm trung tâm được xây dựng dựa trên hứng thú, nhu cầu, kinh nghiệm
và khả năng của trẻ. Chương trình này đã tạo cơ hội cho trẻ được phát triển tồn
diện, khơng chỉ chú trọng tới sự phát triển trí tuệ mà cịn ni dưỡng tâm hồn, phát
triển thể chất và khả năng giao tiếp xã hội của trẻ. Chương trình khơng chỉ quan
tâm tới trẻ "học được cái gì" mà cịn chú trọng "học như thế nào", tức là cho trẻ
những trải nghiệm học tập tích cực để phát triển đam mê ham học hỏi của trẻ và
khả năng tự học của từng trẻ trong lớp, trên cơ sở đó lựa chọn được nội dung,
phương pháp phù hợp với từng nhóm, từng cá nhân trẻ. “Mỗi đứa trẻ là một cá thể
riêng biệt, chúng khác nhau về thể chất và tâm lý. Do đó, mỗi trẻ em có hứng thú,
cách học và tốc độ học tập khác nhau và chúng đều có thể thành cơng”.
Qua việc lựa chọn và sử dụng một số biện pháp lấy trẻ làm trung tâm. Là một
chuyên đề thiết thực góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trẻ và trong quá trình
thực hiện các biện pháp trên tôi đã thu được một số kết quả sau:
* Đối với bản thân:

- Bản thân nắm được mục tiêu của chuyên đề “Giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm” ở trong trường mầm non.
- Biết lựa chọn nội dung, xây dựng kế hoạch phù hợp với độ tuổi. Có khả
năng tự thiết kế, kế hoạch giảng dạy để dạy trẻ đạt kết quả tốt nhất. Căn cứ vào khả
năng, nhu cầu học tập, kinh nghiệm sống của trẻ để xác định mục tiêu, nội dung cụ
thể trong từng hoạt động và đảm bảo tốt mục tiêu giáo dục đề ra.
- Có nhiều sáng tạo trong việc đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức tổ
chức hoạt động nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của trẻ trong quá
trình tham gia các hoạt động giáo dục tại trường. Có nhiều sáng tạo trong việc làm
đồ dùng, đồ chơi phong phú, đa dạng mang tính giáo dục và thẩm mỹ cao.
- Biết đầu tư, bố trí, khai thác sử dụng có hiệu quả mơi trường bên trong và
11


bên ngồi nhóm lớp. Đặc biệt sự sáng tạo trong việc thiết kế môi trường giáo dục
từ các nguyên vật liệu sẵn có của địa phương. Tạo cho trẻ có nhiều cơ hội học tập.
*Đối với trẻ:
-Trẻ tích cực, chủ động tham gia các hoạt động, làm việc theo nhóm để được
trải nghiệm, trao đổi, chia sẻ và trình bày ý kiến của mình; biết suy nghĩ và vận
dụng những điều đã học vào thực tế cuộc sống, giải quyết các tình huống mà trẻ
gặp phải… Từ đó, trẻ mạnh dạn, tự tin, tích cực, chủ động, tư duy, sáng tạo, thích
thú tìm tịi, khám phá trong q trình tham gia các hoạt động giáo dục ở trường, ở
lớp.
- Những biện pháp trên đã mang lại kết quả tốt sau thời gian áp dụng tại lớp,
chất lượng của trẻ qua các hoạt động được nâng cao rõ rệt. Ý thức, sự hứng thú,
sáng tạo, tự tin, mạnh dan, ngôn ngữ của trẻ phát triển tốt.
Kết quả khảo sát chất lượng cuối năm thể hiện khác biệt so với kết quả đầu năm:
TT
1
2

3
4

Nội dung khảo sát
Dám làm điều mình nghĩ
Trẻ hứng thú tham gia vào giờ học
Kỹ năng vận dụng linh hoạt, sang tạo vào thực tế
Trẻ có kỹ năng sử dụng ngôn ngữ rõ rang mạch lạc

Tỷ lệ
% đạt
95
97
90
100

*Đối với phụ huynh:
- Phụ huynh cảm thấy mản nguyện với thành công của trẻ, tin tưởng vào kết
quả giáo dục của nhà trường, khơng chê bai chỉ trích cơ giáo mà ngược lại cha mẹ
biết thơng cảm, chia sẻ những khó khăn của cô giáo, cung cấp vật liệu, phụ giúp cơ
giáo trang trí lớp, làm đồ chơi.
- Phụ huynh đã quan tâm, biết hướng dẫn, rèn luyện một số kỹ năng cơ bản cho trẻ
lúc ở nhà. Mối quan hệ giữa cơ, trẻ và phụ huynh ngày càng gắn bó gần gũi hơn.
2. Kiến nghị đề xuất:
Với những kết quả đạt được sau khi áp dụng các biện pháp vào tổ chức dạy
học lấy trẻ làm trung tâm với trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi bản thân xin có một số kiến
nghị sau:
* Đối với phòng giáo dục:
- Tiếp tục tăng cường mỡ các lớp tập huấn chuyên đề, các giờ thực hành
chuyên đề mẫu, tăng số lượng giáo viên tham giự chuyên đề.

- Tổ chức các đợt sinh hoạt chun mơn giữa các cụm để giáo viên có điều
kiện trao đổi kinh nghiệm, học tập lẫn nhau.
* Đối với nhà trường:
- Quan tâm đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, đồ dùng
đồ chơi theo thơng tư cho trẻ có cơ hội phát triển đầy đủ các lĩnh vực.
12


- Thường xuyên mỡ các đợt chuyên đề nhằm nâng cao trình độ chun mơn
cho các giáo viên.
- Tạo điều kiện cho giáo viên giao lưu, học hỏi các trường bạn.
- Tổ chức hội thi hằng năm có sự tham gia của giáo viên, trẻ, và phụ huynh.
* Đối với giáo viên:
- Thực hiện nghiêm túc chương trình “ Giáo dục mầm non mới” và điều lệ
trường mầm non.
- Nắm vững phương pháp đổi mới truyền thụ cho trẻ, sáng tạo trong giảng
dạy, linh hoạt trong các hoạt động, tích cực tham khảo tài liệu, học hỏi chị em đồng
nghiệp, giáo viên cần phải tích cực hóa đứa trẻ, tạo hứng thú cho trẻ trong mọi hoạt
động.
- Thiết kế, lựa chọn chủ đề phải sát với đặc điểm nhận thức của trẻ lớp mình
giảng dạy. Qua đó hình thành các kỹ năng, tác phong nghiệp vụ, sáng tạo trong các
hình thức tổ chức các hoạt động cho trẻ.
- Tích cực học hỏi để nâng cao trình độ tay nghề ., tìm hiểu, sưu tầm các tài
liệu kiến thức về chuyên đề “Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”.
Trên đây là một số bài học kinh nghiệm mà bản thân tôi đúc rút ra từ tình
hình thực tế giảng dạy. Tuy nhiên bài sáng kiến kinh nghiệm của tôi cũng không
tránh khỏi những hạn chế, kính mong sự góp ý, giúp đỡ của hội đồng sư phạm nhà
trường, bạn bè đồng nghiệp, phịng giáo dục đào tạo để tơi có nhiều kinh nghiệm
hơn trong công tác giảng dạy.
Tôi xin chân thành cảm ơn!

13