skkn rèn CHỮ VIẾT CHO học SINH lớp 1

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỀ TÀI:
" RÈN CHỮ VIẾT CHO HỌC SINH LỚP 1"


PHẦN MỞ ĐẦU
I. LỜI NĨI ĐẦU:
Việc giữ gìn vở sạch và viết chữ đẹp ở học sinh hiện nay được nhà trường hết sức
quan tâm. Vở sạch chữ đẹp là biểu hiện tính cách của con người. Vì vậy hướng dẫn học
sinh biết giữ gìn vở sạch, viết chữ đẹp là nhiệm vụ hết sức cần thiết của người giáo viên
nhằm giúp các em rèn luyện phẩm chất đạo đức và tự hồn thiện bản thân. Chính vì vậy
mà việc hướng dẫn học sinh giữ vở sạch, viết chữ đẹp, không thể không thực hiện trong
việc giáo dục và rèn luyện. Đối với học sinh tiểu học là bậc học nền tảng, việc dạy Tiếng
Việt và dạy tập viết là chúng ta đã trao cho các em chìa khố để mở ra những cánh cửa
bước vào tương lai, là công cụ để các em vận dụng suốt đời.
II. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Hạnh phúc lớn nhất của trẻ là được đến trường, được học đọc, học viết. Biết đọc,
biết viết thì cả một thế giới mới rộng lớn mênh mơng sẽ mở ra trước mắt các em.
Học chữ chính là cơng việc đầu tiên khi các em đến trường. Vì vậy, dạy chữ chính là
dạy người. Chữ viết cũng là biểu hiện của nết người. Dạy cho học sinh viết đúng, viết
cẩn thận, viết đẹp và góp phần rèn luyện cho học sinh tính cẩn thận, tính kỷ luật, lịng tự
trọng đối với mình cũng như đối với thầy và bạn.
Chữ viết và dạy viết được cả xã hội quan tâm. Nhiều thế hệ thầy cơ giáo đã trăn trở,
góp cơng, góp sức để cải tiến kiểu chữ, nội dung cũng như phương pháp dạy học viết
chữ. Tuy vậy , vẫn còn nhiều học sinh viết sai, viết xấu, viết chậm. Điều đó ảnh hưởng
khơng nhỏ tới các mơn học khác.
Nhận thức được tầm quan trọng đó, tơi mạnh dạn chọn đề tài “Giúp học sinh lớp Một
giữ vở sạch rèn chữ đẹp” để nghiên cứu.

III. PHẠM VI VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:
1. Đối tượng nghiên cứu:
- Do thời gian có hạn nên tơi thể hiện nội dung giữ Vở sạch rèn chữ đẹp ở phân môn
Tập viết.
2. Phạm vi nghiên cứu:
- Khối lớp Một ở Trường tiểu học Mỹ Hương A.
IV. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
Nghiên cứu đề tài “Giúp học sinh lớp Một giữ vở sạch rèn chữ đẹp” là để tìm ra
những giải pháp hữu hiệu giúp học sinh giữ vở sạch, rèn chữ đẹp; qua đó góp phần hồn
thiện nhân cách học sinh.
V. ĐIỂM MỚI TRONG KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU:
Qua thực tiễn cho thấy tâm lý tình cảm có ảnh hưởng rất lớn đến quá trình nhận thức.
Nếu học sinh được viết trong tư thế thoải mái, tâm trạng phấn khởi thì dễ có kết quả tốt.
Ngược lại, nếu học sinh uể oải buồn phiền thì chữ viết cũng bị ảnh hưởng khơng nhỏ .Vì
vậy giáo viên cần nắm vững:
1. Đặc điểm đôi tay trẻ khi viết:
Tay trực tiếp điều khiển quá trình viết của trẻ. Các cơ và xương bàn tay của trẻ đang
độ phát triển nhiều chỗ còn sụn nên cử động các ngón tay cịn vụng về, chóng mệt mỏi.
Khi cầm bút các em có tâm lý sợ rơi. Điều này gây nên một phản ứng tự nhiên là các
em cầm bút chặt, các cơ tay cứng nên khó di chuyển.
Muốn có thói quen viết chữ nhẹ nhàng, thoải mái, trước hết học sinh phải biết kỹ thuật
cầm bút bằng ba ngón tay (ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa), bàn tay phải có điểm tựa là


mép cuối của bàn tay. Cầm bút phải tự nhiên, đừng quá chặt sẽ khó vận động, nếu lỏng
quá sẽ không điều khiển được bút.
Nếu các em cầm bút sai kỹ thuật bằng 4 đến 5 ngón tay, khi viết vận động cổ tay, cánh
tay thì các em sẽ mau mệt mỏi, sức chú ý kém, kết quả chữ viết không đúng và nhanh
được.
2. Đặc điểm đôi mắt trẻ khi viết:

Trẻ tiếp thu hình ảnh, chữ viết qua mắt nhìn. Vì vậy, nếu chữ viết được trình bày với
kích thước quá nhỏ hoặc ánh sáng kém thì các em phải cúi sát xuống để nhìn cho rõ chữ,
từ đó dẫn đến cận thị.
Trong thời gian đầu các em có thể nhận ra đúng hình chữ nhưng bàn tay chưa ghi lại
đầy đủ hình dáng của mẫu chữ. Chỉ sau khi luyện tập, số lần nhắc đi nhắc lại nhiều hay ít
tuỳ theo từng học sinh , thì các em mới viết đúng mẫu.

PHẦN NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN:
Muốn nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh lớp 1 , người giáo viên cần nắm vững
các yêu cầu cơ bản của dạy tập viết ở lớp 1 như sau:
- Giúp học sinh có được những hiểu biết về đường kẻ, dịng kẻ, độ cao, cỡ chữ, hình
dáng, tên gọi các nét chữ, cấu tạo chữ cái, khoảng cách giữa các chữ, chữ ghi tiếng, cách
viết các chữ viết thường, dấu thanh và chữ số.
- Viết đúng quy trình nét, viết chữ cái và liên kết các chữ cái tạo thành chữ ghi tiếng
theo yêu cầu liền mạch; kĩ thuật lia bút, rê bút .... Viết thẳng hàng các chữ trên dòng kẻ.


Ngồi ra học sinh cịn được rèn luyện các kỹ năng như: Tư thế ngồi viết, cách cầm bút,
để vở,….
- Muốn đổi mới phương pháp giảng dạy, giáo viên cần hiểu rõ nội dung của vở tập
viết. Cấu trúc mỗi bài gồm phần tập viết chữ cái và từ ứng dụng.
Ở vở tập viết lớp 1 thì cứ sau bài học vần có một bài tập viết thêm để học sinh rèn
luyện cách viết các chữ vừa học.
- Các ký hiệu trong vở tập viết phải được học sinh nắm chắc như: đường kẻ ngang,
quy định độ cao chữ cái, dấu chấm là điểm đặt bút đầu tiên của chữ, ký hiệu luyện viết ở
nhà.
Vở Tập viết của BGD&ĐT ban hành giúp học sinh không ngừng nâng cao về chất
lượng chữ viết và cịn phối hợp với các mơn học khác nhằm phát huy vai trị của phân
mơn Tập viết. Chương trình tập viết lớp 1 gồm có:

Học kỳ I: Sau mỗi bài học vần, học sinh được luyện viết những chữ cái các em vừa học
và mỗi tuần có thêm một tiết tập viết.
Học kỳ II: Mỗi tuần có 1 tiết tập viết, mỗi tiết 35 phút và học sinh được làm quen với
chữ viết hoa.
II. THỰC TRẠNG :
- Qua thực trạng dạy và học cho thấy vấn đề giữ vở sạch, viết chữ đẹp đang là ván
đề đáng quan tâm của giáo viên nói riêng, của nhà trường nói chung. Đây là mảng quan
trọng có ảnh hưởng lớn đến chất lượng học sinh. Mặc dù xác định tầm quan trọng như
vậy nhưng trong thực tế cho thấy còn một số giáo viên thiếu quan tâm đến việc hướng
dẫn HS giữ vở sạch rèn chữ đẹp.


- Đầu năm, khi được phân công chủ nhiệm lớp 13, (tổng số HS 21 em) là điểm
trường lẻ, tiếp giáp với tuyến đê quốc phịng bên bờ Hàm Lng; đa số HS chưa qua
Mẫu giáo. Vì vậy ngay tuần đầu tiên nhận lớp tơi khảo sát có 4 em viết chữ tương đối
cẩn thận, sách vở có bao bìa nhãn ghi tên. Bên cạnh đó cịn lại những em viết chưa được,
viết cẩu thả, nét chưa đều, viết không ơ li, dịng kẻ, vở thì lại bơi bẩn, vở quăn góc,
khơng nhãn tên, khơng bao bìa, viết bài trong vở một cách tùy tiện, thậm chí có những
em chưa biết cầm bút ... Đó là vấn đề tơi thực sự lo lắng và tơi cũng đã có ý kiến này
trong cuộc họp tổ chun mơn.
Ngun nhân dẫn đến tình trạng này là do:
- Đa số các em chưa qua lớp Mẫu giáo nên chưa có ý thức giữ gìn sách vở.
- Một số em viết chữ ẩu, nguệch ngoạc không đúng nét.
- Các em cầm bút nhưng chưa đúng, cầm sát ngòi bút, cầm bút chặt quá, ngồi
chưa đúng tư thế, chưa biết cách để vở đúng.
- Còn một số phụ huynh chưa quan tâm đến việc học của các em mua sắm dụng
cụ học tập không đạt yêu cầu.
- Đa số phụ huynh khơng biết chữ, cịn nếu biết chữ nhưng chưa nắm được cấu
tạo chữ viết theo chương trình mới.
- Vở bẩn thường do tay bẩn giây vào, khi viết sai các em thường tẩy xóa, đến khi

dùng bút mực các em lại bôi mực ra, lạm dụng tẩy, tay cầm bút không đúng quy định .
- Góc vở, mép vở quăn do các em thường lấy tay uốn góc vở để chơi. Thiếu cẩn
thận khi lấy vở hoặc cất vở vào cặp .
III. CÁC BIỆN PHÁP:
1. Đối với Giáo viên:


Ngày đầu tiên nhận lớp giáo viên thông báo cho học sinh sách vở và đồ dùng học
tập cần thiết đối với lớp Một, và hướng dẫn cho các em những yêu cầu cần thực hiện
trong việc giữ vở như sau:
- Vở phải bao bìa cẩn thận, có nhãn và đề tên.
- Vở phải sạch, không giây mực, không bôi bẩn, khơng tẩy xóa. khơng quăn góc,
quăn mép, khơng nhàu nát.
- Trình bày bài viết trong vở phải đẹp và đúng quy định.
Tiếp theo tôi giới thiệu cho học sinh một bộ vở đẹp (đã chuẩn bị sẵn), cho học sinh
biết đâu là bìa, nhãn, góc vở, mép vở và các nội dung trình bày bên trong quyển vở.
2. Đối với Học sinh:
- Trước khi vào lớp tôi hướng dẫn các em lấy tất cả sách vở và đồ dùng học tập
trong cặp để trên bàn ngay ngắn, gọn gàng theo thứ tự. Khi học xong sắp xếp vào cặp
theo từng ngăn để sách vở khỏi bị rách.
- Kiểm tra vệ sinh cá nhân nhất là đôi bàn tay để các em khỏi bôi bẩn vào
vở.Việc làm này tôi cho các em tổ trưởng kiểm tra thường xuyên vào đầu giờ học.
3. Đối với phụ huynh:
Phiên họp phụ huynh HS đầu năm tơi đã trình bày rõ sự cần thiết và những yêu cầu
của việc giữ vở sạch rèn chữ đẹp và đề nghị phụ huynh HS hỗ trợ một số cơng việc như:
- Ở nhà sắp xếp một góc học tập phù hợp, gọn gàng, ngăn nắp như đã hướng dẫn
ở lớp. Học xong môn nào cất ngay môn đó vào chỗ cũ, khơng để lộn xộn khó tìm mà lại
dễ làm rách vở.
-

Mua sắm cho con em mình đầy đủ sách vở và đồ dùng học tập chất lượng.


- Thường xuyên quan tâm đến việc học tập của con ở nhà.

VI. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU:
Qua một thời gian áp dụng, tơi thấy học sinh lớp có những chuyển biến rõ rệt về
chữ viết.Viết nắn nót, cẩn thận các em luôn tự giác trong học tập, Học sinh "Giữ vở sạchrèn chữ đẹp"đạt kết quả cao.

2010-2011

Loại A

Loại B

SL

TL

SL

TL

SL

TL

15
20

42,85
%

15
10

42,85%
28,57%

5
5

14,28%
14,28%

Tháng 11

22

57,14

10

28,57%

3

8,57%

Tháng 12

25

%

7

20%

3

8,57%

Tháng 9
Tháng 10

TSHS

35
em

62,85
%
71,42
%

Loại C


PHẦN KẾT LUẬN:

I. BÀI HỌC KINH NGHIỆM:
- Giáo viên phải nhận thức được “Giữ vở sạch – rèn chữ đẹp” là một nhiệm vụ cần
thiết trong việc nâng cao chất lượng dạy và học của bậc tiểu học, nhất là đối với HS lớp
1; từ đó phải có quyết tâm thực hiện tốt việc rèn luyện cho học sinh có nề nếp giữ gìn Vở
sạch-chữ đẹp. Đây khơng chỉ là phong trào mà cịn là cơng cụ để HS rèn nết người, là
điều kiện để học tập tốt.
- Có kế hoạch nghiên cứu khả năng rèn luyện học sinh có nề nếp Giữ vở sạch – rèn
chữ đẹp nói chung và yêu cầu kĩ năng viết của học sinh nói riêng cần thực hiện thường
xuyên, khảo sát chấm vở rèn chữ một cách cụ thể theo từng tháng.
- Đầu năm tiến hành kiểm tra phân loại chữ viết của học sinh, phát hiện kịp thời sai
sót phổ biến khi viết của từng em để có kế hoạch rèn luyện học sinh có kết quả.
- Hướng dẫn học sinh cách trình bày bài trong vở một cách cụ thể ,khoa học để làm
cơ sở cho các lớp trên.
-Việc giữ vở và rèn chữ viết không chỉ thực hiện trong tiết tập viết mà còn thực hiện
trong các hoạt động học tập ở trường cũng như ở nhà.
- Chọn bộ vở tốt nhất lưu lại để giới thiệu cho học sinh những năm sau.
II. Ý NGHĨA:
Trong đề tài này tôi đã đề cập đến một số biện pháp rèn vở sạch chữ đẹp cho học
sinh tiểu học về phân môn tập viết.
Đây là một hoạt động giáo dục quan trọng trong nhà trường. Để làm tốt công việc
này giáo viên phải rèn luyện các em những phẩm chất đạo đức như: Tính cẩn thận, tinh


thần kỷ luật, óc thẩm mỹ, tinh thần kỷ luật, lịng tự tin… Giúp các em học tập tốt các
mơn học khác. Vì vậy địi hỏi người giáo viên phải có tâm huyết với HS, tận tuỵ với nghề
nghiệp, kiên trì, bền bỉ trong cơng việc…
III. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG
Trên đây là một vài biện pháp của bản thân để nâng cao chất lượng “Giữ vở sạchrèn chữ đẹp” cho học sinh lớp 1; và được vận dụng có hiệu quả ở nhà trường trong thời
gian qua.

VI. ĐỀ NGHỊ:
Trong quá trình dạy học giáo viên cần chú ý một số vấn đề như sau:
- Đến giờ học cần hướng dẫn cho các em tư thế ngồi học đúng, ngồi ngay ngắn,
thẳng cột sống, vai ngang bằng ngực cách mép bàn ít nhất 1cm, chân gập thành góc
vng, vịng hai tay trên mặt bàn, mắt nhìn thẳng.
- Khi viết bài hướng dẫn tư thế đặt vở. Để vở hơi chếch về bên trái so với mép
bàn.
- Ngồi ngay ngắn, thẳng người, đúng vị trí, lưng thẳng, khơng tì ngực vào bàn
đầu hơi cúi, mắt cách vở khoảng 20-25cm, tay phải cầm bút, tay trái giữ vở để vở không
bị xộc xệch, rách trang, rách bìa.
- Cầm bút vừa chặt để khơng trượt, dùng ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa để cầm bút,
hai ngón cịn lại và phần dưới của bàn tay làm điểm tựa khi viết.