Giáo án pp Vật lý 9 Tiet 28 luc dien tu

Giáo án điện tử Vật lý lớp 9
Biờn son: ng Quang Trường
TRƯỜNG THCS MƯỜNG PHĂNG


Kiểm tra bài cũ


Khi cho dòng điện chạy qua dây dẫn AB, hiện tợng gì xảy
ra với kim nam châm?

Kim nam châm lệch đi so với
vị trí ban đầu.
A

B

Chúng ta cïng quan s¸t

2


Trên đây là TN Ơ-xtet cho thấy dòng điện
tác dụng lên KNC.

Tiết
28:
Bài
27:
Ngợc lại, liệu kim nam châm có tác

dụng lên dòng điện hay không?

Lực điện
từ

Muốn hiểu rõ chúng ta sang bài hôm
nay:

3


Tiết 28: Lực điện từ
I. T¸c dơng cđa tõ trêng lên dây dẫn có dòng điện
1. Thí
Lắp MĐ nh hình d
nghiệm:
ới

- Đóng
công tắc
K quan sát
xem có
hiện tợng
gì xảy ra
với đoạn
dây AB

+

Hiện
đó
Chứngtợng
tỏ đoạn
dây
AB chịu
chứng
tỏ
tác
dụng
của
điều
gì?
N

B

một lực nào
đó.

A
S

A

K

4

Tiết 28: Lực điện từ
I. T¸c dơng cđa tõ trêng lên dây dẫn có dòng điện

1. Thí nghiệm: MĐ nh
hình
dớisát lại lần nữa ở tc độ
Ta
quan
chậm
2. Kết luận
Từ trờng tác
dụng lực lên
đoạn dây
dẫn AB có
dòng điện
chạy qua đặt
trong từ trờng.

+

N

B

Em hÃy
rút ra
kếtLực
luận?

đó
gọi là
lực
điện từ

A
S

A

K

5


Tiết 28: Lực điện từ
I. T¸c dơng cđa tõ trêng lên dây dẫn có dòng điện
1. Thí nghiệm
2. Kết luận
Từ trờng tác dụng lực lên đoạn dây dẫn AB có dòng điện
chạy qua đặt trong từ trờng. Lực đó gọi là lực điện từ
Ii. Chiều của lực điện từ. Quy tắc bàn tay trái

1. Chiều của lực điện từ phụ thc vµo u tè nµo?
a. ThÝ nghiƯm
Đổi chiều dịng điện chạy qua dây dẫn AB
Giữ nguyên chiều dòng điện, đổi chiều đường sức từ

6

Chóng ta theo dâi
chËm tõng bíc, chó ý
chiỊu chun ®éng
cđa đoạn dây AB

S

B

A

N

+

-

A

K

7


Chóng ta theo dâi
chËm tõng bíc chó ý
chiỊu chun ®éng
cđa đoạn dây AB

+ Đổi
chiều dòng
điện

S

B
A

N

+

-

A

K

8


Ii. Chiều của lực điện từ. Quy tắc bàn tay trái

1. Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào yếu
tố nµo?
a. Thí nghiệm:
Đổi chiều dịng điện chạy qua dây dẫn AB : chiều lực điện từ thay đổi.
Giữ nguyên chiều dòng điện, đổi chiều đường sức từ : chiều lực điện từ thay đổi

N

A

S

B
O

3

A
-

-

+

+

-

+

QuaS 2
A
B
N
TN
em

h·y rót ra
kÕt
luËn?

O

3

A
-

+

9


Tiết 28: Lực điện từ
I. T¸c dơng cđa tõ trêng lên dây dẫn có dòng điện
1. Thí nghiệm
2. Kết luận
Từ trờng tác dụng lực lên đoạn dây dẫn AB có dòng điện
chạy qua đặt trong từ trờng. Lực đó gọi là lực điện từ
Ii. Chiều của lực điện từ. Quy tắc bàn tay trái

1. Chiều của lực điện từ phụ thc vµo u tè nµo?
a. ThÝ nghiƯm

b. KÕt ln: ChiỊu của lực điện từ tác dụng lên dây
dẫn AB phụ thuộc vào chiều dòng điện chạy trong
dây dẫn và chiều ®êng søc tõ.

10


Ii. Chiều của lực điện từ. Quy tắc bàn tay trái

1. Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào yếu
tố nào?
2. Quy tắc bàn tay trái
Biết chiều dòng điện chạy
qua đoạn dây dẫn thẳng và
chiều đờng sức từ.
Quy tắc bàn tay trái giúp ta
xác định đợc chiều của lực
điện
từ tác
dụng
dây dẫn.
Quy tắc
bàn
taylên
trái:
Đặt bàn tay trái sao cho các đ
ờng sức từ hớng vào lòng bàn
tay.
Chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hớng theo chiều
dòng điện.
Thì ngón tay cái choÃi ra 900 chØ chiỊu cđa lùc ®iƯn
tõ.

11


+
I

N

F
A

B
S

12


Tiết 28: Lực điện từ
I. T¸c dơng cđa tõ trêng lên dây dẫn có dòng điện
1. Thí nghiệm
2. Kết luận
Từ trờng tác dụng lực lên đoạn dây dẫn AB có dòng điện chạy qua
đặt trong từ trờng. Lực đó gọi là lực điện từ
Ii. Chiều của lực điện từ. Quy tắc bàn tay trái

1. Chiều của lực điện từ phụ thc vµo u tè nµo?
a. ThÝ nghiƯm

b. KÕt ln: ChiỊu của lực điện từ tác dụng lên dây dẫn
AB phụ thuộc vào chiều dòng điện chạy trong dây dẫn

và chiều ®êng søc tõ.
2. Qui tắc bàn tay trái
- Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lịng bàn
tay chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dịng điện
thì ngón tay cái chỗi ra một góc 900 chỉ chiều của lực điện từ.
13


HÃy so sánh lực từ và
lực điện từ?
Lực từ
Nếu có một
nam châm
đặt trong
một từ trờng,
thì từ trờng
đó tác dụng
lên nam châm
một lực gọi là
lực từ

Lực điện từ
Nếu có một dòng
điện (tức là 1
dây dẫn có dòng
điện chạy qua)
đặt trong một từ
trờng, thì từ trờng
tác dụng lên dòng
điện một lực gọi

là lùc ®iƯn tõ. 14


III. Vận dụng
C2 áp dụng quy tắc bàn
tay trái, xác định chiều
dòng điện qua đoạn AB
N

Trong đoạn dây
dẫn AB, dòng
điện cã chiỊu
®i tõ B ®Õn A

A
F
B

S

15


III. Vận dụng
C3 Xác định chiều
đờng sức từ cuả
nam châm hình
bên
Đờng sức từ của
nam châm có

chiều đi từ dới
lên trên.

S

A
F
B

N

16


C4 Biểu diễn lực điện từ tác dụng lên các đoạn
dây dẫn AB, CD của khung dây dẫn có dòng
điện chạy qua và có tác dụng gì đối với khung
dây.
o
F1
B
C
c

S
A

D

N

F2

o
Lực điện từ tác dụng nh hình vẽ
Cặp lực điện từ có tác dụng làm khung quay theo chiều
17
kim đồng hồ


C4 Biểu diễn lực điện từ tác dụng lên các đoạn
dây dẫn AB, CD của khung dây dẫn có dòng
điện chạy qua và có tác dụng gì đối với khung
B
dây.

F1

O
c

A

N

C

O

D

S

F2

Lực điện từ tác dụng nh hình vẽ.
Cặp lực điện có không có tác dụng làm khung quay.
18


C4 Biểu diễn lực điện từ tác dụng lên các đoạn
dây dẫn AB, CD của khung dây dẫn có dòng
điện chạy qua và có tác dụng gì đối với khung
dây.
o
C
B
c

S
F2

D

F1

N

A

o
Lực điện từ tác dụng nh hình vẽ
Cặp lực điện từ có tác dụng làm khung quay theo chiều
19
ngợc với chiều kim ®ång hå


Cã thĨ em cha biÕt: xem SGK
trang
75thªm vỊ cã thĨ em cha biết:
Thông tin
Hai

cặp nam châm điện (NC1, NC2)
trong tivi , máy tính thuật ngữ chuyên
ngành gọi là cuộn lái tia (NC1: lái mành,
NC2: lái dòng). Mỗi giây cuộn lái mành
có thể quét đợc 50 mặt, cuộn lái dòng
có thể quét đợc 312,5 dòng tơng ứng với
một mặt (tần số quét là 15625Hz). Hiện
nay tần số quét có thể cao hơn, nên
chất lợng (độ phân giải) cao hơn.
Quét đợc nh vậy là do ứng dụng của
lực điện từ.
20


Hướng dẫn về nhà:
- Học

thuộc phần ghi nhớ.

- Đọc phần: “ Có thể em chưa
biết”
- Làm bài tập: 27.1, 27.2, 27.3,
27.4 27.5 SBT. Trang 33-34
21


22


VUI ĐỂ HỌC


Có các vật sau : một thanh nam châm, một
thanh thép, một miếng xốp nhẹ, một chậu
bằng nhựa đựng nước. Làm cách nào em có
thể chế tạo thanh thép thành thanh nam
châm?

S

N

23



1



2


3



4



Làm nhiễm từ thanh thép : Cho thanh thép tiếp xúc với
nam châm .
Đặt thanh thép lên miếng xốp .
Thả nhẹ miếng xốp nổi trên mặt nước trong chậu .
Chờ thanh thép định hướng theo phương Bắc – Nam địa lí
.
Đánh dấu cực của thanh thép .

5

Nam
S

N

Bắc

24