Quản lý hoạt động dạy học môn âm nhạc cho học sinh trường trung học cơ sở lê quý đôn, quận cầu giấy, thành phố hà nội theo tiếp cận năng lực
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (897.28 KB, 139 trang )
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
NGÔ THỊ KIM HƯƠNG
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN ÂM NHẠC CHO
HỌC SINH TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ LÊ QUÝ ĐÔN,
QUẬN CẦU GIẤY, THÀNH PHỐ HÀ NỘI THEO TIẾP CẬN
NĂNG LỰC
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
HÀ NỘI - 2020
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
NGÔ THỊ KIM HƯƠNG
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN ÂM NHẠC CHO
HỌC SINH TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ LÊ QUÝ ĐÔN,
QUẬN CẦU GIẤY, THÀNH PHỐ HÀ NỘI THEO TIẾP CẬN
NĂNG LỰC
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã sô: 8140114
Người hướng dẫm khoa học: TS. NGUYỄN THANH LÝ
HÀ NỘI - 2020
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đề tài: “Quản lý hoạt động dạy học môn Âm
nhạc cho học sinh trường Trung học cơ sở Lê Quý Đôn, Quận Cầu Giấy,
Thành phố Hà Nội theo tiếp cận năng lực” này là của riêng cá nhân tôi
trong thời gian vừa qua. Các số liệu, kết quả có trong luận văn là do tơi tìm
hiểu, nghiên cứu một cách khách quan và hồn tồn trung thực.
Tác giả luận văn
Ngơ Thị Kim Hương
i
LỜI CẢM ƠN
Trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hồn thiện luận văn bằng tình
cảm chân thành của mình, tơi xin được bày tỏ sự cảm ơn chân thành đối với Ban
giám hiệu, phòng Sau Đại học, Khoa Quản lý giáo dục trường Đại Học Giáo Dục,
các thầy giáo, cô giáo đã tham gia quản lý, giảng dạy đã giúp đỡ tôi.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ sự biết ơn, sự kính trọng đến TS. Nguyễn Thanh Lý
văn.
người đã trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ về khoa học để tơi hồn thành luận
Tơi cũng xin được bày tỏ lịng biết ơn đến cha mẹ, cùng gia đình, bạn bè. Và
ban giám hiệu, đồng nghiệp trường THCS Lê Qúy Đơn, Quận Cầu Giấy, Thành phố
Hà Nội đã khích lệ, cổ vũ, động viên và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian qua.
Khi nghiên cứu đề tài không thể tránh khỏi những hạn chế và cịn thiếu sót.
Bởi vậy, tơi rất mong nhận được sự góp ý từ thầy cơ và các bạn đồng nghiệp cơng
trình nghiên cứu được tốt nhất.
Hà Nội, ngày 26 tháng 7 năm 2020
TÁC GIẢ
Ngô Thị Kim Hương
ii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
STT
1.
VIẾT TẮT
BGH
2.
CBQL, GV, NVCán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên
3.
CHXHCN
4.
CMHS
5.
CNH, HĐH
6.
CSVC
7.
ĐNGV
8.
GD
9.
GD&ĐT
10.
GV
11.
GVBM
12.
GVCN
13.
HS
14.
HT
15.
KHCN
16.
LQĐ
17.
PPDH
18.
QLGD
19.
SGK
20.
TBDH
21.
THCS
22.
TTCM
23.
UBND
24.
XHCN
iii
MỤC LỤC
Trang
LỜI CAM ĐOAN...................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN........................................................................................................... ii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT.......................................................................iii
DANH MỤC CÁC BẢNG..................................................................................... viii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ VÀ HÌNH.......................................................................... ix
MỞ ĐẦU.................................................................................................................. 1
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN
ÂM NHẠC CHO HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ THEO TIẾP CẬN NĂNG
LỰC.......................................................................................................................... 5
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề.......................................................................... 5
1.1.1. Những nghiên cứu về quản lý hoạt động dạy học...................................... 5
1.1.2. Những nghiên cứu về quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc theo tiếp
cận năng lực........................................................................................................ 7
1.2. Các khái niệm cơ bản....................................................................................... 8
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục, quản lý nhà trường......................................... 8
1.2.2. Âm nhạc, giáo dục Âm nhạc.................................................................... 10
1.2.3. Quản lý hoạt động dạy học Âm nhạc....................................................... 10
1.2.4. Năng lực, tiếp cận năng lực.................................................................... 11
1.3. Dạy học Âm nhạc cho học sinh trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực.....12
1.3.1. Trường trung học cơ sở trong hệ thống giáo dục quốc dân.....................12
1.3.2. Mục tiêu và ý nghĩa của dạy học Âm nhạc cho học sinh trung học cơ sở 13
1.3.3. Nội dung của dạy học Âm nhạc cần giáo dục cho học sinh trung học cơ
sở....................................................................................................................... 14
1.3.4. Các hình thức giáo dục Âm nhạc học sinh trung học cơ sở.....................16
1.3.5. Nhà quản lý với công tác quản lý hoạt động dạy học Âm nhạc cho học
sinh trường THCS............................................................................................. 20
1.4. Nội dung quản lý hoạt động dạy học Âm nhạc cho học sinh trường trung
học cơ sở theo tiếp cận năng lực........................................................................... 21
iv
1.4.1. Lập kế hoạch quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở trường THCS..
22
1.4.2. Tổ chức triển khai hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở trường THCS.....23
1.4.3. Chỉ đạo thực hiện hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở trường THCS......24
1.4.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở trường THCS....25
1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học Âm nhạc cho học
sinh trường trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực............................................ 27
1.5.1. Đặc điểm tâm lý - xã hội của lứa tuổi học sinh trung học cơ sở..............27
1.5.2. Chất lượng tuyển sinh đầu vào................................................................ 27
1.5.3. Cơ sở vật chất và phương tiện dạy học đáp ứng cho hoạt động dạy học
môn Âm nhạc..................................................................................................... 27
1.5.4. Môi trường giáo dục và môi trường dạy học........................................... 28
1.5.5. Năng lực quản lý của lãnh đạo nhà trường............................................. 28
1.5.6. Giáo viên bộ môn.................................................................................... 28
Tiểu kết chương 1.............................................................................................. 29
Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN ÂM
NHẠC CHO HỌC SINH TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ LÊ QUÝ ĐÔN,
QUẬN CẦU GIẤY, THÀNH PHỐ HÀ NỘI THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC..
30
2.1. Giới thiệu về trường THCS Lê Quý Đôn, quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội . 30
2.2. Giới thiệu về khảo sát..................................................................................... 32
2.3. Thực trạng hoạt động dạy học Âm nhạc cho học sinh trường THCS Lê
Quý Đôn, Quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội.................................................... 34
2.3.1. Thực trạng nhận thức về hoạt động dạy học Âm nhạc theo tiếp cận năng lực
34
2.3.2. Thực trạng về nội dung giáo dục Âm nhạc cho học sinh THCS..............36
2.3.3. Thực trạng thực hiện nội dung dạy học môn Âm nhạc ở trường Lê Qúy
Đôn theo định hướng phát triển năng lực......................................................... 37
2.3.4. Thực trạng triển khai các hình thức tổ chức dạy học mơn Âm nhạc ở
trường Lê Qúy Đôn theo định hướng phát triển năng lực................................. 40
2.3.5. Thực trạng về phương pháp giáo dục Âm nhạc cho học sinh THCS.......42
v
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc cho học sinh trường
Trung học cơ sở Lê Quý Đôn, Quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội theo tiếp cận
năng lực.................................................................................................................. 44
2.4.1. Thực trạng xây dựng kế hoạch dạy học Âm nhạc cho học sinh trường
THCS Lê Quý Đôn, Quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội..................................44
2.4.2. Thực trạng tổ chức thực hiện dạy học Âm nhạc cho học sinh trường
THCS................................................................................................................. 47
2.4.3. Thực trạng chỉ đạo thực hiện các nội dung dạy học Âm nhạc cho sinh
trường THCS Lê Quý Đôn, Quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội......................49
2.4.4. Thực trạng quản lý các nguồn lực phục vụ hoạt động giáo dục dạy học
Âm nhạc học sinh trường THCS Lê Quý Đôn, Quận Cầu Giấy, Thành phố Hà
Nội..................................................................................................................... 52
2.4.5. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học cho học sinh trường
THCS Lê Quý Đôn, Quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội..................................55
2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý HĐ DH Âm nhạc trường
THCS Lê Quý Đôn, quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội theo tiếp cận năng lực
57
2.6. Đánh giá chung thực trạng quản lý hoạt động hoạt động dạy học Âm nhạc
ở trường THCS Lê Quý Đôn quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội......................59
2.6.1. Ưu điểm................................................................................................... 59
2.6.2. Tồn tại..................................................................................................... 59
2.6.3. Nguyên nhân........................................................................................... 60
Tiểu kết chương 2.............................................................................................. 62
Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC ÂM NHẠC
CHO HỌC SINH TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ LÊ QUÝ ĐÔN, QUẬN
CẦU GIẤY, THÀNH PHỐ HÀ NỘI THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC..............63
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp....................................................................... 63
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính pháp lý............................................................ 63
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn.......................................................... 63
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển....................................... 64
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả.......................................................... 64
vi
3.2. Một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc cho học sinh
trường Trung học cơ sở Lê Quý Đôn, Quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội theo
tiếp cận năng lực.................................................................................................... 64
3.2.1. Nâng cao nhận thức và sự hiểu biết của CBQL và GV về quá trình dạy
học mơn Âm nhạc theo tiếp cận năng lực.......................................................... 64
3.2.2. Chỉ đạo thiết kế bài học theo hướng tích cực hóa học tập từ giáo viên và
thẩm định của tổ chuyên môn............................................................................ 66
3.2.3. Tổ chức bồi dưỡng giáo viên về phương pháp dạy học tích cực ở tổ
chun mơn và toàn trường............................................................................... 71
3.2.4. Tăng cường đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Âm nhạc của
học sinh đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục.............................................. 76
3.2.5. Tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị để nâng cao chất lượng dạy học
môn Âm nhạc theo tiếp cận năng lực................................................................ 77
3.3. Khảo sát tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất.............79
3.3.1. Mục đích khảo sát................................................................................... 79
3.3.2. Nội dung khảo sát.................................................................................... 79
3.3.3. Đối tượng khảo sát.................................................................................. 79
3.3.4. Kết quả khảo sát...................................................................................... 80
Tiểu kết chương 3.............................................................................................. 85
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ........................................................................ 86
1. Kết luận......................................................................................................... 86
2. Khuyến nghị.................................................................................................. 87
2.1. Đối với Sở giáo dục và đào tạo tỉnh thành phố Hà Nội..............................87
2.2. Đối với Phòng giáo dục và đào tạo quận Cầu Giấy................................... 88
2.3. Đối với cán bộ quản lý và đội ngũ giáo viên Âm nhạc trường THCS Lê Qúy
Đôn, quận Cầu Giấy......................................................................................... 88
TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................... 89
PHỤ LỤC .....................................................................................................................
vii
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1: Thực trạng về nội dung giáo dục Âm nhạc cho học sinh THCS.............36
Bảng 2.2: Thực trạng thực hiện nội dung dạy học môn Âm nhạc ở trường Lê Qúy
Đôn theo định hướng phát triển năng lực............................................... 38
Bảng 2.3: Thực trạng triển khai các hình thức tổ chức dạy học môn Âm nhạc.......40
Bảng 2.4: Thực trạng về phương pháp giáo dục Âm nhạc cho học sinh THCS.......42
Bảng 2.5: Thực trạng xây dựng kế hoạch dạy học Âm nhạc cho học sinh trường
THCS Lê Quý Đôn, Quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội.......................45
Bảng 2.6: Thực trạng tổ chức thực hiện dạy học Âm nhạc...................................... 47
cho học sinh trường THCS...................................................................................... 47
Bảng 2.7: Thực trạng chỉ đạo thực hiện các nội dung dạy học Âm nhạc cho sinh
trường THCS Lê Quý Đôn, Quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội...........50
Bảng 2.8: Thực trạng quản lý các nguồn lực phục vụ hoạt động giáo dục dạy học Âm
nhạc học sinh trường THCS Lê Quý Đôn, Quận Cầu Giấy, Thành phố Hà
Nội......................................................................................................... 52
Bảng 2.9: Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học cho học sinh trường
THCS Lê Quý Đôn, Quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội.......................55
Bảng 2.10: Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý HĐ DH Âm nhạc trường
THCS Lê Quý Đôn, quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội theo tiếp cận năng
lực.......................................................................................................... 57
Bảng 3.1: Tiêu chí thiết kế bài học.......................................................................... 67
Bảng 3.2: Thiết kế các hoạt động của học sinh........................................................ 69
Bảng 3.3: Thiết kế hoạt động của người dạy........................................................... 70
Bảng 3.4: Đánh giá của CBQL, GV về tính cấp thiết của các biện pháp quản lý hoạt
động dạy học môn Âm nhạc theo tiếp cận năng lực............................... 80
Bảng 3.5: Đánh giá của CBQL, GV về tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt
động dạy học môn Âm nhạc theo tiếp cận năng lực...............................81
Bảng 3.6: Tương quan giữa tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp...........83
viii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ VÀ HÌNH
Biểu đồ 2.1. Nhận thức của CBQL và đội ngũ giáo viên về tầm quan trọng của
HĐDH môn Âm nhạc trường THCS Lê Qúy Đôn.............................34
Biểu đồ 2.2. Nhận thức của học sinh về tầm quan trọng của HĐDH môn Âm nhạc
trường THCS Lê Qúy Đôn................................................................. 35
Biểu đồ 3.1: Đánh giá của CBQL, GV về tính cấp thiết của các biện pháp quản lý
hoạt động dạy học môn Âm nhạc theo tiếp cận năng lực...................81
Biểu đồ 3.2: Đánh giá của CBQL, GV về tính khả thi của các biện pháp quản lý
hoạt động dạy học môn Âm nhạc theo tiếp cận năng lực...................83
Biểu đồ 3.3: Tương quan giữa tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp.......84
Hình 3.1: Các yếu tố cơ bản để thiết kế bài học...................................................... 68
ix
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong xu thế phát triển của đất nước hiện nay, để đáp ứng yêu cầu CNHHĐH đất nước đòi hỏi phải đổi mới GD. Đối với bất cứ một quốc gia nào trên thế
giới, GD ln trở thành nhân tố tích cực, một động lực thúc đẩy sự phát triển của
XH, nhất là trong việc cung cấp nguồn nhân lực cho XH, mở đường cho sự phát
triển kinh tế, khoa học, kĩ thuật và văn hoá… Đại hội XI năm 2011 của Đảng Cộng
sản Việt Nam, trong phần nội dung của “Chiến lược phát triển kinh tế xã hội năm
2011-2020” khi nói về giáo dục và đào tạo đã khẳng định: “Phát triển nền giáo dục
là quốc sách hàng đầu. Đổi mới căn bản, tồn diện nền giáo dục Việt Nam theo
hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, trong
đó đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ GV và CBQL là khâu then
chốt”. Tiếp theo, tại Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI
năm 2012, trong phần thông báo kết luận Hội nghị về nội dung “Đổi mới căn bản,
toàn diện giáo dục và đào tạo” lại tiếp tục khẳng định: “Phải đổi mới mạnh mẽ,
sâu sắc nhận thức và tư duy về GD và ĐT; về công tác quản lý GD, về nội dung,
PPGD; hình thức và phương pháp đánh giá GD… Phát triển nâng cao chất lượng
đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục”. Từ ý nghĩa và tầm quan trọng ấy mà
đòi hỏi ngành GD phải đổi mới mục tiêu, nội dung, hình thức, phương pháp đào tạo
và nhất là “quản lý hoạt động giáo dục” nhằm nâng cao chất lượng đào tạo một
cách tồn diện có hiệu quả cao, thiết thực. Đặc biệt là hệ thống GD phổ thông, một
bậc học vô cùng quan trọng, đây là bước tạo nên sự hình thành và PT nhân cách của
thế hệ trẻ Việt Nam.
Có thể nói, việc đổi mới về nội dung, PPDH, về QLDH trong các nhà trường
phổ thông với những yêu cầu rõ ràng, cụ thể đã được Đảng, nhà nước, lãnh đạo Bộ
Giáo dục - Đào tạo và các cấp lãnh đạo thành phố đặt ra như một yêu cầu cấp thiết
cần phải thực hiện trước mắt và trong những năm sắp tới.
Trong chương trình giáo dục THCS, hoạt động Âm nhạc là một hoạt động
hết sức gần gũi với học sinh, là hoạt động được học sinh yêu thích, là nguồn cảm
hứng mạnh mẽ để học sinh cảm thụ nghệ thuật, muốn khẳng định bản thân, năng
1
lực sáng tạo. Đồng thời là phương tiện rất tốt cho việc tổ chức các hoạt động giáo
dục ở trường THCS. Nhưng vấn đề còn vướng mắc hiện nay là tư tưởng của phụ
huynh và của một số giáo viên chưa tích cực. Họ coi mơn Âm nhạc chỉ là môn phụ
nên dẫn đến chất lượng dạy học và nhất là việc quản lý hoạt động dạy học đối với
môn Âm nhạc còn rất nhiều hạn chế.
Thực thế trường THCS hiện nay, HĐGD Âm nhạc cho trẻ em nói chung và
lứa tuổi học sinh THCS nói riêng đã được giáo viên quan tâm. Tuy nhiên cơng tác
QLDH và trình độ của giáo viên còn nhiều hạn chế dẫn tới hoạt động dạy học môn
Âm nhạc cho học sinh trung học cơ sở còn nhiều bất cập, hiệu quả chưa cao. Chính
vì vậy, việc quản lý hoạt động dạy học mơn Âm nhạc đóng một vai trị vơ cùng quan
trọng, góp phần hiệu quả vào việc phát triển toàn diện cho các thế hệ trẻ.
Chính vì vậy, tơi mạnh dạn lựa chọn đề tài: “Quản lý hoạt động dạy học
môn Âm nhạc cho học sinh trường Trung học cơ sở Lê Quý Đôn, Quận Cầu
Giấy, Thành phố Hà Nội theo tiếp cận năng lực” làm đề tài luận văn thạc sĩ. Với
mong muốn có những giải pháp quản lý phù hợp để đáp ứng tốt hơn việc dạy học bộ
môn Âm nhạc, mang lại nhiều niềm vui cho giáo viên và học sinh và góp phần nâng
cao giáo dục tồn diện trong nhà trường, đồng thời nâng cao chất lượng của ngành
giáo dục Thủ đơ.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận về quản lý hoạt động dạy học mơn Âm nhạc
nói chung, điều tra, khảo sát thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc
nhà trường. Luận văn nghiên cứu và đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy
học môn Âm nhạc cho học sinh trường Trung học cơ sở Lê Quý Đôn, quận Cầu
Giấy, thành phố Hà Nội theo tiếp cận năng lực nhằm đảm bảo tính khoa học, tính
thực tiễn và tính khả thi của người học.
3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động dạy học môn Âm nhạc cho học sinh trường
THCS 3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc cho học sinh trường Trung học cơ
2
sở Lê Quý Đôn, quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội theo tiếp cận năng lực.
4.
-
Câu hỏi nghiên cứu
Câu hỏi 1:Thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc cho học
sinh trường THCS Lê Quý Đôn hiện nay như thế nào?
-
Câu hỏi 2: Cần phải có những biện pháp quản lý nào để quản lý hoạt động
dạy học môn Âm nhạc cho học sinh trường THCS Lê Quý Đôn, quận Cầu Giấy,
thành phố Hà Nội?
5.
Giả thuyết nghiên cứu
Các biện pháp quản lý của hiệu trưởng đảm bảo tính thực tiễn, tính khả thi
đối với hoạt động dạy học môn Âm nhạc cho học sinh theo hướng tiếp cận năng lực;
phối hợp chặt chẽ với các lực lượng trong, ngoài nhà trường để hoạt động Âm nhạc
cho học sinh Trường THCS Lê Quý Đôn, quận Cầu Giấy, Hà Nội sẽ được nâng cao.
6.
-
Nhiệm vụ nghiên cứu
Xác định cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc cho học
sinh tại trường THCS theo tiếp cận năng lực.
-
Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc cho
học sinh trường Trung học cơ sở Lê Quý Đôn quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội
theo tiếp cận năng lực.
-
Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc theo tiếp cận
năng học cho học sinh trường THCS Lê Quý Đôn quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội
7.
-
Phạm vi nghiên cứu
Đối tượng khảo sát: Cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh của trường THCS
Lê Quý Đôn.
8.
Thời gian khảo sát: từ 6/ 2019 đến tháng 6- 2020
Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện được mục đích và nhiệm vụ của đề tài, tơi đã sử dụng các nhóm
phương pháp sau:
8.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu văn bản, tài liệu
-
Sưu tầm, thu thập, tổng hợp, phân tích những tài liệu liên quan đến quản lý
hoạt động dạy học môn Âm nhạc trong nhà trường, các lý thuyết về quản lý hoạt
động Âm nhạc.
3
8.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
-
Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi: Xây dựng hệ thống câu hỏi điều tra
dành cho cán bộ quản lý, giáo viên nhà trường nhằm thu thập các số liệu, thông tin
về thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc cho học sinh theo tiếp cận
năng lực.
-
Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê Tốn : Áp dụng cơng thức toán
học, thống kê để xử lý các số liệu đã thu được .
-
Phương pháp tham khảo ý kiến chuyên gia: Tác giả trao đổi với một số giảng
viên là chuyên gia quản lý giáo dục, các cán bộ quản lý của nhà trường để xin ý
kiến đóng góp về cơ sở lý luận của đề tài, phương hướng thực hiện các biện pháp
được đề xuất trong đề tài.
Nhằm đưa ra được một hiện trạng về hoạt động Âm nhạc ở trường trung học
cơ sở hiện nay.
9.
-
Những đóng góp mới
Về mặt lí luận: Tổng hợp đưa ra một khung lí luận về quản lý, về hoạt động
dạy học Âm nhạc trong nhà trường, đặc biệt là học sinh trung học cơ sở theo tiếp
cận năng lực.
-
Về mặt thực tiễn: Chỉ ra thực trạng về hoạt động dạy học Âm nhạc quản lý
hoạt động dạy học Âm nhạc cho học sinh trường THCS Lê Quý Đôn theo tiếp cận
năng lực.
10. Cấu trúc luận văn
Ngoài mở đầu, kết luận và khuyến nghị, luận văn dự kiến gồm có 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc cho
học sinh THCS theo tiếp cận năng lực.
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc cho học
sinh trường trung học cơ sở Lê Quý Đôn, quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội theo
tiếp cận năng lực.
Chương 3: Các biện pháp quản lý,hoạt động dạy học môn Âm nhạc cho học
sinh trường trung học cơ sở Lê Quý Đôn, quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội theo
tiếp cận năng lực.
4
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN
ÂM NHẠC CHO HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ
THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Những nghiên cứu về quản lý hoạt động dạy học
Quản lý hoạt động dạy học theo định hướng phát triển năng lực là một trong
những nhân tố có ảnh hưởng lớn đến việc nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo của
một cơ sở giáo dục. Đã có nhiều tác giả, các nhà khoa học trong và ngoài nước
nghiên cứu về các vấn đề liên quan đến lý luận dạy học, phương pháp dạy học….
Nhà sư phạm vĩ đại J.I.Comenxki (1592-1670) đã đưa ra “những yêu cầu cải
tổ nền giáo dục theo hướng phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của người học.
Theo ông, dạy học thế nào để người học thích thú học tập, nghiên cứu và có những
cố gắng bản thân để nắm lấy tri thức”
Trong thế kỷ XX. John Dewey (1859- 1952) là một trong những nhà triết học
lớn nhất nước Mỹ nửa đầy thế kỉ XX, đồng thời là nhà tâm lý học, nhà GD vĩ đại,
đã có đóng góp lớn lao vào công cuộc cải cách GD của nhân loại. Tư tưởng triết học
và sự nghiệp GD đồ sộ của John Dewey có ảnh hưởng to lớn làm thay đổi nền GD
Mỹ suốt thế kỷ XX và sang cả thế kỷ XXI. John Dewey đã dành trọn cuộc đời của
mình cho sự nghiệp XD một nền giáo dục dân chủ, vì sự tiến bộ của người học, vì
lợi ích to lớn của con người, vì sự phát huy tài năng, trí tuệ, đạo đức nơi mỗi cá
nhân con người, nhằm xây dựng cộng đồng xã hội thực sự tốt đẹp.
Tư tưởng giáo dục của John Dewey cho rằng: Trường học không đơn thuần
là nơi người lớn dạy cho trẻ con các bài học kiến thức và bài học luân lý. Trường
học phải là một cộng đồng dân chủ trong đó mọi HĐ được tập trung nhằm tạo ra
hiệu quả nhất trong việc chia sẻ cho người học di sản tri thức nhân loại và làm cho
họ có thể sử dụng tài năng của mình vào mục đích xã hội. Do đó, GD là một hoạt
động của đời sống, là bản thân quá trình sống của trẻ em chứ khơng phải là một sự
chuẩn bị cho một cuộc sông tương lai mơ hồ nào đấy. Nhà trường có nhiệm vụ tạo
5
ra những điều kiện tốt nhất để cá nhân người học phát huy tối đa năng lực tiềm tàng
của mình, tạo dựng kiến thức cho mình bằng tồn bộ cơng cụ của chính mình như:
đơi mắt, đơi tại, đơi tay, đơi chân và đặc biệt là tư duy. Tóm lại người học có thể
phát triển tồn vẹn mọi khả năng của mình để tham gia vào đời sống XH [31].
Jean Piaget (1896- 1980), nhà Tâm lý học lỗi lạc người Thụy Sỹ, dành cả
cuộc đời nghiên cứu về sự phát triển nhận thức của trẻ em, với phương châm của
ông là đào tạo những người sáng tạo tương lai thay vì những kẻ tn phục mơ hình
hiện hành có sẵn của người lớn tỏ ra đúng đắn trong bối cảnh xã hội ngày nay.
Các nhà nghiên cứu giáo dục Xô Viết trước đây đã kết luận: Kết quả của bộ
máy hoạt động quản lý trong nhà trường phụ thuộc vào việc tổ chức và hoạt động
giảng dạy của lực lượng đội ngũ giáo viên.
Dựa trên những lí luận của chủ nghĩa Mác-Lênin, đã có nhiều nhà khoa học
Liên Xơ cũ đạt được nhiều thành tựu khoa học đáng trân trọng về quản lý dạy học
và quản lý giáo dục.
Như vậy, trong lý luận và trên thực tế, đã có nhiều tác giả của nhiều nước
trên thế giới quan tâm nghiên cứu về hoạt động dạy học, quản lý hoạt động dạy học
để tìm ra biện pháp quản lý hữu hiệu.
Ngày nay ở Việt Nam, Vấn đề quản lý HĐDH ở Việt Nam ngày nay cũng
được nhiều nhà khoa học quan tâm nghiên cứu với sự xuất hiện của nhiều cơng
trình nghiên cứu khoa học, những bài viết trên tạp chí, báo, những tài liệu nước
ngoài được dịch sang tiếng Việt, những tài liệu được xuất bản của những nhà nghiên
cứu về lĩnh vực quản lý giáo dục như.
Tác giả Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2017) “ Phát trển năng lực CBQL GDVN trong
bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0”cho rằng giáo viên cần nắm vững yêu cầu của
bài giảng cũng như các kỹ thuật cho việc chuẩn bị bài giảng, cứ thoải mái áp dụng
đa dạng các hình thức giảng dạy tùy vào hồn cảnh, cơ sở vật chất, mơn học cũng
như học sinh [45].
Tác giả Nguyễn Thị Mỹ Lộc (chủ biên) (2010) Cùng học để phát triển năng
lực là bộ sách được biên soạn với mục tiêu trang bị những kiến thức nền tảng có thể
phát triển những phẩm chất và năng lực của học sinh [46].
6
Tác giả Lê Hồng Hà (2012) có nghiên cứu luận án tiến sĩ chuyên ngành giáo
dục học tại Học viện quản lý giáo dục với tên đề tài “Quản lý dạy học theo quan
điểm dạy học phân hoá ở trường THPT Việt Nam hiện nay”. Từ nghiên cứu cơ sở lý
luận và hạn chế thực trạng. Tác giả đã đề xuất các giải pháp như “(1) Nâng cao nhận
thức về dạy học theo quan điểm dạy học phân hóa cho mọi lực lượng sư phạm XH; (2) Giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho tổ chuyên môn và giáo viên; (3)
Tổ chức cho giáo viên cam kết chất lượng qua các hợp đồng; (4) Kiểm soát việc
thực hiện cam kết chất lượng; và (5) Tạo điều kiện hỗ trợ cho DH theo quan điểm
dạy học phân hóa” [20, tr.34]
Có thể nói có rất nhiều nghiên cứu về quản lý HĐDH. Cho đến nay đã được
các nhà giáo dục trong và ngồi nước nghiên cứu với nhiều góc độ khác nhau. Tất
cả đều tập trung vào vấn đề cải tiến phương pháp dạy học, kiểm tra, đánh giá nhằm
nâng cao năng lực người học.
1.1.2. Những nghiên cứu về quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc theo tiếp
cận năng lực
Để góp phần nâng cao chất lượng về quản lý HĐDH môn Âm nhạc, nhiều
tác giả đã đề cập đến vấn đề này như:
Bùi Văn Nghị ( 2014 ) “ Giáo dục Âm nhạc học hướng vào năng lực người
học” Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội. Trong cuốn sách này trình bày về khái niệm
Âm nhạc, dạy học trong Âm nhạc, trong đó đề cập đến dạy học theo định hướng
phát triển năng lực [50]
Hoàng Long – Hoàng Lân (2005) “PPDH mơn âm nhạc” Giáo trình dành cho
các trường CĐSP, Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội.Trong các cuốn sách này, tác giả
đã đưa ra được hệ thống các phương pháp dạy học cơ bản của bộ môn âm nhạc
trong nhà trường phổ thơng. Ngồi ra, tác giả còn đưa ra một số vai trò, đặc điểm
của các em với môn Âm nhạc [39]
Phạm tuyên (1999) “Âm nhạc với trẻ em”, Nxb Giáo dục. Cuốn sách này, tác
giả đã đưa ra được tổng hợp các kiến thức âm nhạc và phương pháp dạy học âm
nhạc cho trẻ em [58]
7
Lê Minh Châu (2012) “Ứng dụng trò chơi đồng giao cho trẻ em lứa tuổi
mầm non – tiểu học” Nxb Văn Hóa. Cuốn sách này tác giả đã sưu tầm một số thể
loại trò chơi – đồng giao, đồng thời nêu lên được một số vai trò, ý nghĩa trò chơi –
đồng giao trong sự phát triển toàn diện cho trẻ em người Việt [15]
Dương Anh Đức (2014) “Xây dựng chương trình hoạt động âm nhạc ngoại
khố tại cho hoc sinh THCS Thành phố Hà Nội”, luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Lý
luận và phương pháp dạy học âm nhạc, Trường Đại học sư phạm Nghệ thuật Trung
ương, Hà Nội. Đây là cơng trình nghiên cứu rất hay, đồng thời nêu được một số giải
pháp để xây dựng nền âm nhạc và nâng cao chất lượng hoạt động âm nhạc thiếu nhi
[18]
Hầu hết các cơng trình nghiên cứu đều khẳng định vai trị của quản lý q
trình dạy học Âm nhạc cho HS có một ý nghĩa và vai trị rất quan trọng đối với hoạt
động dạy học, là nhân tố trọng yếu nâng cao chất lượng dạy và học. Như vậy hoạt
động dạy học Âm nhạc cho đến nay đã được các nhà giáo dục tập trung nghiên cứu.
Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay rất ít cơng trình nghiên cứu sâu về quản lý hoạt
động dạy học môn Âm nhạc cho học sinh THCS theo tiếp cận năng lực. Do vậy,
nghiên cứu về quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc theo tiếp cận năng lực tại
trường THCS Lê Quý Đôn, Quận Cầu Giấy, Hà Nội sẽ đáp ứng yêu cầu đổi mới
chương trình giáo dục phổ thơng mới, có ý nghĩa vơ cùng quan trọng khơng chỉ về
cơ sở lý luận mà còn cả về ý nghĩa thực tiễn.
1.2. Các khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục, quản lý nhà trường
*
Khái niệm quản lý
Theo lý luận về quản lý của Mác “Quản lý xã hội một cách khoa học là sự
tác động có ý thức của chủ thể quản lý đối với toàn bộ hay những hệ thống khác
nhau của hệ thống xã hội trên cơ sở nhận thức và vận dụng đúng đắn những quy
luật khách quan vốn có của nó nhằm đảm bảo cho nó hoạt động và phát triển tối ưu
theo mục đích đặt ra” [12, tr.29].
Trong tác phẩm “Những vẫn đề cốt yếu của quản lý” tác giả Harold Kontz
cho rằng: “Quản lý là một hoạt động thiết yếu, nó đảm bảo phối hợp những nỗ lực
8
cá nhân nhằm đạt được các mục đích của nhóm về thời gian, tiền bạc và sự bất
mãn của cá nhân ít nhất” [36, tr.29].
Quan điểm của tác giả Trần Kiểm thì cho rằng: “Quản lý là những tác động
của chủ thể quản lý trong việc huy động, kết hợp, sử dụng, điều chỉnh, điều phối các
nguồn lực (nhân lực, vật lực, tài lực) trong và ngoài tổ chức (chủ yếu là nội lực)
một cách tối ưu nhằm đạt mục đích của tổ chức với hiệu quả cao nhất” [32, tr.9].
Tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc đã nêu rõ: “Quản lý là sự
tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý (người quản lý) đến khách
thể quản lý (người bị quản lý) trong một tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và
đạt mục tiêu của tổ chức” [48, tr.6].
Như vậy, quản lý là một q trình tác động có chủ đích, có định hướng, có hệ
thống và phù hợp quy luật của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý thông qua cơ
chế quản lý nhằm đạt được mục đích của quản lý.
*
Khái niệm quản lý giáo dục
Quản lý giáo dục là sự vận dụng một cách cụ thể các nguyên lý của quản lý
nói chung vào lĩnh vực giáo dục.
Theo tác giả Đặng Quốc Bảo: “Quản lý giáo dục theo nghĩa tổng quát, là hệ
thống những tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lý
trong hệ thống giáo dục, là sự điều hành hệ thống giáo dục quốc dân, điều hành
các cơ sở giáo dục nhằm thực hiện mục tiêu đẩy mạnh công tác giáo dục theo yêu
cầu phát triển của xã hội” [1].
Theo tác giả Trần Kiểm, khái niệm quản lý giáo dục đối với cấp vĩ mô:
“Quản lý giáo dục được hiểu là hệ thống những tác động tự giác, có ý thức, có mục
đích, có kế hoạch, có hệ thống, hợp quy luật của chủ thể quản lý đến tập thể giáo
viên, công nhân viên, tập thể học sinh, cha mẹ học sinh và các lực lượng xã hội
trong và ngồi nhà trường nhằm thực hiện có chất lượng và hiệu quả mục tiêu giáo
dục của nhà trường” [34].
Như vậy quản lý giáo dục thực chất là quản lý quá trình hoạt động của người
dạy, người học và quản lý các tổ chức sư phạm ở các cơ sở khác nhau trong việc
thực hiện các kế hoạch và chương trình Giáo dục và Đào tạo nhằm đạt được các
9
mục tiêu GD đề ra.
* Khái niệm quản lý nhà trường
Theo tác giả Phạm Minh Hạc: “Quản lý nhà trường là thực hiện dường lối
giáo dục của Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức là đưa nhà trường vận
hành theo nguyên lý giáo dục để tiến tới mục tiêu giáo dục, mục tiêu đào tạo đối với
ngành giáo dục, với thế hệ trẻ và từng học sinh” [21, tr.34].
Trường học là tổ chức GD trực tiếp làm công tác Giáo dục và Đào tạo thế hệ
đang lớn dần lên. Nó là tế bào cơ sở, chủ chốt vừa là quản lý nhà nước, lại vừa là
một hệ thống độc lập, tự quản của XH. Do đó, quản lý trường học vừa có tính nhà
nước, vừa có tính XH.
Tóm lại, quản lý nhà trường là QLGD được thực hiện trong phạm vi xác định
của một đơn vị giáo dục NT, thực hiện nhiệm vụ GD theo yêu cầu của XH.
Có thể coi nhà trường là bộ mặt của hệ thống GD quốc dân, các quan điểm,
đường lối, chính sách GD đều được thực hiện trong nhà trường. Do đó, quản lý nhà
trường, cịn có nghĩa là tổ chức các lực lượng trong và ngoài nhà trường biến các
quan điểm, đường lối, chủ trương, chính sách GD của Đảng và Nhà nước thành hiện
thực.
1.2.2. Âm nhạc, giáo dục Âm nhạc
Âm nhạc là “Nghệ thuật của âm thanh có tính truyền cảm trực tiếp,bao gồm
âm thanh của giọng hát và âm thanh của các loại nhạc cụ” [22, tr.15]
Giáo dục Âm nhạc là: “Giáo dục tư tưởng, tình cảm, đạo đực và giáo dục
thẩm mỹ cho trẻ ” [26, tr.18]
1.2.3. Quản lý hoạt động dạy học Âm nhạc
Quản lý dạy học mơn Âm nhạc là q trình người Hiệu trưởng hoạch định, tổ
chức, điều khiển, kiểm tra HĐ dạy học của GV nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra.
Như vậy quản lý hoạt động dạy – học môn Âm nhạc theo định hướng phát
triển năng lực thực chất là những tác động của chủ thể quản lý vào quá trình dạy học
(được tiến hành bởi tập thể giáo viên và học sinh, với sự hỗ trợ đắc lực của các lực
lượng xã hội) nhằm góp phần hình thành năng lực Âm nhạc như năng lực giải quyết
vấn đề; năng lực hợp tác; năng lực phát triển ngơn ngữ…góp phần phát triển
10
toàn diện nhân cách học sinh theo mục tiêu đào tạo của nhà trường.
1.2.4. Năng lực, tiếp cận năng lực
Tổng quan từ nhiều nghiên cứu về sử dụng phổ biến và có tính khoa học cao,
thuật ngữ “năng lực”; “tiếp cận năng lực” đã chỉ rõ và mô tả sự đa dạng như sau:
a/ Tất cả các khả năng thực hành và các kỹ năng
b/ Chỉ là những gì đã được kế thừa, những lĩnh vực cần thiết cụ thể và tiên
quyết cho việc đạt được hệ thống kiến thức cơ bản chủ yếu nhất (đặc biệt là ngôn ngữ);
c/Các kiến thức và kỹ năng đã học được (yêu cầu - cụ thể)
d/ Những nhu cầu cá nhân cho hiệu quả cần đạt
e/ Đánh giá chủ quan về bản thân
f/ Toàn bộ tập hợp của các yêu cầu tiên quyết về nhận thức, động cơ và xã
hội cho các hoạt động thành công (năng lực hành động).
“Năng lực là khả năng vận dụng những kiến thức, kinh nghiệm, kỹ năng, thái
độ và hứng thú để hành động một cách phù hợp và có hiệu quả trong các tình huống
phong phú của cuộc sống” [51]
“Năng lực thể hiện như một hệ thống khả năng, sự thành thạo hoặc những kỹ
năng thiết yếu, có thể giúp con người đủ điều kiện vươn tới một mục đích cụ thể” [14]
Theo Đặng Thành Hưng thì: “Năng lực là tập hợp các HĐ dựa trên sự huy
động và sử dụng có hiệu quả kiến thức từ nhiều nguồn kiến thức, kỹ năng khác nhau
để giải quyết vấn đề, hoặc có cánh ứng xử phù hợp với bối cảnh phức tạp của cuộc
sống” [29, tr.45]
Chương trình giáo dục phổ thông mới quan niệm về năng lực như sau:
“Năng lực là khả năng thực hiện thành công hoạt động trong một bối cảnh nhất
định nhờ sự huy động tổng hợp các kiến thức, kỹ năng và các thuộc tính cá nhân
khác như hứng thú, niềm tin, ý chí,… Năng lực của cá nhân được đánh giá qua
phương thức và kết quả hoạt động của cá nhân đó khi giải quyết các vấn đề của
cuộc sống” [11].
Theo Đặng Thành Hưng “GD theo tiếp cận năng lực là kiểu GD có 2 mặt:
“1/ Xem năng lực của người học là mục tiêu đào tạo, là kết quả giáo dục;
2/ Xem năng lực là nền tảng, là chỗ dựa của giáo dục, tức là giáo dục phải
dựa vào năng lực người học, đặc biệt là kinh nghiệm nền tảng và kinh nghiệm
11
thường trực được huy động thuộc vùng cận phát triển ” [29].
Thứ nhất, dựa trên quan điểm này có thể hiểu rằng muốn GD theo tiếp cận
năng lực trước hết cần xác định mục tiêu GD/kết quả GD dưới dạng năng lực. Năng
lực thể hiện rõ ràng dựa trên kết quả mà người học giải quyết các vấn đề thực tiễn,
lúc này tri thức khơng cịn ở dạng lí thuyết mà chính là điều kiện cần thiết để người
ta thực hiện được dạng hoạt động nào đó trên thực tế. GD theo tiếp cận năng lực
tránh được lối GD rao giảng, giáo điều, nói được nhưng khơng làm được. GD có
nhiệm vụ cơ bản là giúp cho người học có được các năng lực. Vì thế GD khơng chỉ
cung cấp tri thức mà chủ yếu là rèn luyện kĩ năng, ni dưỡng t âm hồn, tình cảm
đúng đắn.
Thứ hai, GD theo tiếp cận năng lực cho rằng muốn giúp người học học tập,
rèn luyện để đạt được các năng lực thì phải coi trọng và dựa vào năng lực đã có của
họ. Điều này phù hợp với lí thuyết vùng cận phát triển của L.X. Vygotsky, dạy học
phải dựa vào kinh nghiệm nền tảng của cá nhân người học mới mang lại kết quả tốt.
1.3. Dạy học Âm nhạc cho học sinh trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực
1.3.1. Trường trung học cơ sở trong hệ thống giáo dục quốc dân
Vị trí: Vị trí trường trung học cơ sở được xác lập trong điều 2 của điều lệ
trường trung học: “Trường trung học cơ sở là cơ sở GD của bậc trung học, bậc học
nối tiếp bậc tiểu học trong hệ thống GD quốc dân nhằm hoàn chỉnh học vấn phổ
thơng. Trường trung học cơ sở có tư cách pháp nhân và có con dấu riêng” [55]
Chức năng: “Trường trung học là cơ sở GD phổ thông của hệ thống giáo
dục quốc dân. Trường THCS là cơ quan chuyên môn, giúp UBND huyện thực hiện
quản lý nhà nước về giáo dục ở địa phương theo quy định của chính phủ. Đồng thời
trường THCS chịu sự quản lý của phịng giáo dục huyện về chun mơn, nghiệp vụ
theo quy định của luật giáo dục và điều lệ trường phổ thông của Bộ giáo dục và đào
tạo” [55]
Hiệu trưởng nhà trường với vai trị QL hoạt động dạy học mơn Âm nhạc là
quá trình người Hiệu trưởng hoạch định, tổ chức điều khiển, kiểm tra hoạt động bồi
dưỡng PPDH. Trong tồn bộ q trình QL của nhà trường thì QL hoạt động bồi
12
dưỡng GV nói chung và QL hoạt động bồi dưỡng PPDH cho GV là cần thiết trong
giai đoạn đổi mới GD hiện nay, đây cũng là hoạt động trọng tâm địi hỏi người Hiệu
trưởng dành nhiều thời gian và cơng sức nhất.
Để QL tốt hoạt động bồi dưỡng PPDH cho GV, Hiệu trưởng nhà trường cần:
-
Thực sự coi hoạt động bồi dưỡng PPDH cho GV là nền tảng, là biện pháp
quan trọng để thay đổi chất lượng giảng dạy và học tập của HS.
Tìm hiểu đầy đủ thơng tin và cách thức tổ chức bồi dưỡng PPDH
cho GV.
Nắm chắc chắn về nội dung, phương pháp, hình thức này để thực hiện tốt tổ chức
hoạt động bồi dưỡng PPDH cho GV có hiệu quả.
Xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động bồi dưỡng phương pháp dạy
học cho
giáo viên. Tổ chức chỉ đạo, triển khai và kiểm tra đánh giá kết quả bồi dưỡng PPDH
cho GV có hiệu quả, phù hợp với điều kiện của nhà trường.
-
Thường xuyên chỉ đạo tổ, nhóm chuyên môn áp dụng PPDH được bồi
dưỡng vào bài dạy; tạo điều về thời gian, cơ sở vật chất cho các tổ, nhóm chun
mơn và giáo viên để triển khai cơng việc.
-
Có cơ chế động viên khen thưởng kịp thời các GV tích cực áp dụng những
PPDH mới, tích cực vào bài dạy.
-
Chất lượng GD ở trường THCS phụ thuộc rất lớn vai trò cán bộ QL, đặc
biệt là hiệu trưởng.
1.3.2. Mục tiêu và ý nghĩa của dạy học Âm nhạc cho học sinh trung học cơ sở
Theo Hoàng Long (chủ biên) – Hoang Lân - Bùi Anh Tú - Lê Anh Tuấn (2009),
“Cấp THCS trong hệ thống giáo dục quốc dân có ý nghĩa vơ cùng quan trọng. Trong tất
cả các môn học ở bậc trung học cơ sở, môn Âm Nhạc là phân môn nghệ thuật được
giảng dạy ngay từ bậc tiểu học nhằm giúp học sinh có năng lực cảm thụ âm nhạc. Môn
Âm nhạc bậc trung học cơ sở ngày nay cũng được đánh giá ngang tầm với các môn
khác để các em được phát triển nhân cách một cách toàn diện” [43, tr.32].
Do vậy, mục tiêu dạy học môn âm nhạc bậc trung học cơ sở nhằm: “Hình
thành và phát triển năng lực cảm thụ âm nhạc của học sinh, tạo cho các em có trình
độ văn hố âm nhạc nhất định, góp phần GD toàn diện và hài hoà nhân cách của các
em. Tạo cho học sinh hứng thú, niềm vui khi học hát, nghe ca nhạc. Giáo dục năng
