Một số biện pháp cho trẻ làm quen với chữ viết

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>I.Đặt vấn đề</b>

Mục tiêu của giáo dục Mầm non là ni dạy chăm sóc và giáo dục trẻ phát
triển tồn diện theo năm lĩnh vực. Trong đó hoạt động làm quen chữ viết là một trong
những hoạt động đóng vai trị hết sức quan trọng.

Cho trẻ làm quen chữ viết là chuẩn bị các kỹ năng tiền biết đọc, biết viết cho
trẻ. Đây chính là một trong các lĩnh vực chuyên biệt cần phải chuẩn bị cho trẻ trớc
khi vào lớp một.

Giáo dục Mầm non của chúng ta đã có sự đổi mới, những chuyển biến mới
trong việc nuôi dạy trẻ. Cùng với sự đổi mới của giáo dục Mầm non nói chung, hoạt
động làm quen chữ viết cũng có những đổi mới đáng kể. Trờng Mầm non Mai Dịch
đã và đang khơng ngừng tìm tịi, sáng tạo các cách thức, biện pháp mới nhằm thu hút
trẻ lớp 5 tuổi hứng thú, tích cực tham gia vào các hoạt động Làm quen chữ viết.

<b>II.Néi dung</b>
<b>1.C¬ së lý luËn</b>

Nh chúng ta đã biết việc cho trẻ làm quen với 29 chữ cái cịn mang tính chất hoạt
động biệt lập, cha đáp ứng với yêu cầu đổi mới của giáo dục mầm non trong tổ chức
các hoạt động cho trẻ làm quên với việc đọc và việc viết nhằm chuẩn bị cho trẻ học
lớp một.

Làm quen chữ viết theo quan điểm tích hợp trong đổi mới phơng pháp giáo dục
mầm non phải đợc tiến hành một cách tự nhiên, bắt đầu từ những hoạt động gần gũi
và có ý nghĩa đối với trẻ. Để dạy trẻ làm quen với chữ viết, cần có sự thay đổi cách tổ
chức các hoạt động trong môi trờng chữ viết và ngôn ngữ nói một cách phong phú.

Đợc sự chỉ đạo tiếp tục thực hiện chuyên đề làm quen chữ viết của Bộ – Sở và
phòng giáo dục và tham khảo tài liệu hớng dẫn thực hiện chơng trình chăm sóc giáo

dục trẻ Mầm non 5 tuổi theo hớng đổi mới. Cùng với các tiết dạy mẫu do phịng giáo
dục tổ chức. Tơi càng thấy rõ hoạt động làm quen chữ viết có vị trí quan trọng trong
việc giáo dục trẻ phát triển tồn diện. Do đó, để dạy tốt hoạt động này giáo viên phải
đạt đợc những mục tiêu nh:

- Nắm vững nội dung, phơng pháp tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen chữ viết.
- Biết thiết kế và tổ chức các hoạt động làm quen với chữ viết theo chủ điểm để

phát triển các kỹ năng cần thiết chuẩn bị cho việc đọc, viết, trớc khi vào học
lớp một.

- Tự tin có ý thức sáng tạo trong việc tổ chức các hoạt động cho trẻ làm quen với
chữ viết theo chủ điểm.

<b>2.Thực trạng của vấn đề</b>

Năm học này tôi đợc nhà trờng nhà trờng phân công dạy lớp mẫu giáo 5 tuổi.
Tôi đã nhận thấy những điều kiện thuận lợi và khó khăn ở lớp tơi nh sau:

<b>a.Thn lỵi</b>

- Đợc Ban Giám Hiệu (BGH) nhà trờng mua sắm cho trang thiết bị, đồ dung
phục vụ cho hoạt động tơng đối đầy đủ, phịng học rộng rãi, thống mát, có đủ ỏnh
sỏng cho tr hot ng.

- Bản thân tôi cũng có nhiều cố gắng trong qúa trình tự học, tự rèn. BiÕt sư
dơng m¸y vi tÝnh.

- Trẻ trong lớp là học sinh cũ đã có nề nếp học từ trớc
<b>b.Khó khăn</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

- Ngồi điều kiện khó khăn ra một số phụ huynh cứ nghĩ đến lớp chủ yếu là
múa hát rồi ghi vài chữ là xong. Bởi họ cha hiểu đợc sự khác nhau giữa làm quen chữ
cái trớc đây và làm quen chữ viết bây giờ. Do vậy, nên việc đóng góp kinh phí để đầu
t cho hoạt động này rất hạn chế dẫn đến không đủ điều kiện hỗ trợ cho việc học của
trẻ. Từ đó tiết dạy không hấp dẫn, không lôi cuốn trẻ.

Từ những nguyên nhân trên tôi bắt đầu khảo sát chất lợng trên trẻ, kết quả đạt
nh sau:

<b>Néi dung</b> <b>Tû lÖ</b>

- Trẻ nhận biết và phát âm đúng 70%
- Trẻ cầm vở, để vở, ngồi tô đúng t thế. 65%
- Trẻ tô viết đúng chữ cái 75%
- Trẻ hứng thú, tích cực tham gia hoạt

động làm quen ch vit 60%

- Biết cách cầm sách, mở sách ra xem vµ

quy trình đọc. 50%

Đứng trớc tình hình nh vậy, bản thân tôi băn khoăn lo lắng và suy nghĩ, tìm ra
biện pháp để nâng cao chất lợng hoạt động làm quen chữ viết.

<b>3.Các biện pháp giải quyết vấn đề</b>
<b>a.Tạo môi trờng chữ viết</b>

Đối với trẻ mẫu giáo, môi trờng là một vấn đề hết sức quan trọng nhằm kích

thích cho trẻ hứng thú hoạt động. Vì thế tơi ln trang trí lớp theo từng chủ điểm.
Tranh ảnh trang trí có màu sắc đẹp, hình ảnh rõ ràng, có nội dung giáo dục tốt và theo
chủ điểm, dới mỗi bức tranh đều có chữ viết kèm theo. Việc trang trí vừa làm đẹp cho
phịng học vừa tạo cho trẻ có điều kiện quan sát, nhận xét tranh ảnh, đợc làm quen
với chữ viết ở tranh. Khi xem tranh truyện tôi tập cho trẻ đọc từ trái sang phải. Làm
nh vậy giúp trẻ tập kể truyện theo tranh, trẻ hiểu nội dung ý nghĩa của chữ viết, rèn
luyện khả năng quan sát, chú ý của trẻ.

Tạo góc học tập mới hấp dẫn trẻ. ở góc học tập tơi ln thay đổi, học xong chữ
cái nào tôi viết 4 kiểu chữ (viết thờng, viết hoa, in thờng, in hoa) treo ở góc học tập để
trẻ thờng xuyên đợc củng cố lại.

<b>Gãc th viƯn: </b>

ở góc th viện tơi chuẩn bị nhiều truyện tranh, sách báo giành cho lứa tuổi
Mầm Non. Nhất là truyện tranh chữ to phù hợp với sự hiểu biết của trẻ. Tôi luôn thay
đổi theo chủ điểm, không nên để một loạt các loại sách từ đầu đến cuối năm học trẻ
sẽ nhàm chán và không thớch c.

Ví dụ: Chủ điểm Thế giới thực vật. Tôi trng bày sách, truyện tranh về hoa
quả cùng với dòng chữ Th viện của các loài hoa quả.

Vo cỏc gi hoạt động góc tơi thờng tham gia “Đọc sách cùng trẻ”. Tôi hớng
dẫn trẻ cầm sách đúng hớng, cách mở sách, lật trang xem sách. Hớng dẫn trẻ việc đọc
của một trang sách: “Đọc từ trái sang phải, từ trên xung di.

<b>b.Về nội dung phơng pháp</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Tụi cú kế hoạch làm thêm nhiều đồ dùng, đồ chơi để phục vụ cho chuyên đề
làm quen chữ viết nh: mỗi cháu có một bộ chữ cái rơky, cịn có các bộ chữ bằng

nhựa, bằng gỗ tập trung ở các góc học tập cho trẻ xem, tìm hiểu và tập ghép các chữ
thành từ, các nét thành chữ. Ngồi ra, cịn có các vật liệu: đất nặn, dây mềm, xốp…
để tạo chữ.

<b>c.ViƯc øng dơng c«ng nghƯ th«ng tin</b>

Tâm lý trẻ vốn hiếu động, thích tị mị, ham hiểu biết và nhạy cảm nên tiếp thu
công nghệ thông tin (CNTT) chẳng mấy khó khăn. Muốn thực hiện đợc ứng dụng
CNTT trong việc chăm sóc giáo dục trẻ thì trớc tiên giáo viên phải biết sử dụng máy
vi tính. Bản thân tơi mặc dù con nhỏ, đi dạy ngày 2 buổi những cũng có nhiều cố
gắng tham gia học lớp tin A và ban đêm. Đến nay, tôi cũng đã dạy đợc nhiều tiết giáo
án điện tử cho chị em trong trờng dự. Qua các tiết dạy giáo án điện tử đa số trẻ rất
hứng thú tham gia và kết quả đạt đợc trên trẻ cũng rất cao.

Tơi cịn tham mu với BGH nhà trờng hỗ trợ máy vi tính cho lớp và sắp xếp lịch
học KIDSMART cho trẻ mỗi tuần 4 buổi. Trẻ đợc tham gia vui học KIDSMART với
những trò chơi vơ cùng lý thú, hấp dẫn nh:

- Lµm quen víi chữ cái
- Tập tô chữ cái

- Ngời bạn ngộ nghĩnh
- TËp kĨ chun…..

Và cịn nhiều trị chơi khác nữa trẻ vơ cùng hứng thú và rất thích đến trờng.
<b>d.Thơng qua hoạt động khác</b>

Ngoài việc dạy trẻ ở hoạt động làm quen chữ viết thông quan các hoạt động
khác nh khám phá khoa học: cho trẻ đọc từ dới tranh, gọi tên các con vật, đồ vật….
nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ.

Hoạt động văn học: Cho cháu luyện đọc từ khó và đọc thơ theo đúng quy trình.
Hoạt động thể dục: Đối với hoạt động thể dục giáo viên cũng có thể lồng ghép
tích hợp chữ cái nhằm củng cố, luyện phát âm các chữ cái vừa học.

Ví dụ: Hoạt động “Bật xa 45cm”

Tôi viết các chữ cái a, ă, â trên sàn, cách nhau 45cm, cho trẻ bật vào cac chữ
cái viết trên sàn từ chữ cái này sang chữ cái kia, đến chữ nào phát âm chữ đó.

Hoạt động vui chơi: Thông qua việc “học mà chơi, chơi mà học”. Vì vậy, trong
giờ hoạt động góc tơi cũng lồng ghép chữ cái vào một cách nhẹ nhàng. Cho trẻ nặn
chữ, ghép chữ hoặc cho trẻ thi nhau gạch chân chữ cái vừa học. Ví dụ “đếm xem
đoạn thơ sau có bao nhiêu chữ u, chữ .

<i>Mình đỏ nh</i>

“ <i> lưa</i>

<i>Bụng chứa đầy nớc</i>
<i>Tơi chạy nh bay</i>
<i>Hét vang đờng phố</i>
<i>Nhà nào bốc lửa</i>
<i>Tôi dập tắt ngay”</i>

<b>e.Cho trẻ làm quen chữ viết ở mọi lúc, mọi nơi, trong các hoạt động hằng ngày </b>
Một trong những biện pháp tốt nhât để nâng cao chất lợng học tập nói chung
và hoạt động làm quen chữ viết nói riêng là giúp trẻ có điều kiện học tập mà khơng
thấy nhàm chán. Thơng qua các giờ đón, trả trẻ tơi có thể cho trẻ xem một số tranh
ảnh đẹp và cho trẻ tìm chữ cái vừa học trong tranh hoặc cho trẻ chơi KIDSMART.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

từng trẻ, khi đến câu cuối tay cơ chạm vào chân bạn nào thì bạn ấy trả li cõu hi ca
cụ.

Ví dụ: Con hÃy tìm tên bạn có chữ cái đầu là H, V

Tụi thng xuyờn quan sát trẻ, ghi chép và sổ để theo dõi, đánh giá quá trình
phát triển những kỹ năng cần thiết chuẩn bị cho việc đọc, viết của trẻ nhằm điều
chỉnh các biện pháp giáo dục đối với từng cá nhân trẻ.

<b>f.Phèi hỵp phơ huynh</b>

Trong các buổi họp phụ huynh lớp tơi, tôi đã giành thời gian để nhấn mạnh tầm
quan trọng của hoạt động làm quen chữ viết ở trẻ Mẫu giáo lớn nh: Cho trẻ làm quen
với chữ viết là tổ chức thực hiện các hoạt động cho trẻ làm quẹn với việc đọc và viết
nhằm hình thành một số kỹ năng cần thiết để chuẩn bị cho trẻ vào lớp một.

Thông báo các nội dung cần thiết về làm quan chữ viết cho phụ huynh rõ. Giới
thiệu cho phụ huynh xem những đồ dùng, đồ chơi cần thiết để phục vụ hoạt động này.
Từ đó phụ huynh sẽ thấy đợc vị trí quan trọng của từng hoạt động đặc biệt là hoạt
động làm quen chữ viết. Cần có những đồ dùng, đồ chơi phục vụ việc dạy học cho trẻ
để trang bị cho trẻ kiến thức vững chắc vào lớp một.

Từ đó tơi kêu gọi phụ huynh hỗ trợ nguyên vật liệu sẵn có ở địa phơng để làm
ra nhiều đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho chuyên đề và góp một phần kinh phí để mua
sắm thêm đồ dùng, đồ chơi.

Ngày nay, khi khoa học công nghệ thông tin bùng nổ, ngoài giời học ở trờng
ra, về nhà một số cháu thờng ngồi ngay vào máy vi tính với những trị chơi phim ảnh
bạo lực. Do vậy, tơi cũng nhắc nhở phụ huynh đăng ký với nhà trờng để mợn các đĩa

về trò chơi chữ cái cho trẻ nhằm để củng cố kiến thức trẻ đã học.

Tôi thờng xuyên trao đổi với phụ huynh về việc học tập của từng trẻ. Đối với
những cháu yếu, ngoài việc học ở lớp, tơi cịn tranh thủ nhờ phụ huynh giúp thờm
cho chỏu nh.

<b>4.Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiÖm</b>

Sau thời gian thực hiện các biện pháp đến nay tụi nhn thy kt qu t c nh
sau:

<b>a.Đối với giáo viªn</b>

Tất cả giáo viên ở tổ mẫu giáo lớn nói chung và tơi nói riêng đều đợc nhận thức
về tầm quan trọng của hoạt động làm quen chữ viết. Đặc biệt là đã nắm vững nội
dung phơng pháp, hình thức đổi mới của hoạt động này.

Khác hẳn với trớc đây, giờ hoạt động làm quen chữ viết bây giờ là một niềm
say mê sáng tạo của giáo viên, muốn thể hiện trí tuệ năng lực của mình qua một tiết
dạy sinh ng, hp dn tr.

<b>b.Đối với trẻ</b>

Kt qu hc tp của trẻ đợc theo dõi và đánh giá nh sau:

<b>Néi dung</b> <b>Tû lÖ</b> <b>T3/2011</b>

- Trẻ nhận biết và phát âm ỳng 70% 96%

- Trẻ nhận biết từ và tiếng 40% 95%

- Trẻ cầm vở, để vở, ngồi tô đúng t thế. 65% 96%

- Trẻ tô viết đúng chữ cái 75% 95%

- Trẻ hứng thú, tích cực tham gia hoạt động làm quen chữ viết 60% 98%
- Biết cách cầm sách, mở sách ra xem và quy trình đọc. 50% 90%

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Với kết quả đạt đợc nh vậy phụ huynh rất nhiệt tình ủng hộ.
<b>III.Kết luận</b>

<b>a.ý nghÜa cđa s¸ng kiÕn kinh nghiÖm</b>

Cho trẻ làm quen chữ viết là một hoạt động vô cùng quan trọng đối với trẻ mẫu
giáo lớn. Vì thế là một giáo viên cần phải nằm đợc nội dung và phơng pháp tổ chức
hoạt động này. Qua việc áp dụng biện pháp mới tôi nhận thấy:

- Giờ học không còn nặng nề, nhàm chán nh trớc ®©y.

- Với phơng pháp “Lấy trẻ làm trung tâm” trẻ đợc khám phá, trải nghiệm dễ
dàng gây hứng thú cho tr.

- Việc lồng ghép tích hợp, cho trẻ làm quen chữ viết ở mọi lúc, mọi nơi giúp trẻ
nâng cao hiệu quả học tập.

<b>b.Kinh nghiệm của bản thân</b>

T kt qu nêu trên, tôi rút ra đợc một vài kinh nghiệm nhỏ nh sau:

- Giáo viên phải có năng lực trình độ chuyên môn vững vàng để dạy trẻ.

- Giáo viên nắm đợc nội dung các hoạt động cho trẻ làm quen chữ viết.

- Giáo viên biết thiết kế và tổ chức các hoạt động làm quen với chữ viết theo chủ
điểm.

- Giáo viên phải biết xây dựng đợc kế hoạch thực hiện một cách cụ thể, toàn
diện sát với kế hoạch chỉ đạo nhà trờng và phù hợp với tình hình thực tế của
lớp.

- Thờng xuyên theo dõi, kiểm tra về chất lợng trên trẻ để có biện pháp bồi dỡng
cho từng trẻ.

- Tạo môi trờng chữ viết trong lớp đẹp mặt hấp dẫn cho trẻ.

- Phối hợp chặt chẽ giữa nhà trờng, gia đình và các ban ngành trong xã để giúp
trẻ học tốt.

- Giáo viên luôn nghiên cứu sách báo, dự giờ để rút kinh nghiệm cho bản thân.
<b>c.Kiến nghị</b>

</div>

<!--links-->