THỰC TRẠNG CÁC DỊCH VỤ NGÂN HÀNG ĐIỆN TỬ TẠI NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM

THỰC TRẠNG CÁC DỊCH VỤ NGÂN HÀNG ĐIỆN TỬ TẠI
NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM
2.1. GIỚI THIỆU VỀ NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG
2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển.
Ngân hàng Ngoại Thương được chính thức thành lập vào ngày mùng 1
tháng 4 năm 1963 theo quyết định số 115/CP do Hội đồng Chính phủ ban hành
ngày 30 tháng 10 năm 1962 trên cơ sở tách ra từ Cục quản lý Ngoại hối trực
thuộc Ngân hàng Trung ương (nay là NHNN). Theo Quyết định nói trên, VCB
đóng vai trò là ngân hàng chuyên doanh đầu tiên và duy nhất của Việt Nam tại
thời điểm đó hoạt động trong lĩnh vực kinh tế đối ngoại bao gồm cho vay tài trợ
xuất nhập khẩu và các dịch vụ kinh tế đối ngoại khác (vận tải, bảo hiểm...),
thanh toán quốc tế, kinh doanh ngoại hối, quản lý vốn ngoại tệ gửi tại các ngân
hàng nước ngoài, làm đại lý cho Chính phủ trong các quan hệ thanh toán, vay
nợ, viện trợ với các nước xã hội chủ nghĩa (cũ).
Ngày 14 tháng 11 năm 1990, VCB chính thức chuyển từ một ngân hàng
chuyên doanh, độc quyền trong hoạt động kinh tế đối ngoại sang một NHTM
NN hoạt động đa năng theo Quyết định số 403-CT ngày 14 tháng 11 năm 1990
của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng.
Ngày 21 tháng 09 năm 1996, Thống đốc NHNN ra Quyết định số
286/QĐ-NH5 về việc thành lập lại VCB trên cơ sở Quyết định số 68/QĐ-NH5
ngày 27 tháng 3 năm 1993 của Thống đốc NHNN. Theo đó, VCB được hoạt
động theo mô hình Tổng công ty 90, 91 quy định tại Quyết định số 90/QĐ-TTg
ngày 07 tháng 03 năm 1994 của Thủ tướng Chính phủ với tên giao dịch quốc tế:
Bank for Foreign Trade of Viet Nam, tên viết tắt là Vietcombank,có trụ sở
chính tại tòa nhà Vietcombank 189 Trần Quang khải.
VCB là một trong những ngân hàng hàng đầu của Việt Nam hiện này và
được các tổ chức quốc tế đánh giá cao.Năm 2003, VCB được tạp chí
EUROMONEY bình chọn là ngân hàng tốt nhất năm 2003 tại Việt Nam.Năm
2004, VCB được tạp chí The Banker bình chọn là "Ngân hàng tốt nhất Việt
Nam" năm thứ 5 liên tiếp.Năm 2007, VCB được bầu chọn là "Ngân hàng cung
cấp dịch vụ ngoại hối cho doanh nghiệp tốt nhất năm 2007" do tạp chí Asia

Money bình chọn. Ngoài ra, VCB cũng nhiều lần được trao tặng các giải thưởng
uy tín trong nước như giả thưởng Sao khuê năm 2005 và gải thưởng “Thương
hiệu mạnh Việt Nam” năm 2006.
Sau 45 năm, VCB đã trở thành một hệ thống vững mạnh bao gồm:
- 01 Sở giao dịch, 58 chi nhánh và 87 Phòng giao dịch trên toàn quốc
- Công ty con ở trong nước bao gồm Công ty Cho thuê Tài chính
Vietcombank - VCB Leasing, Công ty TNHH Chứng khoán Vietcombank –
VCBS, Công ty Quản lý Nợ và Khai thác Tài sản Vietcombank - VCB AMC,
Công ty TNHH Cao ốc Vietcombank 198 -VCB Tower.
- 1 Công ty con ở nước ngoài: Công ty Tài chính Việt Nam – Vinafico
Hongkong.
- 2 Văn phòng đại diện tại Singapore và Paris.
- 3 Công ty liên doanh (Công ty Quản lý Quỹ Vietcombank – VCBF,
Ngân hàng Liên doanh ShinhanVina, Công ty Liên doanh TNHH Vietcombank
– Bonday - Bến Thành).
Hoạt động của VCB còn được Sự hỗ trợ của mạng lưới các ngân hàng đại
lý lên tới con số 1300 tại 90 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Năm 2008, với sự thay đổi về cơ cấu sở hữu, chuyển từ một ngân hàng
thương mại quốc doanh thành một ngân hàng cổ phần, VCB sẽ đạt được những
bước tiến trong việc quản trị ngân hàng hiện địa theo hướng quốc tế hóa, đầu tư
vào công nghệ ngân hàng mở rộng các loại hình kinh doanh, phát triển các sản
phầm và dịch vụ ngân hàng nhằm phục vụ khách hàng tốt hơn, hướng đến mục
tiêu là trở thành một tập đoàn tài chính đa năng hàng đầu của khu vực trong giai
đoạn 2015-2020.
2.1.2 Cơ cấu tổ chức
Theo điều lệ của VCB,cơ cấu tổ chức của VCB bao gồm:
- Hội đồng quản trị: là cơ quan quản lý cao nhất của VCB, nhiệm kì của
hội đồng quản trị là 05 năm. Hội đồng quản trị gồm có 07 thành viên, trong đó
có chủ tịch hội đồng quản trị, 01 thành viên hội đồng quản trị kiêm tổng giám
đốc, 01 thành viên hội đồng quản trị kiêm trưởng ban kiểm soát.

- Ban kiểm soát: thực thi chức năng kiểm toán và kiểm soát nội bộ. Ban
kiểm soát gồm có 6 thành viên, trong đó có 01 trưởng ban, 03 thành viên
chuyên trách và 02 thành viên kiêm nhiệm (một thành viên do bộ trưởng bộ tài
chính giới thiệu, một thành viên do thống đốc NHNN giới thiệu).
- Tổng giám đốc, ban điều hành và bộ máy giúp việc: tổng giám đốc là
đại diện theo pháp luật của VCB, là người chịu trách nhiệm trước hội đồng quản
trị, trước pháp luật về việc điều hành hoạt động hàng ngày theo nhiệm vụ,
quyền hạn quy định. Giúp việc cho tổng giám đốc là các phó tổng giám đốc, kế
toán trưởng và bộ máy các phòng ban chuyên môn, nghiệp vụ.
2.1.
3 Tình hình hoạt động kinh doanh
2.1.3.1. Tình hình huy động vốn
Trước những biến động về giá huy động vốn trên thị trường, VCB đã chủ
động áp dụng lãi suất linh hoạt trên cơ sở đánh giá tình hình cung và cầu trên thị
trường, tích cực cỉa thiện chênh lệch giữa lãi suất cho vay – huy động và chênh
lệch lãi suất giữa các chi nhánh, cải thiện quản trị thanh khoản dựa trên hệ thống
thông số an toàn đồng thời phát triển thêm nhiều công cụ huy động mới như tiết
kiệm dự thưởng, tiết kiệm bảo an, chứng chỉ tiền gửi, lãi suất bậc thang...)
Các biện pháp chủ động và linh hoạt trong chính sách lãi suất đối với
khách hàng cả cá nhân lẫn doanh nghiệp, bằng đồng Việt Nam cũng như bẳng
ngoại tệ đã góp phần làm giảm thiểu tác động của biến động thị trường đối với
việc huy động vốn, nâng cao hệ số sử sụng vốn, chất lượng quản trị vốn và sau
cùng là tác động đến hiệu quả kinh doanh của ngân hàng.
Hiện nay, thị phần huy động vốn của VCB chiếm 18,2% tổng huy động
vốn toàn ngành.
Vốn huy động năm 2006 đạt trên 152.000 tỷ VND, tăng 21.5% so với
2005 và 37,52% so với năm 2004. Năm 2006 cũng là năm tăng trưởng mạnh
trong công tác huy động vốn từ kênh phát hành giấy tờ có giá bao gồm các loại
kì phiếu, trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi, tăng hơn 66.87% so với năm 2005, góp
phần làm sôi động thị trường các công cụ nợ ngắn hạn và dài hạn vốn là một

phần không thể tách rời của thị trường tài chính.
2.1.3.2. Hoạt động tín dụng:
Trong giai đoạn 2001-2006, dư nợ tín dụng tăng trưởng mạnh, đặc biệt là
năm 2002. Dự nợ tín dụng trung bình tăng 32,7%/năm. Dư nợ cho vay tăng
trưởng nhanh nhưng chất lượng tín dụng vẫn được quan tâm hàng đầu. VCB đã
sử dụng một số mô hình quản lý mới nhằm nâng cao chất lượng tín dụng, kiểm
soát tỷ lệ nợ xấu và tỷ lệ dư nợ xấu trong tổng dư nợ cho vay đã liên tục giảm.
Đến 31/12.2006, tỷ lệ này còn 2,28% so với tỷ lệ 2,44% của năm 2005 theo
quyết định 493/2005/QĐ-NHNN ngày 22/04/2005 của NHNN về phân loại và
trích lập dự phòng rủi ro tín dụng.
Nhìn chung cơ cấu tín dụng của VCB được phân bố khá hợp lý
(i) Dư nợ theo lĩnh vực đầu tư hợp lý: tổng dư nợ cho vay của 10 mặt
hàng lĩnh vực đầu tư lớn nhất của VCB chiếm khoảng 40% so với tổng dư nợ và
không có lĩnh vực đầu tư nào có tỷ trọng dư nợ trên 10%
(ii) Khu vực đầu tư được chỉ đạo tập trung hơn cho các khu vực kinh tế
phát triển
(iii) Mảng tín dụng bán lẻ đã được mở rộng tại các khu vực đô thị và thành
phố đông dân cư...
VCB tiến hành phân loại nợ theo quyết định 493, nợ xấu của VCB bao
gồm nợ từ nhóm 3 trở lên là 1.624.004 triệu VND,chiếm 2.66% tổng dư nợ nội
bảng. Do đó tổng số dự phòng rủi ro mà VCB phải trích lập nếu tính theo thời
điểm 31/12/2006 là 1.871.569 VND, bao gồm 1.011.436 triệu VND dự phòng
cụ thể và 860.133 triệu VND là dự phòng chung.
Để xử lý tổng số rủi ro lũy kế từ năm 1996 đến 31/12/2006, VCB đã sử
dụng khoảng 4.467 tỷ VND, trong đó nợ tín dụng là 4.195 tỷ VND, L/C quá hạn
từ thời bao cấp 146 tỷ đồng, rủi ro khác 126 tỷ.
2.1.3.3. Hoạt động thanh toán quốc tế
Hoạt động thanh toán quốc tế là một trong những hoạt động thế mạnh
truyền thống của VCB. TRong những năm qua, hoạt động xuất nhập khẩu liên
tục tăng trưởng với tốc độ cao, tạo điều kiện để hoạt động thanh toán quốc tế

của VCB phát triển.
Doanh số thanh toán xuất nhập khẩu qua VCB năm 2006 đạt 22,8 tỷ USD
tăng 31,3% so với năm 2005, chiếm thị phần 27,4% so với kim ngạch xuất nhập
khẩu của cả nước.
Hoạt động thanh toán quốc tế của VCB đạt được tốc độ tăng trưởng ổn
định. Trong giai đoạn 2004-2006, VCB duy trì tỷ trọng 28.32% tổng kim ngach
thanh toán xuất nhập khẩu của cả nước với mức tăng bình quân 18.31%/năm.
2.1.3.4. Hoạt động kinh doanh thẻ.
VCB cũng được coi như là một ngân hàng tiên phong đi đầu cho việc
triển khai các dịch vụ thẻ tại Việt Nam. Đồng thời VCB cũng có tốc độ phát
triển của hoạt động này rất nhanh.Tốc độ phát triển thẻ ghi nợ nội địa connect24
liên tục ở mức 200-300%/năm trong những năm gần đây. Năm 2006 tốc độ phát
triển tuy có giảm sút nhưng vẫn duy trì ở mức cao 63%. Tốc độ phát hành thẻ
quốc tế cũng tăng trưởng nhanh.
VCB cũng gia tăng việc liên kết với các nghành kinh tế chủ lực khác như
điện lực, viễn thông, hàng không, bảo hiểm... cho phép gia tăng tiện ích cho
người sử dụng.
VCB hiện đang tiên phong dẫn đầu trong việc phát triển các tiện ích gia
tăng dựa trên nền tảng công nghệ thông tin hiện đại như dịch vụ thẻ connect 24
và dịch vụ thương mại điện tử VCB-P cho phép khách hàn mua thẻ internet, thẻ
điện thoại, thẻ game, thanh toán tiền điện, cước internet, phí bảo hiểm, cước phí
điện thoại cố định và di động qua hệ thống máy ATM.
VCB hiện đang là đối tác chiến lược tin cậy hàng đầu tại Việt Nam với
các tổ chức thẻ hàng đầu trên thế giới như Visa card, Master Card, Amerrica
Express, ICB, Diners Club. VCB hiện là ngân hàng phát hành đọc quyền thẻ
Amex tại Việt Nam.
2.1.3.5. Hoạt động kinh doanh ngoại tệ.
Hoạt động kinh doanh ngoại tệ trong vài năm gần đây có nhiều thuận lợi
như kim ngạch xuất nhập khẩu tăng mạnh, nguồn kiều hối dồi dào, tỷ giá giữa
USD và VND tương đối ổn định. Doanh os mua bán ngoại tệ trong nước tăng

mạnh từ xấp xỉ 12 tỷ USD năm 2004 lên 19 tỷ USD vào năm 2006, mức tăng
trung bình là 26%/năm. Doanh số mua và bán khá cân bằng. Các tổ chức kinh tế
và các cá nhân bán một lượng ngoại tệ chiếm 85% tổng số ngoại tệ VCB mua
vào và lượng ngoại tệ cá nhân và tổ chức kinh tế bán ra chiếm 90% tổng lượng
VCB bán ra.
Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh ngoại tệ tăng từ mức 207 tỷ VND
năm 2004 lên 274 tỷ VND năm 2006.
2.1.3.6. Hoạt động kinh doanh chứng khoán (thông qua công ty con- công ty
chứng khoán VCB VCBS)
Công ty chứng khoán VCB được thành lập năm 2002 theo mô hình công
ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên với mức vốn điều lệ là 60 tỷ VND, do
VCB sở hữu 100% vốn. Năm 2006, Vốn điều lệ của công ty chứng khoán VCB
tăng lên 200 tỷ VND do VCB cấp thêm vốn.
Hoạt động của công ty chứng khoán VCB bao gồm môi giới, tự doanh,
bảo lãnh phát hành, quản lý danh mục đầu tư, tư vấn tài chính doanh nghiệp...
Công ty chứng khoán VCB hoạt động có hiệu quả sau 5 năm và đạt được
tốc độ tăng trưởng cao về quy mô cũng như hiệu quả. Tính đến 31/12/2006 quy
mô tổng tài sản của công ty chứng khoán VCB đạt 2.545 tỷ VND, vốn chủ sở
hữu đạt 309 tỷ VND.
2.2. THỰC TRẠNG CÁC DỊCH VỤ EBANKING TẠI VCB
2.2.1 Những dịch vụ E-Banking mà VCB đang cung cấp
Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam là một trong những ngân hàng đi
đâu trong việc phát triển ngân hàng điện tử tại Việt Nam. Hiện nay ngân hàng
đang triển khai các sản phẩm ngân hàng điện tử bao gồm
 Hệ thống máy ATM và thẻ thanh toán Của VCB.
 Dịch vụ truy vấn thông tin qua kênh ngân hàng trực tuyến VCB
iB@anking
 Dịch vụ truy vấn thông tin qua điện thoại di động SMS Banking
 Dịch vụ ngân hàng điện tử VCB Money
2.2.1.1 Hệ thống máy ATM và thẻ thanh toán của VCB

Thị trường thẻ tại Việt Nam hiện nay được đánh giá là còn rất tiềm năng.
Với việc nhiều ngân hàng tiếp tục đầu tư mạnh vào lĩnh vực thẻ thị trường sẽ
tiếp tục tăng trưởng ấn tượng trong thời gian tới.
Trong biểu đồ dưới đấy ta có thể nhận thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ của
số lượng thẻ được phát hàng từ năm 2003 đến quý I năm 2007.
Biểu đồ 2.1. Số lượng thẻ thanh toán
Nguồn : Báo cáo của Ngân hàng nhà nước
Đối với máy quẹt thẻ (POS) và máy ATM cũng có sự gai tăng đáng kể
trong thời gian qua
Biểu đồ 2.2. POS
Nguồn: Báo cáo của ngân hàng nhà nước.
Hiện nay VCB đang là ngân hàng hiện có hệ thống máy ATM lớn nhất cả
nước với số lượng máy ước tính vào khoảng 900 máy, riêng khu vục thành phố
Hồ Chí Minh đã chiếm tới 305 máy. Tổng số thẻ phát hành cũng lên tới ba triệu
thẻ. Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, đến hết tháng 3/2007, tổng số thẻ
thanh toán nội địa và quốc tế được các ngân hàng phát hành tại Việt Nam đạt
6,2 triệu thẻ, ta có thể thấy là số lượng thẻ của VCB chiến tới gần một nửa tổng
lượng thẻ đang lưu hành. Tổng số lượng máy ATM vào khoảng 3800 máy thì
VCB với 900 máy cũng đã chiếm gần một phần tư số lượng này.
Biểu đồ 2.3. Số lượng máy ATM
Ngoài việc sở hữu một hệ thống mạnh về cơ sở vật chất như vậy, VCB
cũng hiện đang làm chủ quản liên minh thanh toán thẻ bao gồm 20 ngân hàng.
Liên minh này đã thành lập ra dịch vụ thẻ Smartlink kết nối thẻ của tất cả các
ngân hàng trong cùng liên minh. Smartlink ra đời với chức năng chính là cung
cấp các dịch vụ liên quan tới thẻ thanh toán, quản lý và vận hành mạng thanh
toán thẻ toàn liên minh và phát triển các phương thức thanh toán điện tử.
SmartLink sẽ cung cấp nhiều dịch vụ tiện ích cho khách hàng của các
ngân hàng thành viên. Thông qua mạng thanh toán SmartLink, chủ thẻ của ngân
hàng này có thể sử dụng ATM và POS của ngân hàng khác trong liên minh,
đem lại sự tiện lợi cho khách hàng cũng như tiết kiệm chi phí và nguồn lực cho

các ngân hàng thành viên. Cùng với các ngân hàng thành viên và đối tác,